Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
स्थानाङ्गसूत्रे ___ मूलम्-अहिं ठाणेहिं संपन्ने अणगारे अरिहइ एगल्लविहारपडिमं उवसंपजित्ता णं विहरित्तए, तं जहा-सड्ढीपुरिसजाए १, सच्चे पुरिसजाए २, मेहावी पुरिसजाए ३, बहुस्सुए पुरिसजाए ४, सत्तिमं ५, अप्पाहिगरणे ६, धिइमं ७, वीरियसंपन्ने ८ ॥ सू० १॥
छाया-अष्टभिः स्थानः सम्पन्नोऽनगारः अर्हति एकलविहारपतिमाम् उपसंपद्य खलु विहन्तुम्, तद्यथा-श्रद्धिपुरुषजातम् १, सत्यं पुरुषजातम् २, मेधायिपुरुषजातम् ३, बहुश्रुतंपुरुषजातम् ४, शक्तिमत् ५, अल्पाधिकरणं ६, धृतिमत् ७, वीर्यसम्पन्नम् ८ ॥ सू० १ ॥
टीका-' अहहिं ठाणेहिं ' इत्यादि
अष्टभिः स्थानःगुणविशेषेः सम्पन्नो-युक्तोऽनगारः साधु एकलविहारप्रतिमाम् - एकलस्य-एकाकिनी विहारः ग्रामादिचर्या सएव प्रतिमा अभिग्रहस्ताम्-निनकल्पप्रतिमां, मासिक्यादिकां भिक्षुपतिमां वा उपसंपध-स्वीकृत्य ___ "अट्टहिं ठाणेहिं संपन्ने" इत्यादि ॥ सूत्र १ ॥ टीकार्य-आठ स्थानोंसे सम्पन्न अनगार एकल विहार प्रतिमाको प्राप्त कर विहार करनेके योग्य होता है । स्थान शब्दसे यहां गुण लिये गये हैं, अनगार शब्दका अर्थ साधुहै, अर्थात् आठ गुणों के धारी अनगार होता है, वही एकलविहार कर सकता है, गच्छ से साधुसंघसे अलग होकर ग्रामादिकों में विहार करना यही एकलविहार प्रतिमा है, ऐसी वह एकलविहार प्रतिमा जिनकल्पप्रतिमारूप या मासिकी आदि भिक्षुप्रतिमा रूप होती है। जो भिक्षु-मुनि-आठ गुणों सहित होता है, वही एकलविहार रूप प्रतिमा-अभिग्रहको स्वीकार करके विहार
टी -" अहिं ठाणे िसंपन्ने' त्यादि
આઠ સ્થાનેથી ( ગુણેથી) યુક્ત અણગાર એકલ વિહાર પ્રતિમાથી ચુક્ત થઈને એકલ વિહાર કરવાને યોગ્ય બને છે. આ કથનને ભાવાર્થ એ છે કે આઠ ગુણેથી યુક્ત સાધુ જ એકલ વિહાર કરી શકે છે. ગચ્છથીસાધુઓના ગંઘથી-અલગ થઈને ગ્રામદિકેમાં વિહાર કરે તેનું નામ એકલ વિહાર પ્રતિમા છે. એવી તે એકલવિહાર પ્રતિમા જિનકલ્પ પ્રતિમારૂપ માસિકી આદિ ભિક્ષુપ્રતિમારૂપ હોય છે. જે મુનિ આઠ ગુણથી સંપન્ન હોય છે. એજ એકલવિહારરૂપ પ્રતિમા (અભિગ્રહ) ને સ્વીકાર કરીને એકલ
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫
