________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ૧૬૨ ]
ધ્યાનદીપિકા
જ
કાળું કે લીલું દેખાય છે. આ ઠેકાણે વિચાર કરો કે સ્ફટિક રત્ન વસ્તુતઃ તેવુ' નથી પણ આ પદાર્થોની નજીકતાને લઇને જ વિપરીત ભાન, થાય છે. જુદી જુદી રીતે તે સ્ફટિક દેખાય છે; એવી જ રીતે કમના અણુએ જે ઉદયમાં આવ્યા છે તેમની સમીપતાથી અથવા આત્મા પેાતાનું ભાન ભૂલી જાય તેવા રાગદ્વેષ માહુ ઉત્પન્ન કરનારા પદાર્થોની સમીપ તાના નિમિત્તથી માત્મા જુદા જુદા પરિણામે પરિણમે છે, સ્વચ્છ કે મલિન, કિલષ્ટ કે મ'દ જેવાં નિમિત્તો કે કમ અણુઓના ઉદય થાય છે તેવા જીવના અધ્યવસાય થાય છે તેને લેશ્યા કહે છે.
આત્ત ધ્યાનના જીવાને, કૃષ્ણ, નીલ અને કાપાત આ ત્રણ લેશ્યાએ હોય છે. તથાપિ તે ત્રણે ઘણી કિલષ્ટ, મલિન ચા નિવિડ હાતી નથી પણ થાડીમલિન, થાડી નિવિડ (વિલ) હાય છે. આર્ત્ત ધ્યાનના ઉદયથી જીવના પરિણામે કાળાં, લીલાં અને કાંઇક પારેવાના રગ જેવા થાય છે છતાં તેના રસ ઘણું! મંદ, આછા અને ઘણી એથી ક્લિષ્ટતાવાળા કડવાશવાળા હોય છે.
આત્ત ધ્યાનનાં ચિહ્ના-લક્ષણ બતાવે છે. शोकाक्रंदौ मूर्च्छा मस्तकहृदयादिताडनं चिता | आर्त्तगतस्य नरस्य हि लिंगान्येतानि बाह्यानि ||८०||
શેશક કરવા, આક્રંદ કરવું (રડવુ'), મૂર્છા આવવી, માથું અને હૃદય આદિ પછાડવાં-તાડવાં, ચિંતા કરવી, ઇત્યાદિ આર્ત્ત યાનને પામેલા પુરુષનાં આ ખાદ્ય ચિહના નિશ્ચય સમજવાં.
For Private And Personal Use Only
