________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[૨૮૬ ]
ધ્યાનદીપિકા ધાદિ કષાયે મહા દુઃખના કારણભૂત છે. ક્રોધ પ્રિતિને નાશ કરે છે, માયા મિત્રીનો નાશ કરે છે, માન વિનયને અને લેભ પ્રીતિ, મિત્રી વિનયાદિ સર્વ ગુણોને નાશ કરે છે. નહિનિગ્રહ કરેલ છે. માન, માયા, લોભ સંસારરૂપ વૃક્ષના મૂલને પાણી સીંચીને પલ્લવિત કરે છે, જેનાં ફળ તરીકે ચારે ગતિનું પરિભ્રમણ ચાલુ રહે છે. - મિથ્યાત્વ, અવિરતિ અને યોગરૂપ બાકી રહેલ આ તે પણ દુઃખનાં જ કારણરૂપ છે. મિથ્યાત્વથી મોહિત થયેલ આ જીવઆ લેકમાં જ અનેક પ્રકારનાં માનસિક દુખે અનુભવે છે, શાંતિપ્રમુખ ગુણોના અભાવે અનેક પ્રકારે તે વિહ્વળ બને છે, ધાદિથી પણ અજ્ઞાન એ મોટું દુઃખ છે. અજ્ઞાનથી જેનાં અંતર્ચક્ષુ અંધ છે તેને કર્તવ્યાકર્તવ્યનું ભાન હેતું નથી.
પાપથી નહિ પાછા હઠેલ ઈરછાઓને નિરોધ નહિ કરનારા ઈચ્છાનુસાર મનાદિ ગેને પ્રવર્તાવનાર છે ઘણાં દુષ્ટકર્મો કરી પાપને સંચય કરે છે, જેને લઈને શાંતિથી વિશ્રાંતિ લેવાનો વખત તે જીવને મળતું નથી, ઈત્યાદિ વિવિધ પ્રકારે રાગાદિ ક્રિયામાં પ્રવૃત્તિ કરનાર ને આવી પડતાં સંકટોને વિચાર કરે તે અપાયવિચય ધર્મ ધ્યાન કહેવાય છે. કહ્યું છે કેरागबोसकसाया सवाइकिरियासु वट्टमाणाणं । इह परलोगापाए झाईइझावज्ज परिवज्जी ॥१॥
For Private And Personal Use Only
