________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ૧૮ ]
તે ચાર ભેદ બતાવે છે:हिसानंदान्मृषानंदाच्चौर्यात्सिंरक्षणात्तथा । रौद्रध्यानं चतुर्धा स्याद्देहिनां निर्दयात्मनाम् ||८२||
નિર્દય સ્વભાવવાળા જીવાને હિંસામાં થતા આનંદથી, અસત્યથી થતા આનંદથી, ચેારીથી થતા આનંદથી અને ધનાદિ રક્ષણના કારણથી થતા રૌદ્ર પરિણામયી રૌદ્રધ્યાન ચાર પ્રકારે થાય છે. તેને હિંસાન', અસત્યાનંદ, ચૌૉન'દ અને રક્ષણાનંદ અથવા હિંસાનુબંધી, અસત્યાનુબંધી, ચૌર્યાનુઅંધી અને રક્ષણાનુબંધી રૌદ્રધ્યાન કડે છે.
ધ્યાનદીપિકા
હિંસા રૌદ્રધ્યાન
पीडिते च तथा ध्वस्ते जीवौधेऽथ कदर्थिते । स्वेन वान्येन यो हर्षस्तद् हिंसा रौद्रमुच्यते || ८३ ॥
પેાતાને હાથે કે પરની પાસે જીવેાના સમુદાયને પીડા કરવી, કદના કરવી, કે નાશ કરવા અને તેમ કરીને હર્ષ પામવા તેને હિંસારૌદ્ર ધ્યાન કહે છે.
ભાવા —રૌદ્રતા, ભચ'કરતા, ક્રૂરતા, કઠોરતા, દુષ્ટતા, નિષ્ઠુરતા, ઇત્યાદિ પર્યાયેા એકસરખી રીતે ખરાબ પરિણામને સૂચવે છે. આવા ખરાબ પરિણામ જીવના થયા તેને રૌદ્ર ધ્યાન કહે છે. આ રૌદ્રધ્યાનની પરિણતિ મનની વૃત્તિએ અનેક પ્રકારે અનેક રીતે થાય છે. છતાં તે સના સામાન્ય રીતે ચાર ભેદોમાં સમાવેશ કરવામાં આવે છે. એટલે તે અપેક્ષાએ રૌદ્ર ધ્યાનના ચાર ભેદ કહે છે, તે સમાં જીવના ક્રૂર પરિણામ થાય છે. ક્રૂર પરિણામ વિના દુષ્ટ કામ થતાં નથી.
.
For Private And Personal Use Only
