Book Title: Gnatadharmkathanga Sutram Part 03
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
जाताधर्म कथान तुहियव्य शुजियन भासियव्य, एन उहाय उद्याय पाणेहिं भुमहिं जीवेहिं सहि सजमेण सजगियन्त्र, अस्ति च ण अ णो पमायन " इति ।
ततः खलु श्रमणो भगवान् महावीरों मेत्र कुमार स्वयमेन प्रवाजयति यावत् स्वयमेव आचार यावद् धर्ममाख्याति - ए खल दे देनानुमिय ! गन्तव्य, स्थातव्यं' निपत्तव्य, त्वग्वर्तयितव्य भोक्तव्य भाषितव्यत्, एवमुत्थाय उत्थाय प्राणेषु भूतेषु जीवेषु सत्त्वेषु सयमेन सयन्तव्यम्, अस्मिन खलु अर्थे नो प्रमादयितव्यम् । इति, दशवेकालिक सूत्रे ऽपि ---
66 जय चरे जय विद्वे जयमासे जय सए । जय भुजतो भासतो पानकम्म न धई ॥
27
इयन्त्र तुट्टियन् भुजियव्य भासियन एवं उट्ठाय उद्दाय पाणेहिं भूयेहिं जीवेहिं सत्तेरिं सजमेण सजमियन्च, अस्मिच ण अट्ठे णो पमाएयव्व"
श्रमण भगवान महावीर ने स्वय अपने ही हाथों से मे कुमारको जब भागवती दीक्षा प्रदान की उनके लिये मुनि विषयक आचार ओदि का जब उन्होने उपदेश दिया तब उन्होने उसे यही समझाया कि हे देवानुप्रिय ! चलते, ठहरते, बैठते, लेटते, आहारकरते और बात चित करते समय प्राणियो, भूतो, जीवो, और सत्वों में सदा सयम से ही प्रवृत्ति करनी चाहिये। मुनि का यही कर्तव्य है कि वह प्रत्येक शारीरिक एव वाचनिक क्रियाओ में, सयमित प्रवृत्ति करें। इस प्रकार की प्रवृत्तिशील होने से ही मुनि द्वारा अपने सयम की रक्षा होती है इस विषय में मुनि को कभी भी प्रमाद नहीं करना चाहिये । दशवे कालिक सूत्र में भी यही कहा है-" जय चरे जय चिट्टे जयमासे जय
यब्य णिसीइयन्व तुयट्टियन्त्र भुजियन्त्र, भासियव्व, एन उट्ठाय उट्टाय पाणेहि भूयेहि जावेहि सतहि सजमेण सजमियव्व असि च ण अट्ठे णो पमाएयच्व
"
શ્રમણુ ભગવાન મહાવીરે જાતે પાતાના હાથથી જ મેઘકુમારને જ્યારે ભાગવતી દીક્ષા આપી અને તેને મુનિવિષયક આચાર વગેરેને લગતે ઉપદેશ આપ્યા ત્યારે તેઓશ્રીએ તેને ઉપદેશમા એ જ વાત સમજાવી કે હે દેવાનુ પ્રિય 1 ચાલતા ઊભા રહેતા, એસતા, સૂઈ જતા, આહાર કરતા અને વાતચીત કરતા પ્રાણીઓ, ભૂતા, જીવે! અને સવૅામા હુ મેશા સ યમથી જ પ્રવૃત્તિ કરતા રહેવુ ોઇએ. માનની એ જ ફરજ છે કે તે દરેક શારીરિક અને વાચનિક ક્રિના આમા સમિત પ્રવૃત્તિ કરે આ રીતે પ્રવૃત્તિશીલ થઈને રહેવાથી જ મુનિએ થડે સયમની રક્ષા થાય છે આ બાબતમા મુનિએ કોઈ પણ દિવસે પ્રમાદ કરવા જોઈએ નહિ દશવૈકાલિક સૂત્રમા પણ એજ વાત કહેવામા આવી છે (जय परे जय विद्वे जयमासे जय सप, जय भुजतो भास तो
