________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ૩૮૪ ]
શુધ્યાન સિદ્ધ થાય છે.
તે શુક્લધ્યાનના ચાર ભેદ છે. ૧ પૃથતિક સપ્ર વિચાર. ૨ એકવિતર્ક અપ્રવિચાર, ૩. સૂક્ષ્મક્રિયા અપ્રતિપાતિ. ૪ ઉચ્છિન્નક્રિયા અનિવૃત્તિ.
ધ્યાનદીપિકા
પૃથક્ક્ત્વ-ભિન્ન-ભિન્ન-જુદી વહેંચણી કરી નાખવી. જીવથી અજીવને જુદા પાડવા, વિભાવથી સ્વભાવને જુદા પાડવા, આત્મદ્રશ્ય અને તેના પર્યાયે તેના પૃથક્ વિચાર કરવા, પર્યાયને ગુણથી જુદા કરવા, ગુણુને પર્યાયથી જુદા કરવા, ગુણુ પર્યાયને દ્રવ્યથી જુદા કરવા, સ્વધ થી ધર્માંતરના ભેદ કરવા તેને પૃથકત્વ કહે છે,
વિતક એટલે શ્રુતજ્ઞાનાદિ ઉપયોગ. તે વડે નાના પ્રકારના સાત નય દ્વારા આત્માના વિચાર કરવા, રૂપ શ્રુતજ્ઞાન ચિંતવવું. દ્રવ્યાર્થિક નય દ્વારા આત્મસ્વરૂપના ઊહાપાહ કરવા. સાતે નયે ભિન્ન ભિન્ન આત્મસ્વરૂપ વિચારવું વિચાર દ્વારા તે તે નચની ભૂમિકાના અનુભવ કરવા.
સપ્રવિચાર-વિચાર એટલે અથ, વ્યંજન અને યાગમાં સમ-પ્રવેશ કરવા. અથ એટલે દ્રવ્ય વ્યંજન એટલે શબ્દ અને યાગ એટલે મન, વચન, કાયા એ ભેદવાળુ' ધ્યાન તે સવિચાર ધ્યાન.
જેમ કે આત્મા એ અથ-દ્રવ્ય છે, આત્મા દ્રવ્યના વાચક અક્ષરા તે ન્યુજના છે, અને જેના વડે, જેમાં ઉચ્ચારણ કરાય કે ચિંતન કરાય છે તે મનવચનાદિ ચેગ છે. અથવા હું શુદ્ધ આત્મા છું. આ અક્ષરો. તે અક્ષરા જેના વડે
For Private And Personal Use Only