________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
-
-
- -
-
-
-
-
-
ધ્યાનદીપિકા
[ ૮૭ ] હોય કે ગૃહસ્થ હેય-તેમને સકામ નિજ રા થાય છે. આ ઉપરથી એ નિશ્ચય કરવાને છે કે જેને સમ્યક્દષ્ટિ પ્રાપ્ત થઈ છે તેવા સમ્ભત્વવાન જીને સકામ નિર્જરા હોય છે. તે સિવાયનાને અકામ નિર્જરા હોય છે.
અનિચ્છાએ આત્મજાગૃતિ વિના સ્વાભાવિક રીતે ઉદય આવી કમ ઓછી થાય છે તે અકામ નિર્જરા છે. તે જીવની આવી ઈચ્છા નથી હોતી કે સત્તામાં મારે કમ પડ્યાં હોય તે બહાર લાવું કે બહાર આવી સર્વથા નાશ પામે અને હું મુક્ત થાઉં.
અકામ નિર્જરા ઝાડના ડાળાં પાંખડાં કાપવા જેવી છે. મૂળ જમીનમાં કાયમ હોવાથી તે કાપેલા ડાળાં પાંખડાં પાછા પલ્લવિત થવાના જ. તેવી જ રીતે અસમ્યક્દષ્ટિમાં અજ્ઞાન દશાને લઈને ઉત્પન્ન થતા રાગદ્વેષ મહાદિના બીજ સત્તામાં હોવાથી તેમાંથી વારંવાર નવીન કમ થવાના જ.
સમ્યફદષ્ટિ જીવોને જ્ઞાનદશા જાગ્રત થયેલી હોવાથી સકામ નિર્જરા હેાય છે. આ નિર્જરા ઝાડના મૂળિયાં ઉખેડી નાખવા જેવી છે. મૂળ નાશ પામતાં તેમાંથી ફરી અંકુર ઉત્પન્ન થવાની શક્તિ નાશ પામે છે, તેમ જ્ઞાનદષ્ટિ જાગ્રત થવા પછીથી કરાતી ક્રિયા નવીન ફળ આપનારી થતી નથી એટલું જ નહિ પણ પૂર્વકર્મને નાશ કરવાવાળી પણ થાય છે. જ્ઞાની પૂર્વકના ધકકાથી ચાલે છે. પૂર્વ સંચિત કર્મના ઉદય અનુસાર દુનિયામાં પ્રવૃત્તિ કરે છે. તે ધકકો બંધ થતાં તેની કિયા અટકી જાય છે. અજ્ઞાની નવો ધક્કો આપે
For Private And Personal Use Only
