Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 05 Sthanakvasi

Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 32
________________

स्थानाङ्गसूत्रे बुद्धिः, तद्युक्तं, मर्यादायां धावतीति वा मेधावि-मर्यादावर्ति पुरुषजातम् । श्रुतग्रहणशक्तियुक्तः साधुमर्यादायी वा पुरुषप्रकार इति तृतीयः ।३। बहुश्रुतंबहु-प्रचुरं श्रुतं-शास्त्रं सूत्रतोऽर्थतश्च यस्य तादृशं पुरुषजातम्-उत्कृष्टतः किंचिन्यूनदशपूर्वधरो जघन्यतो नवमस्य तृतीयाचारवस्तुपर्यन्तधरः पुरुषविशेष इति चतुर्थः शक्तिमत्-शक्ति सामर्य, तयुक्तम्, तपः प्रभृति पश्च सामर्थ्ययुक्तः पुरुषविशेषः । उक्तं च
" तवेण सत्तेण सुत्तेण, एगत्तेण बलेण य ।
तुलणा पंचहा वुत्ता, जिणकप्पं पडिवज्जो ॥१॥" सबका मेरे द्वारा भला हो ऐप्ता पुरुषही सत्यपुरुष जात कहा जाता है । यह दूसरा स्थान है । मेधायी पुरुष जात - धारणावाली बुद्धिका नाम मेथा है-ऐसी बुद्धि से जो पुरुष युक्त होता है, वह मेधावी पुरुष जात है, अथवा-मर्यादाके अनुकूल अपनी प्रत्येक प्रवृत्ति चलानेवाला जो पुरुष है, वह मेधावी है-ऐसा मेधावी जो पुरुषजात विशेष पुरुष है यह मेधावी पुरुषजात है यह तीसरा स्थान है ३।। _ चौथा बहुश्रुत पुरुषजात-जो आगमका सूत्रको और अर्थकी अपेक्षा विशेष ज्ञाता होता है, वह बहुश्रुत है, ऐसा बहुश्रुत उत्कृष्ट से किश्चित न्यून दश पूर्वका पाठी होता है, और जघन्यसे नौवे पूर्वकी तृतीय आचार वस्तु तकका ज्ञाता होता है यह चौथा स्थान है ४। पांचयां स्थान शक्तिमान-तप आदिरूप पश्च सामर्थ्य से युक्त जो पुरुष विशेष તે પુરુષની એવી ભાવના રહે છે કે “મારા દ્વારા કેઈ પણ જીવને સહેજ પણ દુઃખ પહોંચવું જોઈએ નહી, પરંતુ મારા દ્વારા સૌનું ભલું
न ." (3) मेधावी पुरुष and-धारणापाणी मुद्धिनु नाम भेधा छ. मेवा બુદ્ધિથી જે પુરુષ યુક્ત હોય છે તેને મેધાવી પુરુષ કહે છે. અથવા મર્યાદાને અનુકૂલ પિતાની પ્રત્યેક પ્રવૃત્તિ ચલ વનાર જે પુરુષ છે તેને મેધાવી પુરુષ કહે છે. એવા મેધાવી પુરુષ વિશેષને મેધાવી પુરુષ જાત કહે છે.
(૪) બહુશ્રત પુરુષ જાત–સૂત્ર અને અર્થની અપેક્ષાએ જે આગમન વિશેષ જ્ઞાતા હોય છે તેને બહુશ્રુત કહે છે. એ બહુશ્રત અધિકમાં અધિક દસ પૂર્ણ કરતાં સહેજ ન્યૂન શ્રતને અને ઓછામાં ઓછે નવમાં પૂર્વની ત્રીજી આચાર વસ્તુ પર્યન્તને જ્ઞાતા હોય છે,
(૫) શક્તિમાન –તપ આદિ રૂપ પાંચ સામર્થ્યથી જે પુરુષ વિશેષ યુક્ત હોય છે, તેને શક્તિમાન કહે છે. કહ્યું પણ છે કે –
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫


Page Navigation
1 ... 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 ... 737