________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ૩૦૮ ]
ધ્યાનદીપિકા
--
જીને સમુદાય છે. તેનું રક્ષણ કરનાર જીવ ધ્યાનને માટે યેગ્ય છે. જી તરફ વેર-વિરોધ રાખનારનું મન કેવી રીતે શાંત રહી ધ્યાન કરી શકશે? અથવા બેદરકારીથી, અનુપગે કે અજ્ઞાનદશામાં આ જીવને વધ-સંહાર–જે જીવથી થતો હોય તે જીવમાં વિશુદ્ધિ ક્યાંથી હોય? અજ્ઞાની, બિનઉપયોગીનું ધ્યાન શા કામનું? પિતાના ભલા માટે કે બચાવ માટે અનેક જીવેનું બૂરું ઈચછનાર જીવનું હૃદય પવિત્ર ક્યાંથી હોઈ શકે? સર્વ જી આત્મસ્વરૂપ, આત્મતુલ્ય જ્યાં સુધી ન માન્યા હોય ત્યાં સુધી તેમના હૃદયમાંથી વિક્ષેપ કદાપિ ઘટના-ઓછો થનાર નથી. ત્યાં સુધી તે જ પ્રત્યે રાગદ્વેષની ઊર્મિઓ ઊઠતી જ રહેવાની. માટે સર્વ જી તરફ આત્મબુદ્ધિ કરી તેમને જરા પણ પોતાના તરફથી નુકસાન ન થાય તેમ વર્તવું.
૧૩. સત્ય બોલનાર–ધ્યાન કરનાર સત્યવક્તા હે જોઈએ. આત્મસ્વરૂપ પ્રગટ કરવા ઈચ્છતા જીવોમાં અસત્ય, છળ, પ્રપંચ, દંભ, ઈત્યાદિ દુર્ગુણો હોવા ન જ જોઈએ અને હોય તો પછી તે ધ્યાન શા માટે કરે છે? અથવા તે દયાન કરીને શું મેળવવા ઈચ્છે છે? કારણ, તેનો પ્રયાસ કેવળ પરિશ્રમમાત્ર જ છે.
૧૪, દરજી –આપેલું ભજન કરનાર. આ વચન ત્યાગીઓને ઉદ્દેશીને કહેલું છે. પ્રથમ જ કહેવામાં આવ્યું છે કે ગૃહસ્થાશ્રમમાં ધ્યાન અપવાદ તરીકે હોય. બાકી તે ત્યાગમાગમાં જ વિશેષ પ્રકારે ધ્યાન હોય છે, એટલે તે ત્યાગી વ્યવહારના પ્રપંચમાં ફસાયેલો ન હોવો જોઈએ.
For Private And Personal Use Only
