________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
ધ્યાનદીપિકા
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ૪૯ ]
સસાર ભાવના ત્રીજી ભાવના संसारदुःखजलधौ चतुर्गतावत्र जन्मजरावर्त्ते । मरणार्तिवाडवाग्नौ भ्रमन्ति मस्त्या इवांङ्गभृतः ॥२०॥
ચાર ગતિને વિષે જન્મ, જરારૂપ આવત્ત વાળા, મરણની પીડારૂપ વડવાગ્નિથી મળતા આ સ'સારરૂપ દુઃખસમુદ્રમાં માછલાંની માફક જીવા ભસ્યા કરે છે. ૨૦
ભાવાર્થ :—સ‘સારમાં કોઇ શરણ રાખનાર નથી એમ બતાવ્યા બાદ આ સસાર સ્વરૂપનો નિશ્ચય કરવા એટલે મન ઉપર તેના પુટ આપવા યા મનને તેની ભાવના આપવી કે જેથી તેમાં મેાહ ન પામતા પેાતાના સત્ય આત્મા તરફ પ્રવૃત્તિ થાય.
સંસારને એક દુઃખમય સમુદ્રની ઉપમા આપે છે, સંસાર દેવ, મનુષ્ય, તિય‘ચ અને નારકી રૂપી ચાર ગતિથી ભરેલા છે અથવા ચાર ગતિ તે સ`સાર છે સમુદ્ર પણ ચારે દિશામાં પાણીથી ભરેલા છે. સમુદ્રમાં જોરથી પડતી (આવતી) નદીએના પાણીથી કે સમુદ્રમાં રહેલા પહાડા સાથે પાણીના અફળાવાથી ભય કર આવર્તી (ભમરીઓ-વમળે!) પડે છે, ભય'કર એટલા માટે કે તેમાં સપડાયેલું કાઈ પણ વહાણુ કે જીવ ઘણે ભાગે તેમાંથી ખચવા પામતું નથી પશુ અફળાઈ અથડાઇને તેમાં જ નાશ પામે છે.
આ બાજુ સૌંસારમાં દુઃખરૂપ જન્મ અને વૃદ્ધાવસ્થા એ જ આવત (વમળે!) છે. જન્મનુ' દુઃખ સામાન્ય નથી.
४
For Private And Personal Use Only
