Book Title: Gnatadharmkathanga Sutram Part 03
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
श्रीनगारधर्मामृतवर्षिणी टीका अ० १६ द्रौपदीचर्चा
चारितानुवादवचनस्य विधायकत्वाङ्गीकारे सूर्याभदेवचरिते शस्त्रादिवस्तूनामचनस्य श्रयमाणतया तन्मते तदपि विधेय स्यात् ।
द्रौपasपि न स प्रतिमाया भगनतोऽर्हत. पूजन न कृतम्, जैनमवचने प्रतिमापूजनस्य विधानाभावात्, प्रतिमापूजनस्य पट्कायजीवहिंसासा -यतया जैन धर्मत्वाभावाच्च ।
तथाहि — प्रतिमापूजाऽङ्गीकारे तदर्थ पट्कायहिंसाऽवश्यभाविनी, एव च जाता है कि वह उन्हीं में चित्त लगाकर और मन को तन्मय करके इसे उभय काल में अवश्य करें ।
चरित के अनुवादक कथन करने वाले वाक्य को यदि विधेय रूप से स्वीकार किया जाय तो सूर्याभदेवके चरित में सङ्गादि शस्त्र आदि वस्तुओं की भी पूजा सुनी जाती है-अन' उनमें भी पूज्यता आजानी चाहिये और इस प्रकार से पूजन के पक्षपातियों को उनका पूजन भी विधेय कोटि में मानलेना चाहिये ।
द्रौपदी ने भी वहा प्रतिमा में जो भगवान अर्हत की पूजन नहीं को उसका कारण यह है कि एक तो जैन प्रवचन मे प्रतिमा पूजन विधान का अभाव है और दूसरे पर प्रतिमा पूजन पटू काय के जीवों की विराधना द्वारा साध्य होती है, इसलिये इस प्रतिमा पूजन मे जिने - न्द्र द्वारा प्रतिपादित-धर्म आत्मकल्यणसोधकरूप सम्यग्दर्शनादिक का अभाव है । पट् काय के जीवों की विराधना से जो साध्य हुआ करता है वहा सच्चे धर्म के दर्शन तक भी दुर्लभ हैं अतः प्रतिमा पूजन ન હાય તેની એ ફરજ થઇ પડે છે કે તે તેએમા જ પેાતાનુ ચિત્ત પરાવીને મનને તલ્લીન કરીને તેને ખને કાળમા અવશ્ય આચરે
ચરિતને અનુવાદક રૂપે ખતાવનાર વાકયને જે વિધેય રૂપમા સ્વીકારવામા આવે તે સૂર્યોભદેવના ચરિતમા શસ્ર વગેરે વસ્તુઓની પણુ પૂજાની વાત સાભળવામા આવે છે એથી તેમનામા પણ પૂછ્યતા આવી જવી જોઈએ અને આ રીતે પૂજનના પક્ષપાતીઓએ તેમની પૂજા પણ વિધેયના રૂપમા માન્ય કરવી જોઈએ
દ્રૌપદીએ પણ ત્યા પ્રતિમામા ભગવાન અર્હુતનુ પૂજન કર્યું નથી તેનુ કારણુ એ છે કે પ્રથમ તા જૈન પ્રવચનમા પ્રતિમા–પૂજનનુ વિધાન નથી અને ખીજું આ પ્રતિમા પૂજન ષટ્કાયના જીવાની વિરાધના દ્વારા સપન્ન હેાય છે, તેથી આ પ્રતિમા પૂજનમા જીનેન્દ્ર વર્ડ પ્રતિપાદિત ધર્મ-આત્મકલ્યાણ સાધક રૂપ સમ્યગ્—દન વગેરેને અભાવ છે પકાયના જીવાની વિરાધનાથી
