________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ૮૬ ]
ધ્યાનદીપિકા પણ તે સુખદુઃખરૂપ શુભાશુભ કમને અનુભવ કરતા તે જી રાગદ્વેષની નવીન લાગણીઓ ઉત્પન્ન કરે છે. અને જેટલી લાગણ મૃદુ કે તિત્ર તેવું અને તેટલા પ્રમાણનું કર્મ બંધાય છે. કર્મની જાવક છતાં નવીન આવકને લઈને સંસારના બીજભૂત કર્મને નાશ થતો નથી. મતલબ કે જેટલું કમ સુખદુઃખના અનુભવથી તે ઓછું કરે છે તેટલું કે તેનાથી ઓછું અગર વધારે પાછું બંધાય છે. આ કારણથી ધમધમની વ્યવસ્થાની જરૂરિયાત સર્વ જીવને રહ્યા કરે છે. - નિર્જરા તત્વમાં નવીન એ બતાવવાનું છે કે અકામ નિરા તે સર્વ કરે છે, પણ સકામ નિરા કરવી તે
પુરુષાર્થથી સાધ્ય થઈ શકે તેમ છે, ત્યાગીઓ નિર્ચ સકામ નિર્જરા કરી શકે છે. મૂળ ગ્રંથકારના કલાકમાં બતાવ્યા પ્રમાણે સકામ નિર્જરા નિર્ચ ને હોય છે એ વાત ખરી છે, પણ નિર્ચથને અર્થ જે ત્યાગી થાય છે, તેટલે સાંકડો અર્થ ન લેતા નિર્ગથ એટલે ગ્રંથિ વિનાને-“જેની રાગષની ગ્રંથિ-ગાંઠ-તૂટી ગયેલી છે તેવા ” એ અર્થ લે વધારે યોગ્ય છે. મતલબ કે સંસારના પદાર્થોમાં મમત્વ કે આસક્તિભાવની લાગણુઓ જેની નાશ પામી છે તેવા સમ્યફદષ્ટિવાળા જી ગ્રહણ કરવા તે અહીં વધારે યોગ્ય લાગે છે. - આસક્તિ નાશ પામવાથી આસક્તિને લઈને થતી રાગછેષની તીવ્ર પરિણતિ તે જેની સદાને માટે બંધ થઈ ગઈ છે, અનત બંધને વિસ્તારનારી કેધ, માન, માયા, ભરૂપ અનંતાનુબંધી અજ્ઞાનપરિણતિ જેની છેદાઈ ગઈ છે તેવા જો નિગ્રંથ શબ્દથી ગ્રહણ કરવા. આવા જીવે ત્યાગી
For Private And Personal Use Only
