________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધ્યાનદીપિકા
[ ૧૧૩ ]
સાનાના થાળમાં ધૂળ ભરવી, અમૃતથી પગ ધાવા, ઐરાવત જેવા હાથી ઉપર લાકડાના ભાર ભરવા અને ચિંતામણુ રત્ન કાગડાને ઉડાવવા માટે ફેકવુ', એ જેમ મૂર્ખતા છે, તેમ આવા ઉત્તમ માનવ દેહના, વિષયાદિ વાસના તૃપ્ત કરવામાં દુરુપયોગ કરવા તે મૂખતા છે. તેમ ન કરતાં માક્ષનાં સાધના પ્રાપ્ત કરવામાં જીવન સફલ કરી લે. ધ્યાન મેાક્ષનું સાધન છે.
मोक्षोऽतिकर्मक्षयतः प्रणीतः कर्मक्षयो ज्ञानचारित्र्यतश्च । ज्ञानं स्फुरद्ध्यानत एव चास्ति ध्यानं हितं तेन शिवाध्वगानाम्।। ४६ । સર્વથા કર્મ ક્ષય થવાથી માક્ષ કહેલા છે. ક્રમના ક્ષય જ્ઞાન અને ચારિત્રથી થાય છે; જ્ઞાન ઉજ્જવળ ઘ્યાનથી જ પ્રાપ્ત થાય છે. આ કારણથી નિર્વાણુ માર્ગના પથીઓને ધ્યાન હિતકારી છે.
૮
ચર્: ૬× કહ્યુ છે કે,
मोक्षः कर्मक्षयादेव सम्यग्ज्ञानतो भवेत् । ध्यानसाध्यं मतं तद्धि तस्मात्तद्धितमात्मनः ||४७ ||
માક્ષ કર્મ ક્ષયથી જ થાય છે. કર્મક્ષય સમ્યક્જ્ઞાનથી જ થાય છે, સમ્યજ્ઞાન ધ્યાનથી સાધ્ય થાય છે તેમ જ્ઞાનીએએ માનેલું છે માટે આત્માને ધ્યાન હિતકારી છે;
अतः स्वात्मार्थसिद्धयर्थं धर्मध्यानं मुनिः श्रयेत् । प्रतिज्ञां प्रतिपद्येति चिन्त्यते ध्यानदीपिका ||४८||
For Private And Personal Use Only
