Book Title: Gnatadharmkathanga Sutram Part 03
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
तामैया शब्देपु रज्यमाना, रमन्ते योगेन्द्रियाशारी ॥1॥ श्रोगेन्द्रियदुर्दान्तत्वस्य अप एतान माति दोषः। द्वीपिकारतमसहमानो,-धन्ध तितिर मातः ॥ २॥
श्रोत्रेन्द्रियरशारी: कर्णेन्द्रियारामिन. याः श्रागगुम्बदाः रिभिताः स्वर घोलनाविशेषयुक्ता मधुरा:-मिपा। कलरिमितमधुर पनि ननावात् नपा ये तन्त्रो तलतालपशा -पीणा-करताल रेणास्त समुहारिवत्तात्-याद'-प्रधानाः, अमि रामाः-मनोहरास्तेपु-शन्देपु रपमाना: अनुगक्ताः सन्तः रमन्ते-मोदन्ते ॥१॥ 'सोइदिये 'त्यादि । 'सोइदियदुष्टतत्तणस्म' श्रोनोन्द्रियन्तित्वस्य औरन्द्रिय दुर्दान्त यस्य स धोनेन्द्रियदुर्दान्त =ोगोन्द्रियस्य जेतुमशक्यतया तशीत्ययः, तस्य भाषस्तत्व, तस्प, श्रोनेन्द्रियाधीनताया, ' एतिओ' एतापान वक्ष्यमाण प्रकारका दोपो भवति । त सदृष्टान्त प्रदर्शयवि-दीनिगरुयमसहतो' द्वीपिपारु तमसहमान'-द्वीपिका-व्याध पचरस्थतित्तिर', तस्याः रुत शन्दम् असहमान :
कलरिभिय' इत्यादि।
अब सूत्रकार, इन्द्रियों के असरण से जो दोष उत्पन्न होते हैं उन्हें इन गाथाओं द्वारा प्रदर्शित करते हफणेन्द्रिय के वशवर्ती बने हुए माणी फल-श्रवण सुग्वद, रिभित-स्वरों के घोलना विशेप से युक्त ऐसे मधुरप्रिय, तत्री-वीणा, तलताल-करताल, वशवासुरी इन से उत्पन्न होने की वजह से ककुद-अत्यन्न, अभिराम मनोहर ऐसे शब्दो में अनुरक्त होते हुए यद्यपि मुदितमन होते हैं परन्तु ओन्नेन्द्रिय उनका दुर्दमन होने के कारण-श्रोनेन्द्रिय उनकी जितनेमे अशक्य होनेके कारण तदशवर्ती बने हुए वे प्राणी जिस तरह व्याध के पजर में रही हुई तित्तिरी के शब्द को सुनकर तीतरपक्षी-कामराग के वश से आकृष्ट
' कलरिभिय । इत्यादि
સૂત્રકાર હવે ઇન્દ્રિયના અસ વરણથી જે દે ઉત્પન્ન થાય છે તેમને આ ગાથાઓ વડે પ્રદર્શિત કરે છે કણેજિયના વશમાં થયેલા પ્રાણીઓ કવશ્રવણ સુખદ, રિભિત સ્વરોને વિશેષ રૂપમાં મેળવવાથી ઉત્પન્ન થયેલા વીન) મહર-પ્રિય, ત ત્રી–વીણા, તલતાલ-કરતાળ. વશ-વાસળી એમનાથી ઉપર હવા બદલ કકુદ-અત્યત, અભિરામ-મનહર એવા શબ્દોમાં અનુરકત થતા છે કે તેઓ મુદિતમન-પ્રસન્ન થાય છે પરંતુ તેમની શ્રોત્રેન્દ્રિય (કાન), ઉંદ મનીય હોવા બદલ એટલે કે મોન્ટેન્દ્રિય ઉપર કાબુ મેળવવાનું કામ તમને માટે અશકય હોવા બદલ તેને વશ થેયેલા પ્રાણીઓ જેમ વ્યાપા-શિકારીના પીંજરામાં સપડાઈ ગયેલી તિત્તિરીના શબ્દને સાભળીને તીતર પક્ષ ની