________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અકબર-નવેમ્બર૮૫
[પશ્ચિક-રજતજયંતી એક જ્યદીપને પરણ્ય હજી એક જ વર્ષ થયું હતું. લગ્નની શરૂઆતથી જ એની તબિયત સારી ન હતી. એને દરેક ઋતુના પલટાની અસર થતી હતી. એની કાયા પણ એવી નાજૂક હતી. જયદીપે પત્નીનો આવી બીમારી એક વર્ષમાં કોઈ દિવસ અનુભવી ન હતી. સામાન્ય રીતે કંઈક બીમારી આવતી તે આરામ થઈ જતા, પણ આ વખતને તાવ જીવલેણ નીકળે. આખી રાતમાં એકાદ કલાક જયદીપને ઊંધ આવી હશે, જનકને કેવી કે મળ સ્વભાવની સાત્વિક પ્રકૃતિની શિક્ષિત પત્નો મળી છે ! એ વિચારવી લાગેઃ લગ્ન એક સમસ્યા છે, પણ પૂર્વનાં પુણ્ય વગર કોઈ પણ વ્યક્તિને સત્વશીલ સ્ત્રી મળતી નથી, હજી તે સંસારી જીવનના પ્રથમ વર્ષમાં પ્રવેશતાં જ અકસ્માત નષ્ટ થઈ જશે, વિધિની વક્રતા પણ કેવી છે! સવારે ઊઠીને જયનિકા તરફ નજર કરતાં શરીર ઠંડું દેખાયું, અને ઊંડી ઊતરી ગયેલી જણાઈ. હાથ લઈને ના જોઈ તે ને! બંધ. જયનિકાનું મૃત્યુ જોયું. સંસારના જીવનરૂપી બાગમાં ખીલેલું વૃક્ષ વસંતઋતુમાં પાનખરની દશાને પામ્યું. જયદીપના જીવનમાં આ એક અણધારી આક્ત આવી પડી. આ વાતની જનકને ખબર પડી, જનકે મિત્રપત્નીના અકાળ અવસાન માટે જયદીપને આશ્વાસન આપ્યું. જયદીપની નીંદ હરામ થઈ ગઈ હતી. પત્નીની સ્મૃતિ હૃદય પર આવતી હતી. મનમંદિરમાં સ્થાન પામી ચૂકેલી નિકાને ભૂલવાના પ્રયત્ન નિષ્ફળ નીવડયા હતા. આ ફાની દુનિયાને છેડીને અમર લેકમાં સિધાવેલી જયનિકાની સાચા તેહથી પ્રેરાયેલો જયદીપ હવે વિધુર તરીકેનું ન જીતવા લાગે અને ફરીથી ન પરણવાની પ્રતિજ્ઞા કરી. તિને આ પ્રતિજ્ઞાની જાણ થતાં જયદીપને હાર્દિક અનુમોદને આપ્યું. જયદીપના જીવનનો સાચો આનંદ લુંટાઈ ગયું હતું, એના હાશ્યમાં બાહ્ય દષ્ટિએ કૃત્રિમતા હતી. હસવું પડે છે માટે હસતા હતા. જીવનમાં એકલતા સાલવા લાગી. અવારનવાર મિત્રને ત્યાં પણ જતો હતો, પણ જે અંતરના ઉમળકાથી ‘તિભાભી’ કે ‘જનકભાઈ કહીને જવાનું એને બદલે શરમને મા કે સમય પસાર કરવા કે એકલતાના અગાધ દુઃખને હળવું કરવા જતે; જોકે કે તે મિત્ર જયદીપને ગમે ત્યારે પણ આવવા જણાવ્યું હતું. ભાભીના અવસાનની બેટ તે આ જન્મમાં પુરાવાની નથી. પત્નીના હાથની સુંદર અને સ્વાદિઠ રસેઈને બદલે લેજની રસોઈથી ખાઈને દિવસે પસાર કરતે હતા, નેકરીમાં પણ કામને આનંદ ન હતે. અકાળે વૃદ્ધાવસ્થાથી કંટાળેલા જુવાન કે પ્રૌઢની જેમ દિવસ પસાર કરી રહ્યો હતો. હવે તો જયદીપના જીવનમાં શાંતિ કે દિલાસે, સુખ દુઃખની વાત કે અંતરને અવાજ સાંભળવાર કે માર્ગદર્શન આપનાર જનક અને જ્યોના સિવાય કોઈ જ ન હતું. જ્યારે જ્યારે એ નોકરી કે બીજા કામથી તે કે જનકને ત્યાં આવતા અને સમય પસાર કરતા ત્યારે પોતાનું જ ઘર હોય એમ માનીને વર્તતા, કઈ કઈ વાર તે ઘરકામમાં મદદ પણ કરતા. જનકને પણ મિત્રને દુઃખથી કારમે આઘાત લાગ્યો હતો અને એની પ્રતિજ્ઞા માટે માન ઉપજ્યું હતું. સાથે સાથે એ પણ વિચાર આવ્યું કે વૃત્તિઓ ઉપર કાબૂ મેળવીને શેષ જીવન વિતાવવું એ ખરેખર કટી જ છે. ધન્ય છે એની ઊંચી મનોવૃત્તિને. વસંતને મીઠા મધુર આલાદક પવન વાત હતા. જોતિ શાંતિથી ઊંઘતી હતી અને જનક પવનની લહેરમાં વિચારોને વેગે સ્પર્ધા કરતે પડી રહ્યો હતો, પિતાની પનીના ગુણેને હૃદયપૂર્વક સ્મરી રહ્યો હતો. એ મેકે મળતાં પત્નીના કાર્યની પ્રશંસા કરવાનું ચૂકતા નહિ, કારણ કે ગૃહજીવનના સુખને માટે પતિ પત્નીના સંબંધમાં આ એક ઓવશ્યક અંગ છે. સારી રસોઈ, અતિશ્રમનું કામ, સેવાચાકરી તથા બીજા કેટલાંક કામમાં નિસ્વાર્થ સેવાનું મૂલ્યાંકન અંતરા ભ.થી પ્રશંસા-આભારના બે બોલ નવચેતન અપે છે.
પતિના જમ્યા પછી જમવું, ઘરકામ પણ જાતે જ કરી લેવું, બકુલના અભ્યાસ તેમજ નાની ટવે ખાવું પીવું બેસવું ઊઠવું સ્વરછતા કપડાં વગેરેની ચોકસાઈ એ નોંધપાત્ર ગુણ છે. એનું સમિત વદન
For Private and Personal Use Only
