________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ૨૪૨ ]
ધ્યાનદીપિકા
જાગૃતિ અની રહે તે સાથે રાકવુ−સ્થિર કરવુ', નિરાધાર નિરાકારમાં ધારણા ન રહી શકે તે હૃદયમાં કે બ્રૂકુટિમાં ઈષ્ટદેવની કે ગુરુની મૂર્તિને મનથી કલ્પીને તેના ઉપર ધારણા રાખવી. શરૂઆતમાં આખી મૂર્તિની ધારણા થઈ શકતી નથી. તેથી પ્રથમ તે મૂર્તિના અગૂઠા ઉપર મન ઠરે એટલે તે આંખા અંધ કર્યો છતાં દેખાય ત્યારે ઢીચણુ, આખા પગ, હાથ, હૃદયના ભાગ અને છેવટે મસ્તક પર્યંત એક પછી એક સિદ્ધ થતાં ધારણા કરતાં જવી, જેથી આખી મૂર્તિની ધારણા સિદ્ધ થાય છે.
આ સાકાર રૂપવાળી ધારણા સિદ્ધ થયા પછી નિરાકાર કોઈ પણ જ્ઞાન, આનદ કે તેવા જ સદ્ગુણુની અરૂપિધારણા કરવી. આત્માના શુદ્ધ સ્વરૂપની માનસિક ધારણા કરવી અથવા સિદ્ધસ્વરૂપ પરમાત્માની ધારણા કરવી.
ધારણાના અથ એટલેા જ થાય છે કે બીજા બધા વિષયામાંથી મનને ખે...ચી લઇ એક વિષયમાં પરાવવુ’-લગાડવું. જે પૂર્વે કહી આવ્યા છીએ.
આ ધારણાના પ્રવાહને વિચારાંતર કે ધ્યેયાંતરથી તેડી ન નાખતાં તેજ ધ્યેયમાં તેના અખંડ પ્રવાહ ચલાવ્યા કરવા. એવા એક જાતના જ પ્રવાહ ચાલવા શરૂ થયા કે તેને ધ્યાન કહેવામાં આવે છે. ધારણા સિદ્ધ થાય તે ધ્યાન સહેલું છે. ધ્યાન અને ધારણામાં તફાવત માત્ર એટલા જ છે કે બીજા' લોાથી મનને પાછુ હઠાવી એક જ લક્ષમાં પરાવવું તે ધારણા અને તેમાં મન સ્થિર થતુ· ચાલે-ખીજા વિચારા ન
For Private And Personal Use Only