________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ક્ટોબર-નવેમ્બર-૫
રજતજયંતી અ'
સ્વતંત્ર નાગરિના મૂળભૂત અધિકાર અંગે મનમાન્યા અર્થ તારવી સ્વાથી કે પોતાનું જ હિત સાધવાના કેવા અને કેટલા પ્રયાસ કરે છે એ આજકાલ કયાં અજાણ્યું છે? રાષ્ટ્રવિકાસમાં સૌથી પહેલું અવરોધક તત્તવ આ જ છે એમ કહેવાની જરૂર ખરી કે?
ખરેખર તે સ્વાધીનતા મળ્યા બાદ આપણે દેશનું નવનિર્માણ કરવાનું હતું, વિકાસની કેડીએ પર આગળ વધવાનું હતું, નવીન જીવનમૂલ્યની સ્થાપના કરવાની હતી, અખિલ વિશ્વમાં એક આદર્શ રાષ્ટ્રના નમૂના-રૂપે આપણું દેશને રજૂ કરીને આપણી પ્રતિષ્ઠા વધારવાની હતી, વળી બીજી બાજુ, દેશના કરોડે બાંધને સુખ શાંતિ સમૃદ્ધિ અને આઝાદી આપવાની હતી, દેશને ઔદ્યોગિક વિકાસ સાધવાનો હતે. આવાં ભગીરથ કાર્યો માટે દેશની જનતાએ કઠોર પરિશ્રમ કર જ રહ્યો, સુવ્યવસ્થિત આયોજન વિચારી સમગ્ર દેશનાં ઉપલબ્ધ સાધનને ઉપગ કરી રહ્યો જ, આ ધ્યેય પ્રાપ્ત કરવા માટે જ દેશના વડાપ્રધાન સ્વ. પંડિત જવાહરલાલ નહેરુજી “આરામ હરામ હૈ'નું સૂત્ર આપી પોતે અવિરત કાર્ય કરતા રહ્યા ને દેશવાસીઓને એવી પ્રેરણા આપતા રહ્યા. આમ છતાંય આજે એનાં પરિણામોને વિચાર કરતાં વિકાસની ગતિ અતિ મંદ અને નિરાશાજનક લાગે છે. આપણા સનિષ્ઠ પ્રયાસ અને અવિરત પરિશ્રમ છતાંયે આજે દેશની જનતા વિક્ષુબ્ધ વિચલિત ત્રસ્ત ક્ષધિત અને પીડિત છે. ૩૮ વર્ષની આઝાદી પછીયે અસંખ્ય લેકે બેકારીના ખપ્પરમાં હોમાઈ રહ્યાં છે. કથા જવું અને શું કરવું એ સવાલ મંઝવી રહ્યો છે. આમ કેમ? આટલાં વર્ષોની આઝાદી પણ આપણે ધ્યેયસિદ્ધિની ભઝિલે કેમ પહેચી શક્યાં નથી ? આવા પ્રશ્નોના ઉત્તર પણ કયાં અજાણ્યા છે? આપણે સૌ એ તથ્ય જાણીએ જ છીએ કે દેશને ત્રણ ચાર વિદેશી આક્રમણને સામને કરે પડ્યો છે, અરે ! એટલું જ નહિ, પણ કેટલીયે કુદરતી આફત–દુષ્કાળ પૂર વાવાઝેડાં ધરતીકંપ વગેરે વગેરે પણ દેશના વિકાસમાં અવરોધરૂપ બની ચુકેલ છે, પરંતુ આ ઉપરાંત વધુ દુઃખની વાત તે એ છે કે ઉપર્યુક્ત પ્રાકૃતિક પ્રકેપે ઉપરાંત આપણને આપણા દ્વારા જ સર્જાયેલ અનેક સમસ્યાઓને સામને પણ કરે પડે છે; જેમકે દેશવ્યાપી અનીતિ ભ્રષ્ટાચાર દાણચેરી, અનિયંત્રિત વસ્તીવધારે, સંકુચિત પ્રાદેશિક મનોવૃત્તિ, કામચોરી, કર્તવ્ય-ફરજપાલનમાં નિષ્ઠાને અભાવ અને અંગત સ્વાર્થ ખાતર દેશદ્રોહી બનવાની તત્પરતા, આવાં અનેક તર્વ રાષ્ટ્રના વિકાસમાં અવરોધક પરિબળરૂપે કામ કરતાં હોય ત્યારે દેશના સર્વાગી વિકાસ અને સમુન્નતિ ક્યાંથી થાય?
સંક્ષેપમાં, દરેક નાગરિક દ્વારા પોતાની ફરજનું નિષ્ઠાપૂર્વક પાલન ન થાય તે રાષ્ટ્રને વિકાસ પણ ન થાય એ હકીકત છે ને? દેશમાં કેટલાંક એવાં સંકુચિત મને કૃતિવાળાં તત્વ પણ છે કે જે રાષ્ટ્રવિકાસમાં નડતરરૂપ બની રહ્યાં છે અને દેશવાસીઓમાં પરસ્પર હેલ ઈર્ષ્યા અને વેરઝેરની લાગણીઓ ઉશ્કરી રહ્યાં છે. આવાં પરિબળની સંકુચિત ભી સ્વાથી દેશદ્રોહી મનવૃત્તિ અને કાર્યપદ્ધતિ દેશના રાષ્ટ્રવ્યાપી વિકાસમાં સૌથી મોટું અવરોધક તવ છે.
આવું જ એક બીજું મોટું અવરોધક પરિબળ છે દાણચોરી કાળાં–બજાર અને બેનામી નાણાનું. આજે દેશનું કઈ પણ શહેર આ રોગથી ભાગ્યેજ મુક્ત હશે, ખૂણે ખૂણે એને ચેપ પ્રસરી ગયો છે. બજારોમાં મેધવારી વધારવામાં આ તને હિસ્સો નાનોસૂને નથી. દેશની જનતા મોંઘવારીની નાગચૂડ તેમ ભાવવધારાના વિષચક્રમાં એવી તે ફસાઈ–અટવાઈ ગઈ છે કે એમાંથી છૂટવાને કેઈ આરો કે કેઈ ઉપાય દેખાતું જ નથી. સરકારે અનેક પ્રયાસ કરે છે, પણ એ ભાગ્યે જ સફળ થાય છે. ઘણી વાર તે એવા પ્રયાસનું વળી ઊલટું જ પરિણામ આવે છે.
વધુ ધન કમાઈ લેવાની અને અનર્ગળ સંપત્તિ જમા કરવાની મનવૃત્તિ પણ માઝા મૂકી રહી છે, જેને કારણે બજારમાં સામાન્ય જરૂરિયાતની ચીજ-વસ્તુઓની અછત વરતાય છે, જોકે આ અછત
For Private and Personal Use Only
