Book Title: Gnatadharmkathanga Sutram Part 03
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
भनगारधर्मामृतवपिणी टीका अ० १६ द्रौपदचच
तद् द्विनिधम्- (१) बागमनागममाश्रित्य, (२) नोभागमत: आग माभावमाश्रित्य ।
आगमतो भानावश्यकमाह
" से कि त आगम पो भाषा,स्सर ? भागमो भावावस्सय जाणए उपउत्ते, सेत आगमी भानावस्सय" । (अनुयोग०)
अथ किं तागमतो मोबावश्यकम् ?, उत्तरमाह-" गायक उपयुक्त" आगमतो भारावश्यकम् ।
अघमर्य'-यावश्यकपदार्यज्ञम्तजनिनसवेगेन विशुध्यमानारिणामस्ता चो पयुक्त सावादिरागमतो मानायकम् , अनावश्यका ज्ञानरूपन्यागमस्यात्र क्रिया के अनुभव से उपलक्षित शचीपनि भाव इन्द्र कहा जाता है। इसी प्रकार जो आवश्यक रूप किया के अनुभवसे युक्त हे वही आत्मा भावारश्यक जलाता है। भावरूप जो आवश्यक वर, अयया भाव को आश्रय करके जो आवश्यक है यह भावावश्यक है। ___ यह भार आवश्यक भी दो प्रकार का है-१ आगम की अपेक्षा भाव ओवश्यक और दमरा नो आगम की अपेक्षा भाव आवश्यक । इनमें "ज्ञायक उपर्युक्त' आगमतो भावावश्यक "ज्ञायक उपयुक्त
आत्मा आगम की अपेक्षा से भाव आवश्यक माना गया है। आवश्यकरूप पदार्थ का जो जाता है उसका नाम ज्ञायक है । आवश्यकरूप पदार्थ के जान से जनित सवेग द्वारा विशुद्ध हुए परिणामो को नाम उपयोग है । इम उपयोग से विशिष्ट जो साबु आदि जन हैं वे आगम की अपेक्षा से भाव आवश्यक है । क्यों कि इनमें आवश्यमरूप पदार्थ વથી ઉપલક્ષિત શચીપતિ ભાવ ઇન્દ્ર કહેવાય છે તેમજ જે આવશ્યકરૂપ ક્રિયાના અનુભવથી યુક્ત છે તે આત્મા ભાવાવશ્યક કહેવાય છે ભાવરૂપ જે આવશ્યક છે તે અથવા ભાવને આશ્રય કરીને જે આવશ્યક છે તે ભાવાવશ્યક છે
આ ભાવ આવશ્યક પણ બે પ્રકાર છે-૧, આગમનની અપેક્ષા ભાવ मावश्य: भने २,न। मागभननी अपेक्षा माप मापश्य समनामा "ज्ञायक उपयुक्त भागमतो भावावश्यक " हाय उपयुक्त मामा मागमन अपेक्षाया ભાવ આવશ્યક માનવામાં આવ્યું છે આવશ્યકરૂપ પદાર્થને જે જ્ઞાતા છે તેનું નામ જ્ઞાયક છે આવસ્યકરૂપ પદાર્થને જ્ઞાનથી જનિત સવેગવડે વિશુદ્ધિ પામેના પરિણામેનુ નામ ઉપગ છે આ ઉપયોગથી વિશિષ્ટ જે સાધુ વગેરે લોકો છે તેઓ આગમની અપેક્ષાથી ભાવ આવશ્યક છે કેમકે તેઓ આવ
छा ४६