________________
: ૧૧૧ ઃ રણાપૂર્વક જે કરવું ઘટે, તે કરવું જોઈએ. માટે ન્યાયદાતા ! ન્યાય આપો.
મહારાજની વાત સાંભળી રાજા લજજા પામ્યો. નિર્યામકેને બાલાવ્યા સંબશ્રેષ્ઠિને બીજા પક્ષ સંબંધી વાત પૂછી, ત્યારે શ્રેષ્ટિએ શ્રીદત્તને પિતાની વાત કહેવા જણાવ્યું.
ત્યારે તેણે કહ્યું : હે દેવ! સાંભળે મારા મિત્રે લોભથી મને મારવા સમુદ્રમાં પાડે. વળી મેં પણ તેને હાથ ખેંચે, તે પણ સમુદ્રમાં પડ, પછી દિવ્ય-ભાદ, ફલક મળતા હું મહાકષ્ટથી અહીં આવ્યો છું. તે હે દેવ ! આ વહાણ મારૂં છે. નિયમકે તે ગરીબ છે. ત્યારે રાજાએ પુરપ્રધાન પુરુષને કહ્યું. આમાં પરમાર્થ છે?
બંને પક્ષની હકીક્ત સાંભળી ન્યાય કરવા માટે બંને પક્ષને વહાણમાં રહેલ સામગ્રી, તેનું મૂલ્ય, ગુપ્તધન કેટલું છે તે પૂછે બેમાંથી જેમાં સત્ય હશે તે પક્ષે ન્યાય મળશે.
રાજાએ સૌ પ્રથમ નિર્ધામકોને પૂછયું. જુઓ, આ વહાણ તમારૂં છે, ખરુંને! તે તેમાં કેટલા મૂલ્યવાળી સામગ્રી તેમજ ગુપ્તધન છે તે જણાવો. આ સાંભળીને નિર્યામકે ક્ષોભ પામ્યા. કાપો તોય લેહી પણ ન નીકળે એવી સ્થિતિ થઈ. તેઓ અન્ય વિચારવા લાગ્યા હવે શું કરવું?
આ બાજુ રાજાએ તેઓની ચેષ્ટા જોઈ શ્રીદત્તે તે તરફ દષ્ટિ નાંખી. તેણે સર્વસંખ્યા સહિત દ્રવ્યની ગણતરી કરાવી. તેથી રાજાએ અનુમાન કર્યું એનું જ છે તે પણ વધુ ખાત્રી કરવા
