________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
યાનદીપિકા
[ ૩૮૩ ]
યેગીઓ મનેયોગને સર્વથા રેકે છે–શાંત કરે છે. તે જ પ્રમાણે વચનગ અને કાયયોગને પણ જ્ઞાનીઓ રેકે છે. યોગેનું સ્વરૂપ આ પ્રમાણે છે.
દારિકાદિ શરીરની સાથે મળેલી આત્માની વીર્ય પરિણતિ-શક્તિ-વિશેષ તે કાયમ છે. તેમ જ ઔદારિક, વૈક્રિય અને આહારક, શરીરના વ્યાપાર વડે બહારથી ખેંચેલા વચન વગણના દ્રવ્યના સમૂહની મદદથી ચાલતે જીવનનો વ્યપાર તે વાયેગ છે.
દારિકાદિ શરીરના વ્યાપાર-ક્રિયા વડે–ખેંચેલાબહારથી આકર્ષેલા મનેવગણને યોગ્ય દ્રવ્યની મદદથી ચાલતે જીવનને વ્યાપાર તે મનગ છે. આ સર્વને જ્ઞાનપૂર્વક નિરોધ કરનાર અંતર્મુહૂર્તમાં નિર્વાણપદ પામે છે. આ ક્રમ દ્વાર બતાવ્યું.
શુક્લયાન-દયાનદ્વાર-૩ सवितर्कसविचारं पृथक्त्वं च प्रकीर्तितम् । शुक्लमाद्यं द्वितीयं च विपर्यस्तमतः परम् ॥१९८।। પૃથક્વ વિતર્ક સવિચાર પહેલું શુકલધ્યાન કહેલું છે, અને બીજું એકત્વવિતક અવિચાર તેનાથી વિપરીત છે.
થકૂલ એટલે શુદ્ધ નિર્મલ, વિભાવ આલંબન વિના, તન્મયરૂપે આત્મસ્વરૂપને વિચાર તે શુકલધ્યાન કહેવાય છે. આત્મસ્વરૂપને વિષેરમણતા કરનાર આ ધ્યાન કરી શકે છે. જેવો સિદ્ધને સ્વભાવ છે તે સાધકનો સ્વભાવ થતાં આ
For Private And Personal Use Only
