________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અકબર-નવેમ્બર૮૫ [પથિક-રજતજયંતી અંક યુદ્ધોના, સ્પેનને કેથલિક રાજ્યતંત્રીય અને ન્યાયાલય અન્વેષણને અત્યંત ખરાબ પદ્વતિય અને રશિયાને નિરશ ઝારોની આપખૂદ પદ્ધતિના રાષ્ટ્રિય ધર્મ લાવાથી પીડાવું પડયું એ આપણી સમજમાં આવે છે. ઇંગ્લેન્ડમાં આ પ્રયત્નને સફળતા ન મળી.
આ કારણથી નિશ્ચયપૂર્વક મનુષ્યના આત્માને માટે આ પદ્ધતિ અત્યાચારરૂપ છે.
આ વિકાસમાં રાજતંત્રીય રાજ્ય માનવની ધાર્મિક સ્વતંત્રતાને કચડી નાખી હતી. ફરી પાછી એને અગ્રિમ બનાવી લીધી. મહદ અંશે મિત્રતાપૂર્વક ધાર્મિક સંઘને અને એમના દૈવી અધિકારના પુરોહિત તથા ધર્મને સાંસારિક રાજ્યપદના સેવક બનાવી લીધા. એણે ખરાબ તંત્રની સ્વતંત્રતા નષ્ટ કરી નાખી. ફક્ત એમના માટે કેટલાક... અધિકાર માત્ર રાખ્યા. એમણે મધ્યમવર્ગની અને જ્ઞાતિ- - વર્ગની સ્વતંત્રતાનો નાશ કર્યો, એમની વાસ્તવિક અને સજીવ નાગરિક સ્વતંત્રતાને નાશ કરી દીધો.
આપણે આ વિશાળ ક્રાંતિકારી આદેલનનું આંતરિક ઔચિત્ય જોઈ લીધું છે. ફક્ત આપણા જ અસ્તિત્વને માટે રાષ્ટ્ર-એકતાનું નિર્માણ નહિ થઈ શકે અને ન તે ટકી રહી શકે.
એને આશય એ હોય છે કે માનવ-સમુદાયના એવા બહસ્તરીય સંગઠનનું નિર્માણ કરવાનું છે કે જેમાં સમસ્ત જ્ઞાતિ–ફક્ત વર્ગ અને વ્યક્તિ નહિ– આપણા પૂર્ણ માનવ-વિકાસની તરફ વધી શકે,
જ્યાં સુધી નિર્માણ કાર્ય માટે શ્રમ કરવો પડે. એ બહસ્તરીય વિકાસ રોકાઈ શકે છે, પરંતુ જ્યારે સમુદાયને પિતાના અસ્તિત્વપણા વિશે દઢતા થઈ જાય અને એ આંતરિક વિસ્તાર જરૂરિયાતને અનુભવ કરવા લાગે તો એનું જ રહેશે નહિ. ત્યારે એ જૂનાં બંધન તેડવા પડશે. નિર્માણનાં સાધના વિકાસમાર્ગમાં અડચણ સમજીને ત્યાગવું પડશે. ત્યારે સ્વતંત્રતા જતિ-માનવજારિને પ્રેરક શબ્દ થઈ જશે. છે. વ્યાસવાસણા (તા. કપડવંજ-૩૮૭૬૨૦) (શ્રી અરવિંદના “રાષ્ટ્ર-એકતા લેખને ભાવાનુવાદ)
સમય ચાલ્યો ગયો અને ઠેબે ચડાવીને સમય ચાલ્યો ગયો, શબ્દને પિઠળ બનાવીને સમય ચાલ્યા ગયે. હાથ ઘસતી રહી ગઈ આબોહવા સંબંધની, કત અંગૂઠો બતાવીને સમય ચાલ્યો ગયો. કેદ રસ્તે જ્યાં થયો તે બારણું ખોલી અને આભ આખુયે ગજાવીને સમય ચાલ્યા ગયે. ફૂલ જેવા રંગ ને આ ઓરડામાં બંધ હું, મહેકની ભીંતે સજાવીને સમય ચાલ્યો ગયો. વાટ સૂની રહી ગઈ ને વાવટો ફરકષા કરે, સૌ દિશાએ હચમચાવીને સમય ચાલ્યા ગયા. ડૂબકી મારી સફળ સંવેદનાના સાગરે નાવ ભાષાની કુબાવીને સમય ચાલ્યો ગયો.
પથિક પરમાર છે. શિવકૃપા સોસાયટી, કુંભારવાડ, ભાવનગર-૩૬૪૦૦૧
ત્યતાના દુહા ! સીતાપરીના વહેણમાં સુરજ ઉગેળાય, કાંઠે ડૂબી જાય હેડી નમતી વેળની. કમળ મારા ટેરવે છે ઝલમલની મૂલ,
સ્પર્શે ઉદ્દે ફૂલ ખરતાં મનની ડાળથી, દરિયા જેવી જાત ને રેતી જેવી આંખ, ફીણ ભરેલી પાંખ ચારેપા ઊડ્યા કરે. આંગણ ઊભા છાંયડે, ચકરતું એકાંત, પગરવને વૃત્તાંત વેરાઈ જાતે ધૂળમાં, બનાવ નામે ચાડિયે ધુરમસમાં ભીંજાય, અફવા હિલોળાય આલાલીલા વાવરે. પીળા પમરખ પાંદડે લૂમેઝૂમે ઝાડ, દંતકથાના પહાડ પાડે પડઘા પાદરે..
અ૯પ ત્રિવેદી અમૃતવેલ-૩૬૪ ૨૯૦, વાયાઃ મહુવા (બંદર)
(જિ. ભાવનગર)
For Private and Personal Use Only
