________________
ન કરે, તેમ દરિદ્રતા આપણે ત્યાગ કરતી ન હતી. વ્યાધિને આધી લાગેલી છે, તેમ દરિદ્રતા આપણે પીછો છોડતી ન હતી.
આપણે કઈ કઈવાર ભોજન વિના પડયા રહેતા, કોઈવાર અધું જ ભેજન પ્રાપ્ત કરતા, પ્રેત-પિચાશની જેમ પૂર્ણ ભજન કરી કદી પણ રાત્રિએ સૂતા નહિ હવે દારિદ્રને આપત્તિ છેડતી નથી. તેમ એકવાર દુકાળ પડયો. ભૂખમરો થયે ધાન્યસમૂહ પણ ખૂટી ગયે ધાન્ય નિષ્પત્તિ તે દરે રહી. લેક હતાશ થઈ ગયા. દાતારે પણ પરા—ખ થયા. રાજલોક પણ કરવેરા વગેરે દ્વારા ઉપદ્રવ કરવા લાગ્યા. તસ્કરો પણ ઈચ્છાપૂર્વક લૂંટફાટ કરવા લાગ્યા, આવી અવસ્થામાં પિતાએ તને અને મને કહ્યું: “બેટા ! જીવનનિર્વાહ થઈ શકે તેમ નથી, તે દેશાંતર જવું યુક્ત છે.”
પિતાના વચનથી તે અને મેં કહ્યું : “પિતાજી! થેડી વાર અહીં જ રહીએ, તમે વિકલ્પ કરો નહીં. આપણે દેશાંતર જઈશું. એમ વિચારી આપણે લોકોને પૂછપરછ કરી અને મને હર સૌરાષ્ટ્ર દેશમાં સુભિક્ષકાળ વતે છે, એમ જાણી પિતા સાથે મહાપ્રયને ગયા. વાતાવરણ અને અન્નપાનાદિના ફેરફારને કારણે જતાવેત જ પિતાની તબિયત બગડી ગઈ
જવર, ધાસ, મહાભીમ રોગોની ઉત્પત્તિ થઈ. ધનરહિત આપણે ઔષધિને ઉપચાર તે શી રીતે કરી શકીએ? ઉપચાર રહિત રેગ વધવા લાગ્યા. અને પિતા મૃત્યુ પામ્યા. તેઓ પરલોકે સિધાવ્યા. પિતૃમરણથી દુખિત આપણે તેમનું મૃતક કાર્ય કર્યું. એક બાજુ આધાર સ્તંભ સમા પિતાને
