________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પથિકરજતજયંતી અક.
એકબર-નવેબર ૮૫ વગેરે નામો ઉલ્લેખ થયેલ છે. આમ, દુર્ગા મહાભારતકાલીન લેવાનું સિદ્ધ થાય છે. શક(સમયે ૫ મી સદી)ના મૃચ્છકરિક'(ઉ.૨૭)માં દુર્ગાએ શુંભ-નિશુંભને હયાને ઉલેખ છે. પ્રાચીન રાજાઓના સિક્કા - એ પર પણ સિંહસ્થ દુર્ગાનાં પ્રમાણ સાંપડે છે, જેમકે ગુપ્ત સમ્રાટ ચંદ્રગુપ્ત ૧લાના સિક્કાઓ પર સિંહારૂઢ દેવીની આકૃતિ મળે છે, તે કુષાણ રાજા કનિષ્કના સિક્કાઓ પર પણ સિહારૂઢ દુર્ગાદેવીનું અંકન મળતું હે ઈ દુર્ગાપૂજા ૧-૨ સદીથી થતી રહ્યાનું માની શકાય, એટલું જ નહિ, ભારતવર્ષનાં છેલ્લાં બે હજાર વર્ષોના ઇતિહાસ દરમ્યાન દરેક સમયે કઈ ને કઈ સ્વરૂપે દુર્ગા શક્તિપૂજા થતી રહી છે એમ કડીએ તે અયોગ્ય નહિ ગણાય.
આસો સુદ એકમથી આરંભાતા ને નવમીએ સમાપ્ત થતી દેવીના આ પર્વની સાથે ૧૦ મીના રોજ વિજયાદશમીનું પર્વ પણ એટલા જ શ્રદ્ધા-ભક્તિ ને આન-પિયે દિલાસથી મનાવવામાં આવે છે. આમ જોવા જઈએ તે આ બંને પર્વ અલગ અલગ છે: ૧ થી ૯ દેવીનું પર્વ છે, તે ૧૦ શ્રીરામનું પર્વ છે. દશમીએ શ્રીરામે રાવણને વચ્ચે એને ઉલ્લાસસ્વરૂપે મનાતું હોવાની પર પરાગત સામાન્ય માન્યતા છે, જે ખરી નથી. ખરેખર હકીકત એ છે કે આ (દશમીના) દિવસે ભગવાન રામને ચંદ્ર રાવણને હણવા-જીતવા માટે પ્રસ્થાન કરેલ, “વામીકિ રામાયણમાં આ અંગેને ઉલેખ આ પ્રમાણે છે :
રામ: “હે સુગ્રીવ ! હવે આપણે લંકા તરફ જવું ઘટે, માટે આ સમયે જ તમે પ્રયાણ કરવા તપર થાઓ, અત્યારે સૂર્ય આકાશના મધ્ય ભાગે આવેલ હોવાથી વિજય આપનારું અભિજિત મુહૂર્ત ચાલે છે.”
('યુદ્ધકાંડ', સર્ગ ૪, શ્વે ૩) આસો સુદ ૧૦મીએ નક્ષત્રોદય વખતે વિજય નામને કાલ કહેવાય છે, જે સર્વ મને રથ સિદ્ધ કરનાર છે. શ્રવણ નક્ષત્રના યોગવાળી ૧૦ મીએ રામચંદ્ર લંકાભિયાન કરેલ. આમ આસો સુદ ૧૦ મીએ લંકાવિજય માટે રામચંદ્ર જે દિવસે લંકાભિયાન સારું પ્રયાણ કરેલ તે દિવસે જ રાવણનું મૃત્યુ નકકી થઈ ગયેલ હોઈ એમ માની એ દિવસે વિલાસ તરીકે ઊજવવ માં કઈ ખોટું નહિ ! સંદર્ભ: ૧. એ. ડો. રાજબલિ પાંડેય, હિંદુ ધર્મકોષ', પૃ. ૩૨૩ ૨. ડો. પી. વી. કણે, “ધર્મશાસ્ત્ર કા ઈતિહાસ' ભા. ૪. પૃ.૬૩ ૩. એન. જી. બેનરજી, ઈન્ડિયન હિસ્ટોરિકલ કવાર્ટલી,' . ૨૧, પૃ. ૨૨૯ ૪. અનુ. શાસ્ત્રી વેણીરામ બહેચર, ‘તરા” ખંડ-૧, પૃ. ૧૯૫-૯૬. છે. હાઈસ્કૂલ, મેટા દડવા-૩૬૦૦૪૫ (તા. ગંડળ)
જીવન આ વાસના વિનાનું જીવન ને લાલસા વિનાનું જીવન. બીટિયે લટક્યાં ઝ ટોપી તેમ ઈ િવિનાનું જીવન. ભૂલ હોય ને નીચે કાંટા હૈય, વાહ ! હસતાં ઉદાસી વિનાનું જીવન.
ધર્મ ધુપસળીને જલવું ઝૂરવું તેમ સવિતુ મહીં સત્યવાન જીવન. ચેહ પર સતા પછી પડી છે સોડની, ભરખતી આગમાં બળતું જીવન.
હર્ષદ જોશી, ઉપહાર' વ્યાસવાસણ (તા. કપડવંજ-૩૮૭૬૨૦)
For Private and Personal Use Only
