________________
૧
એસેરિયા બળવાન બન્યું હતું એજ યુદ્ધોને લીધે તે નબળું થઈ ગયું હતું. એકએક વિષયમાં એસીરિયાના બળવાન લેાકેા મરણુ પામતા હતા અને નબળા લેાકેા પાછળ જીવતા હતા. એ ઉપરાંત વિજયમાં આવેલા લાખે! કેદીએ એસીરિયામાં વસ્યા હતા, અને પેાતાની વસ્તીને વધારી રહ્યા હતા. એવા બહારથી પકડી આણેલા લેાકેાથી લશ્કર ઊભરાઈ ગયું હતું અને સાથે સાથે આજુબાજુના બીજા પ્રદેશાના આવતા ધસારાથી એસીરિયાની સરહદ તૂટી ગઈ હતી.
આસુરઆનીપાલ ઈ. પૂ. ૬૨૬માં મરણ પામ્યા ત્યાર પછી ચૌદ વર્ષે એખીલેાનિયન લેાકેાએ મીડીશ અને સ્કીથિયન તથા કાકેસસના લે!! સાથે એસીરિયા પર ચઢાઈ કરી. જેવા હત્યાકાંડ એસીરિયાએ ખીજા પ્રદેશેાનાં પાટનગરમાં ચલાવ્યેા હતેા તેવા હત્યાકાંડ સાથે નીનીવેડ ખંડેર બન્યું. આખા નગરને સળગાવી મૂકવામાં આવ્યું. મદિરાને મહાલયેાને ધરાશાયી કરવામાં આવ્યાં અને લેાકાને કાપી નાખવામાં આવ્યાં. એક જ ધા સાથે એસીરિયા ઇતિહાસમાંથી અદશ્ય થઈ ગયું. થાડા સમયમાં એસીરિયાના મહારાજાએ ભૂલાઈ ગયા. એમના રાજમહેલેા પર રેતી ઊડી રહી. એસીરિયાના વિનાશ પછી ખસેા વર્ષે ઝેને ફેશનના દશ હજાર માણસે રેતી પર કૂચ કરતા હતા. એ રેતીની નીચે એસીરિયાનું પાટનગર નીનીવેહ સૂતું હતું. એ કૂચ કરતાં લશ્કરને ખબર નહેાતી કે પેાતે કૂચ કરે છે તે ધરતી નીચે અર્ધી દુનિયાને એક વખતે વશ વર્તાવતું રાજનગર સૂતું હતું.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com