Pathik 1985 Vol 25 Ank 01 02

Author(s): K K Shastri
Publisher: Mansingji Barad Smarak Trust

Page 22

થક-રજતજયંતી અંક]
વાર-નવેમ્બર ૮૫ ભાવનગરમાં સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલની હત્યાનું ગાઝા પડ્યુંત્ર રચાયું હતું. સરદારશ્રી પર ખૂની હુમલો થયો. સદનસીબે સરદારથી બચી ગયા. દેશભરમાં હાહાકાર થઈ ગયો. ગાંધીજીના મનમાં સખ્ત આઘાત લાગે. ભાવનગરમાં રાષ્ટ્રવીર છેલભાઈએ આ કાવતરાખોરને પડકાર્યા, સરદારશ્રીના હુમલાખોરને ઝડપી લીધા અને ફાંસીને માંચડે ચડાવી દીધા. દેશભરમાં છેલભાઈના આ કાર્યની મુક્ત રીતે પ્રશંસા થઈ. એમને રાષ્ટ્રવીર'નું પ્રજાકીય બિરુદ્ધ સાંપડવું.
દેશ આઝાદ થશે ત્યારે બ્રિટિશ ચાલબાજીઓથી દેશના વધુ ગોઝારા ભાગલા કરવાના કાવતરાં રચાયાં હતાં તે વખતે વડોદરાના ગાયકવાડને છેલભાઈએ સાચી સલાહ આપી. હૈદરાબાદના નિઝામ સામે પગલાં લેવા છેલભાઈને નેતૃત્વ સોંપવા સરદારશ્રીએ આદેશ આપ્યો, પરંતુ એ સમયે છેલભાઈ નાદુરસ્ત હતા એટલે જનરલ ચૌધરીને નેતૃત્વ સોંપાયું હતું.
કોમવાદી કરતૂતથી જૂનાગઢના નવાબને નિરાધારી દાખવી પાકિસ્તાન સાથે ભળવું પડ્યું. આ સમયે બાબરિયાવાડ પ્રદેશને મુક્ત કરવા રાષ્ટ્રવીર છેલભાઈ સૈન્ય સાથે ધસી ગયા હતા. મહાત્મા ગાંધીજી જૂનાગઢના નવાબને અગ્ય પગલું તજી દેવા સમજાવવા માગતા હતા, પાકિસ્તાની નાકાબંદી ભેદીને જાય કેણ આવું જાનનું જોખમ ખેડે કોણ? ગાંધી-સરદારશ્રીએ આ વિકટ કાર્ય રાષ્ટ્રવીર છેલભાઈને સેપ્યું. છેલભાઈ રાષ્ટ્રને કાજે, ખભે ખાપણ નાખી, વેશપલટો કરી જુનાગઢના રાય કાર્ય કરે છે. પી. સી. નાણાવટી અને પિતાના અંગત અંગરક્ષક અબદુલા સાથે છૂપી રીતે નવાબને મળ્યા, પરંતુ બધું રંધાઈ ચૂકયું હતું. છેલભાઈ નિરુપાય બની પાછા ફર્યા અને ગાંધીજીને પિતાને અહેવાલ પેશ કર્યો. ભલે છેલભાઈને પિતાના કાર્યમાં નિષ્ફળતા મળી, પરંતુ ગાંધીજીની આજ્ઞાને અમલ થયે હતો. ગાંધીજી રાષ્ટ્રવીર છેલભાઈના આ રાષ્ટ્રભક્તિપ્રેરિત કાર્યથી અતિ પ્રસન્ન થયા હતા.
આપણા રાષ્ટ્રિય મુક્તિસંગ્રામમાં રાષ્ટ્રવીર છેલભાઈનું મહાન ક્રાંતિકારી પ્રદાન છે, જે ભાવી પેઢીને સદાય પ્રેરણા આપતું રહેશે. આવા ગુજરાતના ગૌરવ સમા મહાન ક્રાંતિકારી ઈતિહાસ-પુરુષ રાષ્ટ્રવીર છેલભાઈને એમની છ—મી જન્મજયંતી પ્રસંગે ભાવભરી વંદના.
સંદર્ભસૂચિ :
(૧) “આત્મકથા–ગાંધીજી. (૨) ગાંધી-સરદાર પટેલ–મહાદેવ દેસાઈ પર વ્યવહાર, (૩) ગાંધીની દિનવારી ઃ સં. શ્રી ચંદુભાઈ ભગુભાઈ દલાલ. (૪) “છેલ્લું પ્રયાણ' : લે. શ્રી ઝવેરચંદ મેઘ ણી. (૫) વીર છેલભાઈચરિત્ર : લે. ગોકુલદાસ ઠા. રાયચૂરા. (૬) છેલભાઈચરિત્ર : લે. સવિશંકર રાવળ, (૭) છેલભાઈ શૌર્યકથાઓ : લે. “જયભિખ્ખું’. (૮) “મર્દાનગીની મશાલ લે. દેલત ભટ્ટ. (૯)
સૌરાષ્ટ્રને સિંહ છેલભાઈ (ધારાવાહી જીવનચરિત્ર) લે. શ્રી કમલેશ ઠાકર. (૧૦) પ્રવચન : નાનાલાલ દ. કપિ. (૧૧) છેલભાઇ શૌર્યકથાઓ : લે, પુષ્કર ચંદરવાકર. (૧૨) ઈન્કિલાબને આતશ' સંપાદક શ્રી મુકુન્દ શાહ, કનૈયાલાલ જોશી. (૧૩) વીર છેલભાઈ શૌર્યકથામાળા (ભાગ-પચ) લે, લિત ભટ્ટ (૧૪) સૌરાષ્ટ્રને સિંહ શા-સંત વીર છેલભાઈ (ધારાવાહી શીર્ષ પ્રસંગો, લે. જ્યશ્રીબહેન ઠાકર. (૧૫) મેઘાણીસૃતિગ્રન્થ” સં. ચુનીલાલ મડિયા, ગુણવંતરાય આચાર્ય. (૧૬) છેલભાઈ સાહિત્ય સંદર્ભ સૂચિ' : સુચિકાર છે. અમૃત રાસિંગા. (૧૭) “જૂનાગઢ-દર્શન’ સં, પ્ર ૨. નથવાણી. (૧૮) જનનાદ વીર છેલભાઈ-મૃતિ વિશેષાંક. (૧૯) વીર છેલભાઈ કે. શ્રી મનુભાઈ ભટ્ટ, (૨૦)
રાષ્ટ્રના અમર મહાજન વીર છેલભાઈ કે. શ્રીકૃષ્ણ શર્મા. (૨૧) “સોરઠી સપૂત વીર છેલભાઈ (સૌરાષ્ટ્રભમિ-જુનાગઢ) છે. શ્રી ઉપાધ્યાય. (૨૨) છેલભાઈ-વિષયક રેડિયે નાટક : લે. શિવ આચાર્ય,