Book Title: Gnatadharmkathanga Sutram Part 03
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
| জান্ধব दिभिवामरादिवीजनैत्यगीतवाहिश सरिशद भाति, वनस्पतिकानिराधन व मतिमापूनानिमित्त केऽनन्तकायकोमलपिरिसफलपुष्पपत्रसप्रद नियत भाति । पृयि वीकायायाश्रिता बहुविधनिरपराधहीनदीन मतिमीसगोपियारीरा द्वीलि. यादि पञ्चेन्द्रियान्तात्रमा जीवा अपि छेदाभेदनायविनाशननितानन्ताव स्तीपतरवेदनामुपलभ्येतस्तवः स्वलितपतिता म्रिपन्ते । धूपकेधु आ से, दीप तथा आरती की ज्योति से घमर आदि के दोरने से, नृत्य करने से, गीत गाते समय मुप से निकले हुए गर्म वायु से, एव वाजों के पजाने से वायुकायिक जीवों की विराधना होती हुई स्पष्ट मालूम देती है । वनस्पति फायिक जीवों की विराधना भी इस समय इस प्रकार से होती है, कि-मूर्ति पूजन के लिये उसके पूजक अनन्त कायिक ऐसे कोमल अनेक प्रकार के फल, पुष्प और पत्रों का सग्रह जो करता है इस प्रकार इस पूजन में पटकायिक जीचों को हिंसा का आरभ स्पष्ट देखा जाता है। तथा घस कायिक जीवों का भी इसके निमित्तहनन होता है और वह इस प्रकार से-कि जर पृथिवीकायि कादि जीवों का आरभ प्रतिमा आदि के निर्माण में या देव आयतन (मन्दिर) आदि के कराने में किया जाता है तो उस समय उसके आश्रित जो बहुत से अनेक जाति के निरपराधी, हीन, दीन, दुर्यल, प्रकृति से भयशील तथा सगोपित शरीरवाले ऐसे द्वीन्द्रियादिकसे लेकर पचेन्द्रिय तक जितने भी त्रस जीव रहते हैं वे सब के सब छेदन, भेदन, एव स्वाश्रय के विनाश जनित अनत दुःखों से सतप्त होकर થવાની જ છે ધૂપના ધૂમાડાથી દીપક અને આરતીની તથિી ચમર વગેરેને ઢાળવાથી તેમજ વાજાઓ વગાડવાથી વાયુકાયિક જીવેની વિરાધના થાય છે તેની દરેકને સ્પષ્ટ પ્રતીતિ થતી જ રહે છે વનસ્પતિ-કાયિક જીવોની વિરા પના પણ તે વખતે આ પ્રમાણે થાય છે કે મૂર્તિ-પૂજન માટે પૂજા કરનારાઓ અનત-કાયિક એવા કોમળ ઘણું જાતના ફળ, પુપિ અને પત્રોને એકઠા કરે છે. આમ આ પૂજામાં કાયિક જીવોની હિંસા સ્પષ્ટપણે દેખાય છે બસ-કાયિક જીવેનુ પણ તેને લીધે હનન હોય છે જેમકે જ્યારે પશ્વિ-કાયિક વગેરે જેને આરભ પ્રતિમા વગેરેના નિર્માણમા અથવા તે દેવ–આયતન (મદિર) વગેને બનાવવામાં કરવામાં આવે છે ત્યારે તેના આશ્રિત જે ઘણા અનેક જાતના નિરપરાધિ, હીન, દીન, દુર્બલ, પ્રકૃતિથી બીકણ તેમજ સગે પિત શરીરવાળા એવા હીન્દ્રિયાદિકથી માડીને પચેન્દ્રિય સુધીના જેટલા વસ જ રહે છે તેઓ સવે છેદન, ભેદન અને સ્વાશ્રયના વિનાશાથો અનત
