Gnatadharmkathanga Sutram Part 03

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 595

अनगारधर्मामृतवर्षिणी टी० ० १६ द्रौपदीचर्चा
४१३
नानि विपिन साधकानि भवन्ति अन्यथा सूर्यादेवादिवक्तव्यताया हूनां शस्त्रादि वस्तूना मर्चन इति तदपि निवेय स्यात् ' |
अत्रेद से यम्- 'न च द्रौपया प्रणिपातदण्टकमान चेयवन्दनमभिहित सून' इत्यादि पारसन्दर्भेण टीकाकारेणाभयदेवसूरिणा द्रौपद्या वन्दनमेव कृत न तु पूजनादिकमिति योधयता तावानेन पाठः स्त्रीकृत इति । तरमाद् विधिरूपेण प्रति मापूजनाय भगनतोऽर्हत आज्ञा न लभ्यते इति वादस्तानदास्ताम्, चरितानुवादरूपेणापि शास्त्रे भगतार्हदमतिमापूजन कापि नोक्तमिति सिद्धम् । एव चायमेहै चरितानुवादरूप वाक्य में विधि और निषेध वोधकता सभवित नही होती है इसी व्येय से " न च चरितानुवादवचनानि विधिनिषेध साधकानि भवन्ति " ऐमा माना जाता है नही तो फिर, सूर्याभदेव द्वारा जिस प्रकार बहुत शस्त्र आदि वस्तुओं का पूजन करना सुना जाता है उसी प्रकार प्रतिमा पूजकों के लिये भी इनका पूजन विधेय मान लेना चाहिये |
भावार्थ - " न च द्रौपद्याः प्रणिपातदण्डकमात्र चैत्यवदनमभिरित सूत्रे " इत्यादि वाक्य के द्वारा टीकाकार अभयसूरि ने इतना ही पाठ स्वीकृत किया है कि द्रौपदी ने सिर्फ चढ़ना ही की है, पतिमापूजन नही इसलिये इससे यह बात सिद्ध हो जाती है जब चरितानुवाद रूप से भी शास्त्र में कही भी भगवान ने अहंन की प्रतिमा का पूजन नही कहा है | तच विधिरूप से प्रतिमा पूजन के लिये भगवान अर्हत की आज्ञा है ऐसी मान्यता कोरी कल्पनामात्र ही है । इस प्रकार स्थानक
કાઇ પણ સ્થાને ફરી નથી શ્તિાનુવાદ રૂપ વાકયના વિધિ અને નિષેધ बोधन्ता सलवित थती नथी रमा व्येयथी ( न च चरितानुवादवचनानि विधि निषेधसाधकानि भवन्ति ) सेभ मानवामा आवे छे नहितर यही सूर्यालदेव વડે જેમ ઘણા શસ્ત્રો વગેરે વસ્તુઓની પૂજા કરેલી વાત સભળાય છે તેમજ પ્રતિમા પૂજકોના માટે પણ એમની પૂજા વિધેય રૂપમા માની લેવી જોઈએ
लावार्थ –“ न च द्रौपद्या प्रणिपातदण्डकमान चित्या दनमभिहित सूत्रे " વગેરે વાકય દ્વારા ટીકાકાર અભયદેવસૂરિએ આટલા પાઠને જઞીકાર કી છે કે દ્રૌપદીએ ફક્ત વદના જ કરીએ પ્રતિમા પૂજા નહિ એથી આ વાત સ્પષ્ટ રીતે સિદ્ધ થઈ જાય છે કે મારે ચિતાનુવાદ રૂપથી પણ શાસ્ત્રમા કઈ પણ ન્થાને ભગવાને અહંતની પ્રતિમાના પૂજન વિષે કહ્યુ નથી ત્યારે વિધિ રૂપથી પ્રતિમા પૂજન માટે ભગવાન અદ્વૈતની આજ્ઞા છે એવી માન્યતા ફક્ત કુદ “ માત્ર જ છે. આ પ્રમાણે સ્થાનકવાસી સંપ્રદાયની આ માન્યતા
+ 1 }