Book Title: Jain Shasan 2000 2001 Book 13 Ank 01 to 25
Author(s): Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada
Publisher: Mahavir Shasan Prkashan Mandir
View full book text
________________
વિ યોથી વિરાગ કેળવો
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) . વર્ષ ૧૩ : અંક ૩/૪૦ ત , ૧૯-૯-૨OOO
વિDયાંથી વિશા ળાવ
ННННННННННННННННННННННННННННННННННННННННННННННННННННННННННННННННННННННННННННННННЯ
આપણે સૌ કોની વધારે વિરાધના કરીએ છીએ?
જૈન શાસનમાં છ પ્રકારના જીવો વર્ણવ્યા છે તેમાં Eીં પધાકાય, અકાય, તેઉકાય, વાઉકાય, વનસ્પતિકાય | | ત્રસકાય.
આ છ પ્રકારના જીવોમાંથી વનસ્પતિકાયના રજીની વિરાધના આપણે વધુ કરીએ છીએ. .
તમને સૌને આશ્ચર્ય થશે. તે કેવી રીતે?
પશેન્દ્રિયને સ્પર્શ ચાહે મુલાયમ વસ્ત્રોનો હોય કે ન્ન કઠ ટેબલ ખુરશીનો હોય પણ તે બને છે શેમાંથી ? વસ્પતિકાયમાંથી.
રસનેન્દ્રિયની સ્વાદને પોષનારા દ્રવ્યો ચાહે ફળ પ્ત હોય, શાકભાજી હોય, કે નાના પ્રકારના અનાજો હોય, પતે ઉગે છે શે . ? વનસ્પતિકાયમાં.
I ધાણેન્દ્રિયન સુંગધ રાહે અતર, કપૂર, વીરાસ આદિ કોઈપણ પદાર્થોનું જન્મ સ્થાન વનસ્પતિકાય.
I ચતુ ઈન્દ્રિયને તરબતર કરી દેનાર ચિત્ર-વિચિત્ર દ્રશ્યમાં નિમિત્તભૂત - હે બાપ, બગીચા, વૃક્ષો, ફુલોની H સવટ હોય પણ તે કેન્દ્ર સ્થાન કોણ ? વનસ્પતિકાય.
1 શ્રોતે દ્રયને મfમ, છલકાવનાર ભલે વાંજિત્રો પ્ત છે પણ તેની ઉત્પત્તિ રો ; ધી ?
વનસ્પ1 કાયમાં
જોયું, મેદ, રસ, ગંધ, અને સ્પર્શ પ્ત વાતિકાયમ : ઉત્પ થાય છે અને એમાં જ
અકૂત બન્યો તે વધુ વધુ વનસ્પતિકાય જીવોની વિધના કરે છે,
બીજા બે જીવોમાં ફેરફાર જણાતો નથી Eસ ય વનસ્પતિક ને હજી છે કે પ્રકાર". ફેરફારો Eી જાય છે.
પૃથ્વીકાય. 'વોના દરમાં ૯ : રીકે બેડ' હોય તો તે માટે તમે તે કરવા લાદી. 4 લી બનાવો, ર ક
. કે .' 'વસરે બલા ની નવી નો ,
અપકાયના જીવોને વધુમાં વધુ ગરમ અથવા ઠંડુ કરવાના ને.
તેઉકાયના જીવોથી આપણે દુર રહેવાના કારણ કે તેનો સ્વભાવ દઝાડવાનો છે. તેમાં થતો ફેર: (ર આપણને કાંઈ લાભદાયક નહિ બને.
વાઉકાયના જીવોનો ફેરફાર કરવા માટે પુરુષાર્થ સાર્થક બનશે ખરા ? પવનવાળી જગ્યાએ જઈને બેસો અથવા બંધ રહેલી બારી ખોલીએ તો જ સાફ ક બાકી...
ત્યારે...
વનસ્પતિકાયમાં થતા ફેરફારો તો હિસાબ વગરના છે. લાકડામાંથી અનેક ચીજો. અનાજ, ફળ, ફૂલો, અનેક પ્રકારનાં અને વસ્ત્રો ભિન્ન ભિન્ન પ્રકારનાં અને જુદી જુદી ઋતુઓમાં કામ લાગે એવા.
જો આપણે આપણી ટૂંકી દ્રષ્ટિને વિશાળ બનાવીને વિચા૨શું તોજ સાચી સમજણ આવશે કે વ સ્પતિકાયની વિશાળતા કેટલી અને પરિવર્તન કેટલું?
વનસ્પતિકાય જીવોનો ભોજનક્ષેત્ર માં અજળ પ્રકારનો પ્રભાવ. રાજરચીલામાં જબરો પ્રભ વ. શરીરની ટાપટીપ અને વ્યવહાર ક્ષેત્રમાં પણ ગ, બે પ્રકારનો પ્રભાવ. બધી જગ્યાએ વનસ્પતિકાય જી ની પ્રભુતા એને કારણે તેની વિશાળતા અજબગજબ કારની ત્યારે પરિવર્તન પણ ધાર્યા મુજબનું. જે ઇન્દ્રિયનું રાખ ભોગવવું હોય તે રૂપે વનસ્પતિકાય જીવનું પરિવર્તન થાય. વિશાળતા અને પરિવર્તનના તોફાનોને કારણે જીવ વિરાધના ઘણી કરે છે.
વનસ્પતિકાયના જીવની વિરાધના કારણે જીવ આ સંસાર રખડે છે ભયંકર દુ:ખો સહન કરે છે. છતાં પણ ભાન નથી આવતું જો ભાન આવી જ છે તો સત્વ કેળવાય અને એના કારણે સુખશીલતા અને અનુકૂળતા સામે લાલબત્તી ધરાય પોતાની જાતની કિલ્લેબંધી કરી જીવન સાર્થક બનાવવા માટે સંયમ જીવ નો સ્વીકાર પાપ તેમાં પણ વનસ્પતિકાયના જીવોના પરિવર્તન ઉપર ૨. તુટી જાય તો જ મુકિત મળી જાય.
-વિરાગ.
HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHI
ЕНННННННННННННН
+
+
-
-
-
- -
OCTOGTUTTGAGGGGGGGGGGGGSSS
