Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAta naraNavINAvAga nA nAde Atama jAge? e zrIpArzvanAtha prabhunA | 30gaNadhoLI. jIvana kyA, 6 %CO 06.6 650 6. ta #RAT OVERYOXZOVAOXXOV LONXOXOXOSSOVA lakhakA ( pU.sAdhvIjI thIaumyajyotizrI prakAzaka vivamaMgala prakAzana maMda pATANa(uttara-guja.)
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAti maraNa vINA vAge ! enA nAde Atama jAge ! zrI pArzvanAtha prabhunA 10 gaNadharanI jIvana kathA - AlekhikA - sva. pU. sAdhvIjI zrI jayaprajJAzrIjI ma.nA ziSyA pU. sAdhvIjI zrI saumyotizrIjI ma. - preraNAdAtA - sva. pU. prazAMtamUrti sAdhvIjI zrI darzanazrIjI ma.nA ziSyA pU. sAdhvIjI zrI harSapUrNAzrIjI ma. - pra... kAzaka zrI vizvamaMgala prakAzana maMdira pATaNa (u. guja.)
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 0 zrI zubhadatta 0 zrI AyazeSa 0 zrI vasiSTha 0 zrI brahma 0 zrI soma 4 zrIdhara 0 vAraNa 0 zrI bhadrayaza 0 zrI jaya-vijaya jAti smaraNa vINA vAge ! enA nAde Atama jAge ! [zrI pArzvanAtha prabhunA 10 gaNadharonI jIvana kathA] pra...kA...za...ka zrI vizvamaMgala prakAzana maMdira maMtrI- zrI maNilAla sarUpacaMda bhATIyA zA. ratilAla amRtalAla vakIla zA. jayaMtilAla maNilAla zrI rasikalAla kAMtilAla parIkha goLa zerI, kesara nivAsa, pATaNa .: prathama mudraNa : vIra saM. 2510 vi. saM. 2040 dIpAvali-parva, tA. 24-10-84. mUlya : rUpiyA : 11-00 - mu drika : kAMtilAla DI. zAha bharata prinTarI dANApITha pAchaLa, pAlitANA
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ -lekhakIyaupakArIonuM saneha-saMsmaraNa 1 pUjya paramopakArI zAsanaprabhAvaka, vAtsalyamahedadhi, jinAjJAnAM prakhara himAyatI, jemanI AMtarika kRpAbaLe A kArya karavA samartha thaI chuM, te pUjyapAda AcAryadeva zrImadavijayarAmacandra sUrIzvarajI mahArAjA. 2 sAhityapremI, sAhitya sarjaka, gurupAratanya guNanAM dhAraka tArkika ziromaNi jJAnAdi pravRttimAM preraNa karanArA sva. pUjyapAda AcArya deveza zrImad vijayakanacaMdrasUrIzvarajI mahArAja. 3 mRtopAsaka, dhRtarakSaka, gurvAsAne prANasama gaNanArA, zrutasahAyaka, pUjyapAda upAdhyAya bhagavaMta zrI mahimAvijayajI gaNivara. 4 mudraNa-prakAzana lekhanakAryamAM sacoTa mArgadarzana ApanArA pUjya munipravarazrI vajasenavijayajI mahArAja tathA pUjya munipravara zrI pUrNacandravijayajI mahArAja. 5 svAdhyAyapremI, vAtsalyamUrti adazyakRpA varSAvanArA viduSI sva. pU. sAdhvIjIzrI darzanazrIjI ma. sA. 6 A pustikAnAM lekhanakAryamAM satata preraNuM karanAra vaDIlavarya pU. sA. zrI hasazrIjI mahArAja tathA pU. sA. zrIharSa pUrNAzrIjI ma. 7 saMyama jahAjamAM besADI, mukti kinAre batAvanArA vAtsalyanA pIyUSapAna karAvanArA, A pustakanuM presameTara taiyAra karI, azuddhinuM pramAjana karI ApanArA muja manamaMdiravAsI gurumAtA sva. pU. gurujI zrI jayaprajJAzrIjI mahArAja. - vaLI jemaNe mane A kAryamAM sahAya karI, te nAmI-anAmI zrAvakezrAvikAone sAtha anumodanIya che. zrutabhaktimAM lAbha lenAra dAtAene prayatna paNa anumodanIya che. aMte paramAtmAnI AjJA viruddha lakhAyuM hoya to "micchAmi dukkaDa - saumyatithI
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ smaraNAMjali paramatAraka prazAMtamUrti samatha sAhityakAra AcAya deva zrImavijayakana kaeNcadrasurIzvarajI mahArAjA ApazrIe bahena mahArAjazrI darzanazrIjI mahArAjanA samagra parivAra upara apUrva vAtsalya-jharaNu vahAvI prabhu AjJA krama pALavI ? vagerenu saceATa mArgadarzana ApI amane bhavasAgarathI pAra utAravA je anekAneka suprayatnA karyo che, te badhA agaNita upakArAnI smRtirUpe A graMthane ApazrInA zreyAthe smaraNAMjalirUpe apaNu karatAM AnaMda anubhavIe chIe. -------- --sA. zrI haSa pUrNAzrI jI --sA. zrI saumyajyeAtizrIjI
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU. AcArya devazrI kanakaeNcandrasurIzvarajI mahArAjA vI.bI.gAMdhI janma : vi.sa', 1972 4aa. va. 5 dIkSA : vi.sa', 1983 vai.su. 11 svargArohaNa, vi.sa. 2038 pra, A. su. 9
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ p0dd0 n prakAzakIya kathA-viSayaka prakAzane dvArA zrI vizva maMgala prakAzana maMdira-pATaNe je sAhitya saMdha-samAja samakSa pIrasyuM che, emAM Aje eka evA graMthane umere thaI rahyo che ke, je pUrvanA prakAzanI jema avazya leke mATe priya, preraka ane bodhaka thaI paDaze. pU A. zrImad vijayakanakacandrasUrIzvarajI mahArAjanI kRpAdaSTi amArI megherI mUDI hatI, ethI eozrInI preraNAnusAra, eozrInA ja saMsArI bahena pU. viduSI sAdhvIjIzrI darzanathIjI mahArAjanA samudAyavatI pU. sAvIjI saumyajyotizrIjInI kalame bhAvAnuvAdita thayela jAti maraNa vINA vAge enA nAde Atama jAge nuM prakAzana karatA amArI saMsthA anero AnaMda anubhave che. zrI pArzvanAtha prabhujInI jIvana-kathA ApaNuM saMdhamAM jeTalI suprasiddha che. eTalI ja aprasiddha e tAraka-prabhunA 10 gaNadhara bhagavaMtanI A jIvana-kathA che. A aprasiddha kathAne prasiddhimAM mUkavAnuM yatkiMcita puNya upArjana karavAmAM amane nimitta-bhAtra banavAne lAbha maLI rahyo che. e badala pUjya AcArya bhagavaMtanA ziSyaratna amArA mArgadarzaka pU. upAdhyAyajI zrI mahimAvijayajI gaNivarane upakAra ame bhUlI zakIe ema nathI. pUjya AcAryadevazrInA kALadharma bAda paNa A saMsthAnI pustaka-prakAzananI pravRtti Aje cAlI rahI che. e prabhAva pU. upAdhyAyajI mahArAjane che.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUjyapAdazrInA sva gamana bAda kathAratna majabUSA, dharmAM kAma ane svapnadravya daivadravya jevA sarvopayogI graMtharatnAnA prakAzananI zreNImAM Aje eka kathA graMthanI vRddhi thaI rahI che. ane emAM amArI A saMsthA peAtAnA phALA nAMdhAvavA baDabhAgI banI zakI che. e badala mArgadarzaka-preraka pUjya upAdhyAyajI zrI mahimAvijayajI gaNivara --mudraprakAzana aMge sahayeAga dAkhavanAra pUjyamunirAjazrI vajasenavijayajI ma. pUjya munirAja zrI pUrNacandravijayajI ma. --A pustakanA prerakA pUjya sAdhvIjI zrI harSoM pU zrIjI ma. tathA pUjya sva. sAdhvIjI zrI jayapra'AzrIjI ma. tathA lekhikA pUjya sAdhvIjI zrI saumyajyeAtizrIjI ma. --suMdara mudraNa karI ApanAra pAlItANA bharata prinTarInA mAlika zrI kAMtilAla DI. zAha Adi saiAnA ame RNI chIe. pATaNa (u. gu. ) Ase! suda pa`camI vizvama'gala prakAzana madira
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Adhaka vana-kathA : pU. munirAjazrI pUrNa candravijayajI mahArAja : jainazAsananuM kathAnuyoganuM sAhitya khUba ja vizALa che. emAM evI DhagalAbaMdha kathAo vAcavA maLe che ke-jemAM jAti smaraNanI vINAnA nAda sAMbhaLIne kathAnAyakanA AtmA jAgI UThaye hAya ! jAtinuM smaraNu thayA pachI parivartana pAmelA AtmAonI jeTalI kathA prasiddha che. enA karatA aprasiddha kathAe aneka gaNI che ane e aprasiddha kathAnAmAM zro pArzvanAtha prabhunA 10 gaNudharAnI pUrva bhava-kathAe tA ajoDa che. kaika gaNadharanI jIvanakathA evI tA adbhuta che ke, jemAM sauMsAra pratye virAga jagAvavAnI ameAdha-zaktinA bhaMDAra bharelA che. jIvanamAM aja ghaDI jyAre Ave che, tyAre varSAnA pApI AtmA paLavAramAM kaI rIte ane keTalA badhA pAvana banI jAya che. jAtinuM smaraNa jyAre lAdhe che, tyAre kAmI, kreAdhI ane kusaMgI jIvanane gulAma kaI rIte akAmI, adhI ane satsaMgI jIvananA svAmI banI jAya che. enA dUkhatlR-citAra rajU karatI A gaNadhara-kathAo kharekhara vAcavA jevI che, kAraNa ke, enuM vAcana ApaNane vicAramAM mUkI de evuM che ane enI vicAraNAmAM evI tAkAta che ke, ApaNAmAM kSaNa mATe tA bhava-virAga ane ziva-rAga jAgI ja uThe ! zrI pArzva prabhunA 10 gaNudharAnI zubha nAmAvila A mujaba che: " zrI zubhadatta, zrI Aya dhASa, zrI vasiSTha, zrI brahma, zrI sAma, zrIdhara, zrI vAripeNa, zrI bhayaza ane zrI jaya-vijaya,
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI devabhadrasUrijI mahArAje "siri tAranA rAri' nAme eka caritra-graMtha racyo che. AmAM zrI pArzvanAtha prabhunA jIvana uparAMta prabhunA 10 gaNadharanI jIvanakathA paNa prAkRta bhASAmAM vistRta rIte AlekhavAmAM AvI che. A caritra graMthanA AdhAre "jAtimaraNa vINA vAge enA nAde Atama jAgenuM Alekhana karavAne zubha prayAsa sAdhvIjI zrI saumyajyotizrIe karyo che. parama pUjya suprasiddha pravacanakAra sAhityakAra AcAryadeva zrImad vijayakanakacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanI preraNA pAmIne sAdhvIjI zrI harSapUrNAzrIjI ane sAdhvIjI zrI jayaprajJAzrIjInI gurunizrAmAM gaNadharanI jIvanakathAne "zrIpAsanAha cariyaMne najara samakSa rAkhIne lakhavAno prayAsa e rIte thayo che ke, jethI pAsanA cariyanI kathAvastune gujarAtImAM sahelAIthI samajI zakAya. pUjya AcArya devazrInA ziSyaratna pU. upAdhyAyajI mahArAja zrI mahimAvijayajI gaNivaranI preraNAthI A pustaka zrI vizvamaMgala prakAzana maMdira pATaNa, dvArA prasiddha thaI rahyuM che, jethI caritra-graMthonA anuvAda-bhAvAnuvAdanA sAhityamAM eka suMdara graMthanI abhivRddhi karavA saMsthA saubhAgI banI che, ema ni zaka kahI zakAya. "jAtismaraNa vINA vAge, enA nAde Atama jAge"mAM zabdastha thayelI gaNadhara-kathAonA vAcana dvArA bhavathI bhIti, sukhathI virati, prabhuthI prIti ane dharmamAM dhRti pAmavAnuM baLa meLavavA sau keI samartha bane eja kalyANakAmanA. Adhinasya prathama divase pannArUpA yAtrikagRha, pAlitANa, tA. 26-9-84) munipUNacandravijaya
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUjyapAda paramakarUNAvatsala prazAMtamUrti suprasiddha sAhityakAra apratima prabhAvazALI pUjyapAda AcAya bhagavata zrImad vijayakanakacandrasUrIzvarajI mahArAjAnI jIvanajyAtanA ajavALA lekhikA : pUrva sA0 zrI haSa pUrNAzrIjI mahArAja saMsAra cAlyA jAya che, vaNutha lyA cAyeA jAya che, jyAM janma maraNunI ghaTamALA avirata vahetI ja rahe che, saMsAranuM A nakkara satya che, duniyAnA pRSThamAM anaMtAnaMta janma-maraNAnI kaI nAMdha levAtI nathI. paNa tenI ja neAMdha levAya che ke, jee janmIne avatarIne peAtAnA jIvanane dhakSetramAM joDI de che, sa`sArathI sauMsAranA dekhItA se|hAmaNA padArthothI AtmAnA pradezane dUra rAkhe che, te vItarAga zAsananA suAsita caraNe samagra jIvanane samarpita karI de che AvA mahAna vyakitatvane dharAvanArAonI ja itihAsa nAMdha le che. temAnA eka mahAna AcAryaM bhagavaMta ke, jeo prazAMtamUrti suprasiddha sAhityakAra dI cAritraparyAyI sUripuraMdara tarIke jagatamAM upasthita thayA, ne 55 varSanI suvizuddha cAritravananI camaka relAvI anekAne tAraka evA vItarAga-paramAtmAnA zAsananA rasiyA banAvI 2038 nI sAlamAM amadAvAda (rAjanagara) mukAme AsA suda 9 ravivAre svargIya bhUmimAM cAlyA gayA. A mahApurUSane janma (rAjanagara ) amadAvAda vAghaNupeALa jhaverIvADamAM nivasatAM khaDakhaDa kuTuMbanA suzreSThIvaryaM sakaracaMdabhAInA uttamakuLamAM zrI zaNagAramAtAnI aNumAlI ratnakukSIe vi sa'. 1972nA kArtika vada 5 nI prabhAta thayela, jANe divyaleAkamAMthI Avela na heAya, na
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ A bALakanuM zubha nAma pADayuM kalyANa! jANe AgAmI kALe svaparanuM kalyANa ja na karavAnuM hoya te saMketa jANe taravarato hato. temanAthI eka moTA bahena hatA, teo paNa khUba puNya laIne AvataryA hoya, tema jaNAtAM hatAM. temanuM nAma hatuM lIlAvatI. baMne bALake meTA thavA lAgyA. paNa saMsAranI ghaTanA sadAya citravicitra ja hoya che. tenI AgaLa moTA moTA mahArathIo paNa vAmaNuM che. keAI azubhakarmane yoge bhAI kalyANa savA varSanA thayA, ne bahena lIlAvatI traNa varSanAM thayAM, tyAM to temanI vahAlasoyI mAtAe paralokanA paMthe prayANa karyuM. A AghAta teonA pitAzrI sakaracaMdabhAIne ghaNo lAge. bALake te nAnA-nAnA hatAM. paNa A AghAta jIravye ja chUTake hato. prabhuzAsananA anurAgI AvA vinazvara padArthone banAvane samajatAM ja heya che. jethI saMsAranI asAratA vicArI dharmadhyAnamAM sudaDha rahetA hoya che. pitAzrI sakaracaMdabhAI dharmaniSTha hatAM. nitya devadarzana-pUjA jinavANInuM zravaNa "sadagurU vaMdana vageremAM rakata hatAM, tethI A zokamaya prasaMganI asaramAM taNAyA vinA vizeSa vairAgyavAna banI bIjA bALakane saMskAranA amIpAna karAvI evA suMdara taiyAra karyA ke, bane bhAI-blenanI joDalI uttama mane ratha sevavA lAgI. nA bhAI kalyANa ane bahena lIlAvatI ! bane svarUpe paNa rUparUpanA aMbAra hatAM. tejasvI mukhaDuM ! gorA gorA gAla, suMdara cAla, sai ene jotAM ne harakhAtAM. hAthamAM pUjAne thALa laI dhotIyuM ne khesa paherIne jyAre nIkaLatAM tyAre te sai jana tenA pratye AkarSAtA, ane ekITase joI rahetAM ane kahetAM ke, kalyANa! (bhagatabhAI) ke rAjakumAra jevo dIpe che ! A bALakee pitAzrInAM suMdara saMskArone jhIlI koI divasa rAtribhojana karyuM nathI, sInemA paphakyara joyAM nathI, kaMdamULa ke
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 abhakSya padArthAnA paDachAyA paNu lIdhA nathI, kevA uttama AsatAnA ne kevA tenA pitA ? kharekhara puNyAtmAe pU bhavathI ja puNyakanA saOcaya karI, rAgadveSathI bharacaka sa`sAranA bhaya kara tApamAM krUsAtA nathI, tenI varALathI haMmezA dUra ja rahetAM heAya che. tenuM A pratyakSa dRSTAMta che. rAjanagaramAM sagAvahAlAone jANa thaI gaI ke, A sakaracaMdanA banne yu satAnA dIkSA levAnA che te tene pATaNa bhaNavA meAkalyA che tyAre tA tyAM meTuM dhamasANa maMDAI gayuM. sakaracaMdabhAIne hAjara karIne kahevA lAgyA : are! sakaracaMda zuM tuM gAMDA thai gayA che? AvI kumaLI vayanA bALakAne tAre zu sAdhu banAvavA che? seAMpI de amane A bannene? A dhala macatAM tenA pitAzrI ane satAnAne amadAvAda laI AvyA tyAM kuTuMbamAM paNa ghaNI dhAMdhala macI paraMtu sakaracaMdabhAIe tA vajra jevI chAtI rAkhI. te samaye vidyAzALAmAM birAjamAna pU . A. zrImad vijayadAnasUrIzvarajI mahArAjA Adi pAse putra kalyANane abhyAsa mATe mekalyA. rAja pUjya paMnyAsajI mahArAja zrI prema vijayajI mahArAja pAse abhyAsa kare ne pUjya rAmavijayajI mahArAjanA vyAkhyAna sAMbhaLe. 11 varSanI lIlAvatIe upadhAna karyA ane mAda pUjya zrI hIrazrIjI mahArAjanA praziSyA pUjya yAzrIjI mahArAja pAse mahesANA mukAme dIkSA grahaNa karI. nAma danazrIjI mahArAja rAkhavAmAM AvyuM.. dIkSA apAvI sakaracaMdabhAI ghera AvyA, aenane na jotAM kalyANe pUchyuM : khApujI! bahena kAM ? pitAjIe kahyuM :bahene te| dIkSA lai lIdhI? '' kalyANa mAlyA : mane kema na jaNAvyuM ? mAre paNa dIkSA tAlevAnI ja hatI ne ? pitAe kahyuM : bhAI ! tane paNa apAvavAnI ja che. mATe ciMtA na karIza. tr te kALa evA kaparA hatA ke, te samaye kAI nAnI vayanI dIkSA
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ jovA ke sAMbhaLavA maLe nahiM, tema kAInI ApavAnI tAkAta paNa nahi. te samaye sudhArakAthI so DaratAM. paNa (hAla zrImadda vijayarAcaMdrasUrIzvarajI mahArAjA) te samaye pUjya rAmavijayajI mahArAja ke jeoe AvA bAla dIkSAnA virodhIo sAme evI jehAda pokArI, ghaNuM ghaNuM sahana karI, gALo khAine paNa jambara sAmanA pUrvaka kauvata batAvyuM ne bAla dIkSAnA mArgane zarU karAvyuM. Aje tenuM pariNAma ApaNe sau joI rahyA chIe ke have koI paNa samudAyamAM nAnI-meTI aneka dIkSAo thaI rahI che. te mukhyatve teozrIne ja AbhArI che. Aje jaina zAsananI je jAherajalAlI vartAya che, temAM pUjya AcAryadevane ja bhavyAti bhavya upakAra che. bahenanI dIkSA thaI jatAM kalyANa te raDavA ja kare. tenI AvI bhAvanA joI sakaracaMdabhAI pUjya paMnyAsajI mahArAja pAse gayA ne kalyANanI dIkSAnI vAta karI. emaNe kahyuM ke: amadAvAdamAM kalyANanI dIkSA thavI muzkela che mATe khaMbhAta pUjya gurUdevazrI pAse jAva, kArya thaI jaze. AthI vi. su. 4 nA kaMsAra jamADIne saMsArane kApavA cAMdalo karI sakaracaMdabhAI kalyANane khaMbhAta lai gayA. tyAM saparivAra pUjyapAd AcArya deva zrImadvijayadAnasurIzvarajI mahArAjA birAjamAna hatA. sAkaracaMdabhAI upAzraye gayA ane pUjyapAdazIne badhI vAta karI ke, A mAro nAnakaDo putra kalyANa dIkSA levA mATe khUba ja adhIro banyo che. to kapA karI dIkSA pradAna karo! pUjya AcArya bhagavaMte kalyANane pUchayuM ke tArI zI bhAvanA che? tAre dIkSA levI che? kalyANa kaheH hA mAre dIkSA jaldI levI che. mArI bahene te laI paNa lIdhI. tyArabAda gurUdeve kahyuM te vaizAkha suda 11 ne divasa zreSTha che. A rIte pUjyazrInA vacana sAMbhaLI kalyANa to nAcavA ja maMDayo. taiyArI thaI gaI. keTalAka zrAvake kalyANane sayamanA kacchanI vAta karavA lAgyA, te badhAne rUvAbabhera javAba Apato ke zuM thaI
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 gayu`? sahana karavAthI tA karmonA nAza thAya che. A pramANe sAMbhaLI lekA praza MsA karavA lAgyA ke, kharekhara A bALakanI samajaNu tA barAbara che. vi. saM. 1983 vai. suda 11 nA mA~galadivase suzrAvaka kasturabhAI amaracaMde jAte cAM karI zaNugArelI bagImAM kalyANane besADayA varasIdAna apAvyuM ane dhAmadhUmathI dIkSA apAvI, AdheA hAthamAM AvatAM te kalyANu Ana thI nAcA UThayA. munirAjazrI kanakavijayajI nAma sthApana karI pUjya zrI rAmavijayajI mahArAjanA ziSya tarIke jAhera karAyA. teozrInAM pitAzrI sakaracaMdabhAIe paNu 1984nA 26 varSanI bharayuvAna vaye pratrajyAnA paMthe prayANa karyuM hatuM. nAme pUjya munirAja zrI subuddhivijayajI mahArAja pUjya upA,zrI dharmAMvijayajI mahArAjanA ziSya banyA hatA. pUjyapAda munirAja zrI kanakavijayajI mahArAja dinapratidina sauMyamI jIvanamAM AgaLa vadhatAM vinayavaiyAvacca abhyAsa AdimAM pravINu banyAM te traNeya pUjyapAda zrIgurudeveAnA kRpApAtra banyA. peAtAnA pitAzrI mahArAjanI paNa aneka rIte sevA teoe karI hatI. pUjya suSuddhivijayajI mahArAja paNa sayamI jIvanamAM AgaLa dhapI, guNu samRddhine varelA, pariNAme panyAsapathI vibhUSita thayA hatAM. teoe paNa jJAna, dhyAna, tapa,tyAga, vinaya, vaiyAvacca Adi dvArA peAtAnA AtmAne khUba ja zAbhAnyeA hatA. A rIte sayama sAdhanA karatAM adherI mukAme 2014 nI sAlamAM samAdhipUrvaka svavAsI banelA teone pUjya kanakavijayajI mahArAje khUbaja suMdara ArAdhanA-- niryAmA karAvela. . zrI ghanazrIjI mahArAja paNa khUba ucca sayamajIvanane jIvyA. teonu jJAna apratima hatuM, tyAga adbhuta hatA. tapa tejomaya hatA te bhagavAnanI AjJAnuM pAlana yathAzaya khUba suMdara bhAvatuM hatuM.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ teone ziSyA-praziSyA parivAra bahALe hatA. teozrI paNa khUba sAdhanAmaya jIvana jIvI 2022 mAM pATaNa mukAme ugra vyAdhimAM paNa samAdhine varyA ne aMtima zvAsa lIdhe. teozrIne paNa aMtima ArAdhanA pUjya paMnyAsa zrI kanakavijayajI mahArAje karAvI. teone parivAra lagabhaga Aje 129 ThANAne che. badhA Aje suMdara ArAdhanA karI rahyA che. bIjA paNa temanA ghaNAM sagAoe dIkSA lIdhela. pUjyapAda zrI kanakavijayajI mahArAje dareka kSetre AgavI pratibhA prApta karI hatI. tenA phaLa svarUpe 2019 mAM mAgasara suda 2 nA muMbaI zrIpALanagare AcArya padathI alaMkRta banyA hatAM. prathama vyAkhyAnanI zubha zarUAta 1984 suratamAM pUjyapAda dAnasurIzvarajI mahArAjanI AjJAthI thayela. A vibhUtinuM yathArtha jIvana-kavana AlekhavuM azakya che tapasvI-yazasvI-jJAnI-dhyAnI, tatvajJAnanA prakhara ciMtaka-lekhaka, prazAMtamUrti pUjyazrInI vyAkhyAna zakti gajabanI, to smaraNazakti ajabanI hatI. siddhAMtane vaphAdAra karmanA mane jhINavaTathI samajAvanAra, sI keI nAnA tathA meTA pratye vAtsalya dharAvanAra, saunI hitacitA karanAra, vagere vagere guNe dRzyamAna hatAM. vizeSa keTaluM lakhAya ! TUMkamAM gAmogAma dezodeza vicarI hajAro AtmAnA kalyANane icchanAra saridevazrI mahAna vyakitatvane zobhAvanArA hatA. teozrImAM sahanazIlatA paNa gajabanI hatI. azAtAkarmanA udayathI zarIramAM vyAdhi te vAraMvAra dekhA karatI hatI, paNa jyAre juo tyAre teozrI samabhAvamAM ja ramatAM hoya, kAM svAdhyAyamAM magna hoya, kAM te lekhanamAM magna hAya, vyAdhi bicArI zuM kare? hAya hAya nahiM, pUchIe tyAre kahe; e te baMdhAyelA bhagavAI jAya che. temAM zI ciMtA ? tapadharmanI siddhi paNa teozrImAM addabhuta hatI. 9 varasItapa eka chaThThathI bIjo aDadhe chaThThathI, 11 varasItapanI bhAvanA, 125 aThThama aThThAI cAra comAsI, be mAsI 4, dasa tithi upavAsa, sAthe vyAkhyA
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 nAdi vAcana-lekhana-ciMtana cAlu ja heya. AvI rIte aneka rIte ArAdhanA karI-karAvI jIvanane khUbaja zobhanIya banAvela. mArA to ananya upakArI hatAM. prabhu-pathanA pramANamAM aneka rIte mArI upara upakAra varSA karI mArA AtmAne dhanya banAvI dIdhe! teozrInAM jinavANIthI nItaratA pravacanAe ja mArAmAM kaMika samajaNa ANI, jethI Aje paNa prabhu-mArgamAM thoDI ghaNI sudaDhatA AvI zakI che. e badhe upakAra A upakArInA phALe jAya che. chelluM cAturmAsa amadAvAda lakSmIvardhaka saMdha jaina upAzraye zrI saMdhanI joradAra vinaMtIthI thavA pAmela, zrI saMghamAM ghaNo lAbha thayela. ghaNuM ghaNuM ArAdhanAo thavA pAmela. zrI saMghane AnaMda anere. hato. payuMSaNa mahAparva sudhI te ArAdhanAnA raMge zrI saMghane AnaMdanA hiloLe caDAvela hato. paNa bhAvinI bhItaranAM bhedanI kone khabara hatI? paryuSaNa bAda pUjyazrInA 55 varSanA sudIrdha cAritra paryAyanI anumodanAthe bhavyAtibhavya jinendra bhakti mahatsava ujavAI gayo. AnaMdanA sAgarIyA uchaLyA. sau koInA AnaMdane pAra na hato. aneka rIte mahatsava adbhuta ujavAyo. vividha prakAranI gahulIonuM apUrva Ayojana thayuM. vyAkhyAnanI jAhera zreNuM paNa suMdara yojAI. vagere abhUtapUrva hatuM. paNa zI khabara ke, A AnaMdanA sAgarIyA zoka sAgarIyAmAM palaTAvAnA che. ? Aso suda 2 thI pU. pAdazInI tabiyata narama thavA lAgI, tAve jora pakaDayuM, chatAM jAhera vyAkhyAna karyuM zarIranI vedanAne gaNakAryA vinA 1 kalAka pravacananA pIyUSa zrI saMghane pAyA. ATalI badhI aDagatA-makkamatA-sahiSNutA hatI. vyAkhyAna pachI cAra tAva thaI gaye, chatAM DaoNkaTarane bolAvavAnI nA hatI. AvI rIte aThavADiyuM pasAra thaI gayuM. ane Aso suda 9 ne ravivArane gojhAro. divasa AvI gayo. barAbara 4 vAgye ekadama gabharAmaNa thaI. pote
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 16 sajAga banI gayA. zrI navakAramaMtra ne zakhezvara pArzvanAtha bha0 nuM raTaNa smaraNa karatAM samAdhipUrvaka e mahApurUSa svarganA dhAma bhaNuM saMcaryA. ciravidAya lIdhI. mRtyune mahatsavarUpa banAvyuM. ane kene jIvana kema jIvavuM ? tene saMdezo ApI gayA. teozrInI virahavyathAthI Aje paNa sai vyathita che. paraMtu temanI ArAdhanAnA dIvaDAnI jyotathI AnaMdita chIe. teozrI zAsananA eka jhaLahaLatA sitAra banI gayA. jagatanA cogAnamAM tejasvI yazasvI, tarIke gavAI gayA. teozrInA ziSya parivAramAM pU. pAdazrI upAdhyAyajI bhagavaMta zrI mahimAvijayajI gaNivara pU. pUrNAnaMdavi. ma., pU. zAMtibhadravi. ma., pU. yazakIrtivi. ma. Adi pUgurudevazrInA pagale pagale AtmAne pAvana karI rahyA che. pU upAdhyAyajI mahArAja pUjyazrInA AjIvana aMtevAsI ane parama zrutAnurAgI che. chevaTa sudhI bhakti vaiyAvaca karavAmAM kazIya uNapa rAkhI na hatI. A badhA parivAra mATe te pUjya gurUdevanI vidAya vasamI banI che. chatAM Aje temanA guNadehane haiyAmAM kaMDArIsva-paranuM kalyANa sAdhI rahyA che. pUjyazrInuM sAhitya paNu anekhuM hatuM. teozrIe 85 upara graMtho lakhI zAsananI suMdara sevA karI che. ane kene dharma mArge caDAvyA che. prAMte, pUjyapAdazrI jayAM ho tyAMthI amArA upara amIvarSA varasAve, jethI amArA jIvanamAM zAsanane rAga sudaDha bane ne karmanA aNuone vidArI vahelI take kalyANanA bhAgI banIe evI prArthanA !
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ "jAtismaraNa vINA vAge enA nAde Atama jAge" pustakanA prakAzanamAM dravya sahAyaka bhAvikonI zubha nAmArvAli pUjyapAda prazAMtamUrti suvizuddha cAritranidhi sava. pUjya sA. ma. zrI dazanazrIjI mahArAjanA ziSyA sAdhvIjI zrI harSapUrNAzrIjI mahArAjanI zubha preraNAthI. rU. nAma gAma 1000 jJAnakhAtAnI pAlItANuM | (vApIvALI dharmazALA) 501 uSAbena sumatilAla vilepAralA 501 eka suzrAvikA taraphathI rAjakeTa 201 ) = = muMbaI 101 ane pabena kAntIlAla mATuMgA 101 hIrAbena piTalAla DIsA 101 vidyAbena saradAramala 101 eka suzrAvikA taraphathI pAlItANA 101 ratIlAla cunIlAla harasolI 101 caMpakalAla hIrAcaMda sIsodrA (gaNeza) 51 zobhanA caMpakalAla surata vApI
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUjya sva. sA. ma. zrI jayaprajJAzrIjI mahArAjanA saMyamajIvananI anumodanAthe teonA ziSyA sA.zrI saumyajyotizrIjI mahArAja tathA sAdhvIzrI hitadharmAzrIjI mahArAjanI zubha preraNAthI vApI rU. nAma gAma 2001 bAbubhAI jarIvAlA muMbaI (zrIpALanagara) 1001 bAbulAla saMghavI dAdara (nAyagAMva) 1001 guNavaMtalAla pAnAcaMda sIsedrA (gaNeza) 1001 sI. ke. mahetA muMbaI (peDararoDa) 501 ramaNalAla vanecaMda phaNasA 501 gulAbacaMda ghevaracaMda 501 jayakumAra bhIkhAbhAI surata 501 jena zrI saMgha sIsedrA (gaNeza) 501 hemacaMda hIrAcaMda (karajaNavALA) navasArI 251 ThAkeralAla kesarIcaMda kAliyAvADI 251 sva. komala yogezakumAra surata chAparIyAzerI 101 saumyagrupanI bahene taraphathI sAvarakuMDalA 101 kulacaMdabhAI raMgIladAsa surata chAparIyA zerI harakhacaMda maganalAla 101 jayaMtIlAla chaganalAla 101 prakAzacaMdra maNIlAla 101 mohanalAla harakInadAsa 51 amRtalAla ThAkoradAsa 101
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 a. ma ... 1 zrI zubhadata 2 zrI AdyASa 3 zrI vasiSTha zrI brahma zrI 6 zrIdhara 7 zrI vAriyelu . zrI bhadrayaza 9-10 zrIjaya-vijaya mu.......ma sAma 48 89 124 166 210 211 251 281
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7-0 0 2-00 3-50 8-00 0 0 20-00 -0. 0 0 11-00 pUjya A. zrI kanazcandrasUrijI ma. prerita-saMpAdita zrI vizvamaMgala-prakAzana-maMdiranuM sAhitya bole tamane eka tAre re dhanane mada saphalatAnA sopAna 2- 50 svamadravya devadravya ja che. kathAratna maMjUSA bhAga-1 AvRtti 3 jI 11-00 ' , bhAga-2 triSTi jinendra stava saMgraha (saMskRta) zatruMjaya mAhAtma (gujarAtI bhAvAnuvAda), prAcIna sakjhAyamAlA darzana bhakti sudhA darzana mAdhurI (bheTa) subuddhi saurabha (bheTa) zAMta sudhArasa (mUla bhAvAnuvAda) zramaNa zikSA samAdhi darzana rAsa bhakti sudhA mAdhurI zrAddha dina kRtya dIpikA dIkSA tapagIta maMjarI svAdhyAya dehana (presamAM) vizvamaMgala prakAzana maMdira maNilAla sarUpacaMda bhATIyA gaLa zerI-pATaNa-u. gu. 2-0 0 0 0 2 00 4-00 0 0 4-00 0 0
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAti-smaraNa-vINA vAge! enA nAke Atama jAge! prathama gaNadhara zrI zubha datta [1]
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ : pravezaka : are ! A mAnava, jarA pelA piMjarAmAM pUrAyelA pa'khInI dazA tA jo. hA piMjara teA seAnAnuM, rUDu' ne rUpALu' che, chatAM pa'khI jhurI rahyu` che. kema ? kAraNane jarA vicAra tA kara ! hA....khyAla AvyeA. pelA nIlagaganamAM muktinA gItA gAtA, svecchAthI vicarI rahelA 5'khIne jotAM A pa'khIne piMjaranuM... aMdhana kAramuM lAgI rahyu' che! AvI avasthAmAMthI jo kAI ene choDAve tA! te te e zAMtinA zvAsa le. hatAzAnA tyAga kare ane pelA nIlagaganamAM vicarI rahelA pa'khInI pAchaLa prayANu paNu Adare are mAnava! jo tA kharA. tArI paNa AvI dazA che ! tuM piMjarAmAM pUrAyelA che kharA ? khArIkAIthI nirIkSaNu kara ! tane paNa tArI jAta piMjarAmAM purAyelI jaNAze. sa'sArarUpI piMjara seAhAmaNuM chatAM du:khadAyI che, paNa kAi bhavyAtmAne ja A piMjara ana sama bhAse. ane tevA AtmAe svecchAthI muktinA gAna gAtAM, muktipa`the vicarI rahelA mahAtmAne joI peAtAnI jAtane adhanya mAnI hatAzA anubhave ane muktinA upAyAnI zeAdhamAM nIkaLI paDe. jIvamAMthI ziva khanelA AtmAenI vAtA sAMbhaLI, tenA duHkhanA AreAvArA rahetA nathI. e mAnava ! tAre A piMjaramAMthI chuTavuM che ? tAre satyanA rAhe vicaravuM che ? tAre
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 3 : muktinA mArge prayANa karavuM che? te tuM A piMjarAnA svarUpanuM darzana karavA prayatna kara ! tAre AnuM darzana karavuM che, te paramAtmA pAse jA ! e tAraka tane jarUra darzana karAvaze! ane eka di' tuM muktipathe ja cAlI jaIza. mAna ! cAle tyAre tamAre saMsArarUpI piMjarAnuM darzana karavuM che? te vAMce "jAtismaraNa vINu vAge. enA nAde Atama jAge." eka prazna jAgaze ke paNa AmAM zuM che? A zIrSaka heThaLa rajU thatI kathAomAM zrI pArzvanAtha prabhunA, daza gaNadharonA pUrvabhavenuM varNana che, jemAM saMsAranI asAratA, kaSAyanI kuTilatA ane Arya saMskRtinA AdarzonI rajUAta thaI che, e jIvanane udarvagAmI banAvaze. A che zrI devabhadrasUri viracita "nirivAranA vari" mAM pradarzita 23 mA pArzvanAtha prabhunA daza gaNadharonA pUrvabhane jaNAvanArI judA judA zIrSaka heThaLa rajU thatI rasaprada kathAo ! jAti smaraNa viNA vAge, enA nAde Atama jAge" nAma sAMbhaLatAM ja viNAnI smRti thaI jAya che kharuMne? tame bharanidrAmAM sUtA che ane viNAnA nAdanuM zravaNa thAya, vaNAmAMthI relAtA surIlA svaro karNapaTa para athaDAya, te jagRti sAthe AnaMda rasanI prApti thAya kharuM ne? ahIM paNa mahanidrAmAM sUtelA AtmAne jAtismaraNarUpI vINAne nAda sAMbhaLatAM sADA traNa kroDa rUMvATAmAM jhaNajhaNATI, surIlA
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAdathI jAgRti, surIlA nAdamAM pUrvabhavanI ceSTAnuM smaraNa ane turta ja mohataMdrAne tyAgI vicAraNAmAM pravRtti thAya evI saMbhAvanA che. ahe ! A zuM ! AvuM te meM kyAMya sAMbhaLyuM che! ha, A surIlA nAdamAM mArA potAnA vyatIta jIvananuM saMgIta sAMbhaLI rahyo chuM. A uhApoha thatA ja satyanI pIchANu, patananI gartAmAMthI nIkaLI AtmakalyANanI keDIe prayANu, sAdhanA dvArA ucca jIvananI prApti ane sarvajJa bhagavaMtanI nizrAmAM pachI gaNadhara padavInI upalabdhi ! gaNadhara eTale! sarvajJa, sarvadazI banelA paramAtmAnA mukhe utpAda-vyaya-dhIvyarUpa tripadInuM zravaNa karI aMtamuhUrtakALamAM dvAdazAMgInI racanA karanAra, bIja buddhinA dhAraka eka pratApI mahApuruSa ! cAlo, have ApaNe joIe, pArzvanAtha prabhue svamukhe pitAnA daza gaNadharonA pUrvabhavanuM je varNana, azvasena naranAtha samakSa karela, enuM kathA citra! muktimArganA pathika ? mane tArI yAda satAveM. ' yAne zubhadatta gaNadhara pUrvabhava kathAnaka anAdi anaMtakALathI karmane paravaza AtmA saMsAramAM paribhramaNa kare che. e anAthapaNe jIvI, azaraNapaNe yAtanA dukhone sahI, maraNane zaraNa thayo. ane ethI paribhramaNa
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 5 : cAlu ja che. pazu keTalAka AtmAe evA che ke, puruSArthanA maLe kalaghutA pAmI, mahirAmadazAne tyAgI, aMtarAtma- dazAne varyA. vaLI keTalAka tA meAhane parAsta karI paramAtmadazAne varyo. AvI sarvocca kakSAne pAmelA, uccapuNyanA adhipati trevIzamA tItha kara pArzvaprabhunI A kathA che. jee kramaTha- marUbhUtinA bhavathI dazabhava payata varanI jhaDI varSAvatA kamaTha upara paNa samatAbhAva rAkhI, pariSahAdi sahI kaivalyazAne varyA. A che azvasena rAjavInA putra, vAmArANInA naMdana, trijagadya, pArzva kumAranA tItha karapaNAnA bhavanI vAta! traNa jJAnanA dhAraka, bAlyavayathI ja virAgI chatAM yuvAvasthAmAM mAtApitAnA AgrahathI e tArakane prabhAvatIdevI sAthe pANigrahaNa karI anAsakata bhAve sa'sAramAM praveza karavA paDaDyo. pachI leAkAMtidevanI vijJapti thatAM udghASaNA pUrNAMka vArSikadAnanA prArabha thatA leAkeA paNa prabhu hAthe dAna grahaNa karavA utsuka banyA. A pachI prabhunI mahAbhiniSkramaNanI pravRtti zarU thaI. ahA! leAkeAnI capaLatA tA jue! eya jhapATAbaMdha jAya ! kevI doDAdeADI ! ahAhA! zI medanI ! sahasrakirA vacce vAdaLAMthI anAvRtta sUrya maDaLa jevA rAjakumAra pArzva prabhu kuvA zAle che!
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 6 : mahAbhiniSkramaNanA mahAtsava ma'DAyAH jaya jaya cira jaya nA! jaya jaya jaya tadA ! jaya jaya na da ! cira'jaya ! bhaddA ! bhaddA ! gaganabheDhI pradhASapUrvaka AkhI medanIe bhaktimaya 'taHkaraNamAMthI AzIrvAdanA askhalita pravAha cheDayo. are ! e ! kA sAgara! amArA saune tyAga ! dUra dUra cAlyA jatAM svAmI tarapha pahoMcI zake, tyAM sudhI dRSTipAta karI, medanI prabhune nihALI rahI. juo, mAnavA! e jAya ! dana karI le ! ane jIvana dhanya banAvI leA! hamaNAM ja thADA vakhatamAM ja prabhu adRzya thaI jaze. ane aNugAra manavA prabhu Azramapada udyAnamAM AvI pahecyA. prabhue svamukhe "namA siddhANu " khelavApUva ka savaviratine svIkAra karyAM. ane svIkArela pratijJAnA nirvAha karavA cAlI nIkaLyA, vanavagaDAnI vATe ! kIrtilAbha, svargIya sukhanI spRhA, spardhA ke parAbhibhavathI nahi, kiMtu mAkSanA upAya samajI e tArake pratijJA vahana karI. AtmavikAsa, sAvaghayeAgAnA tyAga, asAvadya cegamAM pravRtti, jAvajIva pratijJAnu pAlana, e ja mArUM kartavya ! AvA niradhAra sAthe sAvadyayeAganA sainya sAme, sAmAyikarUpa sainyanA jorathI cuddhavIra prabhu sAvadyayeAgane haThAvatA jAya che. sAmAyikanAM maLamAM vRddhi thatA vijayanI taiyArI thAya che.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 7 : prabhue sAmAyikanI pratijJArUpa AdhyAtmika khIjanuM niHsa'gatArUpI vADathI rakSaNa karyu", dhyAnarUpI pauSTika khArAka dvArA samatArasanI puSTi karI, eTale ja Aje temanu' AdhyAtmikavRkSa phAlIkulI aneka zAkhA prazAkhAthI vyApta thaI gayuM. ane ati ucca AdhyAtmika bhUmi upara sa tAmukhI vikAsa sAdhI zakazuM. ahAhA ! AMtarIka zudhyAnarUpI kSIrasAgaramAM kevI bharatI ! maryAdA mUkI e pUrabahAra relAi rahyo che ! ahA ! vAtAvaraNamAM keTalI badhI pavitratA vistarI rahI! Azramapada udyAna ! aThThamanA tapasvI ! phAgaNa vada-4 nA divasa ! vizAkhA nakSatramAM caMdramA ! ahA! A badhA zA camatkAra ! ahA ! prabhujI arhat-sarvajJa banyA. dhanya ghaDI ! dhanya divasa ! dhanya paLa! prabhu pArzvanAtha sarva-saCdarzI-buddha-aha t thayA. IMdratu. Asana kapyuM. avadhijJAnathI kevalajJAnanI pIchANu thai. 14 iMdro sahita devAtmAnu* mAnavaleAkamAM avataraNu thayuM. samavasaraNanI racanA thatA deva-dAnava-mAnavAthI pUjita prabhu, nava suvarNa kamala upara pAdanyAsa karI, samavasaraNamAM padhAryAM. " namA tiththasa " kahevApUrvaka prabhue pUrvAbhimukha siMhAsana ala"kRta karyuM". A mAjI vANuArasI nareza azvasena mahArAjAne "prabhunA kaivalajJAnanI vadhAmaNI '' vanapAlake ApI. samAcArathI hanvita khanI vanapAlakane pAritASika dAna ApyuM. paramAnaMdamAM magna bhagavAnanI Rddhi nihALavA Atura
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ azvasena mahArAjA, vAmA mAtA, aMtApuranI rANIe, prabhAvatIdevI, zreNi, sAmaMta, maMtrI yukta apUrva Rddhi sahita hAthI upara ArUDha thayA. samavasaraNa samukha prayANa karyuM. dUra dUra devatAonuM Agamana, divyadhvaninA suro ane aSTa mahA prAtihAya yukta prabhunI zebhA nihALatA AnaMdanA sAgariyA ubharAI gayA. saune haiyA hele caDayA. ane harSAvezamAM azvasena mahIpatie vAmAvANane kahyuM, "he devI! tane dhanya che ke te AvA uttamaputraratnane janma Apyo. ahe! tenI Rddhi te nihALo! anya koIne saMbhave nahi, evI Rddhi! o ! prabhAvatIdevI ! tuM kharekhara dhanyavAdane pAtra ke tribhuvanapati jevA svAmIne prApta karyo. vaLI te nagarAdi paNa dhanya che ke je bhUmi prabhunA caraNakamala vaDe pAvanI thaI! samagra prajA prabhunI stavanA karatAM samavasaraNamAM pravezI. bAra parSadA, jAtivairadhArI prANIo paNa vAtsalyathI virabhAvane tilAMjalI daI sukhe rahyA hatA. A che bhagavAnanuM dezanA sthAna ! temAM prabhu samukha hAtha joDI iMdra mahArAjA ane azvasena rAjavIe bhAvavAhI stuti karI. tyArabAda bhavya jIvone tAranArI, janagAminI, svasvabhASAmAM pariNamatI, meghavanisama gaMbhIra vANIne varasAda varasavA lAgyA. dazya ramaNIya banyuM. jANe varSARtu heya, AkAza vAdabethI vyApta haya, vIjaLIo camakI rahI hoya, evI
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ zabhAmAM bagalAnI paMkti ane IdradhanuSya AkAzanI AbhAne vadhArI rahI ! vaLI gajArava sahita varSAda varasatA jamIna navapallavita thAya, aMkurAne prAdurbhAva thAya, aMkurAmAMthI pallava, zAkhA, phUla ane prAMte vRkSane phalanI prApti thAya! tema surAsura pUjita bhagavaMtanI vANIne varSAda paNa AvuM ja vAtAvaraNa sarje che. vIjaLInI zobhAne dhAraNa karatuM bhAmaMDala dIpI rahyuM che. ujajavala cAmarUpI bagalAnI paMkti, prabhunI AgaLa gamana karanAra eka hajAra yojana UMce IdridhvajarUpI meghadhanuSya, devaduMdubhinA nAdarUpI garava UchaLI rahyo che. vANIrUpI varSA varasatA bhavyajInA aMtaHkaraNamAM zraddhA rUciyukta praNAmanI utpatti, praNAma zuddhimAM vratagrahaNecchArUpa aMkura, A aMkurAmAMthI dezavirati-sarvaviratirUpa patra, anityAdi bAra ane maigyAdi cAra temaja munibhagavaMtanI pAMca mahAvratanI paccIza bhAvanArUpa zAkhA, dezavirati, sarva viratinI ArAdhanAthI AgAmI bhavamAM svargIya sukhanI prAptirUpa puSpa ane aMte saMvegajananI, nirvedakAriNa, saMsArasvarUpa darzinI jinavANu vaDe prakAzita karelA dharmarUpa vRkSa para mokSarUpa phaLanI prApti, paramAnaMdanI anubhUti, svasvabhAvanuM prakaTIkaraNa phalita thAya che. ane karmakSayathI AtmAnI nirAvaraNa dazA temaja anaMtaguNa rAzinI prApti! A che bhagavAnanA mukhAraviMdathI nIkaLatI vANIne prabhAva. tenAthI prabhAvita thayelA keTalAka puNyAtmAoe samakitane svIkAra karyo, saMsAranI asAratA, mohanI paravazatA ane
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 10 : jIvananI kSaNikatA, viSayasaMganA kaTavipAkane jANa bhavavirakta - thayelA keTalAka rAjakumAra cAritra levA sajaja thayA. te ja samaye prabhunI dezanAne prAMte vazavarSanI vayavALA, rUparUpanA aMbAra, lAvaNyathI yukta, vajaRSabhanArAtha saMghayaNavALA, samacaturastra saMsthAna, pUrvabhava nikAcita gaNadhara nAma karmavALA, aneka prazasta lakSaNAvita viziSTakulotpanna zubhadatta, AryazeSa, vasiSTha, brahma, soma, zrIdhara, vAriNa, bhadraya, jaya-vijaya nAmanA puNyazAlI AtmAoe pravajyA svIkArI pachI emaNe bhagavaMtane traNa pradakSiNApUrvaka "mAna liM ta" A pRcchApUrvaka utpAda, vyaya, dhauvyayukta tripadInI prAptipUrvaka aMtamuhUrta kALamAM caudapUrva, dvAdazAMgInI racanA karI. saudharmendra lAvela ratnathALamAMthI vAsanikSepapUrvaka daza gaNadharone gaNanI anujJA apAI. te samaye aMtarikSamAMthI devatAoe puSpavRSTi karI. surendrathI pUjita, vratapAlanamAM rakta, tapalakSamIthI suze. bhita, prazAMta, prakarSabuddhidhAraka, bhagavaMtanI paryuM pAsanAmAM tallIna, mahAsatvazAlI A daze puNyAtmA gaNadhara padavI varyA. A che prabhunA zAsanane mahimA, AvI che prabhu zAsananI uttamatA ! prabhunA dIkSA samayathI ja saMsAranI asAratA, viSayenI viSamatA, kaSAyanI kuTilatA, AyuSyanI capaLatA, padArthonI
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 11 : anityatA, svajanenI azaraNutA ane saMsAranI bibhatsatAthI bhAvita aMtAkaraNavALI, haMmezA virAgyane dhAraNa karatI, prabhAvatI rANI evI zubhabhAvanAo bhAvatI hatI ke- aho ! te divasa, te dhanya paLa, kyAre Avaze! jyAre pArzva prabhu mane saMsAravAsathI mukta karAvanArI dIkSA Apaze! evA divase kyAre Avaze ke, aMga-upAMgAdine abhyAsa karI, gurukula vAsamAM rahI huM vihAra karIza! e ghaDIpaLa kayAre prApta thaze, jyAre beMtAlIza deSarahita zuddha tuccha AhArane huM amRta mAnI ArogIza! uttama manerAne dinapratidina sevatI, "saMyama kahI male sasanehI pyArA" e bhAvanAne siddha karavA, saMyamanA sevelA soNalA sAkAra karavAnI bhAvanAvALI prabhAvatIdevI, rAjarAjezvara, zreSThi, senApati, maMtrI AdinI hajAra kanyAo sAthe dIkSA grahaNa karavA upasthita thaI. ane bhavapAzamAMthI mukta thavA IcchatA paMkhIDAne muktimaMjhIle pahoMcavA prabhue dIkSA ApI. * prabhunA prathama samavasaraNamAM gaNadhara, sAdhu-sAdhvI, zrAvaka zrAvikArUpa tIrthanI sthApanA thaI. bIje divase bhagavaMtanI dezanA sAMbhaLavA utsuka thayelA gaNadhara, sAdhu-sAdhvI, devadevI, nara-nArI, samavasaraNamAM upasthita thayA. jinezvara bhagavAnanA mukhakamaLa upara animeSa nayaNe nihALatA jANe bhramare athavA te bhIMtamAM Alekhela citra ja na hoya tema
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 12 : ekatAna banI gayelI sabhA samakSa prabhue ceAjanagAminI saMsArodvAriNuM, bhavavinAzInI dezanA dIdhI. dezanAne prAMte AnaMda anubhavatA azvasena mahArAjAe gaNadharAdine vaMdanA karI atyaMta kutuhalathI prabhune pUchayuM : "he bhagavan! mArA manamAM eka Azcarya utpanna thayuM che. te Apa mArA praznano uttara Apaze? prabhu ! A gaNadharoe pUrvabhavamAM zuM karyuM? jethI ApanA darzana mAtrathI sarva pApane tyajI dIkSA aMgIkAra karI ! vaLI AvI nirmaLa buddhi, ane anupama rUpAdi guNanI prApti emane zAthI thaI?" "he mahAnubhAva! A te pUrvakRta puNyane prabhAva che." mane temanA pUrvabhave jANavAnI utkaMThA che. te Apa sarva gaNadharonA pUrva kaho." prabhue paNa prathama gaNagharanA pUrvabhavone pharamAvatAM jaNAvyuM ke- jabUdvIpanA bharatakSetramAM idrapurI sama ke sAMbI nagarI che. tyAM vijayaSa rAjavI rahe che. tenI audAryAdi guNAnvita padmAvatI rANuM che. vaLI tyAgabhegAdi guNethI vikhyAta jayamaMgala nAmane putra che. rAja mahelamAM karmanusAra sukhane bhagavaTe karanAra rAjaputra udAra hovAthI lokone dAna ApI dhanane sadvyaya karavA lAgyA. tyAre ekavAra rAjavIe kahyuM, "putra! dAnadharma ucita che, paNa potAnA vaibhavanusAra dAna karavuM joIe.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ na : 13 : gyAyegyanI vicAraNA karavI joIe. sarvathA dhanano vyaya thatAM dezane tyAga kare paDaze. vaLI dhanathI to nUtana hAthIghoDAno saMgraha tema ja rAjyalakSamInI vRddhi karavI joIe. game tema vyaya karavo yukta nathI. jAti, rUpa, saubhAgyAdi guNe paNa dhana vinA tuccha che. ghana vinAnA mAnavInI kazI kiMmata nathI. pariNAme dAsapaNuM svIkAravuM paDe. mATe he vatsa! lakSmInI vRddhi mATe prayatna karavo joIe." rAjakumAre kahyuM: "sArU pitAjI ApanI AjJA pramANa." - juo! A che saMsArI jIvonI dazA! lakSmI capaLa chatAM tene prApta karavA mAtA-pitAdinA viyoga sahana karavA paDe, jIvanamAM heLI-divALI jovI paDe, te paNa mAnavI ene meLavavA sadA pravRttizIla hoya che. tenI prAptimAM ja e sarvasva mAne che. pitAnA vacanathI dukhita chatAM rAjakumAra adhikAdhika dAna ApavA lAgyo. eTale rAjAe tenI avajJA karI. lokamAM paNa e apayaza pAmyo. pitAthI apamAna pAmelo rAjaputra svajana-parivArane jaNAvyA vinA, veza parivartana karI nagaranI bahAra cAlyo gayo. rAjamahelanA vaibhavane mANanAre paNa rAjakumAra apamAnane nahi jIravI zakatAM, sukha-sAhyabIne Thokara mArI pAcArI banyo. nagara choDI uttaradizA sanmukha eNe prayANa AdaryuM. keTalAka divaso bAda e yamunA nadInA kinAre
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 : Avyo. tyAM gaMbhIraya nAmanA gAmamAM kulaputrane tyAM rahyo. kula putra sAthe rAjaputrane prIti thaI. rAjaputra tenA gharanI sArasaMbhALanuM kAma karavA lAge. madhura vANI vAtsalyAdi guNothI rAjaputre tenuM mana rajita karyuM. guNothI AkarSAyela kulaputra vicAravA lAgyo ke, zuM A rAjaputra haze? ke sAmaMtaputra haze? e dina pratidina tenA para adhika premabhAva dekhADavA lAgyA. tyAM rahI te sukhapUrvaka divase pasAra kare che. ekavAra acAnaka kulaputra bimAra thayo. ene vyAdhio pIDavA lAgI. ane e game tema gAMDAnI jema asaMbaddha pralApa karavA lAgyA. keTalIka vAra kAraNa vinA rUdana ! te khIlakhIlATa hAsya ! ghaDImAM zarIra zItala ! te ghaDImAM uSNa! AvI avasthA joi svajane ciMtAtura thayA. vaidyone bolAvyA. temaNe nADI tapAsI. paNa reganA kAMI ja cihnA jaNAyA nahi tethI vaidya paNa hatAza thaI gayA. ane nidAna karyuM ke kaphapittAdine koI vikAra jaNAtuM nathI. paNa lakSaNathI zAkinIthI grasta thayela hoya, tema jaNAya che. pachI maMtrAdi jANanArA tAMtrikane lAvavAmAM AvyA. zAkinIe ajaba zakti dekhADI. ane eka divasa kulaputrane mRtaHprAya banAvI dIdhuM. e ceA rahita thayo. tene marelo jANI svajanAdi zekAtura thaI ka9pAMta karavApUrvaka chAtI phATa rUdana karavA lAgyA. A che ajJAnI jIvonI dazA !
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ = 15 : saMganI pAchaLa viga DakiyuM karI ja rahyo che. janma tene mAta avazya Ave. mRtyunA paMjAmAMthI koI chuTatuM nathI. chatAM mAnava bhUle che ane rokakaLa karI karmabaMdhana kaye ja jAya che. A bAju rAjaputra keI kAma mATe bahAra gayo hato, te paNa thoDIvAramAM Ave. AvatAveMta rUdananA avAja sAMbhaLI stabdha banI gayeH are ! A zuM ! A badhA zA mATe raDe che ? ema e vicArato hato, tyAM te kulaputrane marelo je. e atyaMta zakAkula thaI hRdayamAM saMtApa karavA lAgyo. svajane kulaputranA zarIrane ThAThaDImAM bAMdhI zmazAne laI gayA. citA pradIpta karI. temAM mUkI bhasmIbhUta karI vIlA moe sau pAchA pharyA. kulaputranuM samagra kuTuMba dukhI thayuM. vizeSamAM rAjaputra viganA duHkhathI jarjarita zarIravALo thayo. ciMtA-sAgaramAM DUbI gaye. have zuM karavuM? kAMI ja upAya sUjhato nathI. tethI katavyamUDha banI nIcIdaSTi nAMkhI besI rahyo. have e samaye gharanI darathI koI eka pradezamAMthI bhikSA mATe koI puruSa Avyo. gharanAM svajanene raDatAM joIe pUchavA lAgeH are bhAI! zuM thayuM che? Ama zA mATe raDe che ? "gharanAyaka zAkinI doSathI mRtyu pAmyo che" ema sAmethI javAba maLyo, tyAre paradezIe kahyuM, "je ema ja che, te zoka karavA yogya nathI. paNa mahApuruSArtha karavA jevo che !"
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Apa ja upAya batAvo, ze mahApuruSArtha karIe ? vaLI tamAruM Agamana moDuM thayuM. ame te tenuM zarIra jalAvI dIdhuM. have zuM ? tyAre paradezIe kahyuM, "are! A te badhI najarabaMdhI che. zAkinIe ja marelo batAvela che. tethI ja enAmAM cetanAne nAza, agnimAM dAha, ItyAdi daSTi-vyAha pedA thayo che. vAstavamAM te te maryo ja nathI. paraMtu jIva sahita tenA kalevarane mareluM jANI smazAnamAM agnimAM nAkheluM jaNAya che. jyAre mAnavarahita madhyarAtrie zAkinIo samazAnamAMthI maDaduM kADhI tenA bhAga vaheMcI khAya che. te samaye koI mahAsatvazALI tene sAmane karavA samartha thAya, te pele mANasa pharI sajIvana thAya, e nizcita che. mahApuruSa! eTalA mAtrathI ja kula putranuM kSema thatuM hoya te te bahuM sAruM? haju bahu veLA vItI nathI. ema kahI raDatAM kuTuMbane mUkI, parikara bAMdhI, khagAdi laI sAhasika rAjaputre samazAnanI vATa lIdhI. svajanoe ene vA chatAM rAjaputra te cAlI nIkaLyo. maMda maMda pagalA bharate e dhIme dhIme samazAnanI samIpamAM Avyo. ane eka vRkSanI pAchaLa adazya rIte rahyo. ' rAjakumAra sAvadhAnI pUrvaka rahyo, tyAM madhyarAtrIne samaya thayo. kAryanI siddhi mATe rAjaputra sajaja thaI gayo. aMdhArI rAta, smazAna bhUmi, bhayAnaka vAtAvaraNa, bhayaMkara pazuonA citkAro bhalabhalAnA hAjA gagaDI jAya, evuM vAtAvaraNa! AvA samaye vaTavRkSanI nIce zAkinIe bhegI thaI. DAkalA
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 17 : vAgI rahyA. DamarAnA avAjo jorazeArathI sa`bhaLAvA lAgyA. tyAM zAkinIe bhaya'kara aTTahAsya karatI AvI, ane smazAnabhUmimAMthI kulaputranu zarIra laI AvI. 66 A badhu... dRzya chUpA rahelA rAjaputre joyuM. te tA stabdha ja thaI gayA. have zu thaze ? te jovA lAgyA. ane yamarAja ja nahAya, tema raktanayanavALA me talavAra laI zAkinInI sanmukha doDayo. e ekadama trADUko, 2! 2! pApiNI! vairiNI ! tuM kayAM jAya che? UbhI rahe. ema kahI tenA vALa pakaDavA, ene kheMcIne kahevA lAgyA," are ! eya! mRtyu tArI samIpamAM ja che. tArA ISTa devatAnu smaraNu kara! zAkinI tenA vacana sAMbhaLI bhayabhIta banI gaI ane pagamAM paDI karagaravA lAgI. he putra! tuM je kahIza te karIza, zA mATe tuM mane herAna-parezAna kare che? zA mATe mane mArI nAMkhe che ? tyAre sAhasika rAjaputre kahyuM': tu mRtyuthI bacavA icchatI hAya te| A kulaputrane jIvADI mane samarpaNu kara. e zAkinIe paNa A svIkAryu" ane khIjI zAkinIe pAse paNa svIkArAvyuM. dareka zAkinIe peAtapeAtAnA bhAga pA| ApyA. ane akSatazarIrI kulaputra pragaTa thayeA. vaLI tamAre kathAre paNa tenuM aniSTa karavu nahi ' evA zapatha rAjakumAre levaDAvyA. kulaputrane sajIvana joI rAjakumAra Atati thayA. pachI
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ tene laI pAcho tenA ghare gayo. tene jIvate joI svajanaparivAra Azcaryacakita thaI gayo. tyAre vimita cittavALo rAjaputra vicAravA lAgyuM ke, juo te kharA ! vidhine vilAsa! mANasa ciMtave che kAMI ane thAya che keI juduM ja ! vaLI marelo paNa sajIvana thAya, e moTuM Azcarya che. kharekhara te puruSanuM jIvita saphaLa che ke, jeo niraMtara dukhIonA duHkhane nivAraNa karavA tatpara hoya che. vaLI jagatamAM e puruSa nathI ke, jenI pAse lakSamI na heya. paNa e paropakAra rahita haya, te tevI lakSamIthI paNa zuM? Ama rAjaputra ciMtavI rahyo hate eTalAmAM "A te kulaputrane jIvanadAtA !" ema kahI tenA caraNakamaLamAM svajane namI paDyA ane kahevA lAgyA ke, rAjaputra! te te ghaNe upakAra karyo. tene badalo vALavA ame samartha nathI. je pRthvInuM dAna ApavAmAM Ave, to paNa tArA upakAra AgaLa turacha che. vaLI bAhya vastu arpaNa karavAthI kAMI upakAra vaLe? to paNa he mahAbhAgyazALI! tuM A ghara, dhana, dhAnyAdi sarva sAmagrIne yatheccha upayoga kara ! tyAre prazaMsAgarbhita vANI sAMbhaLI lajajA pAmelA te rAjaputre kahyuM; "he mitra! meM te kaMI ja karyuM nathI. tAre zeDo ja upakAra karyo che paNa tuM te ghaNe upakAra karIza! ema kahI e mauna rahyo thoDA divasa tyAM rahI, upakAranA badalAnI apekSA vinA, kula putrane jaNAvyA vinA rAjaputra cAlI nIkaLyo. kharekhara
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 19 : upakArI puruSe kaI di' badalAnI apekSA rAkhatA nathI. tyAMthI rAjaputra garjanapuranagaramAM AvyA, te vakhate vasaMta Rtu purabahAra khIlI rahI hatI. vAtAvaraNa suramya hatuM. AMbAnI maMjarI prakRtilata thaI hatI. madhura pavana vAI rahyo hatA. tarUvaranI zobhA atyaMta suzobhita hatI. kekila guMjArava karI rahI hatI. bhamarAonA guMjana saMbhaLAtA hatA.zRMgArAdi sajI nArIo nagaramAM vicarI rahI hatI. kAmI jananA hadayamAM AnaMdanAM sAgariyA hiloLe caDhyA hatA. kAmadevanA maMdire mahotsava prAraMbhAyA hatA. te samaye mahAddhi yukta, kuvalayacaMdra yuvarAja sahita garjanapurAdhipa vasaMtarAjA AvyA. te vakhate udyAnamAM nATyAraMbha thaI rahyo hato, nATaka jovAmAM loke tallIna banI gayA hatA. nATAraMbhanI suMdaratA joI rAjaputra kuvalayacaMdra AnaMda mANe rahyo. sarvajana samudAya nATaka jovAmAM vyagra bajo hato. tyAM acAnaka raMgamAM bhaMga pADanAra prasaMge upasthita thayo. sUryamaMDalane paNa pitAnA tejathI parAbhava pamADanAra ane subhaTane tRNa samAna gaNatA kaI tejasvI puruSe praveza karyo, e jANe ekadama kopAyamAna na thayo hoya, tema bolavA lAgyoH re! adhama rAjaputra! kuvalayacaMdra! mArI sanmukha thA. athavA mArA caraNamAM paDa. e sivAya tAre chUTakAro nahi thAya. ane ekadama yamarAjanI jihA jevI tINuM talavAra kheMcI e prahAra karavA taiyAra thayo.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ = 20 : ekAeka AvI paristhiti upasthita thatAM rAjA kSobha pAmyA. nagarajano khaLabhaLavA lAgyA. nATaka jonArA prekSake paNa bhAgavA lAgyA. nATyabhUmi jANe yuddhabhUmi banI gaI atyaMta bhayAnaka vAtAvaraNa jotAM kuvalayacaMdra talavAra rahita, tenI sanmukha deDaye baMne vacce parasapara moTuM yuddha thayuM, nisahAya ekalA aTule rAjaputra laDI rahyo che, te drazya jotAM ja karUNAsAgara, kutuhala jevA udyAnamAM Avela jayamaMgalakumAranuM hadaya dravI uThayuM. ane e vicAramAna banyAH ahe! A keTaluM ayogya! ATalo janasamudAya chatAM kema keI sahAyaka thatuM nathI ? zuM A te nyAyamArga che? kumAra ApattimAM hovA chatAM subhaTe kema dUra rahyA che? kAMI vadhe nahIM. cAle, huM ja tene sahAyaka thAuM. parAbhava pAmatA tene madhyastha vacanathI abhinaMdu! ema vicArI jayamaMgalakumAra te baMnenI vacce paDaye. ane kahevA lAgyo are lake! tame baMne mArA vacanane sAMbhaLe. bahusekathI vyApta, vasaMta mahotsavamAM AvI pravRtti uttamapuruSone ucita nathI. tamAruM parAkrama, kIrti nakAmA che. kAraNa vinA yuddhane AraMbha ucita nathI. tethI A sthAna tyajI kSatriyanA AcAravaDe anyatra yuddha karo. tenA A vacanathI kuvalayacaMdra sahita te puruSa bahAra nIkaLe. tyAM baMne paraspara yuddha karavA lAgyA. rAjA A dazya joI atyaMta kheda pAmyA. eNe aMgarakSakone kahyuM: are ! rAjaputra ekAkI jAya che. tenI sAthe jAo. zuM
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 21 : tamArA e sevakadhama nathI ke ApattimAM paDelA sevakanI upekSA karA che. ? jANe daivagcIMga ja na heAya tema sevakava stabdha thaI gayA. A joi kRpAnidhi jayama gala rAjaputra kuvalayacaMdrane sahAyaka thayA. meTu yuddha thayu.. kuvalayaca'drane prahAra lAgyA. e pIDA pAmyA. tyAre tene pAchaLa mUkI jayamaMgala te puruSa sAthe yuddha karavA lAgyA. zarIra upara aneka prahArA lAgyA. kApAnalathI arUNunayanavALA, praca'DabhujAkhaLathI talavArAnI varSothI gaganane DhAMkI detAM yuddha karI ane ArAma karavA beThA. have A bAjI kuvalayacaMdra ciMtave cheH ahA! A mahApuruSa kANu hatA? jIvitanI paravA karyo vinA mane sahAyaka thayeA. mAre kAi ja saMbaMdha nathI, nathI kAI ALakhANapIchANu, chatAM mArI vhAre dhAyeA. pitAe aMgarakSakAne AjJA karI chatAM jarA ya khasyA nahIM. tyAre A ajANI vyakti zA mATe madadagAra banI ? kAMI ja samajAtuM nathI ? zu' nimitta haze ? ema citavatA kuvalayaca'drane jAtismaraNa jJAnanI prApti thaI, e sUcchita thai dharaNI para paDyo. kAI mAnava dhAra nidrAmAM sUtA hAya, ekadama vINAnA avAja saMbhaLAya, teA tarata ja jAgRta thaIne tenA nAdamAM ghelA khanI jAya. tema ahIM kuvalayacake jAtismaraNarUpI vINAnA nAda sAMbhaLyeA. enI mAhanidrA vilaya pAmI. sumadhura sa'gIte e gheleA banyA. kama paTala dUra thayA. ane pUrve
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 22 : anubhUta-bhavAna' rahasyamaya saMgIta sAMbhaLyuM ane kAI navIna dRzya nIhALI rahyo. jyAre A mAjI zasrAne cheADI, yuddhabhUminA dekhAvane saharI, te subhaTa khelyA : e kuvalayacaMdra! e rAjaputra jayamaMgala ! AvI aniSTa ceSTA vaDe sayu"! ipsitAnI siddhi thaI cUkI, ema khelatA jaya. maMgalane hAthamAM laI kuvalayaca'dra pAse gayA. jue che tA kuvalayacaMdra bebhAna paDayo che. A zu thayuM! tu ja jalAdi siMcanapUrvaka cetanA prApta karAvI. ane pelA subhaTa bence: 2 putra! pUrvajanmanA saMbaMdha zuM tame bhUlI gayA? pUrvabhavamAM tame baMne ane me' sAthe ja sayama grahaNa karyuM" hatu. tapAdi anuSThAnanI AcaraNApUrvaka dIgha paryAya pALyA hatA. aMte aNusaNa karI, cAra zaraNanA svIkArapUrvaka traNe jaNA marIne saudhama devaleAkamAM deva thayA. huM dvIdha paryAya AyuSyavALA ane tame ane madhyama AyuSyavALA deva thayA. tyAM paNa prItipUrvaka divyasukha bhAgavatA hatA. ekavAra kaivalInI dezanA sAMbhaLI. kevalIe tamane khanene kula bhakheAdhi kahyA. tyAre tame mane kahyuM ke "tAre amane vItarAgadharma viSe pratimAdha karavA. AmAM pramAda karavA nahIM. ane me paNa tamArU vacana svIkAryu. te zuM tame bhUlI gayA ? ApaNe devanA bhavamAM eka zayyAe devanA sukha anubhavatAM ! te zuM yAda nathI ? have devalAkathI AyuSya pUrNa karI, tyAMthI vI tame mane judA judA dezamAM rAjaputra thayA. vaLI hai jayamagala
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 23 : kumAra ! pitA vaDe apamAna pAmeleA tuM ahIM AvyeA. ane kuvalayacaMdra pazu vasaMta mahesrava jovA ahIM AvI caDayA. tyAM tamArU kha'nenu' milana thayuM, tamane kha'nene sAthe joi AdhilAbhAthe tamane pratiSedha pamADavA huM AnyA ane akALe yuddhArabha khatAnyA. A sAMbhaLI pratibeAdha pAmelA jayama galakumArane jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. subhaTanI phariyAdamAM phrI phrI yAda karatAM pUrvabhavA smRtipathamAM AvyA. ane ane rAjaputrA jinadhama mAM nizcala thayA. dhruve paNa subhaTanu rUpa sa'harI lIdhuM. ane mukuTa-ku'DaladhArI, divyAbhUSaNeAthI vibhUSita divyarUpa darzAvI velAke gayA. A bAju rAjaputra jue che te na dhanuSya ! na prahAra ! na DhAla! na zarIrane pIDA! kevaLa AkuLatA rahita peAtAne jotAM ane rAjaputrA vismaya pAmyA. ane janmAMtarIya snehAnubhAvathI prItipUrvaka ekabIjAne nihALatA nATayabhUmie gayA. vinayapUrvaka rAjavIne praNAma karI ane sanmukha beThA. A mAjI vasaMtasena mahArAjAe kuvalayaca'drane pUchyuM' : A kANu mahApuruSa che ? apUrva purUSArtha karanAra je tane sahAyaka thayA. vaLI he vatsa ! A mahAbaLavAna niSkAraNa upakArI kANu che ? tyAre pitAne sava vRttAMta kahI saMbhaLAvyeA. tuta ja nATayabhUmimAM bhaveAbhavanA nATakane darzAvatu` rAjavIne paNa jAtismaraNa jJAna prApta thayuM. pitA-putrane jAtismaraNa sAthe
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 24 : dezAMtarIya rAjaputrane paNa jAtismaraNa jJAna ! triveNI saMgama ! zuM bhavya pariNati! rAjavI paNa pUrvAnubhUta sarvavRttAMta kahevA lAgyA. huM vatsa! khare ja vidhi anukULa che. tamArA pUvRttAMtane sAMbhaLI mane paNa meAdhinI prApti thaI! he vatsa ! zu' tu` bhUlI gayA ? yAda kara. eka ja gurukulamAM tame-ame vasatA, tapasayamAdi ArAdhanA karatA hatA. zu" tu mane eLakhatA nathI! huM devaguptanAmanA muni hatA ! " ahA! pitAjI! have mane yAda AvyuM. ! Ama vArtAlApa cAlu hatA, tyAM tA. prAtihAranuM Agamana thayuM. ane bhUpatine vijJapti karI: hai deva ! atyAre bhAjanaveLA thaI che, tA satvara rAjamahele padhArA tyAre rAjavI, kuvalayatha'dra ane janmAMtarIya sAthI jayama'galakumAra traNe rAjamahele padhAryA. Avazyaka kArya karI, devapUjAdi kRtya patAvyA pachI bheAjana karI baMne rAjaputrAne melAvIne kahyu` ke-- = "he rAjakumAra! sAMbhaLa mane jAtismaraNa jJAna prApta thayuM. tethI pUrva bhavAnI smRtipUrvaka nimala vivekanI prApti thai. jethI saMsAramAM paribhramaNunu' duHkha khaTake che. ane tethI ja huM sa sAravAsa tyajavA IcchuM chuM. ana tIvAra rAjasukha meLavyA, bhAgavyA chatAM A jIvane kayAreya virAgabhAvanI prApti thaI nathI. anaMta saMsAra pari bhramaNa daramyAna jIve zu' meLavyuM nathI ? zu` bheAgaLyu nathI ? badhuM ja meLavyu che chatAM viSaya-kaSAyamAM Asakta, tRSNAgrasita jIvane kayAreya e badhu... tyAgavAnu` mana thatu' nathI.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 25 : paNa Aja mahApuNyodaye laghukarmItAthI mane saMsAravAra rUpI piMjaramAMthI mukta thaI, mukti maMjhile pahoMcADavA samartha pratrajyA grahaNa karavAnI IcchA thaI che. te he putro! tame rAjayabhAra svIkAre, mAre AmenatinA mArgamAM aMtarAyabhUta na bane. kiMtu dharmamArgamAM sahAyaka bane. meM pUrve patrajyA pALI hatI, te saMskAra atyAre jAgRta thayA che. tethI tame mAre mArga niSkaTaka banAve. karmanI sAme zaravIra banI, karmazatrune parAsta karavAnA mArge javA anumati Apa."pitAnI vairAgyabhAvanA jANI nehAnubaMdhathI, sAganI pAchaLa DokiyuM karatAM viyeganAM dukhathI baMne rAjaputro vyathita thayA ane rUdana karavA lAgyA. rAjAe niSedha karyo. vairAgyavAsita vacanathI samajAvyA : he putro ! zA mATe kAyara bano che? sukha pachI duHkha, caDatI pachI paDatI, saMdhyA pachI uSAnuM Agamana-A kudaratI-kama cAlu ja che ! mATe kayAre duHkhanI hAramALA sajAya, tenI kalpanA jIva karI zakatuM nathI. akAle vyAdhi utpanna thAya che. pratisamaya jIvanA mAthe mata bhamatuM hoya che. mRtyuthI keNa ajJAta che ? sau ke mRtyuthI suparicita che. mahadazAmAM jIva rUdana kare che. mATe mahadazAne tyAgI, paraloka mArganI sAdhanA karavA udyata thayela mane rajA Ape." o! pitAjI! Ape kIdhuM te satya che. te ame paNuM ApanI sAthe saMyama aMgIkAra karIe. sAdhanAnI pagadaMDIe prayANa karI, AtmakalyANa sAdhIe. pratikSaNa vicitra pariNAmI A rAjyathI saryuM."
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 26 : tyAre rAjaputranI vairAgyagarbhita vANI sAMbhaLI rAjA Azcaya pAmyA. sAthe AnaMda pAmyA, chatAM pharI rAjaputrane kahyu, " tArI vAta sAMbhaLI AnaMda abhivyakta karU chu, chatAM he putra! tu rAjyabhAra vahana kara. nAyakarahita rAjyanA tyAga ceAgya nathI. rAjA vinA prajA paNa du:khI thAya che, tethI atyAre rAjyanI dhUrA vahana kara. pachI saMyama grahaNa karaje. zu' tane khabara nathI ke RSabhadeva prabhue leAkAne kalA batAvI hatI. samagra vyavahAra mArga batAvyA pachI dvIkSA aMgIkAra karI hatI kharU ne? teA tAre te rAjyapUrA vahana karavI joIe. svajana parivArane tyajavA yAgya nathI. mATe ja he putra! tu rAjya svIkAra. jethI mArA mArga saraLa khanI jAya. tyAre teNe kahyuM, pitAjI! je ApanA Agraha ja che te| A atyaMta upakArI, snehALa mArA bhAI jayamaMgalane rAjya arpaNa karA. khare ja ! upakArI upakArane bhUlatAM nathI. kiMtu tenA khadalA vALavA tatpara bane che, tyAre pitAe kahyuM: he vatsa ! e svIkAre te kai ayukta nathI. tyAre jayamaMgala kumAre kahyuM, he pitAjI! kuvalayaca'dra tyAgI ane ane bhAganI duniyAne tilAMjalI Ape teA, pachI evI bhAganI duniyAmAM rahI mane A rAjayathI zuM? pUrvabhave sAthe sayama svIkArI, adhyayanAdi karatAM, deza-paradeza vicarI sayama sAdhanA karIne devalAkamAM utpanna thayA hatA te atyAre zA mATe ame sAthe pravrajyA grahaNa na karIe ? baMne putrAnI vANI sAMbhaLI rAjavIe kahyuM : tamAre mArI AjJAnA bhaMga na karavA joI e.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 27 ? A che AryAvartanA khAnadAna kuTuMbanA nabIrA! rAjya svIkAra mATe Agraha chatAM svIkAravAnI nA pADI, saMtoSavRttine dhAraNa karanArA. jayAre atyAre sattAne mATe mArAmArI, kApAkApI, bhAI-bhAIonA khUna karatAM paNa acakAya nahIM. A che Adhunika yuganA nabIrA ? paNa bhUtakALamAM sattAdhArI chatAM avasare rAjya tyAgI aNugAra avasthAne svIkAra karatA, dhanya che ! te rAjarSi ane rAjaputrane! have rAjAe baMnene adhu adhuM rAjya ApavApUrvaka zubhadivase rAjayAbhiSeka karyo. te baMnene rAjaya pade sthApana karyA. rAjaputrane rAjA samAna gaNavA. temanuM vacana ullaMghavuM nahi. evI maMtrI sAmatAdine rAjAe hitazikSA ApI. have A bAju saMvegaraMga taraMgamAM jhIlatA, saMsArapAzathI mukta thavA IcchatA rAjAe garIbajaneno uddhAra karyo. ane dIna-anAthAne dAna dIdhuM. baMdIvAnone choDAvyA. pachI hajAra purUSathI upADAyelI zibikAmAM besI caMpakavana udyAnamAM AvIne acalasUrinI pAse pravajyA svIkArI. te rAjarSie pramAda tajI, saMyama sAdhanA karatAM dezavideza vicAravA lAgyA. A bAju jayamaMgala ane kuvalayacaMdra jANe sadara bhAIo ja na hoya, eka ja gurunA ziSya ja na hoya, tema atyaMta prItipUrvaka rAjyalamI jogavavA lAgyA. nItipUrvaka rAjyanuM pAlana evI rIte karatAM hatA ke prajAne bhUtakAlIna rAjAnuM smaraNa svapnamAM paNa AvatuM nahIM. rAjyanI prajA sukhI thaI dravyAdinI vRddhi, guNavRddhi tathA
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 28 : rAjyalakSamInI vRddhi karatAM temanI kIrti sarvatra phelAI. rAjya karatAM teNe apayaza na meLavyo? keNe nItinuM ullaMghana na karyuM? ghaNu rAjavIoe karyuM. paNa pApabhIrU evA bane rAja putra, parapheka tarapha daSTi rAkhI, suMdara rIte rAjyapAlana karatAM hatAM. ane baMne rAja, jANe sUrya-caMdra ja na hoya ! tema zebhI rahyA hatA. ane kALanirgamana karatAM hatAM. have ekavAra rAjasabhAmAM te baMne beThA hatA, te vakhate pratihArIe praveza karyo. ane vinaMti karI; "he deva kesaMbInagarIthI vijayaghoSa rAjavInA pradhAna puruSe AvyA che. ane ApanA darzana mATe zrAdeze UbhA che. tyAre temaNe kahyuM : "sabhAmAM AvavA de" ema sAMbhaLI pratihAre sabhAmAM praveza karAvyo. pradhAnapuruSone jotAM ja jayamaMgalakumAra harSa pAmyA. eha! A te pitAnA ja pradhAnapuruSa? pachI teonI oLakhANa thatAM temanuM svAgata karyuM ane rAjaputre Apela Asana para teo beThA. pradhAnapuruSoe paNa kuzaLatA pRcchApUrvaka paMcAMga praNipAta karI temanA pitAe Apela gUDhalekha rAjaputrane arpaNa karyo. jayamaMgalakumAre te vAMcIne samAcAra jAyA. zArIrika bala naSTa thatAM jarjarita dehadhArI, daSTinAza dvArA vRddhAvasthAne anubhavatA, maraNane zaraNa banavAnI taiyArIvALA, putranAM viyogathI dukhita pitAne e patra hate. A patramAM lakhyuM hatuM.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 29 : he putra? tArI virahavedanAthI AkuLa khanela, tArA dana mATe utsuka banyA che. te tuM jaldI niHsa'zaya paNe AvI jA. ane pitAne sukha upajAva, patra vAMcI aMdara Ana' chatAM rAjaputranAM nayanamAMthI azrudhArA vahI rahI hatI, rAjaputranI AvI sthiti joine kuvalayacaMdre kahyu, "he mahArAja! sava duHkhI avasthAmAM dhIratA e mahApuruSanuM' alakAra che, te A zuM che? zuM mahAsAgara maryAdA mUke? tyAre kahevA asama jayama galakumAre pitAnA patra tene apaNu karyAM, te vAMcI tene rahasya samajAyuM. kharekhara! A rAjaputranuM rUdana sthAne ja che. pitAnI duHkhita avasthAnA samAcAra sAMbhaLI kene duHkha na thAya ? sau koIne thAya. pachI AzvAsana ApatAM kuvalayacaMdre kahyu, "he mahAyaza! tu zA mATe sa'tApa kare che? tAre jaldI javu' joI e. A tA mATu' kAma che. vaLI he rAjaputra ! dhanavistAra, rAjya ke priyajananA meLApa sulabha che, paNu mApitAnuM darzana durlabha che, putradarzanAbhilASI, mAtA-pitAnA darzana vinA janmAMtaramAM paNa duHkha viramatu nathI, tethI atyAre tAre kAlakSepa karavAnI jarUra nathI. huM mahAbhAgyazALI ! mAhane cheDI tAre jaldI javu yukta che. evA tenA vacana sAMbhaLI jayama'gale kahyuM. huM mahArAja! tame kahA che, te satya che. vaLI pitAnI IcchA ulllaMghavI ucita nathI. tema premAnubaMdha paNa cheDavA yukta nathI. tethI ja DAlAyamAna
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 30 ka sthitivALuM mArUM' mana javA mATe nirNaya karI zakatu nathI. tA have huM zuM karU? eka bAju pitAzrInI darda bharI ArajU mArA hRdayane kArI nAMkhe che temaja zabdadehe pragaTela pitAzrInI hAcavedanA jANI mana vicArazreNIe caDhayuM che. tA bIjI mAjI bhAInA vicAga ! tathA vAtsalyeAdhi pitAnI manevedanA, dananI utsukatA jANI, tethI he rAjaputra ! tuM ja kahe, mAre zu karavu' joIe ? teNe kahyu', huM mahAbhAgyazALI ! ApaNA praNayabhaga karatAM mAtA-pitAnA praNayabhaMga karavA ucita nathI. tu' jaldI jA. huM paNa tArI sAthe AvIza. AkuLavyAkuLatA tajI pitRvadana nIhALavA jaldI prayANa karIe. eha! tame ema zA mATe kaheA che ? nAyaka vinAnuM A rAjya kANu calAvaze! pAchaLathI tamane pazcAttApa thaze. kema tame pitAnI hitazikSA bhUlI gayA ? teA tame rAjyanu sukhabhara pAlana kare. huM paNa mAtA-pitAne pUchIne pharI AvI jaiza. azrupUrNa nayane aneka pradhAnAdi puruSA, gheADA-hAthI sahita jayama galakumAre kaiAsa bInagarI tarapha prayANa karyuM, avinnapaNe, avila'bitapaNe pa'tha kApatAM kAsa'bInagarI samIpe AvI paheAMcyA. putra AgamananA samAcAra rAjavIne maLyA. pachI mahAtsavapUrvaka putranA nagara praveza karAvyA. pitA-putranu apUrva milana thayuM. cirakALa pachI pitA-putranuM milana jANe gaMgA yamunA nadInuM milana ja joI leA! rAjaputre pitAnA caraNAraviMdamAM vaMdanA karI. temaNe paNa prItipUrNAMka
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ | 31 : cuMbana karI kheALAmAM besADI pUrva vRttAMta pUcho, pachI teNe lajajAthI avanata mastake potAne sarva vRttAMta kahyo. anya vArtAlApavaDe samaya pasAra karI te pitAnA bhavanamAM gaye. nAnAdi kAyathI nivRtta thayA bAda rAjAe bolAvyA. vinayapUrvaka praNAma karI pitAnA Asana upara beTho. pitAnA mukha sanmukha daSTi rAkhI vAraMvAra nIhALavA lAgyA, te vakhate rAjAe pitAne abhiprAya rajU karyo. he vatsa! prANa priya! tuM A rAjya grahaNa kara. ame te pAMca rAtrinA mahemAna chIe. AtmazreyArthe arihadatta gaNinI pAse saMthAraka pravajyA svIkArI, ame aNasaNapUrvaka ArAdhanA karavA irachIe chIe. atyAra sudhI tArA virahamAM aMdagI pUrI thaI. have te ame dharmArAdhanA karIe ne? pitAnI vANI sAMbhaLI rAjakumAra zokamagna thayo, zuM karavuM? ema vicAraNuM karatAM tenA mukha para glAni chavAI gaI ane maunapaNe te rahyo che, tyAM te rAjavIe pradhAna puruSanA hAthamAM rahela suvarNa kaLazavaDe rAjyAbhiSeka karyo, tyAre teNe kahyuM: "pitAjI! A zuM? A zuM? tyAre rAjAe kahyuM ke atyAre te A ja ucita che. tuM rAjyanuM suMdara prakAre pAlana karaje. ame te pUrva purUSae Adarela mArge prayANa karIe chIe. ema kahI sarvanI sAthe kSamApanA karI aMta:pura, nagarajana, sAmaMtAdine khamAvI, arihadatta gaNi samIpe jaI saMthAraka pravajyA svIkArI. pachI samAdhimaya citta banAvI, sAdhu pAse ArAdhanA sUtra bhaNI, apramattapaNe
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 32 : ArAdhanA karI, paMca namaskAra mahAmanA smaraNupUrvaka vijayadeASa rAjarSi kALadhama pAmyA. ane sarvo siddha vimAnamAM deva thayA. A bAjI jayama galakumAre paNu apratima pratApathI sa sAmatacakrane vaza karyu.. temaja jinazAsananI prabhAvanAnA kAryo, sAdhubhagava'tanI carajI sevA karavApUrNAMka rAjyalakSmIne lAgavavA lAgyA. tenI Rddhi siddhi nIhALI tenI aparamAtA irSyAthI vyAkula thai. ane peAtAnA putra jayazekharane jANe svapnamAM paNa rAjyalakSmInA lAbha thaze nahIM, ema vicArI jayamagalane mArI nAMkhavAnA upAyA ciMtavavApUrvaka te takanI rAhu jovA lAgI. kharekhara! sattAleAlupI jIvA prANa nAza karavA sudhI pravRtti AdaravA taiyAra thAya che. jyAre jaya mA~galakumAra sattA, rAjamahela parivArAdinI anityatA ciMtavratA hatA. rAjyane dAraDAnA khadhana samAna mAnatA hatA. vaLI AtmAne eDI paherAvI kArAgRhamAM ja nAMkhyA hAya, tema mAnatA hatA. sa'sAranA dareka padArthamAM anityatA citavatA vairAgyathI te rAjyapAlana karatA, vaLI jayazekharakumArane teNe yuvarAjapade sthApana karyAM, tA paNa aparamAtA peAtAnA vicArane amalamAM mUkavA prayatna karatI hatI. kharekhara duSTa mahilAettu' caritra paNa duSTa ja hoya che. A vAtanI jayama'galakumArane gaMdha suddhA AvI na hatI. ane tenI paNa jANe sagImAtA haiAya tema tenA upara
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalya batAvatI hatI. paNa bhItaramAM IrSyA rAkhatI hatI. A che kaSAyAdhIna chonI dazA. ekavAra rAjakumAre vijayayAtrA mATe prayANa karyuM aparamAtA paNa kapaTathI tenI sAthe gaI. prayANa karatAM yamunA nadInA kinAre paDAva nAkhyo. te samaye samasta pRthvI upara rAtrI vyApI gaI tAralIyAno Acho prakAza relAI rahyo che. A rAtrI ! jemAM prANIo nidrAdhIna che ! vidhu caMdramAM auSadhipati, sarvatra sudhA vaSavI rahyo che. ane samagra sevakavarga mIThI nidrA mANI rahyo che. basa te ja samaye aparamAtA jayamaMgalanI pAse AvI ane kahevA lAgI? are! e jayamaMgala! jayazekharane acAnaka gAdi Apatti prApta thaI che. mATe tuM mArI sAthe cAla, ema sAMbhaLI turta ja nehAdhIna jayamaMgala mahA anarthakArI paLane avagaNuM te tenA AvAse gaye. ne suMdara zaSyA upara te beThe, teNe ugraviSa mizrita tAMbulanuM bIDuM tene ApyuM. teNe paNa vikalparahita khAdhuM. viSa tenA zarIramAM vyApI gayuM. te ceSTA rahita thayo. ane jANe kASTa ja na hoya tema bhUtala para paDe. "jue karmataNI gati nyArI." pitAnA laghubAMdhavanI pIDA nivAravA mATe Avela, paNa ulaTuM ja vAtAvaraNa sarjAyuM. nArI caritra durlakSya che. tene pAra pAmI zakAtuM nathI. have te duSTAe tene piTalAmAM bAMdhI te piTaluM jamunA nadImAM vahetu mUkayuM.
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 34 : are sattA ! tArA pApe keTalAyanA prANunAza ! pelI rAjyasattAne khAtara zAkabhanA putrane behAla dazAmAM nAMkhanAra nArIne paNa dhikkAra che. upakArI, snehI, guNavAna mANasane paNa zrI sa'kaTamAM pADe che. te kulAcArane gaNatI nathI. zIlane kalakita karavAmAM temaja apayazanI prAptine paNa te gaNatI nathI. te upakArInA upakArane paNa visarI jAya che. AvI pApI, sarpiNI zrI mAnavInA jIva harI le che. khare ja vyAdhinA pratikAra karAya, pizAcI, sarpiNInuM rakSaNa karI zakAya, paNa pelI kapaTanI khANa mahilAnI rakSA karavI durlabha che. svaya' sa'kaTamAM paDe che. ane bIjAne paNa pADe che. te duSTAe saraLa svabhAvI rAjaputrane duHkhI avasthAmAM nAMkhyA, jamunAnA jaLanA uchaLatA tara'gA vaDe uchaLatuM, pANI, pATa lAmAM bharAtu hatu, DUbatu DUbatuM, anuzrotavaDe te peATaluM AgaLa cAlyuM. ane te nadIkinAre AvyuM. A bAju jalamAM DUbakI khAtAM khAtAM te rAjaputranA viSavikAra dUra thayA. juo tA kharA ? puNyanA prabhAva ! viSavikAra naSTa thatAM rAjaputra sajIvana thaye, tethI ja " puNyAnubaMdhI "pApAnubaMdhI pApa ja hAya tyAre vartAye puNya ja hAya tyAre thAye lIlA lhera, kALA kera, ane puNya caiAge rAjaputra kinAre AvyeA. pATalAnAM
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 35 : baMdhanamAM rahI, cetanA prApta thatAM vicAravA lAgyA. A zuM ? A kaye pradeza? huM kyAre zuM A svapna ! athavA mativibhrama! ema vicArI rahyo hato, tyAM te sUryanArAyaNanA darzana thayA. arUNanA udaye, gaganamAM vyApe prakAzadhAra, padma vikase, kumuda saMkecAye, nAzI chUTe aMdhakAra. - paMkhI kalarava kare, bhaMga vane kare jhaMkAra, jAge jANe tehane, jeha jagatamAM jagAvaNahAra. prAtaHkALanuM dazya ramaNIya hoya che. prAtaHkALane divyaparimalavAhI pavana vRkSone dhIme dhIme galagalIyA karI AnaMdamAM macAvI rahyo che. sUrya maMDalane paNa jANe Ajano divasa ahIM ja gALavAnuM mana thayuM hoya, tema sUryanuM maMDala dhIme dhIme AgaLa vadhI rahyuM hatuM. Aha ! zI kudaratanI zobhA ! zI kudaratanI prasannatA ! zI nisarganI suMdaratA ! jevA jevI jaNAya che. te samaye nadI kinArAnA samIpavartI gaMbhIraya gAmathI pUrve jIvitadAna arpaNa karela te kulaputra ahIM Avyo che. tyAM AvI teNe pAdaprakSAlana karI, deva. gurunuM smaraNa karI, sUryadevanI aMjalIpUrvaka pUjA karI. pachI nadI kinAre zeDo AgaLa vadhyA. nadImAM te pANI pIvA jAya che tyAM te nadImAM teNe poTalI joI Azcaryacakita, kautukavaDe te tyAM gayo. teNe piTalI kholI. tenI aMdara vikasita nayanavALA evA kulaputre-jayamaMgalane je pachI karUNAnidhi teNe hastAlaMbanathI jaLamAMthI bahAra
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' 36 H kADhayA. dhIre dhIre te peAtAnA ghare laI gayA. ane telavaDe mana, snAna karAvI ujavala vetavasra paherAvI leAjana karAvyu'. te paNa svastha thayA. bIje divase kulaputre pUchyuM, "he mahAyaza ! tu* kANu che? tu zATe nadImAM paDaye ? tyAre teNe vicAryu. jIe teA kharA! A kulaputranI mahAnubhAvatA! ahA ! te mane oLakhatA paNa nathI ! ema vicArI jayama gala lajajA pAmyA, kevI rIte peAtAnI jAtane pragaTa karavI ema vicArI teNe kahyu', '' he kalyANakArI puruSa! eka duSTa rAjasevake mane AvI avasthAmAM nAMkhI, nadInI aMdara taratA mUkayA hatA. pApI evA te duSTa aAgya karyuM! teNe tane duHkhita avasthAmAM nAkhyA. ema kahevA-pUrvaka kulaputra saMtApa karavA lAgyA, tyAre teNe kai kahyuM kalyANakArI vidhine durvilAsa kANe jocA nathI? pelA jaLapravAhanA taLabhAgamAM rahetI mAchalIone jALamAM mAchImArI pakaDe! gaganacArI pakSIo zikArInA pAzamAM jakaDAya ! patakAya hAthI pazu kha dhanamAM sapaDAya! bhavamAM bhamatAM jIvAne ApadA paDe! te mane ApadAnI prApti thai temAM zuM kharekhara pUrva. huM paNa ApattimAM paDayA hatA, paNa bhAgyayeAge kAI mahApuruSa, karUNAnidhi rAjaputre mane sa'kaTamAMthI UgAryAM. hatA. ahA ! prANasATe mane jIvitadAna ApavA taiyAra thai mane mRtyunA mukhamAMthI ugAranAra kAI sAmAnya puruSa na hotA. A vAta sAMbhaLI rAjaputre vicAryuM'. ahA ! A mahAnubhAva
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 37 : te mahAna . yAre teNe kAmakArI karyA haju paNa mArA upakAranuM smaraNa kare che. te cAla huM pUchuM te khare ke, te koNa puruSa hate. pachI potAnI jAtane chUpAvI te pUchavA lAge che kalyANakArI puruSa! te upakArI-puruSa koNa? tyAre teNe kahyuM : he mahA bhAgyazALI ! te mahApuruSane meM vinayapUrvaka, namaskArapUrvaka, pitAnuM svarUpa pUchayuM. paNa te mahApuruSe kAMI ja javAba Apyo nahIM, paNa maunapaNe rahyo. A sAMLaLI rAja putre vicAryuM "haju paNa mArA zubhakarmane udaya vate che ke A mane oLakhatA nathI. cAle atyAre te huM ahIM ja rahuM, pachI thaI paDaze. AgaLa joI laIzuM. Ama baMne vacce vArtAlApa cAlu hato, tyAM te gAmanI bahAra bherI-bheMkAranA avAja saMbhaLAvA lAgyA. dizAo baherI thaI gaI. cAre bAju kolAhala-kolAhala macI gayo. e sAMbhaLIne A zuM ! A zuM ! ema belatA gAmaloko ane kula putra avAjanI dizA bhaNI doDayA. tyAM temaNe cAturaMgIya senA joI. tenA senApatie gAmalokone pUchayuM. zuM AvA prakAranA svarUpavALe ke puruSa tamArA gAmamAM Avyo che? tyAre gAmaloko zUnyamanaska banI gayA. eTalAmAM kulaputre kahyuM: hA, tame je puruSanI vAta kare che, te ja puruSa ahIM mArA ghare che. vAta sAMbhaLI tene AzA baMdhAI ane senApati harSita thayo. A vAtathI tene rAjaputranI prApti jeTale ja AnaMda
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 38 : thayo. harSAvezamAM AvI pitAnA paherelA sarva AbharaNe tene ApI dIdhA. pachI gAmamAM praveza karyo. kulaputranA ghare teNe jayamaMgala rAjavIne joyA. tarata ja senApati, pradhAnAdi caraNakamalamAM namI paDayA. pachI sarve yegyasthAne beThA. kulaputra te A badhuM joI ja rahyo. tyAM rAjavIe pUchayuM : "tame ahIM kema AvyA? kevI rIte AvyA tyAre temaNe kahyuM: "deva ! sAMbhaLo. madhyarAtrIe tame jayazekhara rAjaputranI Apatti dUra karavA, ekAkI aparamAtAnA AvAse gayA hatA. tyAra pachI ApanA kAMI ja samAcAra nathI, tamArI khUba zodhakhoLa karI paNa tamAro patto lAge nahIM e nAtha ! tame kyAM gayA? kyAM rahyA? ApanuM zuM thayu? te ame kaI jANatA nathI. ghaNI zodhakheALane aMte paNa Apane patto lAgyo nahIM. tyAre aparamAtA pAse gayA. ane pUchayuM te kahyuM: rAjaputra te turata ahIMthI nIkaLI gayA hatA. te sivAya huM kazuM ja jANatI nathI. A sAMbhaLI sarva loke AkuLavyAkuLa thaI gayA. ApanA viyogathI AbAla vRddha sau koIe pAnabhejanane tyAga karyo. aMtaHpura maravA taiyAra thayuM. ahIM kinArAnI samIpavartI keTalAka duSTa loke talavArAdi laI deDI AvyA. ame mahAkaNe temane sAmane karyo. amArI sthiti kaDI thaI. AMkhamAMthI azrudhArA vahAvatAM jANe pAtAlamAM praveza karavA icchatA na hoya, tema pradhAnaloke adhomukhe rahyA.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 39 : hatA. tyAM te puNyayeAge kAI cUDAmaNa zAstranA paramArthane jANanAra puruSa AvyeA. dAnAdi pradAnapUrvaka tene ame pUchyuM : " amArA svAmI kathA che? teNe pazu zAstra dvArA jANIne sarva vRttAMta amane kahyo. "" viSayaprayAga pachI nadIpravAhamAM taNAi gabhIraya gAmamAM gayA. tyAM sudhI tamArI sahakIkata kahI. tenA vacanathI amane AzA baMdhAI. tenI savizeSa pUjA karI. pachI ame prayANa Adaryu. pavanavegI gheADA dvArA avilaMbitapaNe ame ahIM AvyA. puNyAye amane ApanA darzana thayA. he nAtha ! prasAda kare!! azvaratna upara Apa ArUDha thAo. tyArabAda teNe upakArI kulaputranI vastrAdi pradAnapUrvaka pUjA karI ane azvArUDha thaI tvarAthI prayANa karatAM te sarve paDAva AgaLa AvyA. vadhAmaNI thaI ane rAjaputranA samAcAra sAMbhaLI, jIvatA AvelA joI duSTa-apa2mAtA tyAMthI bhAgI gaI. jayazekhara te A badhI vAtAthI ajANu hatA. tethI te tA tyAM ja rahyo. rAjAe badhI vAta kahI. aparamAtAnI duHceSTA jaNAvI, ane te joI sa`sAra upara virAgadaSTithI nIhALatA rAjavI ciMtanamAM DUbI gayA. aheA! te dhanyAtmA ! puNyAtmA ! jee samagra sa'sAravAsa tyAgI pratrajyA agIkAra kare che ! vaLI tRNu-maNI, zatru-mitrane samadaSTithI jotA, sayamanI sAdhanA sAdhatA te munipugavAne dhanya che ! jee rAjyalakSmIne sApanI kAMcaLInI jema tyajI meAkSasukha mATe udyamI bane che. are!
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM ja pApI chuM, tuccha rAjyalakSmIne bhogavaTe karI rahyo chuM. ajJAnI cho ja rAjyamAM paDyA rahe, paNa huM te jANavA chatAM mahA anarthakArI rAjayamAM paDyo rahyo ? pApINue nimitta vinA mane anartha mAM pADo? paMcanamaskAra smaraNa vinA maryo hota, te mArI zI dazA thAta ? dhi ! dhim ! dhi ! anarthanA kAraNabhUta saMsArane ! ane uMDAciMtanamAMthI pragaTelI cinagArIe tenuM AtmasvarUpa prakAzita karyuM. kaSAyonI kuTilatA, viSayenI viSamatA, jIvananI kSaNabhaMguratA, saMsAranI heyatA, saMyamanI upAdeyatA samajAtA tenI hadayarUpI vINamAMthI vairAgyanI surAvalI relAI rahI, enA nAde tenA romaromamAM vItarAganA rAga utpanna thayA. tene manarUpI mArale nAcI uThaye ane aMtima nirNaya thaye. bheganI bhUtAvaLamAMthI pragaTela bhegavAsanAne tilAMjalI daI, saMsArasamudrathI tAranAra saMyamI jIvana svIkAravAnI tene apUrva bhAvanA pragaTI. virAgI rAjavInA aramAnene pUrNa karanArI pAvanI paLa DokiyuM karI rahI hatI. ane e paLa jANe pratyakSa thavA ja na sarjAI hoya tema ciMtana-mana rAjA samIpe pratihAra AvyA. ane vijJaptI karI "he mahArAja ! bhavasamudramAM DUbatA jIvone yAnapAtra tulya zrIsamantabhadrAcArya sahasramravanamAM samesaryA che. " A gurU mahArAjanuM Agamana sAMbhaLatAM ja tenA sADA traNa karoDa rUMvADA UbhA thaI gayA tenA AnaMdanI avadhi na rahI. rAjA pAritoSika dAna ApIne gurubhagavaMta samIpe gayA.
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 41 : paramabhaktithI temane vadanA karI. te dharaNItale beThA. gurue paNa AzIrvAdapUrvaka rAjAne khelAvI kahyuM : " he rAjan tuM bhakUpamAM patita jIvAne hastAla'mana tulya devapUjAti kare che ke nahIM? tane dhana-bhavana-zayana-dehArdinI anityatA samajAya che kharI? jene sa'sAranA samasta paDhArthonI anityatA samajAya, tenA bhavarAga naSTa thaI jAya. vaLI apUrva apUrva zuSuprAptimAM tuM prayatna kare che ke nahIM ! " tyAre teNe kahyuM : " paNa gurudeva ! pApapakamAM magna, bhavAbhina'dI mArA jevAne AvI pravRtti kayAMthI hAya ? paNa viSayamAM lubdha, dharmaciMtanamAM mUDha mArA upara gurudeva maherabAnI karA ! mArA upara kRpA varSovA, mane dharmopadeza Ape| ? " bhagavaMte pazu duHkhadAvAnalathI asahya vedanA anubhavatA A dagdhahRdayane sudhAvarSI, mukhacaMdranI zItaLatAthI zAMta karanAra dezanAnA prAraMbha karyAM. tenI samakSa akSayasukhayukta nirvANarUpI mahAkula ApanAra sAdhudhama nuM vistArapUva ka va na karyu. viSayAsakta jIvAnI durdazAnuM AbehUba varNana karI saoNMsAranI bhayAnakatA darzAvI temanI sa'sAranistAriNI, ka vana bALavAmAM dAvAnala sama dhama dezanA sAMbhaLI rAjavI bhavirakta thayA. sa`sAravAsa tyAgavAnI tene bhAvanA pragaTI. pachI guruvaMdana karI peAtAnA paDAvanA sthAne gayA. matrI-sAma'tAdine melAvI. teonI samakSa jayazekharane rAjyapadma sthApana karyAM. samagra rAjaRddhi tene apazu karI, sajanAnI sAthe kSamApanA karI. dIna-anAthAne dAna devA pUrNAMka prazasta divase zAstrokta
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 42 : vidhi anusAra samaMtabhadrasUri pAse jayamaMgala rAjAe pravajyA aMgIkAra karI. nirmalabuddhithI TUMka samayamAM aMgopAMgAdine abhyAsa karyo. vividha tapAdi kriyAmAM parAyaNa gurukulavAsamAM lIna teo gAmanagarAdimAM vihAra karavA lAgyA. dezavideza vicaratAM ekavAra teo keTalAka sAdhuthI parivarelA garlanapuranagare AvyA tyAM caMpaka udyAnamAM teo utaryA guru AgamananA samAcAra kuvalayacaMdra jANyA pachI pradhAna rAjezvara senApati, zreSThIyukta te vaMdanAthe Avyo. teNe vidhipUrvaka temane vaMdanA karI. aho ! A te maMgala rAjarSi! jotAveMta ja te belI uThayo. te AnaMdita thayo ane dharaNItale beThe. pachI te aMjalipUrvaka upAlaMbha sahita vinaMtI karavA lAgeH "he bhagavaMta! zuM mane choDI ekalA saMyama svIkArI vicaravuM Apane yogya che? zuM tame pUrvabhava bhUlI gayA? anAtha nirAdhAra mane cheDI ekalA saMyama svIkAryuM? he nAtha ! anAtha evA ame konuM zaraNa svIkArIe? are! kharekhara haju paNa mAruM cAritrAvaNakarma gADha che! jethI mane tamArI sAthe saMyama svIkAravAmAM viyoga thaye! vadhu zuM kahuM? e bhagavaMta! mane cheDI, pApaparvatane bhedavAmAM vAsama dIkSA ApyA vinA Apa jaze ja nahIM. mane ApanI sAthe ja laI jAo. Apa vinA huM rahI zakuM nahIM. mane ApanI yAda khUba satAve che. e muktimArganA pathika! mukti paMthe mane paNa caDAve. mukti sopAna mane paNa batAve."
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 43 : tenI gadita vANI sAMbhaLI jayama'gala rAjarSi khelyAH "he mahAbhAgyazAlI! emAM mArA ze| DhoSa ? pUkamathI ja Ama khanyu'! chatAM icchita meLavavA tu udyamavaMta thA, kaivala tArA uddhAra karavA ja ame guru pAse AjJA laI ahIM AvyA chIe. " tA tA bhagavata! samyak prakAre mArA nistAra karajo." ema kahI vajjaina karI te peAtAnA mahele AvyeA. jamAli nAmanA meATA putrane rAjya ApI, teNe kAleAcita sakAryo karI, bhAgasukhane tyajI jayama'gala-muni pAse dIkSA a'gIkAra karI. tee jIvamAMthI ziva banavAnA rAhe caDhayA, sava sAdhu kriyAnA te abhyAsI thayA. samAdhimaya, sa* kalyANathI yukta jANe niHzreyasanI prApti karI hAya, tema mAnatA, niSkalaMka cAritranu' tee pAlana karavA lAgyA. ekavAra vicaratAM te ane rAjarSi hastinApura nagare AvyA. vedanIya kramehRdayanA vazathI kuvalayacaMdrarAjarSine jarAdi regeA samakALe utpanna thayA. tenuM zarIra bagaDavA lAgyuM. tenA hADakAM DhIlA thaI gayA. tethI tee pratidina Avazyaka kriyA karavA asamartha thayA. temanuM sUtrAdinu` parA vana karavAnuM kAma aTakI gayuM. tyAre temaNe vicAryuM": sayamasAdhanA mATe ja zarIranI puSTi. AhArAdi grahaNa, pazu sayamanI sAdhanA thaI zakatI na heAya, teA mane A zarIravaDe paNa zuM? tethI kSaNabha'gura asAra rAgAyatana evA zarIrane mAre dharmArAdhanA vaDe peASavu joie. jo dharmArAdhanA paNu sIdAtI hAya, teA zAstrokta vidhipUrvaka zarIranA tyAga karavA
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 44 : ja ceAgya che. ema temaNe nizcaya karI zarIranI mamatA tajI. pachI niHspRhI te munivare jayama gala munine peAtAnA nizcaya jaNAvyeA. temaNe paNa nizcaya jANI tene anumati ApI. temaNe zubhamuhUte sa'dha samakSa, deva-gurune namaskArapUrvaka cAra AhAra saMbaMdhI pratyAkhyAna karyuM, aMgArdi sUtrAnA zravaNapUrvaka te mahAtmAe keTaleAka kALa pasAra karyAM. aMte 5'canamaskAra smaraNapUrNAMka te kALadharma pAmI acyuta devalAkamAM deva thayA. te dinathI jayamaMgala muni paNa bhavanI bhISaNatA ciMtavatA vizeSa saMvegI banyA. cha, aThThamAdi tapazcaryA karI, ekAMtamAM rAtrIe duSkara pratimA vahana karIne rahyA. A bAju te putranI hatyArI, pApINI aparamAtA, peAtAnA duSTa cAritrathI patI bhayabhIta thaI bhAgatI, kSudhAtRSAthI pIDAtI, du:khane vahana karatI Azramapadane viSe prApta thaI. tene tApasAe joI, ka'-mUla-lAdi dAnavaTe satkArI. vairAgI evI te tApasItrata svIkArI tyAM ja rahI. ekavAra zarIramAM visUcikA nAmane vyAdhi utpanna thayA. rAganA pratikAra karavA asamartha te mRtyu pAmI ane vyaMtarI thaI. niSkAraNa vairI teNe vibhagajJAna dvArA jayama gala munine pratimAmAM rahelA joyA kAyAtsaga dhyAnamAM lIna temanI upara e vairabhAvathI upasaga karavA lAgI. vairI vera lIdhA vinA chUTe nahIM, vairathI vinAza avazya thAya che. ane te duSTa vyatarIe rAtrIe bhaya kara vAtAvaraNa sarjI, aTTahAsya karatI bhISaNanayanavALI rAkSasInA rUpe viryo. mutkAra karatAM
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke 45 : sapavaDe tIkSaNa dAMtavaDe cAmaDAne pheDatI. ema teNe vividha upasargo karyo. paNa dharmadhyAnamAM aDela te muni jarApaNa phelAyamAna thayA nahIM. munine nizcala jANa, samasAgaramAM lIna joI, pApINuM te munine upADI samudramAM nAMkhavA taiyAra thaI. A badhA upasargo avadhijJAnathI kuvalayacaMdra deve jAyA. turta ja azrutadevakathI pavanavege temanI pAse AvyA, dhAtura, duSTa ceSTA karatI vyaMtarIne dUra kADhI. traNa pradakSiNA karI munine vaMdanA karI. - have kSitimaMDalane pradIpta karanAra, timiranAzaka, dizAprakAzaka sUryadeva gaganamaMDalane zobhAvavA lAgyA. te samaye munivare kAryotsarga pAryo. teo yogyasthAne beThA. pharIthI deve vaMdanA karI. ane vismaya pAmelA munivare pUchayuM. " he kalyANakArI ! mahAsaravazALI! tuM koNa che? zA mATe te vaMtarIne haThAvI! e te mane pUrvakRta duSkRta apAvavAmAM sahAyaka thaI. paramArthathI te mAre enuM sanmAna karavuM joIe, ahe! samatAsAgara muninA vaya! mukhAkRti samarasathI tarabaLa! mitrIbhAvanuM jIvaMta pratIka ! dhanya che, temanI samatAne! dhanya che mukhakamalamAMthI nIkaLatI vANune ! dhanya temanI mitrIbhAvanAne ? zatru pratye mitratA dAkhavanArAone vairanI javALA bharakhI zakatI nathI. temanI uttama bhAvanA jANuM deve kahyuM : aho ! tame kahyuM te satya che. paNa "uttamacAritradhArI upara upasarga
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 46 4 karI, te duranta saMsAra aTavImAM dArUNa duHkhane na pAme." e AzayathI meM vyaMtarIne dUra kADhI. tyAre teNe kahyuM : sAruM, tame tenI dayA citavI. paNa have tamArUM mULa svarUpa batAve. tame kyA devalokanA vAsI che? tamAruM nAma zuM ? te kaho. kemake mArA manamAM kutUhala utpanna thayuM che. deve paNa pitAne sarva vRttAMta kahyo pachI kSaNamAtra muninI sevA karI. nATavidhi batAvI, divyAbhUSaNadhArI deva adrazya thaI gayA. have pitAnuM mRtyu samIpa jANa muni sametazikhara giri upara caDhyA. temaNe upavAsanuM pratyAkhyAna karyuM. tyAMthI kALadharma pAmI te jayaMta vimAnamAM 31 sAgaropama AyuSyavALA deva thayA. | divyasukhanI anubhUti karI te mahAtmAnuM nijara lokamAMthI cyavana thayuM, ane mAnavalokamAM avataraNa thayuM. jabUdvIpamAM dakSiNa bharatArtha kSetra che. temAM kSemapurI nAmanI nagarI che. tyAM vase dhanaMjaya nAme sAmaMta, tenI patnI lIlAvatInA garbhamAM te susvapnathI sUcita putrapaNe avataryA. samaya pUrNa thatAM lIlAvatIdevIe putraratnane janma Ape. tenI vadhAmaNI thaI. svajane maLI bAra divasa pachI putranuM nAma zubhadara pADyuM. pUrve ArAdhita jJAnaprabhAvathI A janmamAM thoDA ja kALamAM samagrakaLAne grahaNa karI lIdhI. ane bAlyAvasthA pasAra karIne yavanavaya pAmyA. mahAkaSTathI anicchApUrvaka teo kanyA paraNyA. chatAM vairAgI zubhadatta saMbhUtamuni pAse gRhastha dharma svIkAryo. gRhastha dharmanuM pAlana
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke 47 : karatAM temaNe keTalAka varSo pasAra karyA. have tenA mAtA-pitA mRtyu pAmyA. mAtA-pitAnA virahathI te dukhita thayA. tene samagrasaMsAra duHkhamaya lAgyuM. tethI ja mahela te jANe pretavana ! bAMdha eTale baMdhana! priyAnA saMgamAM vyAdhinI kalpanA ! bhoge te sarSanI phaNA sama! ahA samasta saMsAra duHkharUpa! bhUladehanI bhItaramAM rahela AtmAnuM darzana thatAM vairAgyanA raMge raMgAI gayo. rAganA mahelamAM tyAganA gIta bajI rahyA hatA. manehara nRtya, gItAdimAM paNa aratinA dazana karato hato. tethI ja zubhadatta keTalAka mitro sahita svajanone jaNAvyA vinA nagaranI bahAra gayA. ane pAchA pharatA Azramapada udyAnamAM AvyA. tyAM devatAnuM Agamana, devaduMdubhine nAda suNI Azcaryacakita thaI devane pUchayuM: devatAe mArA kevala jJAnane mahimA kahyo. ane kutUhalathI ahIM te AvyA. mane jotAM ja tene bhaviSya utpanna thayuM. teNe dIkSA grahaNa karI pUrvabhave ArAdhita jJAnanI nimalatAvaDe takSaNa dvAdazAMgInI racanA karI te prathama gaNadhara thayA.
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAti-smaraNa-vINA vAge! enA nAke Atama jAge! dvitIya gaNudhara T zrI A yA 5 [2]
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAyAnuM tAMDava nRtya yAne dvitIya gaNadhara pUrvabhava kathAnaka nidrAne nAza karI sUrya jAgRti arpaNa kare che. tema jagatanI moharUpI nidrAne dUra karI jJAnadAna karatAM zrI pAzva prabhu ekadA vANArasInagarImAM samavasaryA. devakRta samavasaraNamAM , birAjamAna prabhue amRtanA kallola sarakho dharmopadeza karyo. prabhunA mukhakamaLamAMthI vANIrUpI makaraMdanuM pAna karavAne bhamarAnI mAphaka bhavyaloke ullasita manavALA thayA. azvasena bhUpAla samakSa prathama gaNadharanA pUrva bhavanI vairAgya poSaka, vairanI kAtilatA darzAvanArI rasaprada kathA kahA bAda dvitIya gaNagharanA pUrvabhavanuM kathana karatAM arihaMta paramAtmA pharamAve che ke A jaMbudvIpamAM airAvata nAmanuM kSetra che. tyAM vizALa kulabhavanethI vyApta, lakSamInA maMdirarUpa, dhAnya-samRddhithI bharapUra zvetapura nAmanuM nagara che. temAM samagra kSatriyakulanA tilaka samAna parAkramI kSemapAla nAmano rAjA rahe che. tenI sakalajanane mAnanIya, vairAgyanI bhUmi ja na hoya, tevI kamalAvatI nAmanI patnI che. tenI sAthe rAjavaibhava, viSaya sukhane bhegavatAM te rAjAne keTalAka varSo pasAra thayA. sukha
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 50 : pUrvaka eka pachI eka divasa pasAra thatAM hatAM. paNa rANInuM mana ciMtAthI AkuLa vyAkuLa hatuM. eka ja citA tene satAvatI hatI. saMtAna viheNuM jIvana tene vasamuM lAgatuM hatuM. te mAtA banavAnA aramAna sevatI hatI. paNa "zera mATInI khoTa hatI" meLAne khUMdanAra putra na hatuM. tethI ja te haMmezA udAsIna zekagrasta rahetI hatI, eTaluM ja nahIM, paNa putra prApti mATe upAyane citavatI rAjavaibhavone paNa tuccha gaNatI dukhapUrvaka divasa pasAra karatI hatI. eka samaya evo hato ke, jyAre AryAvarta saMskAra pradhAna zIlAlaMkArathI vibhUSita hatuM, nArI, mAtA banavAnA aramAne sevatI hatI. paNa Aje te AryAvartanI nArI saMskArahIna ane zIla rahita banI gaI che. mAtA banavAnA saubhAgyane prApta karanArI nArIe maryAdA mUkI dIdhI che. eTaluM ja nahIM, paNa e garbhapAta dvArA bALakanI hatyA karanArI banI cUkI che. je nArI! tArA kSaNika majazekhane khAtara gabhahatyA dvArA hIcakArUM kArya karI tuM zA mATe kalaMkita thAya che. mAtA na banAya te kAMI nahIM, paNa AvA pApI kArya dvArA tArI zI gati thaze? nArI! paNa tuM eTaluM jarUra vicAraje ke je tAre sukhI ja thavuM hoya, te bIjAne sukha Apaje. je tuM bIjAne dukha ApIza, te jarUra tuM duHkhI thaIza! A satya hakIkata bhUlIza nahIM. A vAta AryAvatanI nArI samajatI hatI. mATe ja tuM anArya ceSTA tyajI de. ane vahAlasoyI mAtA banI uttama
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ = 51 4 ratnane janma ApanArI banaje. paNa AvuM gAjhArUM kRtya karIza nahIM. A bAju putra vinAnI kamalAvatI jANe zukla pakSanA caMdramAnI jema kAMtivihIna nisteja jaNAtI hatI. rASTranI duHkhada avasthA jANI rAjAe dukhanuM kAraNa pUchyuM. tyAre teNe kahyuM : he rAjan ! putra vinAnuM jIvana ane kAramuM lAge che. ane A AMgaNuM ujajaDa dIse che. putra prAptinI tIvra jhaMkhanArUpI vikalpathI taraMgita thayeluM mAruM mana kyAMya rati pAmatuM nathI. te he rAjan ! keI upAya kare, jethI mArI IcchA paripUrNa thAya. kamalAvatIdevInI icchA pUrNa karavA rAjAe aneka maMtravAdI, taMtravAdIne belAgyA. vidyo dvArA tenA zarIranI cikitsA karAvI, devatAonI pUjA karAvI, paNa rANInI manokAmanA pUrNa thatI nathI. A bAju kSemapAla rAjavI nirbhayapuranA rAjA devasena sAthe vAraMvAra yuddha karatA hatA. ane nagarane AkramaNa karavA dvArA lUMTate hate. devasena bhUpAla pAse sinya, hAthI, ghaDA vigere sAmagrI pUratI na hatI. jyAre kSemapAla rAjavI pAse senyAdi atula sAmagrI hatI. tethI te kSemapAla sAthe laDAI karavA asamartha hatuM. tethI nagarane killAthI sajaja karI, nagara rakSA karavA dvArA te divase pasAra karatA hatA. paNa vAraMvAra thatAM
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ * para H tenA AvA AkramaNathI rAjA udvigna thayA hatA ane tethI te tenA pratikAranA upAya citavatA hatA. ekavAra sabhAmAM teNe matrI, pradhAna varganI hAjarImAM kSemapAla rAjavInA AkramaNa saMbadhI vAtA karI. pachI devasene kahyuM: huM pradhAnA! maMtrIe ! kAI upAya zeAdhI kADhA, jethI kSemapAla rAjAnA nigraha karI zakAya. kemake te jIvatA haze, tyAM sudhI mArU ane dezanu kuzaLa thaze nahIM! vAta sAMbhaLI sabhA mauna khanI gai. tenA nigrahanA upAya jaDatA nathI. zuM karavuM? badhA AvA vicAramAM garakAva thaI gayA hatA. rAjA badhA sabhAjana upara dRSTipAta kare che, paNa ciMtA nivAravA kAi ja hAma bhIDatu nathI. A rAjavInI ciMtAtura dezA nihALI yuddhacUhanA senApati droNe kahyuM': he deva ? mane Adeza Ape.. chamAsanI a`dara huM te rAjAnA nigraha karIza, jo tema na karI zaku, tA mArA AtmAne nigraha karIza. tarata ja bhUpAle Adeza ApyA: huM senApatijI! tame A kAma jaldI kareA, jethI te jaldI maraNane zaraNa thaI jAya. senApatijIe rAjAnI AjJA svIkArI. rAjAe peAte tene tameTalanuM' khIDuM Apyu. te laI droNu rAjabhavanathI nIkaLI ghare AnyA. pachI teNe kuTu'baciMtA, kuTu'kha-vyavasthA karI ane zvetapura nagara tarapha prayANa karyuM". mAga mAM tene eka kApAlikanA leTA thayA. tene praNAmapUrNAMka pUchyuM, he bhagavan ! tame kathAM jAe che? tyAre teNe kahyuM : "huM zvetapura nagare jAuM chuM, '' droNa kahe :
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ |H 53 : bhagavan! tyAM zA mATe jAo cho ? kApAlike kahyuM he bhAI tuM sAMbhaLa, tapura nagarane rAjA aputrI che. tethI putra prApti mATe taMtrataMtrAdine jANanArAone AmaMtraNa Ape che. ema meM sAMbhaLyuM che. vaLI te bAbatamAM keIka upAya devagurunI upAsanA dvArA huM jANuM chuM, tethI te tapuranA rAjAne jovAnI mArI icchA che. A sAMbhaLI droNa harSita thaye, manamAM ciMtavavA lAgyo ke, Ane sevaka banI tenI sAthe huM jAuM. rAjAnuM darzana paNa thaze ane Icchita kAryanI siddhi paNa thaze. ema vicArI tenI sevA karavA lAgyo. tenI sevA bhaktithI khuza thayela kApAlika nehathI tenI sAthe vartavA lAgyo. - mArgamAM baMne jaNe vAta karatAM karatAM cAlI rahyA che, ekavAra kApAlike tene pUchayuM : he vatsa! tuM kyAM javA Icche che? zA mATe jAya che? koNe kahyuM kharekhara tamArA darzanathI mArUM sarva kArya siddha thaI gayuM che. tethI he bhagavaMta! tame ja deva che. tame ja guru che. tame ja sevanIya che. samagra kAryarUpI samudrane taravAmAM nAvaDI samAna tame ja cho ! he kalyANakArI! bIjuM huM zuM kahuM? tame ja mAruM sarvasva che. tamArI kRpAthI ja mArA kAryanI siddhi thaze emAM koI zaMkA nathI. droNanA vinayayukta, prItiyukta vacanathI pitAnI upara Asakta jANuM, AMtarika rIte kilaSTa cittavALA, bAdathI suMdara AcaraNa darzAvatA te kApAlike kahyuM : he vatsa! tuM zaMkA nahi kara. tuM nirbhaya thA. tuM mArI sAthe cAla. tArA
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 54 * Icchita kAryanI siddhi thaze. tAruM kArya siddha thaze ke tarata ja tArA ghare visarjana karIza tuM mAruM vacana svIkAra. ema vArtAlApa pUrvaka samaya pasAra karatA droNe pUchayuM: he svAmI tamAre zuM kaMI kAma che ke, zvetapura nagare jAe che? tyAre pele kApAlika eTale Thaga-ziromaNi, mAyAjALamAM bheLA lekene phasAvanAra, duSTavidyAne sAdhaka, lekanA dhanAdithI jIvana nirvAha karanAra, madhurabhASI paNa kapaTI hite jyAre paNa saraLa svabhAvI hate. deNane javAba ApatAM teNe kahyuM he beTA ! tuM sAMbhaLa. mArA gurue jyAre paralokamAM prayANa karyuM tyAre mane thoDo upadeza Apyo hato ke, kRSNacaturdazIe akSatamRtakane sAdhavAthI sarva kAmita siddhi thAya che. paNa zuM karuM? tenI siddhi huM karI zakI nathI. kemake maMtrasiddhi mATe bhaktivaMta ekAgracittavALA uttarasAdhakanI jarUra paDe che. Aja sudhI tenA abhAvamAM kArya karI zakyo nathI, paNa Aja tArI sahAyathI te hastAmalakavat samIpamAM ja jaNAya che. have tenI vANIthI AkarSAyela droNe kahyuM: he bhagavana ! emAM zuM vicAra karavAne ! mAruM jIvana tamane samarpaNa karela che. tamane jema game tema kare. A sAMbhaLI te harSita tha ane draNa sahita kuzasthalanagare gayo. tyAM teo jIrNa devaLamAM rahA. kRSNa caturdazIne divasa najIkamAM AvI rahyo hatuM. tethI droNane kahyuM: beTA! tuM smazAnamAM jA ane akSata zarIravALuM maDadu laI Ava. rAtre vidhipUrvaka tene
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ papa sAdhIne ApaNe kRtakRtya thaIzuM. pachI tenA vacanane svIkArI droNa smazAna tarapha cAlyo. te samaye sUryAsta thayo. avani upara aMdhArapaTa chavAI gaye. saMdhyAnA raMgathI gagana vyApta thaI gayuM. droNe smazAnamAM praveza karyo. tyAM mRtakane jovA lAgyo. paNa tene akSata aMgavALuM mRtaka maLyuM nahIM. tyAre te AkuLa-vyAkuLatAthI cotarapha jovA lAgyA. tyAM te teNe vaTavRkSanI nIce eka mRtaka joyuM. je upheranI vyAdhithI grasta hatuM. hRdaya aMgamAM pIDA vahana karato, cetanArahita, jANe maraNane zaraNa thayela na hoya, evI avasthAmAM eka mANasa paDyo hate. tenuM huSTapuSTa zarIra, akSata kAyA dekhI koNa harSita thayo. te kApAlika samIpe Avye. tene sarva vRttAMta jaNAvyuM. kApAlike paNa tenI prazaMsA karI. ane teNe mRtakane sAdhavAnI sarva sAmagrI taiyAra karI. thoDI rAtri pasAra thaI. bAda baMne jyAM mRtaka hatuM, tyAM mazAna bhUmimAM gayA. tyAM eka bhAgamAM teNe maMDalanuM Alekhana karyuM. pUrve jeyela te mRtaka maMgAvyuM. tene snAna-vilepanAdi karI maMDalamAM sthApana karyuM. - yamanI vikarAla jillA samAna tINa talavAra karamAM dhAraNa karI, teNe droNane mRtakanA caraNamAM mAliza karavAne Adeza karyo. ane teNe vidhi zarU karI. sarva dizAmAM bali prakSepa karyo. nAsAgra dRSTi sthApana karavApUrvaka te maMtra smaraNa karavA lAge. have je mRtakane droNa mAliza karI rahyo hate, tenuM zuM thayuM te joIe.
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ caMdanavilepana, pavananA vegathI caraNamAM karAtA mAlizathI vedanA naSTa thatA mRtaka jevI avasthAvALA te mANasane cetanA prApta thaI. tene pheranI upazAMti thaI gaI. te ciMtavavA lAgyA, A zuM? ahIM mane kema suvaDAvyuM che? A puruSa zA mATe mArA pagamAM mAliza kare che? vaLI A puruSa hAthamAM talavAra laI zuM dhyAna dharI rahyo che? A vicAraNA karatA saheja zarIra calAyamAna thayuM. te joI kApAlika vizeSa prakAre dhyAnamAM lIna thaye. ane pele droNa, maMtra mAhAsyathI vimita thayele, anya vyApArathI virAma pAmelo, tene mAliza karavA lAge. jAgRta thayela mAnava, pitAnA vinAzane jete, upAyarahita, AtmarakSA mATe ke dhAtura thaI te ja talavAra kheMcI laI uTho ane droNa upara prahAra karyo. turta ja AkaMda karate te pRthvItala upara paDayo, ane pelo mAyAvI kApAlika bhAgI gayo. vaLI te puruSa paNa jaldIthI nAzI gaye. rAtrI pUrI thaI gaI. gaganagekhe sUryadeva DAkiyuM karI rahyA hatA. sahasarazima pitAnI prabhAthI gaganamaMDalane suzobhita karI rahyA hatA. paMkhIo kilakilATa karatA hatA. samagra mAnavasRSTi jAgRta thayelI pravRttimaya banI rahI hatI, tyAM te pele kApAlika kayAMkathI te sthaLe AvI caDayA. talavAranA ghAthI pIDita pRthvI para ALoTatA draNane je. tamAzAne teDuM na hoya, jotajotAmAM te janamedanI ubharAI gaI. ane teo kApAlikane pUchavA lAgyA. A zuM? A zuM? tyAre daMbhI teNe
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ * pa7 : kahyuM? A bhUmi aniSTa jaNAya che. lokee kahyuM tyAre tenI upazAMti kevI rIte thaze? teNe kahyuM : ahIM bhega ApavAthI nahIM. paNa A mANasane sAjo karavAmAM Ave te upadrava zamI zake. tethI azivanA bhayathI lake tene ghare laI gayA. upacAra dvArA tene ghA rUjhavI nAMkhe. pharI te svastha thayo. droNane A prasaMgathI vairAgya utpanna thayo. te ciMtavavA lAgeH ahe ! A satya che. mAnava citave che kaMi ane vidhivaza pariNAma Ave che kaMI! pUrve meM ciMtavela ke A kApAlika sAthe jaI, vizvAsa pamADI. rAjAne haNo, paNa atyAre huM kaSTamAM paDayo. kharekhara ! krUra adhyavasAyanuM AvuM phaLa, te kUra ceSTAthI te kevuM phaLa prApta karI zakAya! tenI vicAra dhArAe vega pakaDaze. tenA azubha adhyavasAe vidAya lIdhI tene zubha adhyavasAye utpanna thayA. ane te pazcAtApa karavA lAge kharekhara meM akAryano AraMbha karyo. oNkajIvita mATe parane droha karavAnuM kArya rAjAnI AgaLa svIkAryuM. paradrohathI zuM sukhanI prApti thatI haze! kadI nahIM. temaja parvata upara ArahaNa karanAra zuM pAtAlamAM praveza kare? keIne duHkha devAthI sukha maLatuM haze? kadI nahIM, ema UMDA manomaMthana dvArA tene satyanI pIchANa thaI, azubha adhyavasAyathI pIche haTha karI. avinamAM praveza kare, parvata uparathI paDavuM, sapanA bIlamAM rahevuM, viSa bhakSaNa karavuM, zatrunAM gharamAM rahevuM zreSTha
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. paNa duHkhanA kAraNabhUta parajIvitanA nAzane vikalpa kare te yogya nathI. kemake pratyakSa yA parokSa rIte te anarthane sarjanAra che. kharekhara teo dhanya che, jeo pitAnA jIvitavaDe bIjAne dukha detA nathI. vaLI kahyuM che ke - A lokavAyakAne tyajI mArA jevA meha kare che. paNa ahIMthI huM pAcho pharuM, evA sthAne jAUM, jyAM mane kaI oLakhe nahIM. vaLI jIvahiMsAthI anya janmamAM paNa mane lakSmInI prApti nahIM thAo, evo saMkalpa karI AgaLa vadhyo. vicAramana, saraLa droNane svastha jeI kApAlike pharI tapura AvavA kahyuM, paNa kaluSita adhyavasAyathI nivRtta thayela koNe kahyuM: "he bhagavAna! tapura gamana karavAnI bhAvanAthI mAruM mana virAma pAmyuM che, dhanaupArjana karavAnI IcchA jarA paNa rahI nathI, te tame tamArA Ichitane karo" tyAre duSTa buddhivALe te ciMtavavA lAgyuM ke, huM mArI Irachatasiddhine zI rIte prApta karIza! mArI icchA pUrNa na thaI, paNa huM prayatna karuM tethI teNe kahyuM : vatsa! tuM kema viSAdavALo dekhAya che? huM kalyANakArI ! je tArI tapura javAnI IcchA na hoya, te ahIM ja rahe, paNa cheDe sudhI mArI sAthe cAla. jethI tArA upakArane badale ApI tane visarjana karUM. A bAju lebhanI utkaTatAthI, vedanIya karmanA udayathI, bhavitavyatAnA yoge anarthane nahIM jANatA teNe tenA vicArane
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ svIkAryo. baMne jaNA eka yojana sudhI sAthe gayA. tyAM eka vanamAM caMDikAdevInuM maMdira joyuM. kSaNamAtra tyAM ArAma karyo. manokAmanA pUrNa karavA IcchatA teNe droNane kahyuM je A zAlavRkSa che, tenI bAjumAM traNa hAtha nIce nidhi che. temAM pAMcalAkha dInAra che. te laI tuM tAre ghare ja, teNe paNa tenuM vacana svIkAryuM. niMdhAnabhUmi samIpe baMne gayA. kusuma akSata nAMkhavApUrvaka devatAnuM pUjana karyuM. caMDikAdevInuM smaraNa karyuM. he devI! A puruSanuM huM balidAna ApuM chuM. ema kahI teNe pUjA karI. droNane khADe davA kahyuM. AzApizAcINIthI grasta teNe traNa hAthathI kaMI nyUna khADo audyo paNa tene koI jaNAyuM nahIM ane khADAmAMthI bahAra nIkaLavA lAgyA. tyAM te pele pApI khADo pUravA lAgyo. te jotAM ja droNe vicAryuM. " A pApI, duSTa, nidhAnanA bahAne mane mAravA che che. ane ekadama cIsa pADI. te sAMbhaLI bhAgyane tyAM mANase AvI caDayA. banyuM evuM ke te samaye te pradezamAM zivAditya nAmane sArthavAha Avyo hato. teNe cIsa sAMbhaLatAM ja A zuM ? A zuM ? ema vicArI pitAnA puruSane tyAM mekalyA. vAMchita pUrNa na thatAM mAyAvI kApAlika tyAMthI bhAgI gayo. droNane mANasoe khADAmAMthI bahAra kADho. sArthavAhanI pAse laI gayA. sArthavAhe pUchayuM : "are ? are ? zuM tuM mRtyune AliMgana karavA khADAmAM paDyo hato tyAre teNe mRtakavRttAMtathI khADe pUravA sudhInI saghaLI hakIkata jaNAvI.
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ te sAMbhaLI sArthavAhe kahyuM, he mahAyaza! A te tane mAravAne ja pAkhaMDicaMDAlano prayatna hate. kemake prANu vadha vinA kadApi maMtrasiddhi thatI nathI. paNa tArA puNyodaye, yama samAna kApAlika pAsethI tuM chUTI gaye. nahIMtara to tuM yamamaMdire pahoMcI gayo heta, tyAre droNe kahyuM : kharekhara ema ja che. je meM kaMIpaNa sukRta na karyuM hota, to A upAdhimAMthI bacI zakta ja nahIM. ema kahI sArthavAha sAthe cAlyo tenA sthAne gayA. tyAM bhojana samaya thayo haI devagurunuM samaraNa karI, dIna-anAthe uddhAra karI, droNa sAthe sArthavAha bhejana karavA beTho. bAda temaNe taMbelapAna karyuM, pachI tene ucita samaye pUchyuM." "he kalyANakArI! tamAre kyAM javuM che? zuM kAraNa? tyAre teNe sarva hakIkata kahI. te sAMbhaLI sArthavAhe kahyuM: pitAnA jIvanI jema ja bIjA jIvanuM rakSaNa karavuM joIe. je azubhaaniSTa saMganI prApti thAya che te jIvaghAtathI utpanna thayela pApanuM ja pariNAma che. vaLI kalyANakArI puruSa! tArUM je kArya che te siddha thayuM nathI, mATe potAnA nagare javuM paNa ucita nathI, je tArI IrachA hoya, zarIranI anu kULatA hoya, te mArI sAthe cAla. huM dakSiNa bhAge jAuM chuM. tAre paNa nirvAha thaze. paropakArI sArthavAhanI vAta kabUla karI. baMne jaNAe kAMcIpurI tarapha prayANa karyuM. sArthavAhe bhaDApagaraNAdi gadheDA vagere upara nAMkhI dIdhuM. sAthe prayANa AdaryuM tyAM mArgamAM aTavI AvI.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 61 4 puNyayoge aTavImAM muninuM darzana thayuM. baMne pitAnA AtmAne dhanya mAnavA lAgyA ahe! jaMgalamAM paNa maMgala karanArUM ApadAne naSTa karanArUM, munidarzana thayuM. dhanya ghaDI! dhanya divasa ! amArA vAMchitanI siddhi thaI gaI! ema vicAratA baMne muni samIpe gayA. A munivara te rAjapuranagaranA rAjA samudradatta hatA. te rAjabhavane tyajI, aNagArI AlamamAM vicaratA sAthathI bhraSTa thayela, bhamatAM bhamatAM A aTavImAM AvI caDayA hatA. te kSudhA pipAsAthI pIDita, mUchita thayela, paMca namaskAra samarathamAM tallIna, vaTavRkSanI nIce paDayA hatA. pracura jala tathA kaMdamUlAdi hovA chatAM sAdhune Akaripata hovAthI te grahaNa na karatAM pratijJA-pAlanamAM daDha rahyA. karUNA sAgara droNe temanI zuzruSA karI. temanA aMganuM mana karyuM. te jala laI AvyA. temane jalapAna karAvyuM. temanI zArIrika pIDA upazAMta thaI. cetanadazA prApta thatAM temanA nayanakamala vikasita thayA. droNane joI jIvadayA premI, rageragamAM saMyamanI kriyA vyApta thayela evA te munivare kahyuM: "he mahAyaza! te jaLane zA mATe upayoga karyo? are re! mArA nimitte jaLajIvonI virAdhanA? parajIvanA vadhavaDe pitAnA jIvitanI rakSA karavI, ene zAstramAM niSedha che. vaLI ghaNA upacArothI rakSita, pAlita zarIra paNa vIjaLInA tejanI jema cirakAla sudhI rahenAra nathI te AvA avinAza zarIrane mATe te
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ H 62 H akAya. kema karyuM". bhaktibhAvita cittavALA droNe kahyu : e mahAtapasvI ahIM chatra virAdhanA kai ? tyAre droNunI samakSa guru bhagava ta jIvanuM svarUpa varNavatA kahe che ke, "tuM jo, A jala paNa eke'driya jIva kahevAya. jIvarahita acitta jaLa ja munine kape, vaLI pRthvI-agni-vAyu-vanaspatimAM paNa ekedriya jIvA che. zakha, gaDAlA vagere eIMdriya jIvA che. kIDI, ma'kADA, taiindriya jIvA che. vIMchI-tADa-pata gAdi cariMdriya jIve che. vaLI jaLacara, sthaLacara, khecara vagere pacendriya jIvA che. jaLacara jIvA magara-mastyAdi che. hAthI, gheADA vagere sthaLacara jIvA che. haMsa, peATa vagere khecara jIvA kahevAya. A pramANe jagadguru paramAtmAe jIva svarUpa darzAvela che. svajIvanI jema tenu rakSaNa karavu' joie. kAie cirakAla cAritra pALyuM, zrutAbhyAsa karyAM, tapa tapyA, paNu jIvadayA rahita hoya, tA te sarve niSphaLa che. vaLI girivaramAM pradhAna jema merU che, tema munijanAmAM pradhAna tIrthaMkara paramAtmAe sava dhama mAM pradhAna jIvadayA kahela che tenA pAlanamAM munivaree prayatnazIla rahevu joie, sUcchita thayela mArA mATe te jalanA upayAga karyAM, te kharekhara khATu' thayu' che suni bhagava'tanA mukhakamaLathI nIkaLela jIvasvarUpadarzinI vANI sAMbhaLI savegabhAvane pAmela droNe kahyuM : he bhagavaMta ! pRthvI AdimAM jIva che. tenu rakSaNa karavuM joIe, tA pachI amArA jevA haMmezA Ara'bhAdimAM cakacUra pApI jIvA kevI rIte saMsAra sAgarane pAra pAmaze ? tyAre sa'vegI preNane bhagava'te
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 63 : paNa madhurI vANIvaDe kahyuM : he mahAyaza ! samyam zraddhAdhArI jIvane saMsAra samudra tara te te gAyanA pagalAne oLaMgavA samAna che. je tuM bhavathI bhayabhIta thayela hoya, pUrvakRta duSkarmanA vilAsathI saMtapta thayo hoya, mekSanI IcchA hoya, te tuM samyaktvane dhAraNa kara. mithyAvikalpane tuM tyAga kara. je vaLI mithyAtva eTale adevamAM devabuddhi, kugurumAM gurubhAva, kudharmamAM dharmabuddhi tene tuM tyAga kara. vaLI 18 Savarjita jinezvara e ja mArA deva che. dazavidha yatidharmamAM rakta sAdhu e ja mArA guru che, jinezvare kahela jIvadayA pradhAna dharma e ja dharma che. tene svIkArI tuM jIvadayAdi kAryamAM pravRtti kara to tane mithyAtva aMdhakAra dUra thatAM samyaktvarUpI prakAza prApta thaze. ane tuM saMsArUpI samudra tarI zakIza. saMsAra sAgara taravA bIja keI upAya nathI. je kaMI karmakSaya kare che, karmakSaya karyo, karmakSaya karaze, te A ja upAya dvArA kare che. bIjA dvArA nahIM. caturgatirUpa saMsAra aTavImAM bhamatAM jIvone manuSyajanmAdi sAmagrI durlabha che. AyakSetra, AryajAti, uttama kula, rUpa ArogyAdi durlabha che. temAM bhagavAnanA vacana upara zraddhA, saMyamanI prApti te atyaMta durlabha che. mahApuNyadaye keTalAka AtmAone saMsAranistAriNI dIkSAnI prApti thAya che. tenA vinA anaMtakALa bhavabhramaNa cAlu ja rahe mATe bhagavAnanA zAsanane pAmI mokSa prAptimAM apAyabhUta rAgadveSAdi dUra karavA prayatna karavuM joIe.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMsAramAM kSaNika sukhanA sAdhano, apsarA samAna rUpagarvitA kAminI, rAjyAdi vaibhavonI prApti hajI thAya, paNa karma kSayamAM nimittabhUta saMyamadhamanI prApti durlabha che, je tuM duHkhane Icchato na hoya, sukha ja Iracha hAya, te ahIM ja pApavyApAra tyAgI suMdarajIvana jIva. ekAgracitta bhagavaMtanI vANI sAMbhaLI, municaraNakamalamAM mastaka sthApI te kahevA lAgyA. bhagavaMta! huM sarvathA cAvaja jIva ApanA caraNakamalanI sevA karavA IcchuM chuM. paNa kuTuMbathI baMdhAyela chuM, tethI temanI bhALasaMbhALa karI, saMyamI banavA IcchuM chuM. tyAre temaNe kahyuM: sArUM tyAre, je tArI IcchA ema ja che, te tuM mithyAtvano tyAga kara, aNuvrata, guNavrata zikSAvratarUpa, gRhastha dharma svIkAra. have guru pAsethI vratAdinuM svarUpa vistArathI jANI, vyAdhithI pIDitane divya auSadha samAna teNe tene svIkAra karyo. A che jainazAsanane prabhAva! aneka AtmAonA jIvananuM parivartana lAvanAra saMyamIonI vANIne prabhAva! droNanuM jIvana parivartana pAmyuM. trikAla jinapUjA, guruvaMdanAdi kRtye tenA prANa banI gayA. te mahAtmA banyo. sattAlobha parano nAza karavA prayatnavaMta banela te AtmAnI jIvanadizA palaTAI. gumarAhIne jIvanaudyotanI prApti thaI. tenI rageragamAM jIvadayA vasI gaI. AryAvarta eTale jIvadayAnI premI ane ahiMsAnA nAdathI pAvanI banelI bhUmi. cemera ahiMsAnA nAdAnI
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 65 : garjanA'! ItihAsanA pAne pAne suvarNAkSare ahiMsA premI rAjarSionA caritra AlekhAyela che. aDhAra dezamAM hiMsAne bahiSkAra karavA dvArA ahiMsAnuM pAlana karanAra pelA gurjarezvara kumArapALa bhUpAla! zrI hIrasUrijInI preraNAthI mAMsAhAra, zikArane tilAMjali ApI samagra dezamAM amArI pravartana karAvanAra muslIma samrATa dilhInareza akabara bAdazAha ! A che jIvadayA premI rAjarSi. - jyAre Aje te ghare ghare hiMsaka vAtAvaraNa vyApI gayuM che. AyAvartanI bhUmi hiMsAthI khadabadI rahI che. "Live And Let Live" ne siddhAMta bhUlAI gaye che. bhautika sukhanI pAchaLa pAgala thayela mAno krUra banI gayA. eka kALa e hatuM ke, zrAvake paNa jaMgalamAM saMDAsa jatA tyAre Adhunika yugamAM saMDAsane upaga karatA kaI kaI munibhagavaMtanI jayaNA kayA? vaLI loke kiDiyArAM hoya tyAM loTa nAMkhatAM, prabhAta samaye cabUtare dANA naMkhAtA, gharanI strI kUtarA mATe roTalA ghaDatI, jyAre Aje te viparIta vAtAvaraNa sarjAyuM che. sUkSmajIvonI rakSA te gaI, paNa macchara, UMdara, deDakA mAravAnAM hiMsaka kArya rUpa jIvahiMsA mera vyApI gaI che. zALAomAM IMDA vagere dvArA bALakane mAMsAhArI banAvavAnA prayatno, kRtrima rIte iMDAnuM utpAdana. AvI hiMsaka pravRtti vadhI rahI che. A te pazuhiMsAnI vAta thaI. paNa hiMsA vyApaka staramAM
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 6 ka vyApatI gai. mAnava paNa hiMsaka mancA. mAnava dvArA mAnavIya jIvAnI katleAma thavA lAgI che. dara varSe mAtAnAM peTamAM ucharatA nirdoSa 50 lAkha bALakAne DAkaTarA dvArA duniyAmAM praveza karatAM pahelAM ja peTamAM kakaDA karI mRtyune zaraNe paheoMcADAI rahyA che. hAya! mAsuma bALakAnA nAzathI, kSaNika meAjazAkha khAtara mAtAe nadita thAya che. garbhapAtathI aTakayu nahIM, have tA grejyueTa zikSita yuvAneAe, yuvAnInA madamAM chakI jaI mA-bApAne gharaDAghara" dvArA katala karavAnI caiAjanA amalamAM mUkI dIdhI che. janmadAtrI mA-bApane niHsahAya dazAmAM mUkanAra emanI zI dazA thaze? mA-bApeA gharaDA ghare ! bALakA ghADiyA ghare! mAtA vAtsalyavihANI khanI, cuvAnA kRtaghna banyA ane A paristhiti sarjAI. A che AjanA AyAvatanI jIvadayAvihIna prajAnI vAta ! pUrvakAlIna adhyAtmavAdamAM mAnatI prajAenI jIvadayA kAM ? ane Aje bhautikavAdamAM haraNaphALa bharI rahela vijJAna dvArA sAtI hiMsA kayAM ? A te vijJAna ke vigata jJAna ? hAya ! AghAra hiMsAthI kANu khacAvaze? phakta kevaTI praNIta dharma, sAdhu mahAtmAo. te sivAya anya kAI nahIM. have dharmArAdhanAmAM tatpara sarvae keTalAka divase aTavI pasAra karI. muni bhagavaMte sAvArha ane drANune kahyuM:
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 67 : tamArI sahAyathI mATI Apatti dUra thaI gaI. have drAviDa deza tarapha javA mArI bhAvanA che. mAro kaMI paNa aparAdha hoya, te kSamA karo. samagra Icchita devAmAM ciMtAmaNi tulya jinA dharmamAM udyama karavuM joIe. guru bhagavaMtanI vANI sAMbhaLI. paNa temanA virahathI dukhita thayelA baMnenI AMkhomAMthI amRjala vahevA lAgyA. kemake viraha vyathA sahavI asahya che. saMga karatAM viyeganuM dukha vasamuM hoya che, ene sahavuM kaThina che. tethI ja sajalanayaNe munibhagavaMtane kahyuM: e dharmadezaka bhagavaMta! Apa vinA ame kyAM jaIzuM? kayA jaI dharma vANI suNazuM ! ApanI pAsethI je kaI meLavyuM, tethI amAruM jIvana dhanya banI gayuM che. vaLI gurudeva! jANatA ajANatA amArAthI keI aparAdha thaye heya, te kSamA karaje. pharI ApanA darzana vaDe amArA upara azgraha karajo. munie paNa dharmalAbhapUrvaka drAviDadeza tarapha prayANa karyuM. sArthavAhe kAMcIpura tarapha prayANa karyuM. droNa paNa niraMtara ciMtAmaNi ratnane prApta karela AtmAne mAnato, kayAre gurubhagavaMtanA caraNanI sparzanA karavAno avasara maLaze? evI bhAvanA bhAvate tenI sAthe cAlyA. kALakrame AnaMdapure AvyA. tyAM sArthavAha rahyo, teNe vepAra mAMDo. droNane paNa gharakArya tathA vepAramAM joDI dIdhe. divaso jatAM te vepAra kAryamAM kuzaLa thayo. keI tene ThagI na zake, ema vizvAsa thatAM teNe sarvakAryane bhAra tenA zire nAMkhI sukha
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ :: pUrNAMka thADA divase pasAra karI tyAMthI sAOvAha kAMcIpura gayA. tyAM teNe vepAra zarU karyAM. ekavAra kAI eka ga mahAnIlamaNinI chAyAthI AAbhita pAMca mudrikA laine AvyeA. teNe ramya suzeAbhita AkarSIka mudrikAnI parIkSA karI 5000 suvarNa mUlyajJAnapUrvaka kharIdI lIdhI. pelA ThaMge mAMDa mAMDa mUlya svIkAryuM. ghaNA lAbha thayA, ema vicArI kANe dhUtane visarjana karyAM. pelA Thaga paNa peAtAnA pApane DhAMkavA jaldIthI adRzya thaI gayA. cAragatithI bhAgatA tene joi droNane zaMkA thaI ke A mudrikA vaNika kema jaldI jaldI cAlyA jAya che, jarUra kaMIka kAraNa hAvuM joIe. Ama vicAratA hatA, tyAM tA sUryAsta thayA. samasta vizva aMdhakArarUpI samudramAM DUkhI gayuM. jANe AkAza rUpI vRkSanA AMtarAne zeAbhAvatA zvetapuSpa samUha ja na hAya, teveA sarvAMdizAne prakAzita karatA tArAsamUha zAlI rahyo hatA aMdhakArarUpI zatrunA mastakane khaMDana karavAthI nIkaLela rUdhirathI lepAyela arUNu caMdramaMDala udayAcala upara ArUDha thayu' hetu zItarazmi zItala cAMdanI verI rahyo hatA, caMdranA kiraNeAthI AkAza prakAzita thayu hatu. jANe dizAvanA vakSasthala upara laTakatI sphaTikamAlA ja na hoya athavA muktAvalinI jema caMdramAnI prabhA ze|bhI rahI hatI. kaNu kraMdana karatI cakravAkInA avAjathI jANe taja nA ja na karAyela hAya, tema candramA asta thayA. cakravAkI ane cakravAkanA milana mATe Atura sUryodaya thayeA. madhura zAMta
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 6 : nidrAne tyajI droNu uThayeA. pAMce mudrikA sAtha vAhane batAvI nIlamaNuithI suzeAbhita tene kharAkhara joi. zakA thatAM nakhanA agrabhAga vaDe mastaka upara lagADatAM temAMthI nIkaLelA avA jathI A kRtrimaratnathI yukta che, ema nizcaya karyAM. droNane kahyu. are! tuM tADhagAyA. droNe kahyuM : tame kevI rIte jANyuM. tyAre teNe eka mudrikA laI jatukha dha ukheDI kRtrima ratna manAvyuM. A joi droNu vilakhA paDI gayA, tenI rati naSTa thaI gaI! tenA zarIramAM dAha utpanna thayA. droNa vicAravA lAgyA. ajANatA sAvAhanu' meM' dhana gumAvyuM. te have kevI rIte pharIthI prApta karIza? have huM zuM karU? kevI rIte tenA upakAranA badaleA vALI kRtA thAuM? ema viSAdane dhAraNa karatA te bheAjanaveLAe bhAjana karatA nathI. te joI sArUMvADe kahyuM : kema viSAdathI AcchAdita mukhamudrA jaNAya che ? zuM tuM Thage lIdhela mudrikA dravyanA nAzathI duHkha vahana kare che ? athavA zu' tAre bIjI kAi kAraNa che ? hA! tamArA dhanane nAza thayA, tethI ja mArU mana AkuLa vyAkuLa thAya che. kAMya huM zAMti pAmatA nathI. pApakArI sAthe vAhe kahyuM : tAre jarA paNa saMtApa karavA nahIM. emAM tArA ze| aparAdha ? dhanaupArjana karanArane kayAreka lAbha thAya che, teA kayAreka mULadhana jeTalI rakama maLe che. kanyAreka sadhananA nAza thAya che. emAM tAre zu? viSayAsakta jIvA vezyAnA sa`gamAM, madyapAna, jugAramAM dhanane
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 70 : vyaya kare to te ucita nathI. ane cittasaMtApa anubhave te vyAjabI che. paNa dhanapArjanamAM dhanavyaya paNa thAya temAM zuM? dhananI zI mahattA ? tuM viSAdane tyaja ane pitAnA kAryamAM rakta thA. citAthI zarIramAM vyAdhi utpanna thAya che. vaLI kAryasiddhi thatI nathI. kahyuM che ke," ciMtAthI caturAI ghaTe, ghaTe rUpa guNa jJAna ciMtA baDI abhAgaNa, ciMtA cittA samAna. tethI ja mAruM vina pachI bAhAthI tenA vacanane svIkArI gRha-vepArAdi kAryamAM lA. ciMtA analathI baLate te eka divasa sArthavAhane jaNAvyA vinA, zaMbalarahita niHsahAya, madhyarAtrIe ekale aTula nagarIthI nIkaLI, prathama ThagI janAra Thaga je mAge palAyana thayo hato, te uttaradizAnA mArga sanmukha cAlyA. rastAmAM eka brAhmaNane bheTe thayo, tenI sAthe gamana-ava sthAna karatAM te baMnene paraspara prIti thaI gaI. keTaleka divase teo zaMkhapura pahoMcyA. acAnaka brAhmaNa mAM paDayo. sahacArIne zA mATe ahIM tyajI devo joIe? atyAra sudhI mArgamAM mane sahAyaka thayo, te tenI sevA karavI joIe. ema vicArI nisvArthabhAve auSadhAdi dvArA tene sAjo karyo. tyAre te niSkAraNavatsala droNa upara saMtuSTa thaye. ane kahevA lAgyoH "tArA sadabhAvane joI mArUM citta tArA pratye AkarSAyuM che. te huM tArI upara kaMIka upakAra karavA IcchuM chuM. te tuM A be maMtrane grahaNa kara. temAM eka viSanAzaka
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 71 : maMtra che, jyAre bIje javaranAzaka che. sumuhUte droNe te grahaNa karyA. yegyAvasare upayoga karaje ema kahI te mathurApurI gaye. ane droNa ThaganI zodha karate, bhamate bhamate gajapura nagare AvyA. tyAMnuM vAtAvaraNa gamagIna hatuM. samasta nagaranA loko AkuLa-vyAkuLa hatA. te joI teNe tenuM kAraNa pUchayuM. tyAre lokoe kahyuM. "amArA rAjakumArane mahAvara lAgu paDe che. ane niceSTa dazAmAM che. tenI vedanAne na charavanAra rAjakumAra jIvita tyajavA tatpara banyA che. vaLI te cha mAsathI vyAdhithI pIDAya che. tenuM zarIra kSINa thatuM jAya che. tene bhojana IchA naSTa thaI gaI che. tethI rAjAne vAraMvAra jIvana tyajI devA mATe kahe che. rAjA paNa putranA dukhe dukhita che. rAjA putrane AzvAsana ApavApUrvaka kahe che ke, kumAra e vicAra na kara. ApaNe upAyo karIe jethI thoDA divasamAM tuM nirogI thaIza tuM dhIratA dhAraNa kara. viSAdane tyajI de. aneka upAyo karavA chatAM koI asara na thaI, tyAre rAjAe nagaramAM ghoSaNA karAvI ke, "je kumAranA vyAdhine dUra karaze, tene rAjA mahAdAna Apaze." ane TUMka samayamAM samasta nagaramAM rAjAne saMdeza vyApI gayo. paNa keI maMtravAdI ghASaNa jhIlavA taiyAra nathI. tyAre DheNe brAhmaNa pAse prApta karela maMtranuM smaraNa karyuM. te rAjakulamAM gayo. tyAM rAjaputrane je, maMtra bale tene
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 72 : vararahita karyAM. kumAra svastha thayA. samasta rAjamahelamAM Anada-kaleAla chavAI gayA. rAjaputrane jIvita dAna ApanAra tene rAjAe kahyuM tAre je joIe te mAMga. tyAre droNe Thaga dvArA ThagAyA tyAM sudhInA sarva vRttAMta kahyo. rAjAe 5000 dInAranuM dAna ApyuM. tene peAtAnA sa`AbharaNe| ApI dIdhA. pachI sArA sahAyaka sahita droNane visarjana karyAM, avirata prayANu vaDe te kAlrapuranagarane pAmyA. tyAM jina darzAnArthe jatAM mArgomAM pUrve je ThagI gayela te dhUtane joyA. paNa dhUtanu' svarUpa juduM ja hatuM. atyAre tA te vizvava'danIya sAdhu vezane dhAraNa karI iryosamitipUrvaka, susAdhuyukta bhikSArthe nagaramAM vicaratA hatA. droNane Azcaya thayuM. teNe pUchyu... : bhagavaMta ! kAMcIpurImAM pUrve joyela te ja tameA che ? suvaNu mudrikAvaDe ThagI janAra tame ja ne ? te sAMbhaLI dhRta munivare kahyuM: he kalyANakArI! huM te ja chuM. mArI saghaLI vItaka kathA tane kahIza. tuM puSpAvata`sa udyAnamAM Avaje. atyAre kahevAnA avasara nathI. "sArUM huM AvIza." ema kahI droNa jinAlayamAM gayA. devavadana karI svasthAne ArvyA. bheAjanAdithI paravArI puSpAvata`sa udyAnamAM gayA. Azcaya cakita droNe dhRta munine vaMdanA karI. dha lAbhapUrNAMka muni paNa vArtAlApa karavA lAgyA : droNu ! kAMcIpurImAM tane ThagI cAravege jatAM mane vANuArasInA ThaMgeA maLyA. dravya sahita mane jANI mArI sAthe cAlyA. vizvAsa pamADI sAthe
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 73 kugrAmamAM rahyA. tyAM mAruM sarvasva harI Thage palAyana thaI gayA. dravya haraNathI dukhita huM be traNa divasa saMbrAMta cittavALo saMtapta thaye, jANe sarvasva jatuM rahyuM hoya, tema kAMI ja sUjhatuM na hatuM. ane tethI ja mArA manamAM vicAro udbhavyAH are ! are ! mahApApI meM saraLa cittavALA tene ThagIne tenuM dhana apaharaNa karyuM. te mArI pAse paNa na rahyuM, ane tenI pAse paNa nahIM. kharekhara puNya hoya, te dhananI prApti ane bhukti thaI zake che. pApI evA mAre jIvavAthI zuM ? ema vicAratAM tene mahA vairAgya utpanna thaye jIvitanAzAthe parvata uparathI jhapApAta karavA jatAM tene vairocana nAmanA muni bhagavaMte joye. ane parvata uparathI paDavAnuM kAraNa pUchayuM, tyAre meM sarva vRttAMta kahyo karUNAsAgara munibhagavaMte mane niSedha karavApUrvaka upadeza ApyoH he puruSa ! eka te paradhana haraNa vaDe pApa upArjana karyuM. vaLI atyAre jIvita tyajavAthI tuM bIjuM pApa upAjaMna karIza? dehanA nAzathI, parvata uparathI jhaMpApAta karavAthI ke agnimAM baLavAthI kAMI sukha utpana thatuM nathI. paNa aneka dukhanI paraMparA sarjAya che. muninI hitakArI vANuM suNatAM hadaya parivartana thatAM huM temanA caraNakamaLamAM paDI vijJapti karavA lAgyo : "he vAtsalya mahodadhi gurudeva! mAre saMsArathI nistAra kare. huM Apane zaraNe Avyo chuM. pApI, ajJAnI mAro uddhAra karo ! mArI kAkaludI bharI mAMgaNI joI temaNe pAparUpI
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 74 vyAdhine dUra karavAmAM parama auSadha samAna mane dIkSA ApI. dIkSita thaI gurujI sAthe vicaratA mane tAre bheTe thaI gaye, te sAruM thayuM. tuM mArA aparAdhane kSamA kara. tyAre droNe kahyuM emAM tamAre zuM aparAdha ? e te karma pariNAma ja jANe. saMyamI jIvanamAM rakta bano, ema kahI draNa kAMcIpura gaye. kharekhara jJAnI bhagavate kahe che ke paradravya haraNathI adhama manuSya dharmarUpa bagIcAmAM Aga lagADe che. haraNa kareluM dhana sukhe bhegavI zakatuM nathI. A bhAvamAM paNa sukha prApti nahIM. vaLI parabhave sadagati nahIM. corI karanAra nirdhanatA, durbhAgyatA vagere phaLa pAme che. mATe cArInuM vyasana tyajavuM joIe. atyAra sudhI kyAMya sAMbhaLyuM nathI ke corI karanAra manuSya karoDapati banya. sukhane bhoktA banyA hoya. je cArarUpa pApanA vRkSa upara ArUDha thaye, te pitAnA svArane ja beI bese che. eTaluM ja nahIM, paNa sthiratA-dhIratA-viveka saddagatine paNa hArI jAya che. paradhana haraNa karanAra sakuTuMba jiMdagI paryata duHkha bhegave che, mATe cArI tyajI devI joIe. droNe kAMcIpura jaI sAthe vAhane 5000 dInAra dravya arpaNa karyuM. te saMtuSTa thaye. tene upAlaMbha detAM kahyuM ke he kalyANakArI purUSa! amane kahyA vinA tuM kyAM cAlyo gayo hate. tArA jevA purUSa vinA mane dhanavaDe ane mahela vaDe paNa zuM? Ama baMne vacce vArtAlApa cAlatuM hatuM, tyAM
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ = 75 ? rAjamArgo pasAra thatAM eka kApAlikane teNe joye. tene kAna chedI, gadheDA upara besADI, gaLAmAM zarAvAlA, kaNavIra kusumathI vyApta mastaka, sarvAga masithI lipta, AgaLa bALakenA avAja sahita vadhasthAne laI javAto hate. tene jotAM Azcaryacakita droNe sArthavAhane kahyuM? aho! A te te ja kApAlika che, jeNe mane be vAra maraNane zaraNa karavA prayatna karyo hato, tenAthI tame mAruM rakSaNa karyuM hatuM. tyAre vadhasthAne laI javAtA mANasane sArthavAhe pUchyuM e bhAI ! zA mATe tame A mahAtapasvIne mAre che ? tenA vacanathI kupita thayela te purUSe kahyuM : A te vadhIne yogya ja che. te te tapasvI nahi paNa pAkhaMDicaMDAla che. tenA vadhanuM kAraNa tuM sAMbhaLa A pApI kAMcIpuranA rAjaputra siripAlane vazIkaraNa vidyA zikhavavAnA bahAnAthI rAtrIe kAtyAyanI devInA maMdiramAM laI gayo hato. devI samakSa purUSa balidAna nimitte rAjaputrane mAravA taiyAra thaye hate. A badhuM saMtAIne rahela rAjapurUSoe joyuM. teoe ekadama doDI AvI lAkaDInA prahAcchI jarjarita karI tene bAMdhI rAjA samakSa rajU karyo. rAtrIno sarva vRttAMta kahyo. te sAMbhaLI tene mAravAne rAjAe Adeza karyo. rAjAnA Adezane sAMbhaLI ArakSaka puruSoe vinaMtI karI. "he deva! A kSatriya dharma nathI ke je, tapasvI puruSane mahAna aparAdha hovA chatAM maraNa pamADe? tene dezanikAla
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 76 : karavo joIe jethI samagra dhana akSata rahe. tyAre rAjAe kahyuM. sArUM ema. paNa A te viSavRkSa samAna che. aneka jIvone nAzaka che, ene te sarvathA nAza ja karavuM joIe. tethI rAjAnI AjJAnusAra vadhArthe smazAnabhUmimAM laI jaIe chIe. ArakSaka puruSanA mukhethI saghaLI vAta sAMbhaLI baMne jaNuM Azcarya pAmyA. te samaye sArthavAhe droNane kahyuM : ahIM kAMI bheda samajAtuM nathI. A drazya jotAM droNa ciMtavavA lAgyo. aha! viSayakaSAyAsakta jI, zraddhA-saMvega rahita anAryo kAryakAryane jANatA nathI. akRtya karatAM acakAtA nathI, vaLI tenAthI prApta thatAM phaLanI paNa vicAraNA karatA nathI. aMte dIpakanI tamAM Asakta thayelA pataMgiyAnI jema vinAzane netare che. akArya karavAmAM nirata ja duSTa hAthInI jema rokI zakAtA nathI. tethI maraNadazAne vare temAM zI navAI? saMsAramAM apayaza, ubhayalakamAM duHkha-paraMparAnI prApti, vaLI thoDA jIvitavyane mATe gahita kArya karI anaMtakAla tIkSaNa dukha sahana karavAnuM emanA lamaNe jhIMkAya che." na AvI ceSTA karanAra te jame nahIM teja sAruM che. athavA te janmatAveMta maraNane zaraNa thAya, te ja uttama che. mahAmUDha che jANavA chatAM duSTa ceSTAmAM pravarte che. duSkarma upArjana karavA dvArA duHkhanI hAramALA saje che. mohAMdha chone dhikkAra che. cakSuvihIna aMdha khADAmAM paDe paNa cakSudhArI paDe te te mahA Azcarya gaNAya che. tethI te sArthavAha!
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ : G9 + AtmahitArthe ApaNe prayatna karavA joie. kemake jevI karaNI tevI bharaNI ! khADA kheAde te paDe. mAvaLa vAvI AMkhAnA phaLanI IcchA karavI nakAmI che. tethI paraleAkanA zreyArthe zubha anuSThAnAmAM pravartavu' joI e. uccabhAvanA bhAvatA te baMnenA jotAM ja karUNAkra'da karatA, maraNarUpI mahAbhayathI ka"pita zarIravALA sajana samakSa te kApAlikanA zarIranA TUkaDe TUkyA karavApUrvaka camasadane paheAMcADayA. tenI dANu viTabaNA joi duHkhita hRdayavALA ane jaNA peAtAnA ghare gayA. paDhe pade vairAgyuMtpAdaka, mAhanI bhISaNatA, mAyAnI tAMDavalIlA darzAvatA drazya nihALI droNanuM hRdaya dravita thayu.... pUrva muninA darzanathI utpanna thayela vairAgyanA haLadariyA raMga ceALamajIThe khanI gayA. tene have tA sadguru-saMganI utkaMThA vyApI gaI. tenu mana kayAMya sukha anubhavatuM nathI. pachI bhAjanakArya thI nivRtta thayA khAda sAvAha samakSa rajA mAMgatA droNe kahyuM : snehAnuba dhane tyajI mArA nagare javA mane rajA ApeA. kharekhara! huM svagRhanI jema ja ATalA divasa tamArI samIpe rahyo hatA. premataMtuthI kha'dhAyela mArU mana javA mAnatuM nathI. paNa zuM thAya? gayA vinA chUTake nathI. dAkSiNya guNAdhIza ! tamArU huM. zuM varNana karU? tArA ekeka guNu kahevAne bhAratI samatha nathI, te saghaLA guNNAnu varNana tA hu zI rIte karU? parakalyANu karavAmAM nirata tamArA jevA kAI ja viralA hAya che. .
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 78 ka guNAnurAgI vadhu na karI rahyo tyAM sAvAhe kahyuM: huM mahAnubhAva ! guNarahita mArAmAM tamArA jevA mahApuruSA guNNAnu ArepaNu kare, paNu A praza'sA huM' jIravI zakatA nathI. sAtha vAhanA vacanane nakAratA punaH javA mATe rajA mAMgI prItaDInAM khadhanathI khaMdhAyela te sAthe vAhane tyajI zakatA na hatA. " kharekhara prIta mAMdhavI sahelI paNa nihavI duSkara che." vaLI prItaDI khAMdhatAM re baMdhAya nA. sAthI janameAjanamanA bhUlAya nA " chatAM prItinA baMdhanAne kAcAsutaranI jema teADI, manaDuM' vALI, sAthe vAhane cheADI za`khala sahita svanagara sanmukha teNe prayANa karyu. "" mAga lAMmA hatA. jarAthI jajarita zarIrAdinA kAraNe madya vege, vizrAma karatA keTalAka divase te tu avananagare paheluMcyA. tyAM nayanacakArane caMdramAnA darzanatulya tene zrI guNadharasUrIzvaranA darzana thayA. temane Adara sahita vaMdanA karI. peAtAnA sa'zayanu... nirAkaraNa karyuM', have A khAju' glAnamuninA vaiyAvacakAya mATe rAkAcelA pUjyazrInA tapasvI ziSya suprabhamunine rAtrIe ekAeka viSadhara *syA, viSanI tIvratAthI teo tatkSaNa ceSTArahita thayA. gArUDikA AvyA, maMtratatrAdi upacAro karavA chatAM kAragata nIvathA nahi. tyAM te| droNu vaMdanArthe ANye. AjubAjumAM AkuLa-vyAkuLatA joI teNe tenu* kAraNa pUchyuM. tyAre munibhagavaMte tene saghaLI hakIkata kahI. parApakArI puruSanu sana parApakAra hAya che. tethI droNe kahyuM, mane te mahAtmA
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ = 9 : batAve. tyAre tene viSadhara sela munine batAvyA. tatkSaNa viSahara maMtranA smaraNathI tenA viSanuM nivAraNa karyuM. viSAvega hatA cetanAvata muni UDyA. paNa takSaNe eka Azcarya utpanna thayuM. A Azcarya addabhUta keTInuM hatuM. tene bhavobhavanuM darzana karAvyuM. te munine droNanA darzana mAtrathI IhApoha karatAM jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. mUcchita thaI te dharaNI upara paDavA, AnaMdamaya vAtAraNa zekamAM palaTAI gayuM. zuM punaH vidagAra thayo? koNa kheda pAmyA. te pharIthI tenuM nivAraNa karavA UTho, tyAM te vikasita leyaNavALA cetanAvata, sAdhu ekadama UThayA. jotAM ja Azcaryacakita droNe pUchayuM, bhagavad ! zuM punaH viSavikAra thayo? tyAre muni mahAtmAe kahyuM: mahA bhAgyazALI huM viSathI mUcchita thayo nathI, paNa mehaviSa dUra karanAra tArA darzanathI mane pUrvabhavenuM smaraNa thayuM che. tyAre teNe kahyuM. kevI rIte ? tyAre temaNe pUrvabhava jaNAvyo A bhavathI pUrvanA trIjA bhave kuMkaNa dezamAM sAlvara nAmanuM gAma hatuM tyAM somila nAme brAhmaNa vasatA hatA. tenA tuM ane huM baMne putro hatA. eTale ke sagA bhAIo, bAlyavayamAM ja jananI maraNane zaraNa thaI hatI. pitAe mahAkaTe meTA karyA, ApaNe bAlyAvasthA vaTAvI, vedavidyAne bhaNyA. tyAM vedakathAdi kahevA vaDe udarapUrti karavA lAgyA. ApaNe udarapUrti mATe bhamatA, paNa jema pativratA strI patine tyAga
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ na kare, tema daridratA ApaNe tyAga karatI na hatI. vyAdhine AdhI lAgelI che, tema daridratA ApaNe pIcho choDatI na hatI. ApaNe kaI kaIvAra bhojana vinA paDayA rahetA, koIvAra adhuM ja bhejana prApta karatA, preta-picAzanI jema pUrNa bhajana karI kadI paNa rAtrie sUtA nahi have dAridrane Apatti cheDatI nathI. tema ekavAra dukALa paDayo. bhUkhamaro thaye dhAnyasamUha paNa khUTI gaye dhAnya niSpatti te dare rahI. leka hatAza thaI gayA. dAtAre paNa parA--kha thayA. rAjaloka paNa karaverA vagere dvArA upadrava karavA lAgyA. taskaro paNa IcchApUrvaka lUMTaphATa karavA lAgyA, AvI avasthAmAM pitAe tane ane mane kahyuM: "beTA ! jIvananirvAha thaI zake tema nathI, te dezAMtara javuM yukta che." pitAnA vacanathI te ane meM kahyuM : "pitAjI! theDI vAra ahIM ja rahIe, tame vikalpa karo nahIM. ApaNe dezAMtara jaIzuM. ema vicArI ApaNe lokone pUchaparacha karI ane mane hara saurASTra dezamAM subhikSakALa vate che, ema jANI pitA sAthe mahAprayane gayA. vAtAvaraNa ane annapAnAdinA pheraphArane kAraNe jatAveta ja pitAnI tabiyata bagaDI gaI javara, dhAsa, mahAbhIma rogonI utpatti thaI. dhanarahita ApaNe auSadhine upacAra te zI rIte karI zakIe? upacAra rahita rega vadhavA lAgyA. ane pitA mRtyu pAmyA. teo paraloke sidhAvyA. pitRmaraNathI dukhita ApaNe temanuM mRtaka kArya karyuM. eka bAju AdhAra staMbha samA pitAne
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 81 : viyeAga tA bIjI bAju dAridratAnA caiAga ! Nu nAmanA kIDAthI kASTha adarathI keAtarAI jAya, tema ApaNuM aMtaHkaraNu A bethI kAtarAI gayuM ! duHkhI avasthAmAM ja prAyaH mAnavane pApa-puNyanA bheda samajAya che. aizvarya -Rddhi-samRddhi e dharmanI dAsI che, daridratA adharmanI dAsI che. tethI ja sukhAbhilASIee puNya upArjana karavu joie. pApapravRttine tyajavI joie. ApaNe khaMne vicAravA lAgyA. have zu karavu? zuM peAtAnA sthAne jaIe ? athavA dezAMtara jaie? athavA kAI rAjaputranI sevA karIe ? ke ahIM ja rahIe ? ema vikalpamALAothI ApaNuM mana ciMtAsamudramAM DUbeluM hatuM, tyAM te puNyayeAge tyAM ja AvIne pratimAvahana karatA eka munine ApaNe joyA. sunirdeza nathI manamacUra nRtya karavA lAgyA. muni samIpe jai vaMdanA karI, mahAtmA kAusagga dhyAnamAM hatA, eTale temanA mukhakamalane ApaNe animeSa nayaNe nihALI rahyA hatA. temaNe kAusagga pArTI. ApaNe pharI vaMdanA karI. temaNe pUchyuM : tame kANu che? kema viSAda yukta jaNAva che ? ane ApaNe mULathI ApaNA pUvRttAMta kahyo. svadezagamananA peAtAnA saMkalpa jaNAvyA. ApaNA duHkhanI vAta sAMbhaLI mahAtmAe ApaNane dharmanuM AzvAsana ApyuM, khare ja mahApuruSA paraduHkhabhaMjana heAya che. paraduHkha-ciMtA karanAra munie kahyu : tamArI jemaja vINA vAge
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 82 : gRhasthAvasthAvAsamAM huM paNa aneka prakAranA vikalpanA taraMga gothI vyAkuLa hato. paNa suguru caraNanI sevAthI hAla saMyama laI ciMtA rahita gAma-nagarAdimAM vicaruM chuM. tame paNa saMsAravAsa tyajI munibhagavaMtenuM zaraNa svIkAre. mehadazAnI bhISaNatA samajI tame dune jalAMjali che. dezAMtara javA chatAM paNa pUrvakRta puNyAge vAMchitanI siddhi thAya che, mATe dezAMtara gamana paNa niSphaLa che. puNyazAlIne te ghare beThA gaMgA Ave che. teo pUjanIya bane che. jyAre bIjA che dezAMtara gamana kare te paNa teo ISTanI prApti karI zakatA nathI. temane dAsapaNuM karavuM paDe che. mATe sarva prayatna vaDe sukRta upArjana karo. kuvikalpane tyajI tame dharmamAM cittA parovo. munimukhe dharmopadezanA zravaNathI saMsAra svarUpa samajAtAM ApaNe baMnee pravajayA grahaNa karI, saMyamI jIvana tapacaraNAdithI niraticAra pALI, aNasaNa karI, kALadharma pAmI tuM ane huM baMne nirjarAlayamAM utpanna thayA. divya saMpattine bhegavI AyuSya pUrNa thatAM tyAMthI vI huM potanapuranagaramAM vaNika putrapaNe utpanna thayA. keTalAka varSo saMsArasukha bhogavI meM A guNuMdharasUrinI samIpe pravajyA grahaNa karI. atyAre tane jotAM ja mane jAtisamaraNa jJAna prApta thayuM che. pUrve anubhavela sarva vRttAMta sAMbhaLI karmavaraNa zithila thatAM droNane paNa jAtismaraNa jJAna prApta thayuM. ane rAtrimAM Avela svapnanI jema bhavasvarUpa nihALyuM. jAti maraNa viNA
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 83 : vAgI gaI. pUbhava smaraNarUpa nAdathI masta banela AtmA suSupta dazAmAMthI jAgRta thaI gaye. 'dra tarata ja sUrIzvarajInA caraNe paDI teNe vijJapti karI : " bhagavan ! ghaNA divasathI kuTuMcitA tyajI, sAra-sa'bhALa karyAM vagaranuM mAruM' mana sayama levA mATe DAlAyamAna thAya che. tA mAre zu karavu ? sayama levA utkaMThA dharAvatA tene gurubhagavaMte dharmopadeza ApI sa`sAranuM svarUpa darzAvyuM. sauMsArarUpI ra'gabhUmi upara nUtana svAMga sajI jIva nATakiyAnI jema ceSTA kare che. kayAreka hAsyarasathI zrotAjanAne mugdha banAvI de che. kayAreka narakAdinA bhISaNa drA khatAvI raudratA darzAve che. kayAreka divyalAkamAM divyasukhA bhAgavaTA karanAra devanu svarUpa khatAvI AnaMdamagna banAve che. tA kayAreka tiya canu rUpa darzAvI paravazatA-kaThAratAnuM' dana karAvI de che. te mRtAvasthA dekhADI karUNarathI AkaMda karatAM vAtAvaraNane zAkamagna banAvI de che. A che jIvanuM svarUpaparivartana sa`sAramAM paribhramaNa karatAM jIva dareka sainimAM janma-maraNunI pa'parAne prApta karatAM kacAreka mAtA, tA pitA-putrAdinA svarUpane dhAraNa kare che. vaLI keAI jIva evA nathI ke, jeNe dhana upArjana karavA mATe prayatna na karyo hAya! kuTu baciMtA na karI hAya, duSkarmo na karyo hAya, parane DagyA nahAya ! arthAt jIve rAva pApa-vyApAra Acaryo che. ', itihAsanuM koi pAnu' evuM nathI jemAM sa'sArIjIvAnI tamAma ceSTAnu varNana na bharyu. hAya. arthAt samasta jIvAnI
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ A kahAnI AlekhAyelI che. enA vAMcana dvArA jIva bedha pAmI zake che. vaLI saMsArI jI bAhya kuTuMbanI ciMtA kare che. AMtarika kuTuMbanI citA te jANe vismaraNa thaI gaI che. vaLI kSaNika nAzavaMta A bAhyakuTuMbanI ciMtAthI zuM? tane zAzvata sukhanI prApti bAhyakuTuMbanI ALapaMpALathI maLaze kharI? kadI nahIM maLe. chatAM mehamasta jIva emAM ja rApara rahe che. mATe A be mAMthI jenI ciMtA karavI tene gya lAge tema tuM kara. bAhyakuTuMba e te upacarita che. jyAre nirUpacarita te AMtarikuTuMba che. bAhyAkuTuMbanI ALapaMpALa tyajavA jevI che. AMtarika kuTuMbanI ciMtA AdaraNIya che. tethI kalyANakArI mahAbhAga! je nirUpacarita kuTuMba upara prIti jAgRta thaI haya, te tenA upacArabhUta tuM pratrajyAne svIkAra kara. guruvacane tattva samajAtAM saMvegI koNe kuTuMba ciMtAne tilAMjalI daI guru samIpe pratrajyA vIkArI lIdhI. pachI te apramattapaNe saMyamanI sAdhanA karavA lAgyA. droNa mahAtmA banyo. teNe zarIranI mamatA tyAgI, tyAgI jIvana upara prIti dhAraNa karI, chaThTha-aDDamAdi tapa dvArA zarIra zoSavI, siddhAMtane abhyAsa karI, arthavicAraNAmAM magna, bALaglAnanI viyAvacamAM usuka guru sahita gAma-nagarAdimAM vicaravA lAgyA. ekavAra siddhAMta zravaNamAM tatpara bhavya loke samakSa guru bhagavaMta tattvavANInuM jharaNuM vahAvI rahyA hatA ane droNamuni paNa vaMdanAdi vidhipUrvaka zravaNa karavA beThA hatA te
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 24: samaye nirbhayapurathI eka purUSa AvyA. sUrIzvarajIne vaMdanA rRrI ucita sthAne beThA. guru bhagava'te madhurAlApapUrvaka Agantukane pUchyu'-" huM kalyANakArI purUSa ! tArU kAMthI Agamana thayu che ? tyAre teNe kahyuM : huM nirbhIyapurathI Avela chuM. te sAMbhaLI sUri samIpa beThelA droNa muni te mANasane eLakhI gayA. pachI tene kahyuM :the|DIvAra tuM ahIM ja raheze. vyAkhyAnanI pUrNAhUti thaye kuTuMbasa badhI vAte pUchIza teNe paNa te svIkAryuM" vyAkhyAnanI samApti thaI, janasamudAya paNa peAtAne sthAne gayA, tyAre droNamunie Aga tukanI sAthe peAtAnA kuTuMba saMba'dhI vAtacIta karI, kuTuMbanI samagra karUNAjanaka sthitinuM varNana karatAM te puruSe kahyuM : tame gharathI gayA pachI tamArI patnIne zUlavedanA utpanna thaI. tenAthI pIDita be traNa divasa bAda maraNane zaraNa thai hatI. vaLI tamArA moTA putra nira'kuzapaNe dhrutAdi vyasanamAM rakta thayeA hateA gharanuM sva sva gUmAvyuM. chevaTe khAvApIvAnAM paNa phAMphAM paDavA lAgyA tyAre te cArI karavA lAgyA. paNa pApa the u ja DhaMkAya. pApanA ghaDA phUTyo ane ekadi' rAjapuruSanA hAthamAM te sapaDAye ane rAjA samakSa tene rajU karyAM. tene joi rAjAe pUchyuM': A kANu che ? tenA javAkha ApatAM ArakSaka puruSAe kahyuM : deva! tame rAjakAryArthe droNu nAmanA pradhAnapuruSane mekalela tenA jyeSTha putra che, tyAre rAjAe tene kArAgAramAM nAMkhyA ane kahyuM : droNu jyAre Avaze tyAra pachI je karavA ceAgya haze te karazu.. kharekhara
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 86 : vyasana e pApanI velaDI, temaja viSa velaDI che. te mAnavanuM jIvana khedAnamedAna karI nAkhe che. A bAju droNaputra kArAgAramAM divaso pasAra karI rahyo che. have draNamuni paNa svajana parivAranI dayAjanaka sthitinuM varNana sAMbhaLI saMsAra svarUpane vizeSa prakAre bhAvavA lAgyAH aho karma pariNati! karmavilAsa! kuTuMba viSamadazAne pAmyuM. A dazAmAMthI mAre teno uddhAra kare joIe. je guru AjJA Apaze, te tyAM jaI durAcArI, pApI putrane pratibaMdha karI dharmamAgamAM sthira karIza. ema vicArI guru samakSa jaI, gurucaraNe vaMdana karI potAne sarva abhiprAya kahyo. gurue paNa lAbhanuM kAraNa vicArI keTalAka susAdhuo sAthe temane mokalyA ane teo nirbhayapure pahoMcyA. tyAM ucita sthAne Azraya karI teo rahyA. temanA AgamananA samAcAra vAyuvege tyAM prasarI gayA. tenA AgamanathI rAjA harSita thaye cAle, mAruM kAma siddha thayuM. paNa A te droNamuni banyA hatA. rAjA Azcaryacakita thaI gayo. vaMdanApUrvaka ucitAsane beThe, gurubhagavaMte paNa tyAM kAlocita dharmakathA kahI te sAMbhaLI rAjAe pUchyuM ke A kenI kathA che? tyAre teNe paNa dhU vacanA, kApAlikanI mAyAjALa, janmAMtarane jaNAvatA jAtismaraNa jJAnanI prApti paryata potAne sarva vRttAMta AmUlacUla jaNAvyuM, te sAMbhaLI rAjA paNa vairAgya pAme. vairAgyavaMta rAjA kahevA lAge ke kaluSita cittavaDe che je kAryo kare, tenA kiMpAka phalonA virasavipAkane anubhave che. pUrvakRta karmAnusAra sukha-duHkhanuM
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 87 : nirmANa thAya che, duHceSTA vaDe AtmAne jIvo malina kare che. kamaM prerita sukha-duHkha anubhavatA jIvone viSe kaI kartA nathI. paNa temAM nimittabhUta pitAnI zubhAzubha karaNI ja che. azubha karaNIrUpa tAMtaNa vaDe AtmAne bAMdhI jIvarUpI kALiyo saMsArarUpI jALamAM phasAya che. tethI he droNamunIzvara ! tame je karyuM, te sAruM karyuM che, kemake samagra duHkhane kSaya karanArI mAtA pratrajayA che. vaLI amAruM prayojana paNa tamArA anubhAvathI siddha thayuM che. kema ke te ja divasathI mArI vairanI javALA zAMta thaI gaI hatI, tethI he rAjan kuzaLane irachatA tAre zubha pariNAmamAM rahevuM joIe duSTa pariNAmazI chAbhavane parabhavamAM dubaja prApta thAya. rAja paNa vaMdanapUrvaka bhagavAnane vinaMti karavA lAgyo. gurubhagavaMta! mAre lAyaka je kAMI kAma hoya te jaNAve, ema kahI rAjA pAcho pharyo. have pitAnA Agamanane sAMbhaLI lajajAthI bIDAI gayelA nayana che, jenA tevo te laghuputra Avyo. teNe vaMdanA karI. tene paNa AdarapUrvaka lAge kahyuM ke tuM kyAM rahe che? tuM zuM kare che? tyAre teNe azrapUrNa nayane pUrva purUSe kahela te ja kuTuMbane vRttAMta kahI saMbhaLAvyo. tyAre munivare paNa sakala kalyANakArI jinadharmanuM svarUpa moTA prabaMdhathI jaNAvyuM. teNe paNa jinadharma svIkAryo. mithyAvAdi vApasthAnakenA teNe pratyAkhyAna ryA avAra navAra te muninA paricayamAM AvavA lAgyA. dharmavAsita manavALA tene ekavAra munibhagavaMte kahyuM : kalyANakArI ! je tAro vaDila bAMdhava pratrajyA svIkAre, to kArAgArathI mukti apAvuM
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ = 88 : teNe jaIne badhI vAta vaDila bAMdhavane karI. te sAMbhaLI kArAgAranA vasamA duHkhane sahana karatAM ghaNe kALa pasAra thaI gayo hato ane kArAgAramAMthI muktine IrachatA, nirveda pAmela te vaDila bAMdhave paNa muninI pratijJA svIkArI lIdhI. te jANu droNamuni harSita thayA. temane kAryasiddhi thayAne harSa samAtuM na hatuM. karUNAsAgara munie paNa rAjavI pAse tene kArAgRhathI mukti apAvI. muktimArganA pathika banavA tatpara tene pravajyA grahaNa karAvI. teo vihAra karI guru samIpe AvyA. cirakALa niSkalaMka cAritrane pALI kALadharma pAmI droNamuni saudharma devake mahartika deva thayA. devalokamAM divyabhegone bhogavI tyAMthI evI bUDhIpanA bharatakSetramAM magadha dezamAM rAjagRhanagare rAjAnA amAtyanA putrapaNe avataryA. temanuM Aya zeSa nAma pADayuM. teo pUrve prApta karela saMyamanA anurAgathI saMsAranA samasta padArtho para virAgadazA bhAvatA yauvanavayane pAmyA. dAraparigraha vinA mAtA-pitAnA AgrahathI keTalAka kALa gRhasthAvasthAmAM muni bhagavaMtenI sevAmAM pasAra karyo. bAda vairAgI banelA keTalAka mitronI saMgAthe he azvasena mahArAjA! te ahIM Avyo ane pratrajyA aMgIkAra karI. ane AyazeSa nAmanA dvitIya gaNadhara thayA. mAyAnA tAMDava nRtyane jaNAvatA dvitIya gaNadharana pUrvabhava kahyo. have he rAjana ! tRtIya gaNadharanA pUrvabhavene ekAgra citte sAMbhaLo.
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAti-smaraNa-vINA vAge! enA nAde Atama jAge! tRtIya gaNadhara zrI ve sika [3]
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ re dhana ! tArA pApe ! yAne tRtIya gaNadhara pUrvabhava kathAnaka kevacaratnathI yukta, pRthvItalane pAvana karatA AMtara samRddhimAM lIna, pArzvanAtha prabhu vArasInagaramAM samesaryA. mahanidrAmAM supta janone jAgRta karanArI amRtanA AsvAda sarakhI temanI dezanA varasI rahI che, bhavyajanonA manamacUra nRtya karI rahyA che. vANI sudhArase aneka janasamudAyanI utkAMti thaI rahI che, azvasena mahArAjA samakSa prabhu svagaNadharonA pUrvabhave darzAvI rahyA che. have prabhu tRtIya gaNadharanA pUrvabhavanuM varNana karatAM pharamAve che ke A jaMbudvIpanAM pUrva videhamAM puSkalAvatI nAmanI vijaya che. temAM saumanasa nAmanuM nagara che. tyAM dAMthI uddhara, zatruo rUpI hAthIne viSe kesarI kizora samAna mahAparAkramI vijayasiMha nAme rAjA hatA. tenI iMdrANInA rUpane paNa tiraskAra karavA samartha evI saundarya rU5, saubhAgyAdi vikRtaguNarUpI alaMkArathI suzobhita nirvANa nAmanI patnI hatI. te devIne mahAparAkramI, tejasvIpaNAthI pRthvItala upara yazane prApta karela evo nirUpamarUpazAlI kAmadeva sarakhe jayasuMdara nAme putra hato. tene pANI mAMge tyAM dUdha hAjara thAya, sevake salAma bhare, sukhamAM kaMI ja kamI nathI! te
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 91 : suMdara rAjavaibhavane bhogave che. te rAjaputrane ati lAkta, tenA kArya mAM rakta, caraNakamalanI sevA karavAmAM apramatta naMdaka nAmane bAlamitra che. baMnenI mitrI evI jAmI che ke, dehathI jema chAyA kUra na rahe, tema haMmezA sAthe bhojana, zayanAdimAM sahacArI. baMne divasa pasAra kare che. mAtra zarIrathI judA, paraspara prItinA tAMtaNe baMdhAyelA kSaNamAtra viraha sahI zakatA na hatA. have ekavAra rAjA sukhe mIThI nidrA laI rahyo che, maMda maMda samIra vAI rahyo che, pAchalI rAtrine samaya che, te vakhate rAjAne acAnaka citA utpana thaI. nidrAdevIe vidAya lIdhI, mana pavanavege vicAraNA karavA lAgyuM ke, A jayasuMdarakumAra rAjalakSaNe pata, pUrva puruSapada pradAnAgya, rAjyasiMhAsanane zobhAvanAro che tethI moTA sanmAnathI tene kyAreka rAjavI banAvavAmAM Avaze, to bIjI badhI paTTarANIe potAnA rAjaputrane rAjya na maLaze, evI zaMkAthI viSaprayoga dvArA tenA jIvitavyane nAza karaze. mATe mAre putranA kSemakuzala mATe kyAMka mokalI devo joIe. veSaparivartana karI pRthvI upara paribhramaNa karaze. pachI tene yegya samaye rAjavI karazuM. ema vicArI rAjAe jayasuMdarakumArane bolAvyA, chaLakapaTa karI tene tiraskAra karI rAjamahelamAMthI bahAra cAlI javA AjJA karI. pitAnA apamAnathI duSita te madhyarAtrie bAlamitra naMdakanI sAthe rAjamahela ane nagarane choDI cAlI
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 92 : . nIkaLyo. pUrva dizA sanmukhanA mArge prayANa karyuM. rAjavaibhavamAM ucharela, sudhAtRSAnA te svapnamAM paNa darzana karyA nathI, vaLI pRthvItala upara sparza paNa karyo nathI, chatAM muzkelIno sAmano karatA musApharImAM AgaLa dhape ja jAya che. ema karatA pAMca jana pasAra karI atyaMta parizramathI thAkI gayela jema tema karI te kheTakane viSe prApta thayo. tyAM eka brAhmaNanA ghare rahyo. teNe AkRtithI kaI mahApurUSa haze, ema dhArI svAgata pUrvaka bhojana karAvyuM. tyAM te traNa rAtri rahyo. pharI parizramanA thAkane dUra karI svastha thatA naMdaka sAthe AgaLa prayANa karyuM. kamathI kusumapuranagara vaTAvI, tyAMthI AgaLa vadhatA mArgamAM aneka pratikULatA AvavA lAgI, paNa dhIratApUrvaka Agekadama baDhAvI rahyA hatA. mArgamAM cAlatA ziyALAne samaya hato, atyaMta zIta pavana gAtrone kaMpAvI dete hato, kyAreya AvI vedanA anubhavI na hatI, tethI AgaLa Daga bharavA rAjaputra asamartha thaye, tethI naMdake kahyuM : he rAjaputra! A bAju juo ! kevuM ramya upavana dIse che! tenI zobhA te nIhALa! juo te kharA ghaNA patrazAkhAethI vyApta aneka vRkSo zobhI rahyA che. pakSIgaNa kilakilATa karI rahyo che, khubedAra pupanI pheramathI vAtAvaraNa mahekI rahyuM che bhamarAo gaNagaNATa karI rahyA che. samagra vanarAjI khIlakhIlATa hAsya karatI na hoya ema jaNAya che. te cAle ApaNe tyAM jaIe. kSaNavAra vizrAMti laIe.
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 93 : zItasamIrathI utpana thayelI pIDA dUra thatAM ApaNe AgaLa jaIzuM. rAjaputre paNa kahyuM: sArUM tyAre ApaNe tyAM jaIe. pachI baMne jaNAe udyAnanA madhyabhAgamAM rahela devamaMdiramAM praveza karyo. maMdiranA eka bhAgamAM teo vAsa karI rahyA. A bAju rAjaputra kSaNavAra ubhe thaye. teTalAmAM tenA mastaka upara zItalabiMdu TapakavA lAgyA. AzcaryathI A zuM ? ema vicArI teNe uMce joyuM. te koI puruSa hAthamAM jaLakaLaza bharI uMcA hAtha rAkhIne rahyo hato. te joI rAjaputre vicAryuM : ahIM keI paradezI sutelo jaNAya che. mATe anya jagyAe jaIe. tyAM te paganA avAjathI tyAM rahela mANasa bolyA : he mahAyaza! ahIM rahI mAruM rakSaNa karo, tyAre rAjaputre kahyuM tuM keNa che? tyAre te paradezI be huM kuNAladezane vAsI chuM. javalana nAmane brAhmaNa chuM. sAkSAt dAridramUrti chuM. svapnamAM paNa sukhane darzana karyA nathI. huM jIvana nirvAha karavA asamartha chuM kalA-kauzalyathI rahita chuM. hamezA ghare ghare bhikSA mAMgu chuM ane divasAMte bhejana karuM chuM. A daridra avasthA mane khUba pIDe che. tethI huM ahIM A chuM. A kAtyAyanI devInuM maMdira che. te manavaMchita pradAna karavAmAM kalpalatA samAna che. ema lekamukhethI sAMbhaLI, tenI ArAdhanA karavA ahIM Avyo chuM. sarvathA AhAra tyAgI bhagavatInI sevA karI rahyo chuM. Aje mAre visa upavAsa che. ema sAMbhaLI anukaMpA prerita rAjakumAre kahyuM, "je ema ja che.
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 94 : te tenI upara tuM jalakaLaza rAkhI kema rahyo che tyAre javalane kahyuM. jyAre devI kRpA karaze tyAre A jaLavaDe tene abhiSeka karIza." kemake upavAsa dvArA zarIra kSINa thaI gayuM hoya, eTale jaLa levA javAya nahIM, eTale AgaLathI ja taiyAra karI rAkhyuM che. tyAre rAjaputre kahyuM ke AvI sthiti vaDe tuM lAkha upavAsa karIza, te paNa devI saMtuSTa nahi thAya, kemake devatAo savathI saMtuSTa thAya che. sAvavihInane siddhi prApta thatI nathI. kArya siddhi mATe prANano bhoga ApavA paNa tatpara rahevuM joIe jIvitanI apekSA vinA kaSTa sahana karavA paDe. je upavAsa dvArA ja IcchitanI prApti thatI hatI te jagatamAM kaI jIva dukhI ja na rahe. badhA ja sukhI thaI jAya. paNa ema banatuM nathI have karUNArasa bhaMDAra kumAra, hAthamAM nIlamaNinI kAMti jevI tIkSaNa talavAra laI devI saMgAthe gaye. ekadama devIne kahevA lAgyo, A garIbanA ichitane tuM Apa? athavA mArA mastakakamalanI pUjA svIkAra." ema kahI ekadama devIne kezapAza hAthamAM pakaDI talavAra vaDe ghAta karavA taiyAra thaye, tyAM te devIe tene pakaDI lIdhe. pachI kahyuM: he vatsa! zA mATe tuM sAhasa kare che? je kArya hoya, te tuM mane kahe. tyAre sArika rAjaputre kahyuM: "jo ema ja che, te atyaMta dukhI A brAhmaNanI IcchAne tuM pUrNa kara." tyAre devIe kahyuM : he vatsa! satvarahita cha mAM agresara te vAMchita dAnane
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 95 : mATe agya che. tethI jo tArI pitAnI kaMIpaNa IcchA heya, te huM pUrNa karyuM ane nivRtta thAuM. tyAre sAtvika ziromaNi rAjaputra bolyo "he devI! tuM mArA Icchitane ApavA Icche che, to A garIbanA mane rathane pUrNa kara. tenA nizcayane jANa devIe brAhmaNane kahyuM : je joIe te mAga. tyAre amaza vaDe brAhmaNa bolyAH he devI! Icchita ApatA pahelAM ubhI rahe, huM kahuM te sAMbhaLa. zA kAraNathI te mane darzana ApyuM nahi? vIsa upavAsa pUrNa thayA chatAM ema ja ubhI che ! ane A mahApuruSanA vacanamAtrathI vara ApavA taiyAra thaI gaI? huM ATalA divasathI tArI ArAdhanA karuM chuM, chatAM tane kaMI ja thatuM nathI? tenA reSayukta vacana sAMbhaLI devI belIH "sAMbhaLa brAhmaNa ! lAkha upavAsathI amArUM mana saMtuSTa thatuM nathI, ame satvathI AkarSAIe chIe. ane irichatane ApIe chIe. tuM to sarvavihIna che. vaLI kaI mahApuruSanA vacanamAtrathI ame anusaratA nathI, paNa tene satvathI saMtuSTa thaIe chIe. tRNanI jema jIvitane paNa tyAgavA taiyAra thAya che, evA satvazALI jIvo ja siddhi meLave che, kharekhara savathI ja devatAonA siMhAsana calAyamAna thAya che. maMtrasiddhi paNa satvazALI ne ja thAya che. kAyarane nahi, | devIe kahyuM bola tane je game te kahe. tyAre velane vicAryuM ke satvarahita evA mArI pAse bIjAnA uparathI meLavela lakSamI zuM cirakALa raheze? potAnA sAmatharya thI ke
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyathI meLavela lakamI TakatI nathI, te zA mATe AvI lakSmI meLavavA prayatna kare joIe ? enA karatAM te pitAnA parAkramathI prApta karelI bhikSA paNa sukhane denArI che. puNya rahita prANInI tRSNA zuM pUrNa thatI haze? te AnAthI mAre sayuM! ema vicArI te vegathI saMthArA uparathI uThyo, upavAsathI zarIra kSINa thayuM hatuM chatAM tene ekadama vilAsa utpanna thaye ane pitAnA ghara sanmukha deDyo, tenI dhananI AzA virAma pAmI gaI A bAju vilakhI paDelI devI pharIthI tene bolAvavA lAgI ane AdarapUrvaka kahyuM? bhaTTa! zA mATe tuM gRhAbhimukha De che. Icchitane mAMga. tyAre brAhmaNe kahyuM : "devI puNyavihIna, satvarahita chanI pAse dhana, parvatazikhara uparathI paDatA jalanI jema keTaloka kALa sthira raheze? te he devI ! tuM mArA aparAdhane kSamA kara. turata ja devI belI tArA aparAdhane kSamA karuM chuM. atyAre tuM vIryavaMta banyo che. ApavA chatAM paNa grahaNa karatuM nathI, te paNa manavAMchita pUrNa karavA samartha A maNine tuM grahaNa kara. huM tArA savathI saMtuSTa thaI chuM. tyAre brAhmaNe kahyuM : prItibhaMganA bhayathI grahaNa karUM chuM. paNa arthIpaNA vaDe te nahIM ja ema vicArI pipAsA rahita maNi grahaNa karI thoDe AgaLa gayo. tyAM te tene vicAra . je mArI labdhi nathI, to A ratnathI mane zuM lAbha. jagatamAM daSTipAta karatA joIe chIe ke, maNi rahita paNa
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 97 : puNyazAlI ja sukha vaibhava, vilAsane bhegavaTe kare che, te pachI mane vaMchitane IcchatA jIve pujana karavA haMmezA prayatna karavo joIe. anya upAyo vaDe zuM ? ema vicArI pAcho vaLI te devatAnA karakamalamAM maNi mUkI cAlyo gaye. tyAre sAttivaka rAjaputrane devIe maNi svIkAravA kahyuM ke tArA saMsargathI kAyarane paNa vIllAla utpanna thayo, vaLI dAtArane joI bIjA ne paNa dAna devAnI IcchA utpanna thAya, mATe A maNine tuM ja grahaNa kara! tyAre rAjaputre kahyuM : devI ! A te tArA bhavanamAM nivAsa karavAne mahimA che. ane evA prakAranI bhAvanA utpanna thatI nathI, tyAre devIe kahyuM : sArUM. paNa he vatsa! tuM A maNi svIkAra, ema kahI rAjaputranA hastamAM maNi mUkI devI adazya thaI gaI. rAtri vitI gaI, gaganatalane dIpAvate, himapaTalIne ogALato sUrya udayAcale ArUDha thayA. tyAre rAjaputra maNi laI naMdakanI sAthe devamaMdiramAMthI nIkaLe. pRthvI upara aneka dezamAM maNinA prabhAvathI Icchitane saMpAdana karatA te keTaloka kALa bhamyA. tyArabAda pitAnA pradhAna puruSoe praNaya pUrvaka vinaMtI karatA te pAche svadeza gaye. ane rAjyalakSmIne pAmyo. A bAju javalana brAhmaNa kuNAladezamAM pitAnA ghare gayo. patine AvelA joI patnI harSita thaI gaI. devatAne
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 98 : vRttAMta sAMbhaLI saMtuSTa thaI. ane pUrvanI jema vartavA lAgI paNa te divasathI brAhmaNanI raheNI karaNImAM vicitra parivartana thaI gayuM. koInI paNa te AgatA svAgatA karatuM nathI. dInavacane paNa uccAratuM nathI. kevala ghare ghare pharI je bhikSA maLe tenAthI saMtoSa mAnI divase pasAra karavA lAgyo. eka divasa tenuM mana vicAre caDhyuM. vicAra karatAM tene satyanI pIchANa thaI ke, kharekhara vAsanA ja sukha-duHkhane utpanna kare che. paramArtha thI te vAsanAthI chuTakAro e ja sukhane sAkSAtkAra karAve che. gRhastha pApAraMbha kAryomAM sukhanI kalpanA kare che. kalpanAnA vamaLamAM teo aTavAI jAya che. vaLI ziraca, bhUmizayanAdi kaSTakArI paNa sukhadAyI kriyAne teo duHkhadAyI mAne che. jyAre tene paraloka tarapha daSTipAta karanAra muni bhagavaMte sukhakArI mAne che. munie jevuM uccAre tevuM ja AcaraNa paNa kare che. vAsanAthI mana jyAM tyAM phaMgoLAya che. ane AnaMda anubhave che. paNa have mAre paNa vAsanAne tilAMjali daI zubha vicAramAM otapreta rahevuM joIe. eka divasa pAchalI rAtrine samaya che. samasta sRSTi mIThI nidrA mANI rahI che, keTalAka che svamasRSTimAM vicarI rahyA che, Aja avasthAnI anubhUti javalane paNa karI. svamadazAmAM potAne bhayabhrAMta nihALe che cotarapha vyAvra siMha vagere hiMsaka pazuo vIMTaLAI rahyA che. tyAM te kaI puruSa sahAyaka bane che. lAkaDInA prahArathI vyAdhrAdine nasADI
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUke che ane pitAne mahAgiri zikhare laI jAya che. svasRSTimAM magna javalana harSa anubhavavA lAgyo. jAgRta avasthAmAM vicAravA lAge aho ! adabhU ta svama! paNa tene artha ze? te samajAtuM nathI. paNa sAmAnyathI kalyANakArI jaNAya che. prabhAta thayuM, te nitya kAryathI nivRtta thaye, svaprapAThaka samIpe gaye. tene svapnaphalanI utkaMThA karI rahI hatI, tene vinayapUrvaka svapna phala pUchayuM svapna pAThake paNa svaprazAstrAnusAra kahyuM : e brAhmaNa ! A sva. kAMI sAmAnya nathI. thoDA ja divasamAM tane kaMI mahApuruSano saMgama thaze. eTaluM ja nahIM paNa tArI anartha paraMparA paNa vikharAI jaze. svAmaphaLa suNI saMtuSTa cittavALo javalana ghare AvyuM. eka divasa e ghara AMgaNe beTho hato, svapanA sAkSAtkAranI paLAnI rAha AturatAthI joI rahyo hato, tyAM te ekadama guMjArava karatA dhULa uchALatA atyaMta vegathI samIrakumAra caDhI AvyA. anilakumAranI savArI jeradAra AvatA jotajotAmAM bhAMgapheDa zarU thaI gaI. A bAju javalananI maMDapalI paNa bhagna thaI gaI. bicAro javalana zuM kare? eka pachI eka upAdhi upasthita thavA lAgI vyAkuLa cittavALe javalana tyAMthI uo. te velI laI AvyA, tene pharI AropaNa karavA prayatnavaMta thayo jyAM velInuM AropaNa kare che, tyAM nidhAnanuM pragaTIkaraNa thAya che. anilakumAre paNa upakAra karyo, tenI kuhADI tAMbAnA
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ | 100: kuMbhe athaDAI raNakAra upaDyo, kharekhara tenA sukhane raNake bAjI uThyo. te ekadama AzcaryamAM garakAva thaI gayA. A zuM? vismitacittathI daSTipAta kare che. nidhAnanI prApti thaI. gharamAM sthApana kare che. velI dvArA maMDapAropaNa kare che. nidhAnanuM uddaghATana karatAM mahAmUlyavaMta diptIvaMta ratno, dasa yuvatinA dehane vibhUSita karanArA alaMkAro, jAtyakaMcana jue che. jenAranuM mana paNa mehita thaI jAya. te joI AnaMdanI anubhUti karato javalana vicAre che. kharekhara te mahApurUSa ane kAtyAyanIdevInI vANI satya che. sarvavihIna puruSane kyAreya saMpattinI prApti thatI nathI. kharekhara meM je karyuM, te yogya che, kemake ApadAmAM paNa devI arpita ratna grahaNa karyuM nahi. tethI ja sAva eTale sarvalakSaNamAM pradhAne. satva eTale IcchitapUraNe kAmadhenu. sattva eTale vachita pUraNe kalpavRkSa satva eTale devatAnA cittane kSeAbha pamADanAra che. saravazALI chane viSadhara paNa mitra banI jAya che. jalathI aninuM zamana, maMtrataMtrAdinI siddhi paNa sattvazALI jIvane ja thAya che, savathI AkarSita devadAna paNa tenA dAsa banI sevA kare che. satvathI zuM thatuM nathI? A bAju devInA vacanane smRtipatha para lAvatA, nidhAnakaLazane adhomukha karatA teNe bhUja patrikA nihALI. te grahaNa karI, vAMcavA lAgyo. bhUja patrikAnA lakhANe te tene vadhu AzcaryamAM garakAva karyo.
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 101 : aho ! bhUja patrikAmAM AzcaryakArI kaI bInA haze! jeNe tene bhavabhavanuM darzana karAvyuM. AtmAmAM rahela nidhAnane prakaTa karavA tene prayatanavaMta banAvyuM. bhUja patrikAmAM pUrvabhavanI kathA hatI. te zrIdatta nAmane vaNika hate, dhana upArjana karavA jalayAtrA kheDI, 80 lAkha pramANa dhananI prApti karI. A hakIkata vAMcatA ja tenA AMtaracakSu ughaDI gayA. tene anerI duniyAnA darzana thayA. aho ! A koNa zrI datta ? meM kayAMka sAMbhaLela athavA anubhavela che. A AbharaNa vyAdi meM kyAreka bhegavela che temaja upajela che. ema vicAratAM javalanane jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM ne dharaNatale paDyo, cetanA rahita thayo. AvI dazAmAM tene nihALatA brAhmaNa vicAravA lAgI ke A zuM thayuM? kSaNamAM harSanI anubhUti, te kSaNetare zokamagnatA ! zuM nidhAnadevatAe kaI vikAra utpanna karyo? bhayabhIta thayelI brAhmaNI vIMjhaNe vijavA lAgI, cetanatA pragaTa thatAM te svastha thayo. dharmapatnI tene kahevA lAgI. he priyatama! prANeza! doSane upArjana karanAra ratnanA nidhAna karatAM te paragharethI meLavelI lukhI bhikSA paNa sukhakArI che. zreSTha bhajana ke zreSTha saMpatti hoya, paNa prANa nAzakArI hoya, te tethI zuM? ethI paNa uttama pariNAme sukhakArI kaMdukanA DhagalA che. tethI he svAmI? A nidhAna jayAMthI meLavyo, tyAM ja pUjana karIne mUkI Ave? A ratnanidhAnanI jarUrIyAta nathI. tame jIvatA haze te Icchita lAbhanI prApti jarUra thaze.
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 102 : tAtparyane nahi samajatI patnInA vArtAlApane sAMbhaLIne mitapUrvaka javalane kahyuM ke tuM zA mATe bhayabhIta thAya che ? A nidhAna-doSathI mane zarIra vikAra thayuM nathI. paNa janmAMtaranA smaraNathI utpanna thayela A vikAra che. brAhmaNI paNa AzcaryAnvita kahevA lAgI. te kevI rIte? tyAre teNe nidhAnasvarUpa darzinI gAthAyukta bhUja patrikA batAvI. teNe grahaNa karI te vAMcI. paNa bhAvArthane nahi jANatI teNe kahyuM: "huM kArya-anAryane jANatI nathI, te tame spaSTa arthane karo." tyAre javalana pitAnA pUrvabhavanuM svarUpa darzAvatA jaNAve che ke Aja nagaramAM pUrve zrIdatta nAmane nAvAvaNika hatA. tenI dhanasaMpatti apAra hatI. kALa paNa palaTe khAya che. eka dina kALanA vaheNa palaTAyA. vyApArAdimAM tenI Rddhine nAza thayo. kezabhaMDAra khAlIkhama thaI gayA. dhana paNa pANInA relAnI jema vahI gayuM. vaibhavane nAza joI te kheda pAmyA. te vakhate bAlamitra hemaMkare tene AzvAsana ApyuM. he priya mitra? tuM zA mATe kheda kare che ? satva keLava, dravya upArjana karavA dezAMtara jA, purUSArtha kara. tyAre zrIdate kahyuM : he priya mitra ! buddhivaibhava chatAM, vaibhava rahita mArA mATe te badhuM niSphaLa che. Aje te buddhizALI karatAM vaibhavazALI vadhu pUjanIya che. sau keI tene AdaramAna kare che. te he mitra! tuM ja kahe, huM zuM karuM? koI upAya batAva. mAruM mana vicAramAM phasAyeluM DelAyamAna thAya che. mane koI mArga sujhatuM nathI. kharekhara tuM ja mArga batAva.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 103 : vidhi paNa vimukha thai che. ipsitAthe je prayatna karU chu, temAM niSphaLatA maLe che. kSema kare kahyu : mitra, ema ja che, te paNa tuM viSAdane tyajI de. buddhine phArava. purUSAtha ka2, jarUra lakSmI tane anusaraze. tyAre zrIdatte paNa paradeza javA mATe taiyArI karI teNe vahANA lIdhA, bhAMDApagaraNa bharyA, meATA sa'ra'bhathI kSema karanI sAthe te samudra taTe AvyeA ane ratnapura tarapha prayANa karyuM.... tyAM teNe vyApAra yAgya sAmagrI lIdhI. kaNa dhArane pU. sitapaTa laherAvyeA, lAMgara nAkhyA, samudradevatAnI pUjA karI, zubha tithi muhUtta yege. parijana sahita zrIdatta vahANu upara ArUDha thaye.. tU nAdathI dizA laherI khanI, anukUla vAtA hatA, te samaye vahANu AgaLa vadhavA lAgyuM. vana vahANu vege vadhI rahyuM che, AkhI pRthvI paribhramaNa karatI hoya tema jaNAya che. jaLakallAle uchaLI rahyA che, tArA samUha jANe alaukika disate hatA. AkAzamAM vAdaLAe ghUmarAi rahyA hatA, megha varasavA lAgyA, sitapaTa savarI lai lAMgara nAkhyAM. kinAre samagra vyApAra sAmagrI utArI, teNe vyApAra mAMDayo. dhana upArjana karyuM". tene aparimita lAbha thayA. tyAra pachI dhananI gaNutarI karI bhrajapatrikAmAM lakhyuM. tene ratnanA DAbhaDAmAM mUkI kuMbhamAM sthApana karyu". pharI navI sAmagrIethI vahANu bharyAM samudramAM vahANuM cAlyA, pavananI anukUlatAthI,meTA vegathI, vahANa AgaLa dhapI rahyA che. sAthe tenuM bhAvi paNa ujajavalatA darzAvatuM AgaLa vadhI rahyuM hatuM.
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 : have A bAju dhana joI kSemaMkaranI buddhi bagaDI gaI. kharekhara lakSamI jaI mahApurUSonA mana paNa calAyamAna thaI jAya, te sAmAnya purUSa kSemaMkaranI zI vAta? maNi, kaMcana ratnAdie tenuM mana AkaLuM, tene lebhavAsanA jAgRta thaI, kharekhara lebhane thAbha nathI. lobha eTale mekSamArganA pathika mahAzayane lUMTanAra. labha eTale mahArAjAne mukhya pradhAna. labha eTale saMsAranuM mULa. lobha eTale ciMtArUpa latAone kaMda. labha eTale guNone keLI karI janAra rAkSasa, lobha eTale purUSArthanI siddhimAM mahAna vijJa. kaSAmAM duya lAbha che. lobha jitavAthI trilekImAM zuM na chatAyuM? samagra jItAyuM, lebhAd mANasa kayuM kaNa-kArya karatA nathI ? lAbhathI haNAyele mANasa zuM akArya karatuM nathI ? lobharUpa charIthI haNAI gayelI aMtadaSTivALe mANasa potAnA mAtA pitA bAMdhane paNa anarthanA khADAmAM nAMkhe che. A bAju lobhAbhibhUta kSemaMkara paNa mitranuM kAsaLa kADhavA prayatnavaMta banyo, tenI ja paLenI rAha jovA lAgyo. premasaMbaMdhanI tene vismRti thaI te kulakramanI avagaNanA karIne sarvadravyagrahaNa karavA abhilASI thaye. kevI rIte zrIdattane mAra? ema upAya ciMtavavA lAgyA. astavyasta manavALA tene zrIdatte pUchayuM : makara! tuM
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 105 : iMdriyanirodha karI ceAgInI jema ekAgracitta dhyAna dhare che? tyAre kapaTane DhAMkI kSema kare kahyu : mitra ! kaivala dhyAna ja dharatA nathI, paNa devatAne prArthanA karU' chuM ke, "jo tArI bhakti pUjA, vadana, satkArAdinuM phUla hAya, te have pratikULatA vinA ame ghare pahoMcIe, brAhmaNane paNa viSra na thAo, jo kSemapUrvaka ghare pahoMcIzuM, tA hai' tArI trisamR pUjA karIza." zrIdatte kahyuM H tuM zA mATe phAgaDha ciMtA kare che. je thavAnu' haze, te ceAsa thaze. je na thavAnuM te kadI na bane. ciMtAtura mANasAne kadI kA'nI siddhi thatI nathI. kSema kare kahyu' ema ja paNa tattvane jANavA chatAM jIvA ciMtAvyApArane bhajatA nathI. anekavidha vArtAlApa vaDe divasa pasAra karI teo rAtrie sUtA. bhAvine jaNAvatu ja na haiAya tema zAMta nidrAmAM peDhala zrIdatta svapna nihALI rahyo che. bhaviSyanA edhANa pratyakSa thavA lAgyA. svapnamAM peAtAne sa'kaTamAM jIve che. zarIraciMtA mATe umA thayela tene kSemakare samudramAM nAMkhyA. AvuM svapna nihALI vismaya pAmela jAgRta thaI zrIdatta vicAravA lAgyA. dRSTa, anubhUta-prakRtinA vikArathI svapna Ave che. khare. khara vidhinI vicitratA nirALI che. te na ghaDavAnu' ghaDe che. kharekhara! A mAre parama mitra che. ekAgracittavALA, kAI kAraNathI ciMtAtura jaNAya che. kAMi paNa uttara detA nathI. mArA kalyANakArI sahAyakArI mitra zu" anathane kare? kadApi
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 106 : nahi. paNa huM mAnuM chuM ke dravyasa cayathI ja enuM mana calAyamAna thayu` haze. dravyaleAle buddhibhraMza thayA haze. je haze te kharu', bhAvimAM je haze te mithya thavAtu nathI, A mAjI zrIkratta zayanathI uThI prAbhAtika kArya karI kSema kara samIpe beThA. kSema kara paNa ceAgInI jema dhyAnamagna beThA che. mAyAvInI mAyAnA tAga brahmA paNa na pAmI zake. tenI mAyAjALamAM jIvA phasAI jAya che ane anane pAme che. kSemakaranI AvI avasthAne nihALI zrIdatta sAvadhAna thayA. vaLI svamAnusAre vizeSa upayAgavALA a have madhyarAtrInA samaya che. dhIme pagale zarIraciMtA mATe uThe che. A bAju kSema kara paNa lAga jotA hatA, tene jatA joI tenI pAchaLa dADyo. te jagyAe gaye, tyAM vaiSapalaTA karI te maunapaNe rahyo. zakAzIla manavALA zrIdatta AjubAju jotA hatA. jevA te uThyo, tevA pAchaLathI hyumara tene jaLa tarapha laI gayA, paDatA evA teNe tene pakaDayA ane ane samudramAM paDyA. puNyayeAge zrIdattane phalaka maLyuM. priyapuruSanI jema gADha AliMgana karatA phalakanA sAmarthya thI te samudra tIre prApta thayA. zItala samIrathI cetanAva'ta thayA, te AjubAju daSTipAta karavA lAgyA. bhAgyeAce tyAM kaMdamULanI zeAdhakheALa karatA kAi tApasa
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 107 : Avyo. tene pUchayuM : bhagavaMta A ke pradeza che? pAchuM kyAM jAya che? mane pANuM kyAMthI maLaze ? tApase kahyuM : A velA gama nAmane pradeza che. pANI ahIMthI dUra dUra vahe che. kSINabalavALe tuM tyAM javA asamartha che. te A kamaM. DalanA jalanuM pAna karIne svastha thA. zrIdatta paNa te svIkAryuM. kamaMDalujala pIdhuM. svastha thaI tApasanI sAthe Azrame game tyAM kulapatinA darzana karyA caraNakamalamAM vaMdanA karI. temaNe dharmAziSa dIdhI, te pRthvI le beTho. kulapatie tenI oLakhANa kADhI. tene pitAne vRttAMta pU. zrI datta paNa samudramAM patana, phalaka prAptithI samudra tIre Agamana parvatanA pitAne sarva vRttAMta kahyo. vismaya pAmelA kulapatie kahyuM ke aho ! hemaMkara ghaNuM ja anucita karyuM. aho ! vidhinI vicitratA te juo. ahe! kAryapariNatinI durlakyatA juo, ke je AvA purUSone paNa viSamadazA prApta karAve che. saMsArI jIvone evA te ghaNuM saMkaTa ane Apatti paDe che. paNa sattvazALI tene gaNatA nathI. mATe he vatsa! cittasaMtApane kara nahi. tyAre teNe kahyuM ke bhagavaMta! kalpavRkSa samAna tamArA caraNakamalanA darzana thatAM ja mAre cittasaMtApa dUra thaI gayo che. kalyANavelaDI ullasita thaI che kiM vahunA? kulapatie kahyuM ke kharekhara tane guru pratye bahumAna che. te jarUra gurukRpAthI avazya tAro bhAgyodaya thaze. gurukRpAthI zuM prApta thatuM nathI ! gurukRpAthI anarthonuM visarjana thAya,
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 108 : ane sa'pattinI prApti thAya che. je mAnavI upara deva-gurudhanI kRpA varSI nathI, tenuM jIvatara nakAmu che. kharekhara gurukRpAnA maLe ja ekalavya aoDa mANAvali thayA. tA tArU paNa kArya siddha thaze, emAM ze! sadeha ? have A mAjI bheAjanaveLA thaI. kulapatie kAmaLa mU LAdi magAvI zrIdattane ApyA, kSudhAtura teNe di AreAgyA. tApasa Azrame keTalAka divasa rahyo ane svastha thaye|. pachI eka divasa kulapatine praNAma karI teNe peAtAnA sthAne javA anujJA mAMgI, tyAre kulapatie kahyu : he vatsa ! mArI pAse keTalIka ma`trasiddhi che. tenA vaDe samyak prakAre bhAvi jANIne pachI tane visarjana karU tyAre teNe kahyuM : sArU Apanu' vacana pramANu. te divasa vyatIta thayeA, aMdhakArabharI rAtrinA samaye kulapatie paTa upara matrAkSara AlekhyA. kusu* mAdi vaDe pUjana karI eka RSikumAranA zarIramAM devatAnuM adhivAsana karyuM". A tyArabAda 108 puSpAnA prakSepapUrvaka matranuM smaraNa karyuM", kSaNamAtramAM ja devatAdhiSThita tApasakumAra khelavA lAgyA : zA mATe mane yAda karyAM. ? kulapatie kahyuM : he mahAyaza ! zrIdatta vahANuthI jyAM paDayA, tyAMthI ahIM Avye te jANyuM, paNa hamaNAM tenu' vahANa kayAM che? akSata che ke nahi ? vaLI kSemakaranu zu thayuM te kaheA. tyAre devatAe kahyuH kSema'kara peAtAnu' aphrema karanArA thayA, te samudramAM magaramacchanA mukhavaDe cirAyA, ane yama
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 109 : rAjanA atithi thayeA. vaLI A zrIdatta jo dasa divasa paya te ratnapure jaze, te vilupta dravyasamUhavALuM tenu vahANu maLaze. ema kahI tene mULa avasthAmAM ANyA kulapatie ma`trasmaraNa vidhi saharI lIdhI. sa`paramA ne jANI kulapatine praNAma karI tApaseAe khatAvela mAge teNe ratnapura prati prayANa karyu. tApaseA sImADethI pAchA vaLyA. pachI avila`khita prayANa vaDe te ratnapurane prApta thayA. tyAM zaMkha nAmanA zreSThinA gRhe rahyo. khanavA joga te ja rAtrie te zeThe svapnamAM ema nihALyuM ke, kAi eka purUSa kuvAmAM paDelI peAtAnI putrIne hastAlakhana daI bahAra kADhI, ane kharekhara teja svasanA phaLanI pratIkSA karatA hAya, tema zreSTie tene AdaramAnapUrvaka sthAna ApyuM. zreSThine putrI paraNavA ceAgya vayane pAmelI hatI. paNa uttama varanA abhAve kuvArI hatI, tenI ciMtA zreSThine kaiArI rahI hatI. te ciMtA jANe dUra karavA ja na AvyA hAya, tema zrIdatta tenA gRhe vAsa karyo. have maneAhara rUpadhArI zrIdattane zreSie bheAjana karAvyuM. mAda pUchyuM : he bhadra! tArU kathAMthI Agamana thayu? vaLI tAre kayAM javAnu che ? tyAre teNe sakSepathI peAtAnA vRttAMta kahyo. pachI svamAnusAra putrIne ceAgya jANI tenI sAthe tenA vivAha karyAM, te paNa zreSThiputrI sAthe tyAM ja rahyA. A khAju navarAtri pasAra thaI gaI ane vahANu tyAM Avyu. nAyaka vinAnA niryoMmakAe anyAnya vicAraNA karI
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 110 : " sarvAM drazya peAtAne AdhIna karyu". taTa upara jai vahe...cI laizu'' ema nizcaya karI vahANu thabhALyuM' have zrIdatta paNa te kinAre AvyeA. vahANanI bhALasabhALa karatA eNe vahANunA niryAmakeAnI samakSa AvI kuzaLatA pUchI. tyAre teoe kahyuM: tu kANu che ? teNe kahyuM : huM. vahANanA svAmI chu'. ema sAMbhaLI leAbhAyamAna niyyamakA krAdhAtura thai gayA, ane kahevA lAgyAH are! tu asakhaddha pralApa zA mATe kare che! amArA jIvatA chatAM anya tu' kANu svAmI ? garamAgarama carcA karI zrIdattane dUra karI vahANamAMthI bhAMDApagaraNa utAravA lAgyA. te nagaramAM cadrApIDa nAmanA rAjAnI AjJA vartatI hatI. mATA bheTaNA sahita niryomakA rAjA pAse gayA. peAtAnA sarva vRttAMta kahyo. meATA bheTAthI harSita thayela rAjAe teonI vAta svIkArI. parama satASane anubhavatA teo pAchA pharyAM. . have zrIdatta vahANa sa'kha'dhI hakIkata zakhazreSThIne kahI. mahAjana sahita teeA rAjakule AvyA. kusuma, tamAlAdi pradAnapUrvaka vijJapti karI : " he mahAzaya ! sAmAnyathI leAke paNa nizcaya karIne visaMvAdanuM nivAraNa kare, tyAre tamAre tA spaSTa nirNaya karavA ja joie. eka pakSane pramANa karatA nyAyamArga hAya, teA kharekhara kalikAlanI rAyasthiti utaratI che. vaLI he deva ! khIjA pakSane pUchyu yukta che. pachI vicA
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 111 H raNApUrvaka je karavuM ghaTe, te karavuM joIe. mATe nyAyadAtA ! nyAya Apo. mahArAjanI vAta sAMbhaLI rAjA lajajA pAmyo. niryAmakene bAlAvyA saMbazreSThine bIjA pakSa saMbaMdhI vAta pUchI, tyAre zreSTie zrIdattane pitAnI vAta kahevA jaNAvyuM. tyAre teNe kahyuM : he deva! sAMbhaLe mArA mitre lobhathI mane mAravA samudramAM pADe. vaLI meM paNa tene hAtha kheMce, te paNa samudramAM paDa, pachI divya-bhAda, phalaka maLatA huM mahAkaSTathI ahIM Avyo chuM. te he deva ! A vahANa mArUM che. niyamake te garIba che. tyAre rAjAe purapradhAna puruSane kahyuM. AmAM paramArtha che? baMne pakSanI hakIkta sAMbhaLI nyAya karavA mATe baMne pakSane vahANamAM rahela sAmagrI, tenuM mUlya, guptadhana keTaluM che te pUche bemAMthI jemAM satya haze te pakSe nyAya maLaze. rAjAe sau prathama nirdhAmakone pUchayuM. juo, A vahANa tamArUM che, kharuMne! te temAM keTalA mUlyavALI sAmagrI temaja guptadhana che te jaNAvo. A sAMbhaLIne niryAmake kSobha pAmyA. kApo toya lehI paNa na nIkaLe evI sthiti thaI. teo anya vicAravA lAgyA have zuM karavuM? A bAju rAjAe teonI ceSTA joI zrIdatte te tarapha daSTi nAMkhI. teNe sarvasaMkhyA sahita dravyanI gaNatarI karAvI. tethI rAjAe anumAna karyuM enuM ja che te paNa vadhu khAtrI karavA
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 112 : tapAsa karAvavI joIe. satya jaNAya te ene sarva arpaNa karavuM. tyAre zrIdatte potAnA nAmathI aMkita peTIo maMgAvI. rAjA samakSa ughADI, temAMthI ratnane DAbaDA kADho. pUrve lakhela dravyasaMkhyA jaNAvatI bhUja patrikA batAvI. te rAjAe vAMcI tyAra bAda nizcaya karyo ke, A sarva sAmagrI zrIdasanI ja che. pachI nirdhAmakene dhamakAvI bahAra kADhayA. zrI datta sarvadravya pitAne AdhIna karyuM. zaMkha zreSThi paNa saMtuSTa thayo. rAjAe svahaste bola ApyuM, loko paNa pitAne sthAne gayA. have zrIdate vyApAra zarU karyo. dhana upArjana karyuM, pachI zreSThInI rajA laI, zreSThIe karela dAna sanmAnAdipUrvaka bhAryo sahita, samagradhana sAmagrIne grahaNa karI meTA ADaM. barapUrvaka pitAnA nagara prati prayANa karyuM. dInadu:khIjanene uddhAra karate, sarva lokone AnaMda pamADate potAnA nagare pahecce rAjA, pura-pradhAnAdie tenuM sanmAna karyuM. svajana vage paNa tene mAnapAna dIdhuM. ekavAra kSemaMkaranA parivAre pUchayuM ! "kSemaMkara kayAM gayo ! tyAre teNe samudramAM patanathI puNyodaye phalakanI prApti sudhInuM vRttAMta jaNAvyA bAda samudramAM paDayA pachI kSemaMkaranuM zuM thayuM te kayAM gaye? te huM jANato nathI, ema sarva hakIkta kahI saMbhaLAvI. te jANuM svajanavarga zokAtura thayA. tenuM mRtakArya karyuM. kSemaMkaranA sthAne tenA putrane sthApana karyo. tenuM zrIdatte vastrAlaMkArathI sanmAna karyuM. te paNa zrIdattanI sevA karavA lAgyA.
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 113 ekavAra zrIdatta sarva bhAMDane vaheMcI tenA badale suvarNa lIdhuM, ratnanA dasa yuvatigya zreSTha alaMkAro ghaDAvyA, pachI bhUja patrikAmAM lakhI tene nidhAna kalazamAM sthApana karyuM. koIne khabara na paDe, tema ghara-AMgaNe pRthvItale kalaza dATI dIdho. bAkInA dravyane bhege pagamAM vAparavA lAgyo. ema tenA sukhapUrvaka divasa pasAra thaI rahyA che. have A bAju pUrve pariNIta tenI patnI, patnInA mAna sanmAnAdine sahana nahIM karatI IrSyAthI vyApta cittavALI duSTa bhAvanA bhAvatI hatI. zrIdattane mAravAne upAya te zodhavA lAgI eka divasa keIpaNa upAya nahi maLatA, teNe bhajanamAM tAlapuTacUrNa mizra karyuM. tene jamavA mATe AmaMtraNa ApyuM. te paNa bhajana karavA lAgyo. svapna paNa khyAla naheche ke, atyAre ja enuM prANapaMkherU uDI jaze. jota-jotAmAM ja utkaTa viSa pragathI tene haMsalo uDI gaye ane piMjara paDI rahyuM. zrIdattanI AvI avasthAne joI, A zuM ? ema kelAhala ucha. maMtra-taMtrAdinA jANakAro AvyA. tenA lIlI kAMtivALA zarIrane joI viSavikAranA anumAna karAyA. teNe A kArya karyuM tenI svajana vargo zodha karI ane tenuM mRtakArya patAvyuM. viSapragathI jIvitano nAza karanAra prathamanI strI ja che, e jaNAtAM te gharathI bhAgI gaI ane duHkhI thaI. jyAre bIjI strI gharanI svAminI thaI vINA vAge 8
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 114 : zrIdattane jIva viSarUpI bANathI haNAyela mahAduHkhAnubhava karate ArtadhyAnamAM tatpara marIne mRgapaNe utpanna thayo. pUrva bhavanI veriNI patnI marIne zikArI paNe utpanna thaI. ane te mRgane mAryo tyAMthI marI te jaMgalamAM mahAkAyAvALo aneka hAthiNIthI parivarele hAthI thaye taruvaramAM nadI vagere aneka sthaLoe svachaMdapaNe vicaratA eka vAra teNe bhISaNa vanadavane je. aneka javALAothI vyApta, dhumADAnA gATAene uchALa, gADha aMdhakAra karate, vAMsanA athaDAvAthI utpanna thatAM taDUta, avAjathI jANe aTTa hAsyane karato, sarva lokone keLiyo karanAra ja na hoya, tevA AkArane e vanadava hate. have mahApralayane joI te mahAnubhAva yuthapati prANa rakSaNArthe tyAMthI bhAgI gaye. jANe duSTakamane udaya ja na heya, tema cheDe gayo tyAM te staka kAdava, jala upara vyApta parALanA madhyabhAgamAM praveze. have vanadAvAnala zAMta thaze. sudhAtRSAthI pIDAte, te jhaDapathI kinAre javA uTha, paNa agAdha kAdavamAM Dubele, ghaNuM dArUNa duHkhathI saMtapta jIvate chatAM maraNa pAmyo. marI te hAthI javalana thayo. A pramANe bhUja patrikAnA darzanathI prApta thayela jAtimaraNathI pUrvabhavanuM varNana karyuM. mATe he priyA ! tuM zaMkA kara nahi. mUrachIMgata avasthA pUrve anubhUtabhAvanuM smaraNa karatAM prApta thaI che. A nidhAnabhUta pizAcane doSa nathI.
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 115 : e sAMbhaLI brAhmaNI vismayane pAmIH ahe ! mahA Azcarya? je asaMbhavita kAryane sAMbhaLe che. jAtismaraNa jJAnathI tenI dravya uparanI Asakti dUra thaI gaI, te dinathI ja javalana dravyanI virasatA, ane avazya vinAzIpaNane, aneka anarthane utpanna karanAra jANa dIna, anAthane dAna devA lAgyo lakSamIne savya karavA lAgyA. have eka divasa jANe rUpavaDe kAmadeva, tejavaDe sUrya, saumyatAthI caMdra, parAkramavaDe siMha, mUrtimaMta sAdhudharma ja na hoya, evA aNagAra bhikSA mATe tenA ghare AvyA. tyAre javalana rUpAdi guNadarzanavaDe, paramapadane anubhava, aneka prakAranA phala bhejya sAmagrIthI pUrNa senAne thALa laI Avyo. sAdhune dAna ApavA lAgyo. munie paNa eSaNAdi doSonI gaveSaNa karavApUrvaka phalAdinuM nirIkSaNa karyuM. akalpanIya jANI tene tyAga karyo. gharamAMthI pAchA pharatAM muninAM pagamAM paDI javalane kahyuM he bhagavaMta! zA kAraNathI tame A badhuM grahaNa karyuM nahi? tyAre munie kahyuM : he mahAbhAga! A kerI vagere phaLa kAcA-sacitta hovAthI sAdhune kape nahIM. tyAre javalane kahyuM: A phalavaDe sayuM. paNa A siddha annane zA mATe grahaNa karatA nathI? tyAre munie kahyuM : A siddha anna paNa sacittathI yukta hevAthI mizra deSathI dUSita che. mATe aka95nIya che. ema kahI muni bIjA ghare gayA. munibhagavaMtanI caryAne nihALI, parama saMtoSane anubhavatA
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 : javalananuM mana gharmamAM rakta thayuM. muni dharmanI prazaMsA karavA lAgyuM. kharekhara! aNagArI AlamamAM ane khIcaryAnuM paripAlana karatAM munio anekanA jIvananuM parivartana kare che. javalananuM jIvana paNa parivartana pAmyuM. mane maMthana karatAM tene satyanI pichANa thaI. ahe! atyAra sudhI ghaNuM mAhaNe pratidina bhikSArthe AvatA. paNa A kaI dIThe paNa nahi. kharekhara A kaI puNyalakanA mArge prayANa karatA sArthavAha haze? kharekhara! mehAMdha jIvone mATe A paramacakSu samAna che. huM mAnuM chuM ke svapnamAM jeNe mAruM rakSaNa karela, parvata upara ArohaNa karAvela, te Aja mahAnubhAva jaNAya che. aho ! saMsArasamudrathI tAravAmAM nAva samAna, mahApuNyodaye mane A mahAtmAnuM milana thayuM. zubha vicAra karI harSane pAmyA. tyAra pachI jaladIthI bhajana karI te sAdhu samIpe gaye. temanA caraNa-kamalamAM vaMdanA karI. te pRthvItale beThe. sAdhue paNa yogya jIva jANa vistArathI kSamAdi dharma mekSasukhane ApanAra, ubhayabhava kalyANa paraMparA pradAne zreSTha, sarva sAvadya tyAgarUpa niravadya kArya sevavAmAM eka niSTha e zramaNudharma samajAvyo. pUrve karela sukRtanA anubhAvathI tene dharma pratye rUci utpanna thaI pratidina sAdhusevA karate yathAvasthita beghane pAmyo. saMsAravAsathI virakta thaI parama saMvegadhArI banya.
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 117 : punarUtthAnane paMthe prayANa karavA te utsuka banyA. usukatA ane uttama bhAvanAnI prabaLatAthI moharaNe TaMkAra karato zUrAtanane vega Apate, satya sukhanI zodha mATe, sAdhanAne mAge jIvanane arpaNa karavA teNe aNagAranA svAMga sajyA. aNagArI AlamamAM te jIvadayA paripAlana karate, tapasyA dvArA zarIrane zeSa, gurunI sAthe apratibaddhapaNe gAmanagarAdimAM vicaravA lAgyA. have javalana muni svAdhyAya dhyAnathI paravArI paramavinayavaDe gurucaraNe praNamI aneka praznonI carcA karatA. ekavAra emaNe kahyuM ke he bhagavaMta ! apUrva rUpasaMpadAnA svAmI sarvalakSaNAnugata dehalatA, navayauvana1I saMyamapaMtha tame zA mATe svIkAryo? A mahA Azcarya, kautuka mArA manamAM vate che. te kRpA karI mane sarva vRttAMta jaNa. tyAre munibhagavaMte kahyuM : he mahAnubhAva! atIta vastune kahevAthI zuM? tyAre javalanamunie kahyuM: bAlakanI prArthanA pUrNa karavI e gurujanane ucita che. guru bhagavaMte paNa pitAnI kahANI zarU karI. vaidezA-nagarImAM dhanADhaya dhana nAme sArthavAha che. tene suprasiddha vijayAnaMda nAmane putra che. kSamA maMdira, suzIlavatI kanakavatI nAmanI tenI patnI che. te jinadharmamAM atyaMta anurakta hatI. ekavAra pUrvakamadeSathI tenA dehamAM koDha roga vyApe. thoDA divasamAM tenI savarNa samakAyA kephila sama zyAma kAMtimaya banI gaI. aMgulie gaLI gaI, parU vahevA lAgyuM,
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 118 : zarIramAMthI durgaMdha phelAvA lAgI duHsahu avasthAne bhAgavatI, jANe mRtyunI paLane najIka ANutI hAya, tema teNe mane kahyuM: huM priyatama ! karUNAsAgara! mArA hitane IcchatA hA te mane cAre AhAranA tyAgarUpa aNusaNu karAvA. vaLI huM priyatama ! A jIvitavaDe zuM ? mArUM prANapa'kherU uDI javAnI taiyArImAM che, paraleAka-gamana karatAM mArA AtmAne pAtheya ApeA. huM traNa bhuvanamAM sArabhUta namaskAra mahAmaMtranuM zaraNu svIkArU chu'. patnInI dravyavidAraka, vANI sAMbhaLI meM teNIne kahyu` : dhIraja dhara, auSadhAdi upacAra karU, rAga dUra thaze. kAyara na ana. tyAre teNe kai paNa pratyuttara ApyA nahi ane aNusaNu svIkAryuM. paraleAkanI yAtrAe prayANa karavA taraphaDatI tene me' namaskAra mahAmaMtra sabhaLAvyeA. aMtima samaye kahyuM : huM priyatamA ! divyarUpadhAraNa karI mane dana Apaje ! mane paNu sanmArge javA mATe preraNA karaje. " teNe paNa mArU vacana svIkAryuM. jInane saphaLa banAvavA savegane dhAraNa karatI, mahAmaMtranu` smaraNa karatI teNe phAnI duniyAmAMthI vidAya lIdhI. jINu vajrane tyAgI nUtana vastrane dhAraNa karavA samAna teneA jIva saudharma devale!ke divyabhAga bhAgavavA lAgyA. avadhijJAnathI peAtAnA priyatamane nihALyA pUrve svIkArela priyatamanA vacanane paripUrNa karavA divyarUpane dhAraNa karI te mArI pAse AvI. rUparUpanA abhAra sarakhI joI hu' tA digmUDha banI gaye| : A zuM? svapna ke satya ? divyarUpadhArI A kANu ? tyAM
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 119 : te mArA saMdehane dUra karate avAja Avyo. zuM Aputra! mane oLakhe che, ke nahiM? huM tamArI priyatamA. tamane darzana ApavA devalokathI AvI chuM. tame pUrvanI vAtanuM smaraNa kare. pUrvanI vAtanuM smaraNa karatAM mArA saMdehanuM nirAkaraNa thayuM. romarAjI vikasvara thaI. meM tenI sAthe vArtAlApa karyo. teNe paNa mArI sAthe vArtAlApa karyo. mAnavaduniyAmAMthI devalokamAM jatAM pUrve teNe mane kahyuM : keIpaNa Ichitane mAMga. huM tArA manorathane pUrNa karUM. tyAre saMsAravAsathI virakta thayelA meM kahyuM : jIvana jaLataraMgasamAna capaLa che. deha gAyatana che, yauvana caMcaLa che, priyajanane meLApa kSamAM draSTa naSTa gaMdharvapura samAna che, lakSmI paNa caMcaLa che, vaLI kSaNabhaMgura dehano zuM bharaso ! te pachI te sutanu ? huM zuM Ichitane mAMgu tyAre devIe kahyuM : he Aryaputra! ema ja che. eka divasa A phAnI duniyAne tyAgI javAnuM ja che. te paNa kaMIka mAMge. kemake devadarzana amegha hoya che. tyAre meM kahyuM : ema ja che. te he devI ? tuM kahe ke, mAruM AyuSya keTaluM che? devIe pratyuttara ApatA kahyuM kaMIka nyUna trIza varSanuM. ATalA AyuSyanI zI visAta? te dharmamAM prayatna kema karyo nahiM? nisAra zarIra vaDe dharmanI ArAdhanA karavI eja sArabhUta che. te mAre A kSaNabhaMgura zarIra vaDe sayuM. devatAnA vacanane meM svIkAryuM. devI paNa pitAnA sthAne gaI. pazcAttApa
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 120 : pUrNa hadayathI saMsAra vAsathI manane vALI sarSanI kAMcaLInI jema duHkhaphalaka, duHkhAnubaMdhaka saMsArane tyajI meM prajya svIkArI. he javalana muni ! A mArUM vrata grahaNa pAchaLanuM kAraNa che. te sAMbhaLI javalana muni dharmamAM atyaMta rakta thayA. have javalana muni karakamala joDI vizeSa dhyAnamAM parAyaNa, sUtrArthanI bhAvanAmAM lIna, paropakAramAM niSTha kAlakema gItArtha thayA. vijayAnaMdamuni paNa trIzame varSe AyuSyanI pUrNAhUtine jANI, sarva jIvonI sAthe kSamApanA karI, lekhanA pUrvaka atyaMta samAdhipUrvaka kALadharma pAmI sahastrAra devaloke devapaNe avataryA. tyArathI javalanamuni paNa te divasathI saMsAra-svarUpane citavatA vairAgya pradIpta thatAM saMyamanI sAdhanAmAM otapreta thayA. ekavAra nagarAdimAM vicaratA semapuranagare AvyA, semapura nagaramAM azokavana udyAnane alaMkRta karyuM. have te nagarane rAjA jayasuMdara adhavAre sAthe azva khelavate tyAM AgaLa AvyuM. zikAramAM Asakta teNe tIkSaNa bAraNe kheMcI bAne varasAvatA vanamAM praveza karyo. bANunA avAjane sAMbhaLI bhayabhIta thayelA pazupaMkhIo paNa nAsabhAga karavA lAgyA. rAjA paNa pazuonI pAchaLa gaye. tyAM te teNe muni bhagavaMtane joyA. are ! are! meM bANavaDe tapasvIne haNyA ! are re mahApApI mAruM pApa zI rIte dUra karIza! ema vicArI azva parathI utarI muninA caraNamAM paDe. kepanI
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 121 : upazAMti mATe kAkaludIbharI vinavaNI karavA lAgyuM ke he bhagavaMta! huM A nagarane svAmI chuM. zikAra karavA ahIM Avyo chuM. samAdhistha Apane meM pIchANyA nahIM. meM bANa tAkayuM, Apane pIDA upajAvI, te mAre A aparAdha khame. mane abhayadAna Ape. | muni bhagavaMte kAussaga pAryo. karUNArasayukta vANIthI kahyuM : he bhUpati! ame te kIDIthI mAMDI sarva jIvonI rakSA karIe chIe. te tArUM rakSaNa karIe ja ne? paNa tuM jIne abhayadAna devAmAM tatpara thA. je tane duHkha priya nathI te anya jIvone duHkha priya hoya ? kadi nahi. te tuM zA mATe prANIone vadha kare che. bhayabhIta nirbala nI rakSA karavI, e te rAjAne dharma che, zuSka tRNAdinuM bhakSaNa karanAra nirdoSa mRgalAone zA mATe haNe che? abhayadAnathI zreSTha keI dAna nathI. te abhayadAnathI tArA jIvanane dhanya banAva, pApathI tArA jIvanane kalaMkita kara nahi. jagatamAM roga, zoka, ApadA Adi duHkhanuM kAraNa jIvahiMsA che. ane tethI ja bhavamAM paribhramaNa thAya che. ahiMsA e paramadharma che. parama dAna, parama tapa, e ahiMsA che. cittarUpa kamalane saMtAparUpa himavaDe glAni pahoMcADanArI hiMsA che. mATe tuM prANavadhane tyAga kara.' have pratibaMdha pAmela rAjA anya sarva vyApArane tyAga karI, pratidina guru bhagavaMtanI paryuM pAsanA karavA lAgyo. pratidina dharmazravaNa dvArA bAhya zatrune pichANuM AMtaradarzana
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 122 : karavA tatpara banela rAjAe pUchyuM': he bhagavaMta tame zA mATe duSkara tapa vagere kareA che? tyAre muni bhagavaMte kahyuM; mahAzaya! jyAre tuM ekalA hAIza, tyAre kahIza. tyAre rAjAe kahyuM H mane jANavAnI prakhaLa icchA che. muni bhagavaMte kahyu: mahAzaya! jo ema ja che tA sAMbhaLa. pUrve hu. kuNAla dezavAsI dAridraya mUrti brAhmaNu hatA. najIkamAM rahela kusumapuranA samIpati gAmanA madhya bhAgamAM kAtyAyanIdevInI pratimAnI ArAdhanA karavA gaye, me vIza upavAsa karyo. rAtrinA samaye kAI mahAsattvazALI paraMApakAra-niSTha, mahApurUSa karyAMkathI tyAM AvyA teNe mArU svarUpa jANI devIne vijJapti karI, ane devI varadAna devA tatpara thaI. ityAdi sarvAM vRttAMta jAyaiA satrihIna jIvAne kAipaNa kAryanI siddhi thatI nathI. ema bhagavatInA vacanathI ane te ahApurUSanA parAkramane joI mArU' sattva uchaLyu.. mane sa icchitanI prApti thaI. eTaluM ja nahiM, paNa akSayasukha devAmAM sama pravajyAnI paNa prApti thaI. muninA vArtAlApathI rAjA harSita thayA. ane kahyu . huM suni pu'gava ! te huM' ja chu' ke jeNe bhagavatIne varadAna devA vinati karI hatI. atyAre rAjyasa`pattine pAmI rAjyavaibhavane bhAgavI rahyo chuM. tyAre muni bhagavaMte kahyuMH sattvazALI teM AvI rAjya
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 123 : saMpadA meLavI, tema atyAre paralokane viSe paNa sarvapradhAna cittavALo thA." te sAMbhaLI te rAjAnI mahAbhiniSkramaNanI bhAvanA asthimajajA banI gaI, rAjya upara putrane sthApana karI mahotsava pUrvaka muni veSa dhAraNa karyo. tapasvI adhyAtmapremI javalana muni paNa paMcAcAra pAlanamAM tatpara, jinazAsananI prabhAvanA karI, aNusaNa svIkArI kALadharma pAmI sanakumAra devalokamAM deva thayA. devalokamAM divya saMpattinA bhaktA banyA. tyAMthI AyuSya kSaye cyavana pAmI Aja jambudvIpamAM dakSiNa bhArate kapilyapuranagare mahendra rAjAnA putrapaNe avataryA. vasiSTha nAmadhArI rAjasukhane gavatA divaso nigamana kare che. sukhanI choLo uchaLI hatI, chatAM paNa bAlyakALathI ja viSayAbhilASathI vimukha, AMtarasRSTinI beja karavAnA mArganI sanmukha thayela, saMsArathI bahirmukha banela, mAtA pitAne pratibadhI mamatvanA baMdhane teDI, saMyame manaDuM joDI keTalAka rAjaputro sahita ahIM AvyuM. mArI pAse pravajyA aMgIkAra karI gaNadhara padavIne varyA. | he azvasena bhUpAla! trIjA gaNadharanA pUrvabhavane kahyo. have mana sthira karI cethA gaNadharanA caritrane sAMbhaLo.
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAti-smaraNa-vaNA vAge! enA nAde Atama jAge! caturtha gaNudhara zrI brahma [4]
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI caritra ' yAne caturtha gaNadhara pUrvabhava kathAnaka mahAmahanI sarva ThaMDI pIDAone nAza karanAra, lokAlokanAM vizuddha darzana karAvavAmAM sUrya samAna, svarUpa svabhAvanI parAkASThAne pAmela, mahAsanI mUrti, sAMsArika vikAranA vistArathI dUra thaI gayelI, svarga-mRtyu-pAtALanA jIvone trAsa ApanArA rAgakezarIne nAza karanAra, dveSa gajendrane parAsta karanAra pArzvanAtha svAmInI dezanA varasI rahI che. dezanAnA gaMbhIra nAdamAM bhavyajI tanmaya banI gayA che. sarva bAhya vyApArone tyajI sau ekacitta dezanA sAMbhaLI rahyA che. dezanA AgaLa vadhI rahI che. azvasena rAjAnI samakSa gaNadharanA pUrva varNavatA prabhu cothA gaNadharanA pUrva bhava saMbaMdhI rasamaya kathA darzAvatA pharamAve che ke - jabUdvIpanA mukuTa samAna bharatArtha kSetra che. tenA tilaka samAna pacAsa yAjana vistAravALo, vividha ratna, kuTathI sumita, gaganAMgaNane maMDita karate vaitADhayanAmane parvata che. vaLI tyAM AgaLa kudaratI saundarya, devakulo temaja ratnanA AvAsa temaja tenI upara laherAtI dhajAothI, saudharmadeva
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 126 : lekanI zobhAne paNa tarjanA karanAra, dene priya gaganavallabha nAmanuM nagara che. te nagarImAM mahAparAkramI zatrudaLane jItIne prApta karela yaza ane vistRta kIrtivALo, sUrya sama pratApI, cakavartInA lakSaNane dhAraNa karate sarvAga suMdara vijayavega nAmane vighAgharAdhipati che. tenI saundaryazAlinI, manaharAMgI, kAmadevane AkarSaNa karanArI mayaNAsuMdarI nAmanI patnI che. tene rU5 lAvaNyathI manahara, yazasvI mahAvega nAmano putra che. sukhasaMpattine bhegavaTA karatAM temanA sukhapUrvaka divase pasAra thaI rahyA che. A bAju eka divasa rAjayasabhA bharAyelI che. sAmaMta pradhAnAdi gyAsane beThA che. tyAre ke eka cokIdAra sabhAmAM praveza kare che, ane rAjAne vinaMti karI ke, "deva! rAjamahelanA dvAre keI eka dUta Avyo che. tenA hAthamAM citrapaTa che. te ApanA darzana mATe talasI rahyo che. je ApanI AjJA heya te praveza karAvuM. pachI rAjAnI AjJAthI dUte sabhAmAM praveza karyo. praNAma karI te ucitAsane beThe, tyAre dUtanA acAnaka AgamanathI saMbhrama sahita vidyAdharAdhipatie pUchayuM tamAruM Agamana kayAMthI thayuM? vaLI ahIM AvavAnuM prayojana zuM che? tyAre teNe kahyuM: sAMbhaLo, bhegapurAdhipati caMDagati nAmanA vidyAdhara rAjAe mane potAnI putrI padyAnuM rUpa citrapaTamAM AlekhAvIne tamane batAvavA mATe mokalela che. temaja mane rAjaputra mahAvega kumAranuM citrapaTa Apa. pachI citrapaTa jevA utsuka vidyAdharAdhipatine ApyuM. temaNe saheja draSTipathamAM laI kumArane arpaNa karyuM.
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 127 : kumAra citrapaTane ekITase jevA lAgyuM. tenA mana para sajajaDa ceTa lAgI gaI. nayanamAM vikArabhAva jAgyA. te kAmadevanA bANathI vIMdhAye. te maMda maMda rIte nehALa najare citrapaTa jevA lAgyo. pachI turta ja vaDIlajana samakSa AvuM AcaraNa anucita samajI, lajajAthI nIcuM vadana karI, kAmadevanA saMkalpane DhAMkavA kopa dhAraNa karI, bIjI kathAvicAraNA karavApUrvaka eNe avasara pUrNa karyo. - pachI citrapaTa lAvanAra puruSa sAthe potAnA bhavanamAM gayo. AdarapUrvaka ekAMtamAM kumAre pUchyuM: tArA AgamananuM kAraNa zuM che ? tyAre te puruSe kumAra samakSa vAta rajU karI kumAra! te rAjaputrIne puruSa gamatuM nathI, eTaluM ja nahi paNa puruSanuM nAma sAMbhaLatAM paNa kaMpArI anubhave che. te keInI sAthe paraNavA IcchatI nathI. vaLI te viSayAbhilASane vAM chatI nathI. evI tenI avasthAne nihALI, atyaMta saMtA pane vahana karatAM tenA mAtA-pitAe zAMti mATe aneka maMtra-taMtrAdi upacAro karAvyA. paNa kAragata nIvaDyA nahiM. vaLI tenA bhAvamAM lezamAtra paNa parivartana thayuM nahIM. tethI vidyAdhara rAjAonI pAse potAnA pradhAna puruSone temanA rAjaputranA pratiSThadaka-praticitra lAvavA mokalyA. lAvIne tene batAvyA paNa te draSTipAta paNa karatI nathI. have banyuM evuM ke ekavAra kyAMkathI nArada muninuM Agamana thayuM. paNa ciMtAtura vidyAgharapatie tenuM svAgata karyuM nahIM. tethI te pAchA pharavA lAgyA. kiMtu khyAla AvatAM
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 128 3 tu ja rAjAe temanuM Agamana jANI, vinayapUrvaka elAvI peAtAnA siMhAsane besADayA ane kahyuM : e mahAnubhAva ! mArA aparAdha kSamA kara. meM' cittanI vizeSatAthI tamane oLakhyA nahIM, tyAre teNe vidyAdharAdhipatine kahyuM : huM mahAbhAga ! kAM nimittathI tamArU citta AkuLatA-vyAkuLatA anubhave che. tyAre rAjAe tene putrI saMbadhI sahakIkata jaNAvI. nArada munie paNa kSaNamAtra dhyAnamAM lIna thaI, samAdhi lagAvI nAnApayeAgI pANigrahaNu saMkha`dhI hakIkata jANI ane kahyuM: huM mahAzaya ! citta-sa tApa kara nahIM. A tArI putrI gaganavazrvabhapuranA svAmI vijayaveganA putra mahAvegakumAranI patnI thaze. paNa tAre thADA kALa vilakha karavApUrvaka ApadAo sahana karavI paDaze. tethI deve putrInA rUpane citrapaTamAM Alekhana karAvI tamArI pAse mAkalAvela che. pAchA pharatAM tamArU praticcha Mdaka lAvavA kahela che! A saghaLI hakIkata sAMbhaLI rAjaputre kahyuM : he bhadra! A tA viSama che. ekapakSI prema sudara nahi, paNa baMne pakSa sa'a'dhI prema hAya, tA sudara gaNAya. anurAgI pratye rAga ceAgya che, sukhadAyI paNa che, paraMtu nirAgI pratye rAga dharavA te teA anucitta che. rAjaputra! tamArI vAta sAcI. paNa tenA bhAva jANavA ja Apanu' prati citra ma'gAvela che. kha'ne vacce vArtAlApa pUrA thayA. rAjaputranA prati citrane lai vidyAdharapatie visarjana karelA te kRta bhAgapura nagare Avye svAmI samIpe AvI
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 129 : kumArarUpa daka citrapaTa arpaNa karyuM, rAjAe tenu' analeAkana karyuM. AdarapUrvaka rAjaputrIne te apaNu kyu rAjaputranA prati-citrane nihALI, pUrvajanmanA premathI rAjakumArI koi judI ja avasthA anubhavavA lAgI, ekITase citrapaTamAM rahela rAjaputranA rUpane nihALI rahI. tenuM hRdaya unnasita thayuM. tenI rAmarAjI vikasyara thaI gaI. A khaMdhu' drazya bAjumAM rahelI sakhIee joyu. ane sarva hakIkata rANIne jaNAvI. teNe rAjavIne jaNAvI. rAjamahelamAM AnaMdanA sAgariyA chalakAI gayA. mahelamAM sa'gItanI sUrAvalIe relAi gai. jyeAtiSIone khelAvyA. lagna gaNAvyA. temaja najIkamAM ja zubha muhUtta batAvyuM. lagnanI pUrajozamAM taiyArIo thai, mahAvegakumArane lAvavA sainya samudAya sahita mahAbAhu nAmanA senApatine ravAnA karyo. TUMka samayamAM te gaganavallabhapuramAM pahAcyA. vijayavega vidyAdharapatie paNa tenu sanmAna karyu". bheAjanAdi kRtyA patAvI te rAjAnI pAse AvyeA. AdarapUka praNAmAdi karI vinayapUrvaka rAjAnI pAse beThA. rAjAe pazu snehapUrvaka tene kheAlAvyeA. kema ! bhAgapuranA rAjA kuzaLa che ne? prajA paNa kuzaLa che ne ? teNe kahyuM : he deva ! tamArI sAthenA sabhavita saMbaMdhathI prajAnu` kalyANu vRddhi pAmI rahyuM che. rAjA paNa kSemakuzaLa che. vaLI tamArA jevA puruSA kalpavRkSanI jema leAkeAnAM sukhane pUrNa kare che. vaLI vidyAdharavINA vAge 9
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 130 : caMdra tArA putrarUpI jayeAtsanAmaya pravAha mArA svAmInA hRdayamAM sakramita thayA che. tethI hima, caMdanarasanA lepathI paNa duHsAdhya hRdayadAha upazAMta thayA che. senApatie praza'sAgarbhita vANIthI rAjavInA manane unnasita karatAM kahyuM. huM mahAzaya ! atyAranI je hakIkta che, te tame sAMbhaLeA. tenuM pANigrahaNa saMbaMdhI muhUtta najIkamAM varte che. tA mahAvegakumArane amArI sAthe mekaleA. ame temane teDavA AvyA chIe. Apa kALavila`kha karI nahi. ane amArA svAmInA mAratha pUrA karI. jananayanA kRtAtha thAo. amArA svAmInI putrInu' jIvatara paNa saphaLa thAo, vidyAdharapatie paNa tenI prArthanA svIkArI. pracura vidyAdhara sainyathI gaganatalane AcchAdita karatA, hAthI, gheADA vagere vAhanAthI paripUrNa vimAnAnI zreNIthI sUryanA kiraNAne DhAMkatAM, mahAvegakumAre bhAgapura prati prayANu AdaryuM. senApati sAthe vimAnamAM rahela kumAra aneka nagarA ane khANuthI vyApta maneAhara pRthvInI zeAbhAne jotA vila'khitapaNe bhAgapuranagare AvyeA. A khAju caMDagati vidyAdharapatie sanmukha AvI svAgata karyu". rahevA AvAsa ApyA. hAthI, gheADAne dhAnya yAdi sAmagrIe ApI. kumAra nimitte viziSTa bhAgeApabhAganI sAmagrI saMpAdana karI, rAjamArgo suAAbhita karyA, devAyataneA zaNagAryo, vivAha sAmagrI sajja karI.
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 131 : vicitra zayyAe sajAvI. suMdara vastrAla kArA ekaThA karyo. vivAha mahAtsavanI taiyArIe khUkha ja vegathI thai rahI hatI. tyAM te paheregIrane jaNAvyA vinA ja jANe yamarAja ja na hAya, tevA eka puruSa kayAMkathI sukhe beThelA vidyAdhara rAjAnI samIpamAM AvyeA ane khelavA lAgyA : are vidyAdharendra ! sAMbhaLa, rathanU pura cakravAlanagaranA svAmI ana`tavIya che. tenA putra ana taketu che. teNe tamArI pAse mane meAkalpe che. vaLI sadeze| kahevaDAvyA che ke, tArI padmA nAmanI putrI anya kAI ne ApIza nahIM. tene huM varavA icchuM chu.. jo tu' anya kAine ApIza, teA tArI AzA sahita tenu haraNa karIza, tArA AzArUpI minArAnA cUrecUrA karI nAMkhIza. A pramANe tenA kaheNathI kApAtura thayelA vidyAdharapatie kahyu', are bhadra! tuM tA mahArAjAnA putranA dUta che. tAre Avu' khelavu. anucita che, anyathA je uttamakulamAM utpanna thayelA Avu khele, tA tene te zArIrika Da ja cAgya che. 2 phtAdhama ! cAlyA jA. tarata ja dUta peAtAnA sthAne cAlyA gayA. paNa vidyAdharapatinAM cittamAM camatkAra sarjAyA. turata ja cAturaMga sainya sajja karyuM, nagaranI AjubAju pahere. gIrA ane sainya geAThavI dIdhuM. A mAju lagna samaya najIkamAM hatA. eTale taiyArI joradAra cAlI rahI hatI. varavahUne snAna karAvyuM. rAjamAtAe gItA gAvA lAgI. aMtaHpuranI dAsI nAcavA lAgI,
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 13ra : rAyavallabha puruSe vilAsa karavA lAgyA. sarvatra vAtAvaraNa AnaMda maMgalathI vyApta thayuM. rAjakumArane lagnamaMDapamAM khAsa racela mAtR-gRhamAM dAkhala karavAmAM Avyo. pachI atyaMta AnaMdapUrvaka mukhya jyotiSInA kahevA pramANe baMnene hastameLApa karavAmAM Avyo. cakro pheravavAmAM AvyA. vidhi pramANe AcAro karavAmAM AvyA. moTAM moTAM dAna devAmAM AvyA. vaLI lokenuM yogya sanmAna karavAmAM AvyuM. kulAcAra karavAmAM AvyA. AkhA nagaramAM khAvA, pIvA, gAvA ane lahera karavAnI pravRttio cAlI rahI. evA AnaMdanI vacce mahAvegakumAra padmAne paraNyo. kanyAnA pANivimecananA avasare tene aneka suMdara sAmagrIo arpaNa karI. A badhI pravRttio cAlI rahI che, tyAM te anaMtaketu dAsInuM rUpa karI sarva lokone AnaMdamagna joI rAjaputrI pavAne hAthamAM upADI, maratathALanI jema gaganatalane zyAma karate, koIne paNa khyAlamAM na Ave te rIte apaharaNa karIne cAlyo gayo. A bAju gheDI vidhi bAkI hatI, te pUrNa karavA tenI mAtA upasthita thaI. paNa tyAM te padmAne joI nahIM ane vilApa karavA lAgI. he putrI! tuM kayAM gaI? tenA avAjane sAMbhaLI rAjA kSobha pAmyo. raMgamAM bhaMga paDayA. AnaMda mahetsava, zeka-mahatsava banI gaye, paNa nAradamuninA vacananuM smaraNa thatAM padmAnI bhALa kADhavA sainya mekavyuM. vAta vAyuvege prasarI nagarInA leke zekA
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 133 : tura thayA. rAjaleAkanA mukhA zyAma thayA. lAlimAe vidAya lIdhI. zuM karavu ? e vicAramAM sau DUbI gayA. maMtrIe hatAza thayA. eTalAmAM leAkamukhathI jANa thaI ke, anaMtaketue padmAnu apaharaNa karyuM che. tyAre zaraNAinA sura vilaya pAmyA. yuddhanI nAkhatA gagaDI. mahAvegakumAre Adeza karyAH are re! jaldI sainya taiyAra karA. e pApI! kayAM gayA haze ? enI pUThe doDA. tarata ja sainya taiyAra thayuM. manathI paNa vadhu jhaDapathI devatAe kahela mArge cAlyA. yuddharasikakumAra merUparyaMtanA talavI bhAgamAM rahela bhadrazAla vanane vize pravezyA. tyAM te teNe karUNAthI yukta, AkraMda sayukta rUdananA avAja sAMbhaLyeA. tarata ja kumAra te dizA sanmukha gayA. jue che te maNizilA para niHsahAya manI, zarIrane mUkI kAi zrI avAja karatI hatI. kumAre te dizA tarapha joyuM, tA dUrathI vAMsanA jhADanI nIce jANe svagathI bhraSTa thaI ne AvI paheAMcelI kAi devAMganA hAya, athavA te gharamAMthI bahAra kADhI mUkelI mahA rUpavaMta nAgakanyA hAya, athavA kAmadevanA virahathI bhayamAM AvI paDelI sAkSAt ti hAya tevI zAkagrasta sudarI joI. te suMdarI mukhathI vilApayukta-vANIthI khelatI hatI. " huM A putra! kevI rIte pharI tArU darzana thaze. huM mada bhAgyavALI chuM. mArA hRdayanAtha ! priyatama ! premamUrtinA karavAnuM zuM virahathI maLI rahI chu. mAre jIvatara dhAraNa
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 : prajana? zuM mArA AtmAne jhADa sAthe bAMdhI jIvanalIlA saMkelI lauM? athavA parvata uparathI jhaMpApAta karI mArA AtmAne tyajI dauM. A pramANe bolatI padmAne rAjaputre joI ane eNe madhuravANIthI AzvAsana ApyuM. mArI vahAlIne meM pavana nAMkhyo. cetanA prApta thaI pachI meM kahyuM H are devI! AvuM aghaTita zuM AdarI beThAM che? tyAre atakita mahAvegakumAranA Agamanane joI asaMbhramathI tenI sAmuM jovA lAgI, aneka prakAranA rasane anubhavavA lAgI. vastrathI mukhakamala AcchAdita karyuM. have tene joI kumAre kahyuM he priyA! saMbhavaDe zuM ? te pApI, durAcArI, kyAM gayo, te kahe? tyAre teNe kahyuM : he priyatama! sAMbhaLa. teNe mane khUba tADana-tajanA karI. pitAne tAbe karavA ghaNA prayatna karyA. paNa huM ekanI be na thaI. zIlarakSA mATe kaDaka zabdathI meM tenI sAme paDakAra karyo ke, are pApI ! cAlyo jA. mahAvegakumAra sivAya kaI hadayanAthane huM IrachatI nathI. je tuM balAtkAra karIza, te agnimAM praveza karIza athavA te tArI samakSa ja mArA prANane tyajIza zIlavatI nArInA paDakArathI tenuM hadaya kaMpavA lAgyuM. tenI kAmavAsanA zAMta thaI gaI. jIvananuM lakSyabiMdu teNe prApta karyuM. e zIlanI pracaMDa tAkAte ja ekavAra yuddhabhUmimAM khela khelAvI, tene muni jIvanane khelADI banAvaze. te ApaNe AgaLa joIzuM. mArA paDakArathI temaja zIlanA prabhAvathI rUdana karatI
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane vidyAnA nAma ahI che : 135 : mane tyajIne tyAMthI jagatane tRNamAtra gaNata, abhimAnI parAkramI te pUrva dizA sanmukha ga che. suMdarInA vacanane anusarI kumAra vegathI tenI pUMThe deDa. keTaleka sudhI gayo, tyAM te teNe vidyAdharapati anaMtavIryanA putra anaMtaketune je. te samaye mahAveganI manavRtti ghaNI bhayaMkara thaI gaI. ane e kahevA lAgyo : are adhama ! anaMtaketu ! kyAM phare che ? tuM jarA mANasa thA ! hIcakArapaNuM cheDI daI sAmo Ava ? are pApI! kUra hadayI! tuM kema lajajA pAmata nathI? tAruM parakama batAva! evA tiraskArayukta vacanathI, kepathI rakta nayanavALa anaMtaketu tenI sanmukha thayo. ane kahevA lAgyA che jyAre paNa sasalA ke macchara upara kesarI siMha prahAra karatuM nathI. AvuM bolavuM ayukta che. kIDAnA vaghathI zuM kIrti prApta thatI haze. vaLI tenuM baLa keTaluM ! mahAvegakumAre pratyuttara vALatAM kahyuM? are ! o ! narAdhama ! duSkRta karanAra chatAM tuM pitAne mahAna mAne che. kharekhara, mehamUDha jIvo yukta ayukta jANatA nathI. deSane guNa tarIke grahaNa karanArane zuM AnaMda thAya? guNane deSarUpe grahaNa karanArane zuM kahevuM? tema vimUDha manavALA tane zuM kahevuM? phakta eTaluM ja ke, tArI kharAba ceSTAthI bhaviSyamAM paNa sArUM thaze nahIM. tyAre anaMtaketue kahyuM? kharekhara tArA vAcALapaNAne dhanya che. paNa eTaluM yAda rAkhaje ke tane pAchaLathI jarUra pazcAttApa thaze. * kanakanI parIkSA kaseTI upara thAya. tema yukta-ayuktanI parIkSA samararUpa kasoTI upara thaze. cAla zastra grahaNa kara.
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 136 : eTalAmAM te ekadama anaMtaketunuM lazkara kalakalArava karatuM samudrane kSobha pamADatuM upasthita thayuM. A bAju lazkarane upADavAnI bherI vagADAI kuca karavA mATe raNazIMgaDuM kuMkAyuM. caturaMgI senA taiyAra thaI gaI haNe haNe ema uccAra karatAM baMnenA lazkara vacce moTuM tumula yuddha zarU thayuM. meTA meTA madonmatta hAthIo bhedAI javA lAgyA. ghoDAenA heSAravathI medAna dhamadhamavA lAgyuM. DIvAramAM ratha nIcenA cakra temaja dhaMsarAo bhAMgI javA lAgyA. pAyadaLa lazkaranAM mAthAMo dhaDadhaDa paDavA lAgyA. tIranA jALAMe daSTipathane DhAMkI devA lAgyAM. paMthanA rokANane lIdhe laDavaiyAo AkuLavyAkuLa thavA lAgyA. AkhI pRthvI tIra-davajAthI bharapUra thaI gaI. keTalAka subhaTo devatAnuM smaraNa karavA lAgyA. yuddharUpa taLAvamAM laDanArA vIraddhAnAM paDelAM mAthAMo raktakamalanI nakala karI rahyA hatA. temAM leharUpa lAla pANI bhareluM dekhAtuM hatuM. temAM daMDe, astro, chatranA samUhe haMsa jevA dekhAtAM hatAM. Ama taLAva jevuM yuddha baMne pakSa vacce cAlatuM hatuM. khUnakhAra jaMga khelAI rahyo hato. baMne pakSanA aneka mAnavane saMhAra joI baMne kumAra paraspara laDavA lAgyA. zUrAtanane vega maLatuM hatuM. baMne baLiyA thAkatA na hatA. eTalAmAM niSkAraNe thatI aneka jIvonI kaleAma najare nihALI, gaganavallabhanagaranA rAjAnA pradhAna puruSoe mahAga
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 137 : kumArane yuddhathI pAcho vA. ane anaMtaketune rathana pura cakravAla nagaranA pradhAnee vAryo. pachI baMne pota-potAnA sthAne gayA. yuddhavirAma thaye. yuddhavAre pAchA pharyA. A bAju padmA sahita, kAmadevanI jema zobhatA mahAvegakumAra bhagapuranagare Avyo. tenI vadhAmaNI thaI. nagaramAM mahAmahotsava maMDAye. pachI keTalAka divase sarvathA anukULa saMyogamAM premALa patnInI sAthe AnaMda-samudramAM kallola karatAM teNe pasAra karyo. pachI caMDagati vidyAgharezvare Apela pracura vastrAlaMkAra, hAthI, gheDA AdithI yukta kumAra padmA sahita pitAne nagare AvyA. rAjA paNa putra-putravadhUnA milanathI AnaMdita thaye. pachI kumAre pitAzrIne sarva hakIkta kahI. kumAra paNa divyaloka saMbaMdhI devatAonI krIDAonI jema, devarAjanI jema viSayasukhane bhegavato kALagamana karavA lAgyo. A bAju rathanU pura cakravAla nagaramAM anaMtaketu Avyo. tyAre tenA pitAzrIe kahyuM? are vatsa! bAlaceSTAnI jema te A zuM karyuM ! AvuM kArya karatAM mAtA-pitA, baMdhu, mitravargane paNa pUchyuM nahi? zuM tArI buddhithI ja te A kArya karyuM ! he vatsa! zuM tuM jANatA nathI ke, eka akAryathI prApta thayela apayazarUpI kalakanuM hajAro sukRtarUpI jalavaDe dhovA chatAM prakSAlana thatuM nathI. vaLI akhaMDita sukRtavaDe sapurUSanuM jIvita prazaMsanIya bane che. te purUSaSi upara meha ze? vaLI he vatsa! AzcaryabhUta sanakumAranuM caritra zuM te sAMbhaLyuM nathI?
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 138 : cha khaMDanA adhipati, navanidhAnanA svAmI, vividha prakAranA pravAla-ranAdithI yukta mahelAte vALA, vaLI kAmadevanuM ghara, lAvaNyanuM saMketa sthAna, mahApratibaMdhanuM maMdira, rUpAdi guNasamUhane nidhAna, surasuMdarIne parAbhava karanArI 64 hajAra aMtaHpuranI apsarA sarakhI nArIo, teonA prItinA baMdhane teDI mamatAne phagAvI, tenA premabharyA vacane tiraskArI, bhegene tRNasamAna gaNate, caraNamAM paDatI nArIonA praNayane avagaNI, bheganI bhItaramAMthI nIkaLI, ganI bhItaramAM DekiyuM karavA sanakumAra maharSie saMsAramAMthI siMhanI jema niSkramaNa karI aNagArI jIvana aMgIkAra karyuM. aNagAranA bhekha dhAraNa karIne A pRthvItalane pAvana karatAM virahavA lAgyA hatA. bhegadazAmAMthI chUTI vairAgyadazAmAM AgekUca karatAM sanaskumAra cakIne dhanya che ! tethI ja he mahAnubhAva! suMdara aMtApura hovA chatAM te mahAsattvazALI AtmakalyANanI keDIe prasthAna karI gayA. tyAre tuM haThathI parastrIne grahaNa karavAnI IcchA kare che? AvI strI upara meha zA mATe? nArI eTale narakanI dIvaDI! durgatinA dvAra samI nArI upara rati zA mATe? tenA upara sadabhAva zA kAraNe ? Ama pitAzrInI hitazikSA sAMbhaLI anaMtaketunAM jIvanamAM parivartana thayuM. pitAnI duSTa ceSTAthI lajajALu, ane zyAma mukhavALe te duSkRtanI gaha karavA lAgyo. tenA azubha karma baMdhano zithila thayA. te zubhAgamAM magna banyo. tenI kugamAMthI daSTi bahAra nIkaLI, ciMtana-manana karatAM tene
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 139 : satyanI pichANu thaI gaI. tenu mana vegIlu' banyuM. vAra'vAra peAtAnA AtmAnI niMdA karavA lAgyAH 2 pApI jIva ! uttamakulamAM janma maLyA, uttama puruSAnA caritrA zravaNu karavA maLyA, chatAM parastrIgamana sanmukha thayelA mArA AtmA pAtALamAM kema cAlye gayA nahi? ahA vajragraMthi jevu kevu' mArU niSThurapaNuM! ahA kevI saddharma nirapekSatA ! ahA kevI durgatimAM nivAsa karavAnI lAlasA ! mane dhikkAra hA ! dhikkAra hA ! ! mAtranA mavanAzinI khare ja bhAvanAnI prakhaLatAe, dhikkAranI lAgaNImAMthI sarjA tI vairAgya-bhAvanAnA maLe sa`vegI anelA rAjaputre tyAM japa'camuSTi leAca karyAM. nAma-gAma vezana' parivartana karyuM. devatAe arpita muniveSa dhAraNa karI rAjamadirane tyajI ana"taketu mahiSa banI gayA. ekAeka putrane aNugAra, yAgI banelA joI caraNamAM paDavApUrvaka vidyAdharezvare kahyuMH vatsa ! amane jaNAvyA vinA ekAeka te A zuM karyuM...! merUpa tane upADavA samAna, hAthathI samudra taravA samAna, tIkSNa talavAranI dhAra upara cAlavA samAna, atiduSkara cauvanavayamAM vratagrahaNa karavAnu` te kema Ara lyuM ! vaLI vatsa! zu' tuM jANatA nathI ke, iMdriyanA viSaye jItavA duSkara che. iMdriyAnuM damana mahAkaThina che. ane duHkhe karIne tenuM sa rakSaNa karI zakAya che. tevI ApadAone sAmane karavA paDaze, kyAyarUpI bhIlanA bhAlAonA pratikSaNa sAmanA karavA paDaze. mATe he vatsa ! thoDA kALa gRhasthapaNAmAM tapAdi ' ""
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ = 140 : karaNI karavApUrvaka nirgamana karI, pachI pratrajyA aMgIkAra karavI joItI hatI. tyAre anaMtaketu bolyA, "mahArAja ! kupathe pravRtta thayela mArA manane sanmArgamAM joDANa thatuM aTakAvI tame vikSepa kAraka vacanavaDe pratikUla na bano. tame te mArA upara mahAna upakAra karyo che. tene badale vALavA huM asamartha chuM. mATe pitAjI! mAra mArga saraLa banA! yogIonI duniyAmAM Daga bharatAM mAruM kalyANa thAya, evA AzIrvAda varSI. vaLI e becararAjarAjya, lakSmI, yuvatIjana, kAmaganI sAmagrI atyaMta virasa che. durgatirUpa phalane denArI che. jyAre sadudharmamati te anaMta kalyANane vadhAranArI che. ene pAmIne kAne abhyadaya thayo nathI ! te pachI nehajaLane teDI AtmakalyANanI keDIe mITa mAMDI rahela mane bIjA sarva kAryathI saryuM. kaMIka puNya karyuM haze, tethI ApanuM anuzAsana sAMbhaLI sAvadyakArya tyAgavAnI mane buddhi utpanna thaI che. ApazrInuM milana na thayuM hatuM, te yugamAM mAre AtmA pheMkAI jata. Ape to mane sanmArge joDyo ! ema kamalavacane pitAzrIne samajAvI, praNayavarganA snehane avagaNI, saMvina manavALa-mAna-zekarahita thaI rAjamahelane choDI cAlyA gayA. pelA cAlyA jAya anaMtaketu maharSi. sau ekITase joI rahyA ane te vakhate khecaro caraNe namana karatA hatAM. temanAM mukuTanAM kiraNathI caraNakamale raktatA dhAraNa karI,
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 141 : evA anaMtaketu rAjarSi lokonI prasaMzAne jhIlatA, moTA varathI baMdIloke-bhATacAraNe dvArA karAtI stutine sAMbhaLatAM, maMtrI-sAmaMtethI pUjAtA, AdarapUrvaka praNayIvathI vAtA, tema ja rUpasauMdayavALe A purUSa zuM saMsAra choDI jaze! evA vicArathI dilagIra thatI temaja saMsAramAMthI Avo rUpALe purUSa cAlyo jAya che, tevA saMsArathI kAma paNa zuM! ema vairAgyarasamAM tarabaLa banelI nArIonA abhinaMdanane jhIlatA guNazIla nAmanA udyAnamAM Avyo. tyAM zrIguNazekhara sUrinI pAse pharIthI nirmaLa saMyama svIkAryuM, sUtrArthana abhyAsa karatAM guru saMgAthe grAma, nagarAdimAM vicAravA lAgyA. saMyamanI sAdhanApUrvaka jJAnAbhyAsamAM lIna banelA anukrame te zratasAgara pAragAmI thayA. vaLI temaNe pUrvakRta pAparUpI jalAzayane viziSTa keTinA tapathI zeSI adhyavasAya nirmaLa banAvyA. adhyavyasAyanI zuddhi-vizuddhi, temaja rageragamAM vyApela saMyamI jIvananI kriyAnA baLe anaMtaketu maharSine avadhijJAna upanyuM. jJAnabaLe aneka saMzonuM nirAkaraNa karatAM, yetAnA baLe teo sUripadavI varyA. - parameSThinA trIjA padane prApta karI anya sAMsArika projanathI nirapekSa, bhavya jInI upara upakAra karanArA, aneka munipugothI zobhita, sUtradAna varSAvatA, dhanavaMtasAmaMtAdithI caraNakamalanI upAsanA karAtA, paMkajanI jema aliptapaNe vihAra karatAM gaganavalabhapuranagare temanuM Agamana thayuM. muni AgamananA samAcAra vAyuvege nagaramAM sarvatra vyApI gayA.
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 142 : vizeSa rAjakumAra mahAvege jANyA. suNIne te vismita manavALA thayA. ane ciMtavavA lAgyA, " ahA ! mahAAzcaya tAjIe ! strIla'paTa, durAcArI, adhama, pApAtmA paNu sAdhupadavIne vare! uttarAttara guNarUpI zikhara upara ArUDha thAya ! duya mAhurAjAne paNa jIte! ahA ! jainazAsananI balihArI tA jue! ka pariNAmanA vilAsane ane bhavanA gahana svarUpane kANu jANI zake, ekAMtathI tA kAi bhavyAtmA tenA svarUpane jJAnadraSTithI jANe, jyAre bIjA bhAvaparAvartana dekhI jANe. vaLI dhamA mAM sthita ja savizeSa udyama kare. pazu unmAge caDhela jIvane dharma mArgamAM caDavu' te atiduSkara che. kharekhara! A mahAtmA sAmAnya nathI. je anucita pravRtti karavA chatAM tenAthI nivRtta thaI saMyamarUpI patinA zikhara upara ArUDha thai, hAlamAM ahIM Avela che. ahe!! te mahAmuni 'danIya, pUjanIya upAsanIya che. ema vicArI vijayavegarAjavI tathA nagaraleAkAnI sAthe mahAvegakumAra paNa vadanAthe AvyA. temaNe rAjacihnI dUra mUkayA. Adarasahita pradakSiNApUrvaka gurune vadanA karI. temaNe paNa dharmAziSa dvIdhI. khAda sarve ucitAsane beThA. nayanAmRta sama sabhAjana samakSa, vizeSathI mahAvegakumArane anulakSI AcAya -bhagavate dharmakathAnA prAraMbha karyAM. mahAnubhAvA ! sa`sArI jIveA saMsAramAM ana takALathI paribhramaNa kare che. A sahasAraneA aMta lAvavA puruSA karavA Avazyaka che. te paNu kumAge prayANa karatAM AtmAne sanmArga sthApana karyAM vinA azakaya che. vaLI sanmAge
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 143 : prayANa karanAra AtmAo saMsArarUpI samudrane tarI jAya che. paNa sanmArge jIvane prayANa karavuM muzkela che. jIvane kumArge deranAra rAgadveSAdi mahAzatruo che. tene nigraha vivekathI thAya che. vivekanI prApti pratidina zAstra zravaNavaDe thAya che. samyapha prakAre tenuM zravaNa sagurunI sevA upAsanA dvArA thAya che. muktinA mArganI sAdhanAmAM tatpara je hoya, te ja saddaguruo mArgadazaka che. ane tevA ja suguruo mithyAtvathI aMdha banelA ane parama cakSu samAna che. atyaMta ayogya jIvo paNa gurukRpAthI yegyatAne vare che. gurukRpAthI mUrkha paNa paMDita bane che. mArA jevA pApAmAM paNa gurukRpAthI ja ATalI gyatA pAmyA che. ane kRpAbaLe ja pelA naravAhana rAjA paNa rAjavaibhavane tyajI mokSamArganA sAdhaka banyA che. A sAMbhaLI kautukathI kumArarAjAe kahyuM: bhagavan! tamArUM sarva svarUpa amane pratyakSa che, paNa naravAhanarAjAnuM daSTAMta prasAda karIne kahe. sUri bhagavaMte paNa bhAvimAM kalyANa thavAnuM jANa kathAno prAraMbha karyo? vividha AzcaryarUpI rana rehaNabhUmi sama vaidezA nAmanI nagarI che. tyAM namra sAmaMtenA mukuTamaNinA kiraNothI tejasvI banela che caraNAviMda jenA e naravAhana nAmane rAjA che. tenI sarvajJa bhagavaMtanA zAsana pratye paramabhaktivALI priyadarzInA nAmanI patnI che. tene amegharatha nAmane putra che.
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 144 sukhapUrvaka kALa nirgamana karatAM teo AnaMdanI anubhUti karI rahyA hatA, paNa rAja dharmathI vimukha banate jato hate. kemake mahApApI jInI dina-pratidina vadhatI sukhasaMpatti putrAdi parivAra nihALI tathA ghamajanI ghaTatI jatI sukhasaMpattinI sAmagrI mAna, dhana, Arogya, putrAdinI hInatA joI viparIta cittavALe rAjA dharmadharma pakSanI avagaNanA karavA lAgyA. dharmathI vimukha thayelA te rAjavIne lAga joI priyadarzanA rANIe kahyuM: deva ! sarva lokone mAnya dharmAdharmanA svarUpane tathA bhedabhAvane kema samajatA nathI ! vaLI rAjana ! rAjyAdinI prApti e dharmanuM pratyakSa phaLa che. dhananAza, rega-zekAdinI prApti e pApanuM phaLa che. jo ema na hata, te sarva jIvo sukhI hota, athavA duHkhI hota. paNa ema nathI. koI raMka te keI rAjA bane che. AvuM sRSTimAM jovA na maLata. vaLI kAraNa vinA kAryanI pedAza-utpatti thatI nathI. mATI vinA ghaTa banatuM nathI. emAM paNa kuMbhAra judA judA ghATe banAve che. kaLaza-ghaTa vagere aneka bhAvamAM mATInuM parAvartana thAya che. tema jIva paNa pApa puNya dvArA aneka prakAranA bhAvane dhAraNa kare che. sarvajJa bhagavaMtanA zAsanane anulakSIne AsitakatAne sthApana karanArA rANInA AvA vacanene sAMbhaLI atyaMta krodhAyamAna thayelA rAjAe kahyuM: svamatiracita ghaNA sUtranA prapaMcathI kaIka dhUtArAe tane ThagI lAge che. tethI ja
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 145 : kubodhane pAmI tuM A pramANe bole che. daSTa-vastune cheDI adaSTa vastumAM keNa zraddhA kare ? mATe pharIthI mane AvA asAra vicArane kahIza nahi. have rAjAne mithyAmativALo jANuM rANIe paNa mauna dhAraNa karyuM. kemake svAmInA cittane anusarI kArya karavuM e ja sadAcArI strIne AcAra che. tyAra pachI rAjA mAMsamadirAnA pAnamAM unmatta banyo, zikAramAM pravRtti karavA lAge, gharmavArtA paNa karato nathI. dharmavArtA kahenArA pratye paNa tiraskAra darzAvavA lAgyo, haMmezA pApa kAryamAM racyApacce rahevA lAge, eka vAra rAjA sabhA-maMDapamAM beThe che tevA samaye eka zikArI Avya, zikArInA svAMga sajelA hatA, zyAmakAyAvALA teNe tIra kAmaThA dhAraNa karelA hatA te hAthIne laIne AvyuM hatuM, hAthI paNa unmatta kAyAvALa suMdara laSTa puSTa hate. - have gajarAjane joI rAjA AnaMdita thaye, tene rAjAe mUlya tathA jAti saMbaMdhI pUchaparacha karI, AgaMtuke kahyuM : rAjana ! A hAthI bhadra jAtine che. tenuM mUlya savAlAkha che. Apane yogya lAge tema karo. mUlya cUkavI hAthIne grahaNa kare. mArI AzA pUrNa karaze. tyAre saMtuSTa thayelA rAjAe savAlAkha suvarNa daI hAthI kharIdI lIdhe hastIzAlAmAM gajarAjane AlAnaUbhe bAMdhyo. pachI zikArIne visarjana karyo. vINA vAge 10
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 146 : have ekavAra rAjA azva khelavavA nagara khahAra gayAM. pAchA pharatAM kAsa'khavanamAM aneka janasamudAya samakSa dhama kathA karatAM dhamasiMha nAmanA sAdhune joyA. te mahAtmA atya ta dayALu ane pApakArI hatA. chatAM kApAyamAna thayelA rAjA temanI samakSa jema tema khakA lAgyA : are! A sAdhunA vezamAM kAI pAkhaDI AveleA che! ane kAI Indra jALa jevI racanA karI leAkAne khATI caturAI khatAvI chetaranArA che! ahA ! AnI Thaga-vidyAtA jue ! eNe kevI mATI yuktibaMdha jALa pAtharI che ? enu` mAyAvIpaNuM pazu kevuM jakharU che? AnAthI leAkeA chetarAI gayA che, leAkeA paNa mUrakhA, akkala vagaranA bheALA che. are! A kANu svacchaMda paNe vArtAlApa kare che. have krodhathI aNu leAcanavALA, lajjA-maryAdAnuM. ullaghana karI, pradhAna parijanAe vAryAM, chatAM te naravAhana rAjA cavaDe sAdhune haNavA lAgyA. rAjaputra amAgharathe A dRzya joyu teNe kamakamATI anubhavI, paNa zuM thAya! rAjA kAryanu' sAMbhaLatA nathI. have A bAjI rANIe te vAta jANI pradhAnapuruSAne rAjAne vAravA mATe mAkalyA. temaNe paNa vinabyA. tyAre rAjAe kahyuH jo te dharmAMdhanI prarUpaNA karavAnu` adha kare, tA ja cheADu, sAdhue paNa te svIkAryuM". pachI rAjAnA kha'dhanamAMthI mukta thayelA te mahAtmAe aprItikara sthAna jANIne anyatra vihAra karI, kamakamATI bharyo ane sanasanATI bharyo A samAcAra
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 147 che sAMbhaLI loko paNa kheda pAmyA. ahIM ja halanAnuM phaLa maLaze. vadha, baMdha, mAraNa ane tADananuM phaLa hasatAne roDaDAve evuM maLaze. ema vicArate rAjA bhayabhIta thayo. A vAta vAyu vege dhamajanemAM phelAI gaI, dezAMtaramAM tenI apakIrti prasarI gaI. sAdhuo paNa vicAravA lAgyA. A te pariSaha sahana karavo joIe. emAM zuM? kSamAzramaNa te tyAre ja kahevAya ke, samatA dhAraNa kare, aparAdhone khame, ema vicArI munio dezAMtare gayA. have ekavAra rAjA azikSita gajarAja upara ArUDha thaye. lokee vAryo chatAM rathavADIe gayo. deva-duryogathI svachaMdapaNe vanamAM vicarate te hAthI game tema cAlavA lAge. tIkSaNa prahArathI kuMbhasthala bhedayuM. chatAM kucAle prayANa karate te hAthI aTavI tarapha cAlavA lAge. pavanathI paNa adhika gatithI prayANa karatA tenI pAchaLa azvasenA ane ghoDesvAro doDyA. paNa jANe nikAcitakamane samUha ja na hoya, tema tene aTakAvavA samartha thayA nahIM. thoDIvAramAM to hAthI adazya thaI gayo. badhA hatAza thaIne pAchA vaLyA. rAjA paNa sudhA tRSAne sahana karatA aTavImAM jaI pahoMcyA. tyAre jhADa nIcethI pasAra thatAM hAthI uparathI kUdako mArI zAkhA pakaDI lIdhI. hAthI bhAgI gaye. pachI rAjA jhADathI nIce utaryo. pANInI zodha karavA lAgyo. tenuM gaLuM sukAI gayuM hatuM.
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 148 : tenI tRSA chIpAya ema na hatI, cAtaram pANInI tapAsa karavA lAgyA. teTalAmAM tyAM bhIleAnI TALakI AvI. tenA AbharaNAdi utArI lIdhA. phakta la`geATI jeTalu' ja vajra rahevA dIdhu. pachI temaNe pUchyuM : tuM kANu che? tyAre rAjAe kaMi ja javAma ApyA nahi. tyAre lAkaDInA prahAro karyAM ane pachI tene jhADanI sAthe mAMdhI bhIlA nAsI gayA. have rAjAe pIDA sahana karatA rAtri pasAra karI. meATA parizramathI dhIme dhIme baMdhana che|DI sImADAnA mArge cAlyA. kSudhA tRSAtura rAjA rAjyapuranagare pahoMcyA. tyAM taLAvamAMthI pANI pIdhu. ane svastha thayA. kharekhara mahAtmAne satApyA tenu phaLa rAjAe A bhavamAM ja prApta karyuM. rAjyasukhA te jANe sarI gayA. eka vakhatanA rAjA Aje bhikhArI banI gayA. bhikSA samaye nagaramAM gayA. bhikSA mATe bhamatAM-bhamatAM tene arasa-virasa AhAra prApta thayA. tenAthI thADI bhUkha zamAvI. pachI lagharavaghara veze bhamatAM tene " A cAra che" ema jANI kayAMya kAi rahevA- esavA sthAna Apatu' nathI. AthI te nagara bahAra udyAnamAM gayA. tyAM AgaLa svAdhyAya karatAM muninA zabdo zravaNe paDathA pachI te tenI pAse gayA. eka vakhatanA sAdhunA drohI Aje sAdhune zaraNe gayA. jagatamAM keie AzarA ApyA
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 149 : nahIM, tyAre saMtanI duniyA sahAyaka banI. tyAM divyajJAna rUpI nayana dvArA zrI sudharmasUrijIe tene je, sUribhagavaMte paNa kahyuM ke e naravAhana mahArAja! tame AvyA cho ? tyAre rAjA paNa vismaya pAmyA. vicAravA lAgyuM ke A mane zI rIte jANe che. pachI teNe muni bhagavaMtane kahyuM tame mane zI rIte jANe che? sUrie kahyuM : mahArAja ! te jAte ja dezamAMthI sAdhuone bahAra kADhI tAruM nAma jagajAhera karyuM che, temAM kaMI ja navAI nathI. AvuM sAMbhaLI te lajajA pAme. tyAre sUrijIe kahyuM: devAnupriya! keTalAka jIva sukRtodayathI rAjyAdi sukha sAmagrI prApta karI temAM magna banI jAya che. vaLI mAnarUpI zilarAja upara ArUDha thaI asabhya vANa uccAre che. vaLI puNya nathI, pApa nathI, paraleka nathI, jIva nathI, zA mATe loke dAna-zIla tapAdi kRtyane kare che, AvuM badhuM zAstranA paramArthane nahi jANanAra dharma virUddha AcaraNa karanAra bhUtanI jema bane che. sAdhuvargane tarjana karate, ziSTa vANune apalApa karate, jANe huM ja tattvajJAnI, huM ja vivekI, bIjA badhA mUDha, anucitavAdI che, ema mAne che. he narendra! tevA ja tArI jema anarthane pAme che. ane parabhavamAM paNa durgatinA bhAjana thAya che. mahAtmAnI vANIthI tenI AMtaradaSTi vikasita thaI gaI. pApAcaraNanuM smaraNa karI te duSkRtanI niMdA karavA lAgyA. pazcAttApathI pitAnA pApanuM lAlana karyuM. kharekhara pazcA tApathI AtmA karmabaMdhanathI haLavo bane che. pazcAttAparUpI
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke 150 : pAvaka javALAmAM te karma Idhana bALavA lAge. tene pitAnI bhUla samajAI gaI. pachI sUribhagavaMtane kahyuM," bhagavan! mArA vaDe kevA prakAranI anartha paraMparA upArjana karAI? tyAre sUri bhagavaMte kahyuM: tane anya koNa kahevA samartha thAya? tArI icchA ja che to sAMbhaLa. jagatamAM ja saMyamIonI alabelI duniyAmAM vasatA, saMyamI jIvananI sAdhanA karanArA, apramattadazAne varelA mahAtmAnI te duSTavacanathI avagaNanA karI che. temanA pratye tiraskAra vRtti dAkhavI che. vaLI teonI avagaNanA ane tiraskAra. mAMthI udbhavelI dhikkAranI vRttithI te mahAtmAne tADana-tarjanA karI che, te kAraNathI rAjya saMpattithI dUra pheMkAya che. vaLI he mahArAya! anArya-ceSTAthI tucchabaMdhanAdithI zarIrane pIDA upajAvI te apayaza prApta karyo che. vaLI dharma virUddha AcaraNa karavAthI tuM parakamAM atiduHkhanI paraMparAne prApta karIza. tuM kahe che ke, paraloka nathI, puNya nathI, pApa nathI, paNa rAjana ! tuM bhUle che. pratyakSapaNe tuM puNya-pApanA phalane anubhave che. chatAM unmattanI jema zA mATe pralApa kare che ! tapAdi kriyAnuM phaLa kAMIja nathI, ema tArUM besavuM paNa ayukta che. je tapAdinuM phaLa na hoya, te vairI evA tArI samukha huM kevI rIte besI zakuM. vaLI paraloka nathI, ema kahevuM paNa anucita che. kemake jAtismaraNa dvArA pUrvabhavanuM samaraNa thAya che. vaLI jIva aneka bhAvane anubhave che. temAM paNa vyabhicAra thaze. mATe tArUM te bolavuM anucita che.
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 151 : kemake atyAre tArA svarUpane ja tuM je ane sAcuM samaja. rAjasukhane bhegavate rAjavI tuM atyAre bhikSuka banyo! te zuM tuM to nathI ? A badhAnI pAchaLa mahattvanuM kAraNa kamanI vicitratA che. tene tuM svIkAra kara. jIva zubhAzubha karmane bAMdhe che. tenA kAraNe sukha duHkha anubhave che. bhayaMkara vipAkavALuM karma jyAre udayamAM Ave che, tyAre rAjya vagere badhuM havAmAM uDI jAya che. ane tyAM sudhInuM pariNAma Ave che ke bhUkhathI UMDA utarI gayelA peTane pUravA vAte ghera ghera bhIkha mAMgavA bhaTakavuM paDe che karmanA AvaraNe jyAM sudhI khasyA nathI, tyAM sudhI sukhaduHkhanI jALa barAbara kAyama rahevAnI che. duHkhanA atyaMta nAzapUrvaka zuddha sukha meLavavAnI IcchA rAkhanArane akarmaka thayA vinA chUTako nathI. ene sAkSAtkAra te te pratyakSa anubhave che. e te tane satyanI pratItI thaI ne? vaLI he rAjan ! tuM kahe ke daSTa vastune mUkI adaSTa-vastumAM keNa prarvate ? te sAMbhaLa, kripAka phaLa khAvAthI mRtyunI prApti thAya che. tethI jiMpAphaLane upaga na karavuM joIe. te vAta tArA mate ghaTaze nahi. je adaSTanI kalpanA anucita ane satya heya, te zA mATe madhura chatAM bhAvimAM vinAza sarjanAra kiMpAkaphalane tyAga karAya che? AthI tArA matanuM ahIM khaMDana thaI jAya che. vaLI tuM kahe che ke, dharmAcaraNa karanArA sIdAya che. ane pApIjI sukha anubhave che, te paNa pUrvakRtakamajanita phela jANavuM. tatkAla karela dharmAdharmanuM A pratyakSa phaLa nathI,
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 15ra : te he narapati ! A tArA beTA pralApane tyajI de. tuM viziSTa mArga svIkAra ane madha-mAMsa prANaghAtanI pravRtine cheDI che. phakta tuccha ane ceDA sukha khAtara bhAvimAM bahu duHkhadAyI phaLane prApta karAvanArI pravRtine tuM AjathI tyAga kara. sarvajana prasiddha, sukhanA sAdhanabhUta, AgamamAM kahela jIvadayA pradhAna dharmanuM samyapha prakAre AcaraNa kara. pUrve karela atikaphaladAyI duSkRtenI gaha kara. je tArA AtmAnuM zubha Icchate hoya, prANuM-vadhAdi-hiMsAkArI aniSTa pravRttine tyAga kara, vaLI jvalaMta anivaDe baLeluM vRkSa pAchuM puSpa phalAdithI saghana banI jAya che, paraMtu duSTa vacane vaDe mANasanA hRdayamAM paDelo ghA rUjhAtuM nathI. satya-vANa je AnaMda upajAve che, te AnaMda caMdana ke ratnanI mALA upajAvatI nathI. vaLI asatya lekamAM avizvAsa phelAve che. durvAsanAone avakAza Ape che. ane dhIre dhIre meTA doSane janma Ape che. mATe asatya vacana uccAravuM nahIM. satya vagere vate ahiMsArUpa sarovaranI pALa samAna che, satyavratane bhaMga thavAthI ahiMsArUpa sarovaranI pALa tUTI jAya che. ane ahiMsArUpa jaLa akhalita paNe vahI jAya che. padravyane haranAra manuSya kharekhara pitAnA dharmarUpa bagIcAmAM Aga lagADe che. paradravya haranArane A jiMdagImAM sukha nathI. tenI paralokamAM sadagati nahIM. vaLI brahmacaryarUpa pradIpamAM badhA deze pataMgiyAnuM anukaraNa kare che. brahmacaryarUpa
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 153 : caMdra sasa'tApanuM zamana karanAra che. brahmacarya rUpa samudramAM aneka guNarUpa ratne nipaje che. mATe brahmacarya nu` pAlana kara. parastrI gamana karanAra peAtAnu sarvasva khAI bese che. vaLI paraleAkamAM bhayaMkara durgatie javu paDe che. vaLI he rAjan ! parigrahanI jherIlI chAyA phlAvAthI manuSya sUcchita thai jAya che. mUrchAthI karmAMnA kha'dhanamAM kha'dhAvu' paDe che. parigrahane AdhIna thayelA manuSyane viSayarUpa cArA lUTavA mAMDe che. kAmAgni khALavA mAMDe che. ane kaSAyarUpa zikArIe cAre taraphathI tene gherI le che. te huM rAjana ! pratyakSa dharmAMdha nu phaLa joi anaMta duHkharUpI pApapakamAM tArA AtmAne nAMkha nahi, hajI paNa bhUnAtha ! tArUM kaMI ja bagaDayuM nathI. tuM AtmakalyANanI keDIe prayANa kara. dha mAgamAM sthita thA. tA dUra gayela lakSmI paNa sAme pagale tane anusaraze. A pramANe jainazAsanane pAmela mahAtmAnA vacanathI naravAhanarAjA atyaMta pazcAtApa karavA lAgyA. pariNAme tatkSaNa tenu. mithyAtva nAza pAmyuM. tenA rAgadveSa vagere vikArA pAtaLA paDI gayA. tene bhadraka-bhAvanI prApti thaI, te AcArya bhagava`tanA caraNe paDIne kahevA lAgyA. " ahA ! ApanI zaktine dhanya che. ! ahAhA ! mArA upara keTalI dayA che! anya upara upakAra karavAnI eka sarakhI ApanI sAttvikavRttine dhanya che! ahA sadbhAvanA jJAtA! Apane namaskAra che. ahe bhavya prANIe tarapha pitA jevA prema
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 154 : bhAva rAkhanAra ! Apane namaskAra che. mUDha prANuone bedha karavAmAM nipuNatA dharAvanAra mahAtmA ! ajJAnarUpa samudrane pAra pAma muzkela che, chatAM bhavya-prANIone tene pAra pamADavAmAM tatpara thayelA he mahAtmA! mahA bhAgyazALI vIra! kUvAmAM paDatAM tame mAruM rakSaNa karyuM che. vaLI dharmopadezavaDe mArA upara anugraha karyo che. te he bhagavan! niSkAraNa baMdhu evA ApanI pAse mithyAdharmanA tyAgapUrvaka jina dharma aMgIkAra karuM chuM. vaLI ajJAnI evA meM mithyAtvabhAvathI rAja ramatamAM parAyaNatAthI duSTa AcaraNa karyuM che, te sarvajanI huM niMdA karuM chuM. tenI gaha karuM chuM vaLI tene anurUpa prAyazcita paNa svIkAruM chuM. kamanI lAghavatAthI pApane ekarAra karanAra rAjAne sUri bhagavaMte kahyuM: mahArAja ! uttama purUSone te A ja gya che tyArapachI divyajJAne pagathI yogyatA jANa jina dharmanA paramArthane, karmanA marmane, zAsananI uttamatAne samajAvI vividha trividha mithyAtva tyajAvI tenAmAM samyaktvanuM ArepaNa karyuM. tema madha-mAMsa-rAtri-bhajanane tyAga karAvyo. ane teNe pUrvakRta duSkRtanuM prAyazcitta karyuM, zakti anusAra te jinadharmanuM pAlana karavA lAgyo. zrAvakoe paNa "A sAdhamika che" ema jANI, vastra, bhojanAdithI tene satkAra karyo. keTalAka divaso pachI teNe potAnuM rAjya prApta karyuM. suMdara rIte nagarapraveza karyo.
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 155 : tyArapachI jinadharmanAM anurAgI te rAjA sAdhu vargane satkAra karavA lAgyo. niraMtara dharmapAlanamAM tatpara thayo. priyatamanI AzcaryakArI, pApathI vimukhatA, dharmamAM anurAgItAne joI rANI priyadarzanAnA haiyAmAM AnaMdanA sAgariyA hele caDayA. tene AzA paripUrNa thavAne AnaMda hato. paraMparAe rAjaputra amogharathe paNa jainadharma aMgIkAra karyo. pariNAme dhama leke vizeSa anurAgI banyA. vaLI ayogya rAjyathI bhraSTa thayelA rAjAe paramArtha ne prApta karI durgatine dUra haDaselI dIdhI, ane teo unnatine pAmyA. vaLI guru bhagavaMtanA upadezathI dharma ane sugati pAmyA. kharekhara guru prasAdathI keIpaNa vastu evI nathI ke, jenI prApti na thaI zake, durlabha paNa sulabha bane. te he vijayavega vidyAdharapati ane mahAvegakumAra ! te je naravAhana rAjA saMbaMdhI pRcchA karI, tenuM meM nivedana karyuM. naravAhana rAjAnA daSTAMtathI aneka loke pratibaMdha pAmyA. potAnA sAmarthyathI tapaniyamAdi anuSThAnamAM loko pratya. pachI rAjA vagere garune vaMdana karI potapotAnA sthAne gayA nAstikatAnuM khaMDana karI AstikatAnuM sthApana karanAra jainadarzana sivAya anya koI darzana nathI. tenI prApti mahApuNyazALI AtmAne thAya che. te pratidina guru pAse dharma kathAnuM zravaNa karavA jAya che. ekavAra avasara pAmI rAjaputre vinayapUrvaka guru bhagavaMtane pUchyuM : he bhagavan! rUpAdi guNathI abhyadhika rAjaputrone jANyA vinA rAjaputrI padmA
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 156 : zA kAraNathI mArA upara anurAgI thaI! vaLI tame tene saMbaMdha jANavA chatAM zA mATe saMgrAma khelyo? avadhijJAnI guru bhagavaMte jJAnathI pUrvabhava jANuM kahyuM : he rAjaputra ! sAMbhaLa. A jabUdvIpamAM airAvata nAmanuM kSetra che. temAM kaMDinapuranagaramAM arjuna nAmane brAhmaNa bhikSAvRttithI jIvananirvAha karate hato. tenI suzIlA, dharmaparAyaNa susenA nAmanI bhAryA hatI. tene bAlyakALathI sahacArI, kelidatta nAmano mitra che. sarva svabhAvathI anukaMpAmAM parAyaNa, dAkSiNyazAlI, sajajanonI prazaMsA karanArA, kuzala pravRttimAM parAyaNa teo sukhapUrvaka kALa pasAra karatAM hatA. paraMtu arjuna brAhmaNa atyaMta krodhI ane IrSyALu hatuM. jyAre susenA tenAthI viparIta svabhAvavALI hatI. ane kelidatta pratijJA-pAlanamAM tatpara, saraLa svabhAva hato. badhA sukhapUrvaka divaso pasAra karatA hatA. - have ekavAra hemaMtaRtu AvI. tevA samaye vasa, tela, kAmaLa, agni vagere kiMmatI dekhAya che, tilaka, ledha, kaMda, mogaro vagere aneka jAtinA puSpavane khIlI rahyA che. ThaMDo pavana musApharonA dAMtanI vINu vagADe che. ane e Rtu jaLacaMdra-kiraNa-mahelanI agAzI caMdana ane metInI subhagatAnI prItine haraNa kare che. vaLI durjana mANasanI sabata peThe divase TUMkA thAya che, sajajananI mitratAnI peThe rAtrio lAMbI thAya che. vizuddha jJAnanI peThe anAjano saMgraha karavAmAM Ave che. jANe kAvyanI paddhati haya, ema manahara veNuonI
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 157 : racanA karavAmAM Ave che. vaLI priyajanonA viyogarUpa sarSanI nIce paDelA ane ThaMDA pavanathI zarIre herAna thaI jatA pIDita avasthAmAM AvI paDelA lekene teo jANe pazu ja na heya, tema e hemaMtaRtu anivaDe khAI javAnA IrAdAthI rAtre jANe rAMdhatI na hoya ema lAge che. hemaMtaRtumAM eka divasa sUrya asta thayA. saMdhyArAgathI gaganatala vyApta thaI gayuM. tyAre bhavanamAM sukhe beThelA arjuna-susenA-kelidatta vacce A pramANe vArtAlApa thAya che. - Aje yazavardhana zreSThinI putrI jeNe yauvanane AMgaNe paga mAMDayA che, deSarahita chatAM tenA patie niSpharavacanathI tenI tarjanA karI che, eTaluM ja nahIM paNa kaDaka zabdomAM teNe keI sAthe vAta paNa na karavI, temaja koInA ghare paNa javuM nahIM" ema kahI tene herAna karI rahyo che. A pramAnI kaDakAIthI suzIlA strI paNa duzIlatAne pAme che. tyAre teNe kahyuM. Aryaputra! kaThora vacana kahevAthI zuM thAya? jenI jevI prakRti hoya, te zikSA ApavA chatAM paNa parivartana pAmatI nathI. kUtarAnI pUMchaDI vAMkI te vAMkI ja rahe che. game te upAya karo, paNa e sIdhI thoDI ja thaI zake? tethI kulamaryAdApUrvaka zAMtithI vartavuM joIe. jema tema bolavAthI zuM ? tyAre kodhathI teNe kahyuM? are pApI! nirlajaja ! tuM tenI sAme asatya paNe vate che ! atyAre ja tane tArUM phaLa batAvuM chuM. pachI teNe tene navavadhUnI jema gharamAM e rIte pUrI rAkhI ke, sUrya-caMdranA paNa darzana thaI
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 158 : zake nahIM te pachI bAhya sRSTinuM avalokana te zI rIte thaI zake? aMdhArI keTaDImAM ja jANe pUrAyelI na hoya, tema te patine pratibaMdha karavAne upAya ciMtavavA lAgI. have eka divasa tene lAga maLI gayo. banyuM evuM ke tenA gharamAM mahatsava pratye, svajanane nimaMtraNA karAI, bhojana samAraMbhanI pUrNAhUti thaI gaI. rAte gharadevatA AgaLa jAgaraNano kAryakrama zarU thaye. nRtyagItagAnathI vAtAvaraNa guMjI rahyuM che. sau keI nAca-gAna-javAmAM cakacUra thayelA che tyAre vahue vicAryuM, "atyAre bhAgI javAne avasara che." eTale purUSa veza dhAraNa karI gharathI bahAra cAlI gaI. purUSa hovAthI ArakSaka purUSoe tene rokI nahI. pachI tene tyAM javuM hatuM tyAM cAlI gaI. A pramANe vArtAlApane sAMbhaLI IrSyA ane krodhathI dhamadhamI uThela arjune kahyuM : aho duSTa strIonA caritrane jANavA brahmA paNa samartha nathI. tyAre kelidatta boH are priya mitra! badhI strIonI niMdA na kara. sItA vagere mahAsatIonA caritrane te sAMbhaLyA nathI? tane mahAsatIonA caritra AnaMdane upajAvatA nathI? zIlanI rakSA khAtara prANanI Ahuti devA tatpara banelI nArIonI jIvana kahANa ItihAsane pAne suvarNAkSare AlekhAyelI che. tyAre susenA belI ke, AryaputranA abhiprAyathI koI strI suzIlA nathI. A pramANe tarka-vitakanI aneka kathAo karatAM divase pasAra thavA mAMDayA.
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 159 : ekavAra rAtrinA samaye arjuna ane kelidatta gharamAM praveza karyo. tyAre keI cArane vastu upADI jaladIthI bhAgI jAte je tyAre pele arjuna durmatithI kAryAkAryane vicAra karyA vinA zaMkAzIla banI jAya che. o! ke patnIne jApurUSa haze ema vicArI, patnIne ekadama pakaDIne pUchavA lAge, A keNa che? acAnaka ja thayelA A praznathI te hebatAI gaI, te kAmamAM magna hatI. eTale cAra saMbaMdhI kaMI ja khabara na hatI. ajuna te tene mArapITa karavA lAgyo. vaLI kahevA lAgyo? are pApI ! kema javAba ApatI nathI ? IcchA pramANe te purUSa sAthe te kIDA karI ane huM pUchuM tene uttara ApatI nathI? zuM sAMbhaLatI nathI ? tyAre teNe kaMI ja javAba Apyo nahIM. vizvAnarane AdhIna thayela tenI AMkhamAMthI aMgArA nIkaLavA lAgyA. jANe karmacaMDALa hoya, te te banI gayo. te javAba Ape te pahelA te tene mAravA lAge tyAre are! are ! mitra? tuM A zuM kArya karI rahyo che? are! teM bahu bhUMDuM karyuM? ema bolate kelidatta vacce paDyo. tyAre tenA ghAtathI marmasthAna hovAthI te mRtyune zaraNa thaI gayo. A badhI ghaTanA joI susenAe vicAryuM ke, aho mArA nimittathI A kelidatta mRtyune pAmyo! bahu ja kharAba thaI gayuM. ema saMtApa karatI tene paNa mArI nAMkhI ane susenAne jIva paraloke gaye.
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 160 : kodhathI sarjAyelI aniSTa ghaTanAo joI leke paNa tene dhikkAravA lAgyA. A strIne ghAtaka che, brahmAghAtaka che, mahApApI che, ema hamezA lokethI kadaInA pAmate te ja bhave ghera gAdithI pIDA marIne ArtadhyAnathI prathama nArakImAM gaye. ajuna brAhmaNanuM prathama nArakImAM gamana thayuM kelidattane jIva vyaMtara thayo. ane susenAne jIva brAhmaNIpaNe utpanna thaye. te brAhmaNIpaNAmAM vaidhavyanA duHkhane anubhavI, tApasI dIkSA grahaNa karI, atyaMta ghera tapazcaryA karI marIne saudharma devalokamAM sAta palyopama AyuSyavALI devI thaI. A bAju kelidatta vyaMtara nikAyamAMthI vI siMhapuranagaramAM sAgara nAmane vaNika putra thaye. prathama yauvanAvasthAmAM paNa bhava vairAgya pAmI chaThTha-aDramAdi tapazcaryAthI kAyAne zeSI saudharma devalokamAM deva thaye. A bAju ajunane jIva nArakIthI cyavI tiyacapaNane pAmyA. tyAMthI marI zaMkhavAlikA gAmamAM grAmanA agraNIne putra zaMkha nAme utpanna thayo. kayAreka ghanazarmA sAdhunI pAse gRhastha dharma svIkArI pachI karmanA nAza mATe saMyamanuM pAlana karI marIne saudharma devaloke deva thayo. have pitAnuM AyuSya pUrNa karI kelidattane jIva mAnava avatArane pAmyA. sarvajJa dharmane pAmI zakti anusAra ArAdhanA karI marIne devaloke gaye. tyAMthI cyavI ahIM gaganavallabhapuramAM mahAvega nAmane rAjaputra thaye.
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 161 : susenAnA jIva saudharma devaleAkathI cyavI rAjagRhInagaramAM kubera zreSThanI zyAmA nAmanI putrIpaNe utpanna thayA. ane arjunanA jIva paNa te ja nagaramAM dhana zreSThinA putrapaNe avataryAM. have zyAmAnA vivAha te zreSThinA putra sAthe nirdhAryo. ekavAra tene jovA mAtrathI ja pUrvabhavanA vairabhAvanI smRtithI lagna karyA vinA ja rAtrie laIne kayAMka bhAgI gayA. ane mahendrapuranagare pahoMcyA tyAM zyAmAe susAdhvI pAse dIkSAnu' pAlana karI marIne jyAtiSI devaleAkamAM daivI thaI, tyAMthI cyavI te bhAgapuranagaramAM caMDagati vidyAdhararAyanI padmA nAmanI putrI thaI pUrvabhavamAM patinA dveSathI A bhavamAM purUSaSiNI thai. paNa vizeSa eTale' ke: he mahAvega kelidattarUpe te tene mArapITa karatAM arjunathI cheDAvI, te vakhate te tenA cittane AkachyuM, te kAraNathI tane teNe A bhavamAM patirUpe svIkAryAM. ane arjunanA jIva te huM' ana taketu ! pUrvabhavanA kaluSita kanA anubhAvathI tenu' apaharaNa karyuM'. pachI tene cheDI dIdhI. tA hai mahAvega! je tane padmA upara anurAga thayuM che. tene joI mane virAga utpanna thayA che. kharekhara te bahu sArU thayu. te mArA upara upakAra karyAM che. virAgathI aMtaHkaraNu unnasita karyuM" che. A pramANe peAtAnA pUrvabhavane sAMbhaLI mahAvega rAjakumArane jAtismaraNu utpanna thayu. vaLI padmAdevIne paNa te samaye jAtismaraNanI prApti thai. pUrvabhavAnuM smaraNa thayuM. tyArapachI te jagadgurunA dhama mAM dattacittavALI thaI. vINA vAge 11
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 162 : have jJAnathI pU-bhavAnI hakIkata divyacakSu sanmukha khaDI thAya che. ane te sarvane! citAra hRdayapaTa para kharAkhara cItarAI jAya che. pUrvabhavAnI smRti thatAM ciMtana na karI zakAya tevA rasamAM teme tarakhALa thaI gayA. muninAthanA vRttAMtane sAMbhaLI sau mauna khanI gayA. sarvene nivedanI prApti thai. kheAvAyelAnI kheAjamAM vidyAdharapatinuM mana caDhayu' tene rAganI rAkha karavA dIkSA grahaNa karavAnI bhAvanA jAgRta thaI gaI. guru bhagava'tane vina'tI karI. he bhagavan ! ajJAnarUpI adhakArathI chavAI shelA mana uparathI aMdhakAra dUra karI Ape amane prakAzita karyo che. mithyAtvanA jherathI jhAlA khAtA amArA upara amRtanu' siMcata karI jIvatara Apyu. che. Ape kahelI vAta dIvA jevI khullI jaNAya che. vairAgyavAsita aMtaHkaraNa thatAM amArI pApavAsanA naSTa thai gai che, tA hai bhagavan! jo mArAmAM kAipaNa prakAranI cAnyatA Apa joi zakatA hA, te| kRpA karIne Apa mane jainazAsananI dIkSA Ape|. he rAjana ! teM je nizcaya karyAM che te ghaNeA sArA che. te samadhamAM jarA paNa vilaMba karavA jevA nathI. rAjA paNa rAjamahele jgyA. rAjya bhAra putrane seAMpavA ni ya karyAM. tethI rAjAe tene uddezIne kahyuM: putra! hu tA have dIkSA laiza, tu rAjyane kharAkhara jALavaje. mArA puNyada A mahAtmA gurune mane Aje yAga maLyA che. rAjAe jyAre AvI rIte rAjyatyAga ane putra rAjyAbhiSekanI vArtA karI, tyAre mahAvegakumAre tene javAba ApatAM kahyuM': are pitAjI A duHkhathI bharelA rAjya para mane sthApana
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 163 : karavAnI IcchAthI mane ema lAge che ke Apane mArA upara prema nathI, mArA upara cAha nathI. are pitAjI! Apa tA saMsArathI nirvANu tarapha jAme che, teA pachI mane duHkha pUrNa saMsAramAM kema phekI jAe che? A tA Ape kevI vAta karI ! mahAvegakumAranAM AvA vacana sAMbhaLIne vijayavega rAjA ghaNA rAjI thayA. vAmamAM tattvadarzI pitAe kahyuM: putra! tArA vicArA suMdara che. tane paNa ahIM cheADI javA IcchatA nathI, paNa atyAre tuM rAjyamAra vahana kara. avasare tuM dIkSA aMgIkAra karaje. tyAra bAda rAjyapade mahAvegakumArane sthApI rAjAe ratnanI khANa samAna duHkha-nAzinI kalyANakArINI dIkSAnA aMgIkAra karI. guru sAthe vihAra karatAM bhUtalane pAvana banAvatAM cirakAla sayamanI sAdhanA karIne vijayavegarAjAnA AtmAe divyaleAkamAM prayANa karyu. A bAju vidyAdharapati mahAvegakumAra suMdara rIte rAjyanu anuzAsana karI rahyA che. emaNe samagra vidyAdhara sainyane vaza karyuM". bhaDAra, maMtrI-ma`DaLa, adhikArIgaNanI cakAsaNI karI lIdhI. rAjyanA sImADAe saMbhALI lIdhA. mitra rAjAe sAthe mitratA navapadhruvita karI dIdhI. zatrurAjAonI zaktinu' mApa karI lIdhu. prajAnI sukha-sagavaDatAne dhyAnamAM laI prajAne ra'jADanArA adhikArIone dUra karyA tenI dezivadezamAM kIrti prasarI gai. anyadA rAjakumArane rAga lAgu paDayeA. tyAre matra-taMtrAdi jANanArA vaidyone khelAvIne ghaNA upacAro karyo. paNa ka`ija
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 164 : asara na thaI. keTalIkavAra duHkheA paNa vairAgyanu kAraNa ane che. ahIM paNa sukhane nahi pAmanAra prazAMcittavALA mahAsattvazALI rAjakumAranA AtmAmAMthI apUrva nAda uchaLyeA. tethI jAgRti pAmI, vicAraNA para vicAraNA karatAM tene kharU' rahasya samajAyu.. ahA pUrvakRta duSkamanA udaya che. tene bhAgavyA vinA mukti nathI. re jIva tuM zA mATe saMtApane kare che! svakRta karmAMnI anubhUti pAte ja karavAnI che. zubha vicAramAM magna banelA rAjakumAra samakSa acAnaka eka vidyAdhara-mahAvaidya AyeA. jeNe ghaNA leAkAnA da miTAvyA hatA. teNe rAganI utpatti saMbadhI pRcchA karyo khAdya upacAranA AraMbha karyAM. kahyuM ke - he rAjan! A rAganI zAMti prANInA vadha vinA sa`bhavita nathI. tyAre vidyAdharapatie kahyuM: vaidyarAja ! prANIvadhathI sukha prApti thatI hAya tA evA sukhanI mAre jarUra nathI, tenA karatAM tA mRtyune AliMgana Apavu. hitAvaha che. kAI bhavamAM me' prANIvadha karyAM haze, tenA kaTu vipAkanA udayane bhAgavavA ja joI e. e vinA chUTakArA nathI. ema nizcaya karI rAjAe vaidyarAjane vidAya ApI. rAgathI utpanna thayela duHkhane te samyak prakAre sahana karavA lAgyA. ekavAra rAtrie atyaMtarAganI pIDAthI pIDita thayelA te mahAvega rAjAe ciMtavyu: jo thADI paNa vyAdhijanya pIDA zAMta thAya teA rAjya-lakSmIne tyajIne pratrajyAnA svIkAra karUM. vyAdhimAMthI udbhavelI upAdhimAMthI nirUpAdhikapaNu prApta karavAnA mArganI svIkRti karavAnA saMkalpapUrNAMka rAjA
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 165 4 zayanamAM sUI gaye. Aje lAMbA samaye tene nidrA AvI. tene sudhA utpanna thaI tene AnaMda thayo. pratisamaya tene rogonI upazAMti thavA lAgI. rega upazAMta thatAM pradhAna puruSane bolAvI kanakavega nAmanA pitAnA putrane rAjya arpaNa karI ane vidyAdhararAja putra sahita meghazeSa nAmanA AcArya bhagavaMta samIpe mahAga rAjavIe cAritra svIkAryuM. niSkalaMka cAritrane ArAdhI mahAgamuninuM prANa paMkheruM uDI gayuM. divya lekanI sukha-sAhyabInI anubhUti karavA brahmaloka nAmanA vaimAnika devamAM temanuM Agamana thayuM. tyAM dasa sAgaropamanuM AyuSya pALI, vIne devalokathI tene jIva mRtyulokamAM avataryo. mRtyulokamAM AvI bharata kSetramAM surapura nAmanuM nagara che. tyAM kanakaketu nAmanA rAjavInI zAMtimati nAmanI paTarANInI kukSimAM putrapaNe avatAra lIdhe. tyAM temanuM brahma nAma sthApita karyuM. bAlyakALathI virAgI, pUrve anubhUta tyAga guNathI nArI pratye viraktatAne bhAvatAM te yauvanavayane prApta thayA. dharmamitra kalyANamitranA sahArAthI AmannatinA tenA vicAre majabUta thayA, tyArabAda tyAgI-virAgInA vAMga sajavA keTalAka kalyANamitra sahita mArI pAse AvI pratrajyA aMgIkAra karIne gaNadhara padavI varyA. he azvasena mahIpati ! tame cethA gaNadharanA pUrvabhavane sAMbha. have pAMcamAM gaNadharanA pUrvabhavane eka citte sAMbhaLe ane tamArA AtmAnuM kalyANa karo.
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAti-smaraNa-vINA vAge! enA nAde Atama jAge! paMcama gaNadhara zrI so ma [5]
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ meAkSamAga nI keDIe prayANa karatA mahAtmA ! pArzvanAtha prabhunI dezanA varasI rahI che, tAraka paramAtmA azvasenarAjAnI jijJAsA pUrNa karavA gaNadharAnA pUrva bhavAnI rahasyamaya, rAmAMcaka kathA pharamAvI rahyA che. svarga ane mAkSarUpa vastuonI pratyakSatA, sa`sAranI virAgatA, jainazAsananI duSprApyatA, mAhya kuTuMbanI anityatA ane kaSAyAnA kaDavA vipArkAne samajAvatI prabhujInI dezanA AgaLa vadhI rahI che. prabhu have pAMcamA gaNadharanA pUrvabhava pharamAvatA jaNAve che ke jamUdrIpamAM bharatakSetramAM aMga nAmanA deza che. temAM kalyANa zreNInI peThe maneArathAne pUranArI, mahAsattvAthI sevita, dharmanI utpatti bhUmi, anu` ma`dira, vicitra prakAranA suvarNa ane ratnAnI bhIMtAthI suAAbhita prAsAdonI zreNI che. vaLI bAramA tIrthaMkara vAsupUjayasvAmInI janmabhUmi ca'pAnagarI che. tyAM AgaLa kSatriyakularUpI gaganama'DaLane vize caMdramA samAna jitArI nAme rAjA vase che. tene atyaMta kRpAnA sthAnabhUta, sava-prayeAjanamAM vizvAsapAtra zivadatta nAme amAtya che, tenI vasa'tasenA nAmanI patnI che. tene eke saMtAna nahatuM. divaseA upara divaseA mAsA tathA varSo vahI gayA. paNa putranu' darzana thayu nahIM. vaMdhyApaNAthI te dilagIra hatI. putra prApti mATe aneka auSadhA khAdhA, grahazAMti karAvavAmAM AvI. seMkaDA mAnatAe rAkhavAmAM AvI. nimittImAene
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 168 : beAlAvI bhaviSya pUchyuM, maMtravAdI pAse jApa karAvyeA. matranA jaMtrA karI hAthe bAMdhyA. aneka jaDI ane mULIyA khAdhA. TUMkamAM kAie AvI saMtati thavAnA je kAMI upAya khatAvyA, te sarva karavAmAM AvyA. paNa satAna prApti na thai, te na ja thaI! sa`tAnanI asaMbhAvanAne jotI, snAna pAna vilepanAdine tyAgI, zarIra upara alakArA paNa dhAraNa na karatI, gaMdAmalIna vacceAthI zarIrane DhAMkatI, ciMtAtura mastaka upara hAtha rAkhI pRthvItala tarapha animeSa nayane jotI te manamAM durdhyAna karatI hatI. ekavAra rAjabhavanathI AvelA ma`trIe tenI AvI yAjanaka sthiti nihALI. ane pUchyuM: tane zuM thayu che? tArI AvI avasthA zAthI thaI che? zuM mArA kAI aparAdha thayA che! ke parijane tArI sAra sa`bhALa lIdhI nathI ! are vahAlI! khela je hAya te mane kahe. huM A putra! AvI duSTAvasthA pAchaLa bIju kAI ja kAraNa nathI. phakata peAtAnA ja karma che. kamanI gati vicitra che mArA kathI ja AvI sthiti thai che. tenuM nivAraNa dhananA vyaya karavAthI ke sAmarthya' phAravavAthI thai zake tema nathI. tyAre teNe kahyuM: tA pachI AvI ceSTA agIkAra karavAnuM tArU zuM kAraNa ? tyAre vasatasenAe kahyuM : putranA virahathI khIju kANu sIdAya ? jene putra na heAya te ja ane te ja mananI sthiti jANI zake. mAre ApazrInI kRpAthI putranu` mukha jovAnI IcchA che. teNe kahyu : sArU ema ja che ne? para`tu A bAbatamAM
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 169 : upAya huM zuM karU ? je kA` puruSAthI sAdhya hAya, athavA buddhi-prayAgathI sAdhya hAya, teA udyamathI tenI siddhi avazya thAya che. mATe devI! huM puruSA AdarU. tArI AzA pU karavA banatA prayatna karIza. he priyA! tuM viSAdane tyajI de. dhIrajane dhAraNa kara. tArA IcchitanI prApti mATe upAya mArA hAthamAM che. teNe kahyuM : A nAtha ! kaye che! maMtrIe kahyuM: kuladevatAnI ArAdhanA. mATe he dasa rAtri sudhI mArA darzananI abhilASA tyajI de je mane kuladevatAnI ArAdhanA karavAmAM aMtarAyabhUta na thA. kema ke indriyadamana vinA samyak prakAre kAryanI siddhi thatI nathI. vasaMtasenAe kahyuM : svAmInAtha ! jevI ApazrInI AjJA. ApanI AjJA zirasAvadya karU chuM. e pramANe paraspara vArtAlApa karatAM temanA ghaNA samaya pasAra thai gayA. devI ! tuM tatkSaNa rAja pratihAranuM' Agamana thayu.. matrIrAja ! ghaNA samaya vyatIta thaI gayA, ApanI khUba ja pratIkSA karI, pazu ApanuM Agamana thayuM nahIM, mATe rAjAe jaladI Apane teDavA mATe mane mAkA che. teA jaldIthI rAjasabhAmAM padhAro. ma`trIrAje kahyuM H jevI devInI AjJA ! pachI avila`khita paNe te rAjamahele paheoMcyA. rAjAne praNAma karI te citAsane beThA. rAjAe pUchyuM: Aja tamane kema mADu' zyu? tyAre teNe kahyu' deva ! parataMtra chuM. gharanI ciMtA rahe che tethI gharakAya mATe rAkANu thayu` hatu`. rAjAe kahyu.... zu zeSakALamAM gharanA pratyeAjananA abhAva hAya che ke, Aje ATalI badhI rAha jovaDAvI ! je kAraNa hAya tetame spaSTa kaheA.
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka 170 : tyAre teNe rAjAnA kAnamAM pravinI sarva vAta karI. te sAMbhaLIne rAjAe kahyuM. tArI patnIno udyama sthAne che. vaLI rAjA meM pratijJA karI che ke, dasa rAtri kuladevatAnI ArAdhanA karavI, paNa rAjana ! e te sarva vyApArane tyAga karUM te ja banI zake, te Apa mArA upara kRpA karI, mane dasa divasa mATe rAjyakArabhArathI mukti Ape jethI huM ISTanI prApita karI zakuM. rAjAe paNa kahyuM. maMtrIrAja ! dasa divasa rAjyakArya saMbaMdhI ciMtA choDI bhagavatInI ArAdhanA karaje. tamArA mATe koI jAtane avarodha nathI. tyAra pachI rAjAnI moTI kRpA saMpAdana karI sarva kAryane tyAgI, rAjAvaDe vidAya karAyela te potAnA ghare gayo. gharanA eka bhAgamAM teNe maMdira banAvyuM. temAM dharA nAmanI devInI sthApanA karI tenuM pUjana karyuM. vilepanAdi karI te devI samakSa beThe. devInA caraNa-kamalamAM paDe. tenI guNa stuti karI. darbhanA saMthArA upara beThe. devI samakSa potAnI pratijJA rajU karI. "devI! jyAM sudhI mane putranuM varadAna na Apo tyAM sudhI huM bhajana karIza nahI. AvI bhISaNa pratijJA karI sAdhaka amAtya ekAgratApUrvaka devInA dhyAnamAM layalIna banI gayA. keTalAka divaso pasAra thayA, tenI paravA karyA vinA phakata devInA mukhakamala upara ekITase draSTipAta karI e satata dhyAna karavA lAgyo. mAnava zuM karI zakate nathI! dhAre te dareka Ichata kAryanI siddhi mATe prANanI bAjI lagAvI sAdhyanI siddhi mATe saghaLuM karavA tatpara bane
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 171 : che. sAdhakanI duniyAmAM praveza karI cUkelA tene 7 divasa pUrNa thaI gayA pachI tenI sattanI parIkSA maMDAI, acAnaka cAre dizAone phADI nAMkhe evA bhayaMkara avAje thayA. bhayaMkara vaitALa upasthita thayA. tenI AMkhomAMthI agninA bhaDakA bahAra nIkaLatA hatA. tenA mukhamAMthI "phe phe"nA bhayaMkara avAja nikaLyA karatA hatA. tenI atyaMta lAMbI dADhA, yamarAja sarakhu mukha, bihAmaNuM svarUpa jotAM ja gAtra gaLI jAya, enI sAme najara karatAM prANuM badhuM baLuM thaI jAya, ane svara sAMbhaLatA kAna phATI jAya. vaLI zyAma kAMtivALA sarpo jevA aneka rUpe vikRvyA. chatAM maMtrI rAja bhayabhIta thayA nahiM. upadronI hAramALA cAlu ja hatI. chatAM jarA paNa dhyAnathI DagyA nahiM. satvazALIne zuM asAdhya che? te sattvanI parIkSAmAM utINa thaI gayA. devI saMtuSTa thaI. AkAzamAM tejaH pUMja pragaTa thayo. divya kRtivALA AbhUSaNathI vibhUSita devI pratyakSa thaI. ane kahyuM. mAMga, mAMga, mAMge te ApuM." sAdhakane siddhi varI cUkI. amAtye kahyuM : devI! je kAraNathI meM tArI ArAdhanA karI, tenAthI zuM tuM A phrIna che ? jethI mane varadAna mAMgavA kahe che? tyAre devIe kahyuM. vatsa ema ja che tArI saghaLI vAta jANuM chuM, paNa mAruM citta vyAkSipta che tethI tane meM pUchyuM. vicimata manavALA amAtye kahyuM H mArA manamAM paNa kutUhala utpanna thayuM che. te varadAna. A patA pahelA tArA cittanI vyAkSiptatA mane jaNAva! devIe kahyuM :
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ = 172 : sAMbhaLa, vatsa! nisaMtAna tuM putranI prApti Icche che, te tArI IcchA huM paripUrNa karUM, paNa....! eTaluM belI devI aTakI gaI. devInA paNa...! zabdathI tenA harSanA sthAne viSAda chavAI gayo. chatAM teNe kahyuMH devI "paNa.... belyA pachI aTakavAnuM zuM kAraNuM. tyAre teNe kahyuM: paNa zabdathI bhAvine saMketa che, te kahetA mAruM mana AkuLatA anubhave che. paNa tArA AgrahathI huM tane kahuM chuM. | tane putranI prApti thaze, paNa sAthe gharamAM daridratAno vAsa thaze. tethI he vatsa! tArA asAdhAraNa sAhasathI huM AkarSaNa pAmI chuM. te zuM tane putra ApuM! ke tArI bIjI ke anya mAMgaNI pUrNa karUM ! A ja vikSepanuM kAraNa che. e pramANe sAMbhaLI bhayabhIta banelo amAtya ciMtAtura banyA. kharekhara daridratAnuM vAstavika kAraNa pApodaya ja che. daridratAnA AgamanathI ja nirdhana bane che. vaLI te dhananA DhagalA pitAne maLaze, evI beTI AzAnA pAzamAM nAMkhI mAnavane mUDha babUcaka je banAve che. daridratAnA AgamananI sAthe dInatA, parAbhava, tiraskAra, anAdara, bhikSA mAMgavI, bhUkha, atyaMta saMtApa, kuTuMbIonI vedanA pIDA, kakaLATa hoya che, daridratArUpI rAkSasI prANIne mAnasika saMtApa upajAve che. daridratA eTale dukALa vinA ja bhUkha mare! agni vinA ja dehamAM dAha! tyAre karavuM zuM ?
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 173 : ema vikalpa-jALamAM phasAyela tene devIe pharIthI kahyuM. je tArI IcchA hoya te putranuM varadAna thAya. putrane abhAva e saMsArI mATe moTuM dUSaNa manAya che. ema nizcaya karI devIne kahyuM. devI ! bhale bhAvimAM je thavAnuM heya te thAo, paNa vasaMtasenAne putraratnanI prApti thAo." devI paNa tathAstu ema kahI aMtarthona thaI gaI. have sAdhanAnuM kArya ATopI te ghera Avyo. snAnAdi kArya patAvI devagurunI sevA karI, bhajana maMDapamAM gayo. tyAM teNe mitra parivAra sahita jana karyuM. pAna bIDuM ArogI suMdara nepathyane dhAraNa karI te zayyAmAM beTho. tyAM vasaMtasenA AvI ane devatAnI pUjA saMbaMdhI pRchA karI, he Aryaputra! bhagavatInI ArAdhanA karI zuM meLavyuM ? tyAre teNe kahyuM : tArI IcchA pUrNa thaze. tyAre teNe kahyuM: Arya putra! purUSArtha karanArane zuM asAdhya che? paNa ApanuM mukha zyAma kAMtivALuM kema jaNAya che? tenI pAchaLa zuM kAraNa che. harSanA sthAne viSAda heya? kaMIka kAraNa haze? tyAre tene sAtvanA ApatAM kahyuM : are bheLI! lAMbA kALathI nAna, vilepana karyuM nathI. mATe zyAmakAMti dekhAya che. bIjuM zuM hoI zake? tyAre te sAMbhaLI te mauna rahI. have A bAju sUrya asta thayo. aMdhakArathI duniyA kALI meza jevI thaI gaI. dIvAo karavAmAM AvyA. gAyo tathA bheMse pitapotAnA sthAnake AvI gaI. pakSIo mALAmAM chUpAI gayA. vetAle bhayaMkara dekhA karavA lAgyA cotarapha
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 174 : ghuvaDa saMcAra karavA lAgyA jyAre kAgaDAo to tadana cUpa ja thaI gayA. sUryavikAsI kamaLa nidrA pAmI gayA brahmacArI munivare Avazyaka kriyA karavA lAgI gayA pitAnI vahAlInA virahathI cakravAke raDavA lAgyA. sUryanA viyogathI pUrva dizA zyAmavarNa thaI gaI aMdhakArane dUra karavA jhagajhagATa karatA tArA gaNe gagana aTArIe DekiyuM karavA lAgyA AvA prakAranI rAtane sukhe sUtelI vasaMtasenAe pasAra karI. jIvanamAM vyApela aMdhakArane ulecavA mATe ja na hoya, tevuM svama te prabhAte nihALe che. kharekhara jAgrata avasthA karatAM svamakazA romAMcaka hoya che. vaLI kyAreka anAgatakALanA agama-saMketa svamAvasthAmAM maLI jatAM hoya che. te svamamAM suMdara AkAravALA pUrNa kalazane mukhamAM praveza karate jue che, paNa te khAlIkhama? tethI tene eka bAju harSanI lAgaNuM to bIjI bAju zokanI lAgaNI utpanna thAya che. jAgRta thayelI teNe amAtyane svapradarzananI vAta karI teNe nizcaya karyo ke kalazadarzanathI putraratnanI prApti thaze paNa khAlI enA javAbamAM dhanarahita putranI prApti thaze. e pramANe nizcaya karyo. tyAre tene devI-saMketanI smRti thaI AvI. devatAnuM vacana kadI niSphaLa jatuM nathI. ema manomana saMka9pa karI lIdho. devIne kahyuM : he priyA ! devInA prasAdathI tane avazya putranI prApti thaze temAM saMzaya kara nahi. tame svamanuM phaLa te kahyuM e barAbara che paNa khAlI kaLaza dIThe tenuM zuM? tene te pratyuttara Apyo nahIM.
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 175 : tyAre amAtye rahasyane chUpAvI kahyuM: devI! te nidrAvasthAmAM biDAyelA locanathI joyuM haze, eTale khAlI ke bharelo teno barAbara khyAla nahi hoya, tyAre te paNa sAruM ema kahI saMtoSa anubhavavA lAgI te ja rAtrIe teNe garbha dhAraNa karyo. nava mAsa upara keTalAka divaso pachI teNe putraratnane janma Apyo. tenuM vAMjhIyApaNanuM du kha dUra thayuM. sukomaLa sarvAga suMdara putrane joI gAMDI ghelI banI gaI. putra janmanI saune vadhAmaNI ApI. svajana parijanone AmaMtraNa ApyuM. sanmAna dAnAdipUrvaka bAra divasa pachI moTA AnaMda sAthe devaprasAda nAma pADavAmAM AvyuM pAMca dhAvanA lAlanapAlanathI te ucherAtA hatA. teNe anukrame kaumArya avasthAne prApta karI, vyavahArIka zikSaNa prApta karyuM, yogya vaye abhicaMda zraSTinI putrI samA sAthe tenuM pANigrahaNa karyuM. teo anya nehabhAvathI divasa pasAra karatA hatA. kALanI thappaDa kayAre lAge che, te khabara paDatI nathI. tenA puryodaye vidAya lIdhI ane pApodaye praveza karyo. karmanI vicitratA bhalabhalAne halabalAvI mUke che. karmonA khela nirALA che, tenI sukha saMpattie vidAya lIdhI. tenA sukhanA svapna paNa sarI gayA. divase divase temanI sthiti nabaLI thavA mAMDI. tyAre amAtyane devatAnA vacananI satyatA jaNAvA lAgI. vaLI khAlI kuMbhanA darzanathI tenI pUrti thaI gaI, te have zuM karavuM ? dravyarahita mAnava zuM karI zake ! jyAre ApattinuM Agamana thAya che, tyAre cAre taraphathI
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ # 176 : ApattinA rAphaDA phATe che. te vakhate mAnavanI mAnasika temaja zArIrika sthiti kathaLatI jAya che. teno sAmane kara kaThina thaI jAya che. amAtya upara eka pachI eka Apattio AvavA lAgI. ekavAra acAnaka tenA ghare rAjapurUSanuM Agamana thayuM. tene aparAdha vinA aparAdhI TharAvI gharanI sarva sAmagrI AMcakI lIdhI. tenA hAthamAM beDI paherAvIne sahakuTuMba kedakhAnAmAM nAkhyo. tyAM bhUkha, parAbhava, tADanA sivAya bIjuM kAMI ja na rahyuM. tyAM duSTa vacanenI varSA varasavA lAgI. save tiraskAra-phiTakAra karavA lAgyA. tyAre amAtya vicAryuM : zatrunA ghare bhikSA mAMgavI sArI, aTavImAM vAsa kare sAre, anyajanuM dAsapaNuM svIkAravuM sArUM, paNa AvuM asabhya vartana ane tiraskAra dhikkAramaya jIvana nakAmuM ! Apattine utpanna karanArI lakSmIthI sayuM, atyAre te maunathI ja kArya karavuM joIe. rAjAne sevaka chatAM doSa vinA yAtanA sahana karavI, paNa eka zabda paNa uccAra nahi. avasare joI levAze, lamI maLavAthI, bhegavavAthI ane devAthI anarthanI paraMparA sajAtI hoya, to te lakSamI zA kAmanI? atyaMta duHkhI ciMtAtura amAtya kaMI vicAraNA kare che, tyAM te rAjapurUSe AvyA, teone dhamakI dIdhIH tamArI je bIjI saMpatti hoya, te arpaNa karI do. rAjAnuM pharamAna che. te ja tamAre kArAgRhathI chUTakAre thaze. amAtye paNa vAta svIkArI lIdhI. guptadhana arpaNa karI rAjAnA cittane raMjana karyuM. ane kArAgRhathI mukti meLavI
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 177 lIdhI tyAMthI nIkaLI ghera AvyA. vasaMtasenAe temane kheravALA joI kahyuM : Aryaputra ! zA mATe dhIratAne tyaje che ? kAyaratA zA mATe karo cho ? vikalpathI manane zAMta karo ? saMsAranI sthiti apUrva che. vaLI dhana unALAnA sakhata tApathI tapelA pakSInA gaLA jevuM caMcaLa, gaSma RtunI garamIthI dhamadhamatA siMhanI jIbha jevuM asthira, iMdrajALanI jema aneka addabhuta vizvamene utpanna karI manane cakaDoLe caDhAve che. pANInA parapoTAnI jema lakSamI kSaNavAramAM hatI na hatI thaI jAya che. karoDapatinA paNa behAla thAya che ane bhikSuka banI jAya che. te citA zA mATe karavI ? ghanathI paripUrNa jIva paNa kyAreka khAlIkhama banI jAya che, jyAre khAlIkhama mAnava paripUrNa banI jAya che emAM kAMI ja Azcarya nathI. keNa rAjAne priya? ke Icchitane prApta kare? kene Apatti AvI nathI? te pachI tame saMtApa tyajI de. tyAre amAtye kahyuM: priyA! ekAeka dukhanI prApti thatAM saMtApa thAya, paNa samyaka prakAre du:khanA Agamanane jANyA pachI saMtApane ze avakAza ! meM hAthe karIne ja upAdhi vaherI che, pachI pAchaLathI saMtapta thavuM zA kAmanuM? bhAvinA eMdhANa keNa TALI zake? vasaMtasenAe kahyuM : Arya putra ! kevI rIte ? zuM bhAvimAM prApta thanArI durdazAne nizcaya tamane thayuM hatuM ! tyAre amAtya devatAkathita sarva vINA vAge 12
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 178 : tA vRttAMta ane khAlI kuMbhanA svapna dazananeA spaSTa bhAva jaNAvyo. tyAre teNe kahyu', jo ema ja hatuM, tA putrathI saryuM". ! zA mATe evA putraratnanI prApti sabaMdhI varadAna mAgyu'! atyAra sudhI rahasya zA mATe chupALyuM! tyAre amAtye kahyu': are vahAlI! e nimittamAtra che. paramAtha thI tA kAI kAine duHkha ke sukha ApavA samartha nathI. jenA vadhu sukha-duHkha iSTa,-aniSTa ane lakSmInA nAzanI prApti thavAnI hAya tA te niyamA avazya bhAvI che. temAM parane doSa devAthI zu' ? pUrNAMkRta karmonusAra jIvA zubhAzubhapaNAne prApta kare che. temAM mIjA tA nimittamAtra bane che. sAMbhaLa ! dazaratha-putra rAmanA hAthe rAvaNanu' mRtyu' nizcita hatu, paNa temAM janakaputrI-sItAjI teA nimitta mAtra hatA. tema putra vinA paNa duzAnI prApti avazya hatI, te pachI atyAre putrane zA mATe DhASa devA joIe! je thavAnu che te kayAreya mithyA thanAra nathI. mATe have sa'tApa, karavAnI kaiAI jarUra nathI. vasa'tasenAe paNa te vAta svIkArI lIdhI. pachI parivAra sahita AMsubhInA nayane nagarane cheADI khAlI hAthe, karmanA bhareAse jIvanane seAMpI cAlatA-cAlatA kAI eka sImAMta gAme AvI pahecyA. rAta divasa mahenatamajUrI karI mAMDa mAMDa peTanA khADA pUravA lAgyA. pratini kaSTapUrvaka dareka kAma karavAthI amAtyanuM zarIra kSINa thai gayu. temanI uThavA cAlavAnI zakti paNa na rahI. divasa mahenata majUrIthI pasAra thatI hatI. jyAre rAtri dukhada
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 179 H avasthAmAM pasAra thato hato. thAkyA pAkaSA cattApATa dharatI upara paDayA rahetA hatA. na maLe pAtharaNuM! na maLe ozIkuM! AvI duHkhada avasthAne jaI tenA putranI AMkhamAMthI daDadaDa AMsu sarI paDayA. teNe pitAne kahyuM : Apa A badhuM choDI do. huM sarva kAma karI ApanI sevA karIza. tyAre putrane zAbAzI ApatI vAtsalyamayI mAtAe kahyuM : vatsa! te khUba ja suMdara karyuM. suputrene te A ja mArga che. je mAtA-pitAnI sevA kare te temane ucitta pravRti kare ! pitAne AzvAsana ApI te putra mahAkaSTathI pArakA ghare kArya karI divasa pasAra kare che. divasanA aMte mAMDa khAvAnuM maLe. te paNa keTaluM ! lUkhA-sUkA roTalAnuM bhajana mAMDa-mAMDa maLe che. rojanI dinacaryAne joI amAtyanuM dila kakaLI uDyuM. tene jIvana pratye dhikkAra-bhAva jAge tethI bane dakhita udaye jIrNazINa jhuMpaDIthI bahAra nIkaLI AgaLa cAlyA jAya che, tyAM saMkelInA vRkSanIce beThelA munivarane jue che. jetA temanuM haiyuM haryAnvita banI jAya che. jANe sAkSAt vItarAgano dharma ja na hoya, vaLI te mahAtmA sUrya samukha daSTi rAkhI eka paga upara samagra zarIrane bhAra rAkhI, dhyAna dharatA hatA. madananA vikArathI rahita, niSkalaMka jJAna-darzana-cAritraratnanA dhAraka muni bhagavaMtane joI. tenA darzanathI ullAsane vahana karatA temanAM rUvADA khaDA thaI gayA. tarata ja temanA caraNa kamalamAM paDyA. muni bhagavate paNa kAyotsarga para avadhijJAnathI
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 180 : lAbhanuM kAraNa jANI ucita pradeze beThA. pharIthI vRddhi pAmatAM harSollAsathI vaMdanA karI. muni bhagavaMte paNa temane dharmaziSa ApI ane kahyuM : o devAnupriyA ! tame AvyA ! tyAre temaNe paNa hakAramAM pratyuttara vALyo. pachI vismita manavALA amAtye pUchayuM. o muniratna ! Apa atiduSkara tapa vaDe AtmAne kema kheda pamADe che? pratyuttaramAM munibhagavaMte kahyuM. amAtya! pUrvakRta duSkarmothI mukti tapa vinA kevI rIte thaI zake? vaLI Ihalaukika kArya paNa mahAkaNa vinA siddha thatAM nathI, te pachI paralaukika sukhadAyI karmonI te zI vAta? vaLI dhIrapuruSe rAjayasukhane tRNa samAna gaNuM, tene choDI vanavAsa svIkArI le che, ghera tapa sAdhanA kare che, tame paNa duHkhada avasthAne bhegavatA, kAryathI ajANa jhurI rahyA cho. tame duSTAvasthAne apAvanAra pUrvakRta duSkarmonA nAza mATe zA mATe upAya karatA nathI? koI paNa vyAdhinI utpatti thAya ane tene pratikAra karavAmAM na Ave, te thoDAja samayamAM AkhA zarIramAM vyApI jAya. ane anartha utpanna kare che. mATe jAgyA tyAMthI savAra gaNune thoDA paNa duSkarmone pratikAra na karavAmAM Ave, te duHkhane utpanna kare che. tethI anaMta saMtApanA kAraNabhUta duSkarmone tapa, niyama-bhAvanA vaDe pratikAra kare te ja zreSTha che. vismayAnvita teNe pUchayuH pUrvabhave ame evA te kevA duSkarma karelA che, jenA kaTu-rasanI anubhUti atyAre karI rahyA chIe, athavA hAlamAM tenA nAza mATe ame zuM
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 181 ? upAya ajamAvIe? prasAdane karI amane Adeza Ape. vaLI paramakArUNika dusaha duHkharUpI samudramAMthI utpanna thayelI vipAkarUpI laharIothI Amatema athaDAtA amane dvIpanI jema tame prApta thayA che. Apa ja mAtA ! Apa ja pitA ! Apa ja gurumAtA ! svAmI! baMdhu! bIjuM zuM kahuM? Apa ja sarvasva che. amane ucita mArgamAM laI javA Apa ja samartha che. mahAduHkhI teonA karUNAmaya vacanathI vizeSa utsAhita thayelA munibhagavaMte kahyuM. ekAgra mane tame sAMbhaLo. have munibhagavaMta temanA pUrvabhavane anulakSIne kathA rajU karatAM jaNAve che ke- vijayarUpI patAkAthI suzobhita, mahAprAsAdarUpI zikharothI gaganAM gaNane DhAMkI detu, RddhithI kuberabhaMDArIne paNa tiraskAra karanArA zreSThiothI bharapUra, pratidina nava navA AzcaryothI sahita, devAthI vAsita, surapura sarakhu vasaMtapura nAmanuM nagara che. tyAM parAkramI, zatruone parAjaya karanAra, suprasiddha, aridamana nAme narapati vase che. tene bAlyavayathI ja sahacArI RddhivaMta sakala janasamudAyanA nayana samAna naMda nAme mitra hato tenI suMdarI nAmanI bharyA che. teno skaMda nAme putra che. te svabhAvathI vinIta kalAkuzala che. tene dharmamAM Asakta, zIlavatI nAmanI patnI che. haMmezA ucita kAryone karanArA, paraspara snehabhAvathI vartatA teo sukhapUrvaka divaso pasAra karI rahyA che.
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 182 : teo koI paNa jAtanA vyasanI nathI. chatAM temanuM ghana ApameLe kSaya pAmavA lAgyuM. A bAju dhananI hAnine jeI skare pitAne kahyuM. pitAjI! aneka vyavasAya karavA chatAM ane parimita dravyane vyaya karavA chatAM, pratidina avazyapaNe dhana harAI rahyuM che. AnuM zuM kAraNa? tyAre naMde kahyuM: vatsa! kaI ja kAraNa jaNAtuM nathI. tuM je kahe che te sarva tuccha dIse che. tyAre teNe kahyuMH pitAjI! pratyakSa dravyavinAza jaNAya che, chatAM tame kema ema bele che ! kAraNa te zeghavuM ja joIe. tyAre baMde kahyuM. tArA nizcayanuM eka kAraNa che. je pUrva puruSe dATeluM nidhAna akSaya maLe, te vinAza svarUpanuM kAraNa kaMI ja nathI. zubha divase baliprakSepa pUrvaka ane pitA-putra nizAna sthAne davA lAgyA. tyAM te eka bhayAnaka ghaTanA sarjAI. jamInane khedatAM bhayaMkara kuMphADAthI pRthvI talane kaMpAvatA, yamarAja jevI vikarALa AMkhevALA, dADhamAM ugra jheravALA, mahAkAya sarpo nIkaLyA. tene joI atyaMta bhayabhIta vegathI naMda-skaMda bhAgI gayA. pachI keTalAka divase bAda nidhAnapradeza dhULathI purI dIdhe A bAjuM puNyadaye vidAya lIdhI. niSpaNiyA banee bhaMDepagaraNa laI AjIvikA mATe goladeza tarapha prayANa AdaryuM. tyAM mArga mAM devazarmA nAmanA sArtha vAhano bheTo thayo. mArgamAM vAta karatAM temane paraspara mitratA baMdhAI gaI ! bannenuM prayANa eka ja dizA taraphanuM hatuM. eTale sAthe ja
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 183 : mArga kApavA lAgyA. ema karatAM kaMIka aTavImAM praveza karyo. tyAM acAnaka bhalenuM TeLuM trATakayuM. te vakhate jAna bacAvavA tripuTI palAyana thaI gaI. ane A bAju nAyaka vinAnA sArthane bhIlonI ToLIe laTaye palAyana thayelI tripuTI bhamatA-bhamatA narapuranagare AvI pahoMcI khIssA khAlI hatA. tethI dravya rahita teo dravyopArjana mATe para gharamAM kArya karavA lAgyA. jema jema vyavasAya karatAM tema tema Icchita lAbhanI prApti thatI hatI. kharekhara dezakALa, kSetra, bhava ane bhAvane anusarIne zubhAzubhapaNunI temaja lAbhAlAbhanI prApti thAya che. temane bhAgyodaya palaTAyo tripuTIe ghaNuM dravya upArjana karyuM. A rIte divaso pasAra thavA lAgyA. ekavAra devazarmA sArthavAhane nidhAnakalpanI prApti thaI. tenuM vAMcana karI kaI dizAmAM temaja keTalA pramANamAM nidhAna che, te jANI lIdhuM. pachI abhinnahRdayavALA teNe naMda-sakaMdane te patra batAvyuM. teoe tenI prazaMsA karI. tyAre sAthevAhe kahyuM: jo tame taiyAra thAo, te ApaNe te nidhAnane grahaNa karIe. teoe paNa tenI vAta svIkArI lIdhI. kemake "na sTAra taddA Dhoda" teone paNa lobhavRtti jAgI. have zubha muhUrta teo nidhAna sthAnake gayA. bali uchALavApUrvaka davAnuM zarU karyuM tyAM nidhAna kaLaza daSTi gocara tha dravya dekhI kaMdanuM mana calAyamAna thayuM ane mAyAdevI nAnI bahena sAthe tenI maitrI thaI. jethI tenI cetana bhamavA lAgI. manamAM aneka prakAranA tarka-vitarko
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 184 : thavA lAgyA. mAyAnI sahAyathI tene evuM thavA mADayuM ke, jANe AkhI duniyAne chetarI dauM! aneka prakAranA prapaMcathI badhAne bheLavI daUM. pariNAme mAyAnI maitrI thatAM te nidhAnakaLazane grahaNa karavA khoTe DoLa karavA lAge. mAyAvI evA teNe zvAsa rU, nayanane nizcaLa karI dIdhA ane jANe ceSTA rahita maraNane zaraNa thayo hoya, tema jamIna upara pahe, tene joI sArthavAha ane naMda bhayabhIta thaI gayA. ane belavA lAgyA : are ! are ! A zuM thaI gayuM ! pachI tarata ja nidhAnane mUkI daI tene vize zIte pacAra vagere karavA lAgyA. te paNa tenAmAM kaMI pheraphAra jaNAye nahi, tyAre je kahyuM ke A te meTuM vidana AvyuM lAge che. Ama kema thayuM? te jaNAtuM nathI. tyAra pachI nidhAnabhUmi DhAMkI dIdhI. pachI nidhAnadevatAne prArthanA karI ke "tuM A kaMdane bacAva, ame pAchuM dhana mUkI daIzuM" tarata ja skaMdamAM cetanA jAgI. vikavara nayanavALo te bolavA lAgyA. A zuM? tyAre sArthavAhe sarva hakIkta kahI saMbhaLAvI. tyAre kapaTI kade kahyuM ema ja che. jyAre huM mUchita thaye, tyAre keIe mane kahyuM. A niraparAdhIne zA mATe haNe cho ! haNavA yeAgya te sArthavAha ja che? jeNe davAnI zarUAta karI hatI bIjuM huM kaMI jANate nathI. A pramANe sAMbhaLI sArthavAha bhayabhIta thaye, "jIvato nara bhadrA pAme" ema vicArI nidhAnabhUmi DhAMkI daI naMdaskedanI sAthe ghera gayA. paraspara vArtAlApa karavA vaDe
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ ! 185 : divasa pasAra karyo. sadhyA samaya thayeA. tyAre skaTTai ekAMtamAM pitAne khelAvyA pachI kahyuM. me' ja kapaTathI nidhAna grahaNu karavA mATe Avu nATaka karyuM hatuM. sA vAhane nidhAnasthAnathI vimukha karavA kapaTa AcaraNa AyuM hatuM. na Mde te jANI tenI prazaMsA karI. jyAre sAtha vAha nidrAmAM peADhI gayA. vaLI janasacAra pazu kha`dha thaI gA, tyAre sabala laI pitA-putra nidhAnane geApavI peAtAnA nagara sanmukha javA bhAgI gayA. rastAmAM eka madiramAM temaNe praveza karyo ekAMtamAM nidhAna kaLaza khAlyA, jotAM ja nayana ramya, dizAone tejanA liseTAthI prakAza karatu mahAmUlyavAna eka ratna joyuM. tyAre paramAnaMda ane paramazAMtinI anubhUti karatAM ane paraspara mAlavA lAgyA ke-- kharekhara mAnava ciMtave che ka`i ane thAya che kai! vidhAtAnA khela nyArA che. jyAre vidhAtA pratikUla hAya, tyAre mAnavanI saghaLI sa'patti kSaNa vAramAM naSTa thaI jAya che ane anukUla hAya, tyAre bhikhArI paNa rAjA banI jAya che. tA pachI devane leAkeA zA mATe namaskAra kare? bhrapatinI sevA leAkA zA mATe kare ? ghyAna-tapa vagere anuSThAna dvArA dehadamana zA mATe kare? je vidhAtAne nitya mastaka namAvI vaMDhanA pUjanA kare che! tene vidhAtA sAkSAt icchitA arpaNa kare che. tyAre skaMde kahyu: pitAjI A vAtathI sayu'. ekAMte sevA-pUjAthI vidhAtA khuza thaI Ape ja ema nahi. keTalIka vAra duHkhIjIvA upara anukapA kare che. vidhinA pracAra durlakSya che.
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 186 : tyAre naMde kahyu', sArU' beTA, sArUM beTA, A badhuM jANavA bRhaspati samAna kANu samartha thAya ? A pramANe vicAraNA karI svastha zarIravALA thai vidhinA khelane jotA akha'Da prayANa vaDe vasa'tapuranagare paheAMcyA, tyAM rAjAe sanmAna karyu" nagara lAkAe bahumAna Apyu. teo pharIthI pahelAnI jema saghaLA kArya karavA lAgyA. have A bAjI' rAtri vyatIta thaI gaI, nidrAdhIna sAtha vAha jAgRta thayA. AjIkhAjI nada-kaMdane joyA nahIM tethI teenI bhALa sa'bhALa kADhavA nagaramAM bhaTakavA lAgyA. paNa kAMyathI temanA samAcAra maLyA nahIM. eTale viSAda pAmeleA te vicAravA lAgyA. te leAkeA kayAM gayA? ka rahyA haze ? athavA tA keAI cArA vaDe paradezI jANI kArAgRhamAM te nAMkhyA nathI ne? ema kuvikA karavA lAgyA. paNa AvAsamAM temanA sAmAna vagere nahi jaNAtA teNe vicAyu.. kharekhara ! lAbhakhuddhithI ja te leAkeA nidhAnane laIne palAyana thaI gayA haze. mATe cAla, nidhAnasthAna samIpe jaI tenI khAtrI karUM. tyArabAda te nidhAnabhUmie gayA. cAre bAju ali-kusuma paDelA joyA. nidhAna rahita bhUmi joi tarata ja kadanA mAyA-kapaTane jANI atyaMta satacittavALe, gAMDAnI jema ceSTA karavA lAgyAH hA! pApI evA eNe mane Thagyo ! mArU' savasva luMTAI gayuM ! have huM zuM karU! mahA setAna ! pAkkA cAra che! enI khelavAnI caturAi ane jALa pAtharavAnI zakti jabarI che ?
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 187 : vAcALatA bhArI che! ahAhA ! enuM dhUtArApaNuM mahAbhArI che. enA jevo kRtanI to koI ja haze! ene vizvAsaghAta te kaI bhAre baLavAna jaNAya che. have zuM karuM? kene kahuM? ko upAya AdarUM ? ema ciMtAtura banI bhejanA pAnane tyAgI, gAMDAnI jema besI rahelA tene joI pADozI pUchavA lAgyA are! sArthavAha Aja kema udAsa jaNAve che? mukha zyAmakAMtimaya kema jaNAya che. tyAre teNe kahyuM. mArA vajana samA naMda-skaMda kayAM gayA ? tenI ciMtAthI udAsIna chuM. pADozIe kahyuM ke tArA te svajanee jatI vakhate mane saMdeza ApyA che ke, tame sArthavAhane kahejo ke ame agatyanA kAma mATe thoDA divasa jaIe chIe ane tuM zAMtithI raheje, pachI pAchA AvyA bAda je karavAnuM haze te karIzuM. pADozInA mukhethI saMdeze sAMbhaLI sArthavAha beH ahe! enI mAyA te juo! khare ja huM tenI mAyAjALamAM phasAyo chuM tyArabAda tenA vicAre cheDI daI dinAte bhAjana karyuM. A bAju sUrya astAcaLe pahoMcyo. rAtrie zamyA upara sUte aneka kuvi5 karate jema tema lavAre karatAM rAtrI pasAra karI savAre uThIne prabhAtika kArya patAvI vyApAra karavA mATe je dravya hatuM, te saghaLuM laI vasaMtapura prati prayANa karyuM. A bAju naMda-kade tenuM Agamana jANuM. tyArabAda pitAnI mAyA chUpAvavA, vaLI tene nAza karavA
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 188 : mATe pitAnI benanA putra rudrane, keTalAka sahAyake sAthe samayane anurUpa zikSA ApI devazarmA sArthavAhanI sanmukha ravAnA karyo. teo avilaMbita gati vaDe prayANa karatAM rastAmAM maLatA sAthane pUchatAM, sArthavAhanA mArgane jANatA goladeza samIpe AvyA. tyAM eka gAmanI samIpe vaTavRkSanI nIce vAsa karIne rahelA sArthane joyo. tyAre te tenI samIpe gayo. ane pUchavA lAgyo. "tame jANe che ke devazarmA sArthavAha hAlamAM kyAM che? bhavitavyatAnA yoge sArthavAha kahyuM. tamAre tenuM zuM prayojana che? tyAre rudra kahyuM. te amArA vaDilatulya che. prayojanane pachI kahIza. tyAre kAryane vicAryA vinA ja sArthavAhe kahyuM ke, te huM ja devazarmA chuM. potAnA kAryanI saphaLatAne vicArI rudra harSa pAmyo. tenI sAthe bhejana karyuM. pachI avasare ekAMtamAM mukha upara zeka dhAraNa karI ruke kahyuM: sArthavAha ! mane naMda-skade tamArI zeAdha karavA mokalyo che. sAthe kahevaDAvyuM che ke, rAtrIe tuM jyAre sUtA hatA, tyAre ame nidhAnadeza gayA hatA tyAM to kaI puruSa nidhAna laIne palAyana thaI gayA. ame tenI pUThe lAgyA. paNa teo dUra cAlI gayA. teone patto lAgyo nahIM. tyAre pAchA vaLatA arthethI ja mane tamane bolAvavA mokalyA che. mATe tame kuvikalpane tyajI mArI sAthe cAle. jethI jaladIthI naMda-aMdanI sAthe tamAruM milana thAya. mUDha buddhivALA sArthavAhe tenI vAta svIkArI lIdhI.
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ | 189 : vinayathI ruke tenuM citta AkarSI lIdhuM. keTalAka mArga kApyA. pachI rAtrIe koI eka gAmamAM rahyA. thAkane kAraNe sArthavAha nidrAdhIna thaI gaye. pachI lAga joI sArthavAhanuM saghaLuM dhana harIne rAtorAta rudra bhAgI gaye. vasaMtapuramAM Avyo. naMda-sjadane tenI saghaLI saMpatti seMpI. teo atyaMta AnaMdita thayA. suMdarI ane putravadhU zIlavatI paNa harSita thaI. bIje divase mahAkaSTa sArthavAha Avyo. mAyAvI naMda-ska tenI AgatA-vAgatA karI tene bhojana karAvyuM. tenuM vastrapradAnapUrvaka sanmAna karyuM. pachI avasare teNe rudranI saghaLI vAta karI. tyAre naMda-sjade kahyuM : o sAthe vAta kaI durAcArI dhUrta haze ! amArA kuLamAM to kaI rudra nAmane mANasa ja nathI. tyAre saraLa svabhAvI sArthavAhe tenI vAta sAcI mAnI lIdhI. tyArabAda kaMIka bhAta ApI sArthavAhane vidAya karyo. pachI te pitAnA sthAne pahoMcyo. have A bAju te banane dravyane bhegepabhega karavA lAgyA. parane Thagane prApta karela dravyanA upabhegathI teoe parabhavamAM duHkha denArUM aMtarAyakarma upArjana karyuM. mAyAvInI mAyAjALa duHkhadAyI hoya che. potAnA sukhane khAtara bIjAne khatarAmAM nAMkhanAra mAnavInA pApa chUpA rahetA nathI. kahevAya che ke "pApa pIpaLe caDhI pikAre." naMda-maMda pApa upArjana karyuM. tethI ja parabhavamAM daridrAvasthA! have A bAju pitAnuM AyuSya pUrNa karI saue A phAnI duniyAne tyAga karyo. navI duniyAmAM praveza karyo. pUrve
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 190 : mitrane ThagI dhananuM apaharaNa karyuM. vaLI tene bhegavaTo karavAthI upArjana karelA kameM temane naraka-tiyacamAM dhakelyA. eTaluM ja nahIM, paNa jyAM jyAM janma, tyAM tyAM teone bhejanAdinI prApti paNa durlabha banI gaI. A pramANe teoe atyaMta dukha prApta karyA. lobhathI jIvo adhama karmo kare che. tenA kaTu pariNAma anubhave che. mATe lobhane tyAga karavo joIe. lebhAta mANasa kayuM kapaTa-kArya karatuM nathI !lobharUpI charIthI haNAI gayelI aMtaradaSTivALe evo mANasa kharekhara pitAnA mAtApitA baMdhane paNa anarthanA khADAmAM utAratAM acakAte nathI. vaLI nirdaya rIte prajAne duHkhI karI dhana-bhaMDAra bharanAra, bhayaMkara yuddha karI pralayakALanAM jevo dekhAva. jemaNe batA, tevA lobhA bhUpAle paNa maraNa samaye kaMI sAthe laI javA samartha thayA che? kevala garIbaDA me kaMgAlanI jema upaDI gayA che. te lobhAsakta zA mATe thavuM joIe. lobhathI utpanna thatAM vikalparUpa dhumADAthI hadayane zA mATe kALuM rAkhyA karavuM joIe? labha-rogane zamAvavA saMteSa rAmabANa auSadha che. cha khaMDanA adhipati paNa saMteSa-amRtanI pipAsA pUraNa karavA rAjayane cheDI nisaMga mArga grahaNa kare che. ghaNI vakhata jovA maLe che ke, je vastunI tIvra IcchA hoya tenI durlabhatA jovA maLe che. lakSamInI IcchA zAMta thatAM lakSamI pAse Ave che.
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 191 : jema zabdazravaNanuM kAraNa kAna che, temAM AMgaLIne paDade nAkhatAM kevaLa zabdavani anubhavAya che, tema lakSamInI IcchA upara dabAva paDatAM AtmA apUrva lakSamImaya banI jAya che. AMkha mIMcI devAthI jema AkhA jagata upara DhAMkaNuM daI dIdhuM jaNAya che. tema lobha upara paDade nAMkhavAthI samasta rAgavRttio DhaMkAI jAya che. saMtoSI nara sadA sukhI, cakravartI ke IMdranuM aizvarya vikAra-zrama-khedathI bhareluM che. jyAre saMtoSa-janya sukha nirvikAra che, anAyAsa enI siddhi che, e svasannihita che ane sthira che. mATe saMtoSavRtti dhAraNa karavI joIe. jema dUdha pIvA mATe talapApaDa banelI bilADI dUdhanA kaTerAne ja jue che, sAme paDelA daMDane jotI nathI, tema Ajane bhogalaMpaTa mAnavI bhegAsakta banI bhAvimAM sajAtI duHkha paraMparAne jato nathI, kevaLa bhegI-bhramara bhega sukhamAM lapeTAI jAya che. sarasava mAtra sukhane mATe merU samAna duHkha upArjana kare che. thoDA jIvitane mATe aneka ghaNuM pA5 kare che. viSaya vAsanAmAM cakacUra banI jIvananI barabAdI kare che, have vadhu kahevAthI zuM ? A pramANe karmanI vicitratA jaNAvI. A bAju naMda-skaMda, tene kuTuMba parivAra, pratijanma sudhA-tRSAnA dukhene anubhavatAM tiryaMcAdi gatimAM paribhramaNa karI, aMtarAya karmanI ghaNA pramANamAM nirjarA karI, kAMpilyapura nagaramAM naMdane jIva sAgarazeThane dhanadeva nAme putra thaye. ane skaMdane jIva tene ja laghu bAMdhava bhAnudatta nAme thaye.
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ + 192 3 sudarI ane zIlavatI tenI ja laghu-bhaganI sAmA ane sItA nAme thaI. A che sa`sAranI vicitratA! pUrva*bhavanA pitA-putra A bhavamAM khaMdhu cugala banyA. sAsu-vahu bhaginI rUpe avatarI. pUrvabhavanA sahavAsathI paraspara praNayane vahana karatA sarve vRddhi pAmyA. kalA-kauzalyamAM paNa AgaLa vadhyA. yauvanane uMmare ubhelI ane bahenane te ja nagarImAM kAieka sAtha vAhanA zubhaMkara nAmanA putranI sAthe paraNAvI ane dhanadeva-mAnudattanu kaoNMcana-zeThanI vijayA ane jayatI nAmanI putrIo sAthe pANigrahaNa karAvyuM. te sa'sAramAM rahI dhana-upArjana karavA lAgyA. ane peAtAnuM... jIvana pasAra karavA lAgyA. have temanA pitA sAgarazeThe ekadA bahuzruta, ziSyagaNuthI zobhita grAmAnugrAma vicaratAM zrI guNadattasUri pAse dhama zravaNu karI pratibeAdha pAmI pratrajyA aMgIkAra karI te guru bhagava'ta sAthe dezaparadeza vicaravA lAgyA. dhanadeva-bhAnudatte paraspara snehathI khetIvADI vagere kAryo karI, khUba dhana-upAjana karyu. dIna, anAtha upara anukaMpA karatAM dharmArAdhanA karatAM rahevA lAgyA. anukrame temane putro thayA, tene bhaNAvI gaNAvI haiziyAra banAvyA, yauvana vayane pAmelA tene paraNAvyA. teo paNa dhana upArjana karavA lAgyA. aMte eka divasa mAtA-pitAnuM dhana chInavI lIdhuM. eTalu' ja nahi, tee mAtA-pitAnI tarjanA karavA lAgyA. vRddhAvasthAne pAmelA teo kAma karI zakatA na hatA, tyAre temane parAbhava
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 193 : pamADavA lAgyA. te mA-bApanA upakArane vIsarI gayA. A rIte putranA Akroza-bharyo vacanAne sahana karatAM jIvana vItAvavA lAgyA. have AvI parAdhIna avasthAmAM temanI patnI vijayA ane jaya'tI rAgathI pIDAtI, rAganA pratikArarUpa auSadhanA abhAvathI mRtyu pAmI. A bAju temane pUrvapArjita aMtarAya krama udayamAM AvyuM. pariNAme eka khAju patnInA maraNanuM du:kha, bIjI khAju putranA parAbhava ane parivAra taraphathI dhikkAra-tiraskAra-apamAnajanita duHkhI avasthAne pAmyA. vadhu zuM kahu? temane pUrvIkRta duSkarmInA doSathI bhAjananI prApti paNa duSprApya thai gai. te duHkhamAM divaseA pasAra karavA lAgyA. vahue paNa kaThAra vacanathI temanA kALajAne kaiArI nAMkhavA lAgI. pariNAme duHkhI avasthAne pAmelA tee marajInI vAMchA karavA lAgyA. vipula dhana-sa'patti-vaibhava hAvA chatAM dArUjI vipAkane anubhavatA hatA ekavAra vahue krodhathI temane bheAjana ApavAnA pratiSedha karyAM. temane mAra mAravA lAgI, kadanA karavA lAgI, tyAre teo peAtAnA zvAsane rUdhIne mRtyu pAmyA. marIne banne vyaMtara thayA. tyArapachI te vyatarA putra-putravadhUnA parAbhavanu smaraNa karI krodhAtura thaI tene bhikSuka banAvI dIdhA. temane upadrava karavA lAgyA. A mAjI tenI mane enA sAmA ane sItAe kALakrame putrAne janma Apyo. te putrA paNa kaLAkArIgarImAM pravINa vINA vAge 13
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 194 : thayA. teoe dravyApArjana karyuM. temane kuLavAna nArIe sAthe paraNAvyA. have te bannenA pati maraNu pAmyA, te baMne patinA maraNanA virahane vahana karatI duHkhapUrvaka divase pasAra karatI hatI. tyAM tA bIjI upAdhi upasthita thaI. pUrvabhave dhana haraNa karatAM patienI anumAdanA karI bAMdhela aMtarAyakama udayamAM AvyuM. kemake karaNa, karAvaNu ane anumedana A traNenu' phaLa sarakhuM' che, tethI te ane eka bAju pattinA duHkhane mAMDa mAMDa visarI, tyAM putra tenI avajJA karavA lAgyA. kaThAra vacanathI teenA hRdayane hacamacAvI mUkatA hatA. vahue paNa niSThura hRdayI sAsune tADana vagere karavA lAgI. pariNAme temane A dhyAna karavA lAgI. svajana parijanA paNa teenI avagaNanA karavA lAgyA. temane grAsamAtra bhAjana paNa maLatuM nathI. bheAjananA abhilASathI putravadhUnI pAse mAMgaNI kare, tyAre putravadhUe hRdayane vIMdhI nAMkhe, evA AkrozarUpI khANA phai'katI hatI kezu' tamArA pati dhana mUkI gayA che? ke mAMgavA AvA che ? ahIMthI cAlyA jAe ? paraghare jai bhikSA mAMgeA ! evI rIte putrAnI samakSa ja vahue tanA karatI hatI. have A parAbhavathI kaMTALIne te bannee aNusaNa karyuM". marIne te ane vyatarI thaI. ane vibha'gajJAnathI putra ane putravadhUnI tarjanAnuM smaraNa karI kApathI te samagra parivArane upadrava karavA lAgI. temanA samagra dhananuM ardazyarUpe apaharaNa karI lIdhuM. putra ane putravadhUne rADati banAvI dIdhA. tee
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 195 : ciMtharehAla bhikSukarUpe jIvana nirvAha karavA lAgyA. kALakrame AyuSya pUrNa karI dhanadeva ane bhAnudattanA jIva bya'tara devaleAkathI vyavI kuNAlAnagarImAM vinayaMdhara zreSThinA putrapaNe avataryAM. ane sAmA-sItAnA chatra vyatarIpaNAne bhAgavI te ja zreSThine tyAM putrIrUpe avatarI. pUrvabhavanA abhyAsathI cAre jaNu paraspara snehabhAvathI vata N tA vRddhi pAmatA hatA. dehathI tema ja buddhi-vaibhavamAM paNa tee AgaLa vadhavA lAgyA. tyAM aparaNita avasthAmAM ja sadguru samIpe dharmane sAMbhaLI vairAgyava'ta khanI cAre jaNAe dIkSA a'gIkAra karI. muni jIvanamAM tapazcaryA AdarI paThana-gaNana karavA lAgyA. tee AgamAnA jJAtA anyA. savegI anelA vicAravA lAgyA. hA hA ! ApaNe kevI rIte bhavAdadhinu' udbha'dhana karI mAkSane prApta karazuM ? ema pratidina maneAhara bhAvanAne bhAvatAM hamezA guru caraNanI sevAmAM tatpara, glAna vRddhonI vaiyAvacca karatAM, mamatAnA badhA kApI, prANIgaNanI rakSA karatAM indriyajaya karavAmAM sAvadhAna, krodhAdinA nigraha karavAmAM vIaullAsane phAravatAM, kheDUtAlIza dvASarahita bhikSA-grahaNa karavAmAM tatpara banyA. mahAtmAnI duniyAmAM vasI IMhane vize paNa nirIha, saMyamadhyAnamAM tallIna banI tee divase pasAra karatA hatA. A pramANe mukti mAnA pathika banelA cAremAMthI ska'danA jIva sivAya traNeya jaNAe pUrvapArjita 'tarAyakama ghaNu kharUM' khapAvI dvIdhu.. paNa kade pUrve sa'kaliSTa pariNAmathI bAMdhelu tethI tenu` karma khapyu nahi.
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 196 : have A cAre saMyamIo AyuSya kSaye deha tyAgI saudharma devalokamAM deva thayA. tyAMthI ravI prathama je naMdane jIva, te huM. amAtya zivadatta te tu thaye. vaLI devabhavamAM pUrvanI tArI patnI suMdarI te A bhavamAM vasaMtasenA, tArI pativratA nArI thaI. vaLI pUrvabhavane tAre putra skaMda te A bhave "devaprasAda" nAme putra thayo. cirabhavanI putravadhu zIlavatI te atyAre sAmA nAmanI devaprasAdanI patnI thaI. AvI rIte pUrve karela sAdhAraNuM karmathI tame eka kuTuMbamAM bhegA thayA che. vaLI te amAtya! hAlamAM pUrve karela tArA putranA aMtarAyakarmanA doSathI sarvane dAridratAnI prApti thaI che. ane narapati dvArA apamAna maLyuM che. A pramANe muni bhagavaMte pUrvabhavanuM varNana karyuM. saMtapurUSanA karUNAbharyA aMtaramAMthI nIkaLatI jJAna vairAgyabharI vANInA zItala pANImAM snAna karI anekavidha tapathI tapelA temanA haiyAM ThaMDaka anubhavI rahyA. eTaluM ja nahi, paNa kaMIka AzcaryakAraka banAva banyo. teonA karma paTala zithila thatAM pharI pharI yAda eTale ke jAtismaraNa jJAna thayuM. temanA aMdhArA ulecAyA ane aMtaramAM prakAza thayA. temaNe pitAnuM svarUpa pratyakSa joyuM. pitAnA duSTacaritrane nihALI saMvega bhAvamAM ramatA bane AtmasAkSIe duSkRtyenI niMdA karavA lAgyA. A bAju vasaMtasenA ane samAne paNa jAtimaraNa jJAna utpanna thayuM. te joI muni bhagavate kahyuM : he amAtya! tame je
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 197 : pUrvabhava saMbaMdhI pRcchA karI, tenI tamane spaSTatA karI batAvI. vaLI duSkarmanA nAzanA upAyane kahuM chuM. tArUM karma te prAyaH naSTa thaI gayuM che. paNa devaprasAdane te karmanI nirjarA atyAre paNa karavI Avazyaka che. tenuM karma haju bAkI che. ema sAMbhaLI bhayabhIta devaprasAda muninA caraNa-kamaLamAM paDayo. ane vinaMti karI ke "bhagavaMta! mane karmakSaya mATeno upAya batA" tyAre bhagavaMte kahyuM: makkamatA vinA karma kSayane upAyane AdaravA samartha thavAtuM nathI. tyAre teNe kahyuM? bhagavad ! tame zaMkA na karo. duSkarmanA vipAkane joyA pachI mArA jevA keNa nizcaya na kare! tyAre yogyatA jANI samagra kamarUpI vRkSane umUlana karavAmAM pavana samAna dhyAna vidhi batAvI. muktine mATe dhyAnasiddhinI jarUra che. dhyAnathI siddhine mATe mana prasAda joIe ane te ahiMsA vagere zuddha anuchAnathI sAdhI zakAya che. uttaradizA tathA pUrva dizA tarapha sanmukha dehazuddhipUrvaka, manavacana-kAyAnA vyApArane rokI dhyAnamagna banavuM joIe. duSkRtyanI gaha, sarva jIvo upara maitrIbhAva dhAraNa karI gaNadhara guru bhagavaMtane vaMdanApUrvaka jinezvara bhagavAnanuM smaraNa karavuM joIe. jemake samavasaraNamAM bhagavAna birAjamAna che. devendra, narendro, samavasaraNamAM rahelA che. aSTamahAprAtihAryarUpa RddhithI alaMkRta prabhu dezanA daI rahyA che. vaLI samavasaraNamAM pazuo paNa vairabhAva tajIne beThelA che. ane prabhu madhura vANIthI dezanA daI rahyA che.
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 198 : ane huM... paNa jANe samavasaraNamAM gaye| chuM. prabhunI dezanA sAMbhaLI rahyo chuM. prabhunI kRpA mArA upara varSI rahe che. ane prabhunA caraNakamalamAM beThela chu. kRpAthI bhIMjAI rahyo chuM ane mArA jIvanane dhanya mAnI rahyo chu'. AvI rIte arihaMta paramAtmanuM yAna dharavuM. devAnupriya devaprasAda! parama gurupraNIta A dhyAnavidhinu samyak prakAre sevana karavu joie. tyAre devaprasAde kahyuM: bhagavan ! ciMtAmaNane kANu grahaNa karatu nathI ? tamArI kRpAthI tA mArAmAM janama-janamanA kama khALavAnu` sAmarthya pedA thayuM che. have tA khasa vItarAganI bhakti e ja mArA prANa khanI raheA. zivAdevI amAtya vageree jinadhama svIkAryAM, devaprasAda paNa dhyAnAnala dvArA karma baMdhane khALavA lAgyA, vaLI amAtyanuM karma kSINu thai gayuM, jethI pUrvanI jema rAjAe sanmAna karyu". pharI tene vaibhava-vilAsanI prApti thaI. temane phrI sukhanA TviTa jovA maLyA. dharmanI ArAdhanAnA khaLe devaprasAdanu aMtarAyakama tUTI gayuM. tenI upara paNa rAjAnI asIma kRpA avatarI. Rddhi siddhi bharapUra te vizeSathI vItarAganI pujA, vazvanA, vigere anuSThAnamAM udyamavaMta thayA. teo zAsana prabhAvanAnAM kArya mAM lakSmInA sadvyaya karavA lAgyA. karmAvaraNa haTatAM, buddhinI nirmalatA prApta thatAM, temanA sauMsAranI samagra sRSTi uparathI mamatvabhAva haThI gayA. pariNAme temanu haiyu raDI rahyuM. ane satyanI zeAdha mATe talasI rahyuM.
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 : manamAM pragaTela zubha ciMtanathI temane ghara smazAna jevuM lAgavA mAMDyuM. bAMdha baMdhana samAna lAgyA. viSaya viSa jevA jaNAyA, dhana te ApattinuM sthAna jaNAyuM. pariNAme bhuktimAMthI temane viraktinA pariNAma thayA. ane eka di' siMhagurunA caraNe teoe jIvananuM samarpaNa karyuM. gIonA saMge yogasAdhanAmAM layalIna banI saMyamanI kriyAmAM apramAdazA keLavI uttarottara guNavRddhi karatAM aMte aNasaNa karI divyabhUmimAM vicaravA mAnavIya zarIra tyajI devaprasAdane AtmA sanaskumAra devaloke avataryo. tyAM divya raddhine bhegavaTo karI muktinI jhaMkhanA karatAM te devAtmAnuM mAnavake avataraNa thayuM. mAnavakamAM kSitipratiSThitapura nAmanuM nagara che. tyAM rAjaya kare rAjA mahAdhara. te mahAparAkramI paramarAjya lakSamIne bhegI che, tene revatI nAmanI patnI che. tenI kukSImAM putrapaNe avataryo. tenuM sema nAma pADavAmAM AvyuM. deha ane buddhithI te rAjakumAra vRddhi pAmavA lAgyo. anukrame samagra jana samudAyanA nayanane AnaMda upajAvanAra yauvana vayane teNe prApta karI. kAmavikArane utpanna karanArI yuvAvasthAmAM te nirvikArapaNe rahete hate. kALanI hInatAne pariNAme, jJAnanI vizuddhatAne kAraNe, indriyanA viSayenI heyatAne samajatA, prazamabhAva prAptinI yogyatAne kAraNe, AtmavIryanI prabaLatAnI vRddhi thatAM rAjyalakSamImAM semakumAra rAcatA nA hatA. te zarIranI keIpaNa zobhA ke ALapaMpALa karatuM nathI. bhAgI ma na pAmavA lAgaze thovana vaya
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 200 : teNe viSayanI abhilASAne paNa mArI nAMkhI hatI. saMsArarUpI kedakhAnA upara taddana virakta manavALo, mahApuruSanI jema pitAne samaya sArI rIte nirgamana kare che. somakumArane virakta cittavALe jaIne tenA pitA mahAdhararAjavI ane rANI revatIne ciMtA thaI ke aha! yauvana vaya, suMdara kAyA, kuberabhaMDArInA vibhavane tiraskAra kare te vaibhava, devAMganAonA lAvaNyane hasI kADhe evI rAja kanyAonuM darzana thavA chatAM, kAmadevathI paNa atyaMta ramaNIya rUpavALA nigI zarIravALA kaLA kauzalyamAM pravINa Ane muninuM darzana thayuM nathI, chatAM yuvAnane vikAra jarA paNa asara karatuM nathI. vaLI viSaya sukhanuM te nAma lete nathI. are! AvuM saMsArathI taddana vimukha thaI gayeluM alaukika tenuM cAritra te kevuM? je A chokare viSayasukhathI vimukha thaIne Ama sAdhunI peThe ja rahe, te ApaNane A rAjya maLyuM te vRthA che. ApaNe vaibhava niSphaLa che. ApaNuM jIvatara jhera che. ApaNe jIvatA chatAM muvA jevA ja thaI jaIe, tyAre have te viSayamAM pravRtti kevI rIte kare, e saMbaMdhamAM rAjArANI vacce vicAraNA thaI. ekAMtamAM vicAraNA karatAM aMte nirNaya karyo ke viSayasukhano anubhava karavA mATe teoe jAte ja semakumArane kahevuM joIe, teoe mAnyuM ke putra ghaNe vinayI, dAkSiNyano bhaMDAra che. tethI mA-bApanA vacanane kadI udghaghaze nahIM. ema vicArI teo semakumAra pAse AvyA, ane kahevA lAgyA : are bhAI! amArA mane rathane
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 201 : pUrNa kara. tuM rAjyanI dhurA vahana karavA samartha che. tA rAjyane grahaNa kara, rAjakanyAonu pANigrahaNa kara, iMdriyanA viSayAnI anubhUti kara, kuLa satAneAnI vRddhi pamADa, prajAjanA tema ja sagA saMbadhIone AhlAda upajAva, mitravarganu sanmAna kara, AnaMdathI rAjyalakSmIne vahana kara. tyAre mAtA-pitAnA A vacana sAMbhaLI seAmakumAre ni ya karyo ke-mA bApe khUba suMdara prastAva rajU karyo che. mane tA sAnerI taka maLI. temane pratimAdha karavAnI taka maLI gaI. ema vicArI teNe potAnA abhiprAya mAtApitAne jaNAvye H pitAjI! ApanI IcchA kharAbara che. paNa sneha-tAMtaNAthI madhAyelA jIva pagale pagale viSAdane pAme che. strIo pava. nanA jevI ca'caLa, saMdhyAkALanI AkAza-pakti jevI kSaNamAM rakta kSaNamAM virakta, ghaNI kuTilatAthI bharapUra, sApane rAkhavAnA kara`DiyA jevI, kAlakUTa jevA mahAviSanI velaDI, narakanA atyaMta bhayakara agni jevA satApa karanArI, vaLI meAkSane prApta karAve tevA zubhadhyAnanI kharekhara duzmana, kapaTanI khANa hAya che. mATe he pitAjI! huM te AvI jALamAM phasAvA icchatA nathI. vaLI rAjya vaibhava ane strIenA pAzamAM sapaDAyelA Atmahitane karI zakatA nathI. mATe AtmakalyANa thAya evA mArga aMgIkAra karavA IcchuM chuM. tyAre mAtApitAe kahyuM : putra! bhale tArI icchA na hAya, paNa tAre amArA vacanathI amArI prathama prAthanAnA bhaMga na karavA joIe. kumAre kahyuM: eleA tamArI prArthanA
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 202 : kaI? tyAre temaNe kahyuM putra! rAjakanyAnuM pANigrahaNa karI ama manane harakhAve tyAre temanI kAkaludIbharI vinavaNI sAMbhaLI emanA vacananuM ullaMghana karyuM nahIM. vaLI potAnA cAritramohanIya karmanI prabaLatA jANa kumAre kahyuM: he pitAjI! he mAtAjI! meM mAro abhiprAya tamane jaNAvyo. have Apane je yogya lAge te kare. tamArA upakArane kema bhUlI zakuM? ane svachaMda AcaraNa zuM karuM? potAnI manekAmanA pUrNa karatAM putranA vacanathI bane jaNa AnaMdita thaI gayA. ane mAtA-pitAnA uparathI teNe pANigrahaNa karavAnuM svIkAryuM. A bAju tarata ja mahAdhara rAjavIe purUSasiMha sAmaMtanI pAse pradhAna puruSone ravAnA karyA. tenI putrI caMpakalatAnI mAMgaNI karate saMdeza mokalAvyo tyAM jaI temaNe purUSasiMhane saghaLI vAta karI. harSita thayelA teNe te vAta saharSa svIkArI lIdhI. zebhana muhUrta caMpakalatAne somakumAra samIpe vivAhAthe mokalAvI, ema nirNaya jaNAvI pradhAnapurUSane vidAya karyo. temaNe paNa AvIne mahAdhararAjavIne kanyA saMbaMdhI saghaLI vAta kahI. have A bAju mahAdhararAjavIe tiSIone bolAvyA. lagna jevaDAvyA. temaNe najIkane divasa jaNAve. tarata ja dUtane purUSasiMhane tyAM mekalyo. ane kahevaDAvyuM ke, tamArI putrI caMpakalatAne jaladI ravAnA kare, vivAhanuM muhUrta
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ 203 4 samIpamAM ja che, A pramANe sAMbhaLI purUSasiMha sAmate badhI sAmagrI sahita caMpakalatAne vidAya karI. tene kSitipratiSThitapura nagara tarapha jatI carapurUSa vaDe jANe mArgamAMthI ja zatadvAra rAjAnA putra kArtavI tenuM apaharaNa karyuM. A vAta vAyuvege prasarI gaI. mahAdhara rAjavI ane purUSasiMha sAmaMtane paNa kanyA apaharaNanA samAcAra maLI gayA. kodhAtura bane kArtavIryanI sAthe yuddha karavA taiyAra thayA. A samAcAra sAMbhaLI semakumAra pitA samIpe AvyA. ane vinaMtI karIH pitAjI! tene haNavA mATe Apane tasdI levAnI jarUra nathI. Apa ahIM ja rahe. ziyALa ane siMhanI laDAI sarakhI na kahevAya? tame mane ja tenI sAme thavA de. kadAca tenI pAse ghaNA hAthI, ghoDA, subhaTane parivAra temaja sAmatavarga haze, te paNa maryAdAzraNa tene jaya thaze nahi. maryAdAbhraSTa kSatriya abhyadayane pAmatA nathI. ane AvI duSTa buddhivALAne parAjaya nizcita che. te tame yuddha karavAnA vicArathI virAma pAmI, mane raNAMgaNe jhajhumavA javA AjJA Ape. tyAre rAjAe senasamUhathI yukta kumArane mokalyo. te moTI senA sahita sImADe Avyo. ane dUtane kArtavIya samIpe mekalyo. kaThoravANI yukta saMdeza mokalyo ke, narAdhipa kArtavIrya! tane vinAzakALe viparIta buddhi utpanna thaI lAge che. mRtyune AliMgana karavA ane rAjyanA vinAza mATe te akArya karyuM lAge che. paNa yAda rAkhaje ke te jAte ja tane notaryuM che. marelAne mAravA
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 204 : je amAro yuddhane AraMbha che. te tuM amAre zaraNe AvI jA. athavA te yuddhabhUmi upara upasthita thA. e pramANe kaThora vacana sAMbhaLavAthI kArtavIrya rAjavI kapAtura thaye. arUNa nayana pheMkate, sabhAjanone paNa kaMpAvate hatA. rAjavInuM bhISaNa svarUpa joI sabhAjane paNa stabdha thaI gayA. ane yuddha khelavA senAne jAgRta karavA sAha yuddha lerI vagADAI. bherInA nAde caturaMga senA sajaja thaI. pahADane paNa bhedI nAkhe evA moTA avAje uchaLyA. pakSIo paNa bhayabhIta banI mALA choDI cAlyA gayA. vAtAvaraNane bhISaNa banAvatuM kArtavIryanuM sainya vegathI upasthita thayuM, tenuM Agamana jANuM semakumAre dhanuSyane e gaganabhedI TaMkAra karyo ke, samagra vAtAvaraNamAM khaLabhaLATa macI gaye. bane yuddhava bANanI varSothI AkAzane DhAMkatA hatA. sAma-sAmaMte sAthe, subhaTa-subhaTa sAthe, ema paraspara kaleAma thaI. keTalAke jAna gumAvyA. ane kAyara loko palAyana thaI gayA. A bAju siMhanI jema parAkramI purUSasiMha rAjavIe mRgavaganI jema paracakanI upara hale karyo. bANanI varSothI kArtavIryanA zarIra upara puSkaLa ghA paDyA. ane duSTAvasthAne prApta thayela te potAnA nagara bhaNI pAlana thaI gayo. baMne senA kArtavIryanI pAchaLa doDI. teNe paNa ekadama caMpakamAlAne teonI sanmukha visarjana karI dIdhI. kemake muktino upAya tene mATe te te ja hatuM. have dhana AbharaNa
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ = 205 : Adi sAmagrI vigere ane parivArane yathAvasthita meLavIne sema ane purUSasiMha pAchA vaLyA. aMte kSitipratiSThita nagare AvyA. tarata ja temanA AgamananI nagaramAM vadhAmaNa pahoMcI gaI. temane suMdara rIte nagara praveza thaye. pachI mahAmahotsava sahita semakumAra ane caMpakamAlAne vivAha thaye. sAmatanuM sanmAna karAyuM. nagarajanenI pUjA karI. ghaNA ja ADaMbarathI snehIjanenuM svAgata karyuM. pachI harSane anubhavate purUSasiMha sAmaMta pitAnA sthAne gayo. have rAjakumAra pUrvakRta dharmakarmane anurUpa caMpakamAlAnI sAthe viSayasukhene bhagavate divasa pasAra kare che. ekavAra mahAdhara rAjavIe ekAMtamAM putrane kahyuM : he vatsa! tuM rAjaya grahaNa kara. ame have AtmakalyANArthe samagra mitrakalatrAdi parivArane tyajI vanavAsa karavA IcchIe chIe. tyAre rAjakumAre kahyuM : pitAjI! pRthvIne nAgarAja vinA anya koI dhAraNa karavA samartha nathI. tema tamArA vinA rAjyanA mahAbhArane dhAraNa karavA anya keNu samartha thAya? zuM sUrya ane caMdranA prakAzanuM ullaMghana karavA alpakAMtivALA zanibudha samartha thAya? tyAre rAjavIe kahyuM. puNyazALI jIvone kaMI ja asamartha nathI. tenI AgaLa ame vaLI kyAM ? kyAM amArI zakti? vaLI snehayukta buddhivALA tArA jevA te gauravano viratAra karaze. mATe have saMka9pa-vikalpa karavAnI
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 206 : kAI ja jarUra nathI. tyAre vileAnuM mAna rAkhI kumAra peAtAnA sthAne gayA. have seAmakumAra haMmezA guru-paryuMpAsanA, zAsra-zravaNa, deva-guru-pUjana Adi ucita kabyA karavA dvArA peAtAnA divase pasAra kare che, ane viSayasukhAne bhAgavatAM keTalAka kALe ca'pakamAlAe putrane janma ApyA. janma vadhAmaNIthI mahAdhara rAjavI harSa pAmyA. mahA ADaMbarathI janmamahe|tsava karyo ane putranuM harizekhara nAma sthApana karyuM. kamanI gati vicitra che. rAjavaibhavamAM uchaLI rahelA harizekharane cAra varSInI vaya pachI rAga upanyA. vaidyoe tenI cikitsA karI paNa kAMi ja thayuM nahIM. vadhatA jatA rAganA sapATAmAM tenuM jIvana rahesAI gayuM, ane te mRtyu pAmyA. tenu mRtaka kAya patAvyu.. rAjakumAra atya ta zAkAtura beThA che. tyAM vinaya dhara nAmanA munivara padhAryAM. temaNe tene upadeza ApyA are ! mahAnubhAva tu' zAka zA mATe kare che? sauMsAranA sarva bhAva anitya che, jIvita paNa kSaNabha'gura che. mRtyu tA sa' avazya che, yamarAjanA sapATAmAMthI kAI chUTatu nathI. Indra, cakrI ke dAnava hAya, tene paNa maraNanA bhaya hAya che. mATA mAMdhAtAe paNa marI gayA. te putranA maraNuthI zuM? ahIM kaI ja Azcaya nathI. vRkSa upara rAtrie 5'khIe bheLA thAya prabhAta thatAM tA peAtAnI icchAnusAra cAlyA jAya, tema eka kuTuMbamAM anya
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 207 : anya sthAnethI AvI ja bhegA thAya che, anya-anya nimAM mRtyarUpI sUryodaya thatAM cAlyA jAya che. A kAraNe tuM dharmamAM udyama kara. tyAre muninA vacanathI saMsAra-svarUpanI jhAMkhI thatAM semakumAra rAjavIe zoka tyajI dIdho. pachI muninA caraNakamalamAM vaMdanA karI. ane kahyuM : karUNAsAgara! kharekhara tame mArA upara mahAna upakAra karyo che. mahAmaha rUpI ajJAnathI aMdha, kRtyAkRtyanA vivekathI rahita, samyam prakAre dharma samajAvI ane mArgamAM sthApana karyo che. vaLI bhagavad ! moharUpI aMdhakArane dUra karavA sUrya-caMdra paNa samartha thatAM nathI, paNa tamArA vacanarU5 kiraNethI mArA meha dUra thAya che. mahApudaye mane tamArA sarakhA ciMtAmaNuM ratnanI prApti thaI che. zuM nipuNyaka jIvane tenI prApti thAya? ema muni bhagavaMtanI stavanA karI, mehane choDI semakumAra rAjavI vigere pita-potAnA kAryamAM udyamavaMta thayA. munivara paNa anyatra vihAra karI gayA. have keTalAka divase pasAra thayA bAda caMpakamAlAdevInA zarIre roga lAgu paDyo. vaidyone bolAvyA. tenI cikitsA zarU thaI. paNa keI upAya saphaLa thaye nahi. tyAre rAjAe nagaramAM dareka sthaLe ghoSaNA pUrvaka paDaye vagaDAvyo ke - je koI devInA rogane dUra karaze, tene rAjA manavAMchita Apaze. A pramANe rAjAnI gheASaNa sAMbhaLI tyAM kaliMgadezathI kaI vaidya Avyo. tene rAjamahelamAM praveza karAvyo. teNe devInA zarIranuM nirIkSaNa karyuM. roganuM nidAna zodhyuM. tyAre
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ = 208 : teNe kahyuM : mahArAja ! je devIne paMcubarI phala madirA sAthe mizra karI khavaDAvavAmAM Ave, te sAta rAtrimAM devI nirogI thaI jAya. have rANInA duHkhane dUra karavA IcchatA rAjAe caMpakamAlAne vaidyanI vAta kahevaDAvI. paNa sarvajJa bhagavaMtanA dharmamAM nizcala teNe kahyuMDAbhanA agrabhAge rahelA jalabiMdu samA caMcaLa jIvitane mATe keNa buddhizALI AvuM akArya kare ? vaLI upAya karavAthI sAruM thAya, te paNa mRtyu avazya AvavAnuM che. te zuM A upAya karo? kadI ja kare na joIe. vaLI keNu vItarAganA dharmane jANuM AvuM akRtya karI pitAnA AtmAne Thage? te mAre A upAyathI sayuM. paMcaparameSThinA caraNenI sevA-vaMdanA-smaraNane mUkI huM anya koIne AdarIza nahIM. mRtyu thAya ke, chavitanI prApti thAya, mArA manamAM te vItarAga dharmanI prAptine AnaMda che. vaLI jeo pratijJA-pAlanamAM tatpara rahe che, kulAcAranuM ullaMghana karatA nathI. mRtyunI paravA karatAM nathI, te jIvo dhanya che. temanI kIrti paNa caMdanasama nirmaLa che. ema zubha vicAremAM ArUDha thaI namaskAra maMtramAM layalIna banelI devIe potAnA prANa tyajI dIdhA. ane devaloke gaI have semakumAre mRtaka kArya karI mRtyunI bhayaMkaratAne samajI vairAgyanI prApti thatAM pitAne kahyuM : he tAta! AvA gharavAsamAM zA mATe rahevuM joIe? zA mATe AtmAne
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 209 ? bhavasamudramAM DUbate rAkhavo? jANavA chatAM paNa saMsArarUpI dAvAnalamAM zA mATe baLatA rahevuM joIe? vaLI dukha bharapUra saMsAramAM dharma vinA sAcuM zaraNa koInuM nathI. saMsAramAM janmanI prApti te maraNa mATe che, zarIranI prApti te roganuM kAraNa che. vaLI yauvanAvasthAnuM Agamana te vRddhAvasthAnA kAraNabhUta che. saMsAramAM zarIra, yuvAvasthA, svajanane meLApa, saMpattinuM je mUlyAMkana aMkAya che, te duHkhane mATe ja che. te saMsAranA padArthomAM sukha meLavavAno prayatna e jhAMjhavAnA jaLa je che! tethI gRhavAsathI saMbhavita sukhathI mAre sayuM. ema nizcaya karI, rAjAnI anujJA pAmI. mArA kevalajJAnanI utpattine jANI pAMcaso rAjaputro sahita te ahIM Avyo. bhadadhi tAriNI dIkSA aMgIkAra karI ane pAvanI gaNadharapadavI varyA. . viNuM vAge 14
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAti-smaraNa-vINA vAge! enA nAde Atama jAge! chaThA gaNadhara zrI dha 2 [6]
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ irSo aganajALa-jIvana kare bhasmIbhUta samagra dvIpa-samudranI madhyamAM eka lAkha yojana vistAra vALo jaMbudvIpa che. tenA bhAlatalanA tilakabhUta airAvata nAmanuM kSetra che. temAM iMdrapura samAna nayanaramya suvarNapura nAmanuM nagara che. te nagaramAM jaDatA te kamaLamAM ja hatI, zyAmatA te sarpomAM ja hatI ane rAtrIe priyane viraha te cakravAkIne ja hate. eTale ke nagaranA loke saraLa hatA, priyane viraha te kyAreya daSTigocara thate na hato. te nagaramAM zatrurUpa hAthIonA gaMDasthaLone teDI nAMkhanAra, vijayapatAkAne dezanA khUNe-khUNe laherAvanAra narendrothI sevA pratApI, mahAparAkramI zivadharma nAmano rAjA rAjya kare che. ane tene buddhivaibhavamAM bRhaspati tulya vAmadeva nAmane maMtrI che. tenI patiparAyaNa, gaMbhIra zivA nAmanI patnI che. tene adUbhuta rUpa, lAvaNya, guNathI asarAonI zebhAne tiraskAra karanArI baMdhumatI nAmanI putrI che. baMdhumatI ekavAra nagaranI bahAra pUrvottara dizAmAM rahela manmatha-maMdiramAM sakhI parivArathI cukA, puSpa, dhUpa, dIpaka, akSatAdi pUjAnI sAmagrI sahita gaI. tyAM AgaLa kAmadevanI pUjA karI. tyArabAda AjubAju pharavA lAgI, tyAre tyAM eka bAju citrapaTa banAvatA citrakAranA putranI daSTi tenI upara paDI? aho rUpa! aho suMdaratA! aho lavaNimA !
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 212 : aha vilAsavizvama! ema vismayadarzita zabdoccAraNapUrvaka tene aMgopAMganuM nirIkSaNa eNe bArIkadaSTie karyuM. pachI nipuNabuddhithI sAvadhAnIpUrvaka kAmadevanA maMdiranI dvAra najIkanI bhIMta para atizayAnvita tenA rUpanuM Alekhana karyuM, amAtya putrI paNa thoDA samaya pachI tyAMthI svagRhe gaI. ekavAra pUve daSTipathamAM AvelI tenI upara anurAga thavAthI, bhejanAdine tyAgI tenA dhyAnamAM ja masta banelA mahAgheSa senApatinA hemadatta nAmanA putre maMtrInI pAse pradhAna puruSone mokalyA. tenI pAse nehapUrvaka, AjIjIpUrvaka baMdhumatInI mAgaNI karI. pachI maMtrIe paNa putrIne anurUpa rUpa, lAvaNyAdi guNethI yogya jANuM tenI mAMgaNIne saharSa svIkAra karyo. zubha divase baMdhumatIne tene ApavI evo nirNaya karyo. pachI te paraspara milanAdi pravRttio thaI. teonA premanI vRddhi thaI. have ekavAra kAmadevanA maMdiramAM meLo bharAye nagarajane tyAM maLyA. AnaMda-vilAmAM samaya pasAra karatA hatA. tyAM rAjA paNa moTA ADaMbarathI nagaramAMthI bahAra nIkaLIne tyAM AgaLa AvyA. tyAre tyAM mRdaMga vAgavA lAgyA, veNumAMthI madhura dhvani nIkaLavA lAgyA. maMjIrAomAMthI raNaraNuTa avAja thavA lAgyA. tAsUranA AlApa thavA lAgyA. tamAze jenArA moTo kolAhala karavA lAgyA. gaNikAo pitAnA nRtya vagere kAryomAM joDAI gaI. prekSakavargamAM ekadama khaLabhaLATa thaI gayo. tarapha ramata gamato vadhAre jAmavA
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 213 : lAgInAcagAna, khelakUdamAM samagra loko magna thaI gayA. nATyAraMbha prAraMbha thaI cUkyo hato. prekSakenI ThaTha jAmI hatI. rAjavI paNa tyAM AvyA, acAnaka rAjavInI daSTi manmatha-maMdiranI bhIMta upara dazyamAna thatAM citrapaTa para paDI. citrapaTamAMnI suMdarIe tenA upara jabara AkarSaNa karyuM. rAjavI zUnya hRdayano banI gaye. teNe tenA hRdayane cArI lIdhuM. te kAmadevanA bANathI vIMdhAye, daSTi evI te cUMTI gaI ke, jANe khIlAvaDe jaDI dIdhI. te suMdarInA rUpane dhArI-dhArIne jotAM jANe lAvaNyarUpa amRtanA kuMDamAM DUbI gayo. ane tenI daSTi kAmadevanA bANathI vIMdhAI gaI. lokoe paNa rAjAnI kAmathI vivala dazA nihALI. tenI samagra cetanA harAI gaI. jANe yogI ja na hoya ! rAjA vivaza banI gaye mahAmuzkelIe daSTine kheMcI devaLanA pUjArIne pUchayuM. are! zuM A pAtAlakanyA che? kAmadevanI zrI rati che? sAkSAta IMdrANI che? zuM vidyAdhara putrI che? A kenuM rUpa AlekhyuM che? tyAre vinayapUrvaka praNAma karI teNe kahyuM: "rAjana ! huM jANatuM nathI. paNa A citrakArane khabara che. Apa tene pUche." tarata ja citrakArane bolAvavAmAM Avyo. rAjAnI AjJA tene kahI. tarata ja bhayabrAMta bane te rAjAnA caraNamAM paDyoH deva! Adeza Apo. mAruM zuM kAma paDayuM? tyAre rAjAe pUchyuM. A kenuM rUpa te joyuM ane Alekhana karyuM. tyAre teNe
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 214 : kahyuM: rAjan ! amAtyanI putrI madhumatInu' A citra che. A te me' svAbhAvika rUpa AlekhyuM che. paNa tenuM sAkSAt rUpa tA hajAra nayanaDe paNu jevA samarthAM na thaI zake evI rUpANI che. vaLI tenA saubhAgyAdi guNAnu varNaOna karavA mArI vANI samatha nathI. teNInA guNarUpathI AkarSita rAjA mAMDa-mAMDa rAjamahele AvyA, paNa hRdaya tA tyAM ja mUkatA AnyA hatA. snehanA tAMtaNAmAM sapaDAyelA te pIDAvA lAgyA, tene aneka prakAranA vikArA utpanna thayA. vaLI te kAmavarathI pIDAvA lAgyA. palaMga upara ALeATavA lAgyA. maLatA kASThanI vacce eka mAchalI paDI heAya, tema tene cAre taraphathI khaLatarA thavA lAgI. te game tema khelavA lAgyA. zarIre dAhavara thaI AbyA. te vakhate jANe mATA sugaravaDe kAi tene mAratu hAya, sakhta agnimAM baLatA hAya, jANe ekI sAthe udbhaya pAmelA e'tAlIza sUryAnA tejathI baLatarA pAmatA hAya, tema eka paDakhA ghasatA te ALeATavA lAgyA. vaLI AkAzamAM laTakI raheleA ca`dramA jANe kherane aMgArAnA moTA DhagalA na heAya, vaLI ca`dranI ca'drikA jANe meATA bhaDakA jevI na hAya, tema tene lAgatI hatI. gaganamAM sthita tArAe agninA chUTA chavAyA amo taNakhAe jevA jaNAtA hatA. vaLI siMduvAranA hAra paNa tene baLatarA karavA lAgyA. jANe AkhuM zarIra agninA piMDa ja na hoya, / tema baLatarA thavA lAgI.
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 215 : atyaMta kAmadazAmAM paDelA rAjAne joI amAtye kahyuM : deva! kSatriya dharma dhIratAne cheDI sAmAnya lokanI jema Ama kema varte che? tyAre jANe kaMI sAMbhaLyuM ja na hoya tema rAjAe kahyuM : he amAtya ! citramAM Alekhita tArI putrInI yAda satAve che. "aho deva! ema ja che!" ema kahI rAjAnA bhAvane jANa kaMIka bahAnuM kADhI pitAnA ghare gayA. gharanA vaDIlane rAjAnI vAta kahI ane badhA rahasyamaya vicAraNA karavA lAgyA. rAjamahelamAM zivadharma rAjA kAmadazAthI vivaza thaye. keTalIka vAra mUchita, te keTalIkavAra unmattanI jema pralApa karavA lAgyo. aneka prakAranI ceSTA karatAM rAjAne je. pradhAnapurUe rAjAne kAmAsakta jANyo. pachI rAjAnI pIDA dUra karavA amAtyane bolAvyo. ane pitAnI putrI ApavA tenI sAthe samajAvaTa thaI. dIkarI janme tyAre zeka karAve, yauvanavaya pAmatA citA karAve, ane anyane ApI devAne athavA kanyAdAna karavAno vakhata Ave tyAre aneka saMka9pa-vikalpa karAve ane kamanasIbe kharAba sthitimAM AvI paDe, sAsarAmAM duHkhI thAya ke vidhavA thAya te atyaMta zeka karAve che. mATe yogya varane ApavAmAM Ave te sArUM. te pachI ApaNe naranAthane ApavAmAM zuM cheTuM che? tArI putrInuM mahApuNya ke naranAtha jevA tenI icchA kare che. vaLI sevakoe te avasara AvyuM jAna sATe svAmInuM rakSaNa karavuM joIe mATe putrI, dhana,
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 216 : svajanoda khAdya vastunuM apa`zu karavu tenI zI gaNanA ? tA pachI kAlakSepa vinA mahAtsavapUrvaka putrI pradAna karI svAmInA maneAvAMchitane pUrNa kara. tyAre amAtya khalyAH kharekhara tame kAleAcita kI svAmInI IcchA pUrNa karavI e pharaja samajuM chuM, paNa mA putrI pahelA anekavAra mAMgaNI karatA senApati putra hemadattane apAI cUkI che, vaLI banne vacce vAravAra Ava-jA pUrvaka premanA karArA paNa anekavAra thayA che. vaLI gheADA divasa bAda zubha lagne pANigrahaNa karavAnA niNya paNa karyo che. tene ApIne have huM kevI rIte karI zaku? vaLI kahevAya che ke-- sakRtkanyAH pradIyante trINyetAni sakRt sakRt // tyAre tame ja kahe ghATa che, teA pachI mAre 66 'sUDI vacce seApArI " jevA mArA zu karavuM! pradhAnapurUSAe kahyuM : emAM tArA kAi aparAdha nathI. mAtra rAjAbhiyAga ja aparAdharUpa che. amAtye kahyuM: tyAre tame jANA. mAre tA kulAcita AcaraNa karavuM joie. kArna A vAta priya na haiAya ? cAle!, tyAre naitiSIone khelAvA. pANigrahaNa sa'kha'dhI zubhalagna jovaDAvA. 'sArUM'' ema kahI amAtya ghare gayA. pachI zumamuhutaeN mATA ADaMbarathI bhUpAla sAthe putrInu' pANigrahaNa karyuM". AkhuM' nagara ha'vibhAra khanI gayu. rAjA paNa manebhilASA pUrNa thatAM atyaMta Anadita thayA. have A vAta kayAMkathI hemadatta jANI, tyAre te zeAkAtura thaye,
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ kolAnalathI baLavA lAge kyAM sarasava ane kaSA merU? vaLI kayAM bhUpati ane jyAM sAmAnya mAnavI? baMne vacce AsamAna-jamIna jeTaluM aMtara! vaLI samartha rAjavInI sAme kaMI paNa karavAnI tenI tAkAta na hatI. | muMjhAtA mAnavane aneka tarkavitarko jame, tema hamadarane paNa aneka vicAra spharavA lAgyA. zuM karuM? huM kone kahuM? zuM upAya karuM ke, priyA maLe? pariNAme te gAMDa banI gayo. gAMDAne kaMI cena paDatuM nathI. yukta-ayuktane nahi jANo, bhakyAbhaDhyane viveka paNa na rahyo. mahAmahanI nidrAmAM paDelA bApaDAnA vivekarUpI netro mIMcAI gayA. ciMtAmAM tenI uMgha uDI jAya che. akALe jANe vajana ghA lAgyo hoya tema he priyA ! he mA ! he bApa! evA ni:zvAsanA zabdo uccArate te keTalIkavAra mUcchadhIna banI jaI unmattanI jema game tema pralApa karavA lAgyA. gaDe banelo te raste-rasta, cetare-cetare, ghare-ghare bhamate-bhamate khulle coka bumarANa macAvavA lAgyo ! "rAjAe mArI priyA pacAvI pADI." kaIka te jAgo. keI paropakArI purUSa sAhasa karI rAjA pAsethI mArI priyA mane meLavI apAve. A zabdo ekavAra rAjAnA kAne paDayA. tyAre cokIdArane pUchayuM. "are A keNa che?" A te senApatine putra hemadatta che. rAjAe kahyuM : te zA mATe Ama bele che? deva! paramArtha te amAtya jANe. tyAre teNe kahyuM : deva ! vItI gayelI vAtanuM samaraNa karavuM yogya
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 218 : nathI. je thavAnuM hatu. te thaI gayuM, temAM zuM ? amAtya viSAdane tyo, je vAta heAya te satya kaheA. tyAre rAjAnA AgrahathI amAtye vAta mAMDI detra! citrakAre citrapaTamAM AlekhelI mArI kanyA tamane mATA ADa'kharathI paraNAvI, paNa te pahelA bahumAnapUrvaka, prAthanApUrvaka senApati putra hemadattane ApI hatI. tenA virahathI pizAcAbhibhUta, grAhIlanI jema svacchaMdapaNe khelatA te nagaramAM bhame che. saghaLI hakIkata sAMbhaLI rAjA kheda pAmyA are ! are! me' anAya -ceSTA AdarI ! kulamaryAdA virUddha AcaraNa karyuM. dhikkAra hai!! mArA pApI AtmAne. rAjA paNa leAkanA apavAdane avagaNI akAmAM pravRtti kare! kharekhara! mArI kSAtravRttine kalaMkita karI ! hu hA! sarasava mAtra sukhanI pAchaLa merU samAna apayaza ! re pApI jIva ! te zuM AdaryuM ! ahAhA ! mArI bhAgasukhanI atyaMta Asaktine dhikkAra che! mArI ajJAna ceSTAne paNa dhikkAra che ! vaLI apayazathI kalakita mane A jIvatarathI sayu"! rAjAnI sAna ThekANe AvI potAnI bhUla samajAi, bhUlA bhAga banelA rAjavI peAtAnI adhama-ceSTAne dhikkAravA lAgyA. Ama-dhikkAra, tiraskAra, phiTakAramAMthI janmelI hitakArI buddhie tene lakSyabiMdu sUcavyuM. bhUlanA bhAgamAMthI mukti meLavavA icchatA rAjavInu aMtaHkaraNa raDI rahyuM tenI mukhAkRti viSAdathI chavAi gai. rAjavInI AvI dazAne avalokI amAtye kahyu: deva ! ahIM
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 219 :. tamAro ze doSa? tame e vAtathI ajANa hatA. paraMtu meM pradhAnapurUSonA AgrahathI tene paraNAvI. deva! emAM zuM ayukta thayuM ? sthAne ja joDANa thayuM che? te nirarthaka zoka vaDe zuM? he vasumatI nAtha! Apane je gya lAge te kare. tarata ja rAjavIe hemadattane belA. kahyuM : are ! tuM tArI priyAne oLakhe che ke nahi? tyAre cetanavaMta teNe kahyuMH deva! AtmAnI jema ja tene oLakhuM chuM. tyArabAda tenI parIkSA karavA aMgavibhUSAthI suzobhita baMdhumatI Adi aMtaHpuranI nArIo batAvI. tyAre saMbhrama sahita sAdarapUrvaka baMdhumatIne jaI tarata ja eALakhI lIdhI. rAjA paNa A badhu kArUdhyapUrNa hRdayathI jovA lAgyo. tyAre hemadatta kahyuM? rAjan ! mane A prathama ApelI hatI, tyAre pote pratyakSa anubhavela vAtathI rAjA citavavA lAge? kharekhara! priyAnI pAchaLa vimalamativALo A gAMDa banI gayo. vaLI bIjAnA duHkhane kaI pIchANu zakatuM nathI. ene khAtara tene mahAduHkhanI prApti thaI. te A mahAnubhAvane tenI patnI arpaNa karUM. tene duHkha-mocananI A ja cAvI che. ema vicArI bhUpatie hemadattane baMdhumatI arpaNa karI. A che AryavanA rAjavInI nItimattA. bhUla samajAtAM pazcAttApapUrNa hRdaye sAmAnA duHkhanuM nivAraNa karavAmAM te teo tatpara rahetA hatA. bIjAnA duHkhane dekhI haiyuM gamagIna banI jatuM hatuM. tarata ja dukhane pratikAra karatA hatA. jyAre
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 220 ke atyAranA rAjaya-siMhAsane beThelA sattAdhArIo kevala pitAnA sukha khAtara, raiyatane duHkhI karavAmAM paNa AnaMda pAme che. atyAre nyAya-nItie te dezavaTe lIdhe. bhegalipsa banelA rAjavIo joga saMtoSavAnA ja prayatna AdaratAM. temAM ja pitAnI saphaLatA mAnatA. aMdhAdhuMdhImAM masta rAjavIone pApane te bhaya ja nathI rahyo, hicakArAM kAryo karatAM kamakamATI thatI nathI. A che bhUtakAlIna rAjavIe ane AjanA sattAdhArIonI dazAmAM Abha-gAbha jeTaluM aMtara! have baMdhumatIne laIne hemadatta pitAnA ghare gaye. samagra janatA mokaLe meM e rAjAnA vakhANa karavA lAgI. 2AjAne yaza sarvatra prasaryo. paraMtu amAtya putrI rAjavInI rANI, kevI rIte sevakanI patnI tarIke raheze! ema pada-pade gahagarbhita vacane sAMbhaLI, baMdhumatI kheda pAmI pachI te teNe bhojana-pAna, suMdara vastrAlaMkArane paNa tyAga karyo. zUnyacitte nIcuM mukha DhALI, monapaNe hemadattanA ghare rahI. tenI A ceSTAnI keIne khabara paDI nahIM tenuM hRdaya te ciMtAtura hatuM. jyAre A bAju senApati vagere putravadhunA AgamanathI harSita thayA. ane khuzAlIne mahotsava mAMDaze. prajAjanene bhajana-pAnathI satkAya. cAraNa-dIna-anAthAne dAna ApyuM. sarvatra AnaMdanI choLo uchaLI rahI hatI. paNa badhumatInuM hadaya raDI rahyuM hatuM. enA jIvana para tene dhikkAra vachUTyo hate. AnaMdavibhora banelA badhA khAna-pAna-gAnatAnamAM
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 221 * masta banelA che, paNa divasane aMte jANavA maLyuM ke, praNayapUrvaka kahevA chatAM putravadhu khAtI na hatI. raMgamAM bhaMga paDe. badhAnA manamAM aneka tarkavitarko utpanna thayA. have amAye pitAnI putrIne AhArapANa grahaNa karavA khUba Agraha karyo. tenI samajAvaTa paNa niSphaLa gaI kAMI ja pratyuttara detI nathI. tyAre gharanA sarva loke AkuLa-vyAkuLa thayA. zuM karavuM ! tenI samaja paDatI nathI. senApati hemadatta paNa zakAtura thaye. tyAre amAtye kahyuM : vatsa ! bela tArI zI icchA che? mAre to A gRhavAsathI saryuM ! huM tApasa dIkSA aMgIkAra karIza. e pitAne nizcaya jaNAvyuM, pativratA nArI kadIye ekavAra paraNyA pachI bIjo pati vache nahIM. prANa ApavA tatpara bane, paNa kadI praNayanuM joDANa anya sAthe kare nahIM. jyAre Aje te ulaTI paristhiti sajAI che. sAva ja ulaTI banI che! vAsanAnI tRptine mATe ekane cheDI bIjAne varavA paNa taiyAra thaI jAya ! tenA nizcayane jANa rajA ApI. ane teNe tApasa-dIkSA grahaNa karI. hemadattanI sthiti vadhu kapheDI thaI. "bebIne kUtaro na gharane, na ghATane" evI paristhiti thaI. mitro paNa majAka karavA lAgyA. tyAre temane potAnI jiMdagI upara tirarakAra jAge. A pApI ! duSTazIlA! jeNe mane cheDI dIdhe. te mATe paNa ugra tapazcaryA vigere karavuM yogya che. ema vicArI mAtA-pitAne sarva hakIkta jaNAvI dukha garbhita vairAgyavAna hemadatte gRhavAsa choDa. tApasa vratane
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 222 : svIkAra karI paMcAgni tapa tapavA lAgyo. te pharatAM pharatAM kaliMgadeza samIpa AvyA. tyAM AgaLa vairAgyane vahana karate te eka udyAnamAM gaye, udyAna azokavRkSa, nAgavRkSo, pannAganAM vRkSo, bakulanA vR, kAMkolI nAmanI vanaspati aMkelanA vRkSathI virAjita hatuM. vaLI tADanA vRkSo, hiMtAlanA vRkSo, nALiyeranA vRkSothI gIcogIca hatuM. vRkSe upara paMkhI kIlakIlATa karI rahyA hatA. AvA ramaNIya udyAnamAM cAre bAju agnikuMDamAM prajavalatA agnine tApane vahana karate madhyamAM rahI mastaka para ravikiraNanI uNutA vahana karate, kaSTa-tapa karavA lAgyo. paMcAgni tapa karate aMte pAraNuM karI tyAM ja pratidina ugra tapazcaryA karate rahevA lAgyo. tenI prasiddhi AjubAjunA gAmamAM thaI. mahAtapasvInI nAmanAthI te sarvatra pUjanIya bane. samagra janasamudAya rAjezvara, zreSThi, senApati vagere paNa tenI bhakti-paryuM pAsanA karavA lAgyA. lokenA TeLeToLA umaTavA lAgyA. vaMdana-pUjana mATe paDApaDI thatI hatI. A rIte tapasvI pitAnA divaso pasAra karavA mAMDyo. tyAre A bAju baMdhumatinA viyegathI duHkhita zivadharma rAjA paNa viSayavAsanAthI vimukha banyo. nyAyanItipUrvaka avanitalanuM anuzAsana karavA lAgyA. duSTa lokone nigraha ane sajajanenI pUjA karato hate. dharma virodhIone dezavaTo detA hatA. samyam daSTithI saddagurunA samAgamamAM tatpara rahetA hate. vaLI ja ciMtana karato ke kyAre sadagurune vega
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 223 : maLe! temanI pAsethI dharmazravaNa karI AtmakalyANane karuM ! have saMsAra virakta banele rAjavI uttama manera sevavA lAge. A bAju sUrya astAcale pahoMcyo. rajanImahedadhimAM meTA kalolanI jema aMdhakArarUpI paTalIo prasarI tArA nikarorUpI magaramaccha dazyamAna thayA. te samaye sAyaMkAlika kRtyothI paravArI bhUpati zamyAmAM sUta. madhura-nidrAmAM poDhelA rAjavIe prabhAta samaye kamalavikAsI, kiraNothI jhagajhagATa karatA dinakarane svamamAM nihALyo. eTalAmAM te ghaNA jorathI prabhAtanI nebatanA udayanA sUra sAthe gaDagaDATa thavA lAgyA. kAlanivedake jaNAvyuM ke, he leke ! tame uThe, jAgrata thAo, vizuddha dharmamAM Adara kare ! vAjiMtranA nAdathI rAjA jAgRta thaye. prabhAtika kRtyothI paravArI rAjyasabhAmAM siMhAsane beThe. Aju-bAju maMtrI-sAmatAdi paNa goThavAI gayA. rAjyakAryano AraMbha thayo. lokonI muzkelI dUra karAI. duSTa ceSTA karanArAone yogya zikSA devAI. rAja saMbaMdhI kAma kAja cAlI rahyuM hatuM, tyAM te anAtha-anAtha" ema bumarANa macAvatA koI eka purUSane rAjAe je. tarata ja prAtihArane bolAvI pRchA karI ke-are! zA mATe A garIba bumarANa macAve che! deva! huM nathI jANatuM ! sArUM te te purUSane bolAvIne pUcho! tarata ja rAjAnI AjJAthI rAjasabhAmAM te purUSane praveza karAvA. rAjAe pUchayuM : are ! keNe tane parAbhava pamADa! tarata ja te
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 224 : sa hakIkata maMjU karavA lAgyAH he deva ! sAMbhaLeA, A ja nagaramAM hu' daivala nAmanA gRhapati vasu chuM. mAre cAra sagA nAnA bhAIe che. cAra khaDenA che. vaLI putra vigere parivAra paNa vizALa che. paraspara badhA snehabhAvathI rahe che, badhA sapIne gRhakAryo kare che. sukhapUrNAMka divase| pasAra thaI rahyA hatA. paNa ekavAra mArA kuTumamAM rAgacALA phelAye|. maMtra-tatrAdi upacAra paNa niSphaLa gayA. jANe akAle yamarAja kupita thayA hoya, ema vyAdhie jora pakaDayu', devatAnI pUjA, grahapUjA vigere karyu. teA paNuM jALuM kudarata rUThI na hAya, tema be traNa divasa rugNAvasthA bhAgavI, mAnavAnA nAza thavA mAMDayo. jotajotAmAM kuTuMbanA sabhyo camarAjane AdhIna thavA lAgyA. temanA maraNanA duHkhathI pArAvAra duHkhita, upAcAne nahi jANatA, pAte paNa mRtyune pAmaze, evI zakAthI huM rahetA hatA. tyAM teA jANe gAMdhavapura, iMdrajAla, ke rUmamAM dRSTa padArthonI jema Akhu kuTuM'ba naSTa thaI gayuM. huM paNa bhabhIta thaI gaye.. samagra Tu'kharA vinAza sarjyo. paNa jANe temanI mRtakriyA karavA mATe ja kudarate mArUM rakSaNa karyuM" na hAya, tema huM' ane mATA putra e ja jIvatA rahyA. ame baMnee sarvenuM mRtaka kAya patAvyuM. pachI A mazAna tulya gharane cheDI ame baMne AjImAjI vasavA lAgyA. eka divasa mArA jyeSThaputra nadana udyAnamAM mahuziSyAthI paravarelA vijayadmASasUri pAse gayA. bhagavata paNa bhavyajanAne
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 225 : dharmadezanA ApI rahyA hatA. te sAMbhaLI utthAnanI bhAvanAthI tenuM mana tyAM ja coTI gayuM ke jANe, te bhagavaMte zuM karyuM ! kAMI ja samajAtuM nathI. zuM kaI manamehaka nAkhyuM ! ke keI ugra vidyAthI tene vaza karyo! kaMI ja samajAtuM nathI. paNa mArA putrane meM temanI pAse mastaka muMDAveluM, hAthamAM pIMchAvALuM upakaraNa hatuM. ane dharmadhyAnamAM lIna banelo joye. meM tene pUchyuM: vatsa! te A zuM karyuM? jANe mane oLakhate ja na hoya, tema te mauna ja besI rahyo. ghaNIvAra bolAvavA prayatna karyo, paNa teNe kaMI ja pratyuttara ApyuM nahIM. tethI huM nirAza thaI gaye. eka bAju kuTuMbanA nAzathI duHkhI hatI, temAM vaLI paDyA upara pATuM mAravA" jevuM teNe karyuM. ane mArA duHkhamAM vadhAro karyo. AdhArabhUta eka putra hatuM, te paNa cAlyA gayA. huM ekAkI nirAdhAra banI gaye kaMI paNa kAma karavuM gamatuM nathI. mArI badhI zakti jANe haNAI gaI. AthI A phariyAda karavA mATe he ! rAjatamArI pAse A chuM. tenI A vAta sAMbhaLI sabhAjana hasavA lAgyA. kharekhara A mUkha che. saMkaTamAM paDelAne gharmamArga batAvanAranI ajJAnathI uoSaNa kare che. rAjAe paNa hAsyasahita kahyuM are mUDha! saMsAra-nivedathI ke mArinA bhayathI tArA putre pravajayA svIkArI, temAM zramaNane zuM doSa? are mUDha! tane tArA vINuM vAge 15
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 226 : bhAI putra parivAranA nAzathI kaMI zeka thaye nahIM, paNa A mahAnubhAva bhavanI kSaNabhaMguratA jANIne dharma sAdhana ja zreSTha che ema vicArI sAdhu banyA. temAM tuM zeka kare che ? aho ! tArI mahAmohathI mUDhamati! aha vicArarahitapaNuM! dharahita mAnava jIvita ane maraNa phegaTa gumAve che. jyAre dharma aMgIkAra karanAra jIvatA ane maraNa dazAne vare te paNa lokamAM tenI kIrti prasare che. kuTuMbanA vinAzane nihALI teNe hRdayathI dharma aMgIkAra karyo. kharekhara te dhanyavAdane pAtra che. aha mehanuM mAhAmya te juo! gharamAM Aga lAgI heya, te tarapha dhUmADAnA goTegeTA nIkaLatA hoya, kaDAkA-dhaDAkA saMbhaLAtA hoya, cAre tarapha kolAhala, dhamAdhama macI gaI hoya, te zuM badhA ja gharamAM ja rahe ke ghara bahAra nIkaLI dekhAdeDa kare? kadI aMdara rahe to te mUkha ja gaNAya ke zuM? vaLI kaI aMdara rahI gayuM hoya tene bahAra kADhavA prayatna kare ke aMdara ja rahevA de! paNa hA kaI mUkha heya te aMdara ja rahevA de. paraMtu A catura tArA putre saMsArarUpI dAvAnala je. rAga-dveSarUpI agnivaDe niraMtara Aga saLagyA kare che. kaSAya-pariNatirUpa dhUmagoTA, kaleza, kaMkAsarUpa avAja, pragaTapaNe saMbhaLAya che, AvA dAvAnalamAMthI ugAranAra dharma che. ane sadagurue che. vaLI tArA putre vairAgya pAmI gRhavAsa chaDI dharmamArga svIkAryo, te zuM tene te mArgamAMthI pAcho lAva tAre ucita che? niraMtara maraNa, jarA, roga, zokarUpI agninI
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 227 : javALAmAM ja zekAI rahyA che. temAMthI je bhAgyazALI jIvo hoya, te ja tyAgI banI zake. vaLI tyAgamArge gayelA ke jatA jIvane vAre te mahAvairI che. bhUpatithI te devala pratibaMdha pAme. bhUpatine namaskArapUrvaka kahyuM : deva ! tame mane satyanuM bhAna karAvyuM. have zuM karUM? kharekhara deva! mehadazAmAM rahelA jIvo dharmanA pratyakSa phaLo jevA chatAM paNa te pravRtti AdaratA nathI. samagradeSanA kAraNabhUta sAMsArika-pravRttimAM otaprota rahe che. paNa deva! tamArA vacanarUpI aMjanazalAkAthI mAro mohAMdhakAra naSTa thaye. tamArI zikSAne tamAro mane joradAra lAgyo. eTaluM ja nahIM, paNa have mane samagra saMsAravAsa upara virakti janmI che. eTale putranA mArgane eTale ke dIkSA aMgIkAra karavA mAruM mana jhaMkhe che. kharekhara deva! tame mahAupakArI. che. have huM jAuM chuM. te ja dharmAcArya pAse jaI saMyamanI rasAnubhUti karUM ! pachI te devala cAlyo gayo. devalanI pAchaLa rAjAnI saMsAra pratyenI Asakti paNa cAlI gaI. pahelA paNa rAjavI viSayavAsanAothI virAma pAmelo ja hatuM, paNa tenI mane vRttimAM vadhAre karanArA vairAgyadAyI prasaMge bhaLatA, have te haiyuM pikArI rahyuM : o gurudeva! ApanA darzana mATe utsuka chuM! mane saMyamanI dena kare. asahAya nirAdhAra jIvane sahAyaka bane ! aMte gurudarzanAbhibhASI, pradhAna purUSothI parivarelo, jayakuMjara hastIrAja upara rAjA ArUDha thaye. devala gRhapati sAthe
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 228 : naMdana udyAnamAM gaye. hAthI uparathI utaryo. gurudevane vinaya vaDe vaMdanA karI. gurudeve paNa dharmalAbhapUrvaka tene navAjyo. te samucitA sane beTho. gurue dharmadezanA prAraMbhI sahu ekAgra citte sAMbhaLavA lAgyA. he naravara! je kaMI paNa mane vAMchita padArthanI prApti thAya, te sarva dharmanuM phaLa jANI, tuM zaMkAne parihAra kara. jIvahiMsAdinA tyAgamAM dharma rahe che. vaLI pApakArI pravRttino tyAga pratidina sadagurunA upadezathI thAya che. vaLI mithyAtvathI gherAyelo jIva kRtyAkRtyane vicAra karI zakate nathI. jANavA chatAM paNa viparIta ceSTA kare che, aMdhanI jema durgatirUpa kUvAmAM paDe che. yathAsthita tattvajJAnanI prAptipUrvaka zraddhA dhAraNa kara. samyam zraddhAthI sabhAvanI pariNati thAya che. saddabhAvathI vaMdana-pUjanAdinI pariNati thAya che. jIve ane tIvAra janma maraNa karyA che. paNa kyAMya dharma sAmagrInI prApita thaI nahIM. te he naravara! uttama sAmagrInI prApti karyA pachI pramAdane choDI dharmakAryamAM pravRtti kara. rAjyAdi padArtho anitya che. aMte to cheDavAnA ja che. te kaNa mUDha tuccha vastumAM rame! zAzvata mokSasukhane mUkI koNa ApAtaramya saMsAranA padArthomAM sukhanI pRhA kare! muktinI prApti paNa niSkalaMka saMyamI jIvananI ArAdhanAthI thAya che. athavA te suzrAvakapaNa vinA bIje kaI upAya nathI. vaLI keTalAka ja zubha anuSThAnane meLavyA
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 229 : pachI azubha karmodaye pharIthI nAgadattanI jema mithyAtva upArjana kare che. ,, bhagavAn ! kANu nAgadatta ? " A prazna thatA AcArya - bhagavaMte tenI kathA rajU karI ke-magadezamAM devarApura nAmanuM nagara che. tyAM e mitrA rahe che, eka vaNikaputra rAma ane bIjo brAhmaNaputra nAgadatta. gADha maitrIthI manenA divase sukhapUrvaka pasAra thatA hatA. ekavAra teonI sthiti kathaLI gai. eTale cArI karI leAkeAne satAvavA lAgyA. paNu kAMi maLatuM na hatu. tyAre pAtAnI du:khita avasthAthI ka'TALI banne jaNAe peAtAnA dezane cheADI dakSiNAtha tarapha prayANu karyuM, tyAM pazu cArI vigere karavA lAgyA. tyAM mahAkaTe uttarapUrti karatA hatA. 66 have ekavAra lAkaDA levA bahAra jaMgalamAM gayA. tyAM AgaLa kAussagga-dhyAnamAM layalIna, mahAkhala nAmanA suni puMgavane joyA. zAMta-prazAMta kallAlarahita jANe sthira maheAdadhi ja na hoya, tema dhyAnamAM ArUDha thayela, merUparvAMta sama dhIra, munibhagava MtanA darzInathI temanu haiyu. nAcI uThayu'. kSaNu mAtra vyApArane tyajI ubhA ubhA animiSa nayaNe muninI mukhAkRti nihALI rahyA. teTalAmAM zyAmativALA phaNAdhArI, mahAkAya sarpa najIkamAM rahelA khIlamAMthI nIkaLI AjImAjI bhramaNa karate dRSTipathamAM AvyA. te sarpa bubhukSata heAvAthI kepathI arUNu nayana vALA banI munine Da'kha dai krIthI khIlamAM bharAI gayeA. tA pazu
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 230 : munibhagavaMta dhyAnathI calita thayA nahIM. te joI ane viramaya pAmI paraspara vicAravA lAgyA. bhagavAnane atizaya te juo ! temanA upara kAtila viSane vikAra paNa jaNAtuM nathI. kharekhara dharmane prabhAva aciMtya che. mahApu sAkSAt, ApaNane kalpavRkSa sama muni maLI gayA. te have temanA caraNanI sevA karavI ja yogya che. ema vicArI tyAM ja rahyA. munie kAussaga pAryo. temanA caraNamAM paDI te bane vinavavA lAgyA. bhagavAna! kAusagga dhyAnamAM tamane zIta-garamI kema paDatA nathI? jethI Ama nizcala ubhA rahI zake che ! mahAnubhAva! dhyAnamAM layalIna munione koI paNa pIDAne anubhava thatuM nathI. nirjarAne icchate muni keI pIDAne gaNakAratuM nathI. ene mana te pIDA karmakSayamAM sahAyaka ja lAge che muninI vANI sAMbhaLI bane Azcaryacakita thaI gayA, kharekhara! munibhagavaMta pratyakSa citAmaNI che ! te sarvathA ArAdhanIya che. je temanI ArAdhanA karavAmAM Avaze, te dAridrathanI upazAMti thaze. e vicAra banene gamI gaye. ane teo muninI sevA karavA lAgyA. tyAM ja teo rAtrie muninI samIpe ja sutA. rAtrie temanI nidrA palAyana thaI gaI. teo vikasita nayanathI cAre bAju daSTipAta kare che. te
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 231 : kAussagga dhyAnamAM layalIna bhagavAnanI AgaLa tee adbhuta AzcayakArI ghaTanA nihALe che. bhagavatanI AgaLa nATAra bha thai rahyo che. vINAnA tAramAMthI saMgIta relAI rahyuM che. vidhavidha vAjiMtranA nAdo zravaNe paDe che. devatA-devIe bhagavatanI guNastuti karI rahyA che. AvuM kAMya na joyeluM dRzya nihALI, banne navIna rasanI anubhUti karavA lAgyA. tyAM te prabhAta samaya thayeA. ane muninA caraNamAM paDI kahevA lAgyAH bhagavAn ! ghaNA kAle amane ranidhAna sama Apanu' milana thayu' che. tA tamArI caraNanI sevA karavA icchIe chIe. tyAre munie kahyuM: emAM zu' ayukta che! kevala susAdhune gRhasthanA parigraha ayukta che. jo tamArI icchA hAya, teA pratrajyA svIkAra, ane gAmAnugAma vicA, anee bhagavatanu' vacana svIkAryu. zukSmamuhUte temanI pAse bhavaduHkha-vinAzinI dIkSA a*gIkAra karI. sayama-kriyAnuM' 'dara rIte ArAdhana karI te sadgurunI sevA bhakti, vinayAdi guNAlaMkRta thaI mukta vihArI banI vicaravA lAgyA. ekavAra munibhagavaMte jaNAvyuM ke, devAnupriya ! jinadIkSA kevala kruti haNanArI nathI, paNa sAkSAt kalpavRkSa samAna che. maneAvAMchita pUranArI, dhIrapurUSAe pratyakSa joyelI che. vaLI te cakrI, tIthakara, gaNadhara paDhavI, AmA~Sadhi mahAna labdhine prApta karAvanArI che. tenAthI suMdara kAyA, saubhAgya, bheAgAdi lAbhanI prApti yatna vinA thAya che. vaLI
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 232 : te sarva duHkhane jalAMjali denArI zAzvata sukhanI zreNIrUpa mekSane denArI che. mATe kSaNamAtra paNa pramAda karavo joIe nahIM. dIkSAthI keIpaNa vastu asAdhya nathI, bahu kahevAvaDe zuM ? sArUM gurudeva!" ema kahI guru zikSA rAma-nAgadatta svIkArI, paraMtu nAgadatta brAhmaNa hovAthI muni samAcArI pratye anAdara karatuM hatuM. jyAre rAmanI pariNati nirmaLa hatI. cirakAla zramaNapaNAnuM pAlana karI karIne bane jaNA saudharma develekamAM avataryA. tyAM puSpAvataMsa vimAnamAM divya saMpattinI jogAnubhUti karI, devAyu pUrNa karI tyAMthI tryavI vasaMtapuranagaramAM padmadatta zreSThinA putrapaNe avataryA. bAlya kALathI ja atyaMta maitrIvALA bane sAthe ramatA, jamatA ane sukhapUrvaka divase pasAra karatA hatA. anyadA tyAM anaMtakevalI samesaryA. samagra janasamudAya vaMdana mATe umaTyo. tyAre rAma-nAgadatta tyAM gayA. temanI samakSa kevalI bhagavate gRhastha dharma ane sAdhudharmanuM varNana karyuM. te sAMbhaLI ghaNA bhavya pratibodha pAmyA. rAma paNa pUrvabhavanA abhyAsathI taeNa jinameM ekAgra cittavALo thaye. paNa nAgadatta kevalInA vacano anekavAra sAMbhaLavA chatAM, anuzAsana karavA chatAM pratibaMdha pAmyo nahIM, ane te viparIta paNe vartavA lAge. kevalInA manahara vacananI duSkarmathI dUSita manavALA tenI upara asara thaI nahIM. jema jema kevalInA vacano zratipatha para athaDAtA, tema tema adhanya, abhAgI, tenI
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 233 : buddhimAM viparyAsa thavA lAgyo. tenuM mithyAtva vRddhi pAmyuM. jema sarSane dUdha pAvAmAM Ave to tenuM jhera ja thAya, tema jinavacane paNa tene mithyAtvarUpa jhera samAna pariNamyA. he naravara! dharma pAmyA chatAM keTalAka prANIo durmatine AdhIna thaI kamabaMdhana kare che. nidhAnane prApta karI keTalAka jIva gumAvI de che. tema jinadharmane prApta karIne keTalAka jIvo AnaMdita thatA nathI. samudrataTe pahoMcI gayelI paNa nAvaDI pramAdane vaza banI DUbI jAya che. te dharmane prApta karI pharIthI ja mithyAtva upArjana kare che. tyAre te narezvara! nipuNamati e koNa jinadharmane prApta karI pramAda kare ! dharmanuM vistRta svarUpa samajI rAjAnI dharmazraddhA daDha thaI, devale paNa putranA mArgane anusarI dIkSA svIkArI. rAjA zivadharmo paNa zrAvakadharma svIkAryo pachI te potAnA sthAne gayA. jinavaMdana, pUjAdi zubha anuSThAnamAM te magna banI divase pasAra karavA lAgyA. A bAju tApasa hemadatane jIva paMcAgni tapane tapate, AhArano tyAga karI aMte marIne asurakumAra bhavanapati nikAyamAM devapaNe utpanna thayA. utpanna thatAMveMta ja teNe upaga mUkyo ke meM zuM dAna karyuM! zuM tapa to! ke jenA prabhAvathI mane divya RddhinI upalabdhi thaI. tene virbhAgajJAnathI pUrva bhavanuM darzana thayuM. vaLI patnInA apamAnathI tApasa dIkSA grahaNa karI, vigere pUrvAvasthAnuM smaraNa thayuM. pUrvabhavanuM vara smRtimAM AvyuM. teNe zivadharma rAjAnA
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ = 234 H nAzanA vicAra karyA. te durAcArI kyAM che ! hamaNuM ja tene yamarAjane atithi banAvuM! devalokamAM dhamAla macAvI dIdhI. bIjA dee vinaMtI karI, deva! tame akAle kema ko dhAtura thayA che ! tame A siMhAsana bhAve tame divyasukhanI rasAsubhUti kare. tyAM asurAMganAe nRtyane prAraMbha karyo. AnaMdanI choLo uchaLI rahI. te paNa tenuM mana temAM cATatuM nathI. te devIonA vacanene avagaNI petAnA bhavanathI cAlI nIkaLyo. ane devakathI mRtyulokamAM AvI teNe zivadharma rAjavInAM mahelamAM vairanI vasulAta karavA, rAjavIne kadarthanA karavA rAjamahelamAM praveza karyo. paNa rAjavInA ugra pratApane te sahana karI zake nahIM. jANe umUlita dADhavALe sarpa ja na hoya, tema tenI dhAraNA niSphaLa gaI. vaLI rAjanA rakSaka vyaMtara deve tenI kadarthanA karI. eTale te deva lajajAthI lAnamukhavALA vegathI bhAgI gayo. tene parAbhava karI zako nahIM. paNa varane badale vALavA te avasara zodhavA lAgyA. rAjA zivadharma akhaMDitapaNe rAjyanuM pAlana karatA hatA. te duSTone nigraha zatruone jItI nItipUrvaka prajAnuM kalyANa karate hate. jene abhayadAna ApI rAjyanuM anuzAsana karI, sarvajJa dharmanI samyak prakAre ArAdhanA karI, paryate caturvidhAhAra pratyAkhyAna karI, namaskAra mahAmaMtramAM parAyaNa deha-piMjara tyAgI rAjavIne jIva IzAna devalokamAM Indra sAmAnikapaNe avataryo. have vibudhAlayamAM cAra amahiSI cAra lokapAlo, aMgarakSaka, traNa parSadA, sAta anIka, sAta
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 235 : anIkAdhipati deva ane devIothI zobhate, jyAM "jaya jaya naMdA, jaya jaya bhadda"nA nAde uchaLI rahyA che, nATAraMbhagIta-nRtyathI vAtAvaraNa manane AnaMdita karI rahyuM che, AvI divyaRddhine te pAmyA. avadhijJAnane upayoga mUkI pitAne pUrvabhava jANyo. te jJAnabaLe AgaLa vicAre che, tyAM te mahApApI, tApasa bhavamAMthI asurabhavane prApta karela hemadattanA jIvane nihALe che. te asurAdhama pUrvabhavanA virathI citAmAM nAMkhela rAjavInA dehane dahana karavA prajavalita agninuM staMbhana kare che. A dazya joI loko paNa zekAtura thaI gayA. hA hA ! atyaMta javAlAyukta agni prajavalato hovA chatAM rAjAne deha kema baLatuM nathI? have zuM karavuM? sau vimAsaNamAM mUkAI gayA ! teTalAmAM kepathI rakta nayanavALa, zivadharma rAjavIne jIva je zakrasAmAnika te devalokamAM deva samakSa kahevA lAH re! re! tame juo ! juo ! yamarAjanA mukhamAM praveza karavAnI IcchAvALA A asurAdhamanI duSTa ceSTA! mArA zarIrane citAmAM AropaNa karela chatAM agnine thaMbhAvI durAcArI dahana karavA deto nathI. anya upAyane nahi jotA virane badale vALavA teNe A kArya AvyuM che. e pramANe tenA vacana sAMbhaLI aneka zastro sahita, divya vastrAlaMkArothI bhUSita zarIravALA, svAmInA parAbhavane sahana nahIM karate anIkAdhipati tenI sanmukha vegathI devyo are! o bhAsura zarIradhArI deva! A te zuM A vyuM
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 236 : che? ahIMthI tuM kyAM jaIza? pAtAlamAM praveza karIza, te paNa tAro chUTakAro nathI! te sAMbhaLI tarata te asurAdhama bhAgI gayo. pachI gazIrSa caMdana vigerenA kASTathI rAjAnA zarIrane satkArI, te sthAne mATe zubha karI devo potAnA sthAne gayA. zivadharmanA jIve lAMbA kALa sudhI devasukha bhegavyuM. jinezvara bhagavaMtanuM smaraNa karato te tyAMthI cAvI mAnavAvAsamAM avataryo. ahIM ja bharatakSetramAM patanapura nAmanuM nagara che. tyAM nAgabala nAmane bhUpati rahe che. tenI suMdarI nAmanI patnInI kukSimAM putrapaNe avataryo. ucita samaye teNe putraratnane janma Apyo. putra vadhAmaNInA samAcAra rAjavIne ApyA. mahotsava pUrvaka putranuM zrIdhara nAma sthApana karyuM. paMcadhAva mAtAthI lAlanapAlana karAte te vRddhi pAmyuM. teNe kaLAone abhyAsa karyo. samAna vayavALA sAmaMtaputro sAthe kIDApUrvaka te divaso pasAra kare che. anukrame te yauvanavaya pAme. paraNavAnI IcchA na hovA chatAM mAtA-pitAnA AgrahathI prasenajita rAjAnI rAjimatI nAmanI putrI sAthe pariNayana vidhi karI. tenI sAthe viSayasukha jogavato, keTalIkavAra azvakrIDA, te keTalIka vAra hAsya vida, te kyAreka jJAnagoSThimAM samaya pasAra karatA hatA. ekavAra rAjasabhAmAM sAmaMta, maMtrI, saMdhipAla, senApati pramukhanI madhyamAM beThelA rAjavInI pAse zrIdharakumAra besIne vividha vArtAlApa karI rahyA hatA, te samaye pratihArIe praveza karyo. ane vinayapUrvaka rAjAne vinaMtI karI. deva!
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ = 237 : ApanA darzanano abhilASI eka purUSa rAjadvAre ubhe che. tene AvavAnuM prayojana vAraMvAra pUchavA chatAM kaMI ja javAba detuM nathI. eTale tene dvAradeze ubhe rAkhIne huM anujJA levA Avyo chuM. tene praveza karAve. ema rAjAnI AjJA thatAM pratihArIe praveza karAvyuM, te rAjAnA caraNamAM paDI vinaMtI karavA lAgyo. deva ! A ja nagarIne vAsI bhAnuzraSTi che, tene huM datta nAmano putra chuM. huM vyasanane saMgI chuM. samagra vyasanamAM pAraMgata chuM. huM dravyane vyaya karatA hatA. tyAre pitAe mane vAya ane Thapako Apyo ke, vatsa ! dhanano vyaya karavAthI daridratAne vAsa thaze. mATe tuM aneka prakAranI zilpAdi kriyAo dvArA eka eka kavaDi dhana bheguM kara te ghaNuM kALe ghaNuM dhana thaze. jema madhamAkhI eke eka rasa-biMduomAMthI madhapUDo taiyAra kare che. tema tuM paNa dhananI vRddhi pamADa. ghaNuM dhana hovA chatAM paNa vezyAgamana, jugaTu ramavuM vagere vyasanothI dhanane vyaya karatAM dravyano nAza thAya che. te parimita dravya vyaya karavApUrvaka tuM sukhethI jIvana jIva. nahitara TUMka samayamAM atyaMta dayanIya sthiti pAmIza, mATe tuM tArA bhaviSyano vicAra kara, tyAre vacanamAtrathI meM pitAnuM vacana zirodhArya karyuM, paNa "zeThanI zikhAmaNa jhAMpA sudhI." tema pharI pAcho svacchedapaNe vavA lAgyo. eka vAra mane sUradeva jegInI sAthe mitratA thaI. pachI to huM roja tenI pAse javA lAge. ekavAra teNe kahyuM: mArA
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 238 : guruvayanI kRpAthI mane jakSiNI kalpanI prApti thayela che. jo tu' mane sahAyaka thAya teA kaisUra nAmanI guphAmAM praveza karI svayaM tane tenA darzana karAvuM. me' tenI vAta svIkArI. ane mAtA-pitAne jaNAvyA vinA ja jogInI sAthe keyUra nAmanI zukAmAM praveza karyAM. alikSepa karavApUrvaka kalpamAM likhita vidhipUrvaka guphAnA ghaNeA bhAga ame pasAra karyAM. tyAM ja amane jakSiNInA darzana thayA. bhavananAM madhyabhAgamAM maNimaya siMhAsana che, tenI banne pArthe dAsIe zveta cAmara DhALI rahI che, tevA zAbhAyamAna siMhAsana upara AruDha bhagavatI kSiNIne joI. jotAM ja jANe nidhAnanI upalabdhi thai hAya tema ame banne AnaMda vibhAra banI gayA. tenI yathAcita pratipatti karI vaDhanA karI. tyAM tA jakSaNI khelI. tame banne AvI gayA ! t hA! devI ! tArA prabhAvathI ja amArU sukhapUrvaka Agamana thayu che. devIe pRthu : tame je nagarathI AvyA tyAM nAgakhala nAmanA rAjA che? hAM. ApanI vAta satya che! pachI kSaNamAtra pasAra karI devIe pharI pUchyuM' te nAgamala rAjavIneA zrIdhara nAmanA putra che! te mahAnubhAva AjathI pUrvanA ceAthA bhave mArA khAMdhava hatA ema tyAre devI ! atyAre punaH kevI rIte phrI sacAga thaze ? tyAre jakSiNIe mULa kathAnakanI rajUAta karI.
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 239 : mahArASTra dezamAM ariSTapura nAmanuM nagara che. tyAM azokadatta nAme vaNika hato. tene dhadeva nAmane putra hate. dhanavatI nAmanI putrI hatI. banne vacce gADha saneha hatuM. teo ekabIjA vinA rahI zakatA nahIM. teo snehanA gADha-baMdhanathI baMdhAcelA sukhapUrvaka divase pasAra karatA hatA. temane suMdara AkarSaka premabhAva ane kheMcANukAraka sanehabaMdhana joI bhala bhalAne IrSA AvatI hatI. bAMdhava-bhaginInI joDalI te ajabanI hatI. have ekavAra azokadara mRtyu pAmyA. amArUM zirachatra cAlyuM gayuM. samagra javAbadArI bhAI upara AvI paDI. bhAIne benanI ciMtA thatI hatI yauvanane uMbare ubhelI bhaginInuM lagna karyuM. benIne sAsare vaLAvI. tene ghare sUnakAra lAgavA lAgyo. tene bhaginIne viraha asahya thaI paDyo. khare ja! saMyeganAM sukha karatAM viyeganuM duHkha mahAna che. te haiyAphATa rUdana karavA lAgyA. paNa bhaginIne vaLAvyA vinA chUTake na hato. bhaginIne mana bhAI vahAlo hate. te bhAInA virahathI vidhura banI gaI. paNa zuM thAya ! bahenI sAsare gaI. paNa tyAM tene pratidina baMdhunI yAda satAvatI hatI. te kSaNakSaNa-pala-pala baMdhunuM ja dhyAna dharatI hatI. banne vacce prema nisvArtha hato. benI zvasura pakSamAM divaso vItAve che. tene viyeganuM duHkha visarAtuM nathI, tyAM navI Apatti upasthita thaI. ekavAra tenA patidevane phUla vedanA thaI. aMte tene pati dehapiMjara choDI gayA. tenuM mRtakakArya patAvyuM.
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 240 : bhAI bhaganInuM duHkha joi zakatho nahIM. vidhavA banelI tene ghare teDI lAvyeA. madhura vANIthI AzvAsana ApyuM. bhaginI ! tuM satApa kara nahIM. dInatAne dhAraNa karIza nahIM. mArA gharamAM ja tu' zAMtithI raheje. kaiAipaNa tArA prati pratikUla thaze, te tene mArA mahAvairI jANaje. pachI AzvAsana pAmelI bhiganInA sa'tApa upazamata thayA, teNe gharakAmAM citta parovyuM. bhAinI saghaLI javAbadArI pote upADI lIdhI. A badhu' bhAbhIthI sahana thayuM nahIM. te irSyAthI maLavA lAgI. mArA jIvatA A vaLI kANu gharanI svAmInI ? ema rAja naNudane meNAToNA mAravA lAgI tenA chidro jovA lAgI. tenu' kAsaLa kADhavA upAya zeAdhavA lAgI, dhanadevane kahevA lAgI : tArI bena tA ghare ghare bhame che, vaLI gharanI vastu kAine ApI Ave che. vastu sa'tADI de che. tArI benanI duSTa ceSTA jo, rAja rAja mArI sAthe jhaghaDe che. mArA gharamAM e nahIM joie, e kANu meTI? // ema kheTA ALa ApavA lAgI. bhAIne kAnabhaMbheraNI karavA lAgI. paNa bhAinu mana nizcala hatuM. bhaginI pratyene tenA prema atUTa hatA. tenu' hRdaya paNa khaMdhune visaratuM na hatu'. ginI-premanI gaMgA vahe che, e bhAInA hRdayamAM! bhAbhIe irSyAnA khIja vAvI dIdhA. te herAna-parezAna karavA lAgI paNa bahena tA hasate mukhe sahana karatI hatI. anukrame bhAIne putrAdghi thayA bhAbhI paNa rAklera AjJAe
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 241 choDavA lAgI. badhu ja kAma tene seMpI pote nizcita rahetI hatI. tenI upara khUba DhaSane karavA lAgI. tene dukha devAmAM kaMI ja bAkI rAkhyuM nahIM. paNa bhAInA prema khAtara kaI di' vAta karI nahIM. mAtApitAnI gerahAjarImAM tene bhAI vinA keI AdhArabhUta hatuM nahIM. bhAbhI ja phariyAda karatI, paNa bhAInA mana para jarAya asara thaI nahIM. eTale game tema gALo devA lAgI. tamArI bena duSTazIlA che. jyAM-tyAM bhaTakatI meM joI che. vaLI aDozI-paDezI paNa mane kahe che, te paNa tame mAnatA nathI. Ama vAraMvAra bhAbhI kahe, chatAM bhAI e tenI vAta nakArI kADhI, tene dhamakAvI eTale te raDatAM bALakane mUkI kepa karatI keInA ghare cAlI gaI. A badhI vAta bhaginIe jANI. te duHkhI thaI gaI. duSTazIlAnA doSathI rahita teNe khAna-pAna tajyAM ane gharanAM eka khUNAmAM paDI rahI. bapore dukAnethI bhAI ghare Ave, te gharamAM bALakone rUdana karatAM joyAM. dhanavatIne joI nahIM. tyAre nokara cAkarane pUchyuM : dhanavatI kyAM gaI? tyAre nokarIe sarva hakIkata kahI saMbhaLAvI. ane gharanA khUNAmAM rahelI bahenane batAvI, tenI samIpe AvI kahyuM: bhaginI ! Ama kema dInapaNe beThI che? te gharane vyavahAra kema choDI dIdho ? tyAre teNe saghaLI vAta karI. te sAMbhaLI bhAInI AMkhe azrubhInI thaI gaI. tenA khoLAmAM mAthuM mUkI dIdhuM tyAre kopane tajI te uThI vINA vAge 16,
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 24ra : ane gharakArya karavA lAgI. potAnI patnIne samajAvI ghare lAvyo. pharI pAchA pahelAnI jema vartavA lAgyA. paNa strI svabhAva jAya khare ! - IrSALu bhAbhI ciMtavavA lAgI ke, jyAM sudhI bhaginI haze, tyAM sudhI A gharamAM rahevuM yogya nathI. nisvArtha... premI bhAI kadApi bhaginI uparano prema cheDaze nahIM. ema vicArI roja laDatI-jhaghaDatI. ane bIjAnA ghare cAlI jatI. AvuM ja jetI bhaginIne vicAra kuryo. mAre bIjAnA dukhamAM kAraNabhUta zA mATe thavuM joIe? te karatAM te A gharavAsathI saryuM ! - rojanA bhAbhI taraphanA duHkhathI kaMTALI viraktinA parUi NAmamAM taraboLa bahenanA bhAgyodayathI ekavAra aneka zramaNI vRdathI yukta rAjImatI nAmanI pravatinInuM Agamana thayuM, te paNa temanI pAse gaI temanI pAse dharmadezanA sAMbhaLI saMvega utpanna thaye. te dharmamArga sanmukha thaI. pachI te vaMdanA karI ghare gaI. - ane bhAIne pitAno abhiprAya jaNAvyuM. te sAMbhaLI bhAI te vyathita thaI gayo. teNe vajaghAta anubhavyo. jANe hRdayane be kaTakA thaI gayA. zokAtura banI gayo. bahenanI vasamI vidAye haiyuM AkuLavyAkuLa banI gayuM. tyAre bahene madhura vacanathI bhAIne punaH punaH vinA. khUba vicAra pachI aMte bhaginIne bhAIe vidAya ApI. bhAI-bahenanI joDalI tUTI gaI. paNa bhAIne suMdara pATha bhaNAvI gaI.
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 243 : zubha tithi muhUrta zrI yogezvara gaNi pAse caturvidha saMgha samakSa pravayAnI svIkRti thaI. ane rAjImatI pravartinIne samarpaNa karAI. tyAre zoka, rUdana ane DUsakAothI vAtAvaraNa gamagIna banI gayuM. AkAza vAdaLa chAyuM banI gayuM. bahena ni saMgI banavA, muktimArge prayANa karavA cAlI gaI. guru bhagavaMte hitazikSA pradAna karI, gAdi kriyA karAvI, saMyamI jIvanamAM praveza karI cUkelI bahene keTalAka divasa tyAM sthiratA karI. anyatra guru sAthe vihAra karyo, vaLI keTaloka samaya vyatIta thayA pachI vicaratAM vicaratAM pravartinI sAthe temanuM ariSTapuranagaramAM Agamana thayuM. te samAcArathI dhanadeva AnaMdita thaye. bhaginI-dazanAbhilASI te upAzraye gaye. bahenanA jIvanane dhanyavAda Apato tenA saMyamI jIvananI anumodanA karavA lAgyA. A bAju bhAbhInAM manamAM tela reDAyuM. tenI IrSyAnI pAvakajavALA prajavalI uThI. paNa patinA manane AnaMdita rAkhavA bAhyathI vikasita mukhavALI vaMdanAthe gaI. guruNanA caraNamAM paDI kahevA lAgI aho tame amArA upara ghaNe anugraha karyo. amArUM gRhAMgaNa pAvana thayuM! pachI pratidina sevA karavA lAgI. bahAranA AcaraNathI te AMjI detI hatI, paNa bhItaramAM te juduM ja AcaraNa hatuM. dhanadeva paNa vyavasAyane cheDI samayAnusAra sAdhvIjI pAse Ava-jAva karavA lAgyo. jJAnagoSTi karavA lAgyo. pachI
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 244 : te keTalAka divase bAda tenI IrachA paNa bhaginIne mArga svIkAravAnI thaI. te uMcA mane bhAvatuM hatuM. jyAre huM pAparUpI parvatane vize vajA zanibhUta sarva virati rakArIza. kyAre huM meTI kalyANarUpI valIne vikasAvanArI jaLakulyA-tulyA, bhavasamudra taravAmAM setubhUta saMyamanI ArAdhanA karate viharIza! Ama, pratidina vairAgyanI vRddhi karate te gharakArya paNa anicchAe karate hate. tenuM AvuM vartana tenI patnIe joyuM. eka te IrSArUpI anala jalate hato, temAM dhRtakSepa samAna patidevanA vartanathI vadhu prajavalita thayo. tenAmAM aniSTa vicAra-mALA sarjAI khare! A bhaginI-sAdhvI pAse jyArathI javA lAgyA. tyArathI have temanuM saMsAravAsa uparathI mana uThI gayuM che. tethI haju dIkSA na le, tema huM karUM. ema vicArI chidrAvelI te bhAvahIna banAvavA ane sAdhvI uparanA dveSane vahana karatI akArya karavA tatpara thaI gaI bhaginI sAdhvIne kalaMkita karavA teNe upAya ghaDyo. suvarNanA AbharaNAdi mahAmUlyavAna vastuone bhejana sAmagrI madhyamAM saMtADI dIdhI. ane bhikSArthe AvelI te bhaginIne vaharAvI. ane khUba bhAvapUrvaka vaMdanA karI. sAdhvI te tyAMthI vidAya thaI gayA haju sAdhvIjI thoDe gayA na gayA tyAM te pati dhanadevane belAvI kahevA lAgI are! are ! jo te khare tArI bhaginInuM caritra! gharanI zreSTha vastune laIne cAlI gaI! tuM pAchaLa jA ! khAtarI kara!
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke 24pa : tyAre teNe paNa Akroza vacanathI teNInI tarjanA karI kahyuM : are ! mahApApI ! A vAta kevI rIte saMbhave ! sarva saMganA tyAgI tene vaLI AvI buddhi hAyatuM ja beTA ALa daI rahI che, chatAM tenA vacanathI khAtrI karavA sAThavIne pAchA bolAvyA ane pAtra batAvavA kahyuM tyAre Azaya nahIM jANatI teNe pAtrA batAvyA. tyAre hAthamAMthI AMcakI laI temAMthI mUlyavAna AbhUSaNe kADhI tenA bhAIne batAvyA. te dekhI sAdhvI paNa ekadama vilakhI thaI gaIsvapnamAM paNa khyAla na Ave! paNa zuM thAya. tarata ja sAdhvIjI upAzrayamAM gayA. guruNIne sarva vAta kahI saMbhaLAvI. guruNIe tene AzvAsana ApyuM. bahena ! tAro kaMI ja deSa nathI paNa kaI duSkarmanA udayathI tArA upara kalaMka utaryuM che te dUra karavA hAla vizeSa tapAdi pravRttimAM tAre udyama karavo joIe. pachI te teNe guruvacana zirasAvaMgha karI mA khamaNane pAraNe mAsakhamaNanI tapazcaryA AraMbhI pariNAme tenuM zarIra kSINa thavA lAgyuM. uThavA, cAlavA, paNa asamartha thaI gayuM. tyAre pravartinInI AjJA laI paramasamAdhinI anubhUti karatAM sarva jIvenI sAthe kSamApanA karI lIdhI, guru samakSa sarva pAponI AlocanA karI, caturvidhAhAranA pratyAkhyAna karI namaskAra mahAmaMtramAM parAyaNa nazvara dehane tyajI vibudhAvAsamAM tenA AtmAe prayANa karyuM. vibudhAvAsamAM sanakumAra devalekamAM madhya AyuSyavALo deva thaye punaH mahAnubhAva dhanadeve paNa patnInI kapaTavRttine jANa
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ takSaNe ja smazAnanI jema gharavAsa cheDI zrI gezvara gaNi samIpe pravajyA svIkArI. ane te tapAdi anuSThAnanuM ArAdhana karavA lAgyA. kSINa aMgavALe aNasaNa karI saudharma devalekamAM deva thayA. ne tyAMthI ravI te suvarNapuranagaramAM zivadharma rAjavI thaye. te bhAInI patnI paNa beTA ALa ApavAthI upArjana karelA pApakarmathI vAta pittAdi rogathI duHkhita, marIne saMsAramAM keTaloka kALa bhamI bAlatapa karavApUrvaka karmanI laghutA karI maMtrI putrI thaI. tenA upara zivadharma rAjavIne pUrvabhava saMbaMdhathI prIti thaI. paNa sAdhavInA jIva deve pratibaMdha karatAM teNe tApasavrata svIkAryuM. A bAju kAlakameNa sanaskumAra devalokathI evI vaNika grAme dhanavatIne jIva zaMkhavaNika putrI suMdarI nAme thaI. paNa mithyAtvIonA saMparka thI susAdhu darzananA abhAvathI te mithyAtvane pAmI. vaLI teNIne te nagaravAsI vasumitranA putra vasu sAthe paraNAvI tenI sAthe atyaMta viSayasukhane bhegavyA. acAnaka tene pati marI gaye. te mahAnubhAva gaMgAnI pele pAra pArasapuranagaramAM gAmarakSakanA putrapaNe utpanna thaye. vaLI te niSkalaMka zIla pAlanamAM tatpara patinA virahathI mahAduHkhI aneka prakAranA tapadi anuSThAna karavA lAgI. mAtA-pitAnA AgrahathI gharamAM bAra varSa rahI paNa jIvanathI kaMTALI eka divasa AtmaghAta karavA gaMgA kinAre prayANa karyuM.
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 247 : keI sArtha vAhanI sAthe jatAM vidhivaza teeAe te ja pArasapuranA sImADe tarUtale AvAsa karyo. te ja samaye keTalAka mitronI sAthe ramata-gamata karatAM pUrvabhavane pati vasu tyAM Avyo. te mahAnubhAvanI daSTi tenA upara paDI "tarata ja mRti thaI ke Ane meM kyAMka joI che." punaH punaH vicAraNuM karatAM jAtismaraNa utpanna thayuM. tene pUrvabhavanA saMbaMdha sAMbharyA. jANe anna-pAna tyAgI, jANe sthabhita thayelo hoya, athavA citramAM Alekhana karela hoya, tevI tenI sthiti thaI gaI. A dazya joI nagarajana ane svajananA ToLeToLA umaTyA. teoe te saMbaMdhI tene pRcchA karI vatsa! tane zuM thayuM ! teNe kahyuM : tIrthayAtrA mATe pravRtta thayelI A suMdarI mArI pUrvabhavanI patnI che. tenA vinA huM nize annapANIne tyAga karIza. tenA nizcayane jANa tenA pitA vagere svajanoe prItiyukta vacanathI tene bolAvI sarva saMbaMdha kahI saMbhaLAvyo. cirakAla bhegavela sukhAdinuM tene nivedana karyuM. tenAthI "A mAre bhartAra che" ema tene nizcita thayuM. te paNa harSavibhera banI gaI. lake paNa vismaya cakita thayA mAtA-pitA vicAravA lAgyA. jyAM mAre putra! ane kyAM dUra dezAMtaramAM rahelI suMdarI ! kaI paNa karma saMyoge tene saMbaMdha thaye lAge che. khare ja ! vidhinI pradhAnatA che. gamana-AgamananI jANa nathI, chatAM tevA prakAranA saMbaMdhathI svajano paNa punaH saMbaMdha
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ | 248 : joDe che. he suta! have vistAra vaDe sayuM. ahIM tAro deSa nathI. cirakAlanA patidevane anusara. tuM maraNanA abhilASane choDI de. nArI maLe nirvAhita pratijJAvaMta tuM ja che. AvI duSkaratAne koI ja dhAraNa karatuM nathI. kharekhara tArA zIlaratnane dhanya che. te prazaMsanIya che. atyaMta durghaTa chatAM pUrvabhavanA bhartAra sAthe tAruM milana thayuM. AvA vRttAMta zAstramAM jovA maLe che. vidhinuM kautuka ja che ke je AvA saMbaMdho joDe che. lokone vismaya pamADI, maraNane vicAra choDI, te patinI sAthe ghare gaI atyaMta snehathI tenA vaDe gharasvAminI karAI. zeSa AyuSya pUrNa karI te maraNa pAmI atyAre huM te ja yakSiNa thaI chuM. vaLI cirabhava smaraNa thatA mArA bAMdhavanuM smaraNa karUM chuM. te mAro bhAI zrIdhara nAme rAjaputra thayA che. he devAnupriya! tame sukRta karyuM nathI ke jethI tamane gopabhoganI sAmagrInI prApti thAya, mATe jema AvyA che, tema pAchA jAo. ane mahAnubhAva mAro bhAI je nAgabalI rAjavIne putra zrIdhara che. tenA kaMThe A muktAhAra AropaNa karajo. ane mArI sarva hakIkata tene kaheje. yakSiNIe arpaNa karela ratnanI piTalI ane hAra laI visarjana karAyelA ame guphAmAMthI bahAra nIkaLyA. paNa amane kazI ja samajaNa paDI nahIM. kevala guphAnA dvAre viyetanArahita rAtrI pasAra karI. ratumaDe sUrya udayAcale caDyo. nidrAne tilAMjalI daI
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 249 : ame jAgRta thayA, hAra ane ratnanI piTalI laI akhalita prayANa karatAM A nagaramAM AvyA, gaTharI cheDI te phakta hAra ja je. ne gAyaba hatA, satya te bhagavatI jANe. ema sAMbhaLI A kharekhara nirbhAgya ziromaNi che. sarva sabhAjanane teo hAsyapAtra banyA. rAjaputra zrIdhare pUrvAnubhUta vRttAMtanA smaraNathI pharI pharI yAda karatAM jAtismaraNa lahyuM. mUchane pAmelo beghane pAmI te pharIthI siMhAsane beTho tyAre AgaMtuka purUSe dizAne udyota karanAra nirmaLa muktAphaLathI nirmANa karela hAra kumAranA gaLAmAM sthApana karyo. ucita prAsAdane pAmI te jyAMthI AvyuM hatuM, tyAM gaye. nAgabala rAjavIe pUrve nahI sAMbhaLela, ane jeyela bhAvane putranA mukhAraviMda para nihALI kahyuM : "vatsa zrIdhara?" A zuM? pitAjI visphArita hAranI kAMtithI pratyakSa bhUta che te bhava svarUpa joyuM. A sAMbhaLI narapati ane sabhAjana vimita thayA. rAjaputra paNa te dinathI mAMDI vairAgyavaMta banele, IndrajAla sadaza bhavasvarUpane nihALave, mAtA-pitAnI cittarakSA nimitte bAhyavRttithI keTalAka divasa rAjakAryanuM anupAlana karI, bIjA divase rAjA pAse gayo. teNe sarva saMgatyAganI anumati mAMgI, tyAM te aMtapuramAM ke lAhala uchaLe. rUdananA avAjo kRtipatha para AvyA. A zuM! A zuM! ema belatA rAjake paNa uMcA mukhe jevA lAgyA. "zuM thaze!" tenI
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 250 : kalpanAmAM DUbI gayA eka bAju sarvasaMga tyAgInI anumati mAMgatA rAjaputranI vAta sAMbhaLatA sau zekAtura thayA. tyAM te bIjo prasaMge upasthita thaye. ekadama rAja sabhAmAM hA hA rava karatI agrupUrNa nayana vALI, priyaMkarA nAmanI dAsIe praveza karyo. tyAre rAjAe pUchyuM: he bhadra! A zuM? tuM zA mATe rUdana kare che ? deva! ghaNI devapUjA, divyauSadhanuM sevana, vividha maMgale, mRtyuMjaya maMtrano jApa. samIpamAM zastradhArI subhaTo ubhA hovA chatAM zuM thayuM ke, kumAra svayaM mRtyune pAmyo che. A vAta sAMbhaLI atyaMta zeka karatA rAjavIne rAjaputre kahyuMH deva! bhava saMbhavita sarvabhAvanI kSaNikatA jANavA chatAM zA mATe zeka karo che? saMsAra-svarUpathI ajANa mUDhaleka priyAnA viyogathI zeka kare che. paNa te te niSphaLa che. te zAstrArthane jANavA chatAM adaSTa aniSTanI jema tame zA mATe zaka vahana kare che? mRtyu te saune saMbhavita che. paNa saMbhavita vastunI prAptithI zeka kare zuM yukta che? pratisamaya vinAzI vastumAM zeka che ? te zokane tyajI de. ane tame dhIratAne dhAraNa karo. paramArthathI kaI vastu sthira nathI. keTalAka ja jaladI te ! keTalAka jIvo meDA mRtyune pAme che sacarAcara tribhuvanamAM rahelA ane keLiyo karanAra yamarAjathI kaMI ajANa nathI. tenA pratikAranA upage citavatA rAjavIe zeka tyajI dIdhe. putrane pUchyuM : vatsa! tuM tene pratikAranA upAyane jANe che?
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 251 H pitAjI! huM kaMIka jANuM chuM. paNa tamArA prasAdathI have vistRtapaNe jANIza. vatsa! tuM jeTaluM jANe teTaluM te kahe. pitAjI! suguru samAgamathI meM kSatyAdi dharmarUpa upAya sAMbhaLela che. vatsa! ke tema karavA samartha thAya? pitAjI! mArA upara kRpA kare te huM e sava upAyane AdarUM. paNa vatsa! ame te te karavA asamartha chIe. paNa je tuM zaktimAna hoya te tuM e mAruM svIkAra, tuM vilaMba na kara. tAre mArga kalyANakArI thAo." pitAnI bhAvanA phaLIbhUta thaelI jemAM mAtA-pitAnI AjhAthI te atre Avyo. he azvasena narapati! mArI pAse AvI saMsAramAMthI niSkramaNa karI, sarva saMga tyAgI banI uttama gaNadhara padavI varyA.
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAti-smaraNa-vINA vAge! enA nAde Atama jAge! . saptama gaNadhara zrI vA viSe zuM [ 7]
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ sadguru samAgama pApI maTI ane-dharmAtmA A ja ja'bhUdvIpamAM devAne paNa vismaya pamADanAra vizALa killA ane khAithI veti surapura nAmanuM nagara che. tyAM mahAparAkramI, satyavAdI, sAmaMta cakra upara zAsana calAvanAra vikramAkara nAme rAjavI vase che. tenI pratyakSa rAja lakSmI samAna lakSmI nAmanI bhAryA che, tenA samagra vyasanasaMgI, svacchaMdAcArI, udvegakArI, pArajanAne dukhadAyI, vikramasena nAmanA putra che. te vyasanAdimAM pravRtti karatA divase pasAra kare che. vikramasenanI du.ceSTA rAjavInA hRdayane khALatI hatI, satApane utpanna karatI hatI, chatAM durnItimAM cakacUra tene hitazikSA paNa asara karatI nathI, ulTI sarpane dUdhanA pAna samAna viparIta pariNamatI hatI vaLI peAtAne putra hAya, tenA nigraha paNa karI zakatA na hatA. AkaLavikaLa thatu tenuM citta cakaDALe caDhayu'. have putrane kema vAravA, tenA upAya na sujhatA, ma`trIne ekAMtamAM teNe saghaLI hakIkata kahI sa`bhaLAvI. : maMtrIe paNa rAjAnA abhiprAyane jANI kahyuM : deva ! leAkamAM paNa A mAga prasiddha che. jee viSavRkSane vRddhi pamADI cheDhavA asamartha thAya che tevI rIte A khAkhatamAM avajJA karavI ja ceAgya che, tame ciMtA cheADI rAjya kAryanI ciMtA karA!
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 254 : paNa maMtrIjI A putrane kevI rIte zikSA karavI? e te kaMI ja sAMbhaLatuM nathI. deva! bhale atyAre na sAMbhaLe. paNa jyAre samajaNa zakti Avaze, tyAre jarUra tene asara thaze te umArgamAMthI sanmArge Avaze. atyAre te tenI upekSA karavI ja yukta che. ema maMtrInA vacanathI rAjA paNa pachI kAryamAM joDAI gaye. rAjaputra rAjavI pAse Avate ane ghananI mAMgaNI karatA. paNa tene kaMI ja dAda nahIM maLatAM cokIdAranI sAthe teNe mitratA sAdhI ne nagaramAM corI karavA lAgyo. ema karatAM aneka dhanavaMtenA gharamAMthI dina pratidina uttama vastuo corAvA lAgI. AthI lokomAM vAta prasarI ke, nagaranA pradhAna leke nagarajanone luMTe che. have te rojanI lUMTaphATathI nagarajane paNa trAsI gayA, tethI ekavAra mahAjana maLI rAjamahelamAM gayuM ane rAjavIne nagaramAM cAlatI corInI phariyAda karI. rAjA ruSTamAna thaye. cokIdAranI tarjanA karI. ane kahyuM : nagararakSA barAbara kema thatI nathI? tyAre cokIdAre javAba ApeH are ! A zuM ? deva! vizALa khetaranA eka khUNAmAM rahela pakSIgaNanuM rakSaNa keNa karI zake? kaI ja nahIM. vaLI kRpaNa mANasa thoDuM gumAve, chatAM paNa meTA kolAhalane kare che. tyAre punaH punaH bolIza nahIM? tArA AtmAnuM kalyANa IcchatA hoya te belavAmAM viveka rAkhaje nahIM te anartha thaze. ema kaDaka zabdomAM rAjavIe tene kahyuM tyAre cekIdAre kahyuM : deva! Apa jANe. have vItI
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 255 : gayelI vAtanuM zuM? samyak prakAre nagaranI rakSA karaje. ema kahI tene vidAya karyAM. rAjavIe rAtrIe veza parivartana karyuM" kATikanA vezamAM te jINu devaLamAM jaI sUtA the|DIka kSaNeA pasAra thai, tyAM kUtarAnAM avAja saMbhaLAvA lAgyA. ane e purUSAe tyAM praveza karyo. are? ahIM kAI sUtuM nathIne ? ema paraspara khelavA lAgyA. rAjA paNa jANe kaMi ja sAMbhaLyuM na heAya, tema maunapaNe tyAM rahyo. gADha adhakArane kAraNe tene nahIM jotAM te mane vAtA karavA lAgyA H are ! zuM tuM jANatA nathI ? Aje rAjAe cAkIdArAne dhamakAvyA che. tA tuM jaine vikramasena kumArane kaheje ke, atyAre gheADA divasa lUMTaphATa karavAnu cheADI de| sArU ! hu* jaine tene samAcAra Apu chuM. ema kahI eka puruSa kAMka cAlyA gayA. te jatA hatA, tyAM rAjAe pagathI bhUmi khaNI avAja karyo. tethI tene zakA thai. teNe pUchyu: are bhAI! tuM kANu che? nidrAmAMthI jAgRta thayelA rAjAe kahyuM: huM ubheA thAuM chuM, e mUkha! huM... pUchuM chu` ke tu kANu che ? tane ubhA thavAnuM kANu kahe che. sAmethI javAma maLye hu kApa Tika chuM. cAkIdAre kahyuM: tuM barAbara kATika jevA ja jaNAya che, tethI ja sava ceSTAnA nirodha karela jaNAya che. "te tame jANA ?" tyAre cAkIdAre kahyu' je hAya te. ahIMthI ubhA thA. kAI ajANI vyakti haze. eTale ahIM rahyo haze ? cAle!, tu' jema kahIza tema karIza. ema kahI rAjA mahAra nIkaLyeA. purUSA paNa peAtAnA sthAne gayA.
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 256 : prabhAte rAjasabhAmAM beThelA rAjavIe te cokIdAra ane rAtrIe joyela purUSane bolAvyA ane kahyuM : are ? tame kumAranI sahAyathI nagarajanane lUMTavAnuM kAma kare che? deva! zAMta pApa. Apane A keNe kahyuM: tArA ja purUe. te purUSa koNa che? tarata ja AMgaLI cIMdhI rAjAe te puruSone batAvyA. ane temane vArtAlApa kahI saMbhaLAvyo. tyAre cokIdAre te puruSone pUchyuM: "are ! zuM huM corI karAvuM chuM?" tame ja kahe rAjAnI saghaLI vAtathI teo kSebha pAmyA ane mauna rahyA. tyAre kapAtura rAjAe gadheDA upara besADI dhikkAra-tiraskArapUrvaka cokIdArane mArI nakhA. potAnA duSkarmathI zakti manavALo vikramasena-rAjaputra nagarathI bhAgI chUTyo rAjAe paNa tenI upekSA karI. akhaMDa prayANavaDe jatAM te eka mahA aTavAmAM AvI caDhyo sudhAtRSAthI pIDAto te jhADanAM phaLanuM bhakSaNa karavA lAge te vakhate tyAM bhayaMkara AkRtivALA, zokAtura, azrujalathI pUrNa nayanavALA bhIlonuM Agamana thayuM. tyAre rAjaputre temane pUchayuM : tame kakyAMthI AvyA che? savAmI sAMbhaLe. ahIMthI najIkamAM ja parvatenI vacce anAmikA nAmanI mahApallI che, tyAM amArA svAmI sAmAdi cAre nItimAM vizArada, tejasvI jenA kapAtura nayanane joI sau bhayabhIta banI jatAM, e divAkara nAmane pallIpati che. te ekavAra pAradhithI yukta zikAra karavA gaye. tyAM pAradhie kahevA lAgyA? juo A sAraMga deDe che. A
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 257 : rIMcha, A sasalA, A hAthI vagere DhADI rahyA che. ema pAradhioe prANIonuM varNana karyuM', pannIpati zikAra karavA lAgyA. mANeAnI varSothI AkAzama`DaLane AcchAdita karatA te prANIone haNavA lAgyA. tenA dhanuSyanA TaMkArathI pazu nAsa-bhAga karavA lAgyA. Akhu jagala zUnya thaI gayuM. A pramANe zikAra karatAM, AjIkhAjI paribhramaNa karatA, teNe gaSTanA karatA siMheAthI bharapUra mahAzala vananikuMjamAM praveza karyo. teNe gheADA pagalA bharyAM, tyAM tA kApathI rakta nayanavALe, pAkArbikhaLa jevI kezAvalithI zAmatA, dvIdha pUchavALA, pRthvItalane kapAvatA siMha joyeA. tenI pAchaLa raktanayanavALI, dizAne prakAzita karatI siMhaNane joi. pallIpati paNa anene upadrava karavA lAgyA, parijanaleAka paNa kAI pratyeAjanathI bhUkhyA-tarasyA kAika sthAne cAlyA gayA. pachI tIkSNa talavArane laI ragama'DapamAM mallanI jema talavArane nacAvatA, vadhu krodhathI kara-ceSTAvaDe upadrava karavA lAgyA, siMhanA TukaDe TukaDA karI khalinI jema dizAmAM phkatA hatA, tyAM te siMhaNa trADukI. niSThura dADhA vaDe tenI chUrikA paDAvI nAMkhI. A dRzya joi jorathI rUdana karatAM, hA nAtha! ame hAyA! tamArI A avasthA zAthI thaI ! hA hA! A ayukta thayu'! hA devI ca`DikA ? tane paNa zuM thayu? kema amArI vahAre AvatI nathI ? emaparitApa karatAM cAre bAju bhIle| doDyA, siMhaNane yamamA~dire paheoMcelI vINA vAge 17
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 258 : joI, pallI pati sAthe bhIlo palImAM AvyA. tenA ghAne rUjhavavA aneka prayatna karyA, paNa khala puruSonI maitrI sama niSphaLa gayA. ane te mRtyu pAme. pallInAtha aputrIo hatA, tethI sevakavarga zekAtura banyuM. nAyakarahita loko maryAdAnuM ullaMghana karavA lAgyA. paradhana-paradArAnuM apaharaNa karavA lAgyA. tyAre pallInAthanI khAlI jagyAe nAyakapade sthApavA yogya puruSanI zodha karatAM ame ahIM AvI rahyA chIe. te rAjaputra ! amArA upara tame kRpA karo, tamArA caraNasparzathI pallIne pavitra karo. ane anAtha evA amArA nAtha bane. tamArA vinA anya pradhAna padavIne koI yogya nathI. sUryathI prakAzita gaganamaMDalane zuM Agiyo prakAzita karI zake nahIM ja karI zake. aho ! jANe zastravedI ja na hoya, te A bhIlone vacana vinyAsa che. ema vicArI rAjaputra paNa saMtuSTa thayA. teonI sAthe pallImAM gayo. saghaLA bhIloe tene praNAma karyA. sumuhUte tene pallI patine sthAne besADyo. teNe abhimAnIone namAvyA. nItirahitane bahAra kADhayA damavA rogya jenuM damana karyuM. pUrva karatAM paNa suMdara rIte nAyaka dharma Adaryo. paNa haMmezA prANIvadha karate, madirApAnamAM Asakta pApI ceSTA dvArA divase pasAra kare che. te pApane pUravaThe bhego karate hate. pallInA sImADe rahela rAjavInA nagara-nigamamAM lUMTaphATa calAvI, dhana, kaMcana vagere ApI
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 256 : bhIleAne khuza karyo. strI, khALa, vRddhA ghAta karatA, ApadAene nahIM jANatA hoya, tema durAcArI viharavA lAgyA. A bAju kusumapurathI vaizramaNa nAmanA sAtha vAhe ghASaNApUrvaka dhanasA vAhanI jema aneka leAkAthI yukta ku'bhapura tarapha prayANa karyuM.... aneka hAthI, gheADA, gadheDA, matrIsahita AvatA aTavI samIpe te prApta thayA, tyAM varSARtunA prAraMbha thayA. vidyutA sahita gArava karatA vAdaLAthI AkAza kALuM DImAMga thaI gayuM. pRthvI paNa lIlIchama anI gai. vAdaLA varasavA lAgyA. have te vaizramaNusAOvAhanI sAthe pUrve ja prasthita, jIvadayA yukta cittavALA, tapadhama mAM rakta, paramayeAgI bhagava'ta aneka sAdhuthI parivarelA zrI sumatabhadrasUri, te ja aTavImAM AvI caDhayA. aneka sattvathI vyApta, navAMkurathI suAAbhita pRthvItalane joi suribhagava'te munione kahyu: ahA! atyAre ApaNe zu karavu joIe ? atyAre paribhramaNanA kALa nathI. kemake pRthvItala kIDI, kathavA vigere jIvAthI bharapUra hAI, paga paNa mUkI zakAya tema nathI. vaLI saghaLAya jIvAnI rakSA karavI e dhanuM mULa che. ane te atyAre kevI rIte sabhave ? - mukta vihArI munine te ce|gya nathI. bhagavata! Apa ja ni ya kareA. Apa je kahezeA, te ja pramANa !
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 260 : saribhagavaMta vacce uparokta carcA-vicAraNA thaI rahI hatI, tyAM te vikramasena dvArA niyukta bhIlonI TeLakI utarI paDI. subhaTane mAravA lAgI. ArakSaka puruSane pADI nAkhyA. nAyaka puruSone haTAvI dIdhA. sArthane lUMTavA mAMDI. paraMtu vikamasenanA vardhana nAmanAM pradhAna puruSe "oha! A te suzrAvaka pitAnA guru che." ema kahevApUrvaka bhIlothI sAdhu vaMdanuM rakSaNa karyuM, teone pallImAM laI gaye, samucita sthAne teone Azraya ApyuM. tyAM AgaLa tapa-dhyAnamAM magna zAstrArthanI paribhAvanA karatAM muni puMganI sAthe sthiratA karI, ane sAthe loka paNa tyAMthI bhAgI gayA. temaNe pallImAM cAturmAsa pUrNa karyuM. cAturmAsanI pUrNAhUti saha te mahAtmAne kamanI paNa pUrNAhUti thaI gaI. sUribhagavaMtane zukula dhyAna mAtA, uttarasara karmavizuddhi thatAM cAra ghAtakamane kSaya thatAM kevalajJAnanI prApti thaI. kevalajJAnAnaMdamAM masta bhagavaMtane mahimA jANI deva-dAnavanuM tyAM Agamana thayuM. devaduMdubhinA 2va uchaLyA. paMcavarNa puSpanI vRSTi thaI. asura, surAMganAoe natyAraMbha karyo. A joI pallIpati vikamasena kSebha pAmyo. ane pRcchA karavA lAgeH are ! A zuM ? paraspara mukha para daSTipAta karatAM bhIle paNa Azcaryacakita thaI gayA. tyAre pallI patine vadhune kahyuM: rAjaputra! pUrve je sAthane tame luMTyo hato, temAnAM A sAdhuo ahIM AvIne rahelA che. temane tapanA
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 261 4 prabhAvathI bhUta-bhAvi-vartamAnakALanA sarva padArthone jaNAvatuM kevaLajJAna utpanna thayuM che. tenA prabhAvathI surAsurAdi kevalajJAnano mahimA kare che. ema sAMbhaLI atyaMta kutUhalathI pUchavA lAgyo. kevA de! vaLI te muni kevA! are re! gheDo taiyAra kare! tyAM jaI sUribhagavaMtanA darzana karUM. tarata ja ghoDA upara savAra thaI, samIpavata keTalAka senAnIthI parivarelA, vardhananA batAvelA mArge te munionA sthAne gayo. tyAM calita maNi kuMDaladhArI, divya kAMtimaya, vicitra AbhUSaNathI suzobhita, navayauvanadhArI ja na hoya, tevA devAne joyA. teonI lakSmI ane pitAne te rAjaputra vicAravA lAgyo. aho ! devanI sauMdarya bharapUra, uttama jAti, kaMcana sama skurAyamAna deDakAMti kyAM ? ane kyAM philaSTa cAma, rUdhira, mAMsathI nirmita bibhatsa evuM mAruM zarIra! kyAM svabhAva siddha karAguru sugaMdhI sama sugaMdhI deha! kyAM maDadAmAMthI nIkaLatI durgadha tulya malIna zarIrathI saMbhavita dArUNa gaMdha? A samajAtuM nathI ke, kevA karmathI AvI avasthAnI prApti thAya che. vaLI A mahAnubhA kSudhAtura kakyAMthI AhAra grahaNa kare! vaLI teo kayAM rahe che? tene parivAra karyo? keTale kALa jIve ! vaLI keTalA kALa pachI pharI tyAM ja utapanna thAya? A badhuM kevalajJAnI bhagavaMtane pUchuM ? jijJAsAyukta palIpati ghoDA uparathI utaryo. ane sUri bhagavaMta samIpe gayo vaMdanA karavApUrvaka te ucitAsane beThe.
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 262 : kevalIe paNa tene dharmalAbharUpa AzIrvAda ApyA pachI kAMIka mastaka namAvI rAja putre pUrvanA saMzayanI pRcchA karI. kevalI bhagavaMte tenuM nirAkaraNa karyuM. je jIva pUrvabhave dAna-zIla tapa-dharmanI ArAdhanA karanAra, jIvarakSA karanAra, satyabhASI, parimita AraMbha pari grahI, madya-mAMsanA tyAgI, vItarAga bhagavaMtanA dharma mAM ekAgra cittavALA hoya, teo janmAMtare divya lakSamIne prApta kare che. vaLI teone kavalAhAra heta nathI, paNa mane hara sugaMdhita, mana Icchita AhArane grahaNa kare che. teo nirmaLa sphaTika, maNithI nirmita vimAnenAM saudharmAdi devalokamAM vase che. nitya nATAraMbha jotAM sukhapUrvaka rahe che. vaLI potapotAnA karmAnusAra parivAravALA hoya che. o nAtha! teonA jIvana viSayamAM vaLI zuM vizeSatA ? hajAro varSa nATaka prekSakamAM pasAra karI. tyAMthI ravI pharI. devapaNe teo utpanna thatA nathI. paNa karmAnusAra mAnavalaka ke tiryaMcalekamAM jAya che. rAjaputranA saMzonuM nirAkaraNa karI amRtamaya vANuthI sUribhagavaMte kahyuM : rAjaputra ! divya Rddhi, divya sukha e kalpanA mAtra che. ema na mAna. paNa varanANunA vacanathI ane te pratyakSa joI tethI tene tuM satya jANaje. tenI prApti mATe suMdara anuSThAna AcaratuM prANIvadhAdi aDhAra pApasthAnakane tyajI de. madha-mAMsanI pravRtti choDI de. saddagurunI sevA kara. temaNe kahelA mArgane samyapha
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 263 : prakAre anusara. viSaya saMgenI virasatA anubhava pramAdarUpI pallInA vizALa vistArane tuM chedI nAMkha. jagatamAM evuM keI duHkha nathI ke te anubhavyuM nahIM hoya. saMsArarUpI aTavImAM gamanAgamana karatAM jIve aneka yAtanAo sahana karI che. guru vaDe upadezela tavanA paramArthane jANa rAjaputra ane bIjA sarva loko pratibaMdha pAmyA. ane guru caraNamAM mastaka sthApana karI pUrvakRta duSTaceSTAnuM ciMtana karatAM teone pazcAttApa upana thayA. teo duSkRtenI gaha karavA lAgyA. bhagavaMta! sarvathA mahApApI amArI zI gati thaze? kevI rIte pUrvakRta duSkatAthI AtmAnuM rakSaNa karIzuM ? kRpA karI ane tene upAya kaho. bhe mahAnubhAva! pUrve ja tamane kahela ke, sarvadoSa samUhane nirdhAta karavA samartha, Icchita sukhanuM bhAjana, vadhAdithI aTakavuM ane yAtrapAna tulya tenI te svIkRti karI che. mATe avazya bhavasAgara tarIza guru bhagavaMte keTalAkane saMvavirati, keTalAkane zrAvaka dharmanuM dAna karyuM. ane tyAM samAdhipUrvaka rahyA. vaLI keTalAka jI virati svIkAravA asamartha hatA, teoe samakita grahaNa karyuM. sudevamAM devanI buddhi, sudharmamAM dharma buddhi, sugamAM gurunI buddhinA AropaNapUrvaka teonI zraddhAne tejasvI banAvI. rAjaputra paNa surApAna zikArano tyAga karI nimalamati
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 264 : : vALA thayA. tethI ja te kSaNe kSaNe pU`kRta duSTaceSTAnI niMdA karatA, sa'sAra du:kha paraparAne ApanAra che. ema mAnatA pazcAttApa karavA lAgyA. pUrva pApa pravRttimAM pasAra karela samayanI niMdA karatA, pApa mitrAthI seAbatane cheADatA, indriene anukULa viSayAmAM nahIM nacAvatA, rUpagarvitAnArI uparathI dRSTi haTAvatA, sa'gItane paNa tyajatA, kAmala zayyA paNa nahIM vAparatA, atyaMta vairAgyamaya bhAve rahevA lAgyA. vaLI te ciMtana karavA lAgyeA narakamAM pADanAra A pallIne cheADI huM kathAre anyatra jaIza ! jinapratimA sadguruonuM dana huM kayAre karIza ! vaLI meruparyaMta sama uttuMga jinama'diAne huM kathAre nihALIza! kumatine kuti karanAra jinavacanane pratidina kayAre sAMbhaLIza ? ane sudhanuM AcaraNu kayAre karIza ! dina -pratidina nima`la mativALA rAjaputra pApI, cAra, lUMTArUnA birUdane phagAvI dharmAtmA banI gayA. teNe jIvananu parivartana karyu". harahameza kevalI bhagava'tanI sevanAthI vivekazALI te rAjaputra vikramasena virUddha-pApAcaraNane cheADI suzrAvaka banyA. kaivalI paNa varSARtu pUrNa thatAM anyatra vihAra karI gayA. gurunA viyeAgathI duHkhita rAjakumAranu` pallImAM citta geAThatuM nathI. tethI grAmAnugrAma guru bhagava'tanI samIpe jai, inavaMdana--hitazikSA prApta karI punaH peAtAnA sthAne AvatA. A khAjI pallImAM tenI gerahAjarImAM dharma virUddha AcaraNa pravartAvA lAgyu, te joi vanane kumAre kahyuM:
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 265 4 bhe bha mahAbhAga! je te karyuM tevuM anya keI karavA samartha nathI. vaLI AvI guNapadavI upara ArohaNa mane te ja karAvyuM. bhIlothI upadrava pAmatA muni bhagavaMtenuM rakSaNa karI palImAM nivAsa te ja karAvyuM. anyathA duSTAne niMdApUrvaka tyAga ApaNane thAta? vaLI je koIpaNa rIte bhIla pallInA tyAgapUrvaka dharmAcaraNa AcarIza, te ja gurujanathI prApta vivekathI mArI dharmavAsanA vRddhi pAmaze. rAjaputra! tamArA mahApuNyadaye asaMbhavita ghaTanA paNa saMbhavita banI jAya che. tema AgaLa paNa dharma vAsanAnI vRddhi thaze. tame utsuka na thAo. ema paraspara vArtAlApa karatA hatA, tyAM pratihArInuM Agamana thayuM. teNe samAcAra jaNAvyA ke rAja dvAre vikamAkara rAjavInA pradhAna puruSo rAjaputranA darzanotsuka ubhA che. tyAM te tene zubha saMketane jaNAvanAra nayananI skuraNa thaI. rAjaputre teone praveza karAvavAne Adeza Apyo. pratihArIe teone praveza karAvyo. tyAre rAjaputra vinayapUrvaka teonuM abhyathAna karyuM. ucita AgatA-svAgatA karI. te sukhAsane beThe. teoe rAjavIne saMdeza saMbhaLAvyA. tamArUM dharmakarma mAM anurakta citta jANI paramapramodanI anubhUti karatAM rAjavIe Apane teDavA mokalyA che. te A kuvAsane tyajI daI avilaMba paNe prayANa karIne nagarane pAvana karo. tyAM vadhune kahyuM ke rAjaputra tyAM javuM yukta che. kAlakSepathI sayuM. hRdayamAM pramoTa anubhavate, eka sevakane pallI
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 266 : patinA sthAne besADI rAjaputra nIkaLyo. anukrame surapura nagaramAM pahoMce. ADebarapUrvaka maMtrI-sAmatAdi sahita rAjamahelamAM praveza karyo. te pitAnA caraNamAM paDayo. gADha AliMganapUrvaka harSAtirekathI rAjAe tene bolAvyo. vatsa! Aja amAro zubhadaya varte che ke duSTa ceSTAzIla tuM atyAre sajajananI jema varte che. kharekhara A duSkara che, tArA jevuM kaMI karI zake tema nathI. pitAjI! gurubhagavaMtanI kRpAthI durlabha paNa manavAMchitanI prApti thAya che. ahIM zuM kahevuM ? tyAre rAjaputre pallImAM nivAsa daramyAna kevalI bhagavaMta samIpe dharma prApta karyo te sarva saMbaMdha kahI saMbhaLAvyorAjAe kahyuM : vatsa! tuM have thoDo thoDo rAjyabhAra vahana kara. ame paNa hAla jarAthI jarjarita zarIra vALA nivRtti laIe. "jevI pitAnI AjJA" ema mAnI rAjyabhAra svIkAravA taiyAra thaye, tyAre rAjavIe zubha tithi muhUrta yoge yuvarAja padavI arpaNa karI. tene hAthI-ghoDA sinyAdi sAmagrI paNa ApI. te paNa pratipanna dharma guNArohaNamAM tatpara, jinavaMdanAdi kRtyamAM ekAgra sajajanone prazaMsanIya AcaraNa vaDe divaso pasAra kare che. ekavAra bAla-vardhana rAjanI sAthe zatrutA thatAM vikramAkara rAjA svayaM yuddha karavA taiyAra che. te joI kumAre kahyuM : deva! A anucita AraMbha, samAraMbha zAthI? te rAjavInI tamArI AgaLa zI visAta? ke tame jAte yuddha
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 267 : karavA javA lAgyA. tame mane Adeza Ape, tamArA pratApathI huM sarva duHsAdhya kAryane paNa sAdhanA thaIza. tyAre rAjAe maMtrI sanmukha joyuM. igitAkAre kuzaLa jANI teNe paNa rAjAne abhiprAya jaNAvyuM. deva! svAmI bhaktine anurUpa kulakamAnusAra kArya karavuM e ucita che. tarata ja kumAre kahyuM : prathamavAra te prArthanA bhaMga na kara joIe. tyAre maMtrInA vacanAnusAre tabelanuM bIDuM pradAna karavA pUrvaka yuvarAjane vidAya karyo. rAjavInA Adezane zirodhAya karI pradhAna- hAthI gheDA-yukta nagarathI nIkaLyA. tyAre monmatta hAthIonA avAjathI dizA paNa kelAhalamaya banI gaI. ghoDAonA hevAravathI pRthvI kSebhAyamAna banI gaI. utsAhathI matta hAthI upara ArUDha thayo. zvetachatra mastaka para zebhI rahyuM che. "jaya pAme, paramAnaMda pAme "nA ucArapUrvaka baMdizRMdathI stuti karAte, moTA maMtrI-sAmaMtAdithI sevA moTA yuddhavaDe dezanA sImADe AvyA. tyAre rAjanItine anusaratA rAjaputre maMtrIone bolAvyA. teo ekAMtamAM beThA. atyAre zuM karavuM joIe? ema teNe pUchyuM. teoe kahyuM : yuvarAja! rega, zatru, sapanAne hoya te paNa vRddhi pAme che. tethI yuvarAja tenA upara halle karo e ja cagya che. eTalAmAM tyAM guptacara AvyA. pratihArIe nivedana karyuM. teo yuvarAja samIpe AvyA. praNAmapUrvaka ucitAsane beThA.
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 268 : yuvarAje pUchayuM : tame kyAMthI AvyA cho! rAjaputra! ame balavardhana rAjavInI chAvaNImAMthI AvyA chIe. hAlamAM tyAM je bInA hatI te sAMbhaLo. rAjaya, Rddhi samudAyathI gavita balavardhana rAjavInI buddhi bagaDI gaI che. tethI jANe putra potAnuM rAjya harI leze, evI zaMkAthI te putrane mAravA taiyAra thayo che tyAre eka maMtrIe koI upAyathI rAjya rakSaNArthe devarAja nAmanA rAjaputrane bahAra mokalI dIdho che. A vAta balavardhana rAjavIe jANI ane te ke pAtura thaye, tene mAravA mATe teNe puruSo deDAvyA. maMtrIoe te vAta jANI tyAre teo jaladIthI bhAgI gayA. ane te devarAja rAjaputra parivAra sahita tamArI chAvaNIthI najIkamAM AvI rahyo che. teNe saMdezo ApI amane tamArI pAse mokalyo che. ame praNamapUrvaka Apane kahIe chIe ke, ame tamArI pAda paMkajanI sevA karavA IcchIe chIe. ahIM zuM Adeza Apa! ema vicArI yuvarAje maMtrI upara daSTi nAkhI. maMtrIrAje kahyuM : yuvarAja nIti mArga A pramANe che ke, zaraNAgata zatrunuM rakSaNa karavuM joIe, jema ke caraNamAM lAgela kaTo; hAthamAM rahela kAMTAvaDe ja kADha joIe, tethI balavardhana rAjavIne putrane pradhAna puruSe mokalI pitAnI chAvaNImAM bolAvI, viziSTa vastrAbharaNa hAthI azvonA pradAnapUrvaka sanmAna karI ane pradhAna sAmagrIpUrvaka balavardhana rAjavInI sanmukha mekala joIe. vaLI ema karavAthI tene
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 269 : matrI ane sAmatA paNa bhaLaze alavardhana rAjavI tuccha sevakavaga vALA vicchAdita mukhavALA thaze. " ghaNuM ja sarasa " ema kahI yuvarAje maMtrInI vAtanA svIkAra karyAM. devarAjakumArane belAbyA. tenuM sanmAnADhi karyu. gauravapUrvaka pUchyuM': kumAra have zuM karavuM ? devarAje kahyu', khUba vAcALapaNAthI ke sahasA kAya karavAthI kAryanI siddhi thatI nathI. uttama puruSa te che ke jeo maneAvAMchita kAyane siddha kare. paNa mAtra vANI vilAsa nathI karatA. vANInA vilAsathI kAyasiddhi thatI nathI. yuvarAja! tame zakAne parihAra kareA. ane nizcaya karo ke jyAM sudhI kAryanI siddhi na thAya, tyAM sudhI huM ahIMthI khIje gamana karIza nahIM. vizvAsane sthApana karatAM vacanathI sahAya sAmagrI ApI devarAjane khalavardhana rAjA sanmukha mAkalyA. ma`galApa cArapUrvaka rAjaputre yuvarAjanI vijaya chAvaNIthI prasthAna karyuM. vegathI te pratisenA samIpe jaine rahyo ane vizvAsu puruSAne zatrusenAnAM sAmatAne phADavA mAkalyA. keTalAkane dAnavarDa, keTalAkane sAma-bheda-da'DathI, bhedathI, pitAnI pAsethI vijaya, vasuMdhara, zrIdharAdi rAjavIone phADyA, sAma'tAdine phADI yuddha sAmagrIthI sajja thaI khalavardhana rAjavInI sAthe saMgrAma ArabyA. dhanuSa bANunI varSo varasAvatA, zatrusainyane vila karatA, yuddha bhUmimAM devarAjane AgaLa karI pAchaLa viSayAdi sAmata varganA samakAle thatAM prahAreAthI parAM mukha thayA.
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 270 ? subhaTanA atyaMta prahArathI balavardhana bhUmi para paDe. tyAM sinikane mAratAM aTakAvIne "je rAjAne ghAta karaze tene mAre" ema kahI devarAje pitAnI rakSA karI. baMdInI jema pradhAna mANasane seM. A bAju nAyakarahita hatAza thayelI senA palAyana thaI gaI. parasainyane pitAnI karI, hAthIgheDA-rathAdi grahaNa karyA, yuddha bhUmimAM paDelA subhaTanA traNenI cikitsAnuM kArya sevakane sepI rAjaputra pAcho vaLyo. | vikramasena yuvarAja samIpe Avyo. tene kAramAM beDI paherAvela cAra ja na hoya tema balavardhana rAjAne kumAranI pAse mUkyo. ane saMgrAma jItI prApta karela gheDA-hAthI keza-keSTAgAra samarpaNa karyA. have rAjavInI plAna mukhAkRti tathA niste jatA nihALI yuvarAja vicAravA lAgyA. potAnA kAryanI siddhi mATe putrapitA vacce paNa zatrubhAva! bAlyavayathI bhaNAvI gaNAvI hoziyAra banAvyuM. chatAM juo te kharA pitAne bAMdhe. kevI che vairavRtti! mUDha ke putrAdi mATe akAya Acare che. bhAI ene paNa Thage che. kharekhara! putrane emAM zuM deSa? kavikalpathI vyAkuLa cittavaDe nirdoSa putrane paNa mAravAnI buddhi pitAne utpanna thaI. baMne lokane virUddhakArI AcaraNa che. te have mAre zuM karavuM! kharekharabhegapipAsA-pApanI jananI che, pretanI jema durvAraNa che. tethI jIvanI buddhi naSTa thAya che. ane akAryamAM ughukta thAya che. janApavAdanI gaNanA karatA nathI, vaDIlenI
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 271 : maryAdAnuM ullaMghana kare che. kuLane kalaMkita kare che. kevala che ? unmAdarUpI mahApizAcane paravaza zuM kare? zuM bele ? tenuM paNa bhAna rahetuM nathI. mahA anarthane prApta kare che. meha masta jIvo hIna ceSTA Acare che. teonI buddhi paramArtha jovAmAM paramukha hoya che. saddagurU samAgamarahita chane ze doSa? tRNa bhakSaNa karavAmAM virakta cittavALA pazuo paNa sArA che. tenAthI adhika pApI evA mane je kalpavRkSa tulya sadgurune samAgama na thayA hatA te ciMtAmaNI tulya gurusevanA rahita huM manavAMchita saMpAdana kevI rIte karata? vaLI kyAre te divasa-nakSatrAdi Avaze. jyAre guru caraNakamalamAM jIvana samarpaNa karI huM dhanya banIza? pradIpta vairAgyavaMta, virAganI vAsanAmaya mahAdrahamAM nimagna jANe yoganuM ruMdhana karyuM hoya, tema ceSTArahita citramAM Alekhana karela hoya tevI avasthA te anubhavavA lAgyA. animiSa nayanavALA, maunI tene joIne maMtrI rAje kahyuM: yuvarAja ! kema Aja anya cittavALA jaNAve che? tyAre koI paNa javAba ApatA nathI vaLI pratipakSa rAjavInA hAthI-ghaDA Adi saptAMga rAjyalakSamI yukta, niSkapaTa premAnubaMdhI mahAnubhAva, svAmI kAryamAM joDela rAjaputra devarAje arpita rAjyalakSamIne jete nathI. paNa paramaparitiSa sahita devarAjane savA lAkha gAma sahita pitAnI samagra Rddhi, chatra, mukuTa, cAmara vagere arpaNa
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 272 : karyo ane kahyuM: bhA devarAja ! je tane ka'IpaNa priya hAya te kahe? natamastake devarAje kahyu': yuvarAja! AthI vadhu bIjI zu priya hAya ? teA paNa pharI pharI tArUM' dana maLeA. e ja AzA che. tArI bhaktithI zu asabhavita che ? tyAre yuva rAje baMdhanamAMthI khalavana rAjavIne mukta karyo, ane hyuM: mahAzaya ! zakAne tilAMjali Dho. kApane tajI upazamarasamAM lIna thAvA. maitrIbhAvane aMgIkAra karI ane kaliMga dezanu Adhipatya svIkAro. tyAre khalavardhana rAjavIe kahyu': yuvarAja ! rAya ane gRhavAsanA sa gathI mane sayuM. nyAya mAnuM ulla'ghana karI je kAya kare che te duHkhanI anubhUti kare che tethI tenI vizuddhikaraNArthe prAyazcitta aMgIkAra karIza. ane te paNa Atmavizuddhi mATe gRhavAsa cheADI vanavAsanA svIkArapUrvaka kalAdinA bhakSaNa dvArA jIvana vyatIta karIza. ema kahI virakta cittavALA alavardhana rAjavIe tApasa vrata svIkAryuM". yuvarAje paNa sevakabhAva prApta karela devarAjane peAtAnuM rAjya ApI vidAya karyAM. peAte peAtAnA nagara tarapha prayANu karyuM. A bAju kaiAsakhapuranagarane cheDe rahela saravaNu nAmanA AzramamAM nirvijana pradeze beThelA, pUrve joyelA zrI sAma ta bhadrasUrIzvarane joyA. harSollAsapUrvaka jANe nidhAnanI prApti ja thai hAya, tema AnaMdita thaI traNa pradikSApUrNAMka gurucaraNe vaMdanA karI, zeSa sAdhuone va'nA karI citAsane beThA
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 273 : dharmadezanA sAMbhaLI, vairAgyathI kevalI bhagavaMtane pUchyuM: bhagavan! kyAM karmanA udayathI huM prathama krUra svabhAvavALo thayo hate ? tyAre kevalI bhagavate tenA pUrva bhava kahevAnI zarUAta karI. prAcInakALamAM kalikALa vaDe kyAre paNa nahIM joyela, pUrva dizArUpI ramaNInA bhAlane vize tilakasama, prasiddha ane AnaMdathI alaMkRta kusumasaMDa nAmanuM nagara hatuM. tyAM vase mahAddhi saMpanna kulacaMdra nAmane zreSThI. tene guNazekhara nAmane putra hatA. te atyaMta rogI hatA. auSadha, devatApUjana, maMtra taMtrAdi upacArathI paNa reganI upazAMti thaI nahIM. roga, cikitsaka pAse tenI cikitsA karAvI paNa talabhAra paNa phera paDyo nahIM. vividha upacAra karyA. pratikAranI AzA-nirAzAmAM pariNamatI jatI joI mAtA-pitA dukhita thayA. phakta zvAsozvAsanI kriyAthI jIvate heya tema jaNAtuM hatuM. sau ciMtAsAgaramAM DUbI gayA. - te vakhate maMtra-taMtrAdinA paramArthavedI uraca-nIca gharamAM gocarIe pharatAM pharatAM zrI dharmaruci sAdhu tyAM AvI caDhyA, tyAre muni mukha darzanathI, mahAtmAnA atizayathI AkarSita kulacaMdra zreSThI uThyA. parama vinayathI parijana sahita sAdhunA caraNakamaLamAM paDI vinaMtI karI. bhagavan! kRpA karIne bALakane rogamAMthI mukta kare, vaLI niragI thaze te tamArA suzrAvaka thaze. jJAnI munipravare muhUrta balathI upakAra karavAnI taiyArI viNA vAge 18
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 274 3 karI. svajanAne kahyuM ke, eka zarate tene nAgI karU'. te sunidhama svIkAre te nirAgI karavAnu' svIkArU, ema ja tame jema kaheze! tema karaze. tenI khAtrI mATe putrane pUchyuM': jo munibhagavata jema kahe tema karIza tA tane rAgamAMthI mukti maLaze. rAgathI pIDAtA teNe temanu vacana svIkAryuM", traNa zapatha levaDAvI, sAdhu paNa ceAgadhyAnamAM lIna thayA. tenI sanmukha besI kai ma`trAkSaranu' smaraNa karyuM', tarata ja maMtranA mAhAtmyathI duSTa ceSTA vyaMtarI bUmarANa karatI palAyana thai gai. tatkSaNe khALaka svastha thayA. bhAjananI gaMdha paNa sahana nahIM karatA te kSaNe bhAjana karavA lAgyA, teNe svasthatA meLavI. zrI dhaci sAdhu paNa tyAM ja mAsakalpa rahyA. mAsa kalpAMta tene dIkSA ApI. guru sa'gAthe dezavideza vicaravA lAgyA. paNa navadIkSita sAdhunI, zarIranA svAsthyane prApta karyuM' chatAM sAdhu kriyAmAM vII~llAsanI ma'dyatA hatI. kAleAcita pratilekhanAdi kriyA paNa karatA na hatA. rajoharaNanI kiMmata rahita vAcanAdi grahaNa samaye mukha para mukhastikAnA upayega karate nahIM. pagale pagale pratikulAcArI tene dhama rUcie kahyuM : re mUDha! kema yAda karatA nathI ? vyAdhigrastasarvAM'gavALA tane nirAgI karyAM, maraNanI pUrve rakSaNa karyuM, te zu tane yAda nathI ! are khAla ! dharma prabhAvathI tuM nIrAgI thayeA. jo dhama nahi kare teA pUrva sthitine prApta karIza. vaLI ahIM pramAdA
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ + 275 : caraNathI paribhramaNa karatA bhavATavImAM duMbha manuSyabhavane niSphaLa kara nahIM. dharmAnuSThAna rUpa kaTuka auSadhanA sevana vinA Atmahita thatuM nathI. khAlaceSTA cheADI ziSTa puruSAnA vacanane anusara. jo AtmahitanI abhilASA hoya tA tuM pramAda cheDI de. ghaNI vakhata sArA-vAyA-cAyA karavA chatAM duSTa ceSTA tyajI nahIM, tyAre munie zikSAthe pUrvAvasthAmAM lAvI dIdhA. mahAbhyAdhinI pIDAthI pIDita, atikarUNa AkraMda karatA teNe AhAra grahaNanI IcchA tyAgI dIdhI. tyAre tene punaH kahyuM : are mU! tane me' pahelA ja kahela ke, dharma thI vimukha jIvane punaH vyAdhi utpanna thAya, paNa mArU vacana teM mAnyu nahIM. tyAre A dazA thaI. khUkha ja dehapIDAthI tene pazcAttApa thayA. AtmAnI niMdA karatA sAdhunA caraNamAM paDayA. ane kahevA lAgyA : bhagavan! mArA aparAdhane kSamA kara. me* tamArAthI pratikUla AcaraNa karyuM. tamArA vacananuM udyaghana karyuM". tA have huM jIvanapayaMta kathAreya ApanuM' vacana ullu'dhIza nahIM. tame ja mAtA-pitA che, mAMdhava paNa tame ja che, mAru' rakSaNa karI, tyAre dharuci munie tene rAgarahita karyAM. kema ke zaraNAgata, namra jIveA upara vAtsalya dhAraNa karavA e satpuruSonA svabhAva che. pachI te sAdhu nirogI thatAM zubhabhAvathI pramAdarUpI jALane teADI yathAzakti sayamanu anupAlana karI, marIne saudharma devaleAke deva thaye, tyAMthI cyavI vatADhavyaparyaMtanI dakSiNa zreNimAM bhAgapuranagaramAM rAma
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 276 : vidyAdharane putra pavanavega nAmane vidyAdhara thayo. tyAM pUrva bhavanA abhyAsathI tene sarvaviratinA bhAva utpanna thayA. lokoe kanyA grahaNa mATe kahyuM, tyAre DolAyamAna cittavALe e mAre zuM karavuM? zuM na karavuM? e vicAravA lAgyo. tyAre acAnaka koI eka puruSa mastaka dhUNAvatA AvIne kahevA lAgeH e pavanavega! mArI vAta sAMbhaLa. keI eka strIe eka puruSa marI gayo ema karIne madhya rAtrIe tyajI dIdho che. bhavitavyatAnA yoge caMdra prabhAvathI AzvAsita zarIravALe, zItala samIrathI atyaMta cetanAvaMta prabhAta samaye vikasita nayanavALo te jovA lAgyA. tyAre lokoe pUchayuM, bhadra! koNe tane AvI duSTa avasthAmAM pADyo ? tyAre teNe kahyuM : je tamane kautuka heya te sAMbhaLe. A ja nagaramAM huM suMdara nAmane kulaputra chuM. bAhya vRttithI snehanurAgI, uttama kula prasUtA vasuMdharA nAmanI mArI patnI zIla saMpadAthI anya nArI karatAM te caDhIyAtI hatI. huM paNa tenI bAhya vinaya pravRttithI, zIlaguNathI AkarSAyo ane te gharano saghaLe kArabhAra seMpI dIdho ane dhana upArjana karavA lAge. ekavAra bAlacaMdra nAmanA mArA mitre mane cetave ke, tArI patnI durazIlA che. ema sAMbhaLI huM tenI upara khUba roSAyamAna thaye. mane kahevA lAgyuM ke, je uttamakuLa prasUtA vinIta duzIlA hoya te pRthvI para mahilAomAMthI zIlA palAyana thaI gayuM jANaje. durjanene kaMI ja avaktavya nathI.
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 277 : tethI tenAmAMthI e doSa dUra thAo. jema viSarahita sarSane viSadhara kahe tema strIonA deSanuM AropaNa karavuM ucita nathI. tyAre bAlacaMdra mitra mauna rahyo. pachI tenA vacanathI zaMkAvALA meM tenI parIkSA karavAnuM nakkI karyuM ane eka divasa mAre thoDA divasa bahAragAma javuM che. ema kahI huM gharanI bahAra cAlI nIkaLyA. najIkanA gAmamAM be traNa divasa rahyo. tyAra pachI rAtrIe veza parivartana karI, kArpeTikanuM rUpa karI potAnA bhavanamAM praveza karyo. meM vastInI mAMgaNI karI, gharamAM eka bhAgamAM sUte. tyAre gharathI samI pavana puruSanI sAthe yatheccha vilAsa karatI vasuMdharAne joI. tethI mitranA vacanamAM nizcaya thayo ke, bAlacaMdra kahela te satya che. mahAmehathI mehita buddhivALA meM te svIkAryuM nahIM te zuM atyAre pratyakSa thAuM? e paDozI durAcArIne nigraha karUM. A duSTa mahilAnI nAsikA chedI gharathI bahAra kADhe ? tenI duSTa ceSTA nihALI aneka vicAro AvyA paNa manaDuM vALI lIdhuM. ' areAnA vaDe zuM? tenA duvilAsane jela, ema vicArI mauna rahyo. - tui te paDozI puruSane manamAM vi5 thayA. A kArpaTika enA bhartA re carapuruSa tarIke te meka na hoya. ema zaMkA kare te jovA uTho. te mArI pAse Avyo te jANyuM pharI huM kapaTathI sUte ane teNe vasuMdharAne abhiprAya kaho.
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 278 : tyAre zaMkitA te dhIre dhIre khAtrI karavA pAchaLa khasI, te samaye deva-duryoge mane moTI udharasa AvI. tethI te oLakhI gaI ane pAchI pharI. eTale jAra puruSe pUchyuM: zuM che? zA mATe pAchI jAya che? tyAre teNe kahyuM kArya naSTa thaI gayuM. A mATe ja pati kApeTika rUpathI ApaNA durvilAsane pite ja jovA mATe Ave che. have zuM karuM! tene mArI nAkhe. kevI rIte mAra. je zastrathI ghAta karavAmAM Ave te zarIramAMthI nIkaLatI rUdhira dhArAvaDe lAla bhUmikalane joI jarUra ApaNuM upara koI zaMkA kare, eTaluM nahIM paNa avazya ApaNo vinAza thAya. tethI tene pADI nAMkhI gaLacI dabAvI zvAsarahita karIne cheDI de ema nizcaya karI baMne doDyA. mane jhaDapathI grahaNa karI pRthvI upara pADI, mATInA piMDanI jema lAkaDInA prahArAdithI jarjarita karyo. gaLacI dabAvI tyAre cetanArahita huM kASThanI jema pRthvItala para paDe. sarva prakAre mane marele jANe rAjamArga upara phekI dIdhe, paNa nirUpakama AyuSyanA kAraNe avayaMbhAvI AvA prakAranA bhAvathI, zItala pavanathI huM cetanAvaMta thayA. prabhAta samaye navIna jIvanane prApta karyuM "kharekhara, nArIe anartha mAM pADanArI che." ema bolate pitAnA sthAne Avyo. rAjAe sarva hakIkata sAMbhaLI. tenI patnInI nAsikAne cheda karI nagaranI bahAra kADhI nAMkhI. ane te puruSane gadheDA para besADI AkhA nagaramAM pheravI mArI nAMkhyo. AvA
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 279 : vairAgyajanaka prasaMgeAnA zravaNathI pavanavega vidyAdhara uMDA vicArAmAM DUbI gayA. viSayanI viSamatA vicArI te bhAvanA raMga rase caDhayo. te jIvA dhanya che! je viSayAbhilASane icchatA nathI. jJAnarUpInayanane viSe timira samAna, vivekarUpI tArAne AcchAdita karanAra vAdaLA samAna, sugatirUpa vanane khALavAmAM dAvAnala sama, mahAcaila mATe vajra sama, durvAsanArUpI mahedadhine caMdrabiMkhanA udgama sama viSaya sa'ga che. mahAanartha ne utpanna karanAra che. sAkSAt dhUmaketu samAna nArInA parigraha karavA nahIM, e ni ya karI pavanavege tatkAla padhArela rAjarSi siMharatha samIpe pravrajyA svIkArI. duSkara sAdhanA dvArA saMyamI jIvananI ArAdhanA karatA muktavihArI-vihAra karavA lAgyA. paN kanA khela nirALA che. ghaDImAM ra'ka te ghaDImAM rAya anAve che. jJAnI ajJAnane nAca nacAve che. pavanavegane paNa eka divasa duSkanA sayeAge sUtrA ne bhaNatAM viparyAsabuddhi utpana thaI. ane te pramAdI banI gayA. tyAre madhuravANIthI gurue kahyuM "bhadra! zA mATe kipAkala sama madhura, paNa aMte kaTu ladAyI pramAdAcaraNanu' sevana kare che. zu MtuM tenA dArUNa vipAkane jANatA nathI? caudapUrvI, AhAraka labdhidhArI pazu pramAdavaza narakamAM paDe che, zuM tuM ajANu che ? tA pachI tArA jevAnI te zI gaNanA ? tA pachI pramAdane jItavA prayatnava ta khanavu joI e. pramAthI tuccha sukhanI prApti, paNa pAchaLa duHkhanI hAramALA sarje che. teA ghaNA sukhanA abhilASI kA paDita pramAdane seve!
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 280 : mAnavabhavanI samAnatA chatA pramAdane vaza eka jIva narakamAM jAya che. ane anya apramAda dazAne dhAraNa karI zivasukhane prApta kare che. e pramANe zikSApradAnapUrvaka tene bhavabhaya utpanna karAvyo. pariNAme zubhabhAvamAM ramatA teo ghora tapazcaryA karI paryate samAdhimaya mRtyu dazA varyA. - divyakAMtidhArI-palyopama AyuSyavALo saudharma devalokamAM deva thaye. AyuSya kSaye tyAMthI cyavI vikamasena nAmane tuM rAjaputra thaye. vaLI rAjaputra prathamAvasthAmAM atyaMta niMdApAtra thaye tenuM mULa kAraNa kalaMkita caraNa pariNAmanI svIkRti che. pramAdathI mULagunI khaMDanA karI pachI pazcAtuM puNya pariNatithI mAge utkrAMti karI. be vikamasena ! ahIM prasaMgathI sayuM. te je pUchayuM tene uttara Apyo. - e pramANe bhagavAna pAsethI pUrvabhava sAMbhaLI yuvarAja pUrve anusarela duSTaceSTAnI punaH punA gaha karatA saMvegabhAvamAM lIna thayo. bhagavan! tame yathAsthita kahyuM, huM sarvathA ayogya chuM ! huM-nirbhAgI chuM. tyAre temaNe kahyuM. sAdhusaMgati pUrvabhave thavA chatAM virAdhanA karI jIvanane malina banAvI pharIthI dharmamAM jeThavA vaDe meM tane mArgamAM sthApana karyo che. atyAre kaMI paNa naSTa thayuM nathI. duSkRta karanAra tane dharmaratnanI prApti thaI che. e ratnanI teja chAyAmAM tArA jIvanane dIptivaMta banAva. kharekhara bhagavan! duSTa ceSTA karanAra pApI evA mane
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 281 : tuja caraNarUpI ciMtAmaNInI upalabdhi thaI che. te have A gRhavAsathI saryuM.. tA kRpAkarI mane jJAnAdi guNarUpI ratnAnA nidhAnasatra, zivapurI rAjyane sAdhanArI, sasAvadya tyAgamAM pradhAna pratrajyAdAna kare. tyAre kevalI bhagavaMte kahyuM; "rAjaputra! tamArA jevAne e ja ucita che. paNa mAtA-pitAne pratiSI jinezvara bhagavaMtAnI pUjA karI, mATA ADaMbarathI ullAsapUrNAMka pratrajayAne svIkAra karavA e krama che. te pramANe vartI tArA jevAe udyama karavA joie. pachI gurubhagavaMtanA vacanane pramANa karI rAjaputra askhalita prayANuvaDe mAtA-pitAnI pAse gayA. vinayapUrvaka mAtA-pitAnI anujJA meLavI, jinapUjADhi kRtyA karI-karAvI, pUrve kahela vidhipUrvaka rAjaputre kevalI pAse pravrajyA svIkArI. pa`cAcAranA pAlanapUrvaka sa`camalakSmInI vRddhi pamADatA, aNusaNupUrvaka prANa cheDI te prANAMtakape deva thayA. devaRddhimAM magna, divyasukhAnI bhakti karI AyuSyakSaye, tyAMthI cyavI te devAtmA pRthvIleAka para avataryAM. tyAM rAjakulamAM janmI-bAlyavayathI ja vairAgyadhArI rAjakumAreAnI sAthe krIDA karavA gayA, tyAM devatAonuM Agamana joi kutuhalathI ahIM udyAnamAM AvyeA, mArA darzana mAtrathI AtmA Sita banyA. mArI dezanA sAMbhaLI rAjakumAra sahita sayama svIkAryu. ane te gaNadhara padavI varyAM.
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAti-smaraNa-vaNA vAge! enA nAde Atama jAge! aSTama gaNudhara zrI bha draya za [8]
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ bekalyANamitronuM milana AtmakalyANa mArge prayANa pArzvanAtha prabhunI dezanA vegIlI banI. eka pachI eka gaNadharanAM pUrvabhavanuM varNana sAMbhaLI saMsAranI asAratA samajAtAM muktipaMthe keTalAya AtmAe prayANa karyuM. have azvasena narapatinI utkaMThAne paripUrNa karatA AThamA gaNadharanA pUrvabhavonuM varNana karatAM prabhu pharamAve che ke - anAdi anaMtakALathI saMsAramAM paribhramaNa karatAM AtmAne kalyANa mitronI prApti durlabha che. vaLI je saMga te raMga" A ukti anusAra kusaMga jIvanane nAza kare che. paNa kalyANa mitronI saMgati sadAcArI banAve che. vaLI AtmAne sanmArgamAM sthApana karI sva-paranuM ka9yANa karavA samartha bane che. mATe mitre maLo to kalyANa mitro ke, je durgatimAM paDatA jIvane sadagatimAM sthApana kare che. jIvanane udevagAmI banAve evA kalyANa mitronI saMgati karaje. jethI AryAvartanI saMskRti jhaLahaLatI rahe. AvA be kalyANa mitronuM milana AtmAne unnatinA zikhare caDhAvI. jIvanane udevagAmI banAvI, AtmAnuM kalyANa sAdhI jAya che. tenuM AbehUba varNana karatAM sarvajJa sarvadazI paramAtmA pharamAve che ke, A jaMbudvIpamAM kuNAlA nAmane deza che. tyAM kuzasthala nAmanuM gAma che. tyAM kellAga nAmane gRhapati vase che. tenI vizA nAmanI patnI che. tene be saMtAno che. eka saMtaka
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 284 : nAmano putra, bIju devakI nAmanI putrI che. teonA snehabhAvathI gRhakAryane karatAM AnaMdapUrvaka divase vyatIta thAya che. yauvanavayane pAmelA baMnene pitAe mahatsavapUrvaka paraNAvyA. paNa devakInA vivAha samaye eka durghaTanA banI. karameLApaka thaI gayo che. maMgaLa pherAno AraMbha thaI cUkayo. traNa pherAnI samApti thaI gaI. paNa kone khabara! tenA bhAgyamAM sukhAnubhUti nahIM hoya. tema jaNAvavA mATe ja na hoya, tema caturtha maMgaLa pherAnI samApti pahelAM ja devakIne vara viThThalAgI thayo. AnaMda maMgaLanI ghaDI zekamAM pheravAI gaI. tenA nayanayugalo mIMcAI gayA. zvAsozvAsa vadhavA lAgyA. tenI AvI avasthA nihALI vaidya auSadhi vigere sAmagrI ekaThI karavA ravajana varga pravRttimaya banyA haju te auSadhopacAra karavAmAM Ave, tyAM to tenuM prANapaMkheruM UDI gayuM. anaMtanI yAtrAe Atama saMcarI gaye. baMne pakSanA svajane dukhita thayA. hAhAra karavA lAgyA. are deva! teM A zuM karyuM ! ema AkaMdathI dizAne paNa gajAvI dIdhI. pachI tenuM mRtyu saMbaMdhI kArya patAvyuM, tyAre tenI dayanIya mukhAkRti nIhALI grAmanAM vRddha puruSoe kahyuM : caturtha pherAnI madhyamAM AvuM thayuM. tethI kanyAne bIjA koInI sAthe paraNAvavI." kemake RSivacana A pramANe che. gate mRte prabajite klIve ca patite patau / paMcasvApatsu nArINAM patiranyo vidhIyate // tamArI vAta satya che. paNa A te amArA kuLane viSe
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 285 : moTuM kalaMka kahevAya ke, patinA vinAzamAM kanyAne anya purUSa sAthe paraNavAya. mATe A anucita vyavahArane huM AcarIza nahIM, sArUM tyAre "have te tane je yogya lAge tema kara." ema kahI grAmyajana svasthAne gaye. bicArI devakInA lalATe vaidhavyanuM duHkha lakhAyuM. te duHkharUpI azAMtithI jarjarita aMgavALI jANe jIvitathI tyajAyelI ja na hoya. tema atucha mUchane dhAraNa karatI, zarIra satkArane paNa nahI karatI, bhejanAdi kRtya pratye paNa aNagame darzAvatI hatI. AvI sthitimAM teNu rahI hatI. tyAM te dinalakSamI vyatIta thaI gaI. ane tenAM duHkhane jevA asamartha sUrya paNa astAcale caDhyo pRthvI upara saMdhyAdevInuM Agamana thayuM. pakSIo kilakilATa karavA lAgyA. tamAlavRkSanA guracha sadaza zayAmakAMtimaya timirapaTalI prakaTa thaI. AkAzamaMDaLanI zobhA AhalAdakArI hatI, paNa devakIne te dukhadAyI banI gaI vaLI saMtApane vahana karatI, zekAtura potAnA abhiprAyane jaNAvyA vinA, patinA viyogathI dukhita te aneka saMkalpa vikalpa karavA lAgI. pariNAme tene jIvita upara dhikkAravRtti pedA thaI gaI ane tethI ja jIvanalIlA saMkelI levA haiyu Atura banyuM. teNe ghaDI paNa divase sarakhI lAgavA mAMDI, svajana parivAra paNa tene kAme lAgyuM. have potAnA nirdhArane paripUrNa karavA Agekadama karatI, pitAnI beThakane tilAMjali daI, AtmaghAta karavAnI IcchAthI savajanane
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 286 : jaNAvyA vinA svagRhane choDI, virahane aMtima aMjAma lAvavA ekalI aTulI cAlI nIkaLI. gharathI samIpavartI kUvAmAM paDI AtmaghAta karavA taiyAra thaI. ane "pharI pharI AvA duHkhane pAmuM nahIM." ema kahevApUrvaka teNe kUvAmAM paDatuM mUkyuM. dhaba! ghaba! dhaba! avAja thatAM ja loke deDI AvyA. kUvAmAM tarUNapurUSa utaryA. devakI daSTipathamAM AvI. tene bahAra kADhI, paNa tenuM te prANapaMkheruM UDI gayuM. mAtra devakInAM nazvara dehanI prApti thaI. A vAtanI jANa tenA mAtA-pitAne thaI. sau zokamagna banI gayA. haju te devakInA patinAM mRtyunAM duHkhathI mAtA-pitA dukhI hatA te duHkhanI upazAMti paNa nahatI thaI. tyAM te bIjuM duHkha upasthita thayuM. temanI vyathAmAM vadhAro thayo. paDyA upara pATuM mAryAnI jema thayuM. haju to devakInuM zuM karavuM! tenI muMjhavaNano ukela maLe na hatuM, tyAM te A prasaMge upasthita thaye chatAM vyathita hRdaye mAtA-pitAe teNInuM pAralaukika kArya karyuM. eka pachI eka ApadAo sarjAtA baMne saMtApa karatA hatA. aMte A saMtApane jIravI zakavA asamartha te baMne TUMka samayamAM yamarAjanAM atithi banyA. gharanAM snehIjana paNa mRtyu zamyAe piDhI gayA. eka bAju bhaginInA mRtyunuM duHkha visarAyuM nahIM tyAM to mAtA-pitAnI chatrachAyA paNa chInavAI gaI. have rahyo ekaluM aTule saMtaDa. tene mana
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 287 3 saoNMsAra kAramAM lAgavA mAMDyo. du:khanI agana jvAlAmAM sekAtA sa'taDa mananI samatulA khAI beThA. teNe paNa mAtApitAnAM asthine gagAnadImAM visarjana karavA prayANu Ayu". mALamAM mahAaTavInI prApti thai. aTavInI bhayakaratA bhalabhalAne kapAvI detI hatI, chatAM niHsahAya sataGa AgekUca karya jatA hatA, tenA hAthamAM pATalI hatI. tyAM tA ekadama cArAnI TALakI AvI caDI. peTalIne joi kaMIka mAlamilkata haze, ema vicArI tenI pAchaLa paDayA. AgaLa sataDa pAchaLa cAra ! bicArA zuM kare? cAroe pakaDI pADayA. DhaphA patthara vaDe mArajhuDa karI, adhamUA karI nAkhyo. tenA ghAtathI pRthvI upara paDayA. paNa teNe mAtApitA uparanI gADha prItinAM kAraNe asthinI peTalI majabUta pakaDI rAkhI, eTale ceArAe tenAM gaLA upara paga mUkI tenI pATalI AMcakI lIdhI ane te pavanavege palAyana thaI gayA. peATalIne joI teo harSita thayAM, paNa cheDIne jotA ja hebatAI gayA. jenI AzA hatI, te vastu na hatI, paNa anya vastu nihALI. are A zuM ! mananI manamAM rahI gai. teo vilakhA paDI gayA. thAkathI ane cArAnA ghAtathI A bAju atizaya vedanAnI anubhUti karatA te ciMtanamAM garakAva thaI gayA. ciMtanathI mAnasanuM parivartana thayuM. tenI ciMtanadhArA AgaLa vadhI. ahA ! mAnavI ciMtave kai ane prApti paNa anyanI thAya
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 288 : che. vidhinI vicitratA ajaba gajabanI che. juo te kharA! mAtA-pitAnA asthine padharAvavA nIkaLela mane vidananI prApti thaI che. kharekhara te ayukta che. vidhinI prabaLatA te juo ! te buddhivihIna jInAM manavAMchitane pUratI nathI. te pachI A duniyAmAM rahevAthI mAre zuM? te karatAM te mRtyu ja zreSTha che. kharekhara, mArA jIvatarane dhikkAra che. nipuNyaka evA meM mAtA pitAnI chatrachAyA khAI, vaLI vahAlasoyI bhaginIne saMga paNa tUTayA. have kaMI manovAMchitanI pUrtinI zakyatA jaNAtI nathI. te pachI mAre jIvIne zuM karavuM ? jyAre duHkhanI vedanA bhayaMkara lAge che. tyAre mAnavI zubha vicAramAM layalIna bane che. ane mRtyulokamAM rahelA sukhanA bhegavaTAne paNa duHkhadAyI samajI asaMgI banelA mahAtmAnA jIvananI bhUri bhUri anumodanA kare che. saMtanI vicAradhArA AgaLa vadhI rahI. ahe! te dhanyAtmA! arayanA udayathI sukhanI upalabdhi thavA chatAM sAmagrI yukta manuSya paNAmAM rAcatA nathI. jeo Ihalaukika sukhasAmagrI paNa tRNa samAna gaNe che. vaLI uttarottara divyasaMpattinA bhoktA bane che. kharekhara! teo ja mAnavaloka upara avatarelA puNyAtmAo che! temanuM jIvana paNa dhanyAtidhanya che? jayAre amArA jevA pAmara, kevala sukhanI pAchaLa pAgala, aneka duHkharUpI kAdavamAM khUpI jAya che. chatAM sukhanI prApti mATe ja prayatna kare che. kharekhara! pelA viSayamAM sukhAnubhUti karatAM bhUMDa ane
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 289 : viSayasukhanI abhilASA karatAM amArA jIvanamAM zuM phera ? kaNa sukhanI pAchaLa mahA duHkha upArjana karanArI A abhilASAo che. paNa satyanI pichANa thatI nathI. kharekhara ! AjanuM jagata paNa bhautika sukhanI prApti mATe, vAsanAonI pUrti mATe haraNaphALa bharI rahyuM che. temAM kyAreka jIvana rahesAI jAya te paNa pravRtti to cAlu ja che. jagatanA tamAma jIne dukha gamatuM nathI, duHkhane pratikAra kare che. paNa pravRtti uMdhI kare. vaLI duHkhanI prApti zAthI thAya che. tenA pratikAranA upAyo kyA che? ene teone khyAla nathI, mATe te duHkha vimecananA upAya AdaravA chatAM teo baMdhanamAM sapaDAI jAya che. vAsanAnA tyAga vinA satya sukhanI prApti ke dukha vimocanane kaMI upAya nathI. kUdake ne bhUsake vadhatI jatI vAsanAo mAnavIne kerI khAya che. pariNAme teone sukhanI prApti thatI nathI. ane teo dukhanI UMDI khAImAM paTakAI jAya che. have te mahAnubhAva, mAtA-pitAnI asthinI bAMdhelI piTalI naSTa thatAM cittamAM azAMti dhAraNa karate, vedanAthI parAbhUta thate, vedanAne aMta ane jIvitane aMta lAvavAnI IcchAthI unnata sivalIvRkSa upara caDa. teNe lattAnA samUhathI pAza banAvyo. te kaMThamAM AropaNa karavAnI taiyArI kare che, tyAM eka banAva bane che. tenuM zravaNa thatAM AtmaghAta karavAnI vINuM vAge 19
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 290 : pravRtti tyajI AtmakalyANanA mArganI tene prApti thAya che. patanamAMthI utthAna sarjatI te ghaTanA kaI? te have sAMbhaLIe. - A ja vRkSa upara eka piopaTa ane piTI rahetA hatA. tyAM zukarAja bahAra jaI kakyAMkathI AvI caDhyA. tyAre zukIe kahyuM e priyatama! kema Aje ATalI rAtri vItI gayA pachI AvyA? tame kyAM gayA hatA? he priyA ! meM Aje AzcaryabhUta ghaTanA sAMbhaLI. tethI ahIM AvatA vAra lAgI che. che! kahe che? ema ja che, te mane paNa te vAta kahe ne ! cAla tyAre sAMbhaLaH je Aje huM kyAMkathI malayagiri upara gayo hate. tyAM zaMkhapurAdhipa rAjarSi sUradeva nAmanA mahAmuni hatA. duSkara tapa karatAM, tapanAM prabhAvathI temane jaMghAcaraNa labdhi utpanna thaI hatI. te mahAtmA nirvina dharmadhyAnamAM ArUDha thavA eka nirjana jaMgalamAM vananikuMjamAM kAryotsaga dhyAnamAM rahyA hatAM. tyAM mila nAmane brAhmaNa saMzaya pUchavA munibhagavaMtanI samIpe AvyA. te samaye munipuMgava paNa avicala kAyo- tsargamAM, zarIranI sarva ceSTAnA rodhapUrvaka taraMgarahita samudranI jema sthira zAMtarasamAM taraboLa dhyAnamAM magna banyA hatA. dhyAnano prabhAva te aciMtya che! zItavAyu paNa temanA dehane kaMpAvI zake nahIM. kharapavanathI prerita agni paNa upadrava karI zako nathI. vaLI surAsuroe karela ke lAhala
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 291 : paNa kRtipathamAM AvatuM nathI, te pachI bhujaMgAdi duSTatAnI pIDAnI te zI gaNanA? dehanuM paNa bhAna bhUlI javAya, AvA dhyAnamAM zailarAjanI jema aDaga, vaLI saumyaguNe karI pRthvItala upara prApta thayela jANe caMdrabiMba ja na haya, evI temanI avasthA nihALI brAhmaNa te temanA mukhakamalane vAraMvAra ekITase nIhALavA lAgyo. temane jotAM nayana tRpta thatA na hatA. daSTi temanA mukhAraviMda uparathI haTatI nahotI. jyAre zilA upara sthita temaNe dhyAnanI samApti karI, tyAre bhAlatalathI bhUtalane sparza karI munivRSabhane teNe vaMdanA karI. aho bhagavaMta! ghaNuM samaye ciMtAmaNiratnathI paNa atidurlabha ApanuM darzana thayuM che ! vaLI ApanA darzanamAtrathI huM AnaMdita thayo chuM. kharekhara ! mAruM jIvana dhanya banI gayuM che.! jaMgalamAM maMgalamaya muni bhagavaMtanuM darzana mArA bhAgyodayane sUcita kare che ! ema kahI viSe kahyuM : "e karUNAsAgara! mArA upara kRpA kare. mArI vyathAne A5 sAMbhaLo. pratisamaya mAruM zarIra rogothI gherAyeluM rahe che. kyAMya sukhe rahI zakatuM nathI. te he nAtha ! meM pUve evA kevA karma karyuM haze ke, atyAre huM duHkhI chuM. Apa sivAya mane A vAta kahevA koI samartha nathI. e svAmI! kRpA karI mane jaNAve. vipranI gadagada vANuM sAMbhaLI nirmala avadhijJAnathI tenA pUrvabhavane jANa karUNAsabhara hRdayathI temaNe kahevAnuM zarU karyuM.
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 22 : are brAhmaNa ! jema tuM du:khane pAmyA che. tema tArI patnI paNa duHkhane pAmI che. tArA-pUrvabhavanuM samagra vRttAMta tuM sAMbhaLaH hAthIonA samUhathI bharacaka, aneka vRkSothI gahana, sUryanA kiraNane prasAra paNa jyAM aTakI gayo che, evI latAethI AcchAdita vidhyATavI nAmanI mahAiTavI hatI. tenAM eka bhAgamAM Azrama che. tyAM be brAhmaNa putra mAtApitAnI sAthe kalaha karIne AvyA hatA. tyAM kulapatie teone dharma darzAvyo. pratibaMdha pAmI temaNe tApasavrata svIkAryuM. tyAM teo kaMdamULa-phalAdine AhAra, trisaMdhyAdevatApUjana, atithinuM sanmAna vagere kRtya dvArA divase pasAra kare che. ekavAra AhAranI zodha mATe teo vanamAM-bhaTakatA hatA, paNa teone viziSTa phalanI prApti thaI nahIM. tyAre teo dekhAvamAM suMdara pAkI gayelA uMbaranA phalene laIne jaMgalamAMthI AvyA. pachI devatA atithinuM smaraNa karI AhAra karavA mATe phaLone teDIne jue che, tyAM te cArebAjuthI kRminA AkAravALA ghaNA jIvo nIkaLyA. tethI tene atuccha phaLa mAnI teo paraspara ciMtavavA lAgyA. are! are! A te dharma kahevAya ke, jyAM jIvone vadhu jaNAya! pahelA gurUe kaMdamULa phalAdi nijIva kahyA hatA. paNa atyAre ApaNe carmacakSuthI aneka jIne nIkaLatA joI rahyA chIe. te zuM evA tuccha phaleno AhAra ApaNAthI
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 293 : thAya kharo ! AmAM tathya zuM che? zuM gurue ApaNane bheLavyA? ahIM kaMI ja rahasya samajAtuM nathI. paNa hA. cAle, najIkamAM ja hastitApasa che. tene jaI pUchIe ane ApaNuM saMdehanuM nivAraNa karIe. ema nizcaya karI baMne hastitApasa pAse gayA. AdarapUrvaka praNAma karI bhUtale beThA. vinayapUrvaka pitAne saMdeha temane jaNAvyuM ke, "eka AjIvikA mATe aneka jIvono nAza karavuM te zuM yukta che? svarakSA mATe parane vinAza karavAmAM zuM ghama che? tyAre temaNe paNa vicArIne pratyuttara Apyo juo, A kaMdamULAdine AhAra karavAthI aneka jIvone nAza thAya che. paNa te tApasane ucita lAgyo chepaNa amArA gurune te anucita lAgatAM amane A pramANe kahyuM: "hAthInuM mAMsa khAvuM" vaLI eka ja hAthIne vadha karatAM tenuM mAMsa paNa ghaNA divasa sudhI cAle che. vaLI zarIranI sthiti paNa ghaNA kALa sudhI TakAvI zakAya che. mATe hAthInA mAMsane AhAra karavAmAM doSa nathI paNa guNa che. kemake eka jIvana vadhathI aneka jIvonuM rakSaNa karavuM te zreSTha dharma che. vaLI ghaNA guNonI siddhi thatI hoya, te lezamAtra deSa sevavo te ISTa che. jemAM samagra zarIranI rakSA mATe sarpadaMzavALI aMguline cheda karavo hitAvaha che, tema he vatsa! hAthInuM mAMsabhakSaNa karavAmAM kaMI deSa nathI. pitAnI mati anusAra hetu, udAharaNa darzAvI teNe pitAnA matanuM khaMDana ane tApasavratanuM khaMDana karyuM. ane
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 294 : pelA bheLA ajJAnIne cittane AkarSI lIdhuM ane mUDha evA temaNe hastitApasa vrata aMgIkAra karyuM. tyAra pachI vratanuM pAlana karatA, ajJAnathI aMdha banI, dharmanA bahAne ghaNuM pApa upArjana karI, marIne teo vyaMtaranikAyamAM utpanna thayA. tyAM dazahajAra varSanuM AyuSya bhogavI teo matyalokamAM avataryA. tyAM kausaMbInagarImAM garIba brAhmaNane tyAM putrapaNe avataryA. tyAM vedazA ane abhyAsa karI vedajJa thayA. yajJa, pitR zrAddha vagere kRtya karI jIvana gujAratA hatA. temane rAjarAjezvara, zreNI senApati vagere yajJAdi karavA mATe AmaMtraNa ApatA hatA. ekavAra kausaMbI-nAdhipane duHsvapna AvyuM. tenA phaLane jANavA vedazAstramAM pAraMgata te baMne upAdhyAyane teNe belAvyA. pachI pitAnA duHsvapnane jaNAvI tene pratikAra karavA zuM karavuM joIee saMbaMdhI temaNe pRcchA karI. tyAre temaNe kahyuM: deva! duHsvapna, kucaha, durnimitta, bhUtapretAdi pIDAonI upazAti mATe ekaso ATha ghaDAono balidAnapUrvaka he mahavana kara joIe. turta ja narapatie azvamegha yajJanI sAmagrI bhegI karI lIdhI ekasone ATha zreSTha ghaDAo taiyAra karyo, agnikuMDanuM nirmANa karyuM. pachI pelA brAhmaNa putrane AmaMtraNa ApyuM. pUjA, sakArAdipUrvaka rAjAe teone yajJa kAryamAM joDayA.
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 295 : temaNe paNa ghaDAone maMtrathI adhivAsita karyA pachI azvamegha yajJanI prathama zarUAta thaI. teoe mULamaMtranI uracAraNA karI. A~ lokapratiSThitAn catuvizatIrthakarAn RSabhAdhAna vardhamAnAntAn siddhAn zaraNaM prapadyAmahe, A~ pavitramagnimupaspRzA. mahe, yeSAM jJAtaM sujJAtaM, yeSAM dhIraM sudhIraM, yeSAM nagna-sunagnaM brahmi-sabrahmicAriNaM, uditena manasA devasya maharSibhimaharSayo gudAnA yajJatA ja rU5 rakSA mAtu, rAMtirmavatu, kAmavatu, tuSTiMrbhavatu, vRddhirbhavatu svAhA / A pramANe zAMti maMtrane ucAra karI jyAM bane brAhmaNa putra azvone hemavAnI taiyArI kare che. tyAM to eka AzcaryakArI ghaTanA banI gaI. homa-havananI taiyArI jotA eka azvane jati-smaraNa jJAna utpanna thayuM. tene pUrvabhavanI samRti thaI gaI. aho! pUrve paNa A brAhmaNe e mane havanamAM hema karyo hato. have te A upAdhyAyane nAza karI bIjA azvone bacAvuM. ema vicArI pUra prahArathI teonA hRdaya upara prahAra karyo. joradAra prahArathI bane mRtyune bheTyA. teo jIvasaMhAra mahA mithyAtvanI puSTi, unmArgamAM pravRttithI pApa upArjana karI. pApathI bhAre zarIrI lohapiMDanI jema simaMta narakAvAsamAM utpanna thayA. aho jayAM gADha aMdhakAra ! prakAzanuM te nAma ja nahIM. vedanAnI parAkASThA te jANe tyAM ja daSTigocara thAya! pApanI anubhUtinuM sthAna jANe bIje kyAMya nahIM. vaLI tyAM tADana,
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 296 : tana, sAmIvRkSa upara ArApaNu, vaitaraNInA pravAhamAM pravahaSNu, chedana, bhedana, vazilA upara AsphAlana, vAnalanI aMdara zekAvu ku'bhImAM pacana vagere vedanAne sahana karatAM duHkha pUrvaka teo jIvana pasAra karavA lAgyA. kharekhara pApanA bhAgavaTA karavA jIva narakamAM cAlyA jAya che, mATe ja mAnava ! kSaNabhaMgura jIvana pAchaLa pApAra bhA karI jIvananI ujjavala cAdarane malIna karavI nahIM. nahIMtara tArU astitva ahIM nahi rahe. kadAca AvI narakabhUmimAM cAlyeA jaiza. mATe mAnava ! ceta! ane jIvanane ujjavaLa anAva A bAju narakamAM vedanAne sahI AyuSya kSaye tyAMthI banne jvalana nAmanA brAhmaNanA putrapaNe avataryAM. pUrvabhavanA saMkha'dhathI paraspara prItine vahana karatAM tee vRddhine pAmyA. paNa teo vedAdinA vahana vinAnA abhaNu, brAhmaNu samA cArInI AcaraNA rahita, jIvana nibhAvavA jugArAdi vyasanamAM pravRtta thayA. vyasana eTale viSavelaDI, tene pAMgaratAM vAra ja nahIM lAge. eka vyasananI late caDhelA jIva aneka vyasanamAM pravRtti kare che. ahIM banne jaNA cArI karavAmAM Asakta thayA. teonI kuceSTAnI jALu pitAne thai gai. tyAre temaNe rAjyanA kAraNika purUSA dvArA ta nA karAvI peAtAnA gharathI teone kADhI mUkavA. A che AdezanA mA-bApA! putranI kuceSTAne jarAya calAvatA nahIM. anItine AvakAratAM nahIM. tyAre AjanI bhAratIya
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajAmAMthI saMskRtie te jANe dezavaTe lIdhe che. mA-bApa paNa kusaMge caDelA putrone AvakAre che. pariNAme saMskRtine satyAnAza thaI rahyo che. tyAre A badhI kathAo sadAcAranA pATha zIkhave che. jIvanane sadAcArI banAvI urvagAmI banAve che. have mA-bApathI tiraskAra pAmelA teo nagaranA bAhya pradezomAM bhaTakavA lAgyA. tyAM koI bhUtila nAmanA dhAtuvAdI sAthe teonuM milana thayuM. teNe banene bhejana karAvyuM. vastrAdi dAnapUrvaka teonuM sanmAna karyuM. teNe banenA cittane AkarSI lIdhuM. teonI paramamaiitrI baMdhAI gaI. have ekavAra bhUtile kahyuM : juo ! tamAre kuberanI jema Rddhi-siddhithI bharapura thavuM che? te mArA vacanane svIkAro. te tamane akSINa vaibhavazALI jAvajajIva khUTe nahIM tema dhanathI paripUrNa banAvI dauM. pachI lAMbAkALa sudhI sukha ja sukha! duHkhanuM nAma ja nahIM. te sAMbhaLI sukhanI pAchaLa AMdhaLI doTa mUkanArA bane taiyAra thaI gayA. ane tenuM vacana svIkAryuM eTaluM ja nahIM. paNa tene anusaravA lAgyA. bhUtile paNa kAryavAhI zarU karI. pachI teone daSTivyAmohathI suvarNasiddhine prayoga batAvyo. pelA bheLA te vizeSathI tenI ArAdhanamAM tatpara thayA. potAnA hAthamAM AvelA jANI teNe ekavAra kahyuM." are putro ! hAlamAM suvarNasiddhi mATe jarUrI auSadhirasa nathI. mATe tenI zodha mATe tame tuMgAra girivara upara cAle, tyAM lakSavedhaka
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 298 : rasakupikAmAMthI rasa grahaNa karI ApaNe pAchA pharIzuM, dAridrane jalAMjali daIzuM ane sukhAnubhUti karIzuM. bane jaNA taiyAra thaI gayA. zubha muhUte teoe prayANa AdaryuM. kuMbha pramANamAM be tuMbaDA, deraDA, mAMcI vagere upakaraNe laI bhUtila sAthe cAlyA ane pUrva kathita giri upara AvyA. tyAM atyaMta gaMbhIra rasakUpa nihALyo. sarve AnaMdita thaI gayA. pachI bhUtile cAre dizAmAM baliprakSepa karI pUjA karI. ginI-kulane prIti pamADI, pachI bannenA zarIre caMdananuM vilepana karyuM. temane manovAMchita bhajana karAvyuM. zvetavastranuM paridhAna karAvI eka hAthamAM tuMbaDuM bIjA hAthamAM derI sahita rasakUpikAmAM utAryA. jyAM tyAM gADha aMdhakAra hate. jANe yamarAjanA mukhamAM ja praveza karyo na hoya? chatAM mahAna apAyane avagaNatA, ekAMte phalamAM Asakta, dhanAtha mUDhajI pratyakSa duHkha jANavA chatAM prANanAzane paNa jatA nathI. juo te kharA ! rUpamAM Asakta piluM pataMgiyuM ! pradIpanI timAM jhaMpalAvI jIvana gumAvI de che, tema mUDha jIvo potAnuM jIvana gumAvI de che. have kUvAmAM adhamukha kuMbha rAkhI rasa bharavAno prAraMbha kare che. tyAM te temaNe atyaMta gupaka ane durgadhI be zaba joyA. teo bhayabhIta banI gayA. are A zuM ? ema vitaka karavA lAgyA. zuM ahIM pahelA keIe rasa mATe mokalelA mANasa haze ke kSudhAtura teo maraNane pAmyA haze. athavA
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 299 : zuM sArthIonI bhUtAdi AvI avasthA karatA haze? athavA keIe pUjA nimitte balidAna dIdhuM haze? ema bhayathI AkuLa-vyAkuLa teo vicAraNA karatA hatA, tyAM te jANe maraNAMtika saMketane sAkSAtkAra karAvavA mATe ja na hoya, tema teonI DAbI AMkha skurAyamAna thaI. temane apazukananI eMdhANI thaI gaI. chatAM dhIre dhIre tuMbaDA bharIne doraDuM halAvI bhUtine saMketa karyo. tuta ja bhUtile kahyuM "pahelA tuMbaDAne kAThuM pachI tamane kADhIza." banee tenuM vacana svIkAryuM. bhUtila paNa saMtuSTa thaye. rasatuMbaDAne bahAra kADhI, svArthI bhUtila pitAnuM kArya siddha thatAM baMne brAhmaNone rasakUpikAmAM pUjA bali nimitte nAMkhI pitAnA sthAne cAlyo gayo. te banane kSudhAtura kUpamAM mRtyu pAmyA. pachI bane jaghanya AyuSyavALA vyaMtaradeva thayA. AyuSya kSaye tyAMthI cavI temAMthI eka te he bhadra! malayagiri taTa para bibhUtakapuramAM, tuM saMmila nAme brAhmANaputra thayo che ane bIje kuNAla dezamAM kuzasthala saMnivezamAM ke lAgagRhapatine saMtaDa nAme putra thayuM che. hAlamAM te kUvAmAM patana dvArA maraNa pAmelI bhaginInA dukhathI duHkhita mAtA-pitAnA mRtyu pachI tenA asthine grahaNa karI tIrthamAM padharAvavA jatAM mArgamAM tene ceAroe lUMTayo. have asthi graMthinA nAzathI mahAzakAkula te prANatyAga karavA tatpara thayo che. to he mila! hAlamAM tArA pUrvabhavanAM bAMdhavAnI A sthiti che.
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ 300 : vaLI hAlamAM he mahAnubhAva! tuM pUrve karela duSkarmanA ge mahAtIkSaNa duHkhanAM bhAjanabhUta AvI dukhI avasthA anubhavI rahyo che. kyAreka sage dAhajavara, kyAre ghananAzathI zoka, kyAreka sagA saMbaMdhIonA dagAthI duHkha te kyAreka lAbhanA abhAve ciMtAtura, kyAreka peTamAM zUlAdi vedanAthI tuM dIna banI jAya che. AvI badhI avasthA nimitte vinA banatI nathI. emAM nimittabhUta che. tArA duSkarmo ! tethI ja tane lezamAtra sukhanI prApti thatI nathI. he bhadra! have je tArA manamAM kaI saMzaya heya te jaNAva. tenuM nivAraNa karI huM kRtArtha thAuM. munibhagavaMtanA mukhe pUrvabhava sAMbhaLI tatakSaNe tenA kapaDalo zithila thayA. semila brAhmaNane jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. teNe pUrve anubhUta duHkhane najara najara nIhALyuM. tyAre AtmasaMvedana thatAM vadhu dukhita hRdayavALA teNe kahyuM : bhagavan! tame je kahyuM te satya ja che. temAM talamAtra phera nathI. kharekhara ! jagatamAM Apa ja jJAnadivAkara che. to have mArA eka saMzayanuM nirAkaraNa kare. atyaMta duHkhathI AkAMta mArA dehano nAza jhapApAtathI ke animAM baLI marI, ke gaLe phAMso khAI karUM. have te A duHkhathI trAsI gaye chuM. mAruM jIvana nirasa banI gayuM che. athavA keI bIje pratikAra che kharo? Apa ja mane upAya batAve ane duHkhathI mukta karo he bhadra! sAMbhaLa! te kaI ja pratikAra nathI kevala
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 301 tArA A vicAre duHkha-paraMparAne vRddhi pamADanArA che. vaLI anya jIvonA nAzathI AtmAnuM rakSaNa thatuM nathI. paNa pararakSAthI svarakSA thAya. save jene samAna gaNavA temanA nAzathI paramukha banavuM joIe. vaLI tapa, niyama, krodhAdine nigraha, IdrinuM damana karavA dvArA dukhaparaMparAnuM visarjana thAya che. paNa dehanA nAzathI kadI dukhano aMta Avato nathI. keIne Avyo nathI ane koIne Avaze paNa nahIM dukhanAza mATe dehanAza e te ajJAnI jIvonI ceSTA che. paNa duHkhanAza mATe dukha prAptimAM kAraNabhUta je deze che tenuM umUlana karavuM joIe. doSaumUlanathI duHkhanAza thAya che. pariNAme jIvane sukhanI prApti thAya che. vaLI doSa te ajJAna, mithyAtva-rAgadveSAdi aMtaraMga zatru che. sarva duHkhanuM mULa A deze ja che. tene nAza viveka, jJAna, bhAvanAthI thAya che. mATe zratamaya jJAnamAMthI ciMtanamaya jJAna aMte bhAvanAmaya jJAnanI prApti karavI joIe. uttama bhAvanAthI aMtaraMga zatrune pratikAra karI zakAya che. ane duHkhadAyI karmanAzathI jIvane sukhAnubhUti thAya che. tethI ja he mila! tenA vinAza mATe ja tuM prayatnavaMta bana. svayaM vinAzI dehanA vinAzathI zuM? vaLI dehanA vinAza dvArA sarjAtI jIvahiMsAne tuM vicAra kara. A vicAraNA ja tane duAkhavimocananA satyarAhane batAvaze. vaLI giri uparathI jhaMpApAta karavAthI zuM tArA duHkhane
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 302 : tuM nAza karI zakIza? kevala tArA sukhane khAtara bhUmitalavartI aneka jIne kaccaraghANa thAya te zuM tane sukha Apaze? kadApi nahIM. kiMtu pApane baMdha karAvI mahAduHkhanI prApti karAvaze. tArA sukhanAM vicAre te havAmAM phaMgoLAI jaze. mATe ja giri uparathI patana duHkhadAyI che, jala, agnimAM paDavAthI temAM rahela jIne ghAta thAya che. te aniSTa phaladAyaka che. mATe he bhadra! tuM saMyamayegane Adara kara. vaLI tuM vAMchitArthane saMpAdana nahIM karanArI virUddha matine tyAga karI de. | muni vacanathI dharmanuM satya svarUpa samajAtAM viprane meha dUra thayemohAMdhakAra harI jatAM divyaprakAzamAM AtmavikAsane mArga daSTigocara thaye. ane te ja muni bhagavaMta samIpe dukhanAzinI pravajyA svIkArIne aNagArI AlamamAM teNe praveza karyo ! he sutanu ! A AzcaryakArI kathA meM Aje sAMbhaLI. tethI ja AvatAM ATaluM moDuM thayuM che. banane vacce vArtAlApa sAMbhaLI AtmaghAta karavA pravRtta thayelA saMtaDane vRkSa upara pUrvAnubhUta bhAvanuM smaraNa karatAM jAtismaraNa jJAnanI prApti thaI. tene agama-agocarabhAvanI kuraNA thaI AvI. pUrvabhavanI pratyakSatA sAthe tene dukha vimecanane upAya lALe. satyanuM anaveSaNa karatAM teNe AtmaghAtanA vicArathI pIchehaTha karI. ane turta ja vRkSa upara beThelA zukane kahyuM : ! ! niSkAraNa bAMdhava! zreSThapaMkhI! tAre pIvuM nahIM. paNa huM kahuM te tuM sAMbhaLa. tuM mAre kharekhara upakArI che.
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 303 4 kemake tArA priyA sAthenA vArtAlApathI mArI rahasyamaya jIvana kahAnI pragaTa thaI gaI. je mila brAhmaNanI te vAta kahI te mAre janmAMtarIya bAMdhava hate. vaLI munipuMgave je bhAnuM pratipAdana karyuM, te meM yathAsthita anubhavyuM che vaLI hAlamAM huM AtmaghAta karavA ja A vRkSa upara caDho chuM. paNa kharekhara ! mArUM ahIM Agamana ane tAre vArtAlApa zravaNa karavAthI mane tatvadaSTinI prApti thaI che. keI sukRtAnu sAre mAruM tArI sAthe milana thayuM che. ane jIvana parivartana karavAmAM tuM sahAyaka thayA che. have huM AtmaghAtanI icchA saMkelI laI karmaghAta karavA icchuM chuM. he zukarAja ! mAro sarva abhiprAya kaho, atyAre tane eka prArthanA karuM chuM, tuM svIkArIza te jarUra mAro AtmakalyANane mArga saraLa banI jaze. tethI ja he priya mitra zukarAja ! je te muni bhagavaMtanuM ahIM keIka rIte Agamana thAya, te nizcita huM mile prApta karela mArgane anurUM. paNa mArI A abhilASA pUrNa karavAmAM tuM sahAyaka thA, tuM tyAM jaI te muni bhagavaMtane mAre abhiprAya jaNAvaje. nahIMtara te temanA abhAvamAM vAMchitArthanI prApti kevI rIte saMbhavaze? ' are bhalA mitra! eTalA mAtrathI ja kAryanI siddhi thatI heya, te tuM viSAda kara nahIM. huM temanI pAse jAuM chuM, ema kahI rAtrI pUrNa thatAM zukarAja gaganamAM viharI gayA. ane kALakSepa vinA baMne malayAcala parvate AvI caDhayA.
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 304 : tyAM jagatprakAzaka jANe sUryadeva ja na heAca, tevA tejasvI sUradeva rAjaSine joyA. temane vaDhanApUrvaka sa'tarka peAtAnA abhiprAyane temanI samakSa vidita karyA. tyAre pArzvavartI sAmile pUchyu : bhagavAna ! tekANu ? je me tane pUrva janmanA bhAinI vAta karela te ja A saMta che. ahA gurudevasa'taDha ! sa'taDa! nAmazravaNuthI pR bhavanI smRti pratyakSa thaI gaI. tenu haiyu. Ana'dathI thanaganI uThayu, tene navIna rasanI anubhUti thai. pachI tA guru bhagava'tane caraNe paDI sataTe vijJapti karI. e karUNAnidhAna ! vAtsalya mahedadhi ! gurudeva ! gurudeva! mane A bhavasAgarathI tArA. tyAre dIkSAnI mAMgaNI karatA sa'taDa samakSa bhagava'te vistArapUrvaka pratrajyAnuM svarUpa jaNAvyuM. tene utsAhita jANI tene Adhi-chyAdhi-upAdhijanya duHkha nAzinI dvIkSA pradAna karI. devatAe tene dharmopakaraNa ApyA. pachI pUrvabhavanA sahacArI prItipUrvaka ane rahevA lAgyA. guru paNa grahaNAsevana zikSA pradAna karatAM sUtrAnI vAMcanA ApatA hatA. tapanI ArAdhanA karatAM, aniyata vihAravaTe pRthvItala upara te vicaravA lAgyA. sudara prakAre sayamI jIvananuM pAlana karatAM guNAnurAgI sa'taDa muni ucca bhAvanA bhAvatA peAtAnA lakSyane sAdhavA tatpara banyA. teo munionI vaiyAvacca vigere kAryamAM udyamI banyA.
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 305 : "guru AjJAne prANa" mAnI satata guru sevAmAM tatpara banyA. ane kaI alaukika jIvana jIvavA lAgyA. sukRta dvArA temanA divase vyatIta thavA lAgyA. sAthosAtha puNya paNa agaNita upArjana thavA mAMDayuM kalyANa mitranA milanathI jIvana paNa kalyANamaya banyuM. ekavAra vyAdhinI vedanAthI najIkamAM jIvanane aMta jANI mahAtmA saMtaDe aNasaNa svIkAryuM. te aMtima ArAdhanAmAM pravRtta thayA. temaNe paMcanamaskAra mahAmaMtranA smaraNapUrvaka sarva jIvonI sAthe kSamApanA karI lIdhI. Ihalaukika AzaMsAthI rahita, dharmadhyAnamAM parAyaNa saMtaDamunie A phAnI duniyAne tyAga karyo. kAyA paDI rahI ne mahAtmAne jIva divyalokamAM prayANa karI gayo. mahAtmA maTI divyAtmA paryAyane temaNe dhAraNa karyo, divyarUpa dhArI zakasama vibhAvazAlI, vIsa sAgaropama AyuSya vALa prANutakalapamAM te deva thayA. rU5lAvaNyadhArI teNe tyAM viSayasukhanI anubhUti karI AyuSya pUrNa karI tyAMthI ravIne mAnavakamAM tenuM avataraNa thayuM. mAnavalokamAM pitanapuranagaramAM samagra kSatriyakulamAM pradhAna zrI samarasiMha rAjavI che. tenI pannA nAmanI pradhAna patnI che. teNInA garbhamAM putrapaNe avataryo. yogyAvasare teNe putrane janma Apyo. putrajanmanI vadhAmaNIthI samagra rAjamaMdiramAM harSanA sAgariyA umaTayA. nagaramAM AnaMda-maMgala pravatya. vINuM vAge 20
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 306 : samagra pRthvI upara AnaMdanuM mojuM pharI vaLyuM. dIna anAthane mahAdAna apAvyuM. kharekhara harSita thayelA puruSane ciM heya? zuM ApavA gya na hoya? sava AnaMdamaya vAtAvaraNa prasarI gayuM. have jyArathI te mahAtmAnuM mAtAnA garbhamAM Agamana thayuM. tyArathI ja rANI bhadrayazavALI thaI. te nimittane anusarI kulanA sthavirajanoe yegyAvasare putranuM "bhadrayaza" nAma sthApana karyuM. paMcadhAtrIthI puSTi pAmate dehathI vRddhi pAmI kumArAvasthAne prApta karI teNe samagra kalAonuM zikSaNa meLavyuM. jANe bRhaspati ja na hoya, tema sarva zAstramAM ceDA samayamAM ja pAraMgata thaye. ekavAra samAnavayaska rAjaputro sahita IcchAnusAra kIDA karatAM mannakuMjara nAmanA udyAnamAM kayAMkathI te AvI caDhayo. tyAM AjubAju paribhramaNa karatAM ekAkI ja kadalI gharamAM praveza karyo. tyAM sarvAge sutIrNa lehakIlikAmaya mahAduHkhathI zabdaccAraNa karavA asamartha eka purUSa je. tene jotAveMta ja rAjaputra vismaya pAmyo. ane vicAravA lAgyuM ke, zuM A bibhISikA? ke daSTine vizvama? athavA buddhine viparyAsa? bhale je che, te paNa atyAre te duHkhathI saMtapta jIvanuM rakSaNa karavuM e purUSadharma che. te tenuM AcaraNa karUM. tarata ja tenI pAse jaI lohakilikA bahAra kADhI, tenI vedanAne vega maMda thaye. eTale rAjaputre pUchayuM, "he bhadra! tuM koNa che? tAruM nAma zuM? ane tenAthI tene AvI
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 307 : maraNAMtika ApadAnI prApti thaI. te paramArthane tuM jaNAva. tyAre dIrdha zvAsapUrvaka azru paripUrNa nayanathI teNe kahyuM : bhe mahAbhAga! jIvitadAtA! je kaI kathanIya hoya, te tane nivedana karIza. nahiMtara sarvathA na kahevuM e ja suMdara che. vaLI sujanane kathanIya te ja che ke je manane saMtuSTa kare. nahIM te te akathanIya ja sArUM. vaLI je mArI A avasthA sAkSAt te joI. te nirlaja evA mArA nAmane tArI AgaLa kevI rIte pragaTa karUM? vaLI jenAthI mane AvI avasthA thaI, tenuM nAma paNa lajita evA mAre zI rIte kahevuM? tArI AgaLa kahevuM anucita che. ema kahI te mahAduHkhane pAmyA. te mUchita thayo. tenI AMkhe mIMcAI gaI, te cetanA rahita thayo. tenI AvI dazA joI rAjakumAre vicAryuM: are ! meM A mahAnubhAvane nAmAdi pUchIne pharIthI AvI duSTAvasthAmAM nAMkhyo. zakAtura rAjakumAra vastrAMcalathI pavana nAMkhavA lAge, zItapacAra karyo. zarIra saMvAhana karyuM. tethI tene thoDIka vasthatA prApta thaI. te purUSane ArAma karate mUkI rAjakumAre saMhiNI nAmanI auSadhi maMgAvI. tenA rasane te traNa upara lagADo. turta ja maMtrauSadhinA aciMtya-prabhAvathI te svasthazarIrI thaye. pachI rAjaputra tene rAjamaMdiramAM laI gayo. tene snAna, vilepana, bhojanAdi, karAvyuM. svastha thaI tene ucita samaye rAjaputre kahyuM ke huM tIkSaNadukha utpanna
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 308 : karavA vaDe tene jANuM chuM. vaLI tane pUchavuM yogya nathI, chatAM pUrvApara tArA svarUpane nahIM sAMbhaLavAthI mane kyAMya cena paDatuM nathI. zuM karuM? tyAre te purUSe tenA abhiprAyane jANIne kahyuM. "narendrasuta! ema ja che, te mULathI mArI vAta tuM sAMbhaLa. vaitADhaya parvatanA pUrva bhAgamAM bhagapura nAmanuM nagara che. tyAM samara nAmane becarAjane amAtya che. tenA be putra che. temAM jayeSTha putra huM sAgara ane bIje rUdradeva, amane bannene zAstrAdino abhyAsa karAvyo. ame gaganagAminI Adi vidyAonA jJAtA thayA. yuvAvasthAne prApta thayela ame gRhakArya citavavA pravRta thayA. paNa te laghubAMdhava pade pade mArA chidrone zodhate hate. geDI paNa bhUlane zodhI pitAne bevaDI karI kahete. paNa te mahAnubhAva gADhaprItithI zravaNa karI tenI avadhIraNa karatA paNa mane kaMI ja kahetA nahIM. be, traNa, pAMca, vAra ALapaMpALa karatA te laghubAMdhavane joI pitAe nizcaya karyo ke "A keI Ane janmAMtarane zatru haze." tenA ghaNA prakAranA virUddha vacana sAMbhaLavA chatAM pitA mArA pratye te anucita vANIne ucAra karatA nahIM, paNa prItibhAvathI divasa pasAra thatA hatA. kyAMyathI paNa mArI duSTAvasthAne nahIM te rUdradeva cittathI dukhita hatuM. tenA abhiprAyane svajanoe jANyo.
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 309 ? ekavAra mArA zarIramAM vedanA pragaTI auSadhAdinA upacAra zarU karyA. tyAre mArI pratye zatrutA dharAvate rUdradeva virUddha auSadhAdinuM saMjana karavA lAge tenI jANa pitAne thaI. tene dhaDakAvya. tyAre vilakSamukhavALe "huM kaMI ja karUM nahI" ema kahI tyAMthI cAlyA gayA. tyArathI mAMDI pitAe lokenI avarajavara baMdha karI dIdhI ane pote ja AdarapUrvaka mArI sArasaMbhALa karavA lAgyA. keTalAka divasa pachI huM svastha thayo. tyAre pitAe kahyuM vatsa! rUdradevanI sAthe tAre bhajana zayana, gamanAgamana krIDA vagere karavuM nahIM. te tAro kalyANakArI nathI. paNa tArI sAthe zatrutAthI vate che. te tane artha mAM pADaze. tethI tAre cetIne cAlavuM. pitAnuM vacana meM svIkAryuM. ekavAra rUdradevane khabara paDI ke A mane anusarate nathI. virUddha cAlanAro che. tethI bAhyAvRttithI sneha dhAraNa karI mane vizvAsa pamADate hate "vaLI kyAreka lAga maLe te ene ApattimAM pADuM" ema vicArI mArI sAthe gADha prItithI rahevA lAgyuM. vaLI kusuma, taMbela phala pradAna pUrvaka mane harSa pamADato hate. tethI AvI prIti-bhakti nIhALI meM paNa kuvikalpo cheDI dIdhA. ane prathamanI jema ja premapUrvaka bhejana zayanAdi sAthe karavA lAge. ekavAra te mane puSpAvartasa nAmanA udyAnamAM laI gayA. tyAM ame aneka prakAre kIDA karI, pachI latAgharamAM praveza karyo. tyAM zyAmala zreNInI malayasuMdarI nAmanI putrI pu
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 310 : vINIne thAkI javAthI ArAma karavA pravRtta thaI hatI. have lAMbA kALathI upAyane zeAdhatAM rudradeve mane kahyuH tuM A latAgharamAM kSaNa mAtra ArAma kara. eTalAmAM huM samIpavartI pradezamAMthI auSadhi laIne pAche| krU'. pachI ApaNe banne sAthe ghare jaIzuM, mUDha buddhivALA me' tenu vacana svIkAryuM", ' tyAra pachI rudradeva kathAMka gayA. keTalAka pagalA ! dUra jaine meATI bUmarANa macAvI ke " zyAmala zreNInI putrIne phAi puruSa pakaDe che tarata ja hAthamAM talavArAdi dhAraNa karI. vanarakSaka purUSa tyAM doDI AvyA. temaNe latAgRhamAM praveza karyAM. tyAM sakhIvRDhanAM madhyamAM zramita thayelI zyAmala zreSThInI putrIne joi. ane eka khUNAmAM avirUddha vRttithI rahela mane joyA. tyAre tee vismaya pAmI ciMtavavA lAgyA ke zuM te samara amAtyaputra rUdradeve anucita bhramarANu mAMDI ! ka'daparathI ja teNe A pramANe kAlAhala karyo hAya ema ame mAnIe chIe. pachI mane joI temaNe pUchyuM': amAtya putra ! tu* ahIM krama ubhA che? me" kahyu': vizrAma nimitte. tyAre vilakhA paDelA teo jyAMthI AvyA hatA tyAM cAlyA gayA. huM' paNa kSaNa mAtra pasAra karI kAne nahIM jANatA svama'dire gayA. rUdradeve mane joyA. sa'bhramitapaNe mane pUchyu': tu... kathAre AnyA ? have A mAjI vacagALAmAM vanarakSaka purUSAe sa vRttAMta mArA pitAne jaNAvyeA hatA. te sAMbhaLI pitA zAkAtura thayA. AnuM pariNAma suMdara nathI. ema jANI ciMtA
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 311 tura thayA. ekavAra pitAe mane udyAna saMbaMdhI vAta karI. pharIthI mane rUdradevanI saMgati cheDAvI mArA deSane batAvyuM. tyArathI mAMDI huM sarva bAhya vicArone gupta rAkhI mAdhyacya bhAvane avalaMbI mahA muninI jema rahevA lAgyA. A rIte vartatA keTalA varSo pasAra thaI gayA. mArI AvI zubha vartaNuMkane joI pitA vigere svajane khuza thayA. have eka divasa zyAmAcArya nAmanA tapasvInI nagaramAM padharAmaNI thaI. temane vaMdana karavA mATe mArA pitA ane nagarajano gayA. huM paNa saMsAranA AvA svarUpane joI satya samajavA pitAnI sAthe tyAM gayo. tyAM muni bhagavaMte prANIvadha, juTha, corI, abrA, pari grAdi denA nAza mATe sarvajJa bhASita kSamAdi dharmanuM savistAra varNana karyuM. pramAdI jo saMsAra aTavImAM paribhramaNa karatAM mithyAvAdi upArjana karI dharmathI vimukha vate che. dharmathI rahita manuSya manavAMchita vastune Icche che, tene huM mUrkha mAnuM chuM. jema ukhara bhUmimAM bIjane vAvIne phaLa khAvAnI IcchA rAkhavI vyartha che, tema dharma vihIna ane IsitArthanI prApti thavI azakya che. sAcA sukhAbhilASIe dharmamAM prayatnavaMta banavuM joIe, vaLI ghara-dhanasvajanAdi paramArthathI te nissAra che. suta-pitAdi svarUpathI saMsAramAM bhamatAM jIne kaNa pitAnuM ! keNa parAyuM ! vaLI sukhasaMpattine prApta karI keNe Apatti sahI nathI ? sukhanI pAchaLa bhaTakatAM chae jIvana barabAda karyuM che. ane
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 312 - duHkhanI hAramALA sarjI che. vaLI te purUSo dhanya che. lAgha nIya che, vaMdanIya che ke jeo saMsAranI asAratAne samajI sarvasaMganA tyAgI thaI sAdhu banyA che. ane mukti maMjhIle pahoMcavAnI keDIe pagalA mAMDI aNanama paNe zatruone sAmane karI karmarAjAnI sAme jaMge caDyA che. AvI temanI dharmadezanA sAMbhaLI, mahAbhAgyazALI pitA vairAgI banyA rAgInI duniyAnA raMgarAgothI temanuM citta virAma pAmyuM. viratinA pariNAma jAgRta thayA. pariNAme sAdhu bhagavaMtene vaMdanA karI ghare AvyA. svajanone ekatrita karyA. sarva saMga tyAganI anumati mAMgI ane saunI sAthe kSamApanA karI. abhimAna-pramAda-hAsya-roSathI koInI prati paNa dukhadAyI pravRttinuM AcaraNa karyuM hoya, te savane khamAvuM chuM. ema kahI sarva jInI sAthe kSamApanA karI lIdhI. A mArA putrane paNa nyAya mArgamAM sthApana karavA joIe. ema vicArI mane paNa ekAMtamAM pitAe kahyuM : vatsa! laghubAMdhava sAthe cheDI paNa saMgati karIza nahIM. pachI sarvajanane khamAvI zyAmAcArya sAdhu samIpe pitAe pravrajyA svIkArI maunIndra zAsanamAM joDAyA. teo tapa-niyama jJAnAvyAsa, saMyamI kriyAonuM pAlana, gAma nagarAdimAM guru saMgAthe vicaratA pRthvItalane pAvana karavA lAgyA. - have mAyAvI bhAIe kahyuM, "ATalA divasa sudhI mUDhatA ane ajJAnatAthI tArI sAthe sArI vartaNuMka karI nathI. paNa tAre tene hadayamAM dhAraNa karavI nahIM. kharekhara tuM
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 313 : ja pitAnA sthAne che. sava svajanAnA cakSubhUta tuM ja che. tAre lezamAtra paNa vaimanasya dhAraNa karavuM nahIM mane tArA dAsanI jema nizaMkapaNe kAya mAM joDavA. mane AjJA pharamAvavI. tenI madhuravANI sAMbhaLI, pUrve Acarela duceSTAna' vismaraNa karI, A dudeva kharekhara sAcI maitrI dAkhave che. ema ma nizcaya karyAM. ane pharI maitrIthI vicaravA lAgyA. ekavAra snehapUrvaka rUdradeve mane kahyuM. " bhAI! jamUdvIpanI padmavaravedikA nihALavA mane kutUhala thayuM che. te tuM pazu cAla " huM paNa tene anusaryAM. pachI vAyuvege mane jaNA gaganatalane ulla"ghI pAtanapuranagaranA sImADe rahela A udyAnamAM AvyA. tyAre rUdradeve kahyuM, ahA ! udyAnanI ramaNIyatA ! ahA ! suga'dhathI vAtAvaraNane mahekAvanAra kusumA ! ahA ! mATA leAnA samUhathI lacI paDelI zAkhAethI vyApta, vRkSAnI snigdhachAyA ! cAleA bhAI, ApaNe tyAM jaI e. kSaNamAtra vizrAMti laIe. vikalpathI rahita evA meM pazu tenuM vacana svIkAryu. ane ame udyAnamAM praveza karyAM. tyAM A latAgRhamAM rakta azeAka pavAthI teNe zamyA racI tenA para mane suvaDAvI mArA zarIrane sa`vAhana karavA lAgyA. te samaye maneAhara pradeza zItavAyunA sparzathI Arli gana karAyela, vaLI zramane kAraNe mane turtaja gADha nidrA AvI gai. tyAre amArA kulamAM dhRtaketu samAna te bhAIe sutelA evA mArA zarIrane pUrva lAvelA tIkSNaaADhAnA
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 314 : khIlAthI jaDI dIdhuM. pRthvItalane bhedatA tenAthI mArA hAtha paga-paNa sajjaDa karI dIdhA. A pramANe maraNAMtika duHkha utpanna karIne Ana'dita thatA te duSTa vAyuvege palAyana thaI gayA. : e samaye rAjaputra jo tArUM Agamana ahIM na thayu hAta, tA nizcita maraNane zaraNa thayA hota. svastha karanAra teM mane pUchyuM ke tu' kANu che? vagere tyAM zuM kahevuM ? eka gAtrIya bhAI paNa Avu...ayukta Acare teA pachI kahevuM te zuM cukta che ? AvuM kahetAM hu' lajjA pAsu chuM. vaLI sukulamAM janmela leAkaprasiddha, lajjALu evA mAre tArI samakSa varNana karavu. ayukta che. chatAM paNa jananI-janaka tulya tArI samakSa mArA duccAritra ne kahetA hai' laghutA mAnu chuM. ema kahI te virAma pAmyA. rAjaputra vismita thI. chatAM vicAravA lAgyA he ! viSama bhavasvarUpa! gRhavAsa kAne mATe karavA ? vaLI praNaya sahita baMdhu buddhithI kAne jovA ? jue tA kharA ! saheAdara baMdhu paNa atyaMta virUddha AcaraNa kare che. kharekhara ! tenA anyajanmanA vairI haze. teA ja tene AvI viparIta buddhi janme, ema huM mAnuM chuM. vairanA a'jAma karUNa duHkhadAyI hoya che. AvI vicAraNAmAM rAjakumAra caDhayA che. tyAM te pratihArie vijJapti karI, " rAjaputra ! daiva samarasiMha Apane jaldI AvavA AjJA pharamAve che. kemake trijagapUjaya, yAdavakulanabhane vize caMdramA sama bhagavata ariSTaneminAM sa'tAnIyA zudghatta kevalI samAsaryo
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 315 : che. temane vaMdana karavA jAya che. mATe tame jaladI cAle. te sAMbhaLI harSathI utsula lezanavALA vidyAdharane sAthe laI te uThaye zRMgArAdi karI zreSTharathamAM AruDha thaI, rAjavIne maLyo. pachI tenI sAthe pRthvI pati mahAddhi, samRddhi sahita nagaramAMthI nIkaLe. ane mattalekila nAmanAM udyAnamAM AvyuM. te samaye kevalI bhagavate paNa devanirmita suvarNakamalamAM besI, devatAothI sevAtA caraNakamalavALA trikALavata padArthonA svarUpane pUchatAM bhavyajInI samakSa dharmakathA pharamAvI rahyA hatA. tyAre saparivAra rAjA tyAM Avyo. traNa pradikSaNA pUrvaka kevalI bhagavaMta ane samagra muni puMgavone temaNe vaMdanA karI, teo yogya sthAne beThA. bhagavate paNa samyaktvamUla saMsAra samudra taravAmAM nAva samAna, prANavadha, juTha, cerI, abrahma, parigrahanI viratirUpa, nisaMgatA dhAraka, samagra manevAMchita pUravAmAM ka9pavRkSa sama, aneka prakAre dharmanuM varNana karyuM. vaLI surA-surAlIza IdranI saMpattinI prApti e dharmanuM avadhya phala che. ema paNa darzAvyuM. vaLI dharmavirUddha pravRtti AcaranAra A bhava ane parabhavamAM paNa dArUNa vipAkane anubhave che te pApavRttinuM svarUpa samajAvI, svabhAvathI virasa, duHkhaphalaka, duHkhanuM avaM. dhyakAraNa parve karela duSkRtanI kaTutA che ema vastunuM paramArtha varUpa varNavyuM. te sAMbhaLI bhAlatale karakamalane sparzI pUrva utpanna saMzayanuM nirAkaraNa karavA rAjaputra bhadvayaze pUchyuM, "bhagavan!
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 316 : A vidyAdharanA bhAI vidyAre tene maraNAMtika anartha utpanna karavA vaDe kema anucita AcaraNa karyuM tyAre kevalI bhagavaMte kahyuM " pUrvajanma nikAcita vairabhAva ja ahIM kAraNa che tyAre rAjaputre pUchayuM. punaH eNe zuM aparAdha karyo? tyAre kevalI bhagavaMte kahyuM, "tenA pUrvabhavane tuM sAMbhaLa:- A bhavathI trIjA bhave kanakakhala saMnivezamAM vAsiSTha gotrI e anisiMha brAhmaNanAM zaMkara ane kezava nAmanA bane putro hatA. temAM prathama saraLa svabhAvI hate. bIje kuTila svabhAvI hatI. banne moTA thayA ne gharakArya saMbhALavA lAgyA. kAlakrame mAtA-pitA mRtyu pAmyA. tenA mRtyu saMbaMdhI kAryane patAvyuM. pachI bane paraspara pratithI gRhakArya karavA lAgyA. te baMne leka sthitinuM samyaka prakAre pAlana karatA hatA. tethI teo lekene mAnanIya thayA. ekavAra kuTila svabhAvI kezavane zaMkare kahyuM: vatsa! kuTila hRdayavALAne suzIla hovA chatAM loke vizvAsa karatAM nathI tethI tAre sapanI jema kuTilatAne tyAga karavo joIe. saraLa svabhAvathI je kAryanI siddhi thAya che, te kuTila svabhAvavALAne thatI nathI. tevA jIvo guNIomAM dezanuM AropaNa kare che. ema spaSTAkSare moTA bhAIe nAnA bhAIne vinavyo. tyAre te kupita thayo. pachI AkArane gopavI hRdayamAM matsarane dhAraNa karate bAhyavRttithI pUrvanI jema tenI sAthe vartavA lAgyo.
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 717 : have ekavAra vyApAra karavA ceAgya sAmagrIthI gADu bharIne zakare kezavane paradeza vyApAra karavA mAkalyA. tyAM vyApAra karIne ghaNuM dravya upArjana kyuM. pachI keTalAka kALe svadeze pAchA pharyo. pAtAnAM ghare AvyeA. paNa mULa dravyamAMthI keTaluMka dravya saMtADI gheADu' dhana vaDIla dhavane tAvyuM. te joI kApAyamAna zaMkare kahyuM: are! zuM mULa dravyamAM paNa te hAni karI ! ahA ! tArU kaLAmAM kuzalapaNuM ! ahA ! lAbheAdayapraka! kevI rIte tu' kuTuMba nirvAha karIza ! tyAre kezave kahyu : Aya-vyaya karatAM ATaluM ja upArjana thayuM, temAM huM zuM karU? te sAMbhaLI zaMkara mauna rahyo. kahI A mAjI kezave peAtAnA sevakAne prathamathI ja dIdhuM hatuM ke, mATA bhAi tamane paradezamAM upArjana karela dhana sa`baMdhI kaI pUche teA kAie paNa satya hakIkata kahevI nahIM. paNa eka divasa kezavane eka nAkara sAthe laDAi thai. ducana, karaceSTA, prahAravaTe eka mIjA sAthe laDavA lAgyA. tyAre krAdhe bharAyelA te nAkare dezAMtaramAM upArjana karela kezavanI pAse je drazya che, te sa`kha`dhI hakIkata khullI karI dIdhI. tyAre maunane dhAraNa karI vicArane dabAvIne za'kara rahyo. pachI hameza gharanI cAre bAju te dhananI zeAdhakheALa karavA lAgyA ekavAra prabhAta samaye zaMkara sUkSma dRSTithI avaleAkana karatA hatA. tyAM teNe eka kATakhUNAmAM dhULathI AcchAdita bhUmibhAga joyA. ane nizcaya karyo ke ahIM kAMI dravya dATelu' haze. ema vicArI jyAre ke|ipaNa mANasanI gharamAM hAjarI na
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 318 : hatI. tyAre teNe te bahAra kADhI joyu te vIsa kanakanI lagaDI jeTaluM nidhAna nIkaLyuM. te bahAra kADhI ghera laI gaye. ane khADe pAcho dhULathI pUrI dIdho. pahelA jevI sthitimAM hatuM. tema karI te gharakArya karavA lAgyo. pachI vIsa tAMbAnI lagaDI upara nipuNa suvarNakAra pAse senAne rasa caDhAvI zaMkare nidhAnanA sthAne tene sthApita karyA. jene joI kezava moha pAme. ema karatA keTalAka divaso pasAra thaI gayA. ekavAra bannenI vacce vikSepa paDayo. ane judA judA AvAse karAvyA. dhana-dhAnya-kSetrAdi navavidha parigrahanI paNa vahecaNI karI lIdhI. dhaMdhA paNa judA karavA lAgyA. kALakrame kezavanuM dhana khUTI gayuM. pariNAme rAtrIe te ekAkI cAlI nIkaLe. ane pUrve je jagyAe nidhAna chUpAvyuM hatuM, te sthAne AvI jamIna kheAdI teNe nidhAna bahAra kADhyuM. vIsa lagaDI jeI tenA lAbhathI te AnaMdita thaI gaye ekavAra vepAra mATe dhananI jarUriyAta jaNAtAM teNe eka suvarNanI lagaDI suvarNakArane batAvI tene jotAveMta atyaMta kuzala suvarNakAre kahyuM : are kezava! A te kRtrima suvarNa maya che. te sAMbhaLI kezava kSobha pAmyo. potAne hAthe nAkhela suvarNa kRtrima zI rIte thAya! ahe! devanI prati kUlatA! ema vicArI te saMtApa karavA lAgyo. tyAre pharIthI suvarNakAre kahyuM : je vizvAsa na te heya tane pratyakSa khAtarI karAvI batAvuM. tyAre kezave paNa khAtarI karAvavA kahyuM ane suvarNakAre te lagaDInA be TUkaDA karI tAMbu batAvyuM. jevI
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 319 : rItanI A lagaDI che. tevI ja sarve haze. tethI kezava khUba saMtApa karavA lAgyo. pharIthI suvarNakAre kahyuM : "A pramANe kRtrima suvarNa batAvIza te kyAreka tuM rAjAthI paNa nigrahane pAmIza." tethI tene gharamAM ja chupAvI rAkhaje. sArUM, ema kahIne kezava ghare Avyo. teNe kRtrima suvarNane mUkI dIdhuM. have atyaMta ciMtAtura te ciMtavavA lAgyo." A anartha nirmANamAM zuM kAraNa haze ! zuM pUrvakRta duSkRtya ! zuM pizAcAdithI karAyela haze? athavA koI e laIne kRtrima suvaNane pharIthI sthApana karyuM haze. ! kaMI ja kAraNa jaNAtuM nathI. Ama aneka saMzayarUpI anila laharIthI DolAyamAna cittavALo te zoka karavA lAgyo. pariNAme tenI rati dUra thaI gaI. tenI bhejanecchA tUTI gaI. rAtrImAM tenI nidrA harAma thaI gaI, tenI dhIratA paNa khUTI ane teNe kulamaryAdA paNa tyajI dIdhI. jANe madenmatta ja na hoya, tema te mUchita, citramAM Alekhita ja na hoya tema te nizcaSTa-zarIrI thaye. dIrgha zvAsozvAsa lete hoya, tema te vividha vicAromAM paNa dhananI anarthatA pradarzita karatuM hatuM, ema karatAM te mahAduHkhI thayo. pariNAme tenA zarIramAM javara lAgu paDyo, te vivaza thaI paDayo rahe. lokomAM vAta phelAI ke kezavane jIvaleNa roga thayela che. tene pratikAra kaI ja karI zakatuM nathI. vAyuvege phelAyelI A vAta zaMkaranA kAne paDI. tyAre pitAnI buddhithI nidhAna saMbaMdha ja roganuM kAraNa che ema jANI zaMkara bhrAtRpremathI kezava samIpe gaye.
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 320 : teNe snehapUrvaka pRthyu. are tane A zu thayu'! tyAre kezave kahyuM huM' karyAMI ja jANatA nathI. kANu jANe kema mArI bhAjananI abhilASA paNa dUra thai gai. hAlatA huM zarIrathI addhara ja rahuM chuM. have jIvana paNa TUMkuM jaNAya che. ema kahetA tA tenI AMkhamAM AMsu AvI gayA. ane kahyuM bhAI mArI tuM eka prArthanA sAMbhaLa, mArA svajanAnI tuM sAra sa'bhALa karaje. bhAinI AvI vAta sAMbhaLI zaMkaratu' mana paNa calita thaI gayu, te snehAnukha'dhathI vicAravA lAgyA ke vyavasAyathI bhagavatI lakSmI tA sulabha che. paNa saheAdara bhAinI prApti durlabha che. teA ubhayabhava virUddha A dravyathI zu' ? atyAre bhAinu jIvana khacAvavuM' eja mArI pharaja che. tarata ja teNe kahyuM : vatsa ! tuM dhIrA thA ! TUMka samayamAM tu' nirAmaya zarIravALA thaiza tema huM karIza ! tuM zAMta thA ! ema kahI ekAMtamAM amRtarasa ja na hoya tevI madhuravANIthI kezavanA kAnamAM apaharaNa karela suvarNanI lagaDI saMbaMdhI vAta karI, ane kutrimasuvaNu maya banAvI te pazu jaNAvyuM. A vAta sAMbhaLI kezavanA nayanakamala vikasita thayA. tenAM zamAMca khaDAM thayA. tene ratinI prApti thaI. tene bhAjananI vAMchA utpanna thaI. te ubheA thayA ane za'karanA caraNamAM paDayeA. ane kahevA lAgyA ke bhAI! te sArUM' karyuM' ke A dhana harI lIdhuM. huM. mahApApI ane asatyavAdI chuM. ane AvI zikSAne ceAgya chu. meM. sava thA anucita kayu" che, AjathI jIvana paryaM''ta AvI duceSTAthI
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 321 : huM nivRta thAuM chuM. bhAI! kharekhara tuM ja mAro upakArI che. paNa meM tArI pratye zatrutA dhAraNa karI hatI. te sAMbhaLI zaMkara saMtuSTa thaye. suvarNanI lagaDI maMgAvI adha-adhIM vahecI lIdhI. paNa kaI rIte tene upaghAta karavA asamartha kezava hadayathI te duHkhI ja hatI. chatAM bhojanAdi kAryamAM te pravRtta thaye saMsAranA AvA svarUpane nihALI dhananI pAchaLa sajAtI anartha paraMparAne jeI kAmagathI virakta thayela zaMkaranI bhAvanA pradIpta thaI gaI ane viSayavAsanAthI mukti apAvanArI pravajyAne sthaviro pAse svIkArI. ane te duSkaratapa karate, samyak prakAre saMyamanuM pAlana karavA lAgyo. A bAju kezava prathamathI ja tenA pratye matsara vahana karate te marI gayo " haze ema vicArI zaMkaranA putrane kahyuM : are ! tArA pitAe te ahIMthI-tahIMthI ema karI amArUM dhana grahaNa karyuM che. temAMthI thoDuM ja mane ApyuM che. tethI mane anusaratA tAre kaMipaNa belavuM nahIM. tAre te dhana mane ApavuM joIe A rIte temanI vacce bolAcAlI vadhI paDI. dhanane mATe laDAI upasthita thaI. mAmalo vipharyo. tyAre baMne pakSoe rAjyanA kAraNika purUSone sarva hakIkata nivedana karI. teoe paNa vastusthitine nahIM jANatAM zaMkara putra pAsethI tene dhana, apAvIne kezavane visaMvAda cheDI dIdhe. - A che dhana! duniyAnA jene AMdhaLA karanAra, sagA bhAIo vacce paNa kalaha karAvanAra, anarthanI hAramALAne vINuM vAge 21
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 322 : sajAvanAra, kuLane kalaMka lagADAvanAra dhana tenA lobhI ane jIvana khedAnamedAna karI nAMkhe che. tethI dhananI mUccha utArI supAtramAM vyaya karI puNyAnubaMdhI puNyanA bhAgI banavA prayatnavaMta thavuM joIe. have ekavAra vihAra karatAM zaMkara muni tyAM AvyA, svajana parivAre vaMdanA karI, pachI ekAMtamAM putre kezavane sava vRttAMta kahyo. te sAMbhaLI munine the kaSAya thayA. paNa tene gopavI te vicAraNAmAM pravRtta thayAM. re jIva! putranA viSayamAM kaSAya karavo e agya che. paNa saMyama gamAM vartavuM e ja sAra che. vaLI putrAdi saMga paNa anarthanI vRddhi karanArA che. Aleka ane paralokamAM atyaMta duHkhanI khANa samAna che. vaLI ahIM ja anarthe dekhAya che. kharekhara saMgathI dukhanI ane nisaMgathI sukhanI prApti thAya che. tethI saMganA tyAgamAM paNa udyama kara joIe. saMganA tyAgI banelA munionA sukhanI tole cakrInuM sukha paNa tRNa samAna che. khare sukhI te sarva saMga sAdhu tyAgI ja che. tethI ja kahyuM che ke paraspRhA mahAduHkhaM, nispRhatvaM mahAsukhaM / ___etaduktaM samAsena, lakSaNaM sukhaduHkhayoH // ( tethI ja sarva saMganA tyAgI banI niHsaMgadazAnAM rAgI banelA cho sukhI che. vaLI parapadArthono saMga sugatirUpa gRhane argalA samAna che. ema vicArI pharIthI madhyasthabhAvane dhAraNa karI pramAdane tyAgI te mahAtmA saMyamayagamAM udyamavaMta thatA, ane dIrghakALa paryata saMyamanuM pAlana karI
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 323 : palyopama AyuSyavALA saudharma develakamAM deva thayA. ane kezave paNa dIrdha gRhastha paryAyane pALI muni samIpe pravajyA svIkArI. te sarAga saMyamane pALI asura nikAyamAM deva thayo. tyAM te divyasukha bhogavavA lAge. have te zaMkara munine jIva kALakrame AyuSya kSaye saudharma devalokathI cavIne tAtya parvata upara bhegapuranagaramAM vidyAdhararAyanA samara amAtyane sAgara nAmane tuM putra thaye. ane kezavane jIva asuranikAyathI vIne tAre rUdradeva nAmane laghubAMdhava thayo. ane huM sAgara vidyAdhara ! pUrvabhavanA amazathI krodhathI tane zudropadrava karavAnI teNe pravRtti AcarI che. A sarva hakIkata sAMbhaLI bhadrayaza rAja putrane jAtismaraNa jJAna prApta thayuM. te saMvegarasamAM taraboLa banyA ane sukhI svajana parijananA pratibaMdhathI sakuM ema teNe nizcaya karyo. pariNAme tene sarva viratinA pariNAma jAgyA, pachI kevalI bhagavaMtane vaMdana karI te svagRhe gayo. mAtA-pitA pAsethI saMyamanI saMmati meLavI vidyAdhara putra anya rAjaputrothI paravarI Azrayapada udyAnamAM AvyA. ane mArI pAse pravajyA aMgIkAra karI. pachI buddhimAna teNe sakala surAsura navarane pUjanIya, mekSadAnamAM dakSa, parama gaNadhara padavI prApta karI. A che bhava svarUpanI bhISaNatAne darzAvatuM aSTama gaNadhara bhadrayazanuM caritra. he azvasena mahIpati! have te saMvegarasamAM layalIna banAvanAra navamA-dazamA gaNadharanA pUrvabhavathI saMkalita dezanAne tame sAMbhaLe.
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAti-maraNa-vINA vAge! enA nAde Atama jAge! navama-dazama gaNadhara zrI jaya-vijaya [9-10]
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAhajALa chevI banI gayA aNugAra ja khUdrIpanA mukuTa tulya, dakSiNa dizAnA ala kArabhUta kudeza che. temAM satra vistAra pAmela che yaza jene evu* hastinApura nAmanuM nagara che. temAM parAkramI vairI vagane vaza karanAra, aneka yuddhamAM vijayI banela vijayamala nAmanA rAjavInuM zAsana cAle che. tene sarva 'taHpuramAM pradhAna, maneAhara rUpalAvaNyazAlI be patnIe che. temAM prathama bhAryo tilakasudarI che. tenA guNagaNeAthI paripUrNa vijayacadra nAmanA putra che. ane bIjI saubhAgyasuMdarI ane tenA padmadeva nAmanA putra che. bAlyavayamAM krIDA karatAM banne zaiAbhatAM hatA. vaLI rUpalakSmIthI teo vRddhi pAmatA hatA. tema rAjAnA mananA manArathA paNa vRddhi pAmatA hatA. temane jotA zatru paNa kheda pAmatA hatA. teonuM maneAhara rUpa sau kAine AkarSINu karatu hatu. jenA dRSTipathamAM te Ave, tene surAMganAM paNa na game, svacchaMdapaNe te nagaramAM bhamatAM hatAM. vaLI pUrva puNyadayathI alaMkRta jANe mANikatharatna ja na hAya tema kautukathI leAkeA tene AnaMda upajAvatA hatA. bAlyavayamAM jANe sudara kalpavRkSa ja na hAya, tema mane zaiAbhatA hatA. ekavAra pUrve nikAcita azubha karmanA udbhayathI vijayaca'dranI mAtA tilakasudarIne jaleAdara nAmanA rAga utpanna thayA. pariNAme sudarInI kAyA kRSNapakSanA caMdranI jema kSINa
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 326 : kAMtivALI thaI gaI. tenA mRNAla evA suMdara khADuM yugala kSINa thayA, cAmaDAnI seATI ja na hAya, tevA ja ghAyugala thayA. tyAre tenI cikitsA mATe rAjAe ghaNA vaidyone khelAvyA temaNe paNa aneka auSadhAtu pAna karAvyuM. paNa teNInA zarIramAM lezamAtra pheraphAra thayA nahIM. badhA ja upAya| nya gayA. dina-pratidina tenI kAyA kSINa thavA lAgI. tyAre tilakasu'darI AkuLavyAkuLa thaI gaI. peAtAnA prANane dhAraNa karavA asamartha thaI, ane rAjavIne khelAvyA. teNe praNAmapUrNAMka kahyuM. " he deva ! ApanA caraNAraviMdanA darzana karavA huM ayeAgya chuM. tethI je mArI upara tamane snehabhAva hAya, tA mArA paraleAkanA hitArthe dAnAdikane karA. " rANInAM vacana sAMbhaLI duHkhita azrupUrNa nayanathI rAjAe kahyuM. " devI ! kAnane vani samAna AvA vacanane tuM zA mATe uccAre che ! mane A rAjasukhathI zuM? ane AvI rAjyalakSmIthI pazu zu ? A cAturaMga sainyathI paNa zuM ? tArA jIvita vinA sa phrAgaTa cheH mAre enI kazI kiMmata nathI. prANathI paNa adhika pyArI, hadayAna dakArI tu' ja che. tArI hAjarImAM ja A padArtho mane AnaMda ApanArA che, tArI gerahAjarImAM nahIM. mATe ja devI ! tArA prANane macAvavA kadAca mArA jIvananI AhUti ApavI paDaze, te huM ApI cUkIza. paNa tuM AvA vacanA uccAra nahIM. tu' dhIraja dhAraNa kara tArA viraha huM jIravI zakIza nahIM. sarva prayatnAthI tArA rAganA pratikAra mATe prayatna karIza, prANanA bhAge paNa tArI rakSA karIza. tyAre rANIe kahyuM : huM priyatama! zarIranI kSINatA
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke 327 ane AvI dukhAvasthAne dUra karavA iMdra paNa samartha na thAya, te pachI he deva! avasthAne tame zuM karaze ? tyAre rAjAe kahyuM: devI ! AvI amaMgalakArI kathAthI saryuM. pachI rAjAe rAjayasabhAmAM praveza karyo. maMtrI maMDalane ekatrita karyuM. ane tilakasuMdarInA roga saMbaMdhI vAte karI. tyAre maMtrIe kahyuM : deva! viziSTa vaidyone batAvo ane auSadhAdi upacAro kare. "sava upAyo karyA paNa niSphaLa thayA " dIrgha niHzvAsapUrvaka bhUpatie kahyuM have kaI bIjA upAya batAve, jethI devI svasthatAne pAme. tyAre vAmadeva maMtrIe kahyuM : deva! atyAre mArA smRtipathamAM AvyuM che ke, samasta zAstranA paramArthane jANanAra, siddha che kAtyAyanI maMtra jene evA amArA bhairava nAmanA guru che. vaLI AkRti, muSTibheda, daSTigaMdha vagere kautukamAM te sAmarthya dharAve che. temaja aMgukA pratArika devatAnA vacanathI te atIta, anAgata, vartamAnabhAvane jANavA zaktimAna che. te A kAryamAM temane pUchavuM yukta che. tathA lAbha-alAbhamAM, jIvita-maraNamAM; jaya-ajayamAM te je kahe te jANe kevalI daSTa ja na hoya, tema satya siddha thAya che. roganAM viSayamAM te jema kahe, tema ja bane che. sAdhya-asAdhyapaNuM paNa jaNAya che. vaLI tenA bIjA ghaNuM Azcaryajanaka atizayo che. te deva atyAre roganI vAta tene karavI joIe. kadAca tenAthI paNa devIne upakAra thAya. have maMtrI vacanane aMgIkarI rAjavIe pradhAnapurUSo dvArA bharavAgIne belA.
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ 328 : rAjAnA kaheNathI te turtaja Avyo, tene Asana pradAna karyuM. ane teNe AzIrvAda pradAna pUrvaka Asana zobhAvyuM. rAjavIe paNa AdaramAnapUrvaka tenI sAthe vArtAlApa karyo. rANInI kuzaLatA saMbaMdhI pRcchA karI. ucita samaye aMjalipUrvaka rAjavIe kahyuM : bhagavad kRpA karo. devI. nirogI kakyAre thaze? te jaNAve. tyAre bhairave kahyuM: mahArAja ! je pavanane pravAha heya che. tenA anusAre devIne ArogyanI prApti asaMbhavita che. bhagavAna ! ema kema! tyAre bhairave kahyuM sAMbhaLe. je pavana vahe che, te ja pavana pRchA karanAramAM vahete hoya te kArya siddhi thAya, nahIMtara viparIta pariNAma utpanna thAya che. ema ja paraMtu keTalIkavAra vAta, pitta, kapha, zleSama parizramane kAraNe paNa anyathA pavanano pravAha jovA maLe che. tethI tame koI devatA vacanathI devInA roganA nidAna saMbaMdhI 'nizcaya karo. sArUM tyAre ema ja karUM ema kahI teNe maMDala AlekhyuM tyAM akSatazarIrI snAna karAvelI, dhavalavastrothI zobhita, caMdana rasathI vilepana karelI eka kumArikAne besADI maMtra-sAmarthyathI tenAmAM Aveza utpanna karI devatAnuM saMkramaNa karyuM. turta ja te bolavA lAgI. rAjAe pote ja kapUrAgarU dhUpa karyo. je pUchavAmAM Ave tenA javAbe spaSTAkSare te kumArikA belatI hatI. tyAre rAjAe kahyuM: bhagavatI ! kRpA karI devI tilakasuMdarInA Arogya saMbaMdhI pratyuttara Apo. mahAzaya! devIne kahe AjathI
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 329 dhamaSadha kare. lAkhe deve maLe te paNa kAyA niragI karI zake nahIM. mATe tame devInA jIvitanI AzA choDI deje. tatkSaNa rAjA vilakhe paDyo. mukha zyAma kAMtivALuM banyuM. tenI AMkhamAMthI AMsudhArA vahI rahI. te joI kumArikAe kahyuM H mahArAja! bIjA lekenI jema kema dhIraja cheDI kAyara bane che? vaLI pUrvabhavamAM ajJAnatA, rAga-dveSathI jIve je azubha karma upAryo hoya, tenuM aniSTaphaLa maLe ja che. tenuM nivAraNa karavA aSadhe, vividha prakAranA devo ke dAna paNa samartha thatAM nathI. kevala bhegavyA vinA tenAthI chUTakAre thatuM nathI. karelA kAmanI anubhUti karavI ja paDe che. ane karmAnusAra sukha-dukhanI prApti thAya che. temAMthI sarvathA mukti meLavavA dhaSadha ja rAmabANa IlAja che. he devI! tame kaho ke pUrvabhave teNe zuM karyuM hatuM? tyAre kumArikAe kahyuM: rAjana ! pUrvabhave teNe zuM karyuM te sAMbhaLoH - baMgAla nAmane deza che. temAM padmasaMDa nAmanuM nagara che. tyAM vase abhayakumAra nAmanA zreSTi tenI zAMtimati nAmanI patnI che. tenI sahacArIzuM paNa anupama che. dareka kAryamAM patidevanI AjJA zirasAvagha karanArI che. banne jinadharmanA rAgI che. yathAzakti dhamarAdhanA karatA teo kALa pasAra karatA hatA. ekavAra zAMtimatie prayatnathI bhajana nipAdana karyuM. paNa keI paNa viSaprayogathI virasatAne pAmeluM joI
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ 330 che teNe vicAryuM. zuM tene tyAga karUM? athavA keIne ApI dauM. tyAM te bhikSAthe dharmayaza nAmanA sAdhue tenA gharamAM praveza karyo. jANe tenI ciMtAnuM nirAkaraNa karavA ja Agamana thayuM na hoya, tema sAdhune praNAma karI te AhAra vaherAvavA lAgI sAdhue paNa potAnI matithI ugama, utpAdanA doSathI vizuddha jANuM te AhAra grahaNa karyo. "siddha kArya" ema vicArI sAdhujI tyAMthI pAchA pharyA ane guru samIpe AvyA. gamanAgamana AlocanapUrvaka IriyAvahiyA pratikramI guru bhagavaMtane AhAra batAvyA pachI apaTuzarIrI gurune bhejanAthe besADyA tyAre temaNe deva-gurunuM smaraNa, bAla-lAna munionI ciMtApUrvaka rAga-dveSa rahita manathI vAparavAne AraMbha karyo. vikArI-virasa e AhAra vAparatAM sUrinA dehe atidussaha jarA, atisAra vagere mahArogo saMkrAMta thayA. sAdhue auSadhAdithI temanA rogane pratikAra karyo. mahAkaSTa mahAsattvazAlI guru bhagavaMtane Arogya sAMpaDayuM. pachI jIvonI rakSA mATe pratidina zAstrArthane vArtAlApa karavA lAgyA. upadeza-labdhithI bhavya jIvone pratibaMdha karI AtmAnI parikamitA jANI, jinakalpa aMgIkAra karyo, paryavasAne aNasaNa karI nazvara dehane tyAgI te devakanI RddhinA bhetA banyA. atyaMta virUddha bhaktadAnathI mahAduHkha upArjana karI, pariNAme kama phalanI anubhUti karavA zAMtimati marIne sAdhunA
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 331 : dehane pIDA upArjana karavA dvArA niMdita jAtimAM utpanna thaI kyAreka te jarAthI pIDAtI, te kayAreka tIvra zvAsakAsanI vedanA anubhavatI, kayAreka nidhanapaNane pAmI te mRtyune bheTI. pachInA bhavamAM te kyAreka viSadharanA viSathI cetanA rahita banI, te sudhA-tRSAthI pIDAtI aneka du khaparaMparA anubhavI dIna-azaraNapaNe teNIe aneka janme gumAvyA pUrve upArjana karela karmanA kahuvipAkane anubhavI, te karmanI laghutA thatAM daridra-kulamAM putrIpaNe janmI tyAM durbhAgI tene keI parayuM nahIM tyAre vairAgI banI, pote karela pApa samajAtAM, pApathI mukti meLavavA pApanA nAza mATe sAdhu bhagavaMta samIpe gaI. temanI pAse dharmazravaNa karyuM. te divasathI saMvegaraMga-taraMgamAM jhIlatI chaThTha, aThThama, tapa karatI, dhamarasanI anubhUti karatI A duniyAne teNe chellI salAma bharI. mahArAja ! te zAMtimatine ja jIva hAlamAM tArI amahiSI thaI che. ane hAlamAM anijarita pUrva karmodayathI jadaranI mahAvyAdhi anubhavatI aMtima avasthAmAM rahelI che. hAlamAM AyuSya kSaya thatAM te mRtyu pAmaze. A rIte samagra hakIkata jaNAvI devatAdhiSita kumArI virAma pAmI. rAjA paNa tilakasuMdarInA zarIrane tevA prakAranuM jANa zakAtura thaye. bharavane vidAya karyo. ane aMtaHpuramAM teNe praveza karyo. tilakasuMdarIne nihALI. teNe premapUrvaka kahyuM che sutanu! jema te kahyuM tema ja devatAdhiSThita kumArIe paNa kahyuM che. vyAdhinI upazAMti thAya tema nathI. mRtyu DekiyuM
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke 332 : karI rahyu che. tyAre tilakasuMdarIe kahyuM : AvI avasthAnu devatAe zu kAraNa kahyu? tyAre bhUpatie devatAe kahela tenA pUrva bhava jaNAvyA. te sAMbhaLI..." A te svaya' meM' anubhavyu che. ema vicAratA tene navIna rasanI anubhUti thaI. tenA kema paDala dUra thayA ane jAtismaraNa jJAna prakaTamu. jAtismaraNa jJAnanAM prakAzamAM mahA aniSTa para parA nihALI hRdaya raDI rahyuM. te pApanA pazcAtApa karavA lAgI. re pApIjIva! AtmAne anatha kArI evu' te' zu' karyuM' ! munibhagava'tane anucita AhAra pradAna karI mahApApa teM upArjana karyuM, are pApI ! tArA AcaraNane dhikkAra che. eka pudgalanI virasatA nihALI te aneka bhava duHkhadAyI kama' upArjana karyuM. ane sa'sAraparibhramaNamAM vRddhi karI. have atyAre zu' karavuM joie ? thADA sukhanI pAchaLa aneka duHkha utpAdaka deASanA sevanathI anAkulamAM janma ItyAdi Avu badhu jotA tA ema ja thAya ke " uviSAhAranu bhakSaNa karavuM zreSTha che, zUlanI zayyAmAM suvu' zreSTha che, prakhala vAlAphUla agnimAM praveza zreSTha che, paNa avicArI ceSTA karavI yukta nathI. je aneka anatha paraparAne sarjanArI che. vAra'vAra pUrvakRta duSkRtyAnI gA~ karavA lAgI. peAtAnA AtmAnI duSTa ceSTAne dhikkAravA lAgI, pApakarmIne niMdatI sa'vegabhAvamAM layalIna banI dharmAbhimukhI thaI. te pUrve svIkArela jaina dharmanuM smaraNu karavA lAgI.
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ :: 333: kharekhara munine aAgya dAnathI ja mahApApanA anubaMdha thAya che, te jANI AvI anucita ceSTAnA tyAga karavA joie. nahIM tA bhavaparaparA-duHkhAnubhUti-janma-jarA-mRtyunI prApti thAya che. te paNa du:khadAyI hoya che, muni bhagavatanI AzAtanAnu` kula ! tilakasundarI paNa pUrvIkRta karmanAM phulAsvAdane karI rahI che. tenu haiyuM raDI rahyu che. chAtI dhrUjI rahI che, mana peAkArI rahyu` che, rAmamaMca khaDA thaI gayA che, aMtima paLeA gaNAI rahI che, paNa AmA dharmamAM layalIna banI gayA. tyAre rAjAe kahyu` : devI ! kumArIe kahela vRttAMta satya che? naravara! sarva satya che, te have parabhavamAM jatAM jIvane pabhUta kArya mAM mAre udyama karavA joie, tyAre rAjAe kahyuM : devI ! have tA tane je ceAgya lAge te kara. tArI atima paLAne tu dhanya banAvI sukRtanI bhAgI thA! viziSTa tapa-caraNavALA jJAnavAna pAtrane dharmArtha dAna pradAna kare. dInajanAnA uddhAra kara. atyAre teA tAre mATe rAdhAvedha tulya prastAva che. devI ! sajja thA. mRtyunI sAme aDaga anI atima paLAne dhanya banAvI le, tu' vilakha karIza nahIM. mRtyunA mahAtsava ujavI pApakama'nA nAzapUrvaka puNyAnuadha karI leje. tyAre rAjAnA hitakArI vacana sAMbhaLI tilakasu darIe sarva aMtaHpuranI strIe-ane saubhAgyasuMdarIne melAvI. ane atimapaLAne dhanya banAvavA IcchatI te vinayabhAve sa
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 334 : jIvonI sAthe kSamApanA karavA lAgI. mArA vaDe madathI, krodhathI, lebhathI ke ThagavRttithI keIne paNa dukha upajAvyuM hoya te mane tame kSamA karaje mArA doSane hRdayamAM dhAraNa karaze nahIM. mane kSamA karo ! kSamA karo ! mAre aparAdha khamA! pachI saubhAgyasuMdarIne alaMkAranA pradAnapUrvaka teNe nehapUrvaka kahyuM : bhagini ! hAsyAdithI mAro kaMI paNa aparAdha karyo hoya, te mane kSamA Apaje. ane A vijayacaMdra rAjaputrane tuM padyadeva tulya gaNaje. "supu hiM vahunA?" ema kahI gaLadu akSare bolatI vijayacaMdrakumArane tenA kheALAmAM arpaNa karyo ane kahyuM : tane jema yegya lAge tema karaje. have mArI koI AzA nathI. TUMka samayamAM ja mAruM paraloka tarapha prayANa thaze. ema karI teNe vijayacaMdrakumArane hitakArI vacana kahyA. putra ! AjathI Ane tArI mA mAnaje, mArAthI paNa adhika manathI tuM tene jaje. tenI sarva vAta mAnya karaje. temanI AjJA zirodhArya karaje, he vatsa ! Aja ke kAla have te huM akalyANabhAgI, maraNane zaraNa thaIza. mArI aMtima zikhAmaNa tuM avadhAraje. tuM sarvanI sAthe vAtsalyabhAvathI vata je ema bolatAM bolatAM vAtsalyamayI mAtAnI karUNAmaya AMkhe rUdana karavA lAgI. svajana parivAra paNa rUdana karavA lAge. zekAtura pari jana sahita saubhAgyasuMdarIe kahyuM devI ! AjathI tuM putranI
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ H 335 : ciMtA karIza nahIM. prathama vijayacaMdrane mAre putra gaNuza, pachI padyadevane gaNIza. sAMtvana ApI tene saMteSa pamADo. tyArabAda aMtaHpuranI strIo cittamAM saMtApa hatI, zyAmasukhAkRti sahita "pUrva prakAranA kAvatti " ema belatI tilakasuMdarIne samyapha prakAre khamAvIne potapotAnA sthAne gaI. ane devI saubhAgyasuMdarI paNa vijayacaMdrarAjaputrane AdarapUrvaka grahaNa karI, saMsAranI asAratAne bhAvatI paricArIkA banI tenI pAse ja rahI. tyArabAda patidevanI sAthe aMtima samAlocanA karavA tatpara banI. ane haraghaDI AMkhe mAMthI zrAvaNa bhAdaravA varSAvatA, zokAtura rAjavIne tilakasuMdarIe kahyuM ke deva ! bIjA lekanI jema tame zA mATe zeka karo cho ! zuM kyAMya tame sAMbhaLeluM che ke, joyeluM che, ke ahIM loka nitya ja rahe ! koI maratuM nathI ! zuM kaI jIva amarapaNAnI ciThThI lakhAvIne Avela che? te pachI rAjan ! tame zA mATe saMtApa karo cho ? je kaMI mAnavI jame che, te sAthe mRtyunI ciThThI lakhAvIne ja Ave che. jagatamAM kaI e jIvAtmA nathI, jeNe A dazA anubhavI na hoya. cakravartI moTA moTA rAjavIone paNa ahIMthI vidAya levI paDe che. te pachI mArA jevAnI to zI vAta ! dareka ItihAsamAM, zAstranA pAne pAne A vAta suvarNAkSare AlekhAyelI che. te pachI he rAjana zA mATe tame kheda karo che! catugatirUpa saMsAramAM jIvone janma-jarA maraNAdinI prApti avazyabhAvI che. kAcI te kAyA kAramI, saDI
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 336 : paDI viNasI jAya, jIvaDe jAya ne kAyA paDI rahe mUA pachI bALI kare rAkha" AvI sthiti che. te pachI zA mATe zoka kara joIe? ema rAjAne AzvAsana pamADI devIe sarvasaMgane tyAga karyo. parameSTi smaraNamAM layalIna banI gaI. aMtima paLane pAvanI banAvI dIdhI. tilakasuMdarInuM prANa paMkherU uDI gayuM ane tilakasuMdarIne jIva devalokamAM avataryo, tyAM divyaRddhi prApta karI. narapatie paNa paraloka gayelI tilakasuMdarInuM pAralaukika kArya karyuM. kALakrame te putranI upara snehabhAva darzAvate alpazekavALo thaye. ane putrane vyAkaraNa, kAvya, chaMda, kathA saMbaMdhI zAstrAbhyAsa karAvyo. vaLI karavAla, kuMta, sarAsaNa, cakrAdi zastra prakSepaNa vidhimAM kuzaLa banAvyA. yauvana vayane pAmelA banene parama RddhipUrvaka rAjaputrIo paraNAvI. teo baMne paraspara snehapUrvaka divasa pasAra kare che. A bAju te rAjA paNa mAtAnA viyeganA duHkhane vismaraNa karAvate, mAtRviyegI rAjaputra vijayacaMdra upara karUNA dAkhavate vizeSa sAra saMbhALa karate hate. tene vastrAlaMkAra arpaNa karavA lAge. paraspara temanI vacce nehabhAva vRddhi pAmavA lAgyA. A bAju rAjAnI AvI vartaNuMka joI, vicAra karavAmAM nAjuka, tucchatA jovAmAM pradhAna che buddhine prakarSa jene evI te saubhAgyasuMdarIne ISya janmI. te hRdayamAM baLavA lAgI. tene agnijavAlA sama dAha pedA thayA. ISyanA
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 337 ka pApe khIjAnu jIvana khedAnamedAna karavAnI bhAvanA tene peDhA thai gaI, pariNAme kharAkha vicAreA AvavA lAgyA. rAjA kAIpaNa kAraNathI vijayacaMdrane adhika jJAna sanmAna Ape che. ane snehabhAva paNa rAkhe che. tevA mArA putra upara kema nahIM! AvuM zA mATe rAjA kare che. athavA zu' mArAthI adhika kRpApAtra vijayaca'dranI jananI hatI ke te saMbadhathI tenA putra upara paNa adhika snehabhAva rAkhe ? eTalA mAtrathI koI doSa nathI. paNa bhUpati kacAreka mArA putrane mUkI tene rAjya aNu karaze te ? te ghaNuM ja anucita thaze. ema vicAratI divase pasAra karavA lAgI. irSyA aganajAla, jIvana kare hevAla' IrSyAthI anekAnA jIvana khatama thayA che. irSyAlu pAte te maLe, paNa khIjAne paNa bhasmIbhUta kare che. sAMsArika sukhane mATe jIvanamAM irSyAnA praveza thavA dezeA nahIM. irSyAne dezavaTA dezeA, kAInI sukhI jiMdagI joI khaLaze| nahIM, nahiMtara tamArU ja jIvana kharamAda thaI jaze. tamane maLaze zuM ? kai nahIM, pApanI kamANI bIjI kaI nahIM. have ekavAra rAjavIne kAlasena nAmanA bhIlrapatinI sAthe akALe kalaha thayA. tyAre kApAtura rAjavI tenA nigraha karavA jAte ja taiyAra thayA. A vAta jANI kumAra vijaya', pitAzrInAM caraNakamalamAM praNAma karI rAjAne pAchA vALI, hAthI--gheADA- ratha-pAyadaLa sahita prayANa karyuM". pAMca divasa vINA vAge 22
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 338 : cAle teTaluM bhAthuM lIdhuM, ane vegathI pahelI sanmukha prayANa karyuM. eka divasamAM bAra jana majhala kApatA pallI AgaLa te AvI pahoMcyA. te samaye dinakara asta pAmyo hate. te samaye kharInA prahArathI zreNItalanI rajane uchALI gaganamaMDalane AcchAdita karatI gAye praveza karI rahI hatI, potAnA mALA tarapha pakSIo paNa pharI rahyA hatA, kolAhalathI dizA paNa garjanA karI rahI hatI, tyAre guptacarone paNa jANa na thAya ane ArakSaka purUSe paNa oLakhI zake nahiM, tevI rIte akAle jANe yamarAjanuM Agamana ja na hoya, tema rAjaputre kAlasenanA bhavanamAM praveza karyo ane bolI uThe are ! are ! durAcArI! adhama! tArA upara vijayabala bhUpati rUjha thaye che tethI tuM baLavAna rAjavInI zaraNAgati svIkArI le. te sivAya tAre mokSa nathI ema kahIne rAjaputre ceSTAnA ghAtathI pallI patine pRthvI upara pADayo. ane tene baMdhanamAM ghA. ane kSaNamAtramAM pahelImAMthI dhana, kaMcana vastrAdi- uttama vastuone grahaNa karI pallInAthane beDImAM nAMkhI kumAra pAcho pharyo. pAMca rAtri jeTalA TUMkA samayamAM te potAnA nagare pahoMce, rAjAnA caraNamAM pallInAthane sthApana karyo. ane pallImAMthI prApta karelI vastuone arpaNa karI. rAjaputranuM parAkrama nihALI rAjA saMtuSTa thaye. mahApurUSanI kRpAdRSTi zuM na kare? rAjavInI kRpAdRSTi paDI ane kumArane yuvarAja padavI maLI, eTaluM ja nahIM paNa tene hAthI-ghoDA-koza keSThAgAra bheTamAM maLyA
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 339 : have ekavAra yuvarAja hAthInI upara ArUDha thayA. mastake veta Arapatra zobhI rahyuM che. banne bAju cAmara vIMjhAya che. . AvA rAjavaibhavathI zobhita kumArane nagarajane nihALI rahyA che, mAgadha cAraNa guNastuti karI rahyA che. ane nagarajanane AnaMda ApatA yuvarAja vADIe jaI rahyA che. A daya gokhamAM beThelI saubhAgyasuMdarInA daSTipathamAM AvyuM. tenI Rddhi samRddhine jotAM ja te stabdha thaI gaI te saMtApa karavA lAgI. ane ciMtavavA lAgI. atyAre mAre zuM karavuM yegya che? tyAM te IrSyAnI aganajAla prajavalI uThI. are! mArA praNayabhaMganI apekSA rAkhyA vinA ja rAjAe sapatnInA putrane AvI padavI ApI. eTaluM ja nahIM, paNa kyAreka rAjagAdI paNa arpaNa karaze, te mArA putranuM zuM thaze? te huM evuM karU ke ene jayagAdInI prApti na thAya, paNa te mATe te tenA prANa-nAza sivAya bIjo kaI upAya nathI. paranI spRhA karatI rAjyanA lobhe tene mAravA kAmaNa karyuM. ekavAra pAnanI sAthe cUrNa bheLavI dIdhuM ane pAna bIDuM tene arpaNa karyuM. teNe paNa niHzaMkapaNe tene upabhega karyo. tarata ja vijayacaMdrakumAranA zarIramAM dAhavara Adi dee praveza karyo. kumAranI A vAtanI jANa rAjAne karAI. ane dukhAnubhUti karatAM teNe maMtra-taMtrAdinA jANakArone bolAvyA. ane kumAranI vAta karI, temaNe paNa rogapratikAra mATe aneka upAyo prAraMvyA, paNa tenAmAM vizeSa kaMI ja pheraphAra thayo
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 340 : nahIM. tyAre vilakhA mukhavALA maMtrike ane tAMtrike pitapitAnA sthAne gayA. rAjaputranI kAyA dina-pratidina sukalakaDI jevI banatI cAlI. tenA bAhuyugalo kuza thayA. tenuM mukhakamala, nayana, vagere saMkucita banyA. tenA zarIranI zobhA AdarzanIya banI. tethI rAjaputra lajajA pAmate keIne paNa pitAnuM mukha batAvatA hatA. kevala AtmAthI AtmAnI vicikitsA karate te vicAravA lAgyeH are! vyAdhigrasta mane sAthe kriIDA karanArA loko paNa udvegane utpanna kare che, te A gAvasthA sure ja anucita che. jyAM priyajane nehatuthI baMdhAyelA mahI prItibhAvane darzAvanArA paNa Aja vimukha thaIne mAnuM ane kare che. te tyAM AgaLa rahevuM buddhivaMtane yukta nathI vaLI bIjA bhimAnIonA parAbhavane sahavAmAM asasartha, ApadAmAM paDelA mAre bIjA keIne mArA AtmAne batAvo nathI. te hAlamAM mAre zuM karavuM joIe? zuM agnimAM paDI kAyAne bhasmasAt karUM? ke jalamAM praveza karuM? bhairavapatana ke girizilA uparathI AtmAne pADuM? huM zuM karUM? bhagavAn ! kaI ja mArga jaNAtuM nathI. hA ! have yAda AvyuM. zAstrArthane jANanArA muni pAse huM jAuM, temane pUchuM. te jarUra mane mAga dekhADaze. pachI je egya haze, tema karIza. ema vicAra karyo, ane pachI pitAnA bAlyakALane sAthI, zubhaMkara nAmanA
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 341 : bAlamitranI pAse gayo. ane kahyuM? mitra! tuM mAruM eka kAma karIza? kaI kuzala muni pAse jaI pUchaje ke, maravAne IchatA mAnave giripatanAdi maraNamAMthI kayuM maraNa svIkAravuM joIe ? zAstramAM zreSTha zuM kahyuM che? teNe paNa tenI vAta savIkArI ane kSemadattanAmanA muninI pAse jaI vinayapUrvaka praNAma karI samucita maraNa saMbaMdhI pRcchA karI, munivare paNa kahyuM : aneka jInA dukhanA kAraNabhUta girizikhara uparathI patanAdi rUpa maraNa yukta nathI! paNa tapa-saMyamamAM udyamIne pitAnA kramathI prApta thayela ArAdhanA pradhAna maraNa zreSTha che. tenI ja zlAghA kevalI bhagavatee karI che. A vAta sAMbhaLIne pachI teNe sarva abhiprAya rAjaputrane jaNAvyuM. tyArathI tenuM citta maraNanI icchAthI virAma pAmyuM. ane te ciMtavavA lAgyA. ahIM rahIne huM kaMI ja karavA zaktimAna nathI. tethI kaI evA dezamAM cAlyo jAuM ke, mane kaI ja jANe nahIM, vaLI A zarIrane hAlamAM kAMtimaya suMdarAvayavavALuM zI rIte karI zakuM? athavA mAre zoka karavAthI zuM ? pote karelA duSkarmone anubhavyA vinA kadI jIvane chUTakAro thato nathI. saMpattimAM ane ApattimAM samacittavALA dhIra puruSo ja hoya che. adhIra puruSe AvI vRttivALA jagatamAM hetA nathI. te he jIva! tuM lavamAtra paNa saMtApane vahana kara nahIM. karmavaza cakrI-iMdrAdi paNa ApadAne prApta kare, te kITatulya mArI te zI dazA ! mAre zA mATe saMtApa karavo joIe? ema dhIratA dhAraNa karI, theDI saMtApane kITa ema dhIrA
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ ': 342 : rAtrI vyatIta karI, keIne paNa kahyA vinA, vezapalaTa karI, kAMIka bhAthuM laI rAjamahelane cheDI rAjaputra cAlI nIkaLyo. dhIme dhIme cAlatA prAptAlaya nAmanA sanivezamAM vaidezika maThamAM AvAsa karyo. tyAM tene eka kApeTikano bheTe thayo. teNe kumAranA zarIrane nihALI, temAM roganidAnane jANuM. potAnI buddhithI kahyuM- mahAnubhAva! tame kyAM rahe che? kyAMthI tamane roga lAgu paDe che? tyAre teNe kahyuM : huM hastinApurane vAsI chuM. rogapattine jANatA nathI ke kevI rIte thaI ? sArU. tyAM tArA gharamAM kaI sAvakI mAtA, athavA pratiphUla panI, athavA koI virUddha puruSa che ke nahi ? hA! mArI sAvakI mAtA che. paNa tene virUddha AcaraNa vALI meM kyAMya dIThI nathI. vArU tyAre tene putra che ke nahIM? " putra te che " A sAMbhaLI kApeTike kahyuM tyAre te kArya nAza pAmyuM. mahAnu bhAva ! pratikUla evI tArI sAvakI mAe pitAnA putranA Icchita arthanA vinAzanI zaMkA karatI teNe tArA bhejanamAM kAmaNa saMkramaNa karyuM che. ema huM mAnuM chuM. kumAre kahyuM : duniyAmAM zuM na saMbhave? dravyanI prApti pAchaLa badhuM ja saMbhave che. te sArUM kahyuMmahAnubhAva! AvuM jANanAra tane ArogyanI prApti thAya, paNa koI
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 343 : peAtAnA zarIrane tyAga karI upakAra kare te! phakta tu A vAta Icche che ke nahIM? te huM samyak prakAre jANutA nathI. rAjaputra kaheH mahAbhAga ! kANu A vAta Icche nahIM? ArAgyathI prApta thatAM sukhane kANu icche nahIM? kANu kamaladala sarakhI vipula nayanavALI lakSmIne icche nahIM ? duSTAvasthAne prApta thayela vitane kANu Icche nahIM? tA pachI ni:zaMka manathI je ucita hAya te tu kara. rAjaputranA kahevAthI niSkapaTI kApaTika suziraveNu daDikAnA madhya bhAgamAMthI eka mahauSadhithI sasiddha guTikA kADhI te traNa divasanI chAza sAthe caNu karI rAjaputrane ApI. . guTikAnA prabhAvathI tene vacana-virecana thatu', vacagALAmAM teNe kSIranu` bhAjana karAvyuM. be-traNa divasa sudhI tene upara mujaba guTikA ApI, pariNAme tene samagra kANudoSa naSTa thayA. ane punaH te abhinava zarIradhArI rAjaputra thayA. pachI " A kATika mahA upagArI che.'' ema vicArI rAjaputre peAtAnI pAsenuM je bhAthuM hatuM te tene Apyu, ane kahevA lAgyA, bheA mahAnubhAva ! tuM paramApakArI che ! tArI AgaLa trileAkanu dAna paNa stAka che ! te vaLI bIjA padArtho ApavAthI zuM thAya ? tane huM zuM ApuM ? tArU' thru karU? AvI avasthAmAM rahela mArI pAse sa`patti kaI ? kevala tu' eTale' karaje ke kayAreka tArA sAMbhaLAmAM Ave ke vijayacaMdra nAmanA rAjaputrane rAjya samRddhi maLI, tA tyAre
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ pharIthI tAre mane maLavuM. ema karI rAjaputre pUrvadeza tarapha prayANa AdaryuM. pagacArI tene keTalAka kALe pATalikhaMDa nagaranI prApti thaI mArgamAM parizramathI thAkI gayela. te nagaranI samIpavartI rakta-azoka-vRkSataLe maNi pIDIkA upara beThe. vaLI te pradezanI ramaNIyatA, ziziraRtunA pavananA sapATAthI te sukhe nidrAdhIna thayo. te samaye teNe svapna joyuM. jemAM pitAnA udaramAMthI nikaLI vistAra pAmela AMtaraDA vaDe pATaliDa nagarane teNe vIMTI dIdhuM. A pramANe svapna nihALI te jAgRta thaye. ane vicAravA lAgyo ke, "pUve nahIM joyelA evA A havananuM zuM phaLa haze ?" A bAju svapnanA phaLanI vicAraNA cAlI rahI che, tyAM zuM banAva bane che, te joIe, vaLI svapnanuM sAkSAt phaLa paNa ApaNe nihALIzuM. cAlo tyAre A bAju te nagarane rAjA kIrtizekhara ke, jene acAnaka rAtrIe mahAvyAdhi utpanna thaye tenI vedanA nivAravA aneka auSadhAdi upacAra karyA. devatAonI pujA, navagraha pUjA, vagere zAMti karma purohite karyo te paNa vyAdhio vega pakaDe, aMte rAjA mRtyu pAmyA. maMtrI-sAmaMtAdie narapatinuM pAralaukika kArya karyuM. A bAju rAjagAdI mATe ciMtA thaI paDI, kemake te rAjA aputrIo hatA. eTale zreSTha hAthI-ghoDA-abhiSekAdi pAMca di karyA ane nirNaya karyo ke, enAthI je pratiSThita thAya,
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 345 : te rAjA thaze. have te pAMca divya nagaramAM bhamIne rAjyogya puruSane nagaranA cheDe jotAM tyAM gayA, jyAM rAjaputra svapnaphalanI vicAraNA karatuM hatuM. tyAM jaI gajArava karatAM hAthIe tene pRSa upara sthApana karyo, megha sama nAdathI vAMjitre vAgI uThayA, jAte ja rAjaputranA mastake chatra dharyuM. banne bAju cAmara vIMjhAvA lAgyA maMtrI-sAmate namavA lAgyA pachI maMtrI samudAyathI parivAre pUrvabhavAkRta suktAnusAre rAjayalakSamIne pAmelA te mahAtmAe nagaramAM praveza karyo. nagaramAM mahatsava pravaryo. te samaye ajJAnI kalpaka cara nAzI gayA, e rAjyalakSamI bhagavate hatuM tyAre tene eka surasena nAmane sAmaMta namatuM na hatuM. te tene dveSI hatuM. tethI kahetA ke jAti-kula jANyA vinA nivivekI tiya cavaDe keIka ne rAjayapade sthApana karela che. te kuzala e koNa purUSa ene name? jAti-kulAdi joyA vinA rAjyapade sthApana kare tene kharekhara mUDha loke ja name che, bIjA nahIM. kadAca vAgyAtuMya parAkrama vagere manahara guNo heya, te paNa jyAM jAtivizuddhi nathI tyAM bIjuM zuM saMbhave ? A pramANe avinayayukta vacanane sAMbhaLI rAjA tenA para atyaMta dhAtura thaye, krodha aneka anarthone saje che, krodhI rAjAe pratihArIne AjJA karI : re! re! tuM ekalo jaI daMDavaDe haNIne gADha baMdhanathI bAMdhI tene ahIM laI Ava, tarata ja teNe rAjAnI AjJA zirasAva karI. tene paNa tenA mAMhAsyathI prabala vizvAsa
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 346 : utpanna thayA. pariNAme hariharAdine tRNa sama gaNate moTA AraMbhathI daMDane uchALo jANe yamarAja ja na hoya, tema akhalitapaNe pArakSepa karate surasena sAmaMta pAse gayo. ane kahyuM: re! re! duSTa sAmaMta, cAre bAjuthI pratipakSa bhAvane pAmela tuM hAlamAM keInuM zaraNa svIkAra. ema kahI tenA mastaka upara daMDathI mAra mAryo. ane tene bAMdhavA gaye. tyAM te bAhayugala jeDI te pAchaLa cAlavA lAgyo. tene sevaka varga hAthamAM zastra dhAraNa karI jANe keAI e sthabhita karyo na hoya tema sthira rahyo. aho ! rAjAne pApaprakarSa te juo ! huM ja mArA zarIrane svAmI chatAM ekAkI narAdhame mane bAMdhyuM. ema te saMtApa karavA lAgyo. ane tene pratihAra vijayacaMdra rAjAnI pAse laI Avyo. deva! A te duSTa sAmaMta! tene bAlahastInI jema ApanAM caraNakamalamAM lAvyo chuM. prasaratA mahAtejavALA sUryane jovA jANe asamartha hoya tema, te adhomukha nayana viSkAyavadana. dIrgha uNu uzvAsane vahana karate hate. tene maMtrIvarge kahyuM. meM surasena ! te ghaNuM ayukta karyuM. je siMhAsana upara beThelA, pUrvabhavakRta sukRtathI mahAlyudayane vahana karatAM, devanI te avajJA karI ane ayukta bolatA tane zuM zarama nathI AvatI? tenA caraNakamalamAM tuM kema namate nathI? tenA mAhAbhyane nahIM jANatA tuM je kaMI bolyA hoya, te tArA aparAdhanI kSamA mAMga, pharI pharI devanA caraNakamalamAM paDI tuM aparAdhanI kSamA mAMga. nahIMtara duniyarUpa ratha upara ArUDha thayele tuM yamamaMdire jaIza.
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ 347 : te sAMbhaLI surasenane pazcAttApa thayo. ane vijayacaMdra rAjAne khamAvI kahevA lAgyo. huM eTaluM paNa jANa nathI ke puNya vinA rAjyalakSamInI prApti thatI nathI. he narendracaMdra! jene samagra prajA name che tenuM dAsapaNuM svIkAre che, tenI keNa avajJA karI zake? kharekhara vidhie viTaMbaNA karavA dvArA mAnava chatAM mane pazurUpa banAvyuM che. te deva mArA sava aparAdhone tame khame. he svAmI! tuM ja gati ! tuM ja mati ! bALakanI duSTaceSTA paMDita purUSanA manane zuM kyAreya dukha utpanna kare kharI? tema he nAtha! mArA upara kRpA kare. mane vAMchita pUravAmAM ka9pavRkSa sama tame kRpAdraSTi prasAre. e sAMbhaLI vijayacaMdra rAjanA kepanI upazAMti thaI tatakSaNa tene baMdhanathI choDAvI abhayadAna ApI, surasenanuM sanmAna karyuM. ane tenA sthAne vidAya karyo. tenA pratApane joI sAmaMtamaMDala paNa bhayathI namatuM hatuM. A rIte akhalitapaNe rAjyane bhegavate, pracaMDa zAsanane pALate te kALa pasAra kare che. have ekavAra te azvavArenI sAthe parivarelo pavanavegI jAtya veDA para ArUDha thaI azva khelavA nagarathI bahAra gayo. anavarata kazAghAtathI ghaDAo bhayabhIta thayA. ane vegIlA banI keTalAka jana sudhI gayA. tyAM teNe pUrvopakArI kArpeTikane je. jene cArAe bAMdhyo hato. tenuM sarvasva lUMTI lIdhuM hatuM. tene jotAveMta ja te oLakhI gayo. pachI corane pUchyuM : are! zA kAraNathI A mahAnubhAvane AvA prayanathI laI javAya che.
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 348 : A te pUrva vairI che, teNe karelA kAryanuM phaLa te avaya bhego" ema cAronA mukhethI sAMbhaLI igitAkAramAM kuzaLa rAjAe kahyuM: are ! tame A kheDuM karyuM che. are! teNe tamAre zo aparAdha karyo che? A mahAnubhAva virUddhAcArI saMbhave nahIM? kemake virUddhAcArI purUSe te cakra, dhanuSya, khaDaga, mudugara vagere zasadhArI hoya. A te tenAthI rahita che. jyAre tame te zastradhArI che ! te duSTa koNa? tame ke te ? are re ! purUSa A anAryone grahaNa kare. ema rAjAnuM pharamAna thatAM, javAba dIdhA vinA ja teo cAre dizAmAM palAyana thaI gayA. vegIlA ghoDAne rAja purUSee thaMbhAvyA. teNe kApeTikane AliMgana karI prItipUrvaka pUchayuM? mahAnu bhAva! A duSTanA daSTipathamAM tuM kyAMthI Avyo tyAre kApeTike kahyuM: sAMbhaLa huM pUrve sevA karela vijayacaMdra rAjavInA darzanArthe jatuM hatuM. tyAM rastAmAM mArI mAlamita paDAvI laI, A cAre bAMdhIne mane laI jatA hatA. paNa mahArAja ! keIka sukRtathI tame sanmukha thayA che. tyAre rAjA vicAravA lAgeH "are ! zuM A mane oLakhate paNa nathI ? ane pachI te pRchA karavA lAgyo. are mahAbhAga! te vijayacaMdranI upara ze upakAra karyo. hA ! meM vyavahArathI tenA zarIrane roga dUra karI kaMIka upakAra karyo che. paNa nizcayathI te kAMI ja nahIM. kharekhara te puNyazAlI hato ke pitAnA mAhAsyathI rogane paNa jANata
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 39 na hatuM. A sAMbhaLI rAjAe vicAryuM, "ahe tenI vacanavinyAsamAM kuzaLatA to juo? ahe! tenI gaMbhIratA! ahe ! tenuM nirUpamacarita upakArIpaNuM ! tyAM te ekadama vegavAna hAthI upara AruDha thaI tyAM eka purUSa Ave. ane tene kahevA lAgyo. "deva ! azva kIDA karatAM ghaNo samaya thaI gayo. paNa tamAruM Agamana thayuM nahIM. tamArI ghaNuM rAha joI chatAM tamArA kaMI ja samAcAra nahIM. tethI maMtrImaMDale mane mokalyo che. to deva ! kRpA karIne Apa pAchA vaLo tyAre kApeTikane potAnA ghoDA upara besADI rAjA pAcho vaLe ane pitAnA nagaramAM Ave. - tyAM nAna-bhajana-zayanataMbela-pradAna vagere kriyAo tenI sAthe karI tyArabAda mahAmUlyavAna maNiratnathI tenuM sanmAna karyuM. tenI AvI pratipatti nihALI kArpeTika te Azcaryacakita thaI gaye. ane vicAravA lAgyo ahe ! AnuM dakSiNaya to juo. koI paNa jAtanA saMbaMdha vinA emaNe mArI bhakti karI. eTaluM ja nahIM paNa rAjA mane baMdhu paramamitra svajana ane paropakArI mAne che. ahIM zuM kAraNa haze? te zuM tene pUchuM? ke zA mATe te mArA upara vAtsalyane dhadha vahAve che? vaLI Ama pUchIza te te mane gAmaDiyo jANaze. bhale kayAreka te badhuM mane jANavA maLaze. paNa mahApurUSanI sAme jema tema bAlavuM yukta nathI. ema vicArI mauna dhAraNa karI keTalAka divase rAjamahelamAM pasAra karyA aho A paNa jAtano paramamikA karI. e
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 350 3 tA paNu kAne nahIM jANatA rAjamahelamAM rahevA asamatha teNe ekavAra rAjAne kahyu` : deva ! ahe| Apane vAtsalya bhAva ! tenuM varNana hajAramukhavALA paNa karavA asamartha che. ahA ApanI rUpasa'padA, ApanA mukha uparathI nItaratuM lAvaNya! lAkhA nayanavALAne paNa dRSTi pathamAM na Ave. vaLI ApanI guNasa'padAnI tAzI vAta karU ? zakra paNa prakAzita karavA asamartha che. teA pachI jaDamati evA huM tamArU' svarUpa kevI rIte prakaTa karU ? kharekhara ! ghaNAM ja puNyathI mane ApanuM dana thayu che. Aja mArA nayana paNa saphela thayA che. ATalA divasa rAjamahelamAM kayAM pasAra thaI gayA, tenA paNa mane khyAla Ayai nahIM. hAlamAM te hai dhruva ! jo tame mane rajA ApeA, te hu' vijayaca'dra-narendranA darzana mATe jAUM, huM tenA darzananA abhilASI chu", eTalu* ja nahIM paNa teNe vAravAra prAthanA karI hatI ke jyAre mane rAjyasa paTTA prApta thaI ema tuM sAMbhaLe tyAre mane jarUra maLaze. tethI tame mane rajA Ape. A sAMbhaLIne rAjA hAsya chUpAvIne vicAravA lAgyA. A te! mane eLakhatA paNa nathI. huM te tene eALakhI garcA. ane tarata ja bannene Azcaryacakita thAya evA teNe ghaTasphoTa karyo. mahAbhAga ! te huM ja vijayacaMdra chuM. tArA upakArathI ja huM AvI rAyasa pattAne pAmyA chuM, te sAMbha LIne kApa Tika vismaya pAmyA. ane kahevA lAgyA : te samaye rAgathI tamArU' zarIra kAMtirahita jaNAtuM hatuM. ane
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 351 : atyAre te apratima rUpazeAbhAne nihALIne huM te mUDha khanI gayA chuM tethI ApanI eALakhANa-pIchANu thaI nahIM, vaLI leAkeA tamane vijayacadrarAjA tarIke gAya che. te huM sAMbhaLuM chuM, chatAM manamAMzakA ke vijayaca'dra nAmanA tA ghaNA rAjavI pRthvI upara hAi zake che ! tethI tamArA sa`paka mAM rahevA chatAM nizcaya na karI zakayA. ke, te A ja vijaya. caMdrarAjA che. tamArI rUpazeAbhAe tA mane dvidhAmAM nAMkhI dIdhA che! para`tu Aje A rahasya prakaTa thayu. eTaluM ja nahIM paNa ghaNuM ja sArU thayuM. ke tamane AvI rAjyasa*padAnI prApti thaI. vaLI e mahAbhAga ! tuM ja kahe ke, sALe kaLAe khIlI uTheleA pUrNimAnA caMdra kAne AnaMdita na kare ? vaLI kiraNeAnA samUhathI adhakArane nAza karanAra sUryanuM rUpa kAne na game ? vaLI dhananu muktahAthe dAna karanAra dAtA kAne na game ? evI ja tamArI rAjyasamRddhi che. A sAMbhaLI upakArane nahIM bhUlatA vijayaca'drarAjavIe kahyu' : mahAnubhAva! jo te samaye teM mArA roga dUra na karyAM hAta tA mane kevI rIte AvA bhAvilAseA rAjyasa'padmAnI prApti thAta ? paramAthathI te A badhu tArUM ja che. mArU te emAM kaMI ja nathI. tethI ja A dhana-kanaka-kASa-kASThAgAra-catura'gIsenA pura-nagara-sarva vastune tuM grahaNa kara. ane mane RNamAMthI mukta kara. tyAre kApaOTike kahyu' : pracaMDa puNyanA bhektA evA tamAre adeya zuM che ? vaLI niSpakane ApelI
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 35ra H lakSamI paNa cAlI jAya che. tenuM sthAna te kAmadevanA vakSasthaLe ja sArUM. vaLI pahelA tArA vaDe Apela dhana coroe harI lIdhuM te pachI nirbhAgI evA mArI pAse kevI rIte rAjyalakSamI sthira raheze? vaLI jalathI paripUrNa nadIonuM sthAna samudra che. tema lakSmInuM sthAna tame ja che. bIjA loke nahIM. sArUM tyAre, paNa tuM mAruM eka vacana svIkAra AjathI tAre A rAjamahelamAM ja rahevuM. tAre bIje kyAMya javAnuM nahIM. kArpeTike paNa tenuM vacana svIkAryuM. tene sAmaMtapada ApI zreSTha grAma-nagarathI samRddha pRthvI arpaNa karI. ema karatAM rAjyalakSmIne anubhavatA banenA divase pasAra thAya che. have A bAju vijayabala rAjA vijayacaMdra rAjaputranA viyegathI sutIkSaNa du:kha anubhava bAhyavRttithI rAjyAdi karatAM hatA. tene viyAganuM duHkha samAtuM nahotuM chatAM te pRthvInuM pAlana karate hate haju te putranA viyeganuM duHkha dUra thayuM nahIM, tyAM te hRdayane hacamacAvI nAMkhanAra bIje banAva banyo. je bIje rAjaputra pavadeva hatuM. tene pUrvakRta duSkarmanA yoge atisArAdi mahAvyAdhi lAgu paDe, te dekhI saubhAgyasuMdarI bha pAmI maMtra-taMtrAdi upacAra karyo, paNa temAM thoDA paNa pheraphAra tho nahIM. paNa rogamAM vRddhi thavA lAgI. tyAre pUrvakRta duSkatanI smRti thatAM saubhAgyasuMdarI ciMtavavA lAgIH aho! duSkarmanA kaTu asuMdara pariNAma te juo ! je meM Aja
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 353 : bhavamAM anubhavyA. eka rAjyanA lobhe putranA sukhanI pAchaLa pAgala banela meM vijayacaMdra rAjaputrane annamAM sUrNa bheLavI kAmaNa-TumaNathI jevI avasthA pamADI, tenuM phaLa pragaTapaNe mane prApta thayuM che, kharekhara ! meM ayukta kArya karyuM che. ema te saMtApa karatI rahI. tyAM te ekadama dhAtrIe praveza karyo, e vegathI cAlatI AMkhamAMthI AMsu vahAvatI pralApa karavA lAgI. hA vatsa ! kyAM jaI tane joIza ? are pApI daiva? kema ekadama purUSaratnathI hita pRthvItalane karavA upasthita thaye? are! are ! devI! saubhAgyasuMdarI ! tuM kema anAkulapaNe rahI che? tuM jANatI nathI ke vatsa padyadeve kALanI dazamI aMtimadazAne prApta karI che. tenI cetanA naSTa thaI che. tenA nayane micAI gayA che. tenA zvAsozvAsa vegIlA banyA che. vANI naSTa thaI, zarIrane pIDA karatI mahAnidrA avatarI che. ane tuM ahIM ja paDI rahI che! A pramANe sAMbhaLI jANe akALe vAghAtathI tADanA karAyelI ja na hoya tema te mUcha pAmI, tenI AMkho mIMcAI ane dharaNI tale saubhAgyasuMdarI pachaDAI paDI. pachI tatkAlecita caMdanavilepana zItala pavana dvArA te cetanA pAmI ane raDavA lAgI tathA vilApa karavA lAgI. samagra vAtAvaraNa gamagIna banI gayuM. hA ! hA ! vatsa ! maMdabhAgI mane mUkIne tuM kyAM cAlyo gayo ? hA vatsa ! pharI jyAre tene joIza! tArA vinA mAruM zuM thaze,? are ! kyAre mane tArUM milana thaze ! ema vilApane karatI, chAtI kUTatI rAjaputra vINuM vAge. 23
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ 354 : patradevanI samIpe gaI. tyAM teNe phakta zvAse zvAsa mAtrathI jIvita kumArane che. te ekadama pRthvI upara Dhagale thaI gaI. te hA hA rava karavA lAgI ane rUdana karatI bolI vatsa ! A zuM thayuM? maMdabhAgI mane pratyuttara kema Apate nathI? keIne paNa nayana-prakSepapUrvakakema AnaMda pamADatA nathI? tyAM te vijayabala rAjAnuM Agamana thayuM. rAjaputranI avasthAne nihALI te mahA-zokAtura thayA ane kahevA lAgyA. devI ! maMdabhAgIomAM ziromaNI huM chuM. kemake ekaputra te paradezano atithi thayA. ane bIjAnI AvI vyAdhigrasta dazA thaI. putravinAnA jIvana karatAM paNa mArI paristhiti te vadhu duHkhadAyI che. eka bAju tilakasuMdarI gaI vaLI vijayacaMdra gaye. hate eka padyadeva te paNa aMtima paLo vItAvI rahyo che. devI ! huM zuM karuM? ema karUNa svare vilApa karato hato. tyAM te pavanathI haNAyela dIpakanI jema atidusaha vyAdhivALA paddhadevane jIvanadIpa bujhAI gayo. tenA AtmAne paralokamAM prayANa karyuM. "haMsale ga-devaLa junuM te thayuM" A dazya jotA aMtaHpura sAthe mahA duHkhane vahana karate rAjA, dhIratAne tyajI sAmAnya mAnavInI jema muktakaMThe raDavA lAgyo. pachI svajanee azupUrNa nayanathI rAjaputranuM mRtyu saMbaMdhI kArya patAvyuM. rAjA paNa atizokathI vyAkuLa, kaSTathI divaso pasAra karatA A rAyakAne choDIne jANe samagra kAyAnA vyApArane rodha karanAra yegI ja na hoya, tema rahevA lAgyo. AvI avasthAmAM rAjavIne joI maMtrI AzvAsana ApavA
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 355 : lAgyA "deva ! tamArA jevAne zAka karavA ayukta che! kAM sudhI zeAka karazeA ? " tamane zAka magna joI Akhu jagata kheda karI rahyuM che. vaLI narendra! trijagatamAM utpanna thanArI sava vastu vilaya byayathI yukta hAya che. je kAI carAcara vastu che, te sa` nAzavaMta che, janme tene mRtyu avazya che. adhakAranA nAza sAthe prakAzanI prApti thAya che. patana pachI utthAna avazya thAya che. teA pachI narendra ! AkhuM' jagata AvuM ja che, te zeAka zA mATe karavA joie. vaLI zAkathI kAI guNunI prApti thatI nathI. kevala arthanA vinAza pratyeAjananI hAni thAya che. vaLI rUdana karavAthI paralAka gayela AtmA zuM pAche| Ave che? kacAre paNa evuM mane che kharU? tA pachI niSphaLa evA zekathI zuM? ma'trInI vinavaNIthI rAjAne sa'tApa kaika upazAMta thayA. ane kahyuMH matrIjI! A kANu jANatu nathI ke zAka karavAthI AtmAnI ane zarIranI hAni sivAya anya kAI upakAra thatA nathI. te sau keAI jANe che. phakta atyAre parita vayavALA ame chIe. amArA jevA rahI gayA ane amArA jIvatAM putranI A dazA? vaLI prathama putra kathAM gayA ! tenuM nAmaThAma paNa jANatA nathI ane khIjo bhavAMtara gayA. pUrva rAjAoe pALelI A pRthvI zu` mArI thaze ? A meTA saMtApa mArA zarIrane khALe che. A vAtacIta cAlatI hatI tyAM maMtrIe kahyu. deva ! atyAre badIkhAnAnA niyukta adhumitra nAmanA purUSa jAte ahIM AvyA che. teNe kahyuM ke, meM sAkSAt laSTa-puSTa zarIra
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 356 : vALA, padmaSa'DapuramAM aputrIceA rAjA maraNa pAmatAM paMcadivye varDa, matrI sAmatAe AdarapUrvaka rAjya pade sthApana karela, rAjyalakSmIne anubhavatA vijayacaMdra rAjaputrane joyA che. putranAM zubha samAcArathI rAjavInuM hRdaya AnaMdathI uchaLI rahyu', pachI rAjAe kahyu: maMtrIjI! jo A vAta satya ja hAya tA pharIthI pradhAna purUSone mAkalI nizcaya karavA joie. pachI mane sadezA pahoMcADajo. ema kahI matrIene vidAya karyo. teo paNa pAtapeAtAnA sthAne gayA ! A bAju rAjaputranA samAcAra sAMbhaLI Sita thayele rAjA putranA viyeAgarUpI vAthI jarjarita hRdayavALI, AhArapANInA tyAga karIne rahelI saubhAgyasuMdarIne AzvAsana ApavA 'taHpuramAM gayA. temane dAsIe Asana ApyuM. tenA upara beThA ane kahevA lAgyA. devI ! sarvAhAranA tyAga karI tuM zeAkAtura zA mATe thai che? zu'Ama karavAthI tArUM' rakSaNa thaze ? athavA zu paraleAka gayela tArA putranuM pharI Agamana thaze? te! tuM svastha thA. snehathI zithila tArA hRdayane majabUta banAva, kharekhara bhasthiti evI ja che je janme che, tene mAthe haMmezA mRtyu bhamatuM ja hoya che. tenA bhaya jIvane kSaNe kSaNe satAve che. te pachI avazya bhAvI mRtyune jANI putranA viyeAgathI tuM virAma pAma. vajrAMcalathI mukhane DhAMkI, te pUSkRta duSkarmInI anusmRti thatAM atyata zAkane hRdayamAM dhAraNa karavA asamartha muktaka raDavA lAgI. rAjAe tene aTakAvIne kahyuM: devI ! zu hitazikSA ApavAthI zeAkanI vizeSa vRddhi thaI ke te ekadama
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ 357 ? raDavA mAMDayuM ! have duHkha sahita saubhAgyasuMdarI belI. deva! saMkathAthI sayuM, huM mahApApI chuM! mahArI chuM. meM anucita kArya karatAM apayaza paNa jo nahIM. asaMkhya duHkhanI prAptine paNa avagaNI nahIM, bhAvimAM prApta thanAra kaTuphalanI meM vicAraNA paNa na karI. vaLI meM paraleka virUddha AcaraNanI paravA karI nahIM. te sAMbhaLI rAjAe kahyuMH devI ! ahIM tAro ze deSa? zA mATe tuM AtmAne vAraMvAra nide che? pote karelA karma pramANe prANuo utpanna thAya che ane maraNa pAme che. tyAM mAtA-pitAne ze cheSa? paNa deva! anArya evI meM je duSkarma karyuM te keIne kahI zakAya tema nathI. tethI ja tene sahana karavA huM asamartha chuM. vaLI tene DhAMkavA paNa huM zaktimAna nathI, paNa rAjana ! je "khADo khode te paDe", "pApa pIpaLe jaI pokAre" tema mArUM pApa pragaTa thayuM. meM karela duSkarma thI A ApadA AvI paDI ane phalanI anubhUti karavI paDI. A che karmane koyaDo, ukelave bahu muzkela che. e te huM ja jANuM chuM. mArI duSTa ceSTAnuM phala nihALI mArUM haiyuM pokArI rahyuM che. A pApamAMthI mane keNa bacAvaze? paNa devI! A bAbatathI huM ajANa chuM. ahIM paramArtha zuM che? te tuM spaSTa kahe, tyAre hadayamAM rahelI guhyavAtane kahevA asamartha chatAM rAjaputra saMbaMdhI kAmaNa-9maNanI vAta karI teNe haiyuM kholI nAMkhyuM. te sAMbhaLI rAjA atyaMta kaluSita manavALo thayo. zuM AnI gaMbhIratA che. nahIMtara AvI mukhazobhA kyAMthI saMbhave? A sAMbhaLI tenuM mana ciMtanamAM caDayuM.
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 358 : vaLI devIe kahyu . " deva ! huM mahApApI chuM! tilakasudarIe aMtima samaye praNaya-pUrvaka mArA upara vizvAsa rAkhI peAtAnA putrane mane ApyA hatA. " sArI rIte sabhALa rAkhaje" ema kahI mane apaNu karyAM hatA. chatAM me vizvAsaghAta karyo che. tenA vacanane meM manamAM dhAraNa karyuM nahIM. hA hA ? vizvAsaghAtImAM huM prathama thaI! eTalu ja nahIM deva! duyarUpI vRkSanuM putra maraNurUpI phaLa mane prApta thayuM. hajI paNa mane parabhavamAM du:khadAyI vividha phaLanI prApti paNa thaze. te deva, tIvra putraviyeAgarUpI vAgnithI maLatI hu* jaLamAM paDI mArA dehane naSTa karavA icchuM chuM tyAre rAjAe kahyuMH je banavAnu hoya, ane ja che. tene kAi rAkI zakatu nathI. tu te nimittamAtra che. teAviSAdane mUka ane samaye cita kArya ne kara. paNa rAjan ! sAMbhaLeA ! putra viyeAgatu. duHkha mArA manane vyathita karatuM nathI, paNa saMtati-vicchedanu' pratyakSaphaLa jotA mAruM' hRdaya dravI uThe che. anAya evI me' kevala mArA AtmAne anatha mAM nAMkhyA nathI. kiMtu jyeSThaputranA nAzathI naranAtha! tamane paNa anamAM nAMkhyAM che. A duHkha kAMI jevuM tevuM nathI. tenA citta satApane joI avasara pAmI rAjAe vijayaca'drakumArane vijaya, rAjyalAma thA, vigere te sabadhI vAteA karI. te sAMbhaLatA ja agnimAM ghI nAMkhavAthI agnijavALA pradIpta thAya, tema saubhAgyasuMdarI hRdayamAM pradIpta thaI, sAMbhaLatA ja tenA manamAM camatkAra thayeA. pachI madhuravANIthI AzvAsana pamADI, devIne bheAjana karAvI rAjA rAjamahelamAM gayA.
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 359 : A badhA prasaMge joI rAjAnI ciMtana dhArA vegavatI banI. rAjAne saMsAranI asAratA ane svArtha parAyaNa jIvanI sthiti samajAI. vizeSamAM nArI caritranI pichANa thaI. aho! nArInuM caritra durlakSya che. kevalI ja potAnA jJAna dvArA jANe che. sAmAnya manuSyanI daSTimAM te Ave paNa nahi. aho ! nArI kUDakapaTanI khANu! narakanI dIvaDI! are tenI vANImAM kaMI, AcaraNamAM kaMI ane hRdayamAM paNa judu ja hoya che. ene tAga pAmI zakAya nahIM. anyanI sAthe rame ane anyane kAryamAM joDe. anAcAranA kAma karI patine paNa pAye lagADe che. AvI nArI! vaLI mRdu, madhura, manahara vANathI anya mAnavane bAMdhe che. AvI pApI mahilAono vyavahAra paNa kaMI ja judo ja dekhAya che. paNa A pApIe AvuM kArya karyuM. tene zarama paNa na AvI. vikAra che AvI nArIne ! tenA caritrane ! vaLI akArya karIne pAchI dukha dhAraNa karI bIjAne Thage che ! tethI ja nArI eTale tuccha buddhivALI ! kuTilA ! akArya karavAmAM sajaja ! kula ane zIlane malIna karanArI! anarthane vistAranArI che. tethI ja te mahApurUSe dhanya che ke, jemaNe anarthane prApta karAvanArI nArIne saMga, sarpiNInI jema tyo che. ane te ja sukhI ke jeo bhayaMkara bhavasamudrane pAra pAmyA che. ane teo ja hAlamAM A jagatamAM vijayI banyA che. ane teo ahIM ja deva-dAnavone paNa vaMdanIya che. ane duHsAdhya evA kAryanI siddhi temane ja varI che. aho ! te purUSe dhanya che jeo kaTAkSa pheMkatI capaLa, padmalocanavALI
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 360 : lalanAnI daSTipathamAM AvyA nathI. ane gADha yogarUpI sannAhane dhAraNa karI cAritrathI zarIranI rakSA karanAra te munipuMgavo vaMdanIya, pUjanIya che. vaLI te loke dhanya che ke jene AvA sadaguruno yoga sAMpaDe che. ane ciMtana manana-pariNAme rAjAne sAMsArika viSaya sukha tarapha nirapekSavRtti janmI. jethI mana dharmArAdhanA karavA tatpara banyuM. viSayonI kAramI Asakti, nArI pratyenI mamatA tUTI gaI ane have temane samatAsaMgI banavAnA manorathe jAgyA. ane tethI ja tyAra pachI rAjAe maMtrIone bolAvyA ane temane vijayacaMdra rAjavI pAse javAnI AjJA karI. tene ahIM bolAvI lAvavAno saMdezo Apyo. jethI te mahAtmA AvIne rAjyane bhAra vahana kare. ane pitAne A upAdhimAMthI mukti maLe tarata ja devanI AjJAnuM pramANa karI saMdeza laIne sugupta-vAmadeva vagere maMtrIe mahApurUSathI parivarelA nagarathI nIkaLyA. ane anavarata prayANathI padmaSaDapuramAM AvyA. tyAM vijayacaMdra rAjavInI sabhAmAM gayA. jatAM veMta ja teNe temane oLakhI lIdhA ke, A to mArA pitAjInA maMtrIo che. ! tethI suMdara rIte teonuM sanmAna karyuM ane ucita samaye tene narapatine saMdeza suNAvyo. ghaNAM samayathI pitRmilananI jhaMkhanA te hatI ja, paNa Aja pitAne saMdeza maLatA vijayacaMdra rAjA taiyAra thaI gayA. tyAM rAjakArabhAra barAbara karI, kApaTika sAmaMtanI sAthe zreSThahAthI, gheDA, vagere sAmagrI sahita vegathI prayANa karatAM hastinApura nagara samIpe AvI pahoMrayA. vijayacaMdranA
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 321 4 AgamananA samAcAra sAMbhaLI prajA harSa pAmI. tenA praveza mahotsavanI taiyArI anupama keTInI hatI. Akhu nagara dhvaja patAkAthI sajaja karavAmAM AvyuM hatuM. zerIe-zerIe teraNaya bAMdhyA hatA, trika-catvara-carcaramAM nATayAraMbha zarU thaI cUka hate. samasta nagaramAM AnaMdanI laherI laherAI gaI. vAtAvaraNa AnaMdathI bharapUra banI gayuM hatuM. tyAre rAjAe parama ezvarya, Rddhi, samRddhithI, prazasta tithi, muhUrta tathA ganI prApti thatAM vijayacaMdra rAjavIno rAjamahelamAM praveza karAvyuM. tyAM AvIne pitAnA caraNakamalamAM paDe. putraviyegI pitAe paNa snehathI tene AliMgana karyuM. ane tene meLAmAM besADa. pachI tene mULathI pRthvI paribhramaNa saMbaMdhI vAte pUchI. saMtuSTa vijayacaMdra rAjavIe paNa sarva hakIkata jaNAvI, pachI ucita samaye rAjAe paghadevanA mRtyunI vAta karI ane vijayacaMdrane kahyuM: vatsa! have sAMbhaLa! tAre mArI prArthanAne bhaMga karavo nahIM. atyAre tuM pUrva rAjavInA kamathI prApta thayela rAjyanA mahAbhArane vahana kara. te sAMbhaLI vijayacaMdra pitAnI gharavAsasaMga tyAganI IcchA jANe. ane te arati pAmya ane zoka karavA lAge te joI madhura vacanathI rAjAe tene AzvAsana pamADayuM ane te vakhate tIrthajalathI pUrNa suvarNa kalazo taiyAra karAvIne rAjyabhAra vahana karavA anicchA dharAvatAM vijayacaMdrane rAjyAbhiSeka karI rAjyapade sthApyo. pachI maMtrI-sAmaMta pradhAnathI yukta rAjAe vijJapti karI. vatsa! pahelAM rAjyalakSamIne prApta karela tane rAjakAjane anubhava
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 362 : hovA chatAM huM tane kaMika kahuM chuM. jo ke tane kaMI hitazikSA ApavAnI nathI, te paNa vatsa! tuM nItithI rAjyanuM pAlana karaje. rAjayalakSamI kevala cittane AkarSaNa karanArI che. temAM tuM lebhAIza nahIM. vaLI he vatsa! tuM zayana, Asana, bhejanAdi kRmAM apramatta banaje. mRtyunA A sthAnathI tArA AtmAnuM rakSaNa karaje. tuM sadA dharmamAM prayatna karaje. vaLI dharmahita jIva rAjyalakSmIne bhegavavA samartha thatuM nathI. mATe dharma pAlanamAM paNa ThIka-ThIka samaya vyatIta karaje. sukha ke duHkhamAM Adhi-vyAdhi-upAdhimAMthI tArUM rakSaNa eka gharma ja karaze, e tuM dhyAna rAkhaje. vaLI vatsa! tuM prajAne pAlakapitA banI, evI rIte teonuM rakSaNa karaje ke teo haMmezA tane AzIvAda ApavAmAM tatpara bane. tArA pratye prema-bhAva ahobhAvathI temanA mastaka jhUkI paDe. evI rIte hitazikSA pradAna karI rAjAe vanavAsa svIkAryo tApasadIkSA aMgIkAra karI ane dharmakAryamAM udyamavaMta thayo. A bAju saubhAgyasuMdarI pharIthI vijayacaMdrane prApta thayelI rAjyalakSamI samRddhine joI tene jIravI na zakatI hRdayamAM dukhita thaI mRtyune pAmI. vijayacaMdrarAjAe paNa ubhayarAjya prabalakeSa, keSTAcArane prApta karI, bIjA rAjAothI adhika rAjayalakSmIthI zobhatA, cirakAla viSayasukhane bhagavyA pachI sakala kalAmAM kuzaLa pitAnA putrane rAjyabhAra arpaNa karyo. ekavAra dharmAbhimukha thayelo te ciMtavavA lAgyA. ahe! kaI bhavamAM upArjana karela puNya haze ke, jethI mane pratikUla vastu paNa anukUlapaNe pariNamI che. te pharIthI paNa paralokamAM
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 363 ? sukhadAyI dharmanuM huM AcaraNa karUM. A vAta teNe kApeTika sAmaMtane karI. teNe paNa tenuM vacana svIkAryuM. pachI dharmanI vizeSa jijJAsAthI teo zrI purUSadattasUrinI pAse gayA. sUribhagavaMtanA darzanathI te bane harSavibhora banyA. temanA darzanathI ja camatkRti sajaI, te pachI temanI vANIne prabhAva te kevo haze! ema vicArI vANInuM pAna karavA teo sUribhagavaMta pAse beThA. temaNe paNa dharmarasika, dharmazravaNanI jijJAsAvALA temane dharmakathA kahIM. A dharmakathA saMsArathI udvega jagADanArI hatI. tenuM zravaNa thatAM ja duSkarmarUpI nibiDa beDI tUTI gaI, temanA karma paTalo zithila thayA. Atma pradeza para lAgelI kamaja kharavA lAgI. taravanuM pAna karavAmAM teo tatpara banyA. jethI mithyAtvarUpI aMdhakArathI DhaMkAI gayelI daSTi ummilita thaI. temane bhavabhramaNa karAvanArA karmanuM svarUpa samajAyuM. viSaya-kaSAya vagerenI duSTatA samajAI. A che jinazAsana dyotaka sUrivaranA mukhakamalamAMthI pragaTelI vANane prabhAva! have saMvegajananI dharmasthAnA pAnamAM tarabaLa banelA banene satyanI pichANa thaI gaI. temane AtmAnnati karavAnA pariNAma pragaTayA. pariNAme gharavAsanAM tyAganI buddhi pari. mI. vANI zravaNathI aMdhakAra ulecAI jatAM temane Atma prakAza lALe. IndrajAla tulya saMsAra svarUpa dIThuM. svajanAdine saMgama baMdhanasama bhAsavA lAgyo. paramArthathI samasta jagata dukhathI
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 764 : pUrNa lAgyuM. jagatanA jI azaraNa, anAtha asahAya lAgyA. temane aneka ApadAonI anubhUti karatA nihALyA. vANInA prabhAvathI te banne jaNA dharmAnurAgI thayA. rAgadveSanI agana javALAthI jIvone baLatA joI, tenI upazAMti mATe auSadha sama dIkSA aMgIkAra karavA tatpara thayA ane temaNe potAne abhiprAya sUribhagavaMtane jaNAvyuM. pachI gurubhagavaMtane vaMdanA karI, teo rAjamahelamAM AvyA. potAnA putrane rAjya arpaNa karyuM bAda vijaya caMdra rAjavIe hAtha joDI kApeTika sAmaMtane kahyuM: mahAbhAga ! paramArthathI tArA prasAdathI ja mane A bhegavilAsanI prApti thaI che. eTaluM ja nahIM, paNa rAjyasamRddhi paNa tArA pratApathI ja maLelI che. vaLI paraloka vize hitakArI anuSThAna AdaravA mArUM citta talasI rahyuM che. tRNasama niHsAra saMsAra svarUpane joI huM dharmadhurA vahana karavA IcchuM chuM. te jo tuM kahe, te padmakhaMDanagara samarpaNa karavA dvArA tene rAjapade sthApana karUM, athavA ubhayarAjya tane se! athavA te tane je manapasaMda hoya, te sarva vastu saMpAdana karUM ane RNamAMthI mukta thaI hu AtmakalyANanI keDI e prayANa karUM. te sAMbhaLI tenI AMkhe azrupUrNa banI. ekadama azrudhArA vahI rahI chatAM niSkapaTa kAuMTika sAmaMte kahyuM : he deva ! anucita saMbhAvanA garbhita Apa Ama kema bole che? tamArA caraNa kamalathI vikhUTa paTele muhUrta mAtra paNa rahI zakuM kharo? vaLI he deva ! dIpaka vinA maMdira ki ! caMdramA vinAnI rAtrinI zI zobhA ! tema
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 365 : tuja mukha dazyUna rahita nissAra rAjayalAbhAdi vaDe mane zuM? vaLI mahArAja! tame mane je pahelA kahyuM ke, tArA maneAvAMchitane huM pUrNa karUM. teA deva! ApanA virahamAM te zI rIte sabhavaze ? vaLI mUzaLadhAra varasatA meghanu' jala zuM pavatanA zikhara upara avasthAna karI zake? tA pachI tArA sAnnidhyathI prApta thayelI Rddhi-samRddhi zu' nipuNyaka satapta evA mArI pAse TakI zakaze ? te pachI deva ! gharavAsamAM paNa tuja pApadma prabhAvathI mane Rddhi sAMpaDI, te paraleAkamAM paNa tArA ja sAMnidhyathI mane prApta thAe. vaLI deva ! tamArI sAthe ja pahelA me duSkara kAya karela, teA pachI atyAre tamArI sAthe ja mArU jIvana yA maraNa thAe, ApaNe sAMsArika sukhamAM bhAgI banyA. tema tyAgamAM paNa saMgI banIe. A pramANe rAjAe tenA niNya jANI lIdhe. te sAthe Ana'dita thayA tenA svAmI samAvaDA banavAnA bhAva jANyA, eTaluM ja nahIM paNa te sayamanI svIkRti karavA sajja thayeA. pachI rAjAe dIna anAtheAnA uddhAra karavA dAna dIdhuM'. baMdIkhAnAmAMthI aparAdhIne mukta karyAM. saMdha ane jinabhavana jinamUrtinI pUjA karI. jagatanA samasta jIvAne AnaMda pamADanAra mahAtsavapUrvaka aNugAra banavA keTalAka rAjakumAra sahita,svAmI samAvaDA manavAnI bhAvanA sevatA kATika sAma`tanI sAthe zrIpurUSadattasUrinI pAse vijayaca'dra rAjavIe dIkSA a'gIkAra karI. sAdhu-samAcArInuM pAlana karavApUrvaka guruvinayamAM tatpara, tapazcaryA karatA te mane kSINazarIrI anyA karipunI sAme
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 366 : laDavA ApadAone sAmane karavAM teNe guru bhagavaMtanI anujJA laI saMlekhanApUrvaka aNusaNa svIkAryuM. jIvanane dhanya banAvavA te AtmasAdhanAmAM layalIna thayA, saMyamI-jIvananuM uttama rIte pAlana karI, AyuSya kSaye marIne te kArSaTika muni tathA vijayacaMdra rAjarSinA AtmA devalekanA atithi banyA. tyAM teo devAlayamAM saudharmadeva lekamAM puSpAvataMsaka vimAnamAMdevapaNe utpanna thayA tyAM potAnuM AyuSya pUrNa karI, baMne AtmAnuM tyAMthI cyavana thayuM ane mAnavakamAM avataraNa thayuM, mAnava lokamAM avatarI Aja bharatakSetramAM zrAvasti nagarImAM rAjakulamAM rAjaputro thayA, tyAM bannenA nAma anukrame jaya ane vijaya pADavAmAM AvyA. pUrvabhavanA abhyAsathI teo dharmamAM parAyaNa thayA. te paraspara gADha maitrIbhAva dharAvavA lAgyA. anukrame teoe kumArAvasthAne prApta karI. bane sahAgI ekabIjA vinA pharI zakatA na hatA., tethI sAthe ja snAna vilepana bhejanAdi kriyAmAM divase pasAra karatA hatAM. sAthe ja zAstrAbhyAsa karyo. ane samagra kalAonA jJAtA thayA. yauvana vayamAM praveza karavA chatAM viSayathI vimukha dharma kAryamAM udyamI ane munipAda paMkajanI sevAmAM hameMzA rahetAM hatAM. viSayasukhanI AkAMkSA rahita teo nArI parigraha saMbaMdhI vAta paNa sAMbhaLavA IcchatA nahIM, te vAta paNa temanA kAnane pIDA upajAvatI hatI. te pachI pANigrahaNa te kyAMthI kare? kAdavamAM nilepa rahenAra paMkajanI jema saMsAramAM utpanna thavA chatAM karmabhegathI nilepa rahI teo
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 367 : - eka kAma kara jaI ke sama sarvaviratinAM bhAvamAM ramatAM hatAM. tethI saMyamanA abhilASI teonA divase adhyAtmaciMtanamAM pasAra thatAM hatAM. ekavAra rAtre temaNe svapna nihALyuM. svapnamAM devatAe pragaTa vANImAM kahyuM? mahAnubhAva! tamAruM AyuSya thoDuM che. tethI AzramapadamAM jaI kevalalakamIthI sanAtha zrI pArzvanAtha prabhunA caraNakamalamAM jIvana samarpita karo. ane deva asurone paNa mAnanIya evI uttama gaNadhara padavIne varo." svapnAvasthAmAM devatAnI vANI sAMbhaLI teo jAgRta thaI vicAravA lAgyA. A zuM? svapnAvasthA ke jAgRta avasthA? deva darzana niSphaLa na hoya. na joyeluM na sAMbhaLeluM AvuM svapna amArA jevAne kayAMthI saMbhave ? mATe tenuM suviziSTa phaLa hovuM joIe ane vikalpataraMgamAM mazagula banelA bane svapnAnusAre "AyuSya gheADuM che " ema jANe bodha pAmyA. ane mAnava jIvananI sUphaLatA prApta karavA temaja aMtaraMga bhAvanAne sAkAra karavA mAtA-pitAne svapnanI vAta karI. pachI pradhAna purUSo sahita teo AzramapadamAM AvyA. ane azvasena narapati ! mArI pAse pratrajyA svIkArI anukrame bane jaNA gaNadhara padavI varyA. he azvasena naravara! tame pUrve pUchela dazagaNadharanA pUrvabhava saMbaMdhI vairAgyadAyI, dharmanA marma samajAvanArI kathAo meM saMpUrNa paNe karI. tyAre bhAlatala para kara kamalane sthApita karI rAjavIe kahyu." o nAtha ! Apa vinA ke mane kahevAne samartha thAya? ane Apa lokAloka prakAzI jJAnane dhAraNa karanArA,
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 368 : atIta anAgata, vartamAnanA bhAvene jANanArA che, ApanI AgaLa te A thoDuM ja che? kharekhara teo mahAsatvazAlI che. teo dhanyavAdane pAtra che. ke jeo ApanA caraNa kamalanA darzanathI pramodabhAvanI anubhUti kare che. vaLI te dazagaNadhare paNa mahAbhAgyazAlI che ke, jeo pratidina samagra saMzaya hAriNI ApanA mukhakamalamAMthI nIkaLatI amRtatulya dharmavANInuM zravaNa kare che. teonA jIvanane paNa dhanya che ke temaNe potAnA jIvanane saphaLa banAvyuM. manuSya janmane viziSTa jJAna prApti dvArA saphalA karyo. vaLI nAtha ! tArI AjJAne mastake caDhAvanAra tribhuvanane pUjanIya bane che. ane puNyazALI jIvo tArA caraNakamalanI sevA karI sukhapUrvaka divasa pasAra kare che. te dhanya! mahAbhAgyazAlI ! mahAsatvazAlI ! ke jeo tArA caraNapaMkajanI upAsanA dvArA zreSTha gaNadhara padavI varyA ! jayAre amArA jevA pAmara jI AzArUpI tRSNAmAM phasAelA rahe che. tuccha rAjyakAryamAM sadA udyamI, saMtApakArI, baMdhanabhUta gRhavAsamAM paNa badhupaNAnI buddhi dharAvatA amAruM jIvana nirarthaka che. he nAtha ! AvA jIvitanuM phaLa durgati ja che. he nAtha ! vaLI gRhavAsane tilAMjalI daI tuja caraNa kamalanI sevA karI zakatA nathI, paNa vAtsalyanidhi kRpA sAgara sadA kRpAdraSTi varSAvaje. amAre paNa uddhAra karajo ema kahI azvasena mahArAjA virAma pAmyA. -saMpUrNa -
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizAla sAhityasarjaka-saMpAdaka pU. bhAcArya ma. zrI vinaya kanaka candra sUrIzvarajI mahArAjazrI dvArA likhita saMpAdita hindI prakAzana 6-00 12-50 4-50 paryaSaNa ke preraka pravacana bIta gaI rAta jAga uThA prabhAta bUjha gaI battI jala rahI jyoti jAga musAphira bhora bhaI patana aura prAyazcita dIpa se dIpa jale navapada ArAdhanA vidhi dharma kA marma zAMta sudhArasa bhAvanA triSaSTi jinendra stava saMgraha svapnadravya devadravya hI hai svAdhyAya dohana dvitIyAvRtti (presameM) OM zrI ki maNIlA ThI. kezara nivAsa, ga. .5 (u.gu.)