________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધ્યાનદીપિકા
[ ૧૩૭ ]
ભાવાર્થ : ધ્યાન એ મનના વિષય છે. નિમિત્ત મળવાથી વાસનારૂપે રહેલા સાંસ્કાર પ્રગટ થઈ આવે છે અને તેથી જેવા જેવા વિચારમાં લીન થવાય છે તેવી તેવી જાતનું તે ધ્યાન કહેવાય છે. અહીં આખ્ત ધ્યાનના પ્રસંગ છે, અનિષ્ટ વસ્તુને સંચાગ જીવને ઠીક લાગતા નથી. ન લાગવાનું કારણ, આત્મા પાતે આનદરૂપ છે, સુખસ્વરૂપ છે, તેથી તેને સારું જ-ઉત્તમ જ ગમે છે, ત્યારે આ અનિષ્ટને મેળાપ શા માટે થાય છે? આત્મા પાતે પેાતાનુ ભાન ભૂલી જઇ પાતે માની લીધેલા ઈષ્ટ વિષયા તરફ આકર્ષાય છે, તેને નિમ ત્રણુ આપે છે, અહેાનિશ તેનુ ચિંતન કર્યો કરે છે, તેને માટે ભગીરથ પ્રયત્ના નિર'તર કર્યો કરે છે, મનમાં દૃઢ સંસ્કાર પાડે છે, વચનથી તેને અનુમાદે છે‘ઇષ્ટ છે’ તેમ ખેલે છે, શરીર દ્વારા તે મેળવવા પ્રયત્ન કરે છે અને તેને ભાગવતાં રાગ, દ્વેષ, હષ શાક કરે છે. વિષયા પેાતાના સ્વભાવ પ્રગટ કરે છે, વસ્તુમાં જે જે જાતના સ્વભાવા રહેલા છે તે તે જાતના સ્વભાવા તે પ્રકાશિત થવાના જ. અગ્નિના સ્વભાવ ખાળવાના છે, પાણીના સ્વભાવ ઠારવાના-ઠંડા પાડવાના છે. તે બદલાવવા મુશ્કેલ છે. તેઓના આવા સ્વભાવ શા માટે? આ કાંઈ પ્રશ્ન નથી. તે તા કહે છે કે જેવા અમે છીએ તેવા તમારી સન્મુખ ઊભા જ છીએ, તમને ઠીક લાગે તે। અમને સ્વીકારીશ ચેાગ્ય લાગે તે। આમત્રણ આપા, તમારી ઈચ્છા વિના અમે કયાં તમારી પાસે આવીએ છીએ? તમે અમારા સ્વભાવની તપાસ કર્યા પછી જ આમંત્રણ કરા પણ યાદ રાખજો, એક
For Private And Personal Use Only
