________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પથિક-રજતજય’તી અંક]
આમ્ટોબર-નવેમ્બર/૫
[ ૧૭
સાચી નથી, કૃત્રિમ બનાવટી અથવા વેપારી ચાલબાજી જ છે. વધારે નાણાં ખર્ચવાની તૈયારી જો બતાવાય તે। આવી અછત કાય નડે એમ નથી, પણ એનાથી દેશની સામાન્ય જનતાની હાડમારીએ તા વધતી જ જાય છે. આમ સંગ્રહખોરી, કાળાં બજાર, બેનામી નાયુ' એ સમાજનાં સમાનતા નીતિમત્તા ન્યાય શાંતિ વગેરેને ભાગ લે છે. દેશનાં સામાજિક છત્રન અને આર્થિક માળખા પર આને ભારે ખૂરેશ પ્રભાવ પડી રહ્યો છે. રાષ્ટ્રના વિકાસમાં અવરોધક આવાં તત્ત્વ કેમ કરીને દૂર થઈ શકે?
આ કાળાં નાણાંને જ પ્રભાવ સામાજિક પ્રથા પર પણ દેખાઈ આવે છે. દહેજની પ્રથા એનું એક ઉદાહરણ છે. કેટલીય નવવધૂનાં અરમાનેાની ઢાળી આ દહેજ-પ્રથાને લીધે અને કાળાં નાણાંના જોરે થઈ ચૂકી છે એ કયાં અજાણ્યું છે ? ધનસંપત્તિ એકત્ર કરવાની હોડમાં ડૂબેલા સમાજ દેશહિત રાષ્ટ્રવિકાસ ચારિત્ર્યભાવના નીતિમત્તા વગેરે વગેરે સદ્ભાના વિચાર શી રીતે કરી શકે ? કાળાં નાણાંના પ્રભાવે કરીને માનવીય મૂલ્યોનું અધઃપતન, ભૌતિક ભેગ-વિલાસની મનેત્તિ અને લાંચરુશવત તથા ભ્રષ્ટાચારના કીડા રાષ્ટ્રના વિકાસરૂપી વૃક્ષને કાતરી કાતરી એને સર્વનાશ કરી રહ્યાં છે. રાષ્ટ્ર-વિકાસમાં અવરોધક એવું આવું જ ખીજુ` આનુષ'ગિક તત્ત્વ છે દાણચારી ને કરચોરી, વિદેશી ચીજ વસ્તુના મેહને વશ થઈ લોક સ્વદેશીના માત્રહ ભૂલી રહ્યાં છે તે જાણ્યેઅજાણ્યે દાÀારીને પોષી રહ્યાં છે. સુત્ર પ્રત્યેના માહ પણ એનું એક મોટું પ્રેરક બળ છે. એ સિવાય વિદેશી કાપડ ઘડિયાળા ક્રમેરા રેડિયા ટી.વી, વી,સી,આર, સેાના ચાંદી જેવી અનેકાનેક વસ્તુએ ચેરી-છૂપીથી પરદેશમાંથી લાવી દેશમાં ઘુસાડી દેવામાં આવે છે. પરિણામે દેશના આર્થિક વિકાસને ભારે ફટકો પડે છે.
કાળુ નાણું અને દાણચોરી જેવાં અવરોધક તત્ત્વો ઉપરાંત ખેદ વસ્તી-વધારા અને એને પરિણામે વધતી બેકારી પણું દેશના વિકાસનાં અવરોધક તત્ત્વ છે. દેશનાં અનેક કારખાનાં, અસ’ખ્ય ખેતરા કેટલુંય ઉત્પાદન કરે છે, છતાં વધતી જતી વસ્તી માટે એ આછું જ પડે છે. આ બધાં તત્ત્વ માનવસર્જિત અવરોધક પરિખળા છે, આપણે જ એનું સર્જન કર્યું છે, જે આપણા જ વિકાસને અવધી રહ્યાં છે.
આવું જ એક ખીજુ` માનવસર્જિત અવરાધક તત્ત્વ છે કામી એકતાને અભાવ. આપણા દેશ અનેક ધર્મ સમાજો ક્રમેાના વૈવિધ્યથી ભરપૂર છે. આપણે! સમાજ બહુરૂપી જનસમાજ છે. આપણા દેશ દુનિયાના તમામ દેશ કતાં વધુ સારે છે.
સારે જહાંસે અચ્છા હિન્દાસ્તાં હમારા... હિન્દી હૈ હદુ વતન હૈ હિન્દુસ્તાં હમારા...”
એ આપણું રાષ્ટ્રગાન જાણે કે ભૂતકાલીન ગાણુ બની ગયું છે. આપણે માત્ર હિંદુ જૈન મુસ્લિમ પારસી શીખ કે ખ્રિસ્તી જ નથી, આપણે સૌ પહેલાં ભારતીય છીએ, પછી ભીજું કાંઈ છીએ, એ આપણા રાષ્ટ્રિય આદ" કેમ ભુલાઈ ગયા? સ્વાથૅપરકસ'કુચિત દૃષ્ટિક્રાણુ, સહનશીલતાનો અભાવ અને સત્તાલાલસાએ આપણા રાષ્ટ્રમાં પ્રાદેશિક ભાવનાને બહેકાવી દીધી છે. કાશ્મીરથી ઍડ કન્યાકુમારી અને દ્વારકાથી છેક આસામ સુધી ભારતના વિસ્તાર છે, માત્ર ગુજરાત મહારાષ્ટ્ર પજાબ ખ‘ગાળ કે કર્ણાટક જ નહિ. પોતપોતાના પ્રદેશના વિકાસની સ`કુચિત મનેાવૃત્તિમાં ઘણી વાર દીદિષ્ટ ને ઉદારતાના અભાવ વરતાઈ આવે છે. પ્રાદેશિક વિકાસના નામે રાષ્ટ્રિય વિકાસનું બલિદાન શા માટે દેવાય ? આ ન સમજાય તેવી વાત છે.
For Private and Personal Use Only
