________________
- ૧૦૨ :
તાત્પર્યને નહિ સમજતી પત્નીના વાર્તાલાપને સાંભળીને મિતપૂર્વક જવલને કહ્યું કે તું શા માટે ભયભીત થાય છે ? આ નિધાન-દોષથી મને શરીર વિકાર થયું નથી. પણ જન્માંતરના સ્મરણથી ઉત્પન્ન થયેલ આ વિકાર છે.
બ્રાહ્મણી પણ આશ્ચર્યાન્વિત કહેવા લાગી. તે કેવી રીતે? ત્યારે તેણે નિધાનસ્વરૂપ દર્શિની ગાથાયુક્ત ભૂજ પત્રિકા બતાવી. તેણે ગ્રહણ કરી તે વાંચી. પણ ભાવાર્થને નહિ જાણતી તેણે કહ્યું: “હું કાર્ય-અનાર્યને જાણતી નથી, તે તમે સ્પષ્ટ અર્થને કરો.” ત્યારે જવલન પિતાના પૂર્વભવનું સ્વરૂપ દર્શાવતા જણાવે છે કે આજ નગરમાં પૂર્વે શ્રીદત્ત નામને નાવાવણિક હતા. તેની ધનસંપત્તિ અપાર હતી. કાળ પણ પલટે ખાય છે. એક દિન કાળના વહેણ પલટાયા. વ્યાપારાદિમાં તેની ઋદ્ધિને નાશ થયો. કેશભંડાર ખાલીખમ થઈ ગયા. ધન પણ પાણીના રેલાની જેમ વહી ગયું. વૈભવને નાશ જોઈ તે ખેદ પામ્યા. તે વખતે બાલમિત્ર હેમંકરે તેને આશ્વાસન આપ્યું. હે પ્રિય મિત્ર? તું શા માટે ખેદ કરે છે ? સત્વ કેળવ, દ્રવ્ય ઉપાર્જન કરવા દેશાંતર જા, પુરૂષાર્થ કર.
ત્યારે શ્રીદતે કહ્યું : હે પ્રિય મિત્ર ! બુદ્ધિવૈભવ છતાં, વૈભવ રહિત મારા માટે તે બધું નિષ્ફળ છે. આજે તે બુદ્ધિશાળી કરતાં વૈભવશાળી વધુ પૂજનીય છે. સૌ કેઈ તેને આદરમાન કરે છે. તે હે મિત્ર! તું જ કહે, હું શું કરું? કોઈ ઉપાય બતાવ. મારું મન વિચારમાં ફસાયેલું ડેલાયમાન થાય છે. મને કોઈ માર્ગ સુઝતું નથી. ખરેખર તું જ માર્ગ બતાવ.