________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ૩પર ]
ધ્યાનદીપિકા
ગમે તે રીતે માને પણ પ્રયત્ન અને સ્થળે કરવાની જરૂર છે. શ્રીમદ્દ યશવિજય ઉપાધ્યાયજી અષ્ટકમાં લખે છે કે
" अलिप्तो निश्चयेनात्मा लिप्तश्च व्यवहारतः । शुध्यत्यलिप्तया ज्ञानी क्रियावान् लिप्तया दृशा ॥" . નિશ્ચયનયના અભિપ્રાય આત્મા લેપાયેલો નથી. વ્યવવહારનયની અપેક્ષાએ આત્મા લેપાયેલ છે. જ્ઞાની, “હું લેપાયેલો નથી, શુદ્ધ છું” એ દષ્ટિની ભાવના વડે શુદ્ધ થાય છે. અને ક્રિયાવાન “હું લેપાયેલ છું” એ દષ્ટિ વડે એટલે ક્રિયાની મદદથી શુદ્ધ થાય છે.
અહીં નિશ્ચયનયવાળાની નહિ લેપાયા સંબંધી દલીલો અને વ્યવહારનયવાળાની આત્મા લેપાયેલ છે તે સંબંધી દલીલે ઘણું છે અને એકબીજાની દલીલ કોઈ પણ રીતે પાછી ન હઠે તેવી મજબૂત છે છતાં તેવા ઝઘડામાં ન પડતાં પિતાને શાંતિ મળે તે, બેમાંથી કોઈ પણ એક માર્ગ ગ્રહણ કરી તે દ્વારા આત્મશાંતિ મેળવવી. એકને સાચે અને બીજેને ભેટે એમ કહી શકાય તેમ નથી.
હલકી ભાવના કરવી જ નહિ नासध्यानानि सेव्यानि कौतुकेनापि किंत्विह । स्वनाशायैव जायन्ते सेव्यमानानि तानि यत् ।।१६९॥
પરંતુ અહીં કૌતુક વડે પણ અસદુ ધ્યાનનું સેવન ન કરવું, કેમ કે તેનું સેવન કરવું તે પિતાના નાશને માટે જ થાય છે.
For Private And Personal Use Only
