________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દયાનદીપિકા
[ ૨૪૧ ]
લે છે વગેરે હકીકત છે. ભગવાન મહાવીરદેવના સંબંધમાં પણ તેવી જ વાત આવે છે કે એક અહોરાત્ર પયત એક વસ્તુમાં-ધૂળના ઢેફા ઉપર દષ્ટિ રાખી તેઓ મહાપડિયામાં (અભિગ્રહ વિશેષ) રહ્યા હતા. - લક્ષ ગમે તેવું હોય પણ મનને કે નેત્રને વિકાર ઉત્પન્ન કરે કે રોગ ઉત્પન્ન કરે તેવું હોવું ન જોઈએ. તેના પર દષ્ટિ અને મનને સ્થાપન કરવાના હેતુ માત્ર દષ્ટિને સ્થિર કરવા અને મનની એકાગ્રતા કરવા સિવાય બીજે હોતે નથી. અને બાહ્ય પદાર્થમાં દષ્ટિ તથા મન સ્થિરતા ન પામે તે પછી જે આ આંખે જોઈ શકાતી નથી તેવી આંતરવસ્ત કે પદાર્થમાં તે મન કેવી રીતે સ્થિરતા પામશે? આંતરસ્થિરતા પામવાને મુખ્ય હેતુ આ અભ્યાસમાં રહેલો છે. - આ પદાર્થ ઉપર દષ્ટિને મન સાથે સ્થિર કરવામાં જેને ઠીક ન લાગે તેમણે ભગવાનની કે ગુરુની મૂર્તિ લેવી અને તેના ઉપર એકાગ્રતા કરવી. તે સિદ્ધ થયા બાદ, એટલે કે પણ જાતને સંકલ્પવિકલ્પ ન કરતાં દષ્ટિ સાથે મન સ્થિર રહી શકે તે પછી તે દષ્ટિને આંતરલક્ષ તરફ વાળવી, એટલે આંખ બંધ કરી આંતરના લક્ષે સિદ્ધ કરવા તરફ પ્રવૃત્તિ કરવી.
આંખો બંધ કરીને કે નેત્ર અધખુલ્લાં રાખીને પિતાના હૃદયમાં ભ્રકુટિમાં, નાભિમાં અને બ્રહ્મરંધ્રાદિ સ્થાનોમાં મનને નિરાકાર આત્માની કલ્પના કરી આત્માના શુદ્ધ ઉપગની
For Private And Personal Use Only
