________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ૮૨ ]
દયાનદીપિકા
કરેલી છે. નિર્ચથોને સકામ નિજારા હોય છે, તેમ જ બીજાઓને અકામ નિર્જ હોય.
ભાવાર્થ :–આવતા કર્મોને રોકવારૂપ સંવરભાવના બતાવ્યા બાદ પૂર્વના આવેલ કર્મને કાઢી નાખવા માટે નવમી નિર્જરા ભાવના કહેવામાં આવે છે. આ જીવ પિતાના શદ્ધ ઉપયોગના બળથી પૂર્વ સંચિત કર્મ અણુઓને એક દેશથી નાશ કરે છે તે નિર્જરા કહેવાય છે. એક દેશથી એટલે અમુક ભાગને નાશ કરે છે એમ કહેવાનો હેતુ એ છે કે સર્વથા સર્વ અણુઓનો નાશ થાય તેને મોક્ષ થાય છે, તે મોક્ષ કહેવાય છે અને આ નિર્જર પ્રકરણ છે એટલે નિર્જરાની હકીકત જણાવી છે.
કર્મ બે પ્રકારના છે, નિકાચિત બંધવાળાં અને શિથિલ બંધવાળાં જે કર્મ અવશ્યભોગવવા જ પડવાનાં છે, જેને બંધ મજબૂત બંધાઈ ચૂક્યો છે, તેમાં ફેરફાર કરી શકાતે નથી તે તો અવશ્ય પ્રારબ્ધરૂપે ઉદય આવવાનાં અને તે નિકાચિત બંધવાળાં કર્મોની નિરા તે ભેળવી લેવાથી જ થાય છે.
બીજી જાતનાં કર્મ કે જેને બંધ મજબૂત-નિકાચિત પડ્યો નથી પણ વાસનારૂપે જેનાં પુદગલો એકઠાં કરેલા છે તેમાં ફેરફાર કરી શકાય છે. પશ્ચાત્તાપવાળી પણ આત્માના શદ્ધ ઉપગરૂપ સદ્દભાવનાથી તે નિર્જરી શકાય છે. અથવા એક જાતની કમં પ્રકૃતિમાંથી બીજી જાતની કર્મ પ્રકૃતિમાં વિચારશક્તિ દ્વારા પલટાવી પણ શકાય છે સારા સમાગમથી જ્ઞાની પુરુષોના સહવાસથી ઘણી વખત આપણી વાસનાઓ
For Private And Personal Use Only
