________________
= ૨૦ : એકાએક આવી પરિસ્થિતિ ઉપસ્થિત થતાં રાજા ક્ષોભ પામ્યા. નગરજનો ખળભળવા લાગ્યા. નાટક જોનારા પ્રેક્ષકે પણ ભાગવા લાગ્યા. નાટ્યભૂમિ જાણે યુદ્ધભૂમિ બની ગઈ અત્યંત ભયાનક વાતાવરણ જોતાં કુવલયચંદ્ર તલવાર રહિત, તેની સન્મુખ દેડયે બંને વચ્ચે પરસપર મોટું યુદ્ધ થયું, નિસહાય એકલા અટુલે રાજપુત્ર લડી રહ્યો છે, તે દ્રશ્ય જોતાં જ કરૂણાસાગર, કુતુહલ જેવા ઉદ્યાનમાં આવેલ જયમંગલકુમારનું હદય દ્રવી ઉઠયું. અને એ વિચારમાન બન્યાઃ અહે! આ કેટલું અયોગ્ય! આટલો જનસમુદાય છતાં કેમ કેઈ સહાયક થતું નથી ? શું આ તે ન્યાયમાર્ગ છે? કુમાર આપત્તિમાં હોવા છતાં સુભટે કેમ દૂર રહ્યા છે? કાંઈ વધે નહીં. ચાલે, હું જ તેને સહાયક થાઉં. પરાભવ પામતા તેને મધ્યસ્થ વચનથી અભિનંદુ! એમ વિચારી જયમંગલકુમાર તે બંનેની વચ્ચે પડયે. અને કહેવા લાગ્યો
અરે લકે! તમે બંને મારા વચનને સાંભળે. બહુસેકથી વ્યાપ્ત, વસંત મહોત્સવમાં આવી પ્રવૃત્તિ ઉત્તમપુરુષોને ઉચિત નથી. તમારું પરાક્રમ, કીર્તિ નકામા છે. કારણ વિના યુદ્ધને આરંભ ઉચિત નથી. તેથી આ સ્થાન ત્યજી ક્ષત્રિયના આચારવડે અન્યત્ર યુદ્ધ કરો.
તેના આ વચનથી કુવલયચંદ્ર સહિત તે પુરુષ બહાર નીકળે. ત્યાં બંને પરસ્પર યુદ્ધ કરવા લાગ્યા. રાજા આ દશ્ય જોઈ અત્યંત ખેદ પામ્યા. એણે અંગરક્ષકોને કહ્યું:
અરે ! રાજપુત્ર એકાકી જાય છે. તેની સાથે જાઓ. શું
