________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
--
માનદીપિકા
[ ૨૨૭ ] નસકોરૂં ઉઘાડી નાખવું અને તે વાટે માંહે લઈ, બંધ કરેલો વાસ હળવે હળવે બહાર કાઢ. આને રેચક ક્રિયા કહે છે. આ રેચક ક્રિયા કરતી વખતે મનની વૃત્તિને આત્માકાર કરી નાખવી અને દઢ ભાવના કરવી કે આ બહાર જતા વાયુ સાથે જ મારા મનને મેલામાત્ર, સઘળી અશુદ્ધિઓ, કુવિચાર, અજ્ઞાન, દુષ્ટપણું અને પાપરૂપ મળ નીકળી જાય છે-છેવાઈ જાય છે. એ બહાર જતા વાયુ સાથે નબળાઈ અને દુબળાઈમાત્ર ચાલી જાય છે. એ પછી દુર્બળતા કે અજ્ઞાન રહેતાં નથી. ભય કે કલેશ પણ નથી રહેતા. ખેદ, ઉદ્વેગ, ઉદાસી, વિગેરે પાપ પછી રહી શક્તાં જ નથી. ઉપાધિમાત્ર-તાપમાત્ર-નાશ પામે છે.
માંહે પૂરેલ વાયુ આમ નીકળી જાય એટલે બને નસકોરાં ઉઘાડી નાખવાં. પણ વાયુને-શ્વાસને અંદર લે નહિ. નાક ઉપરથી હાથ ઉઠાવી લે. તમારાથી બનતા બધા યાથી વાયુને અંદર આવવા દે નહિ. શ્વાસને બહાર રાખવાની અને અંદર નહિ આવવા દેવાની આ કિયા જ્યારે ચાલતી હોય ત્યારે મનને નકામું રહેવા દેવું નહિ અને એકાગ્ર ચિત્તથી સંપૂર્ણ માબળ-આત્મબળ વાપરીને
આ ઉપાધિ રહિત કેવળ શુદ્ધ સિદ્ધસ્વરૂપ હુ પિોતે છું.” એવા અવિચળ ધ્યાનમાં મગ્ન રહેવું. દેશકાળને મને બાધ નથી, મારુ આત્મસ્વરૂપ દેશ, કાળ, કારણ અને પુદ્ગલથી પર છે. જગતની કોઈ પણ ઉપાધી અથવા જગતનું કઈ પણ બંધન મને નડતર કરી શકે તેમ છે નહિ, ઈત્યાદિ ધ્યાનમાં મગ્ન રહેવું.
For Private And Personal Use Only
