________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અધિક રજતજયંતી અકી
એબર-નવેમ્બર-૫ કાચી નથી, કૃત્રિમ બનાવટી અથવા વેપારી ચાલબાજી જ છે. વધારે નાણાં ખર્ચવાની તૈયારી જો બતાવાય તે આવી અછત ક્યાંય નડે એમ નથી, પણ એનાથી દેશની સામાન્ય જનતાની હાડમારીઓ
વધતી જ જાય છે. આમ સંગ્રહખોરી, કાળાં બજાર, બેનામી નાણું એ સમાજનાં સમાનતા નીતિમત્તા, યાય શાંતિ વગેરેને ભાગ લે છે. દેશનાં સામાજિક જીવન અને આર્થિક માળખા પર આને ભારે સૂર પ્રભાવ પડી રહ્યો છે. રાષ્ટ્રના વિકાસમાં અવરોધક આવાં તત્વ કેમ કરીને દૂર થઈ શકે?
આ કાળાં નાણાંને જ પ્રભાવ સામાજિક પ્રથાઓ પર પણ દેખાઈ આવે છે. દહેજની પ્રથા મેનું એક ઉદાહરણ છે. કેટલીય નવવધૂઓનાં અરમાનેની હેળા આ દહેજ-પ્રથાને લીધે અને કાળાં HIણના જોરે થઈ ચૂકી છે એ કથા અજાણ્યું છે? ધનસંપતિ એકત્ર કરવાની હોડમાં ડૂબેલ સમાજ
શહિત રાષ્ટ્રવિકાસ યારિભાવના નીતિમત્તા વગેરે વગેરે સગુણેને વિચાર શી રીતે કરી શકે? કાળાં 1ણુના પ્રભાવે કરીને માનવીય મૂલ્યોનું અધઃપતન, ભૌતિક ભોગ-વિલાસની મનવૃત્તિ અને લાંચરુશવત થા ભ્રષ્ટાચારના કીડા રાષ્ટ્રના વિકાસરૂપી વૃક્ષને કોતરી કેતરી એને સર્વનાશ કરી રહ્યાં છે.
રાષ્ટ્ર-વિકાસમાં અવરોધક એવું આવું જ બીજુ આનુષંગિક તત્વ છે દાણચોરી ને કરચોરી. વદેશી ચીજ વસ્તુઓના મેહને વશ થઈ લે રવદેશીને આગ્રહ ભૂલી રહ્યાં છે ને જાયેઅજાણે રણચારીને પેલી રહ્યાં છે. સુવર્ણ પ્રત્યેને મેહ પણ એનું એક મોટું પ્રેરક બળ છે. એ સિવાય વિદેશી
પડ ઘડિયાળ કેમેરા રેડિયો ટી.વી, વી.સી.આર, સોના ચાંદી જેવી અનેકાનેક વસ્તુઓ ચોરી-છૂપીથી રિદેશમાંથી લાવી દેશમાં ઘુસાડી દેવામાં આવે છે. પરિણામે દેશના આર્થિક વિકાસને ભારે ટકો પડે છે,
કાળુ નાણું અને દાણચોરી જેવાં અવરોધક તો ઉપરાંત બેહદ વસ્તી વધારો અને એને પરિણામે વધતી બેકારી પણ દેશના વિકાસનાં અવરોધક તત્વ છે. દેશનાં અનેક કારખાનાં, અસંખ્ય ખેતર કેટલુંય ઉપાદન કરે છે, છતાં વધતી જતી વસ્તી માટે એ ઓછું જ પડે છે. આ બધાં તત્વ માનવમર્જિત અવરોધક પરિબળે છે. આપણે જ એનું સર્જન કર્યું છે, જે આપણા જ વિકાસને વિરોધી રહ્યાં છે.
આવું જ એક બીજું માનવસર્જિત અવરોધક તત્વ છે કેમી એકતાને અભાવઆપણો દેશ અનેક ધર્મો સમાજે કમેના વિધ્યથી ભરપૂર છે. આપણે સમાજ બહુરૂપી જનસમાજ છે. આપણે શ દુનિયાના તમામ દેશ કરતાં વધુ સારે છે.
“સારે જહાં સે અચ્છા હિન્દોસ્તાં હમારા,
હિન્દી હૈ હમ, વતન હૈ હિન્દોસ્તાં હમારા...” કે આપણું રાષ્ટ્રગાન જાણે કે ભૂતકાલીન ગાણું બની ગયું છે. આપણે માત્ર હિંદુ જૈન મુસ્લિમ પારસી શીખ કે ખ્રિસ્તી જ નથી, આપણે સૌ પહેલાં ભારતીય છીએ, પછી બીજું કાંઈ છીએ, એ આપણે ષ્ટ્રિય આદર્શ કેમ ભુલાઈ ગયે ? સ્વાર્થ પરક સંકુચિત દષ્ટિકેણ, સહનશીલતાને અભાવ અને તાલાલસાએ આપણા રાષ્ટ્રમાં પ્રાદેશિક ભાવનાને બહેકાવી દીધી છે. કાશ્મીરથી છેઠ કન્યાકુમારી અને રિકાથી છેક આસામ સુધી ભારતને વિસ્તાર છે, માત્ર ગુજરાત મહારાષ્ટ્ર પંજાબ બંગાળ કે કર્ણાટક ? નહિ. પિતાપિતાના પ્રદેશને વિકાસની સંકુચિત મનોવૃત્તિમાં ઘણી વાર દીર્ધદષ્ટિ ને ઉદારતાનો અભાવ વરતાઈ આવે છે. પ્રાદેશિક વિકાસના નામે રાષ્ટ્રિય વિકાસનું બલિદાન શા માટે દેવાય? આ ના મજાય તેવી વાત છે.
For Private and Personal Use Only
