________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દયાનદીપિકા
[ ૩૦૯ ]
મધુકરી વૃત્તિથી ગૃહસ્થનાં ગૃહેથી આહાર લાવી, યથેચ્છાએ તેઓએ આપેલ હોય તે લાવી, નહિ કે તેને રંજાડી, ભાંડી, દુઃખી કરીને લાવેલ હોય, તેવા આહારથી શરીરનું પોષણ કરનાર હોવો જોઈએ. આ કહેવાથી આહાર માટે પણ નિશ્ચિતતા ધારણ કરનાર, આટલે પણ વિક્ષેપ નહિ ધરાવનાર મનુષ્ય સહેલાઈથી ધ્યાન કરી શકે છે. તે સિવાય બીજી કેટલીક મુશ્કેલી ઊભી થવા સંભવ છે.
૧૫. બ્રહ્મચારી–ધ્યાન કરનાર જીવ બ્રહ્મચર્ય ધારણ કરનાર હોવો જોઈએ. બ્રહ્મચારી એટલે બદ્ધવીર્યવાળે હવે જોઈએ. વીર્ય એ શરીરને રાજા છે. તે જેટલું મજબૂત અને કબજામાં હોય છે તેટલું જ ધ્યાન મજબૂત અને વધારે થાય છે. વીર્યના ક્ષયવાળા જીવોનાં શરીર નિર્માલ્ય હોય છે. તેઓ બ્રહ્મચારી હોય છતાં પણ ધ્યાનને લાયક નથી. વીર્યનું રક્ષણ કરવું એ જ ખરી રીતે બ્રહ્મચર્ય છે. તેનાથી ઉપયોગની જાગૃતિ પ્રબળ રહે છે. શરીર નીરોગી રહે છે. લાંબા વખત સુધી એક સ્થળે ધ્યાનમાં બેસી રહેવાનું કામ તેને સહેલું થાય છે, બુદ્ધિ વિકાસ પામે છે, અને તે વીર્યને વ્યય ધ્યાનની ગરમીમાં થાય છે. વીર્ય બદ્ધતા વિનાના છે ધ્યાનની ગરમીથી કે વધારે વિચાર કરવાથી મગજશક્તિ ખાઈ બેસે છે. વિચારોની અસર મગજ ઉપર મજબૂત થાય છે. તે જે બદ્ધવીર્ય હોય તે તે વિચારેની અસર હદથી વધારે મગજ ઉપર થતી નથી મગજના માવાને જે ક્ષય થાય છે તેની જગા આ વીર્યની ઘટ્ટતા પૂરે છે એટલે મગજ બગડતું કે લથડતું નથી નહિતર મગજનો દુખાવે, ચકરી
For Private And Personal Use Only
