________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધ્યાનદીપિકા
[ ૩૦૧ ].
આ પાંચ અસ્તિકાય સ્વરૂપ લોક (છ દ્રવ્યોમાંથી કાળકલિપત હોવાથી તેને બાદ કરતાં પાંચ રહે છે તે પંચાસ્તિકાય) છે. તેની આદિ પણ નથી અને અંત પણ નથી. તેનો નામ, સ્થાપના, દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ, ભાવ, પર્યાય ઈત્યાદિ અનેક પ્રકારે વિચાર કરો. અથવા તિર્થોલોક, અધોલેક ઇત્યાદિ અનેક ભેદે વિચાર કરી મનને તેમાં થકવી નાખવું વિચારમાં પલટવું અને રાગદ્વેષરહિત રહી શકે તેવી રીતે વર્તન કરાવવું ઇત્યાદિ સંસ્થાનવિચય ધર્મધ્યાનને હેતુ છે.
ધ્યાન કરનાર કે હવે જોઈએ? ज्ञानवैराग्यसंपन्नः संवृतात्मा स्थिराशयः । क्षीणोपशांतमोहवाऽप्रमादी ध्यानकारकः ॥१३०॥ शुद्धसम्यक्त्वदर्शी च श्रुतज्ञानोपयोगवान् । दृढसंहननो धीरः सर्वषट्जीवपालकः ॥ १३१ ॥ सत्यवाक् दत्तभोजी च चारी ब्रह्मपवित्रहत् । स्त्रीकामचेष्टयास्पृष्टो निःसंगो वृद्धसेवकः ॥१३२॥ निराशो निष्कषायी च जिताक्षो निष्पग्ग्रिही । निर्मम समतालीनो ध्याता स्यात् शुद्धमानसः ॥१३३॥
જ્ઞાનસંપન્ન, વૈરાગ્યવાન, મનને રોકનાર, સ્થિર ચિત્તવાળે, ક્ષીણ મોહવાળે, ઉપશાંત મહવાળો, અપ્રમાદિ તે ધ્યાન કરવાવાળાનાં લક્ષણો છે. શુદ્ધ સમ્યક્ત્વવાન, સમ્યગ્દર્શી, શ્રુતજ્ઞાનના ઉપગવાળે, મજબૂત સંહનનવાળો, ધીરજવાન, છ જીવની કાયાનું પાલન કરનાર. સત્ય બોલનાર, આપેલું
For Private And Personal Use Only
