________________
અલબત્ત બાવડાં દુ:ખશે, પાણીનાં મોજાંમાં જબરદસ્ત ધક્કા ખાવા પડશે. ગુલાંટો પણ ખાવી પડશે, પણ કિનારે જરૂર પહોંચાશે.
પુરુષાર્થથી તૈયાર થયેલ ચૈતન્ય જેમ માને છે કે હું આનંદમય છું તેમ માને છે કે હું જ્ઞાનમય પણ છું.
ઘણાખરા માને છે કે આપણે તો અજ્ઞાની, આપણે કાંઈ જ જાણતા નથી, ભણીએ એટલું જાણીએ બાકી આપણામાં શું પડ્યું છે !
હું અભણ છું, હું અજ્ઞાની છું, હું તુચ્છ છું.' આ વિચારોનું પરિણામ શું આવ્યું ? આજે કોઈ કહે તો તરત જવાબ મળશે “હું ભૂલી જઈશ, મને બહુ યાદ રહેતું નથી. લખી લેવા દો.”
જે પોતાને અજ્ઞાની અને ભૂલકણો માને છે અને આ વિચારોને ઘર કરવા દે છે એ લખી તોપણ એને યાદ નથી રહેતું. લખ્યું છે એ યાદ કરાવવા માટે પણ એને કોકની જરૂર પડે !
એક પ્રોફેસરે નક્કી કર્યું કે મારે કોઈ દિવસ કોઈના લગ્નમાં ન જવું. એનો મિત્ર એને લગ્નમાં જ મળ્યો, પૂછયું : “તમે અહીં ક્યાંથી ?” “અરે ! હું તો ભૂલી જ ગયો કે મારે લગ્નમાં નથી જવાનું. તમે કહ્યું ત્યારે યાદ આવ્યું !'
ના, તમે હવે નવો વિચાર કરો. જ્ઞાનનો સ્વામી છું. મારી અંદર અનંત જ્ઞાન પડેલું છે; મારે એને બહાર લાવવું છે.
હીરામાં તેજ છે તો મારી અંદર જ્ઞાનનો પ્રકાશ છે. આજે એ ઢંકાઈ ગયો છે, એને જ બહાર લાવવાનો છે.
કેવી રીતે બહાર લાવશો ? ચકમકની અંદર અગ્નિ પડ્યો છે. ચકમક હાથમાં લેશો તો કાંઈ નહિ દેખાય. પણ ઘસવા માંડશો તો એમાંથી અગ્નિની શક્તિ બહાર આવશે.
આપણામાં જ્ઞાન છે, એની ઉપર મોહનું આવરણ છે. જેમ જેમ પ્રયત્ન કરતા જઈએ તેમ તેમ આવરણ ઘસાતું જાય અને અંદરનું જ્ઞાનતેજ બહાર આવતું જાય,
જ્ઞાન બહારથી નહિ, અંદરથી આવે છે.
જેવી રીતે ટેલિફોનમાં એક બાજુથી બીજી બાજુ અવાજ સંભળાય છે એમ માણસના મનમાં પ્રવાહ અને અંતરપ્રવાહનાં ઊછળેલાં મોજાં સામા કિનારે પહોંચે છે.
જે ચૈતન્યની શક્તિ ઉપર દૃષ્ટિ રાખી કામ કરે છે, અનંત શક્તિઓનો સ્વામી એવો આત્મા પોતાનામાં તેમ જ સહુમાં બિરાજમાન છે એવી
માનવતાનાં મૂલ્ય ૧ પ૧
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org