________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
માનદીપિકા
[
૭૧ ]
સમુદ્રમાં વહાણમાં પડેલું છિદ્ર, જેમ (વહાણમાં) જલ લાવે છે તેમ જીવ ગરૂપ છિદ્રો વડે શુભાશુભ કમ ગ્રહણ કરે છે.
ભાવાર્થ –આ ભાવનામાં કર્મને આવવાના કારણોને વિચાર કરવામાં આવશે. રાગાદિ પરિણામથી મન, વચન, શરીરના યોગ દ્વારા પુગલ પરમાણુનું આવવું તેને આશ્રવ કહે છે. આપણામાં એમ કહેવાય છે કે માંદા થયા પછી તેની દવા કરવી તેના કરતાં માંદા થવાના જે કારણે હોય તે કારણોને સમજીને મંદવાડને આવતો અટકાવવો તે વધારે સારું છે. તેવી જ રીતે આત્મસ્વરૂપ પ્રગટ કરવા માટે આવતાં કર્મ અટકાવવાની જરૂર છે. પરંતુ કર્મ કરી પછી તે કર્મના પરિણામને નિર્મૂળ કરવા પ્રયત્ન કરે તેના કરતાં કર્મના કારણે સમજી તે કારણોને ખાસ દુર રાખી કર્મ જ ન બાંધવા તે વધારે સારું છે. અને કમબંધન થવા માટે તેના કારણે સમજવાની ખાસ જરૂર છે. જ્યાં સુધી કર્મને આવવાના કારણે જાણવામાં આવતાં નથી ત્યાં સુધી તેમને રોકવાને માટે મનુષ્ય કેમ સમર્થ થશે? અને તે રોકવા માટે તે તરફ પ્રવૃત્તિ પણ કેવી રીતે કરી શકશે ? કદાચ ઓઘ સંજ્ઞાએ પ્રયત્ન કરશે તો કર્મને છોડવાને બદલે કર્મ બાંધી લેવાને પણ ભય રહેવા સંભવ છે. માટે પ્રથમ કર્મ આવવાના કારણે સમજવાની ઘણું જરૂર છે. આ કર્મ બે પ્રકારના છે, એક શુભ અને બીજું અશુભ. જે કર્મના ઉદયથી જ મન તથા ઇદ્રિને અનુકૂળ લાગે તેવા ઈષ્ટ વિષયને ઉપભોગ લે છે, જે કર્મોના ઉદયથી મજબૂત અને
For Private And Personal Use Only
