________________
અમે નાના હતા ત્યારે બીજના ચંદ્રનાં દર્શન અવશ્ય કરતા. એક રાત્રે બીજનો ચંદ્ર જરા સુંદર દેખાયો. હું મારી ફોઈનો હાથ ખેંચીને બહાર આવ્યો. કહ્યું : “ફઈબા, જુઓ બીજનો ચંદ્ર.” ફઈબા કહે : “ભાઈ ! મને તો ક્યાંય દેખાતો નથી. ક્યાં છે ?” આંખો ખૂબ ખોલી પણ દેખાય શાનો ? એમને મોતિયો આવ્યો હતો. એમ જ અજ્ઞાનનો મોતિયો હોય ત્યારે આત્માનો ચન્દ્ર પણ અજ્ઞાનીને ક્યાંથી દેખાય ?
એકમથી શરૂ થતી બીજરેખા પૂર્ણિમા આવતાં સોળે કળાએ પૂર્ણ ખીલે. એમ કોઈકવાર આપણામાં ઉદય થયો હોય પણ આપણને ન દેખાય.
પણ એટલું ચોક્કસ કે એ આપણામાં છે અને એટલે જ એના તરફ આપણી અભિરુચિ છે.
પૂજા કરવા ગયા હો અને બાજુમાં પ્રવચન ચાલતું હોય. થાય, લાવ સાંભળું તો ખરો ! સાંભળવાનું મન કેમ થયું ? કારણ કે એકમની કળા છે. એને ખબર નથી કે હું આત્મા માટે સાંભળું છું, પણ એનામાં એ રુચિ છે. એટલે જ એ તરફ મન ખેંચાય છે. જ્યારથી ખેંચાણ આ બાજુ થાય છે ત્યારથી અનુભૂતિ શરૂ થાય છે.
જેમ પૂર્ણાનંદરૂપી ચંદ્રની કળા ધીમે ધીમે વધતી જાય છે, એકમનો ચંદ્ર વધતાં વધતાં પૂર્ણ પ્રકાશ પાથરે છે એમ પૂર્ણતાને પંથે પ્રયાણ કરતો આત્મા પૂર્ણ થાય છે, સંપૂર્ણ ચંદ્ર બને છે, એ જ કેવળ જ્ઞાન છે, એ વખતે એનાં બધાં દ્વાર ખૂલી ગયાં હોય.
પૂર્ણિમાના ચંદ્રને એક પણ કાળી કિનારી છે ? બધી જ રૂપેરી અને પ્રકાશથી ભરેલી, પ્રકાશ મઢેલી.
આપણો આત્મા પૂર્ણ ક્ષાયિક સમ્યક્ત્વનો ધણી બને ત્યારે આત્મામાં એ જ પૂર્ણતા આવે છે. વાસનાઓની બધી જ કાળી કિનારો નષ્ટ થાય છે.
ભગવાનનું જ્ઞાન, ભગવાનનો પ્રકાશ એ માત્ર એના પૂરતો જ નહોતો. જેટલા જેટલા એમના સમાગમમાં આવત, એમના સાનિધ્યમાં વસતા, એમની વાણીનું પાન કરતા એ બધાને લાગતું કે આ આત્મા સંપૂર્ણ વિકાસ પામેલો છે, આ ખીલેલો પૂર્ણચંદ્ર છે. જે કોઈ આવતાં તે એકાગ્ર બની પ્રભુની વાણી સાંભળતા.
એકદા એક વૃદ્ધા માથે ભારો લઈને ખેતરથી આવી રહી હતી. ભારો વજનદાર હતો એટલે એ થાકી ગઈ હતી. એવામાં પ્રભુની વાણીના સૂર એના કાનમાં પડ્યા, અંદર ઊતર્યા, એના મનને ભાવી ગયા. એનું મન કહેવા
૩૫૪ * માનવતાનાં મૂલ્ય
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
