Book Title: Gnatadharmkathanga Sutram Part 03
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
ममता रचर्मामृतपचिणी टो० ० १६ प्रौपदीचर्चा
३१५
तयोरपि ग्रहणम्, तथा च ' एवमाचख्यु, एवमाख्यास्यन्ति ' इत्यपि योजनी • यम् । एवं सर्वासु क्रियान योजनीयम् । तथा एव "भासंति " भाषन्ते=सुरनरपरिपदि सर्वजीवाना स्वस्वभाषापरिणामिन्याऽर्धमागध्या भापया ध्रुवन्ति । तथा - एव" पण्णत्रेति " प्रज्ञापर्यात हेतुदृष्टान्तादिना प्रकर्षेण बोधयन्ति । तथाएव 'पति' रूपयन्ति तत्तद्भेद मदश्य मरुर्पेण निर्णयन्ति ।
ननु सर्वेऽप्यन्तो भगवन्तः - किमाख्यान्तीत्यादिजिज्ञासायामाह -' सच्चेपाणा ' इत्यादि । सर्वे निरपशेपाः प्राणाः = प्राणिनः पृथिव्यादयः स्थावरा
"
(C
"
कर परिग्रह रूप से सग्रह करने योग्य, अन्न, पान आदि के निरोध एव गर्मीसर्दी आदिमें रखने से कभी भी पीडा पहुँचाने योग्य और विषप्र दान एव शस्त्र के आयात से विनाश करने योग्य नहीं है । सूत्र आइक्वति - आख्यान्ति यह वर्तमानकालिक-क्रिया पद अतीत और अनागतकालिक क्रियापद का उपलक्षक है | अतः इस से यह अर्थ प्रतीत होता है कि उन तीर्थकर प्रभुओ ने वर्तमान में जैसा कहा है वैसा ही उन्हों ने या अन्य भूत कालिक तीर्थकरों ने भूत काल में भी कहा है एव आगामी कालमे भी वे वैसा ही कहेंगे । इसी प्रकार " भासति पण्णवेंति" इत्यादि क्रियापदो के साथ भी अतीत और अनागत कालिक क्रियादोंका सबध कर लेना चाहिये । इस कथन से सूत्रकार ने उनके कथन में परस्पर में विरुद्ध अर्थकी प्ररूपणा का अभाव प्रदर्शित किया है जो कुछ उन्हो ने कहा है । वह भूत, भविष्यत और वर्तमान काल में से किसी भी काल में किसी भी
એવુ સમજીને પરિગ્રહ રૂપથી સગ્રહ કરવા ચૈાગ્ય, કે અન્ન, પાન વગેરેના નિરાધ અને ગર્મી, ઠંડી વગેરેમા રાખીને કાઇ પણુ વખતે પીડિત કરવા ચેાગ્ય અને વિષ આપીને તેમજ શસ્રના આઘાતથી વિનાશ કરવા યાગ્ય નથી
सूत्रमा " आइक्सति भारयान्ति " मा वर्तमानासि द्वियायः व्यतीत તેમજ અનૌગત કાલિક ક્રિયાપદનુ ઉપલક્ષક છે એથી એના વડે આ જાતના અર્થની પ્રતીતિ થાય છે કે તે તીર્થંકર પ્રભુએએ વમાનકાળમા જે પ્રમાણે કહ્યુ છે, તે પ્રમાણે જ તેઓએ અથવા તે બીજા ભૂતકાલિક તીર્થંકરાએ ભૂતકાળમા પણુ કહ્યુ છે અને ભવિષ્યકાળમાં પણ તે તે પ્રમાણે જ કહેશે આ રીતે " भासवि, पण्णवे वि " वगेरे हियापहोनी साथै पशु अतीत भने अनाગત કાલિક ક્રિયાપદેશના સબધ જોડવે જેઈએ આ કથનથી સૂત્રકારે તેમના કથનમાં પરસ્પરમા વિરૂદ્ધ અર્થની પ્રરૂપણાના અભાવ બતાયૈ છે તેમણે જે
था ४०