________________
: ૧૫૧ :
કેમકે અત્યારે તારા સ્વરૂપને જ તું જે અને સાચું સમજ.
રાજસુખને ભેગવતે રાજવી તું અત્યારે ભિક્ષુક બન્યો! તે શું તું તો નથી ? આ બધાની પાછળ મહત્ત્વનું કારણ કમની વિચિત્રતા છે. તેને તું સ્વીકાર કર. જીવ શુભાશુભ કર્મને બાંધે છે. તેના કારણે સુખ દુઃખ અનુભવે છે. ભયંકર વિપાકવાળું કર્મ જ્યારે ઉદયમાં આવે છે, ત્યારે રાજ્ય વગેરે બધું હવામાં ઉડી જાય છે. અને ત્યાં સુધીનું પરિણામ આવે છે કે ભૂખથી ઊંડા ઉતરી ગયેલા પેટને પૂરવા વાતે ઘેર ઘેર ભીખ માંગવા ભટકવું પડે છે કર્મના આવરણે જ્યાં સુધી ખસ્યા નથી, ત્યાં સુધી સુખદુઃખની જાળ બરાબર કાયમ રહેવાની છે. દુઃખના અત્યંત નાશપૂર્વક શુદ્ધ સુખ મેળવવાની ઈચ્છા રાખનારને અકર્મક થયા વિના છૂટકો નથી. એને સાક્ષાત્કાર તે તે પ્રત્યક્ષ અનુભવે છે. એ તે તને સત્યની પ્રતીતી થઈ ને? વળી હે રાજન્ ! તું કહે કે દષ્ટ વસ્તુને મૂકી અદષ્ટ-વસ્તુમાં કેણ પ્રર્વતે ? તે સાંભળ, ક્રિપાક ફળ ખાવાથી મૃત્યુની પ્રાપ્તિ થાય છે. તેથી જિંપાફળને ઉપગ ન કરવું જોઈએ. તે વાત તારા મતે ઘટશે નહિ. જે અદષ્ટની કલ્પના અનુચિત અને સત્ય હેય, તે શા માટે મધુર છતાં ભાવિમાં વિનાશ સર્જનાર કિંપાકફલને ત્યાગ કરાય છે? આથી તારા મતનું અહીં ખંડન થઈ જાય છે. વળી તું કહે છે કે, ધર્માચરણ કરનારા સીદાય છે. અને પાપીજી સુખ અનુભવે છે, તે પણ પૂર્વકૃતકમજનિત ફેલ જાણવું. તત્કાલ કરેલ ધર્માધર્મનું આ પ્રત્યક્ષ ફળ નથી,