Book Title: Gnatadharmkathanga Sutram Part 03
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
૨૦૦
माताधर्मकथासूत्रे
यदि मतिमाऽपि या निमित्त स्याचरि भगाता स्थानाद्रमु प्रतिमानिमित्तत्वेन सम्पन्नस्य तृतीयभेदोऽपि वान्य, तस्यानुक्तत्वात् प्रतिमायाः सम्याला निमित्तत्र नास्तीति यो यम् । किंच
प्राणातिपातसा याया प्रतिमापूजायाः सम्यस्त्वशुद्धिहेतुः स्त्र दुर्गतिं न पश्यन्ति मोहान्धाः स्वानाने हि मागातिपातस्य दुर्गविहतुत्व प्रदर्शितम्
"
पचहि ठाणेहिं जीवा दुग्गड़ गच्छति । त तहा-पाणाडनाएण, मुसानाएण, अदिन्नादाणेण, मेहुणेण, परिग्गहेण " इति । (स्था ५ ठा १ उ )
से जो रुचि उत्पन्न होती है उसी का नाम नम्यग्दर्शन है ऐसा तीर्थकर प्रभुने कहा है यदि सम्यक्त्व की प्राप्ति में प्रतिमा निमित्त होती तो स्थानाङ्ग सूत्र में जो " दोहिं ठाणेहिं आया केलि पमत्त वम्म लभेज्जा सवणयाग " ऐसा कहा है वहा यदि सम्यक्त्व के लाभ में प्रतिमा भी निमित्त होती तो उसके निमित्त होने से दो स्थानों की जगह सम्यक्त्व की प्राप्ति में तीन स्थानो का कथन सूत्रकार को करना चाहिये था परन्तु वहा दो स्थानो के अतिरिक्त तृतीयस्थान का कथन हुआ नहीं है, अतः इससे यह सिद्धान्त निश्चित होता है कि सम्यक्त्व के लाभ में प्रतिमा निमित्त नही है । फिर भी प्राणातिपात द्वारा साध्य प्रतिमा पूजन को मोह के आवेश से ऊधे हुए व्यक्ति सम्यक्त्व की शुद्धि का कारण बत लाते हुए अपनी दुर्गति का कुछ भी ख्याल नही करते ह यही एक बडे आर्य की बात है देखो प्राणातिपात को स्थानाङ्ग सूत्र मे दुर्गति
સમ્યગ્દર્શન છે, આમ તીર્થંકર પ્રભુએ કહ્યુ છે જે સમ્યક્ત્વની પ્રાપ્તિમા निमित्त ३ये होत तो स्थानाग - सूत्रमा ? " दोहि ठाणेहिं आया देवलिपन्नत्त धम्म भेज्जा सवणयाए આ પ્રમાણે કહ્યુ છે, ત્યા જો સમ્યકત્વના લાભમાં પ્રતિમા પણ નિમિત્ત થઈ શકત તા તેને નિમિત્ત રૂપે થવા અદ્દલ બે સ્થાનાની જગ્યાએ સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિમા ત્રણ સ્થાનાનુ કથન સૂત્રકારે કરવુ જોઈતુ હતુ, પણ ત્યા તેા બે સ્થાને સિવાય ત્રીજા સ્થાનનુ થન થયું જ નથી એથી આ સિદ્ધા તની ખાત્રી થાય છે કે સમ્યકત્વના લાભમાં પ્રતિમા નિમિત્ત નથી છતા ચે પ્રાણાતિપાત વડે સાધ્ય પ્રતિમા પૂજનને અજ્ઞાનની નિદ્રામા પડેલી
વ્યક્તિએ સભ્યત્વની શુદ્ધિનુ કારણુ ખતાવતી પેાતાની દુરવસ્થા તરફ સહેજ પણ જોતી નથી તે એક બહુ નવાઈ જેવી વાત છે જીએ પ્રાણાતિપાતને સ્થાનાગસૂત્રમાં ક્રુતિનુ જ अरथु ताववाभा माव्यु छे - ( प चहि ठाणेहि
ܕܕ
