________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
1
-નવેમ્બર૫ . [પથિક-રજતજયંતી એક સ્વતંત્ર નાગરિશ્ચના મૂળભૂત અધિકાર અને મનમાન્યા અર્થ તારવી રવાથી લોકે પિતાનું જ હિત સાધવાના કેવા અને કેટલા પ્રયાસ કરે છે એ આજકાલ કયાં અજાણ્યું છે ? રાષ્ટ્રવિકાસમાં સૌથી પહેલું અવરોધક તવ આ જ છે એમ કહેવાની જરૂર ખરી કે? . ખરેખર તે સ્વાધીનતા મળ્યા બાદ આપણે દેશનું નવ-નિર્માણ કરવાનું હતું, વિકાસની કેડી પર આગળ વધવાનું હતું, નવીન જીવનમૂલ્યની સ્થાપના કરવાની હતી, અખિલ વિશ્વમાં એક આદર્શ રાષ્ટના નમના-રૂપે આપણા દેશને રજૂ કરીને આપણી પ્રતિષ્ઠા વધારવાની હતી. વળી બીજી બાજ, દેશના કરોડ બાંધવોને સુખ શાંતિ સમૃદ્ધિ અને આઝાદી આપવાની હતી, દેશને ઔદ્યોગિક વિકાસ સાધવાને હતે. આવાં ભગીરથ કાર્યો માટે દેશની જનતાએ કઠોર પરિશ્રમ કરે જ રહ્યો, સુવ્યવસ્થિત આયોજન વિચારી સમગ્ર દેશનાં ઉપલબ્ધ સાધનને ઉપયોગ કરી રહ્યો જ, આ ધ્યેય પ્રાપ્ત કરવા માટે જ દેશના વડાપ્રધાન સ્વ. પંડિત જવાહરલાલ નહેરુજી આરામ હરામ હૈ'નું સૂત્ર આપી પોતે અવિરત કાર્ય કરતા રહ્યા ને દેશવાસીઓને એવી પ્રેરણા આપતા રહ્યા. આમ છતાય આજે એનાં પરિણામોને વિચાર કરતાં વિકાસની ગતિ અતિ મંદ અને નિરાશાજનક લાગે છે. આપણા સનિષ્ઠ પ્રયાસો અને અવિરત પરિશ્રમ છતાંયે આજે દેશની જનતા વિક્ષુબ્ધ વિચલિત ત્રસ્ત ક્ષધિત અને પીડિત છે. ૩૮ વર્ષોની આઝાદી પછીયે અસંખ્ય લકે બેકારીના ખપ્પરમાં હોમાઈ રહ્યાં છે. ક્યાં જવું અને શું કરવું એ સવાલ મુંઝવી રહ્યો છે. આમ કેમ? આટલાં વર્ષોની આઝાદી પણ આપણે
યસિદ્ધિની મંઝિલે કેમ પહેચી શકયાં નથી ? આવા પ્રશ્નોના ઉત્તર પણ ક્યાં અજાણ્યા છે? આપણે સૌ એ તથ્ય જાણીએ જ છીએ કે દેશને ત્રણ ચાર વિદેશી આક્રમણને સામને કરે પડ્યો છે, અરે, એટલું જ નહિ, પણ કેટલીયે કુદરતી આફ–દુષ્કાળ પૂર વાવાઝોડાં ધરતીકંપ વગેરે વગેરે પણ દેશના વિકાસમાં અવરોધરૂપ બની ચૂકેલ છે, પરંતુ આ ઉપરાંત વધુ દુઃખની વાત તે એ છે કે ઉપર્યુક્ત પ્રાકૃતિક પ્ર ઉપરાંત આપણને આપણુ દ્વારા જ સર્જાયેલી અનેક સમસ્યાઓને સામને પણ કરે પડે છે; જેમકે દેશવ્યાપી અનીતિ ભ્રષ્ટાચાર દાણચોરી, અનિયંત્રિત વસ્તીવધારે, સંકુચિત પ્રાદેશિક મનોવૃત્તિ, કામરી, કર્તવ્ય-ફરજપાલનમાં નિષ્ઠાને અભાવ અને અંગત સ્વાર્થ ખાતર દેશદ્રોહી બનવાની તત્પરતા, આવાં અનેક તત્વ રાષ્ટ્રના વિકાસમાં અવરોધક પરિબળરૂપે કામ કરતાં હોય ત્યારે દેશના સર્વાગી વિકાસ અને સમુન્નતિ ક્યાંથી થાય? - સંક્ષેપમાં, દરેક નાગરિક દ્વારા પિતાની ફરજનું નિષ્ઠાપૂર્વક પાલન ન થાય તે રાષ્ટ્રને વિકાસ પણ ન થાય એ હકીકત છે કે દેશમાં કેટલાંક એવાં સંકુચિત મનોવૃત્તિવાળાં તત્ત્વ પણ છે કે જે રાષ્ટ્રવિકાસમાં નડતરરૂપ બની રહ્યાં છે અને દેશવાસીઓમાં પરસ્પર દેવ ઈર્ષ્યા અને વેરઝેરની લાગણીઓ ઉશ્કેરી રહ્યાં છે. આવાં પરિબળેની સંકુચિત લેભી સ્વાથી દેશદ્રોહી મનોવૃત્તિ અને કાર્ય પદ્ધતિ દેશના રાષ્ટ્રવ્યાપી વિકાસમાં સૌથી મોટું અવરોધક તત્વ છે.
આવું જ એક બીજું મેટું અવરોધક પરિબળ છે દાણચોરી કાળાં–બજાર અને બેનામી નાણાનું. આજે દેશનું કઈ પણ શહેર આ રોગથી ભાગ્યેજ મુક્ત હશે. ખૂણે ખૂણે એને ચેપ પ્રસરી ગયો છે. બજારમાં મોંઘવારી વધારવામાં આ તન હિસ્સો નાસૂને નથી. દેશની જનતા મેઘવારીની નાગચૂડ તેમ ભાવવધારાના વિષચક્રમાં એવી તે ફક્સાઈ–અટવાઈ ગઈ છે કે એમાંથી છૂટવાને કેઈ આર. કે કેઈ ઉપાય દેખાતું જ નથી. સરકારે અનેક પ્રયાસ કરે છે, પણ એ ભાગ્યે જ સફળ થાય છે. ઘણી વાર તે એવા પ્રયાસોનું વળી ઊલટું જ પરિણામ આવે છે.
વધુ ધન કમાઈ લેવાની અને અનર્ગળ સંપત્તિ જમા કરવાની મનવૃત્તિ પણ માઝા મૂકી રહી છે, જેને કારણે બજારમાં સામાન્ય જરૂરિયાતની ચીજ-વસ્તુઓની અછત વરતાય છે; જોકે આ અછત
કે
For Private and Personal Use Only
