Book Title: Buddhiprabha 1916 10 11 12 SrNo 07 08 09 Author(s): Adhyatma Gyan Prasarak Mandal Publisher: Adhyatma Gyan Prasarak Mandal Catalog link: https://jainqq.org/explore/522090/1 JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLYPage #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjainatyeka mR0 pU0 AArDa"ganA t of Reason ) ( dhArkika sAmAjIka-sAhitya-naitiraM zAtiprota ! saMpAdaka-maNIlAla mohanalAla ====RY | pustaka muM] akaTobara,navembara, DIsembara 1916. vIra saMvata 2441. [aMka 7. viSayadarzana. viSaya, 98 viSaya 1 nutana varSa. 193 15 meTAM gharanI strIoe levo joite. 2 apUrva avasara. * * . 14 ... 265 3 prazna vyAkaraNa, ... ... 16 16 raDavA keTavAne siMdha rivAja. - 4 mAnavAtmA ane pleTa. ... 203 17 prabhu prArthanA. | mama 267 5 mahAjana mayuramitra.. .. 205 | 18 vacanAmRta 268 6 saMpattinI utpattinAM mukhya kAraNo. 215 18 ujamaNunI apUrva zAbhA. ... 273 7 tarulatA athavA AdarI teha. ... 232 20 zAkajanaka maraNa. *** .. 274 21 e Daga prakaraNa 275 8 sAmAyika saphara. .. . 241 4 sArI strI keLavaNI upara dezAtine 22 pustakAnI pahoMca ane avakana. 276 23 kAvya kuMja. AdhAra che. 243 * 277 24 harbarTa spensaranI ageya mImAMsA. 278 10 hunnara udyoga ane hiMdIonI 25 zrI mahAvIra jaina vidyAlayamAM kuzaLatI , 245 - dhArmika parIkSA. . . 283 11 suratamAM mI. kavai. .. *** 246 26 AcAryazrI buddhisAgarajInA pramukha12 vidyAthI samakSa jAhera bhASaNa. 248 e paNa heThaLa zrIyuta mahArANIzaMkara 13 saMsAra sudhArAnI samIkSA. .., 249 zamanuM bhASaNa. 286 14 vijApuramAM ujamaNAnI zubha kriyA 27 vartanamAM dayo. ane te prasaMge keLavaNIne uttejana. 258 28 evA divase. . . 288 - - 287 zrI adhyAtma jJAnaprasAraka maMDaLa taraphathI prakAzaka ane vyavasthApaka, zaMkaralAla DAhyAbhAI kApaDImA nAgarIrAha-amadAvAi lavAjama-varSa ekane rU. 1-4-0 (chUTaka dara eka nakalanA be AnA.) amadAvAH dhI " DAyamaDe jyubilI " prinTiMga presamAM parIkha devIdAsa chaganalADhe chApyuM, Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ujamAnA zubha mAMgalika prasaMga ka samAcAra. naMta bhAseAmAM keTalAka jaina kAmanA birAdarA-zubhecchaka AdAsa premacaMda, rA. rA. gulAbacaMda meAtIcaMda damaNI vakIla mehanalAla gokaLadAsa vigerenA akALa gumAvyA che. temanA dehAvazAta mATe amene AtmAne zAMti maLe ane temanA kuTuMbane tvc kAryavAhaka nareza A upaje che. marhumAnA amara gudA maLe evuM icchIe chIe. grAhAne vijJapti. amArA daradAna grAhakone vijJapti ke keTalAka aceAkkasa sogezane leine temaja epIsa vigerenI pherabadalIne lete mAsika moDuM bahAra paDayuM che. havethI te niyamita rIte bahAra paDI zakaze. temaja temAM saMskArI bhASAnA ane ucca prakAranI zailInA vidyAtAnA hAthanI kalamanA lekhonuM nidarzana thaze. patravyavahAra nIcenA sthaLathI karavA. menejara buddhiprabhA cagapALa, nizAnI khaDakI-amadAvAda bheTa--sarve jaina grejyueTA, jaina pAThazALA ane lAyabrerIone atrenA suprasiddha, roDa jagAbhAI dalapatabhAI bI. e. taraphathI Concentration (dhyAna)nI muka ke jenI aMdara harTa vArana sAhebanI prAiveTa neTa uparathI cikAgA dhArmika pArlAmenTamAM gaelA jaina dharmanA pratinidhi marhuma merIsTara vIracaMda rAghavajI gAMdhI B. A, M. R. A. C. nAM lakhelAM hata viSayane lagatAM bAra lekacarA (bhASaNA )ne samAveza karavAmAM AvyA che, te buka bheTa ApavAnI che. tenA pragaTa karyAM rA. rA. vakIla cheTAlAla kALIdAsa gAMdhI che. paragAmathI magAvanAre TapAla kharcane mATe 0-0-6 nI TIkITa meAkalI ApavI. vyavasthApaka buddhiprabhA, cagapALa-amadAvAda, buddhiprabhA bheTa kapaDavaNajavALA sadgata zeTha jamanAdAsa karamacaMdanAM dharmazIla patnI bhAi parazana je hamaNAM thoDA vakhata upara pacata pAmyAM che. temanA nAmathI jainazALAo, jaina lAibrerI, pUjya munimahArAjAo, gurUNIjI mahArAjone buddhiprabhA mAsika bheTa mekalavAne nimitte rU. 25) amAne ApavAmAM AvyA che. tenA mATe temanA suputrA zrIyuta moTa vADIbhAi tathA zeTha kezavalAlane upakAra mAnIe chIe; ane dareka munimahArAjo vigeremAM tenA lAbha levA vinavIe chIe. bheTa-atrenA pratiSTita zeTha lakSmImaMda lallubhAi suradAsa zeDanI pALavALAne tyAMthI zramada devacaMdrajI kRta ceAvIzI dareka pAThazALA, lAyabrerI, ane pUjya munimahArAjAe tatha sAdhvIjI mahArAjAone bheTa ApavAnI che mATe jemane nA maLI hoya temaNe temane tyAMthI bhagAvethI mAkalI ApavAmAM Avaze. ahAra gAmathI maMgAvanAre 0-1-0 TapAla kharcano mokalavA Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA. ( The Light of Reason ) ghahmAnandavidhAnake padutaraM zAntigrahadyotakam / satyAsatyavivekadaM bhavabhayabhrAntivyavacchedakam / / mithyAmArganivartakaM vijayatAM syAdrAdadharmapadam / loke mUryasamaprakAzakamidaM 'buddhiprabhA' mAsikam / / pustaka 8muM. 3 akabara, navembara, DIsembara ane 1916. [aMka 7-8-me, nUtana varSa. - -- ka.-- kasame zubha suMdara svarga taNA, vila vilAsI sarasAdamAM; priya aMtaranI bhinna saMkaLanA, prale priya nutana A paLamAM. kaMdana kiraNe ravi bALakanAM, chavAI rahyAM muja AMgaNamAM; mujamAM paNa te prabhu divyataNuM, chalakAva prale natana jharaNA. vidhA dhananI vara vADI khIlo, sukhamAM jagamAM haranIza jhUla; muja aMtaranAM sahu A vacane, jaga niyaMtA prabhu pUrNa karo. 2, - -gajhala - nave A besatuM varSa, thaje sau Apa uka, maLI dura dezathI darza, mubAraka ho mubAraka che. paraspara deva cheDIne, sIMcI susaMpa hArIne, bhUlI sau janma tArIne, mubAraka he mubAraka che. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 buddhibhA prabhumAM dRSTine eDI, jhukI jALa mu teDI, lajI paramArthanI derI, mubAraka hai mukyArapha he tarka uddagAra A sArA, kaLA hete prabhu mAga varlDa nitye aneM dhArA, mukhAraka he mumbAraka ha lI. dave gatIzakara vidyAma apUrva avasara. apUrva avasara evA kayAre Avaze, zatru mitraparvata bhAva samAnanuM; mAyAmamatA adhana sarva nAzIne, kayAre karIzuM anekAntanaya dhyAnaze. zuddhabhAvamAM ramaNa karIzuM TathI, vaDa drabyonuM karIzuM uttama jJAnakhaM; anubhavAmRta svAdIrA premathI, sarakhAM gaNazuM bhAna ane apamAna jo. piDasthAkardika cAra dhyAnane dhArIzuM, bAra bhAvanA bhAvIzuM nizIna he. sthApayetre zuddha ramatA AdarI; dhyAnadazAmAM thANuM hu layalIna jo. sarve saganA tyAga karIzuM nAnathI, bAghApAdhi jarA nahiM saMbaMdha je; zarIra varte topaNa tethI bhinnatA, kadI na tharAM mehulAvamAM adha zuddha sanAtana nirmULa cetana dravyane, kSAyika bhAve karazuM AvirbhAva te; ayapaNuM lInatAne AdaraNuM kadI, grahaNa karIne AdAsInya svabhAvaLe. prati pradeze . anaMta zAzvata sukha che; avirbhAve tene karazuM bAga. ahiMsAgara parama prabhutA sap je; kSAvikabhAve sAthe nija grego -- H hIta.~~~~ mastAna huM manamAM ahe ! svAnathI karatA sadA, AzA ati AkAza vaca nA ANutA uramAM kadA; e vakhata thaI viparIta sukhanI vAta sAMbharatI nathI, izrcat agara ke varSa A ? tenI khabara paDatI nathI. a. 1 a. 2 pUrve 3 apUrva apUrve 1 pUrva Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apUrva avasara. AkAzanA uMDANamAM nirmaLa zazi nihALate, tAraka badhA rUDA ugene Athame te bhALa; adbhata daiva camatkRtimAM mana have TakatuM nathI, jAgrata agara ke svama A? tenI khabara paDatI nathI. AnandamAM dhAna velI kSasaha lapaTI jatI, vRtti vimaLa e pyAra koNe Apio emAM jatI; daSTi sukhada puSita pANI velImAM dhAtI nathI, jAgrata agara ke svama A? tenI khabara paDatI nathI. nirmaLa nadI jaLa vahana karatI beu taTa madhye rahI, nirdoSa vanacara paMkhi pazuo pAna jyAM karatAM jaI; tyAM jAuM paNa baMdhana hRdayathI kema kari haDatuM nathI, jAgrat agara ke svama A? tenI khabara paDatI nathI. satsaga para huM premathI traNa leka tRNa tyAja, bhagavata bhajana anIza sarve kALamAM bhajatA jate; AvI pravRtti dukha batrI zuM thaze mAlama nathI, jAgrata agara ke svapna A? tenI khabara paDatI nathI. paramArthamAM pahela kara ANI uramAM prItaDI, Agama badhAM avalokata rAkhI hRdaya zubha rItaDI; AvI have ghaDI svArthanI kayAre jaze te gama nathI; jAgrata agara ke svama A? tenI khabara paDatI nathI. jenA-game paLa eka te AvI ane sanmukha khaDuM, hRdaye game te kayAM gayuM? zAnti samarpaka sukhaDuM; muMjhAya che gabharAya che mana-cena citta vize nathI, jAgrata agara ke svama A? tenI khabara paDatI nathI. che sAMbhare muja tAta pyAre A same paLa paLa vize, nahi tyAgavA che A koI kALamAM kene mize; mAyAvInI mAyA chatAM smaravA kadI detI nathI, jAgrata agara ke svama A? tenI khabara paDatI nathI. mama mArgamAM jAtAM mahune saMbaMdhinA saMbaMdha A, thuvara peTha ADA paDyA javAyanA patha baMdha A; priya dezamAM jAvAnI Uma che chatAM himmata nathI, jAgrata agara ke svama A? tenI khabara paDatI nathI. he? svama paNuM jagata piTha lAgI paDI vasamI vyathA, kahevAya nA jana koIne lAge ghaNI dahelI kathA; sAgara samIpe teya jAtAM vRtti nadI rahetI nathI, jamatu agara ke svama A ? tenI khabara paDatI nathI. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA. varSA thaI vasudhA upara kRtikA kaThIna bhIMjAI che, Avana-latA paNa sarva rUDA raMgathI raMjAI che; evuM chatAM mamahedaya kaMI bhIjAtu-paMjAtuM nathI, jAmata amara ke svama A? tenI khabara paDatI nathI. kayAre have karazuM hRdayamAM zAntinA AvAsane, kyAre anubhava piyuSathI chIpAvazuM pIpAsane; tenI are talabhAra mAluma Aja sAMpaDatI nathI, jAgrata agara ke svama A? tenI khabara paDatI nathI. jene lai udhama karuM rAkhuM agara maryAdane, piSaka thayAM te vairi karu huM kayAM jaI phariyAdane; karavo ghaTe nA tyAga tene rAga paNa sundara nathI, jAgrata agara ke vema A tenI khabara paDatI nathI. nevethI paDatuM pANi tharathara pavana balathI thAya che, tavat hRdaya mama duHkhathI dolAyamAna jaNAya che; karaze kadA nirvAta dIpavata tenI kaLa paDatI nathI, jAgrat agara ke svama A? tenI khabara paDatI nathI. niHsaMga rU5 talavAra lai ghUmIza ari daLamAM jaI, sahu zatruno saMhAra kari pAmIza sukha ana ari thaI; pikhIrA prema prabhA pachI e urmi Ave atI, jAgrata agara ke svama A tenI khabara paDatI nathI. 15 -Iti-pUrNa-sarve janAsukhino bhavatu. lekhaka:sadagurU zrI buddhisAgarajI mahArAjanI kupAvaDe achata sAgara, ja vyAkaraNa (pAhA-vAgaraNa,) (aMka 6 chAnA pAne 184 thI anusaMdhAna.) A be mukhya bhedo tema chatAM pAchaLathI sUma meDamAM vaheMcAyA ane ApaNe nemicaMdra siddhAnta cakvartinA dravya saMgrahamAM evuM joIe chIe ke je rAgAdithI ja karma udabhave che te bhAvAsrava che ane je jaDa karma chavamAM praveza kare che te dravyAstrava che.? 1 Asadadi jeNa kammaM pariNAmeNappaNo sa viSNeo / bhAvAsako jiNutto kammAsava gaM paro hodi // NANAvaraNAdINaM joggaM jaM puggalaM samAsavadi / davAsavo saNeo aNeyabheo jiNakUkhAdo // -kanyasaMha gAyA , 3. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazna vyAkaraNa 17 AvanA A be bheda para jaina tatvajJAnanAM judAM judAM pustakomAMthI asaMkhya utArA karI zakAya tema che, paNa A viSaya para vardhamAna purANunA kartA saklakAnA kathananA eka utArAthI hAla turata ApaNe saMteSa pAmIzuM. digaMbara purANemAM jaina tatvajJAnanAM nava tanuM kathana che ane Asrava ane saMvara e ukta navamAMnA be hovAthI te saMbaMdhenAM aneka lekhamAMthI namunA tarIke nIcenA kSeka lakhIe chIe - " rAgAdiSitenaiva yena bhAvena rAgiNAM Astravanatyatra kammANi sa bhAvAnava eva hi // durbhAvakalite jIve pudgalAnAM ya AgamaH / / pratyayaiH karmarUpeNa dravyAsrabo mato'tra saH // vardhamAna purANa. 16. 40-41. rAgAdithI dUSita bhAvathI rAgIone je karmo Asrave che te ja bhAvAva che ane durbhAvavALA jIvamAM je pudgalene karmarUpanA pheraphArathI Agama thAya che te divyAstra che. AvI rIte astavanA be mukhya bheda thayA pachI tenA ghaNA prabheda pachInA graMthomAM jovAmAM Avaze. nIcene koDe dravyasaMgraha parathI karavAmAM AvyuM che. Asava, thAvuM bhAvAva (aneka prakAranA) mithyAtva avirati pramAda kavAya yoga ( 5 prakAra) (5 prakAra) (15 prakAra) (4 prakAra) (3 prakAra). A kiThAmAMnA bhAvAsrava nIcenA pAMca prakAranI aviratija prazna vyAkaraNamAM varNavela che. svAmi-kArtikeyAnuM prekSA nAmanA graMthamAM jaNAvyuM che ke te asara muAiku mi-chekarpha vihA-7, 84-Ava mithyAtva Adi aneka prakAranAM che ema tuM jANa eTale ke mithyAtva, avirati, pramAda, ga ane kaSAya. Aja dravyasaMgrahamAM bhAvAjIvanA prabheda tarIke jaNAvelA che. atra bhAvAtsavanA prabheda miyAtrAdi keTalA prakAranA che te vistArabhayane lIdhe jaNAvavA egya nathI. AgaLa phaTaneTamAM jaNAvyuM che ke umA atie AsravanA bheda sAMparAmika ane IpathI jaNAvelA che. sAMparAmika AsavanA prakAra pAMca diye, cAra pAyo, pAMca atrata ane pacIsa kiyAe che ema umAsvAti jaNAve che ane sAthe e paNa kaye che ke puNya ane pApa ke je anukrame zubha ane azubha karmomAMthI udbhave che te paNa AmravanA bheda che. A be kuda kudAcAryuM paNa Amravane bheda tarIke gaNAvela che. 1. vyasaMgraha. gAthA 29-31 paranI TI. 2. rAgo jassa pasatyo aNukaMpA-saMsido ye pariNAmo / citthaNasthi kalussaM puNyaM jo. vassa Asavadi // " cariyA pamAda bahulA kAlasya loladA ya visysu| parapastiAvApavAdo vasa ya mara6 gati -paMcAstikAya sAra, gAthA 135, 139, Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 buddhiprabhA. AsTavanA pradhAna lakSaNa mATe matabheda nathI, chatAM judA judA lekhakoe judI judI paddhatie jaNUdAM judAM daSTibiMdu laI AmravanA viSayane caryo che. have jana sAhityamAM saMvaranA viSayane je rIte caryo che te para AvIe. prazna vyAkaraNa ane sthAnAMgamAMthI saMvaranI vyAkhyA ApaNe ApI gayA chIe. have mULa ukta graMthamAM saMvaranA pAMca prakAra nAme ahiMsA, satya, acArya, brahmacarya ane aparigraha ApelA che, tyAre tyAra pachInA graMthamAM te bhedanA aneka prabhede gaNavelA che-dAkhalA tarIke abhayadevasUrie kahela che ke saMdharanA prakAromAM pAMca samiti, traNa gupti, daza dharma, bAra anapekSA, bAvIsa paripatra ane pAMca cAritra che. umAsvAtie paNa saMvaranA teja bheda kahelA che ( ra pura-samiti-dhaa kSA pariSada katha va -tattvArtha sUtra ,1.] amRtacaMdrasUrie paNa nIcenA zlokamAM te ja pramANe katheluM che? guptiH samitayo dharmaH parISahajayastapaH / anuprekSAzca cAritraM santi sNvrhetvH|| -tattvArthasAra 6,3. svAmI kArtikeye paNa tevAja bheda svIkAryA che. saMvara paNa asavanI peThe be mukhya bheda nAme dravyasaMvara ane bhAvasaMvaramAM vahecavAmAM Avela che. abhayadevasUrinA kathana pramANe jala uparanI hoDImAM jalane AvavA denArAM chiddhanuM baMdha karavuM te dravyasaMvara che, ane jIvanamAM karmarUpI jala iMdriyadirUpI chidrodArA praveza karatuM samiti AdithI aTakAvavuM te bhAvasaMvara che. dravyasaMgraha ane vardhamAna purANamAM vyasaMvara ane bhAvasaMvarathI anukrame vyAstra ane bhAvAjhava ane bhAvAsTivane nirodha thAya che ema jaNAveluM che. dravyasaMgrahamAM saMvaranA sattAvana bheda paNa pAMca vadhu sAthe jaNAvelA che. ke jeno vistAra dravyasaMgrahamAM jovAmAM Avaze. tatvArthasUtramAM paNa te che ke jene nIce pramANe vahecela che. 1. "na samiti-ri-ya -va-varitra: mena vaMja-2--Ara dvAviMzati-paMca-bhedaH / A6 ca 'samiI-juttA-dhammo-aNupeha-parIsahA--caritaM va sattAva (57)-mecA tijameyarR saMvati | 2, guptI samidI dhammo aNuvekkhA taha parIsahajao vi / ukihuMcAritaM saMvaraheDU viseLa -svAmI kADhyAnuprekSA 8, 96. 3. "thavA car dvidhA, dravyo mAvatI ? tatra to gamagnta nA navarata-- pravizajalAnAM chidrANAM tathAvidhadravyeNa sthaganaM saMvaraH / bhAvatastu jIvadroNyAmAkhavat-karma jalAnAmindriyAdi-chidrANAM samikhAdinA nirodhanaM saMvara iti / 4. caitanyapariNAmo yo rAgadveSAtigo mahAn / kammAsravanirodhasya hetuH sa bhAvasaMvaraH // dravyAkhavanirodho yaH kriyate yena yogibhiH mahAvratAdi saddhyAnai dravyAstha: sa sukhAvahaH // -vaddhamAna purANa, 11, 67-18. 5. badasamidiguttIo dhammANupahA parIsahajao ya / / cAM vahuyA vakhyA mAvarSAyA samaha gAthA. 35. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazna vyAkaraNa 1e saMvara bhAvasaMvara dravyasaMvara vata samiti gumi dharma apekSA parISahajaya cAritra (pa prakAra) (pa prakAra) (3 prakAra) (10 prakAra (12 prakAra) (22 prakAra) (5 prakAra). AmAM pAMca vata dravyasaMgrahamAM kahelA che te pramavyAkaraNamAM jaNAvelA saMvaranA pAMca prakAra che ane evuM bIja prathAmAM jaNAveluM nathI e khAsa lakSa kheMce che. have saMvara para eTaluMja kahIzuM ke puNya ane pApanuM Asrava che tevI ja rIte tenI sAme saMvaranuM paNa che. praznavyAkaraNamAM vivaraNa paddhati ApaNe praznavyAkaraNamAM Asrava ane saMvaranA judA bheda pADI darekane eka eka laI tene pAMca bhAgamAM vaheyA che evuM agAu jaNAvI gayA chIe. dAkhalA tarIke kartAe astravane prathama prakAra hiMsA lIdhela che. sarakhAvo. " cevaNariNAmo jo kammassA savaNirohaNe hedu / so bhAvasaMbaro khalu davAsavarohaNe aNNo // --dravya saMgraha gAthA 34. pahelA bhAgamAM hiMsAne artha karI tenAM lakSaNa ApyAM che. pachI hiMsAnI jAtanuM varNana vistArathI karyuM che. bIjA bhAgamAM hiMsAnA judAM judAM nAma ApyAM che, ke jethI zabdAMtarathI arthamAM bheda na paDe. trIjA bhAgamAM je je rItithI hiMsA thAya che te jemake vadha karave, ghAyala karavuM, lUlAM karavuM vagere Apela che. cothA bhAgamAM hiMsaka jIva je je zikSA bhegave che te gaNavela che, chelA bhAgamAM hiMsakanA judA judA prakAra pADelA che, jevA ke zIkArIo, vAgharI, mAchIo vagere ke jeo judAM judAM kAraNethI hiMsA kare che. A paddhati para praznavyAkaraNamAM Asrava ane saMdharanA prakAranuM varNana kareluM che. Ane viSaya ane temAM mUkelAM tane jagatanA dareka dharmanA pustakomAMthI maLI Avaze. boddhonA paMcazIla jenA pAMca saMvarane maLatAM Ave che ane pIstI AjJAe nAme " tuM mArI nahi, huM corI karIza nahi, tuM vyabhicAra karIza nahi vagere sarva saMvaranA ahiMsA, dattAnujJAta, brahmacarya vagerene maLatAM Ave che. A parathI jaNAze ke praznavyAkaraNa chava ke je nizcaye zuddha che te karmathI pudgala sahita kevI rIte thAya che te jaNAvI temAM na paDavA mATe sAvadha rAkhe che. hiMsA, adattA dAna, co, abrahma ane parigrahathI pugalo jIvamAM praveza karI kamathI bAMdhe che. AthI dura rahevAne baMdha nathI mukta rahevA mATe asatya, teya, mithuna, ane parigrahathI viramaNa karavAnuM che. jainAcAryoe karelA vistAra, A mukhya vicAre. uparAMta tene vistAra judI judI rIte jIva kema baddhane mukta thAya che te jaNAvI bIjA jena AcAryoe kare che. A sarva vistArane keDe jevAthI jaNAze ke jena AcAryoe kevI saMbhALathI manuSyanAM je je kAryo zakaya che temAM sUkSma rIte utarelA hatA, ane dhArmika pragati karavA mATe kevA suMdara niyama ghaDayA hatA. 1 jassa jadA khalu puNNaM joge pAvaM ca nAsthi viradassa / saMvaraNaM tassa tadA suhakadassa kammassa // --paMcAstikAya #mayasAra gAthA 143. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 buddhiprabhA Ama prathama Asrava be bheda nAme bhAvAava ane dravyAstramAM vahecela che. bAvAave vA miyA (avidyA), avirati (vatana-saMyamano abhAva, pramAda, kaSAya (viSayI vRttio) ane yoga (je bIjAmAM samAveza pAmato nathI ne sarva vyApAra), AmAM mithyAtva pAMca prakAranuM gaNAvela che -(1) asat che te jANyA vagara temAM mithyA zraddhA rAkhavI te (2) be sat haze evuM dhArIne paNa temAMthI kayuM sat che tene nirdhAra karyA vagara kahA rAkhavI te, (3) asata che ema jANyA chatAM zraddhA rAkhavI te, (4) koI paNa kAryanA sata ke asata paNa saMbaMdhI zaMkA rAkhavI te, (5) bIlakula zraddhA na rAkhavI te. aviratinA prakAra pAMca che -(1) hiMsA. (2) asatya, (3) carma, () maithuna, (5) parigraha. pramAda bhAvAstavanA eka prakAra tarIke keTalAka graMthamAM jaNAvyuM nathI. dAkhalA tarIke nemicaMdra siddhAMta cakravattinA gomakSAramAM cAra ja nAme mithyAtva, avirati, kaSAya, ane gaja jaNAvela che. paraMtu dravyasaMgrahako je teja kartAe racela che temAM stranA eka prakAra tarIke pramAdane paNa gaNAvela che. pramAda vikathA eTale nR5, rAjya, strI, bhakta ana saMbaMdhI kharAba kathA karavI te. (2) kaSAya nAme krodha, mAna, mAyA ane lebha, (3) idri pAMca idhiya nAme sparza, rasa, gaMdha, varNa ane zrotramAM Asakti. (4) nidrA ane (5) rAga. Ama kaSAyanA krodhAdi cAra bheda pADI te darekanA anaMtAnubaMdhI Adi tenI tIvratA upara bheda pADyA che. nokavAya nava che te hAsya, rati, arati, zAka, bhaya, jugu-sA, strIveda, purUSaveda ane napuMsarveda. A pramANe ganA kAyAdi pADI tenA pabheda pADyA che. Aja pramANe saMvaranA bhAvasaMvara ane dravyasaMvara ema be bheda pADI bhAvasaMvaranA pAMca mukhya bheda nAme ahiMsAdi kahI te darekanA judA judA prabhedo pADyA che. A Azraya ane saMvaranA bheda pramene kaTho A sAthe rAkhe che te parathI jaNAze. AmAM digaMbara jainAcAryanI kRtio para AdhAra rAkhe che. A sarvaparathI jaNAze ke zvavyAkaraNamAM AssavanA hiMsAdi pAMca mukhya bhedanuM ane saMvaranA ahiMsAdi pAMca mukhya bhedanuM varNana che, ane temAM jaNAvyuM che ke AsravathI jIva karma bAMdhe che jyAre saMdharathI karmane dUra rAkhe che; paraMtu A mukhya bhedonA upabheda ane tenA bheda Adi vistAra jainAcAryoe aneka rIte ryo che. [ A sAthe joDelA kakAmAMthI jANaze ke bhedapabhede digaMbara kRtiparathI lIdhela che, zvetAMbara daSTie kavacita pheraphAra che te sujJa vAcake vicArI levuM.] khetavADI meInaroDa che. anuvAdaka - mohanalAla dalIcaMda zAI muMbaI tA. 8-4-16. J bI. e. ela ela. bI --- --.. 1 micchataM aviramaNaM kasAya jogA ya AsavA hoti / paNa vArasa pazuvosaM paNNarasA hoti tabbheyA // -gemadrasAra karmakAMDa gAthA 786. arpata AsavanA bheda mithyAtva, avirati, kaSAya, ane ema che ke je anukrame pAMca, bAra, pacIsa ane paMdara bhede che. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvAtrava nizcAtva avirata } ekAMta mi. 2 viparIta mi. 1 hiMsA 3 vinaya mi. sAya mi. 5 anana mi. vikA 1 zrIdhA rASTrakathA 3 bhI thA 4 rAjazA 2 ta 3 thAya OM ane ka gita vAya 1 krAya re mAna 3 yA 4 leba banAvyApAra satya prayAga asatya manAyega ubhaya maneyAga anubhaya manAya sAva pramAda prakriya 1 speza 2 sanA 3 nAsikA 6 catu 5 sa 53 mukta vyAkaraNa. vAcanAthapAra ! satya vacanAmega ApaNe mane ,, kotha }bhaya ?" pAya 1 mAna 4 krodhanA jevA) mAmA 1 anaMtAnubaMdhI 2 apratyAkhyAnAvaraNu (krodhanA jevA 4) (krodhanA jevA 4) 3. pratyAkhyAnAvaraNu 4 jalana, nidrA T vyAva ' rAga 201 ----- cAma nAyAya lAbha (8 prakAra ) vaikriyakamizra AhAraka AhArakamizra. kAmaNu. kAyavyApAra AdAki dArika mizra vaikriyaka Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 T bhAvasa vara vrata ! ahiMsA satya aArya brahmacarya aparigraha samiti L tharmo savara gupti kAyazcita vAgnima manasiM bhASA eSaNA AdAnanikSepa ubhaga buddhiprabhA khAdyutapa dharma anupeTanA { anitya azaraNu samAra ekatva anyatva aruciva sava saMvara nirjarA seka edhilabha dharma uttama uttama uttama uttama uttama uttama uttama uttama uttama uttama phAmA mArdava Arjava satya zAca sajama tapa tyAga akicanya brahmacarya. pariSajaya AbhyaMtara tapa prAyazrita vinaya vaiyAvRttva svAdhyAya vyusa dhyAna T anarAna avamaMdarya vRttirisammAna saparityAga vivitta- kAMcasayyAsana kleza. vyasa'1ra. cAritra I sAmAyika meTrApasthAna pArahAra vi. zuddhi sUkSma saparAya ca cAmRta. 1 kSudhA, 2 pipAsA, 3 gIta, 4 uSNu, 5 dAmazaka, ', namratA, che ati, 8 strI, STa carcI, 10 nizrva, 11 samA, 12 krosa, 13 vadha, 14 yAcanA, 15 lAla, 1 ga, 17 tRNusparza, 18 mala, 17 satkArapuraskAra, 20 prajJA, 21 ajJAna, 22 adarzana Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnavAtmA ane leTo. 203 mAnavAtmA ane pleTo. ( anusaMdhAna gatAMka pUcha 140 thI ) tatvavivA ( Oniology ) ne avalaMbita A vicAraNAmAM eka khAmI che. "mRta AtmA jevuM kaMI che ja nahIM ema ApaNe sAbIta karyuM, paraMtu ema na siddha karyuM ke A astitvamAM che athavA te dehanA mRtyu pachI kaMI paNa astitvavALI vastu che. rIpablIka' mAM amRtatvanI " anya' vicAraNA viSe sUcavatAM le nItinI navIna vi* cAraNA bahAra pADe che, ke jethI AtmAnI amaratA siddha thAya. e vicAraNA nIce pramANe hoya chatAM na thAya evuM kaMI che ja nahIM; e te mAtra potAnAM "pApa thI ja na thaI zake. dAkhalA tarIke mAnanI deha dardathI bharI zake; barAkanI ayogyatA jevAM bIjuM kAraNe ene mArI nAkhe kharAM paraMtu te prathama te koI darda utpanna kare, ane e darda ApaNe jIva le. AtmAnuM "pApa' duSTatA che, ane tethI jo AmAM najara hoya te enA nAzanuM mukhya kAraNa e "pApa" hevuM joIe; AmAM mare te mare duSTatAthI paraMtu anubhavathI ema mAlUma paDe che ke duSTatAthI AtmAnuM sajIvavA nyunatAne pAmatuM nathI; kalaMka anya mAnasika zaktine lIdhe emAM vadhAre thAya che; je AtmAnuM "pApa" AtmAne naSTa karavA zaktimAna i zake te ApaNe eTaluM kahI zakIe ke e "pApa" pralayane AdhIna nathI, arthAta pApa amara che. "phIDe' pramANe "phIDasa" mAM paNa amRtatvanI vicAraNA eka sAmAnya rakajhakanA rUpamAM ApavAmAM AvI che, ne te e ke vizvamAM sarva saMcAlana ane sAdhananuM "AtmA' mULa kAraNa che. pratyeka saMcalana kAM te A jJAmI hoI zake athavA te bahAranI sAthenA vyavahArathI thaI zake. temaja bahArathI uddabhUta saMcalananuM mULa kAraNa pAchuM AgaLanuM koI AtmajJAnI athavA yAdacchika saMca. lana hevuM joIe. AtmAne yAdachika saMcalana hoya che. mATe je AtmA nAza pAme te samasta vizvamAMthI saMcalana naSTa thAya, kheTe AvuM saMcalananuM aMtima astitva svIkAra nathI, tethI pleTe kahe che ke saMcalananuM aMtima kAraNa je AtamA te amara che. pUrvAstiva viSenI vicAraNA "mene " mAM jovAmAM Ave che, tema ja "phIDemAM paNa enI sUcanA karI che. pleTa mULamAM kahe che ke vaijJAnika jJAna eTale ApaNA pUrvanA jJAnane saMcaya. indriyAnubhava kadApi saMpUrNa jJAna prApta karAvI zakatA nathI. amuka mULamAMthI udbhavatA AdarzarUpa vicAronuM manane mAtra bhAna ja indriyAnubhava karAve che. memAM saiTIsa A viSe dAkhalo Ape che. azikSita dAsane cagya prazna pUche che, ane je satya viSe ene zikSaNa ApavAmAM AvyuM nathI te viSe jJAna prApta kare che. AthI vaijJAnika saya pUvaeNsiddha che, ane teMTA e viSe. ema kahe che ke ApaNe jene sAdhAraNa rIte vijJAnanuM "jJAna" kahIe chIe te mAtra eka rIti che; AmAM je satya ajJAna rIte jANato hati henuM e rItine AdhAre hene bhAna Ave che. AthI dehamAM rUpa dhAraNa karavA pahelAM A pUrvasiddha satya sAthe astitvamAM rahI e paricita haze. goravyasa" "rIpablIka" "pha" "phIDasa" ane "TImIyasa" nI mahAna kathAemAM amatatva ane yuvAstitva vinA siddhAnone AdhAre teToe AbhAnA bhAvi viSe Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 buddhiprabhA kAlpanika citra citaryA che. "phIsa" mAM AtmAne thavAhakanuM rUpa ApavAmAM AvyuM che. rathavAhaka e pAMkhavALA haya (cetana ane sudhA) thI prerita thAya che. e ratha devonI svArImAM joDAya che. svargamAM AkramaNa karatAM "svarga karatAM ucca rathAna" tarapha ee jAya che. tyAM zAzvata ane ahIM vicAre saMpUrNa zuddhatAmAM sthAna karI rahe che. je AtmA saMyama rAkhI zakatA nathI te pRthvIe paDe che, "pAMkha khue che ane maryadehamAM rUpa dhAraNa kare che; je daivI mahelamAMthI e Avyo tenuM vismaraNa thAya che. enI saMbhAraNA saudaryathI jagAvI zakAya. sadanA snehane egya rIte pivAthI prajJatAne sneha utpanna thAya che, temaja anya ucca ane zuddha vastuone paNa sneha Apta thAya che, AtmAnI "pa" A pramANe pharIthI AvavA mAMDe che. pRthvInuM eka jIvana pUruM thatAM, deDanAM sArA narasAM pApanAM pratiphaLa pAmavAno samaya prApta thAya che, ane e pUruM thatAM navIna deha-jIvananI pasaMdagI thAya che. prajJatAnA sanehInuM ucca jIvana eka pachI eka ema traNa vAra je AtmA jI heya hene pAchaLathI svargIya vastuo sAthe vyavahAra rAkhavA dehathI asaMbaMdha rAkhavAmAM Ave che. anyane mATe daza hajAra varSanI yAtrAnI AvazyakatA gaNavAmAM AvI che. A yAtrA pachI ja AmA saMpUrNa pAMkha" vALo thAya che, ane svargamAM prathamane sthAne pahoMce che. pratikaLane samaya pUro thatAM rUpadhAraNa samaye zuM thAya che te kahetAM leTo mRtavizvamAMthI eka mRta manuSyane pAchA bolAve che. gatajIvananAM sArAM kRtyanAM sakaLa laI pAchA pharatA keTalAka AtmA ane pApana kArAgRhamAMthI AvatA anya keTalAka ekatra thAya che, ane ene bhAvinA darabAramAM ANavAmAM Ave che; pachI ene amuka jIvananI eNimAMthI pitAne gamatuM jIvana svIkAravAnI pasaMdagI ApavAmAM Ave che, pratyeka "jIvana" mAM bAhya bhAvi ane paristhiti zuM thaze te jaNAvyuM hoya che, paraMtu sa guNa kayA pramANamAM sAthe Avaze e sUcavyuM hatuM nathI; sadgaNa bhAvi uipara avalabita nathI hotA paraMtu AtmAnI paristhiti para AdhAra rAkhe che, je pramANamAM manuSya ene mAna Ape ke dhikkAre te pramANamAM ene e vadhate ke oche prApta thAya. navIna "chavana' nI pasaMdagI vyaktigata AtmAne svataMtratAthI ApavAmAM Ave che. AtmAnI rUci ane prakRti pramANe ane mimAMsAmAMthI athavA anubhavathI meLavelI khAtAnA pramANamAM eo pasaMdagI kare che. eka vakhata pasaMdagI thayA pachI e ananyathAkaraNIya (irrevocabae) gaNAya che. A rIte je AtmAe mAnuSI dehamAM vAsa karyo hoya te ja AmAM pitAnA svabhAvane AdhAre koI prANImAM rUpa dhAraNa kare che, athavA ethI ulaTuM je AtmAe gatajIvanamAM prANamAM vAsa karyo hoya te AtmA navIna janmamAM mAnavI dehamAM vAsa kare che. punarjanmane A siddhAMta mAtra phIDa " mAM paNa mAlUma paDe che ema nathI. "TImIyama" mAM paNa narka ane pApamocanuM sthAna (puatory) eonAM citrenI avagaNanA karI che. "TImIyasa" mAM have pachI manuSya janma lenArAnA AtmAne Izvare sRSTinI prathama racanA vakhate banAvyA hatA. pratyekane amuka tAre ni che; je niyamone ApaNuM sakhya avalaMbita che te niyame ahIM AtmA prahe che. mukarara karele samaye AmAone bI pramANe pRthvInA ane nakSatronA khoLAmAM veravAmAM Ave che ane tyAMthI jamInathI ubhela manuSya' pramANe uchare che. mRtyu pachI jeoe keDamAM sujIvana gALyuM Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahujana mayumitra 205 B heya tee krIthI manuSyajanma grahaNa kare che, ane jee tethI nakhattara jIvana heya te strI tarIke athavA potapeAtAnI nyunatAnA pramANumAM bhinna prakAranAM halakAM prANInuM rUpa le che. mAnavAtmA viSe dhyeyanA vicArenu' ApaNe TuMkamAM digdarzana karyuM. e parathI eTaluM te siddha thai zake che ke AtmA amara che ?hu tadhara che. AtmAnA be guNe cheH-- amRtatva ane pUrvAstiva. pleTae e ane guNA siddha karI khatAvyA che. punarjanmanuM ane pratikULanuM pleTAtu kahevuM keTaluM satyatAbhareluM che te batAvavuM azakya che, paraMtu eTaluM te jaNAi Ave che ke pleTa pete kabula kare che tema plenI kathAe kAlpinika hAvAthI satyAsatyatAnA doSa svIkAratI nathI. TuMkAmAM eTaluja ke vidyuddhizAsa jyAM jyAM AtmA tyAM tyAM jIvana; amRtatva ne pUrvAstitva AtmAnAM mulakSatru; bhavyatA ne divyatA jIvananu' tAraNa. ------ haMsala* mahAjana mayuramitra. prakaraNa 1 lu. eka pathika ane pramadA. jagatamAM sayAga viyeAganA nA abhAva thaI zake tema nathI. jIva ekalA Anyo che ane ekala jaze. pUrvabhavonA RNAnubaMdha saMbadhe te kuTuMbIonA saMyogamAM AvyA che. A jagata te eka pravAsasthaLa che. kAle badhAM sAthe maLI AnaMda maMgaLa karatA hatA. paNa mahAzayA maNuilakSmInA mukhasadezathI Ajeja kuTubathI chUTA paDI annapUNA devInA ArAdhanasthaLa tarake prayANu karavAnuM hatuM. saMyoga tenA viSega. puNya pApa sadA kALa sAthe rahevAnuM. AvA aneka tarka karatA karatA eka pathika potAnA kuTuMbIonI rA la" raste paDayA. prAtaHkALane praphullita samaya hateA. uSA devInuM darzana thai cukyuM hatuM. paMkhIe prabhunA gAnamAM lIna thaI gayAM hatAM. rAtrinA aMdhakAramaya paDo arUNunA karakamaLathI dUra huselAtA hatA. mItala samIra vAte hato. tevA samayamAM e pathika bhUgaDhanA sTezana para AvyA. mULAnAM patIkAM jevA traNa rUpyuka mAstara mahAzayanA karakamalamAM mUkI rA nagaranI mUlyapatrikA mAgI. mAstara kRpAkAMte vagara valakhe mUlyapatrikA ApIne samaya thai gayele hAvAthI zoghratAthI agnithamAM besI javA sasneha sUcanA ApI. pathikane A mAsikamAM atyAra sudhI ' bhAratabhakta bharata nI sa`jJAthI lakhatA rA. bharatarAma zvetA havethI A huM la" nI saMjJAthI amArA mAsimAM lekha lakhaze. a'al. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 buddhiprabhA vaLAvavA AvelA mitra prANajIvane prANapaSaka jIvananuM ane lakSmIprasAde lahamavardhaka prasAdanuM bhAthuM sAthe ApyuM. jagatanA pravAsamAM jenI jarUra che. tenuM maMgaLamaya sUcana e pramANe thayuM. sITI vAgI ane agnirathe asthigrAma tarapha prayANa karyuM. rAtrine ujAgare chevAthI pathika jarA nidrAvaza thayo. sarvapnamaMdiramAM navI navI sRSTi racAvA lAgI. abhaNa paNa bhaNelI gaNelI, rasazAstrathI ajJAna paNa rasikA jevI, hisAbI kAmamAM nirakSara paNa vyavahAradakSA patnIne, zrIyuta nAnAlAla kavirAjanuM Atmika vikAsanuM kaI uMDu gAna saM. bhaLAvato hoya tema pathike gaNagaNavA mAMDyuM ke, eka jvAlA jale tuja nenanamAM, rasati nihALI namuM huM namuM; eka vIja jhale tuja nenanamAM, rasa ti nihALI namuM huM namuM. madharAtanA para adhara hatA, aMdhakAranA deraja era hatA. tuja nenamAM mora cora hatA, rasajyoti nihALI namuM huM namuM. ahA vizvanAM dvAra khIlyAM uchaLyAM, ahA ! abadhUtane brahmaga maLyA; ahIM locana locana mAhI DhaLyAM, rasajyoti nihALI namuM huM nama. daga bANathI prArabdha lekha lakhyo, kaMI premIe prema thI para, ahA AtmAe Atmanane eLa, rasajyoti nihALI namuM huM namuM. gAyana puruM thayuM tyAM vRkodaranuM vaDu sTezana AvyuM. be agniratha tyAM ekaThA thayA. sAmasAme thatI sIseTIyAnA avAjathI pathikanI svapnasRSTi vikhAI gaI. te jAgI uThaya. utArUonI adalA badalI thaI. pathika patarAM vinAnA khullA sTezana para have khAvA mATe Amatema pharavA lAgyA. zeThajI ! cA pIzo ke? AvI IsTa sTroMga cA bIje kaI sTezane maLaze nahi. vagere pAkAre thavA lAgyA. cA pIvAthI jaTharAgni maMda paDI jAya che, mATe dhArelAM dravyamAM enI mokaLa nahi rAkhelI hAI viveksahita pathike asvIkAra karyo. te baDaba ke jyArathI A cA dezamAM dAkhala thaI che, tyArathI cAha (sneha-khare prema ) ocho thavA lAge che. memAnagatamAM have cAne upaga thI karavAmAM Ave che. memAnagata paNa cAlI gaI. A doDatAM detAM vAtacIta karavAnI pravRttinI parAkASThAnA kALamAM memAnagatane avakAza paNa kayAM che ? vIsala thaI ne pathika pitAnA DabbAmAM peThe, bAraNuM baMdha karIne potAnI jagAe besavA jAya che, te te sthaLe potAnA khIstAne aDhelIne eka navayavanA beThI che. strI jAtinuM svamAna sAcavavAnA ane strI jAtine sahAya karavAnA svabhAvavALo pathika jarA dUra beThA. paNa tarataja vinAe pITha pheravI. kaMIka lajajAvaMta mukhathI puchyuM ke Apa kyAM sudhI javAnA che. te Apa koNa che ? A DabAmAM ApaNe be ja utArUo e paNa karmanI vicitra ghaTanA jaNAya che. pathike vinayabhAvathI yogya uttara ApI puchyuM ke sannArI ! Apa koNa che? kayAM rahe che? ne kyAM jAo che? vAvanAe uttara Ape ke mAruM nAma sAdAminI che. huM rAjanagara jAuM chuM. pIcamanapurI mAruM nivAsa sthaLa che. bhavanI pilamAM jaDanAthanA paDakhAmAM rahuM chuM. pathika jarA manamAM hasyo. hA ! tuM pate bhavanI pila-bhavabhramaNanA nivAsa sthaLa jevI jaNAya che kharI !! paNa jaDanAtha te ke? zuM tuM vRddha patinI patnI chuM? Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAjana mayumitra. 207 * * * * * * * * * * * * - - - - -- - - - - -- eka be sTezana te e DabAmAM bIjuM koI manuSya piThuM nahi, te sadAminI-vidyuta jevI sadAminI Dusake Dusake raDIne pitAne ghaNuMkharI vAta vagara pUchyuM ne vagara gAme dukhanA udgAre kahADI kahIM dekhADI. kanyAvikraya! tArA kUra kadama A dezamAMthI kyAre nAbuda thaze. bApaDI bicArI paDaza vArSika sAminI te betera varSanA buDhAnI patnI che. be hajAra rUpiAnI khAtara A kekilakaMThI, titika, bulabulanAM baccAM jevI TikAne tenA dUra bApe bhaviSyane kaze vicAra karyA sivAya vecI nAMkhI che. brAhmaNa vaTale tyAre tarakaDAne jAya " e kahevata anusAra A kilakaMThI, kaLAyela gera jevI mAnItI eka pADozI sAthe piyara javAne bhAgI chUTI hatI. paraMtu dhArele sthaLe pahoMce tyAra pahelAM tene phosalAvI janAra yAra eka sthaLe sapaDAI jatAM te ekalI paDI gaI hatI, vAMcanAra! ATale nAne phakare kanyAvikraya ane vRddha vivAhanA himAyatIo-pApIone asara nIpajAvanAra nIpajaze te e ghaNuM che. pathike suzikSitA sAdAminIne dhaNI zikhAmaNuM ApI. karelAM karma rAIne ke sahana karIne paNa bhegavavAM che, te zAntithI bhego. A bhava adharmAcaraNane nahi AcaratAM sadAcAre cAlavAmAM ja parabhavamAM paNa lAbha che. suzikSaNa lIdhuM che, te bezaka tenI asara cAritra para thavI joIe vagere kahI tene retI chAnI rAkhI. dhArmika keLavaNInI gerahAjarImAM apAtuM hAlanuM strI zikSaNa ghaNIvAra strIone uche. khala banAve che. e zikSaNane lIdhe svataMtratAne ane sAMsArika sukhane cAhanArI saidAminiIne pathikane upadeza pathara upara pANI jevo nIvaDaze. teNe uThIne pathikanA gaLAmAM hAtha nAMkhe ane tera varSanA buTTAnA nAmanI cuDI tyAMja bhAgI nAMkhI. pathike kahyuM ke bAI! huM kuMvAre nathI paNa paraNe chuM. mArA dharmanA siddhAMta pramANe mArI paraNelI strI sivAya bIjI strI para huM panI mAphaka prIti karI zake nahi. sadAminI belIH tamAre dharma dayAmaya che. te mArA para dayA karI mAre hAtha jhAlo. ekathI vadhAre strIe karavAnI tamArA dharmamAM kayAM nA che? have huM pelA buddA khaccaranI sahacArI te thaIza nahi. pathika te A bane. vaLI A lapa kyAM vaLagI? ThIka che asthigrAmathI A DabAmAMthI vaLe bhApI jaIzuM ema vicArI te cUpa rahyo. thAkelI sadAminI paNa zAMta thaI, asthigrAma sTezane tene sAmAna bIjA DabAmAM mukAvI pathika pitAne sAmAna laI bIje cheDe paraMtu e vAta sAminInA jANavAmAM AvatAM te jAte TaMka upADI pathikanA DabAmAM pathika pAse AvI beThI. rasika hatI ane je yogya bharathAra maLyo hota te bezaka te eka Adarza bhUta gRhiNuM nIvaDe tevI lAgatI hatI. pathika mATe teNe khAvAnuM kahayuM, pathika tenA vinaya vivekathI moha pAme. kayo purUSa pramadAnA hAvabhAvamAM lubdha thatuM nathI. pathike pitAnI sAthenuM khAvAnuM kahADayuM ne sAminIne ApyuM. e bhAthAmAM pepaka vana ane prAsAdika lakSmIne paTa hovAthI pathika pAche jAgRta thayene mehane dUra karI bolI uThaze. saidAminI! sadAminI ! tame have pachI Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 buddhiprajA. strIonA DabAmAM bese. Ama cheka nirlaja te thavAtuM haze. buho ho ke AMdhaLe che paNa je tevoya teo je tamArA pati teja tamAre pati. Ayane svapamAM paNa zuM pati sivAya anya ramaNa hoI zake ke? jarA zaramAe. keLavaNIne deSita banAve nahi. saidAminI paNa uchaLIne bolI uThI. have jANyuM jANyuM tamAruM DahApaNa mArA jevIne tamAruM jJAna gamatuM nathI. tamArA upadezanI bhAre jarUra nathI. zaramAo tame ke eka seLa varasanI suMdarI pitAne hAtha Ape che chatAM grahaNa karatA nathI. tame purUSa che ? priya pathika ! tamAruM vizAla hRdaya, tamArA gulAbI gAla, tamArA priya pratApa, tamAruM suMdara zarIra, tamArI mAMsala bhujAo, strI jAti taraphanI tamArI sahAnubhUti, tamArI siktA e saghaLuM nihALIne mane kheda thAya che ke mArA pApI pitAe mane tamArI sAthe paraNAvI hota te mAruM-tamAruM jIvana sudharI jAta. sAdAminI e pramANe bolI, pathika mugdha bane paNa prabhukRpAthI pAcho keTalIka vAre ThekANe AvyA sadAminI! tame mAtra sAMsArika sukhamAM ja sarva sukha mAnI le che. eja tamArI bhUla che. zAzvata sukhane kharuM sukha mAne ane te che. AvA AlavpAlamAM paDe mAM. gaye bhava AvA prapaMca khelyA haze tenuM kula kadAca bhegavatAM hazo te. thoDI vAramAM rAjanagara AvyuM. ghaNuM samajAvI saidAminIne tene ghera mekalI. bhavanI polamAM bhaLI javA vacana apAyuM ne baMne chuTAM paDyAM. bhavanI poLamAM pesavAthI bhavabhramaNa vadhaze ema dhArI vacana pALavAnI ghaNI IcchA chatAM pathika maLavA jaI zakyo nahi. thoDA divasa pachI "vidhavAvRddhi" nAmanA mAsikamAM vAgyuM ke pelI sAdAminInuM saubhAgya naSTa thayuM che. A khabara vAMcI pathika bahu dilagIra tha. te ekadama bhavanI poLa zedhati zodhato cAlyo. paNa zaheramAM bhavanI paLaja nabhaLe. ghaNAne pUchayuM paNa badhAe javAba Apyo ke rAjanagaramAM bhavanI pALa te nathI ja. vAha sadAminI ! ThekANuM ApavAmAM paNa chetarapaDI ke ! sadAminI nirAdhAra thaI javAthI tene sevAsadananI eka brahmacAriNI pitAnA AamamAM laI gaI tyAM tene dAna, zIla, tapa ane bhAvane lagatI evI sarasa keLavaNI maLI ane evuM sarasa cAritra ghaDavAmAM AvyuM ke punarlamanI vAMchanAvALI sadAminI eka zuddha brahmacAriNuM banI gaI. saMskAra sArA saMskAra tArI ajaba khUbI che. pathika bhavanI piLane badale bhAvanI piLanI pUchagAcha karI. bAvanI piLamAM te dAkhala thayo. dAminI hoMzathI tenI sAme AvI baMne maLyA paNa kharA vAMcanAra ! A dAminI te zuM pathika sAthenI pelI pravAsinI hatI teja ke ? nA te badalAI gaI hatI. dhArmika saMskAranI zI khUbI che ! vAcaka chaMda : tame jarUra tamArAM bALake dhArmika keLavaNI - pajo. nahitara AjanI keLavaNI tamArI saMtatine AryadezanA baMdhAraNa pramANe cAlavA nahi de e khasa samajajo. eka sadAminIne AzramamAM dAkhala thaje ane jagatanA jIvonuM kalyANa karavA banatA prayatna karaje. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAjana mayuramitra. prakaraNa 2 juM cAritranuM caNatara ane caturAne cuMbana pathikanA gatabhava tarapha najara karIe. vAra karyo hato tenI barAbara khabara nathI, tithi ane sAlanIe khabara nathI paNa savArano samaya hato eTaluM te yAda Ave che. maMdamaMda zItala pavana vAto hati. sUryanArAyaNane kemaLa prakAza vAtAyanamAMthI gurUjInI beThaka para paDate hato. rAtrInI zAMti jatI rahI hatI. dhIme dhIme jagatamAM kelAhala zarU thayuM hatuM, ane gurUjI ziSyAonI mArgapratIkSA karatA karatA manamAM kaI gaNagaNatA hatA. thoDIvAramAM bArInAM kANumAM be ne temane jotAM hoya evuM jaNAyuM. TIkI TIkIne sthira snigdha dRSTithI jatAM hoya tema jaNAyuM. IrSAra strInAM-kaI zaMkAzIla strInAM e netre hoya ema jaNAtuM hatuM. gurUjInI-gurU gaMgevanI bhavya ane pratApI pavitra mukhamudrA joIe ne nIcAM DhaLyAM ane aMte e kutUhalapUrNa baMne ne tyAMthI khasI gayAM. gurU gaMgeva eka gRhasthane ghera be yuvatIone bhaNAvavA jatA. cAritranuM caNatara caNatAM temane sAruM AvaDatuM. bALakone sArI Te pADavI, sArI sebatamAM ucheravAM, bhayane upayoga karavo paNa bhaya karatAM mAyAne vizeSa upaga karo, utsAha ane AnaMdI svabhAvathI bALakomAM utsAha ane AnaMda prere, satyane cAhatAM karavAM, kahevA karatAM ghaNuM karI dekhADavuM, brAtRbhAvano ne sevA dharmane marma samajAva e badhuM A mAstara mahAzayane AvaDatuM hatuM. bhaNanArI baMne yuvatIo-yuvAna bAlAo sagapaNamAM naNaMda bhAbhI thatAM hatAM. ghaNAM gharamAM naNaMda bhAbhIne sukhe rahevA detI nathI ne niMdA karI meNuM TANuM mArI bhAbhIne herAna kare che. AvI abhaNa ke Ikhera naNaMda AmAM nahotI. dhArmika pAThazALAmAM baMnee keLavaNI lIdhI hatI. baMnene bahu banatuM ane jANe bane beneja haiya ema dekhAI AvatuM. bane samavayaskA hatI ane umaMgathI sAthe abhyAsa karatI hatI. bArInA kANAmAMthI be ne khasI gayA pachI thoDIvAre e adhyayanadImAM eka ziSyA AvI pahoMcI. "aMdara AvuM gurUjI! " ema vivethI pUchI mAthuM namAvI temanI pAse te ubhI rahI. gurU gagere pUchyuM ke kema bAI! Aje ekalAM che? sahAdhyAyI kayAM che? caturAe javAba Apyo ke khAsa kAraNasara AvI. zakayAM nathI, ane amArI gRha lAyabrerI goThavavAnuM gaI kAle adhurUM raheluM kArya Aje puruM karI nAMkhavAnuM che ema mane kahyuM che. - mAsika maMdavADane lIdhe naNaMda Aje AvyAM hatAM. gurU gagevanA ghara pAse hamaNAM haMmaNAM eka durAcArI yugma AvI vasyuM hatuM. sadAcArI ke gRhasthanA vAsamAM paNa game tevA manuSyo vasavATa karI zake te makAna vecAtAM rAkhI zake e A svAtaMtryane bhAva nArA jamAnAmAM anucita gaNAtuM nathI ! gurU gagevaTe emanA saMskAra lAge tema nahotuM paraMtu "adhama saMgati vadhyA rahetI nathI." kaMIka pudgale kAnamAM, AMkhamAM ne pachI hayamAM avyavasthita rIte ajANye dAkhala thaI gayAM hatAM. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 buddhiprabhA. - - bhAvatuM hatuM ne vaide batAvyuM" evuM kaMIka gurUjIne lAgyuM. gurU belyA ThIka bAI ! tyAre lAIbrerInuM kAma zarU kare, ema kahI pite paNa caturA sAthe pustakanuM vargIkaraNa karavA maMDI gayA. caturAnA copaDIo ApatA hAthanA sparze Aje gurUjIne unmAda utpanna karyA. keTalIkvAre gurU bolyA, "caturA ! eka vinaMti karUM te svIkArazo?" premArTa aMtaHkaraNathI gurUe kahyuM. AvI taka vAraMvAra nahi maLe ema jaNAvI madamasta manasthitie ema kahevAne preraNuM karI. catura Aje gurUnI mukhamudrA joI rahI. gurUeja tene sArI banAvI hatI. samajIne te belI. "gurUjI ! ApanI vinaMti nahi paNa AjJA mAthe caDAvI levAne huM hamezAM tatpara chuM kemake Ape atyAra sudhImAM kadI paNa anyAyAvita AjJA karI nathI ane tethI mane pUrNa khAtrI che ke pitAtulya gurUjInI AjJA svIkAravAmAM mane kaze bAdha nahija haiya, mATe khuzIthI kahe. mAstara manamAM belyA ke mAryA ThAra, pAkI ane pahoMcelI ziSyA dekhAya che. mAstare caturAne uttara Ape ke nahi bena! mAre kaMi AzA karavAnI nathI. cAle ApaNe ApaNAM kAma kayo karIe. mAstara mahAzaya manamAM vicAravA lAgyA ke hamaNAM huM cakora samAna daSTi caturAnA prakAzita mukhacaMdrapati sthira karate jAvuM chuM tenuM pariNAma haka nahi Ave. hamaNAM to mAtra tene eka vahAlabharyuM cuMbana levAnuM mane mana thAya che paNa e lAlasA kayuM aMtima pariNAma lAvaze tene mane kaze vicAra kema tha nathI ! so varasanI nAka kAna kapAyelI evI gharaDI strInA saMgamAM paNa sAdhu purUSe na rahevuM evuM zAstramAM kahyuM che te zuM kharuM nathI ? - caturA pAMca varSanI hatI tyArathI huM tene mAstara chuM. tyAre huM tene vahAla bharyA cuMbana lete ane tema karavAmAM jarA paNa acakAte nahi ne manamAM kazuM AvatuM nahi paNa have e soLa varSanI navajobana suMdarI jevaDI thaI che ane Aje thoDA divasa thayAM tene cuMbana levAnI mane IchA utpanna thaI che chatAM huM mArI e irachA pradarzita karI zakate nathI e zuM? kyAM bAlyakALane nirdoSa prema ne kayAM A avasthAne kaMIka vikAramizrita prema! nA, nA, mAre cuMbana levAnI zI jarUra che? prabhune premaye pradeza pratye laI janArA paramapUjya sAdhujInAM caraNakamaLanuM cuMbana e mAre jarUranuM che. ane te lAge che ke have te huM caturAne bhaNAvavAnuM ja choDI dauM te ThIka. nIti, AbarU ane vizvAsano bhaMga karavA jevI sthitimAM kadAca mukAI jaIza te. are! mAruM AgavuM mane baLa kayAM jatuM rahyuM. prabhu mane daDha mane baLa Apa. Ama vicArI te pAche kAme vaLage paNa ekAMta ne anukULatAe ane eka bIjAnA komala karanA thatA aMdhAti-spaze vaLI mAstara mahAzayanuM mana DeALI nAMkhyuM. bena zabda balavAne badale kahyuM ke bAI caturA ! mArI vinaMti svIkArI. najIvI ne nAnI che. caturAe kahyuM, gurUjI meM kyAre nA pADI? khuzIthI Apa AjJA kare. bAI..... jarA....najIka....AvIza. kAnamAM kahevuM che. bhIMta sAMbhaLe te paNa ThIka nahi. tene paNa kAna hoya che. Apa kema jatAM dhrujatAM belo che? hamaNuM keTalAka divasa thayAM tamArI sthiti mane samajAtI nathI. tame mane lAMbA vakhatathI je uttama zikSaNa ApyuM che ne je kaMI Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAjana mayuramitra. zIkhavyuM che tethI pratikUla AjJA te Apa karavAnA nathIne? te pachI zA mATe pUje che? huM je vizvAsathI ane je aDaga vRttithI (e badhuM Ape ja zIkhavyuM che) AvuM chuM ane atyAre hAjara chuM; tevAja vizvAsa ane tevI ja aDaga vRttithI AjJA kare. zA mATe AvI sthiti bhagavo che? kAnamAM kahevA jevI kaI AzA che? eka pavitra ane jAjaramAna strInI Dhabe suzIlA caturA A badhuM bolI. mAstara mahAzayeja A badhA sArA saMskAra hRdayamAM pADayA hatA. A badhuM sAMbhaLI mAstara mahAzaya pharIthI pitAnA kAryamAM joDAyA. meM piteja tene AvI baLavatI ne zIlavatI banAvI che te te have mane mahAta kare temAM mArA zikSaNanIja savAI che ema vicAra lAvI phulAyA. mAstara tadana sadAcArI hatA. durAcAranI kazI paNa galIcI jANatA nahotA. manamAM kahevA lAgyA ke meM mArA pitAnA namunedAra AcaraNathI temaja prasaMgone pustaka dvArA baMne bemAM dhArmika ane naitika zikSaNane pAye evo te majabuta nAkhe che ke temAM pANI bhare tema nathI. chatAM huM pote atyAre kyA bhAvathI cuMbana levAnI IcchA karuM chuM! bezaka mane prema Ave che ne tethI cuMbana levAnI IcchA karUM chuM. (paNa te prema tadana Love nahi paNa kaMIka Last mizrita prema hato ema koNa jANe kema mAstara mahAzayane te vakhate samajAtuM nahotuM !) vaLI gurU gaMgeva kAme vaLagyA. paNa kAmamAM tene jIva naheAte. aneka kalpanAe tene magajane galagalIo karI rahI hatI. pitAnI pADozamAM AvelI vezyA jevI vanitAnA vicAravartananA AMdolanee tenAM zAMta magajanuM parivartana karI nAMkhyuM hatuM. eka kalpanAe te tene evo uzkerI melyo ke tenuM zarIra dhrujavA lAgyuM. hAthamAMnI copaDI paDI gaI ne ghaNIvAra sudhI jamaNo hAtha aMgulIe sahita yujyAM kayo. suzIla caturAnA zirane pakaDavA gayela hAtha-upaDele hAtha AgaLa vadhI zakyo nahi ne te jyAM hatAM tyAMne tyAM ja DIvAra sudhI dhrujatoja rahe. gurUjIne yAda AvyuM ke jyAre mArI strI gujarI gaI tyAre suzIlA caturA 12 varSanI hatI. tyAre tenA pitAzrIe mane kahyuM hatuM ke IcchA hoya te mArI dIkarI sAthe tamAro vivAha karI ApuM, tyAre meM kahyuM ke nA, nA. mAre te have paraNavuM nathI ane jema pelAM mANekalakSmIe sevAsadanamAM rahI pitAnuM jIvana sevAmaMDaLane Adhina karyuM che ema huM paNa mAruM jIvana sevakasamAjane arpaNa karIza. Ama kahI meM A nAjuka namaNune mArA jIvanamAM bhAgIeNu karatAM aTakAvI ane Aje mAtra cuMbana levAne ATalAM badhAM taraphaDIyA mArUM chuM, ahA ! mArUM gAyeluM gAnArI, mArUM kaheluM karanArI, mAro hukama mAthe caDhAvanArI A suzIlAne meM svIkArI hota te bhAre gRhasaMsAra ke svarga samAna nIvaDyA heta ! Ama aneka vicAro manamAM taravaya karatA hatA. pustake goThavatAM goThavatAM "cuana mImAMsA" nAmanuM eka keI patra taraphathI bheTa apAyeluM pustaka mAstara mahAzayanA hAthamAM AvyuM. mAstare tarata te suzIlAne vAMcavA ApyuM. je mAstara nItiSika pustaka sivAya bIjo koI purataka potAnI ziSyAne vAMcavA Apato nAte teNe mAtra eka cuMbananI abhilASAnA mArgamAM saraLatA thaze ema icachI suzIlAne kahyuM ke have tamAre AvAM pustako vAMcavA joIe. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 buddhiprabhA. mAstarane eka kalAka puro thaI gayo hato chatAM, hajI teo adhyayanakUTImAMthI bahAra nIkaLyA nahotA. suzIlAnI jAjvalyamAnamUrtine tenI prabhA-tenuM ghaDAyeluM uttama cAritrya, te cAritryanA ghaDanArane cuMbana levAnI tIvavedanA thatI hovA chatAM cuMbana levuM che eTale zabda paNa kahevAnI hiMmata karavA detuM nahotuM. jarAvAramAM pelI bArImAMthI koI strInA bhAthAmAMnA telanI sarasa sugaMdha AvI. bArI pAse baMgaDIne khaDakhaDATa saMbhaLAze. pagane mRdurava saMbhaLAya ane suzIlA tathA mAstara bane chuTAM paDyAM. suzIlAnuM hadaya koI vedanAthI dhaDakI uThayuM hatuM ke kema te, vAMcanAra ! mArA jANavAmAM AvyuM nathI paNa mahAzayanuM hRdaya ane AkhuM zarIra te saLagI uThyuM hatuM evuM anumAna te huM karI zakuM chuM. cumbanamImAMsAmAM keie sthaLe sthaLe nizAnIo karelI tethI te bhAgo suzIlAe prathama vAMgyA ane e mugdhAe pitAnI jIMdagImAM kadI nahi anubhavelA kaI kaI anubhava spaSTAmpaSTa AkAramAM anubhavyA. daDha manobaLanI A bALAne evA bhAgo vAMcI kaMI kahI zake ke dekhAI Ave evI vedanA thaI heya ema te na jaNAyuM. paNuM " adhama saMgati vadhyA rahetI nathI " e kahevate tenA mana para kaMIka jAduI asara karI zuM thAya che te te te kaMI samajI zakI nahi paNa gaI kAlanI je surIlA teja AjanI suzIlA hatI ke kema te te kaMIka saMzayAtmaka jaNAyuM Aje eTale bIje divase savAre mAstara sAheba suzIlAne bhaNAvavA AvyA. adhuruM raheluM pustakazALAnuM kAma ATopI laI pachI dharmasaMgraha ane te nItisaMgrahanuM zikSaNa AgaLa calAvavAnuM hatuM. dhArmika keLavaNIvaDe bALaka upara kevI rIte sArI asara nIpajAvI zakAya che, pitAnAM uraca vartanavaDe temaja taka maLatAM apAtuM nItinuM zikSaNa kevuM upayogI nIvaDe che e badhuM mAstara mahAzaya jANatAja hatA. 11 varSa sudhI zikSaNa ApI pitAnI ziSyAene emaNe evI te namunedAra banAvI hatI ke sai aneka jIme emanI stuti karatA hatA. chatAM hamaNAM hamaNAM mAstara sAhebanI vRttimAM vikAra jaNAte hate. ekAMta burI cIja che. se varasanI gharaDI DozInI sAthe paNa ekAMtamAM na besavuM ema je sAdhue pikArI pakArIne kahe che te yogya ja che. Aje mAstara mahAzaya kaMIka vadhAre AnaMdamAM hatA. suzIlAne cuMbanamImAMsAmAMthI kaMIka pUchavA ne samajAvA mAMDyuM. vAMcanAra! e badhI vAte laMbANathI ahIM lakhavAnuM mana nathI. cuMbananA dAktare je geraphAyadA kahe che te paNa suzIlAe kayAMya vAMcelA ke vaMcAtA sAMbhaLelA te kahyA. mAstara sAhebe cuMbananA lAbhAlAbha vAtacIta parathI nahi jaNAya paNa anubhavathI jaNAze ema kahI suzIlA pAse cuMbananI mAgaNuM karI ane anubhavathI tene AnaMda levA jaNAvyuM. pUSTatAnI hada AvI rahI. suzIlAne taratamAM te kaMI kaMI lAlasAe. ubhavI paNa aMte thoDIvAramAM jyAM tenuM mukha mAstara mahAzaya pakaDavA jAya che tyAM te te belI uThI ke mAstara sAheba, tame amane zuM zIkhavyuM che te te yAda kare. tame amane ekavAra nahi paNa aneka vAra kahyuM che ne kartavyamAM mUkI batAvyuM che ke gurU te bApane ThekANe che te ziSyAe te dIkarIne ThekANe che. huM tamArI putrI chuM. saMskArI, sadAcArI, jJAnavRddha, vayamAM paNa vaDa, suzIla ane snehALa mAstara A zabdo sAMbhaLI zaramAya, samajyo ane sAnaMdAzcaryathI paNa jarA dhrujatI me bolI uThayo Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAjana mayuramitra. 213 ke; vAha suzIlA ! mane have pachI paNa je ziSyAe maLe te tArA jevIja suzIlA maLajo, bhUlyAne raste caDAvanArIja maLo. suzIlAe gurUdevane sALaMga daMDavata praNAma karI kahyuM ke gurUdeva e badho ApanAja pratApa che. Ape mate je zikSaNa ApyuM tenuja A parisuma che. pitAjI kaze! zoca karaze nahi. brahmA paNa ekavAra bhUla khAi gayA hatA te ApaNe manuSya te kANuM mAtra ane ApaNI bhUla te te mAtra cuMbananI, te navIja bhUla. zAca nahiM karaze, have cAle ApaNe ApaNuM kAma zarU karIe. suzrunanI icchAthIja ApaNe ApaNuM kAma bagAData. cuMbananI icchAthI have ApaNe aTAyAM chIe. cubana e premanu prathama darzana che. huM nAnI hatI tyAre tame mane kAMI ochAM cuMbana lIdhAM che? e vatsalabhAvanuM A cuMbana heAta teA tamane-mane bhIti ne avizvAsa kema utpanna thAta ? e vasala bhAva pharIthI pragaTI nIkaLeteneA udreka thAya tyAre gurUjI ! khuzIthI vagara pUchyuM gAye A AlikAne cuMbana lai lejo. dhAmi~ka ne naitika AnA karatI vakhate huM tamArI dAsIMja chuM, mAstare kahyu'; kharUM mena nu sAye mArI putrI tarIke rahe ne Anada kara. khare prasaMge te mane ugAryo che. A bAbata kaI bIjA pApeAnAM jevI meTI nathI. keTalIka prAmAM tA cuMbana levAmAM kazuM vAMdhA paDatuM gaNAtuM nathI chatAM paNa A nathvI bhAkhata vakhata jatAM manobaLane zithila karI nAMkhata. mATe je thayuM te sArUM thayuM. jenuM chevaTa sArUM tenuM se sArUM. te kharA mitranu' kAma ajAvyuM che. medhanAdanA mada utAranAra lakSmaNa mane atyAre yAda Ave che. brahmacaryanuM tenu teja mane baLa Ape che. kALAM abrone jJAnaprakAzane cchAdana karavAnuM mana thAya paNa jema tene amuka saMyoge vIkharI nAMkhe tema atyAre kRSNa vALAMne huM vIkhI nAMkhI prakAzane vadhAre svaccha te suMdara banAvyA che. te eka sArA ne sAcA mitranuM kAma bajAvyuM che. tArUM nAma suzIla-caturA che-suziSyA che. AjathI huM tane eka vadhAre nAmathI paNa mAlAvIrA. brahmacaryanA puMjane-kSamaNune janma ApanArI mAtA mane yAda Ave che. AjathI tane samitrA ke satyamitrA gIza. vaiDIvAramAM mAstara sAheSTha guNabara paDI prabhunI prArthanA karavA lAgyA ane DAkI karatA setAnane durathIja hAMkI kADhanAra prabhukRpAnAM yazeJAna gurUziSyA baMne gAvA lAgyAM. A vAtane ghaNAM varSa vItI gayAM. gurU ziSyAne judAM paDaye ghaNA vakhata vahI gayA. tyAra pachI eka gAmamAM e baMne anAyAse ekaThAM thai gayAM. rAtrinA prasaga hatA. varasAda joramAM varasatA hatA keTalAka divasanI elI thaI hatI. eka AADesvAra rasto bhUlI gayA hatA. traNu divasa thayAM palaLatA hatA tethI hune taddana DhIMgarAI gaye| hatA. tene kazuM bhAna rahyuM nahotuM. dhADA nImakahalAla hateA, keSTha zaherathI eka mAila dUra AvelA AzramamAM eka nAnI bagalI pAse AvI gheADA ubhA rahyA. bagalImAMthI eka bhAie ghoDAnA tuNuhATa sAMbhaLI bahAra joyuM to koI paricita purUSa dekhAye. bahAra AvI paNa e purUane zuM bhAna nahotuM ke dheDA uparathI nIce utare. parapurUSane spI karAya kema ? are Ate to khAthamAM laIne nIce utArAya teAja utare tevuM hatuM. nihALI nihALIne joyuM te pai!ttAnu' cAritrya ghaDanAra potAnA pitA mAstara mahAzaya tene jAye. vicArAne javA daI kaTA vALA teNe TharIne zIMgaDuM thaI gayelA mAstara mahAzayane bAthamAM lai cheDA uparathI utArI dharamAM suvAcyA. kAlasA saLagAvyA, zeka zarU karyAM. aneka upacAra karI keTalAka kalAke tene zuddhimAM ANyA. ALasa maraDI AMkha udhADI mAstare joyuM te tene sthAnaphera Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 buddhiprabhA jaNa. zarIre rAI cALatI eka abaLAne je te belI uDyuM ke koNuM bena suzIlA, tuM ne huM ahIM kyAMthI ? - suzIlA belIH "mAstara sAheba! Apano ghaDe Apane ahIM lAvyA che. ghoDA uparathI Apane meM utAryA ne mArA gharamAM AvyA. traNa divasanA vasAdathI tamArA zarIra upara thayelI asara nAbuda karavA upAya lIdhA. parapurUSane sparza na kara e Ape zIkhavyA chatAM tame pitAne mATe mane ThIka lAgyuM tema meM karyuM che. manuSya samAja eka jaTila brama jALa che. khare vakhate kharuM kArya karavAnuM keIne sujhatuM nathI ane ayogya IcchA mATe meM jurI mare che". satyamitrAe te khare vakhate kharuM kArya karI lIdhuM. mAstare pitAnI badhI hAlahavAla sthiti jANI pitAne ugAranAra satyamitrane upakAra mAnya ane vahAlathI anAyAse je kaMi paNa tarkavitarka vinA cuMbana lIdhuM. DA divasa tyAM rahI vAnagoSTI karI varasAda baMdha paDyA tyAre pitAnA khaDIyAmAMthI keTalIka sonAmahora kADhI te pitAnI putrIrUpa suzIlAne parANe ApI ghara tarapha vidAya thaye. ' DA divasa pachI suzIlAne pati paragAmathI ghera Avyo. dUra rahetI eka IrSAra strIe mAstarane ane suzilAne ekaja gharamAM keTalAka divasa sAthe vaselA joI keTalIka aNadIThelI ne aNasAMbhaLelI vAta kahI tenA patinA kAna bhaMbheryA. pati ekaMdare ThIka bhaNele ane svabhAve ThIka hatuM ema kahI zakAya paNa te mULe halakA varNano ane sArA saMskAra nahetA. teNe suzIlAne khulAso mAge. suzIlAe athathI iti sudhI vistArIne vAta karI topaNa tenA manamAM kaMIka vahema te rahI gaye. AnuM kAraNa suzIlA ne tene pati koNa hatA te jANavAthI jaNAI Avaze, prabhulAla zeThane tyAM suzIlA ucharI moTI thaI hatI ane prabhulAla potAnA vatanamAM nahi paNa muMbaImAM dhaMdhAdhA arthe bahu vasatA hovAthI tenA gharanI hakIkata tenA vatanamAM ochI jANavAmAM hatI. videbAnI jAtrAe janAM paMDharapura AzramamAMthI eka utaratA varNanI mAbApa vinAnI bALakI tenA hAthamAM AvI hatI, tene temaNe ucherI moTI karI hatI. tene sArA saMskAvALI ane pitAnI jJAtimAM dIpI uThe evI karavA temaNe sArAmAM sArA mAstaranI goThavaNa karI hatI. gRhazikSaNa ne saMskArI sadAcArI zikSakane lIdhe tenAmAM utaratA varNanAM eka paNuM lakSaNa rahyAM nahotAM. tene sAre ThekANe paraNavavA prabhulAla zeThane vicAra hato paNa te pahelAM zeTha gujarI gayA. suzIlA e pAlaka putrI hatI ema dAsIone lAgatAM anAthAzramanA eka yuvAna sAthe tene paraNAvavAmAM AvI. A yuvAna pote jANe sAheba lekane putra hoya evA DoLamAM hete. prabhulAla zeThe je saMskAra suzIlAne ApyA hatA te saMskAra suzIlAnA patine maLyA nahatA. suzIlA. jema utaratI varNamAM janmI hatI tema tene pati paNa utaratA varSamAM ja jabhyo hate. ne kaMika moTe thayA pachI mAbApa marI gayAthI anAthAzramamAM dAkhala thaye hatA tethI pitAnA varNanI rItabhAtane lakSaNe yogya saMskAra vinA kaMI kaMI enAmAM rahI gayA hatA. suzIlAne Avo vara maLe joIta nate paNa pUrve karelAM karmo prArabdha) tene tyAM ghasaDI gayAM, mAstara mahArAya senAmahora ApI gayelA tethI suzIlAe gharanI je sArI beThavaNa karI hatI te joI rAjI thavAne badale suzIlAne pati baLyA karato hato. tevAmAM gurUjIne Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapattinI utpattinAM mukhya kAraNa. ra1pa eka patra suzIlApara AvyA te avizvAsathI tenA patie phaDiyA paNa te vAMcatAM tene vahema TaLI gayA te pachI pAchuM suzIlAne ane tene ThIka cAlavA lAgyuM. vAMcanAra ! have ApaNe A vAtane aMta lAvIe. sevAsadanamAM aMte suzIlAe dAkhala thai tyAM dAkhala thayelA mAstara mahArAyanA kAryamAM saMpUrNa madada ApI. sumitranI garaja sArI. lekAvu kalyANa karI sevAne sanmArge aneka jvene durgatimAMthI uddhArI A sadgurU ane A suziSyAe dhArmika keLavaNI ane sunItinA saMskArathI zuM zuM tha zake che te jagatane batAvI ApyuM. sevAma: mAno e vAkyane sevAdharmaH parama sulabhA kartavyathI jaNAvI aMte e baMne satpAtrA khIjI duniyAmAM kuca karI gayAM. prabhu ! AvAM satpAtro A vizvamAM vizeSa utpanna kare. *** saMpattinI utpattinAM mukhya kAraNo. ***** **************** mahetAjI--Aje ApaNe sapatti utpanna karanArAM kAraNe vize vicAra karIe. temAM mukhya kAraNe tathA upakAraNeA evA be prakAra che. udyoga ane jamIna vagere prakRtisid padArtha e be mukhya kAraNo che ane anubhava sarjita jJAna, lakSapUrvaka avalokana, prakRtisiddha anukULatA, uthalapAthala karavAne svabhAva, lekAnuM zANapaNu tathA sAcavaTa, udyoganI vaheM caNu ane mAlanuM rakSaNa e sAtane upakArA samajavAM. ee vize eka pachI eka ema na khelatAM, ee badhI je je prakA Avaze temAM huM melIza. vArU gepALa ! te A bAbatasara koi divasa vicAra zIdhA hate ke ? gApALa--te vicAra zuM karavA karavA joie. padArtha mAtra te jamInamAMja pedA thAe che. tyAre saMpattinI nipajanuM kAraNa jamInaja dekhAe che; tethI bIjA kAsgAnI kAMi jarUra nathI dekhAtI. mahetAjI--bhAi, hArA mata pramANe te sArI pAkavALI jamIna ane sArI havA hAya eTaleja sapatti pedA thAya che, mahenata karavAnI jarUra nahIM; tathA parasa bharelI thALI mAhI AgaLa mukI eTale khAdhA vagaraja te anna peTamAM nakhe che, ema nikaLe che, paNa tema nathI. udyAga karavAja joie jo vega na z2Idhe, ane jamIna sArI pAkavALI hoya to te mAMhethI zuM thavAnu che? paNa je jamIna vahevAre sArI hoya te udyoga vadhAre hAe te te ThekANe seMkaDA khetI ane jAga bagIcA thavA mAMDaze. are AvuM zuM karavAne, ApaNI pAsenI mahAbaLezvaranI jamIna jonI ! kevaLa paththaranI che, paNa temAMe, keTalAka kIDI sarakhA udyAgI evA cinAe temAM ceDA dAhADA thayAM baTATA vAvavA mAMDayA che; je mAMhethI tee peAtAnu gujarAna calAve che, eTaluMja nahIM, paNa te mAMhenA keTalAekAe tA gAMThe sArI puMjI paNa pRIdhI che. have A te ghaNA halakA dAkhave che khare; paNa e uparathI dvega kIdho hoya te!, sapatti meLavavI arAya nathI khevuM siddha thAe che. vaLI nItinuM paNa vacana che, ke yogina tuveranuvaita rukSmI vana haiyAmatinApukhta vayaMti / Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 buddhiprabhA. ugI purUSane siMhanA sarakhe jANu; ne tene ja lakSmI maLe che. jeo ALasu che teo te nasibe karIne ja lakSmI maLe che, ema mAnI hAtha paga pasArI bese che. gopALa-te pachI jamInanI kaMI jarUra nathI ema kahevAne tamAre matalaba che ke zuM? mahetAjI-tyAre bhAi, hu ema kahetA nathI, paNa tArA bolavA uparathI saMpatti utpanna karanAra mukhya kAraNa te jamIna evuM je nikaLe che te toDavAne huM ATaluM badhuM bole. gopALa-tyAre zuM ekalA udyogathI paNa saMpatti utpanna thAya che ke ? mahetAjI-huM ema kaheto nathI, paNa saMpattine utpanna karanArAM kAraNe mAMhenA ja udyoga tathA jamIna e be che ema kahuM chuM. gopALa-vArU tyAre, jANe ke eka mANasa ugI che ane tenA manamAM pitAnI mehenatanuM sArthaka karavuM ema AvyuM, ane pitAne joIe teTalI jamIna paNa maLI che; paraMtu tenI pAse hathiAra nathI tyAre tenI mahenatanuM phaLa zuM? sAdhana vagara tenI mehanata tathA jamIna heIne phala kaMI thavAnuM nahi. mehatA cha-jamIna ane udyoga e be saMpattine utpanna karanArAM kAraNe. eTalethIja kAma thAo che ema nathI, te bIjuM paNa eka kAraNa che. je vaDe mahenata karavI evA je hathiararUpI padArtha temane jamAva kare e paNa saMpattine utpanna karanArUM kAraNa che. te padArtha kyAM kahIza, te sAMbhaLa, kaNabI gaNasara besatAMja khetara taiyAra karavA mAMDe che; tyAre taiyAra karyAnI Agamaja keTalAMka hathiAra joIe che vAra? eka te haLa, baLada, kodALI, pAvaDA vagere hathiArA te pehela vehelAM joIe; ane ane te paNa ekalAM hAIne phaLa zuM? tenI pAse cAra mahinAnuM bhAthuM joIe; e prakAre tenI pAse jyAre saghaLI sAmagrI hoya tyAre tenAthI AgaLa khetI thAo. vaLI e sAmagrI paNa ugathI ja maLI Ave che, tyAre e uparathI jotAM saMpati utpanna karanArAM kAraNe be che, evuM mukarara thAya che. temAM eka te udyoga ane bIjA sRSTi mAMhelA padArtha ne temAM mukhyatve karIne jamIna, pANI, vAyu vagere. gapALa-tyAre saMpatti utpanna karanArAM kAraNe mAM ekalI jamIna AvatI nathI, paNa suSTi mAMhenA bIjA padArtha paNa AvatA dekhuM. mahetAjI-hA, vanaspati, dhAtu vagere je sRSTi mahinA padArtho temane jamIna e paNa eka mukhya padArtha che. jevI jamIna saMpattinI padAzane jarUranI che, tevAja pANI vagere padArtho paNa jarUranAM che. koI koI deza vyavahAra vyavasthA jANanArA, saMpattine utpana karanArAM kAraNe traNa che ema kahe che. te evAM ke eka uoNga, bIjuM AgaLa kahelI sAdhanabhUta saMcita sAmagrI ane trIjI prakRti eTale IzvarI sattA. gopALa-mahArAja ! saMpatti je utpanna karavAnI che te zilpAdi vyApArathI pana thAya che, tyAre temAM prakRtine zo saMbaMdha ? ' mehetAjI-hipAdine paNa prakRti joDe saMbaMdha che. suthAra jyAre eka peTI ghavA mAMDe che tyAre te peTInA aneka bhAga prakRtinA saMbaMdhavaDe ja eka bIjAne vaLagI rahyAthI ja te peTI bane che. e kema vaLagI rahe che ema puchIza te, padArthonAM kaNoe eka bIjA sAthe vaLagI rahevuM e prakRtine ja dharma che; ne te dharmane nehAkakitva kahe che. e je lAkaDAM Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapattinI utpattinAM mukhya kAraNeI. 214 vageremAM nahIM haiAta tA zilpApAra kyAMthI thAta ? e vAste saMpatti utpanna karavAne stekArSakattva, prakAza, gA~, eenI hRda te jarUra joie; ane eja jo pratikuLa thayAM te pachI ApaNuM kAMIja cAlavAnuM nathI. gApALa-vArU tyAre chyoga ane khIjAM je pAviDe udyoga karavA te padArtha, eva saMpattine utpanna karanArAM be mukhya kAraNe che ema phahyu te cAlaze ke nahi ? mahetAjI hA, cAlaze. bhAI tane saMpatti utpanna karanArAM kAraNa to samajAyAM. have ApaNe teonAM svarUpane vicAra karIe. temAM pehela vahelA ApaNe udyoga laie. vArU gopALa udyoga keTalI tarehanA hoya che ? gApALa--dyAga e tarehunA, eka manavarDa Dvega karie te ane khIje zarIravA karie te. mahetAjI--te ghaNA sArA javAba ApyA, koI eka vAta tA ekalI mananI mer3enatavaDeja thai ema nathI. temaja te ekalI zarIranI mehanatavaDe thai ema paNa nathI; paNa sadhaLAM kAmeAmAM e baMne prakAranI mehenata pADI ke RNI hoya che. majurA je banne upADe che, temane paNa te jo kema uDAvavA, tathA te kyAM laSTha javuM! e vize thoDAka pazu mananA udyAga karavo paDe che, temaja ke meTA kALIdAsanA jevA bhaNelA hAya che, tene pazu peAtAnA vicAravarDa banAvelA grathane lakhavAnI athavA lakhAvavAnI zarIranI mahenata karavI joie. abhyAsa karatI vakhate paNa ghaNI tarehanA zarIrava dyAga karavA paDe che. vAste sapattine utpanna karavAne ane jAtanI mahenatanI jarUra che. jema ApaNe kAtaranAM be pAnAM judAM kIdhAM te eka pAnethI ja thavAnuM nahi; temaja mana ane zarIranA udyAga viSe samajavuM. gApALa--mahArAja, udyogane prakRtinI kai tame kahI tevI jarUra nathI, ene mATe mArUM melavuMja mane kharUM lAge che. mahetAjI--e vAtane AgaLa vicAra thaze. hAla te! eTaluMja kahuM chuM ke A sRSTi mAMhenA vAyu, pANI, teja, garamI vagere prakRtisiddha padAryanI judI judI zaktieja mAjyusanI banAvaTane anukULa thaine tene saphaLa kare che. sRSTi mAMDhunA padArtha mAtranA je sAMsidika dharma ane temanI judI judI zaktie! maLIne ekalI prakRtija macelI che, ema samajavuM. have jamIna tA jeTalI joie teTalI nathI, paNa vAyu, pANI, teja ane garamI ee tA jeTalAM joie teTalAM ghaNI kharI jagyAemAM maLI Ave che. e vAste je niyameAnA anuredhe karIne jmInane vahevAra cAle che, teja anurAdhavaDe Amane vahevAra cAle che ema nathI, paNa je ThekANe pANInA pravAhanA mege karIne dhaMTIyI leTa LAya che, tyAM pANI kIMmatamAM caDhe che, ane teja pramANe iMglAMDa dezamAM majjanaghaTikA karIne eka pANImAM utaravAne dhaTa karyAM hoya che, temAM besIne pANIne taLIe gayA pachI temAM kheDelA lekAne potAnA jIva bacAvavAne havA joie che tyAre, te, dhaDDA kharca karIne banAveluM evuM eka patra te mAMhethI heThe utArI devuM paDe che, te ThekANe havAnI kIMmata caDhe che, gapALa--e teA ThIka, paNa AgaLa kahelAM kAraNeAthIja jyAre sapatti utpanna thAya che, tyAre te saghaLe hekANe sarakhI kema thatI nathI ? gujarAta prAMtamAM tathA narmadA nadIne Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 buddhiprabhA. kinAre rAkhe che te mAMhenA je gAMDa tathA bhIla leka che teo mahenata kare che; ane surata zaheranI AjubAjunA loko paNa khetI kare che, tyAre temanI ane AmanI hAlatamAM ATale badhe taphAvata kema vAraM? ke te DuMgaranA rahenAra lokone te rAta dAhADe mahenata karatAM paNa paTapura anna ane paheravA jeTalAM lUgaDAM paNa maLatAM nathI ane eone te vAda va sukha maLe che, tyAre enuM kAraNa zuM? A ApaNuM dezamAM loko mahenata kare che, ane IMglAMDa deza (eTale jyAM hAthI ApaNA dezamAM rAjya calAvanArA Ave che, emAM paNa leke vepAra kare che, tyAM ja ATale badhe vepAra, kalAkauzalya ane vidhA kema? ane ApaNA dezamAM zA vAte nathI ? mahetAjI-te ghaNo sAre savAla karyo. eNe karIne te te, anubhava sahita jJAna vagere je saMpattine utpanna karanArAM kAraNe te kahevAne mane yAda devaDAvyuM. are bhAI, saMpatti utpanna karavAnAM je sAdhana che, teone sAro upayoga thayo nahi, eTale te saghaLAM niSphaLa thAya che. jo ke ApaNe e kasabI lAkaDAM cIranArA ane be anADI gaDIone sArAM hathIAra ApI te lAkaDAM cIravA besADyA, te pelA kasabIe te kAma saheja karI nAkhaze, paNa te tevuM pelA anADIone hAthe thavAnuM nahi; kAM ghaNuM te teone hAthe hathiyArone nAza thaIne temanI jAtane teo duHkha karI leze. e uparathI hAre pelA gAMDa leke tathA temanI AjubAjunA kheDutenI sthitimAM taphAvata kema che te samajavuM. evuM aMtara paDavAne bIjAM paNa ghaNAM kAraNe che, paNa te kallAnI agAu huM tane bIjI eka vAta kahuM chuM, te evI ke - asalanA vakhatathI ApaNA hiMdusthAna dezamAM tareha tarehanAM lugaDAM banatAM tathA te bIjA dezomAM jatAM, ane sumAre sana 1500 iMsavAthI yurepiyana loke ahiM AvavA mAMDyA tyArathI keTalAMka varSa lagaNa jyAM sudhI ekalA pagIjha (eTale phiraMgI) vekeja ahiM AvatA tyAMsudhI hiMdusthAnane vepAra ekasarakhe cAlatA paNa AgaLa jatAM jyAre iMgliza (eTale Igreja) ahiM AvyA, tyAre teoe haLave haLave ahiMnA kApaDanA vepArane toDavA je uga mAMDyuM. te evI rIte ke ahiMthI rU laI javA lAgyA, tathA tyAM eka moTI buddhivALe ane navI yuktio zodhI kADhanArA e eka vATasa nAme vikhyAta mANasa thayo, teNe ghaNI jAtanA vepArane kAma lAge e je varALayaMtra temAM ghaNI sArI goThavaNuM karIne tene pUrNatAmAM A; ane temaja Arka reTa vagere sAheboe rU pIMjIne tenA dorA vaNavAnI mATI kuzala yukti kADhIne zilpakaLAne eTale te utaka kIdhe ke, Aja te loko te A deza mAMhethI rU laI jaIne, tenAM tyAM lugaDAM banAvI, temane pAchAM ahiM lAvIne vece che; evuM chatAM paNa ahiMnAM banelAM kapaDAM karatAM te soMghAM paDe che. vAste temAM ATalI badhI zakti AvavAne mULabhUta kAraNa che ke udhoga che, tee tenI sAthe bIjA bIjAM sAdhanabhUta kAraNo paNa che. ne te darekane ApaNe vicAra karavo ema che. | meM tane saMpatti utpanna karanArAM kAraNe mukhyatve karIne kahyA kharAM, paNa teo thakI ApaNane vatuM hatuM phaLa maLavA mATe bIjAM teone lagatAM upakAraNe che, te ApaNe anukULa karI levA joIe. A saghaLAM saMpatti utpanna karanArAM kAraNe jema jema ApaNane samajAtAM jAya che, tema tema ApaNI saMpatti utpanna karavAnI zakti vadhe che. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpattinI utpattinAM mukhya kAraNa. 218 gopALa-mahArAja, jevAM tame saMpatti panna karanArAM kAraNe kahyAM, tevAMja tame upakAraNe paNa kahezeja, paNa te sAMbhaLI lIdhAnI Agamaja mane eka zaMkA upajI che te huM kahuM chuM ke tame te saMpattine utpanna karanArAM kAraNe ghaNuM tarehanAM kahe che, paNa mane te lAge che ke, uga eja saMpattine utpanna karanAruM kAraNa che, kemake tenuM rUpuMja laIe te paNa tene khANa mAMhethI bedI kahADIe tyAre te hAtha lAge che; ne evuM chatAM e senuM rUpuM maLIne ja saMpatti nathI, temAM kaMI bIjuM paNa joIe che. vArU, ghara laIe to tene paNa baMdhAvIe tyAre thAya che. anAja vagere paNa khetI khAtara karIe tyAre pedA thAya che; ane kasabI kArIgara yoka jeo tareha tarehanI jaNaso banAve che, teone paNa kaSTa karavuM paDe che. e uparathI AvuM siddha thAya che ke, kaSTa karavuM eja saMpatti meLavavAnA upAya, ne kathI ja saghaLI saMpati pedA thAya che. mehetAjI-saMpatti utpanna thavAne kaSTa karavuM joIe e vAta huM kabula karuM chuM. paNa phakata kaSTavaDeja saMpatti pedA thAya che evuM nathI kAraNake tuM je, ke jaMgalI lokone keTalAM kaI che? tevAM kaSTa sArI khetI karanArane paDatA nathI. evuM chatAM e jaMgalI pAse saMpatti hetI nathI, ane kheDuta pAse anAja vagerenI saMpatti hoya che. jagalI mANasane je piTane sAru joIe te meLavavAne paNa kyAM kayAM bhaTakavuM paDe che, te pharavuM paNa kevaLa jIvasaTAnuM hoya che. ghaNuMja sAdAM ghara, bilakula jADAM pAtaLAM Ayuddha athavA hathiyAre, ane tevAmAM vaLI kaI bIjuM kAraNa AvI paDayuM eTale aDacaNa paDe che. evAM evAM jagalI lokone kaSTa paDe che. tuM kahIza ke sArAM sudharelAM mANasone paNa kaSTa karavuM paDe che, tyAre ema samajavuM ke kaI te saghaLAM mANasonI pachavADe lAgeluMja che; mATe kaSTa karIne nirvAha kara. e te ApaNe lakhAvIja lAvyA chIe, evuM te jaMgalI bhANasa je kaSTa kare che tene phakA paTa jeTaluM maLe che, paNa sAruM sudhareluM mANasa je kaSTa kare che tene saMpatti maLe che. - gopALa-jaMgalInI kaLAkuzaLatA ane gamata je kahIe te zikAra, jhupaDI bAMdhavI, hathiyAra banAvavAM, athavA kaMI saheja ghara khaTalAnI khaTapaTa karavI, e te tenAthI ThIka banatuM nathI, tyAre jaMgalIne saMpatti te kayAMthI maLe? vaLI jaMgalI lo eTalA to A Lasu ane aDANI hoya che ke, ApaNe keinuM ALasapaNuM athavA mUrNapaNuM e viSe bolavuM hoya te ApaNe te jaMgalI che ema kahIe chIe tyAre capaLAIthI ane hAMsathI maDIne karavAne je udyoga, ane je sudharelA mANasathI thAya che te, te jaMgalI lokathI kayAMthI thavAne? mahetAjI-tyAre bhAI re, anubhava sahita jJAna ane lakSapUrvaka avalehana hoya temaja sArI rIte ughoga thaI zake. pachI je udhoga karavo hoya te karyo chete mAMhethI saMpatti pedA thAya che. mATe e udhoga jaMgalI lokomAM vadhAre, teonuM ALasa urADIne temane jAgRta karIne temane dhIraja ApavI, ane eka sarakhI mahenata karavAnI temane Teva paDe evI AzA ApavI; kemake mANasane svabhAva e che ke tene ALasa sArU lAge, ne uga karyo eTale te chAtIte kAma karavuM joIe, ne evI chAtI toDa mahenata te jyAre tevIja lata lAge che tyAre thAya che. sudharelA loke ghaNuM ughogI hoya che, paNa te udyoga karavAnI Teva temane sArI peThe zikhyAthI paDe che, kaMI pitAnI meLe ja paDatI nathI. teone paTapura anna ane aMga kaMkAya teTalAM lugaDe, eTalAnI IcchA nathI hotI, paNa aneka Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 buddhiprabhA. prakAranAM sukha ane upabhoga je najare paDe che temanI paNa teone icchA thAya che, tyAre te ijhanI lata lAgyAthIja teo ghaNI mahenata karavA lAge che. teo kaSTa kare che, tathA mahenitavaDe paise meLave che ne pachI jema jema sukha ane bhogane temane svAda lAgatuM jAya che, tema tema teo hase karIne vadhAre vadhAre mahenata karatA jAya che. evuM jaMgalI le thI banatuM nathI. tene kazAnI garaja paDI, ne te tene te vakhata maLavA jevuM na hoya te te vize te mahenata karatA nathI. tene sAruM zikhavavAnuM nahi, ane ajJAna ghaNuM tethI tenI IcchA ochI hoya che; icachA utpanna thavA jevAM sukha tenA jovAmAM AvatAM ja nathI. sArI majhAnI moje tenI najare paDatI nathI. eTale tenuM mana te tarapha kayAMthI deDe? je tene ghaNuM jarUranuM hela che tenI latathI ja te jAgRta thaIne kAma karavA lAge che; ane bhUkhanI pIDA maTI eTale AgaLa kema thaze enI ciMtA na karatAM te sukhe sue che. gopALa-tyAre mahetAjI, eka te jaMgalI, jaMgalI lokonI icachA ochI ne te vaLI jIvane hAyavarALa thayA vagara tapta thAya che, ne evuM sudharelA dezanA mahenatu lokone thatuM nathI, kAraNake tenI IcchA vaNI hei, ne Avaka thoDI eTale sukha paNa kAnamAM mATe sadarahu mujaba je jagalI lokonI hAlata hoya te temane sukhI mAnavA. mehatA-bilakula ajJAne karIne jaDabuddhi tathA DhoranA jevI hAlata thaIne irachA nahi evuM thayuM te kaI pti nahi, ne tene sukha paNa kahevuM nahi. ghaNA judA judA deza pharI AvyAnuM vartamAna, koI eka kavie kAvya rUpe grejImAM rayuM che. temAM eka sAruM rasALa vacana che, jenuM tAtparya kharUM jevuM lAge che. te evuM che ke keIeka vastunI garaja paDI chata mana te tarapha doDe che teNe karIne IchA pedA thAya che, ne pachI te vastu maLI eTale jANe AnaMdane jhareja maLyota, evuM mana thAya che. vaLI buddhine jaDapaNuM AvIne IrachA nahi jevI thAya che tene tuM sukha mAnate hoya te tevuM sukha paNa jaMgalI mANasane hamezAM rahe che evuM nathI. jaMgalI dezamAM jaI AvelAonAM vartamAne vAMcI joyAM hoya te evuM najare Ave che ke sudharelA dezanA gAmagAmatarAnA mahenatu loko je saMpatti tathA sukha bhogave che tevAM saMpatti tathA sukha paNa, jaMgalI lokone nathI hotAM. have bIjAM upakAraNe kaNAnI Agamaja mAlanuM rakSaNa karIne je chelluM upakAraNa che te tarapha tAruM dhyAna lAgavA mATe huM taneja eka savAla puchuM chuM. vArU, bhAI, kaI sAro sudharelo mANasa jaMgalI lokonA gAmamAM jaine, sArI samAsa thAya evI jhupaDI kema bAMdhavI, tathA comAsAnA cAra mahinA sAra khorAknI tajavIja kema karI mukavI, tathA tIrakAmaThAM sArAM kema banAvavA, evI evI kAmajogI hImate temane eka ekane zikhavavA lAge to tyAM zuM thaze vAra? pALa-tyAM evuM thaze ke pele sudharele mANasa kAma karavAnI je sArI hikamate zikhavaze tethI keTalAekane sukha thavA mAMDaze, ne gAma mAMhenAM bIje mANaso te joIne pite paNa te hikamate pramANe kAma karavA lAgaze, tethI hase karIne udyoga karavo evuM jyAM tyAM thavAnuM. mehetAcha-paNa te jaMgalI loko mAMhethI eke dhAga karIne je meLavyuM hoya te kaI ALasu mANasa sarajorIthI athavA dagA karIne laI jAya, athavA kaSTa karIne jhuMpaDI bAMdhI heya temAM pite bharAIne te jhuMpaDInA bAMdhanArane hAMkI muke, athavA comAsAnA divasane sAruM je anAja bharI mukayuM hoya teja luMTI laI jAya, athavA sArAM aSNadAra banAvelAM tIre Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpattinI utpattinAM mukhya kAraNo. 221 heya teja laIne tenI chAtImAM bhAre, ema thavAnuM nahIM ke ? ne evuM je thavA lAgyuM te te sudharAvaTa ja nAzanuM kAraNa thaze. pachI te sudharAvaTa keNa karavAnuM? je kAMI meLavavuM te sukha na detAM ulaTuM duHkhamAM nAMkhavA lAge; ane je ApaNe pAse raheze e paNa mukarara nahIM evuM jyAre lAgavA mAMDayuM, tyAre te meLavavAne udyoga paNa koNa karaze? gopALa--paNa je mAlane bacAva thAya evo kAyado karAvyo che te anartha thavAne nahIM. mehetAjI-kharuM, paNa phalANuM mAla upara phalANunI sattA, evuM pahelethI siddha thavuM joie, pachI te sattAnuM rakSaNa thAya. deve sarva vastuo pedA kIdhI, tyAre te vastuo upara saghaLAM mANasonI sattA sarakhI ja hoya chate, A bhAla te phalANune ne A mAla phalANAne. evuM je karyuM tenuM nAma kAyada. A mAruM, tAruM nathI, e rIte mAla upara sattA karavAnI cAla lokomAM pahelI avasthA mAMhethIja paDI gaI che, te uparathI koIne evuM lAgaze ke mAla upara sattA karavI e mULathI ja siha che, tathA te kaMI TharAva kIdhAthI nahIM thayuM hoya. paNa ema nathI. kAyadAthI TharAva thatAM sudhI phalANI vastu te mArI che, ema kahevAno koIne adhikAra nathI. gapALa-jeNe mahenata karIne zikAra mAryo, athavA jhuMpaDI bAMdhI, athavA hathiyAre. banAvyAM, tene paNa te vastuo mArI ema kahevAne adhikAra nathI ke ? te vastuo koI sarajorIthI chinavI laI gaye, te te chinavI laI janArAnI sattA te upara thanAra nahIM. mahetAjI-je mANase ekAdi vastu potAnI mehenata vaDe utpanna kIdhI te te vastu upara tenI kharI sattA che evuM nItithI siddha thAya che. paNa harakoI vastune suSTimAMnI vastuothI judI pADIne A te mArI, evuM kahIne te pitAne kAme lagADavAnI sattA karavI te te kayadA uparathIja kare che. e vize eka dAkhalo-ke eka jamIna heAya che, temAMnI A ATalI jamIna te merArajInI, A bIjI harajanI, ane trIjI ratanajInI. A jamIne pitAnI pAse rAkhavA vize tathA temanI upaja levA vize teonI sattA che. eee te potAnI pAse rAkhavI, vecavI athavA adalabadala karavI, chatAM koIne ApavI athavA pita muvA uparAMta te phalANuM phalANAne javI evuM vasIyatanAmAmAM lakhavuM, evI evI je vyavasthA thavAnI che te kAyadA uparathI ja thAya che. e kAyade leko mAne e sArU tenA teDanArane sajA paNa TharAvI hoya che. harakoI prakAranA mAlanI vyavasthA athavA tenuM rakSaNa eo vize evA kAyadA thayA eTale phalANuM mAla upara phalANunI satA thaI ema kahevAya che. gopALa-A tamArA bolavAthI mane Azcarya lAge che, kAraNa ke mAla prathamathI ja siddha che, kAyadAthI siddha thayo nathI, tathA te duniyAnI zarUAta thakIja utpanna thayuM che. evuM mAruM mata che, ne vaLI koIka ThekANe mArA vAMcavAmAM paNa AvyuM che ke agAunA mULa purUpanAM kuTuMba ghaNuM thayAM, tyAre te judAM thayAM, ne teo bIje ThekANe vasavA gayAM, tyAM teo pitAnA pa* carAvA lAgyAM, tathA jamIna hAtha karI beThAM, ne temane koIe kaMI harakata karI nahI. tathA te jamIna upara teonI sattA nathI evI teo upara koIe phariyAda paNa * Thera-pazune samudAya. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rarara buddhiprabhA karI nahIM; pachI tee muvA bAda temanAM karAM paNa te jamIna potAnA bApanI che evuM samajI, tyAMja vasIne te kheDavA lAgyAM. jo ApaNe ekAdA ujaDa bheTamAM potAnI tarI leAkeA mekalIne vastIe karAvIe ta je je mAzune jeTalI jamInanI garaja hoya, teTalI jamIna laine te te kheDe; ane potapotAnI milakatanA rakSaNu sArU te sahune sarakhIja AzA heAya eTale e pramANe ekamekanA TharAva thaIne A mAla phalANAne evuM Ape!Apa siddha thaze. kAyadAnI garaja paDavAnI nahIM. mehetAjI-evA je TharAva teneja kAyado samajavA. pazu A traNeAja adhurA kAyada te khare, ane e jevuM jevuM baLa te tenA mAla evuM je vakhatamAM haraze. te vakhatamAM cAlu thayuM haze. te evI rIte ke. jo eka mANusa bIjAnuM DhAra athavA tenAM phaLa laI javA lAgyuM te te khIne tene aTakAva kare; te jheravALeA ane sArA riyArabaMdha hAya to te lai janArane te ThAra karI nAMkhe athavA tene kahADI muke, ane jorAvara ta hoya te pote luTAne besI rahe, athavA tema nahIM te peAtAnA pADANIene peAtAnI madadaeN belAvIne mAla lai janAra thakI ApaNu sadhaLane bhaya che ema temane dekhADIne tenu' vera vALavAne temane meLA kare. kAie keinA upara uDAva kIdhe sate tene bacAva karavA, ane pelA aparAdhIne sajA karavI e vizenA sArA kAyadA kare tyAreja julama baMdha thAya, ane A mArUM khetara, A mArUM dhara, A bI hu jamInamAM nAkhuM chuM, ethI mArUM ane mArA kuTuMbanuM bhacu puSkaLa thaze, athavA A jhADa huM vAvuM chuM enAM phaLa maneja mAM karaze, ne te ekaDAM karIne lai javAnI maneMja sattA che, evuM te mANasathI tyAreja khelAya. gApALa--evA kAyadAthI je sArU thavAnu te have mArA dhyAnamAM sArI peThe AvyuM. khare, e thakIja mAlanuM rakSaNa thavAnuM. tyAre AvA kAyadA thayAnI agAu je jorAvara, te durkha pAsethI sarva chinavI letA haraze, tathA jeenI pAse cAva karavAnA upAya nahIM, evAM je dharaDAM mANasa, bairAM ane chokarAM ene je jorAvara haze te luTatA haze. tathA te upara julama karatA haze, ane je bhukhe maranArA ALasu ane uDAve, eene je koi mahenatu tathA dhAMgI haze tee dveSa karatA haze emAM kai saMde nahI, A kAyadA vagara evuM thavAnuM ke ee dhaNuM kaSTa karIne meLavyuM haze. tene mehenata na karanArA nAza karaze, ne sAra madhye eTaleja ke madhamAkhIee meLaveluM madha mAkhe! khAya evuM thaze. mahetAjI--hA, rANu thavuM e mukhya vAta che. rakSaNa thayuM sate udyogane uThAva thAya che, tethI mehenata saLa thAya che, ane jevuM jevuM rakSaNa tevI tevI lokonI suvarAvaTa, tevI tenI saMpatti ane tevuM tevuMja cAre tarapha sukha thAya che. gapALa----e saghaLuM te kharUM, paNa jamInanA mAtra vize je vyavasthA tame kahI te te upara mane eka sUkA upajI che. te evI ke, tame kahI che ke phalANAnI phUlANI jamIna, ane klANAnI phalANI, e karAvyAnI Agama sadhaLA le!ke! pAse jamIna hoya che, te te jamIna upara sabaLa.ene sarakheja dAve huya che, te jamIna-mAlanI vyavasthA karavAnA je kAyado te thaIne caNAkharAone dave uDIne ye!DAkarmaja janIna ApavAmAM AvI, tyAre tA Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpattinI utpattinAM mukhya kAraNe. 223 evuM thayuM ke ghaNuM kharA pAsethI laIne cheDAne tavaMgara karavA e kAraNasara te kAyado thaze. vArU, paNa thoDAka jaNane tavaMgara karavA sArU bIjAonI pAsethI chinavI levAnI kAyadAnI zI sattA che? kAyadAvaDe jo ApaNuM udArapaNuM batAvavuM hoya te prathamataH je vyAjabI hoya te karIne pachI udArapaNuM dekhADavuM. e zaMkA kahie te sthAvara mAla vize che, kaMI bIjA bhAla vize nathI. nyAya puchazo te ema che ke mANase pitAnI mahenata karIne je je meLavyuM hoya tene teNe mAruM ema kahIne saMgraha karavo. teNe je ghara bAMdhyuM hoya te, tathA kasabI je jayusa banAvI hoya te tenI pAse rahevI joIe, ema na karatAM kAyadAthI koI ekanI jamIna tenI pAsethI kADhI laIne koI bIjAne apAvavI e te anIti thavAnI tathA bIjAnI te uparanI je sattA te chinavI lIdhI ema thaze. mahetAjI--tArA mata pramANe te evuM nikaLe che ke je koI je saMpatti meLave te tenI pAse rahevI joIe, paNa je sAdhana karIne te saMpatti meLavavI te sAdhana tenI pAse na joIe. jemake teNe potAnA gharane ghaNI te thavuM, paNa je jamIna upara te ghara bAMdhyuM heya te jamIna tenI pAse na rahevI, temaja khetaramAM pAka thaye tenuM rakSaNa thaI ne te teNe leve, paNa te khetarane dhaNuM thavuM nahIM. tyAre vaDa vAH e te ghaNuM sAruM. - gopALa-te zaMkAnI tame hAMsI karI te uparathI ja tamAruM samAdhAna thayuM evuM mane lAganAra nahI. vAte temAM zI cuka che te tame mane dekhADI Ape. jo tame kaheze ke phalANI jamIna, phalANane mAla evuM thayA vagara udyoganI uThAmaNuM thavAnI nahIM, te teno javAba evo che ke Izvare jamIna pedA kIdhI che te upara saghaLAnI satA sarakhI che; sababa te vehecavI hoya te barAbara vehecavI, ekane vadhAre ne ekane ochI ema vaheMcavI nahIM. mahetAjI eka mulkamAM navI vastI thaI eTale tyAMnI paDatara jamIna kheDavAne je umedavAra hoya che teone je je jamInanA bhAga teo kheDatA hoya temane ghaNuM karIne inAma paDyA maLe che ane te mudraka koie chatI lIdhe, te te jItI lenAra pitAnI marajI pramANe te jamInanI hecaNa karI Ape che. evuM ja A dezamAM thavuM joIe. yuropakhaMDamAM paNa jyAre uttara taraphanA mleccha loke bharAyA, tyAre teoe tyAMnI jamInanI hecaNu karIne jAgIrane rivAja kAhaDe. jamInanI vehecaNa kyA kAraNa uparathI thaI, tathA prathama te barAbara vaheMcI ApI hatI ke ekane ochI ane ekane vattI ema ApI hatI, te barAbara jaNAtuM nathI, paNa agara jo jamIna sarakhesarakhI vaheMcI ApI hoya to paNa te temanI temaja barAbara bhAge leke pAse rahe ema thavAnuM nahIM. gapALa--keTalAka dezomAM jamInanA sarakhA bhAga karavA evA kAyadA thayA hatA ane teo mAMhethI keTaleka ThekANe te kAyadA mujaba thayuM hatuM ema sAMbhaLyAmAM Ave che. yuropakhaMDa mAMhenA roma zaheramAM tathA grIsa deza mAMhenA smArTa zaheramAM, jamInanA sarakhA bhAga thavAnA TharAva thayA hatA, te mAMhethI spArTImAM te ghaNAM varasa lagaNa sarakhA bhAga cAvyA ema kahevAya che, tyAre upara mujaba kema nahI thAya vArU? Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA mahetAjI-te kAyadAothI sama zaheramAM te kaMI ja thayuM nahI, ane smArTa zaheramAM to tethI ema thayuM ke jamIna bhegavanArA je laDAyaka leke hatA teo tyAMnA gulAmanI peThe vartanArA mANase upara julama tathA nirdayapaNuM karavA lAgyA. eka pAse vadhAre jamIna hoya, ne eka pAse ochI heya, e te jamIna rAkhanAranI cAla upara AdhAra rAkhe che. te je ughogI, catura, ane kuzaLa hoya to, tenI pAse jamIna puSkaLa thaIne pAka puSkaLa Ave che, ne IzvaranI kRpA karIne tenI mehanata saphaLa thAya che. ane te je ALasu, avyavasthita, ane ajJAnI hoya te tenI pAse jamIna thaDI heIne te bagaDI jAya che. eTale eja IzvaranI taraphathI tene tenA avyavasthitapaNAno daMDa ema samajavuM. evuM chatAM paNa je, jamIna sarva pAse sarakhe bhAge rahevI evuM kIdhuM te IzvaranI dhAraNuM kaMi ane ApaNe karIe kaMI ema thaze, tathA ugInuM phaLa ALasune, ane ALasane daMDa ugIne ApyA jevuM thaze; samajo. gepALa-ALasane garIbI Ave che eja tene sajA evuM tame kahe che, paNa garIbI ALasathIja Ave che ema nathI. duHkha athavA kaMI anartha AvI paDe eTale udyoga cAle nahIM, evuM thaIne paNa garIbI Ave che, ne eve samaye ALasune je daMDa thAya che te, bhalA mANasane thavA lAge te e te, ghaNuM kaThaNa vAta. mahetAjI--kaThaNa te kharI, paNa vaLI eka che, ke tenI hAlata ekasarakhI nathI hatI; saMsAramAM dukha, sukha te AvajA karyA ja kare che; paNa tethI ghaNUMka sArAM kAmo karavAnI saMdhi maLe che. te evI ke je piDAe hoya che tenA manamAM te A bhAre sahana karI levuM joIe, evI IzvaranI icchA che, mATe mAre dhIraja rAkhavI evo bhAva utpanna thAya che; ne je sAre sukhI hoya che, tenA manamAM leka upara upakAra kare, dayA karavI, udAra thavuM ane dharma kare evuM Ave che. jeNe karIne saMpattine sAre upaga thaIne ghaNe satiSa thAya che, ne e saMtoSane sarvathI sarasa mAnave joIe. jIvonA sukhane sArU prakRtisiddha anukULatAthI je vastuo karI che, te utpanna karavAmAM vAM ochuM AdArya dise che kharuM; paNa te AvI rIte ochI vastI ApavAmAM paNa sAreja hetu che. keTalIka vastuo eTalI badhI pedA kIdhI che ke te kadI ochI thAya ja nahi. evaja prakAza ane pANI e be che. e to jenI najaramAM Ave teNe levAM, ne emane upabhega karo evuM che, paNa eo upara ApaNuM sattAmAM hovI joie, tathA e ApaNAja mAla evAM emane karI mUkyAM ema manamAM AvatuM nathI. vaLI zvAsocchavAsa levAne vAyu paNa vagara mehenate maLe che. paNuM anAja tema maLatuM nathI, tathA tene temanuM temaja mehamAM nAkhyuM che tethI lAgaluMja zarIranuM piSaNa thatuM nathI. anna je vAyunA jevuM hoya te te athavA te tene pedA karanArI jamIna ene sRSTinI vastuo mAhathI koIe judI pADI ja nahota, ane e mAla evuM karI levAne koinA manamAM vicAra Avyo ja nahota. gapALa-je vAyu mahenata vagara maLe che, tevuMja je anAja maLatuM hota te te keTalI AnaMdanI vAta hatI. pachI mahenata karavAnI te garaja rahataja nahi ane saghaLAMja mANasa jJAnI thAta, tathA Izvare je sRSTi racI che te mAMhenA camatkArano vicAra kare, ne te joine khuza rahevuM eja kAmanI pAchaLa sadhaLA jaNa lAgata. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpattinI utpattinAM mukhya kAraNe. 225 mehetAjI-are vepAra vahevAra karavAne prakRtisiddha anukULatA che te tuM tene viparIta artha kare che. e te ema che ke sRSTine je krama cAlate AveluM che te dhyAnamAM rAkhIne vicAra karavo; ne tethI judA vicAra tarapha buddhi javA lAgI te temAM bhaya che. vaLI ema che ke sarvajJa e je Izvara teNe je jIvenA pAlanane sArU je vAta nirmANa karI che, te ThIka ja che; samajyA. tethI je je thAya che te te hitakAraka ja thAya che e saghaLuM samajavAne ApaNuM jIvane jJAna nathI. paNa mahenata karyA vagara ApaNuM kema ane zuM thaze, e te samajAyA sarakhuM lAge che. are, je anAjane sArU mahenata karavI paData nahi, te jJAnI thavuM e te eka kere rahIne saghaLAM mANasa ALasu, jaMgalI ane Dhera jevAM banI jAva. peTanI ciMtA maTI eTale pachI mahenata zA sArU karavI? mana, buddhi, tathA zakti eone zA sArU jAgRta karavAM? ane mIThuM lAge evuM je ALasa tene zA sArU urADavuM? ema thaI jAta. jevI mahenata karavI joIe tevI karyA vagara peTa bharAvAnuM nahi, evI jarUra paDayAthIja ema thAya che ke mANasanuM mana, buddhi, tathA sarva zarIra, zakita, vagere sarva pahela vahelAM peTane sAruM pragaTa thAya che. paNa je hArA mata pramANe thayuM te peTane sArU kaI uga karavAnuM nahi; kAraNa ke A vAta siddhaja thayelI che ke saghaLAnI sattA jamIna upara hoya eTale je keI, uga karI; bI vAvIne anAja utpanna karaze te koI ekAde ALasu mANasa AvIne kApI laI javAne ne phalANuM jamIna te phalANAneja mAla evuM kare tyAre ja mANase jamInanI kheDa karavAnA sababa khetI thayAnI Agamaja phalANuM jamIna phalANAnI evuM thavuM jarUranuM che. koIkanuM evuM paNa bolavuM che ke jamIna pAra vagaranI ghaNI hoya, ane te mAMhethI pAra vagaranI pedAza thatI hoya te e jamInanI khetI thavAnI nahi. jevAM bIjAM to puSkaLa kIdhAM che tevIja jamIna kIdhI nathI, ne kaMIka thoDI ghaNI echI pedA karI che, e mANasanA sArAneja sArU che. jamIna ochI pedA karavAnuM eja kAraNa dekhAya che, ke tethI mANasoe pitAnI dabAI rahelI zaktine bahAra kADhIne tene uge lagADavI; tathA janmIne phakta maranArAM evAM DhoranA jevI je temanI hAlata temaNe choDavI; ane sudharASTane raste lAgIne divase divase jJAnanI navI navI vAta samajI levI. eve raste mANasa lAgyuM te tenAmAM viveka vadhe che, tathA aneka prasaMge jevAthI tenuM mana pukhta thAya che, te mana pAchuM vipattithI namra thAya che; IzvaranI bhaktithI meTuM thAya che, lokonI sAthe prIti vadhIne zAMta thAya che. zAstra, vidyA vageree karIne pRDha thaIne sAruM rasika thAya che; ne chevaTa te mANasa atizaya sukha pAmavAne lAyaka thayAnAM cihe tenAmAM disavA lAge che. gapALavA ghaNuM ja sAruM. ApaNu jevAja je bIjA mANasa temanA sukha vize tame sAroja rite kahe e mArge javAmAM kaMika che ke nathI, ne huM amasto ja ADaphaTA jaMgalamAM pesate hate. jamInanI vaheMcaNu kIdhAthI je lAbha thAya che, te je tame kahyA, te vize have mAre kaMIka thaka rahyA nathI. lokomAM je moTA udyogo ane sArA evA pAse vadhAre jamIna joIe evuM je tamAre mata hoya te te ThIka ja che. e thakI, teone vaheMcI ApelI je jamIna te karatAM vadhAre jamInanA teo jaladIja dhaNI thaze, temanI jamInanuM rakSaNa thaIne te teonA vArasone maLaze, teo pAse je jamIna raheze te tenI ghaNaja sArI kheDa thaze, tathA ghaNuM anAja pAkaze. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 buddhiprabhA. mehatA -kalA jamIna phalANAnI evuM TharathI jamInanA dhaNInIja saMpatti vadhe che evuM nathI; paNa tenI sAthe saghaLA lokonI saMpatti vadhe che. saMpati vadhAravAnA upAya jamInaja che. te jenI pAse hoya tenAja hakamAM tenuM rakSaNa thayuM eTale udyogane jIva Ave che, ne jora vadhe che, e vicAra naveja spanna thaye che. jaMgalI leka ema samaje che ke, jamIna upara amArI sadhaLAnI sattA eka sarakhI ja che, ne evI samajaNathI teo jamInane vahivaTa kare che, paNa phalANAnI phalANI tenuM rakSaNa phalANAeja karavuM ema teomAM nathI. gAmaDAmAMnA kheDatanA mAlanuM rakSaNa thAya che, vAsteja teo te jaMgalI lokonA karatAM sukhI che. gopALa-kAyade thayA thakI mAlanuM rakSaNa thAya che, vAte kAyado ane upayogI che, tathA tethI kaI geravAjabI thavAnuM nahi. * mahetAjI-nahi thAya, emAM zuM kahevuM, koi paNa kAyado che, paNa te sarvane upayogI che ke nahi, e uparathI ja te vAjabI che ke geravAjabI che e samajavuM. mANasa kahyuM eTale tene chuTApaNuM game che, e tene svabhAvaja. evuM je svAbhAvika chuTApaNuM tene aTakAva karyA vagara koIpaNa kAyado heta nathI. kAyade Avo aTakAva kare che, sababa koIne tene kaMTALo AvatA haze kharo, paNa je kAyadAne aTakAva na hoya te mANasanA jIvanuM, mAlanuM tathA AbarUnuM ane chuTApaNunuM paNa rakSaNa thavAnuM nahi; evuM mAluma paDyuM che. vAstu mANasane pitAnA chuTApaNAne keIka bhAga kAyadAne Apa te paDe che, paNa te laine te temanA bAkInA chuTApaNune rAkhe che, tathA rakSaNa thayAthI je sukhaM thAya che te paNa rAkhe che. tahevAra niyamanA je kAyadA che te upara blAkeroTona karIne eka sAheba thai gaye. teNe TIkA karI che, temAM evuM lakhyuM che ke je koI mANasa duniyAdArImAM Ave che, te tenuM AvavuM mAla vecAta levA jevuM che. te mAlanI kImatane badale tene potAnA svAbhAvika chuTApaNAne kaMIka bhega Ape paDe che, ane konI sAthe vahevAra kIdhAthI je lAbha thavAnA te maLatara upara dhyAna ApIne tene te lokoe TharAvelA kAyadA pramANe cAlavuM paDe che. kemake pitAnI marajImAM Ave te pramANe karavAne koino aTakAva na joIe evuM sujJanA manamAM te kadI AvavAnuM nahi, eke marachamAM Ave tema karavuM tyAre pachI bIjAe tema kAM na karavuM? ema karIne sadhaLAja pitapotAnI marajI pramANe karavA lAgyA to pachI lokonA keIpaNa saMsAra sukhanuM rakSaNa thavAnuM nahi, evuM che vAte, dezavyavahAra athavA janavyavahAra svataMtrya eTale lekAmAMnA pratyekanuM chuTApaNuM te mANasanA karelA niyamanI adabamAM rAkhavuM paDe che, paNa sadarahu chuTApaNAne te adaba jeTalI jarUranI che teTalI ja rAkhI che. raiyata pitAnI marajImAM Ave te pramANe cAlavAne muSniAra che, paNa je bAbatamAM temaNe hukama athavA manA pALavI joIe te bAbatamAM ja temane manA joIe evuM je kArya dAomAM lakheluM hoya, teja kAyadA lokonuM chuTApA sakhavAne yogya che. gopALa-mahArAja, phalANe phalANane sthAvara mAla evuM TharAvanArA kAyadAthI lekenuM khoTuM thaze, evI je mArI zaMkA hatI, te saghaLI tame maTA. have saMpatti tathA sudharAvaTa vize Ape ApanuM bolavuM calAvavuM. mahetAjI- ApaNe haLave haLave cAlavuM joIe, kAke sudharAvaTanAM pagalAM eka pachI eka ema haLave haLave paDatAM gayAM che. mANasanI buddhine udaya thAya che. udyoga cAlavA Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpattinI utpattinAM mukhya kAraNe mAMDe che, paNa te saghaLuM eka eka pachI anukrame thAya che; ne te udaya tathA ugheganI cAla eTalI to dhImI hoya che ke te ekAeka koInA dhyAnamAM AvatI nathI. eka deza mAMhethI loka je je bIje ThekANe jaIne vase che, te te ThekANe ghaNuM karIne sudharelA deza thAya che. jaMgalI leke mAMhethIja deza sudharyo evo te kaIkaja. amerikA karIne eka khaMDa che, tene zodha jyAre lAgyo, tyAre tyAMnA loko jaMgalI hAlatamAM mAluma paDyA hatA. teo tamAma zikArio ja hatA. jyAM pharavA haravAne kazAna aTakAva athavA manAI nahi evI puSkaLa jamIna jyAM sudhI najare paDe che, tyAM sudhI sthiratAthI saMsAra kare ane khetI tarapha pitAne vicAra deDAve evuM manamAM AvavAnuM ja nahi. je mulkamAM moTAM moTAM medAne ghaNuM hoya che, tyAM Dhora, meMDhAM pALIne saMsAra karavAnI cAla hoya che. paNa evI rIte saMsAra calAvavAmAe A vAtanI jarUra che ke jamIna upara sadhaLAnI sattA barobara hoya, tathApi phalANAM Dhora te phalANAne mAla ema nakkI thavuM joIe. evI ja rIte saMsAra calAvavAnI rIta AgaLa sithiana karIne leka thaI gayAtemanAmAM hatI. teo TArTAra karIne deza che tyAMnI moTI moTI medAna jamInamAM rahetA. hAlanA TATara tathA Araba loko temanA jevA che. teo eka ThekANe rahetA nathI, paNa AgaLanA yahudI lokonI peThe taMbumAM rahe che; ne cArAnI sAIne mATe teo pitAnAM kaLapa sAthe laIne ahiM tahiM pharatA phare che. mANasane svabhAva evo che ke, tene ALasa sAruM lAge che, tethI khetInI cAlane jabarI harakata thAya che, kemake khetInA kAmamAM sArI mAhitagArI ane zahANapaNu joIe chIe; eTale ema ke anubhava sahita jJAna ane lakSapUrvaka avalokana te joIeja joIe. eka mosamamAM mahenata kIdhI tenuM phaLa bIjI mosamamAM hAMsala thazeja, ne upajelo mAla koI leze nahi tathA tenuM rakSaNa thaIne te raheze, e pache bhAre paDyo joIe. A paNe evuM dhArie ke Dhora, meDhAM pALIne keTalAeka jaNa pitAnuM rakSaNa karatA hatA, ne pachI rehata rahe te mAMhethI khetI karavAnI cAla nikaLI, te evI ke Dhera, meDhAM pALanArA lokone jAhAM tyAM bhaTakatAM bhaTakatAM zatru sAthe gAMTha paDI, ane ApaNuM kaLa5 ApaNe khei besIzuM, evuM temane bhaya lAgyAthI, ApaNe eka ThekANe vasIne rahevuM evuM temanA manamAM AvyuM, te te vakhate teo je ThekANe jaMgalI janAvarone bho nahi hoya tathA koI jaMgalI lokonI AvajA nahi hoya tevuM ThekANuM lakSapUrvaka avalokanathI zodhI kADhaze. keTalAeka ema kahe che ke sikrasa karIne eka jaNa thaI gayo, teNe zahera bAMdhavA sArU eka khaDaka zodhI kaha, ne te upara kille bAM. tyAre mANasano svabhAva evo che ke, pitAnuM rakSaNa thAya evuM pitAnI paDosamAM rAjya hoya tyAMnuM ekAduM sArI rasALa jamInavALuM ThekANuM najare paDayuM che. tyAM teo vastI karavAnA. siriA karIne deza che, tyAM eka ThekANe vastI na karatAM jyAM tyAM pharanAra evA je loko tene vize belanI sAhebe evuM lakhyuM che ke, koI ekAda prAMtamAM svasthapaNuM hoya ne rakSaNa thavA jeTaluM bhAthuM heya, eTale te loko tyAM vase che ane pitAnA dhyAnamAM Ave evI rIte haLave haLave sthiraSaNe saMsAra tathA jamInanI kheDa karavAnA kasaba teo kare che. e pramANe vAraMvAra thayAM jAya che evuM lAge che. sadarahu kasabe teo haLave haLave zikhatA haze, ne ethI ApaNane phaLa Ave tevAM jhADe. vAvatAM AvaDe che, jethI ApaNe ApaNuM piSaNa thAya evAM Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 buddhiprabhA jhADAne ApaNe phelAva karI zakIe chIe, tathA bIo pedA thAya che, ane ghaNI eka jAtanA janAvarone mANasamAM rahevAnI Adata paDe evuM karatAM AvaDe che, ema temanA dhyAnamAM AvatuM haze; ne e pramANe te lokone pitAnuM gujarAna calAvavAne pUrI trevaDa thaI eTale teonAM chokarAnuM sAruM piSaNa thAya che, teonAM kuTuMbo vadhe che tathA ghaDapaNamAM tathA bacapaNamAM sArI peThe rakSaNa thaIne saMbhArI thAya che. e saghaLuM lakSapUrvaka avalokanathI thAya che. evI avasthAmAM teo khetInuM kAma vehevArI jANatA haze. paNa khetI jevI karavI joie tevI karavAnI mAhitagArI thavAne ghaNI eka vAte devayogathI banI AvavI joIe. jaMgalI dhAnya koI ThekANe maLyuM che, evuM nathI, ane grIka karIne je leka thaI gayA teo evuM mAnatA ke dhAnya je amelika vastu, te Izvare pote jAte A pRthvI upara lAvIne te kema kheDavuM te zikhavyuM. Athensa, kITa, sisilI, ane misara e saghaLA deze abhimAna dharAve che ke anAjanI eka pahela vahelI te ame karI. dhAnyanI kheDa kema karavI, e pragaTa karI ApyAne upakAra duniyA upara jeNe kIdhe. teNe kIdhe, athavA te beDanI tarotane jAherAtamAM lAvanArAM sAdhane je hoya te he, paNa lekanA kalyANArthe ghaNuM ugI paDelI evI dhAnyanI kheDa sivAya bIjI koI tarata nathI. dhAnya khetaramAM lAgeluM hoya che, tyAre te te nAjuka dise che; paNa tene unALAnI garmIne athavA ziALAnI ThaMDIne vikAra lAgaze nathI. te ghaNuM karIne saghaLI havAmAM vadhe evuM che; te phakta mANasanA khorAkamAM kAma lAgatuM nathI; paNa dharakhaTalAnAM ghaNuM eka jAtanAM janAvaronA bArAkane sArU paNa kAma Ave che. anAja ghaNuM varasa rAkhyuM hoya te rahe che. e upara ghaNuM divasa lagaNuM gujarAna calAvI zakAya che. AgaLa AvanAra kALanI vhIka lAgatI nathI; ne je vakhatamAM bilakula pAka thatuM nathI te vakhatamAM paNa enA ge karIne sukALa rahe che. evuM anAja sarakhuM amolika phaLa ApanArUM je jhADa tenI vedane vAte sArIja puMjI hevI joIe, sthAyika vastI hovI joie. A dezamAM hALa vagere, jevAM hAlahavAla banAve che tevAne kaMI upayoga nahi; khetInAM hathiyAre sArAM hovAM joie; Dhora, DhAMkhara vagere janA vare joIe sArAMza eja ke, phalANe phalANAne mAla evuM karyA vagara je kArakhAnAM umAM karI athavA calAvI zakAtAM nathI, evAM kArakhAnAM ghera heyA vagara, khetInA dhaMdhAmAM keInAthI hAtha ghalAvAne nahi. jaMgalI loko pAse anAja nathI hatuM, jamInanI kheDa nathI hotI, ghara khaTalAnA janAvare nathI hotAM, ane harakoI vastu maLI sake te pAchI pedA kema thaI zakaze. evo vicAra na karatAM te vAparI nAMkhIne tene nAza karI nAkhe che. evuM thayAthI kevI vAta banI che te juo ke jeTalI jamIna upara hAla lA mANasa ane janAvaro rahe che teTalI jamIna barse athavA traNaseM jaMgalI lekonuM peTa bharavAne purI paDe ke na paDe. gepALa-mahArAja, have Ape jarA visAmo khA; ahaTa haH tame kevI ane keTalI judI judI kahapanAe kahI ? e sAMbhaLIne huM cakita thaI gayo chuM. e vAta AgaLa mArA dhyAnamAM AvI nahi, e mane bheTe camatkAra lAge che. A duniyAnI sudharelI hAlata hameza mArI najare paDe che, tethI lokone ghaNI harakate tathA aDacaNo AvI paDI haze, tathA zrama laIne, krame karIne udyoga karavA paDayA haze, tyAre ja AvI pUrNa sthiti prApta thaI haze, e te mArA dhyAnamAM AvatuM nathI. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpattinI utpattinAM mukhya kAraNo. 228 mahetAjI-pAchalI sthitinA karatAM mAtra A sthiti pUrNa, bAkI te pUrNa sthiti hajI dUraja che evuM lAge che. tArA paNa bolavAmAM evuM ja siddha thayuM ke kone dekhIne jIvane khoTuM lAge evI temanI dazA che; paNa e bAbatamAM tAruM evuM saghaLuM kabula karavA jevuM nathI. haze, hAlanA kAyadA che. te kevA che, teo lokonI sthiti sArI kare tevA che ke narasI kare tevA che, ene ja ApaNe vicAra karatAM besavuM nahi; paNa saMpattinI ane sudharAvaTanI cAla paDIne hAlanI sthitimAM teo kema AvyA ene zodha karatAM javuM, nepALa-kalA phalANAne bhAla, e kAyade thayA uparathI kevAM kevAM meTAM kAme thAya che, te mane lAge che ke have mane sApha samajAvavA lAgyuM. A kAyadAthI jaMgalI lokonuM eka ThekANe na rahetAM ahIMyA tyAM bhaTakavuM thAya che te baMdha paDe che, mANasa sthira5Ne saMsAra karavA mAMDe che, pitAne aMge eka sarakhI mehenata karavAnI Teva pADI le che, zAhANa thAya che, lAMbI najara pahoMcADIne vahevAra kare che, kheDa karIne pRthvI kema zobhAvavI, kAma lAyaka judAM judAM janAvaronI jAtio kema vadhAravI, zarIrane puSTa karanArI vanaspati, tathA jhADA vagerene vadhAre zI rIte kare, e vAta lokonI samajamAM AvavA mAMDe che. sArAMza eja ke peTa bharavAne bhaMDaLa ghaNeja vadhAravAnI zakti teomAM Ave che; teNe karIne evuM thAya che ke jemAM thoDAMka jhupaDAM ane thoDI sarakhI vastI hoya tevA mukane eka moTA mAtabara deza banAvatAM AvaDe che. e saghaLAM anubhava sahita jJAna vagere upakAronAM phaLa samajavAM. have bAkInAM je upakaraNa che te Ape kahevAnuM tathA keTaloka kama cheDIne e vAte kahyA, te paNa kahevuM. mehetAcha are bhAI, saMvAdarUpI graMthamAM dhArelo graMtha mAMthI rahe. ziSyanA jevA jevA savAla athavA zaMkA thatI jAya, te krama pramANe kahevuM paDe che. tathA saphAI karavI paDe che. vaLI je je bAbatane jyAM saMbadha lAgatuM haze. te ThekANe te huM tane kahIza, evuM meM tane sucavIja mukyuM che, te paNa e mAlanuM rakSaNa je cheluM upakAraNa te AgaLathI ja kahyuM, ethI tArA manamAM zaMkA pedA thaI haze, te sAMbhaLa. udyoga ane tethI thaele mAla, tathA te mAlanuM rakSaNa, temaja anAja vagere mAla je jamIna upara thAya che te jamIna vagerene eka bIjA sAthe evo te saMbaMdha che ke, teo mAhenI ekAdI vAta nikaLI eTale tenI sAthe saMbaMdha rAkhanArAM evAM je bIjA prakaraNe, te kahyA vagara samajaNa paDatI nathI. heya tenuM kaMI nahi, paNa mAlanuM rakSaNa ane temaja udhoganI vaheMcaNa e be moTI bAbato te haka kahevAnI ja che. hAla te e vagaranAM je bIjAM upakAraNe rahyAM che, te thoDAkamAM kahIne A saMvAda pUro karuM chuM. paNa ATaluM tuM sArI peThe najaramAM rAkha ke saMpatti utpanna karanArAM mukhya kAraNonI vyApti evI te che ke A saMpatti zAstranA dhaNuM karIne sarva bhAga eNe karIne vyApita thaelA che. sababa, te ceDAM dhaNAM AgaLa vAre vAre AvyAja karaze. nepALa-ghaNuM sAruM. mArI zaMkAnI sArI saphAI thaI. mahArAja ! have je kahevAmAM che te jema ApanI mamAM Ave te pramANe Ape kahevA. mahetAjI-bIja be upakAraNe kallAnI Agamaja prakRtisiddha anukuLatA vize pharIthI DuM kahuM chuM. sAro deza, supIka jamIna, tanadurasta rAkhe evI havA e sarva hoya che, eTale mANasane uga karavAnI ziArI Ave che, ne saMpatti vadhe che. hiMdu loka, cinAI loka, misara eka, ne tevAja A eziAkhaMDanI pazcima taraphane phiniziA prAMtanA leka, ee. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 buddhiprabhA asalanA vakhatamAM ghaNA prakhyAta thaI gayA; e lokomAM kalA kauzalyanuM jJAna pragaTa thaIne teo buddhimAna thayA, vagere je sudhAre temanAmAM agAuthI thaye, tenuM kAraNa sudhI jamIna vagere prakRtisiddha anukULatAja che. ANI tarapha havA garama, tethI karIne lokonA zarIramAM thoDuMka ALasa tathA pastIpaNuM rahe che. evuM chatAMe, ApaNuM hiMdusthAna mAMhenA supIka prAMta mAMhenA leke zA sArU udhogI che, ne tevA pahADI prAMte mAMhenA leke nathI ? juo, ke sAtapuDA pahADa mAMhenA gaDa tathA bhIla leka, ane bAgalANa mAMhelA ja galI le, eone sudhArAne vA paNa vAyo nathI. vArU gopALa ! sArI jamIna tathA sArI havA eenA jevuM bIjuM saMpattine upajavAmAM zuM zuM joIe? - gopALa-mane lAge che ke khANanA koyalA, loDha, trAMbuM vigere dhAtu, sArAM baMdare maTI meTI nadIo vigere, saMpatti utpattine kAmanAM che. mahetAjI-hA, AgaLa kahelA prakAranI prakRtisiddha anukuLatA je dezamAM hoya che, tyAM moTA moTA vepAra vaNaja karavAne dhaNuMja sugama paDe che, ne tethI saMpattine vadhAre paNa thAya che. khANanA koyalA, loDuM vigerenA vyavahAramAM je upayoga che tene vize to zuM kahuM? ahiM muMbaImAM ja je, ke je te yaMtramAM koyala ane jyAM tyAM loDhA tathA AgaTa vigere vAhaka cAlu yaMtra, te saghaLAM e khANunA koyalAthI cAle che. paNa evI prakRti siddha anukuLatA chatAMe uthalapAthala karavAne svabhAva lekomAM nahIM hoya, te saMpattinI utpati tevI thavAnI nahi. gapALa-kyAMthI thAya? aneka vepAra dhaMdhA te karyA ja joIe. eka tadabIra paNa na gaI te bIjI kIdhI joie, hIMmata dharavI joIe, eka dhaMdhAmAM ThIka na paDyuM, te to teTalAmAM ja avasAna cheDIne besI na rahevuM joIe. sArAMza, eka nahi te bIje paNa dha kare, evo, je dezamAM teno svabhAva hoya te deza mAtabara thAya. evIja uthalapAthala karavAne svabhAva ahiAnA vANio, mAravADI, tathA pArasI lokomAM che, sababa teonAmAM moTA meTA vepArIo tathA sAhukAre hoya che. mahetAjI-hA, teone svabhAva kaMIka tevo che khare; paNa uthalapAthala karanArA kA eTale yuropiyana lokothI avadhi, ke jeone udhoga te ane chAtI paNa tevIja-nahi te hikamata zodhI kahADavI, nahi te deza zodhI kahADavA ane jeNe karIne vepAra sugama thAya tevuM karavuM eja jeone udde. jo ke kevI chAtI calAvIne teoe terIne mArge hiMdarathAnamAM AvavAne raste zodhI kADhaye? (e vAta saghaLA pegIjha lokonI khabara uparathI samajAze.) ne tyAra pachI pirTugIjha tathA valaMdA lokee A dezamAM AvIne phakata rAjya ja kIdhuM nahi; paNa jemAM lAkho rUpiAnI bhAMjaphoDa evA meTA moTA vepAra kheDayA. paNa hAlamAM te aMgreja lokonA jevA UthalapAthala karanArA bIjA thoDAja tathA teoe keTalA muka lIdhA che. kayAM kyAM vepAra calAvyo che, ane zI zI kaLA vidyA kADhatA gayA che, tenA varNanane te pAraja kyAMthI? vaLI Amera AganI gADI banAvavAne udyoga kA eTale te keTale mahAbhArata ! e lekanuM dhyAna eka sarakhuM udyoga upara ja rahe che; emanA jevA bIja jevA jaze te amerikAkhaMDa mAMhe svataMtra saMsthAna karIne deza che, tyAMnA loko che. teo mULathI ja aMgrejonA dezanA, paNa hAla svataMdha thayA che. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpattinI utpatinAM mukhya kAraNe 231 gepALa mahArAja, mane lAge che ke uthalapAthala karavAne je svabhAva, e sarvathI. sAre guNa che; eNe karIne ja saghaLI saMpatti maLI Avaze. mehatA-te guNa sarva kastAM sarasa khare, paNa te zahANupa tathA sAcavaTa e guNathI zobhe che, vAte ekale uthalapAthala karavAne svabhAva heya te kaMi kAmane nahi je vahevAra kare hoya te vizenuM jJAna hovuM joIe, ane jeonI sAthe vahevAra karavAne temanI joDe vAda na paDe, ane temAM ApaNuM pata rahe evI sacAI jarUra hovI joIe. harakoI kAmamAM ane dhaMdhAmAM, ke jema jema huziyAra ane pUrI samAjanA hoya che, tema tema teonA hAthathI te kAma sArI rIte tathA DI mahenate thAya che; ne tevuM geramAhitI vALAthI banatuM nathI. sababa kaLA vidyA vagerene ane teja caturAI vagerene saghaLe ThekANe pasAra thaye joIe. vaLI je ke vagara bhaNelA zilpI vepArI lekomAM kadApi koI svabhAvathI capaLa hoya, ne kAma karavAnI hatI tene hAtha AvI gaI hoya, te paNa jene uttama zikSA maLI hoya ane je sArI mAhitagArIthI kAma karanAra tene te pihoMcavAne nahIM. ApaNe ahIMnA kasaba, kArIgarIe, zilpakAma ane yaMtra vagere sAdhane jue, ane teja yuropiyana lokonAM paNa juo, te temAM ane AmAM AsmAna jamInane phera paDaze, vAte je ThekANe jJAna ane zAhapaNu che tyAM ja vyavahAranaipuNya vase che. gopALa-saMpattinI prApti mATe lokomAM zAharaNupaNuM paNa jarUra joIe, e vize te mArI khAtarI thaI. paNa vA, sAcAInee eveja upaga che ke? mehatAjI-hA ! are bhAi, phakata ajJAnI, juThA hAthavaDe kAma karanArAthI athavA aTakaLathI athavA aMdhaparaMparAthI vahevAra karanArane hAthathI zuM thavAnuM che? ghaNIja sArI rIte kAma banI Ave evI marajI heya, tyAre te zilpI ane vahevArI lokemAM, zAra jANune meLaveluM jJAna, ne te paNa pAchuM anubhavasiddha yukti ane pramANikapaNuM eethI yukta hovuM joIe. udyamI vepArI lokenuM zuM pramANa? teo bele eka ane kare eka, evI te ghaNuM karIne ApaNA mukamAM lokonI samaja hoya che. phalANuM vastu be dahADAmAM ApIza tene cAra divasa lagADe athavA te naThArI ane ochI kIMmatanI Ape. evI lokonI sthiti hovAthI lokomAM sAcavaTa rahI nathI, evuM sAbIta thAya che, ane te saMpattinA vadhArAne klaTuM dhoko pahoMcADe tevuM che. aprAmANikapaNAthI ghaNuM ahita thAya che. sAdhAraNa majura loko upara meTA meTA pagAranA nigedArI rAkhavI paDe che. lokomAM je aprAmANikapaNuM na heta te hajAre rUpaAine kaTa kharaca ane temaja sibada, keja, cekI, paherA vagerene kharaca lAgata nahi. yuropakhaMDamAM dhaNuM dezamAM vepAra cAle che, tyAM paNa koI kAI jae sAcavaTanA bhANu na hovAnA sababathI vepAramAM ghaNuM aDacaNa paDe che. ekavAra eka aMgreja sAhukAra eka jInasa bahAra mekalavAmAM juThApaNuM kIdhAne lIdhe, bIjA sadhaLA dezamAM tenI zAkha guDI ne tenI te jInasene vepAra paNa jo. je saghaLA dezamAM sAyavaTa ekasarakhI heta te vepAra, vahevAra, e saghaLuM eka sarakhuM cAlata. mitara bAbeja karIne eka aMgrejImAM graMthakta thaI gayo. te eka zaheranA pramANiWNa vize evuM lakhe che ke te zaheramAM dararoja lAkho rUpiAnI jInasenI kharIdI ane vAre thAya che, paNa koI koIne lakhI ApatuM nathI, tathA koI koInI pAse lakhI letuM Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 buddhiprabhA. nathI. laDAI cAlatI hatI tyAre aMgreja loko joDe vepAra karavo nahIM, e ya lokomAM TharAva thaye; evuM thayA pachI aMgrejI lekenI teNe pAsanA mulakamAM eka AData hatI, tyAre bahAra khabara na paDatAM, phakata akSaranI oLakha uparathI vagara nAme tathA vagara sahIe vahevAra cAle, e baMne taraphathI baMdobasta thayA uparathI, akSaranI oLakha eja koI pramANa ema mAnIne bedhaDaka lAkha rUpiAne vahevAra calAvavAmAM AvyuMhave te mAMthI je koI leka aprAmANika thaIne cAlelA vahevArane harakata karata athavA te ughADe paDatA te meTe anartha thaIne ghaNA avanI hAni thAta. gopALa-vAra enuM nAma te sAcavaTa. zAhANupaNuM ane sAcavaTa eone vahevAra keTaloka upayogI kahe ! e be guNa e be Akhe che, e naI ne phakta uthalapAthala karavAne je svabhAva te AMdhaLA mANasanA aMga baLa je jANu. have je kahevAnuM rahyuM tene AvatI kAle AraMbha karavo. tarulatA athavA Adarza sneha ! "arere ! prabhu ! huM mane AvI abhAgI zAne sarajAvI haro?" tarUlatAnA aMtaHkaraNane hRdayabhedaka udgAre ekAeka bahAra nIkaLI paDayA. tarUlatA jyAM hatI te eka ati ramaNIya udyAna hatuM. sugadhita puSpaparAganI ati zItala parimaLa sarvatra hekI rahI hatI. vanavAyu ati mada mada vAte hate. akhila kujadhaTAmAM nAnAvidha pakSIgaNe pitAnA madhura kaThamAMthI mRdugAnanuM rasIyuM jharaNuM satata vahevA detAM hatAM. memarI AdI thanagana nAcI rahyAM hatAM, ane maMju zabdathI sarvatra mAdhuryanuM siMcana karatAM hatAM. ekaMdare e udyAnamAM ramaNIyatAne sthAyI vAsa hatuM. vacce eka nhAne kuvAro hatA ane henI AsapAsa goLAkAramAM tIvALI jagyA hatI. tyAM traNuM besavAnI bAMke hatI ane hemAMnI eka upara tarUlatA uparanA udgAro kADhatI sutI hatI. pitAnuM Alaya e udyAnamAMja hatuM. paraMtu mAtapitA anya sthaLe gayAM hevAthI ane dhamAM taralatA sivAya anya gRhastha manuSya nahIM hovAthI mAtra praphullita karavAnA IrAdAthI tarUlatA Ama nhAra bAgamAM AvI hatI. ekAMta sarvadA manane cagaDoLe caDhAve che e zabdazaH satya che ane te ja pramANe tarUlatAnuM mana atyAre vicAranA vamaLamAM cagaDaLe cahyuM hatuM. tarUlatA sUtI hatI te thoDIvAre beThI thaI ane mana gabharAyeluM hoya tema AsapAsa bahAvarI banIne najara karavA lAgI. chAtI dhabakavA lAgI ane uMcI nIcI thavA lAgI. ekAeka uThI ane gAMDA pramANe deDI kuvArAmAMthI nIkaLatA pAne bAjhavA gaI. bAjhatAM bAjhatAM bolI "kaNa tuM ja ke? mahane Ama samakSa satAvanAra tuja mAtA ke? nA, tuM nahIM; tuM mAtA nahIM. tyAre tuM koNa? mahAro kRtaLI pitA? hA, basa; e. dhAtakI mUra pitA ! huM zuM dhAryuM che? oha ! he ! paNa A to pANuM che pitA nathI ! tyAre zuM pANInI upagitA teTalI ja pitAnI kharI ? nA, nahIM ja! he! tyAre mahe zAthI A Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarUlatA athavA Adarzo sneha. 233 upamA ApI ? Ta, gAMDIja che ! pazu A zuM? tu kANu che ? tuM te pANI paNuM nahIM te pitA paNa nahIM ! tyAre koNu ? mhArI mAtA ! e mAtA ! mAtA - dayALu chatAM pitAnI apa matithI dArAtI nirdoSI mAtA! tuM paNu ayeAgya mhAre mana tuM te taNakhalAne te le ! huM! paNa huM zuM A mAtAne kahuM chuM? nA, e te mAtA paNu nathI ! pAche ene e jalapravAhuja nIkaLye ! arere ! kyAM kAMie che? mhArI svAme mAM mAtA ke pitA ke pANI kAMie che ? tyAre kuvArAnuM pANI uDatuM adha thayuM ? hA, to zuM mhArUM jIvana pazu ekAeka emaja pUrUM thaze ? mhArI vhAlI vhAlI AzAe zuM huM nahIM paripUrNa karI zakuM ? nA, nA, basa mhArI sarve AzAo phaLibhUta thAya ema mhAre AcaravuM evI pratijJA lauM chuM. e ! e mAmayUrI hame zuM kAma kUdo che? mhArA gAMDapaNane hase che ke mhArA saMkapate sAdhya icche che? hA te hA paNa hAla te hameja sukhI che. he ! ke huM sukhI ? nA, nA, huM sukhI nahIM. huM zAnI mukhI ? mAtApitAnA kRtaghnI dALathI rIbAtI Dusake Dusake niHsAsA nAMkhatI abaLA te zAnI sukhI ? nahIM, basaH ayyA e hameja sukhI hai ! kUdA kUda prabhunAM sukhI bALakI do, tAmArUM huM jIvana Ama AnaMdamAM bhogavI che. mhane e sarva khArUM lAge che. ahA ! paNa huM kAne kahuM chuM? AsapAsa koI sAMbhaLaze te mane kevI gaNuze ? mhane zuM kaheze ? haze, mhAre kAinI thI darakAra ? A jagataja mithyA che te henI zI gaNanA? nahIMja, basa tyAre mhArAthI ane tema huM tvarAthI mhArUM kArya sAdhIza samaya ati cacala ane vegavat che te thAuM sajja ane sAdhuM mhArUM kArya. e AkAzagAmI candra ! mhArUM gAna hArI prArthanA sAMbhaLI le ! mhane mhArA kAryamAM sahAya thA ! huM " A pramANe mAle che eTalAmAM hArathI taralatAnA nAkara zezI AvyA ane tarUlatAne A pramANe gAMDA mAka ekalI ekalI rAtI rAtI khelatI sAMbhaLIne ane jene stabdha thai gayA; tarataja muma pADI . tar heta ! mhAra Apane maLavA kAi AvyuM che. ahIM mAkaluM ? " tr tarU ekdama camakI ane zaizI hAmuM levuM, gheADIvAre zudghimAM AvI che.lI ' zuM kahyuM ? kai zvane maLavA mAge che ? vArU, jA ene ahIM mekala. .. zezI gaye. tarUlatA vicAramAM paDI " vaLI atyAre te Ave Ave samaye maLavA kALu navarUM paDayuM haze ?" ceoDIvAre pele maLavA AveAA tarUNu yuvaka taralatA samIpa AvI ane eka najare nirakhavA lAge. mIMceluM namanathI tanabhAna vinAnI tarUlatAne AvelA yutrakanuM bhAna nDanuM te joine pelo yuvaka dhIme pagale pAgale pAse gayA ane jamaNe hAtha jhAlyo. talatAnA aMgamAM ekdama madAminIne camakAra thaye auAya tema e jhaLakI ane AMkho brADI svAmuM eyuM te peAtAnA mAtApitAe petAnA pati tarIke dhArI rakhele petAne mana kacarA sarakhA indukAnta joyA. hAtha rakAjhaka karatAM chevyA, chuTayA ane chuTatAMnI sAtheja ekdama " are ! Apa ! indra-priya indra-arere ! " kahIne bebhAna avasthAmAM catI pATa jamInapara paDI. pAsenA kuvArA cAlu karI pANI lai indukAnta tarUlatAnA mhAMpara pANI chAMTayuM ane kheDI kIdhI. gheADIvAre bhAna AvatAM tarU ekadama camakI uThI ane dhruta Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA kArI kADhI AthI ubhI rahI khelavA lAgI " are pApIyA ! nIca, naTa! tuM ahIM zA sArU AvyA ? "" 66 234 hArA hAtha mAgavA. " mhAre hAre hAtha nathI jotA. . saH hArAM mAtApitA ne Ape che. " "" " dhera gayAM mhArAM mUkhA mAtApitA. " " te kAMi cAle nahIM. * " thArI sattA nathI. 46 " enI meLe cAlaze. mhArI marajI nathI. " " "} m " rahArI paNa hiMmata nathI.Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarulatA athavA Adarza sneha. 235 te paNa mahArAmAM zuM vAMka nihALe? mAnava jAtamAM hame kahe che tema samabhAva rahyo nathI chatAM paNa huM tamArI sAthe samabhAvathI nathI vatI? zuM AvIja hArA pratyenI tamArI lAgaNuM? "jagata mithyA taNe kAje, "vI dukhI nA thavuM chAje; " rahuM basa huM araNyane, " jIvana gALuM sadA sukhe." araNyamAM vAsa karI sukhe jIvana gALavA ekalapeTA thavA zAthI IcchA thaI? ke sAthe rahetA te didhA AnaMda na thAta? "eka karatAM be bhalA" e sUtra zuM tamane yAda na AvyuM? yAda AvyuM hoya teye tame zAne saMbhArIne varte? haze. vaLI tame upadeza ApI che ke - " ure che lAgaNuM mahAre, * sukhI karavAnI lAlI ne; "chatAM e mUra mAbApe, " kIdhe che dUra hA ! Ape. " eTale kara mAtApitAne lIdhe mahane Ape Ama aNadhArI tarachoDI ane lAgaNI chatAM dAda na dIdhI ? haze, Indra, priya indra ! iza ichA samartha che. ApyuM e bhogavIza. ApyuM e sahIza. vidhinuM dhAryuM thavA daIza. paNa vahAlA indra! dUra chatAM samIpaja che. dUra chatAM komaLa ja che; kAraNa tame ahIMthI dUra vase che paraMtu tamArI ramya mUrti mahArA aMtaramAM nirantara ramyAM kare che. vaLI ekalI akelI mUkI cAlyA jaI kura thayA chatAM huM kemala gaNuM chuM, kAraNa mahArAmAM tene lIdhe navInaja bhAvanA jAgRta thaI che ane mahArA hRdayane tamArA jevuM ja komaLa karI dIdhuM che. basa have hAlA Indra ! -" ekAMta vAkya adhurUM rahyuM. mAtApitAe bUma pADI. "kema tarU ! atyAre indubhAIne ame tArI pAse khAsa mekalyA hatA te maLyA hatA ke nahi? zuM vAtacIta thaI ? tarUlatA camaka jAgRta nAM nidrAvastha thayelA jevI bhAnavinAnI bALA ekAeka jAgRta avasthAmAM AvI. pitAne mAtApitAe belAvI ema jANI manamAM dubhAI paraMtu javAba dIdhe. kema zuM che? huM ekalI paDI paDI mhArAM hAlAM puSpa ane jaLa sAthe geSTi. vinoda karatI hatI te tamane na gamyuM ke vacce paDI mane belAvI ?" tarUNuM kAma na thaI: vicAramALAnA maNakA ekadama gaNAyA ane atyAra sudhI je pote ekAMtamAM belatI hatI tenuM bhAna AvyuM ane lAgyuM ke mAtApitAe sarva sAmAnya haze. paNa kAMI paNa vahema paDe che evuM jaNAvyA vinA AgaLa calAvyuM. hA, te tamArA misTara indukAnta ahIM DAhyA thaIne AvyA hatA kharA paNa kahe tarachoDI kADhayo che ane hArI samIpathI sadAne mATe ardhacandra ApI dUra kIdhe che. kema tene ahIM moklavAnuM zuM prayojana hatuM vArU ?" Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra36 buddhiprabhA - tarUne pitA A sAMbhaLI stabdha thaI gaye. putrIne AvA rUpamAM badalAI gayelI jene vismaya pAme, paraMtu ghuMTaDo gaLI gaye; ane dhImethI belyoH tara! tarU! A zuM? tane Aje ekadama zuM thaI gayuM che? tane yAda nathI ke e indubhAIne tArA bhavizvanA svAmi tarIke tArI sAthe joDavAnA che ?" tarUlatA jhabakI bebAkaLI thaI gaI, paraMtu rAvamAM AvI belI: "zuM kahe che pitAthI ? Indu hAre svAmI? hAya ! oha ! pitAjI! o kRta pitAjI ! yAda rAkhajo: e kadI banavAnuM nathI. jene mahAruM hRdaya sepyuM che te mhAro da% anya sthaLe tamAro jevAM ja kUra mAtApitAnA duHkhane bhoga thaI paDe araNyavAsI thaI dehanuM kalyANa sAdhe che. hRdaya jyAM hepyuM tyAM ja hemyuM' e mahAruM sUtra che ane te pramANeja vIza. hAre have paraNavuM nathI, eka te paraphayAnuM sukha ja kAcuM ane temAM pachI pAchaLathI raMDAvuM. eha! e kyAMne nyAya ? basa hArI jIMdagI huM ene ja sevI che. mahAruM hRdaya he ekamAMja homyuM che. have nahIM bane te nahIM ja bane. A sarva ne mithyA che. anarthabha phAMphAM che. huM ekanI be nahIM thAuM. zA mATe mahene Ama pajavatA haze. vArU ? he kAMI tamAruM bagADyuM che? huM te mArI meLe mahArI mejamAM Ave che tema tuM chuM ane eTaluM ja chuM ke kene hAni thAya nahi. pachI hArI vacamAM paDavAnI Apane zI paDI che?" putrIne A pramANe ekAeka vidita avasthAmAM AvelI je pitAnA manamAM ochuM AvyuM; paraMtu daDhatA samIpa kemalatA paNa nirUpAya thAya tema tene eka zabda paNa kahyA vinA nirAzAnA niHzvAse nAMkhatAM nAMkhatAM zayanagRhamAM cAlyAM gayAM. (2). tarUlatAnAM mAtapitA kharekhara kara ane mUrkha ja hatAM. pitAnI putrInA AvA vikrita AcaraNathI kaMTALo AvyA hatA paraMtu lAcAra hatAM. putrInI ummara putra thaI hatI ane te svataMtratAne lAyaka thaI hatI. e vikrALa yugala sarvadA putrIne alaga rAkhI vArtAvinoda karatuM hatuM. AnI tarUlatAne cekasa mAhitI hatI ane tethI sarva pitAne vidita thAya e hetuthI zezIne potAnI tarapha kheMcI lIdho hato. zezIne mAsika amuka rakama inAmamAM maLatI ane tethI e lakSmInI lAlacamAM zezIne manabhramara lapaTAI gayuM hatuM ane mugdha banyA haAthI pramANapaNane ucca saddaguNa bAjue mukI asatyatAnA ane cerInA durguNanuM sthAna e zerI thaI paDa hatA. upara jaNAvelA banAvane bIjA dIvasathI putrInA khaMDamAM mAtApitAe ke mAtapitAnA khaMDamAM putrIe jarA paNa pagasaMcAra karyo nahote. putrIne AvA AcaraNathI mAtapitAne atizaya lAgI AvyAthI gamagInImAM Akho dIvasa jAte hato. sAyaMkALane samaya thAya ane divAnakhAnAmAM tarUnAM mAtapitA hameza nirAzAnI vAta karatAM. paraMtu "taDanuM phaDa" karI devAnuM keme sujhe nahi. tarU pitAnA khaMDamAM ja besI rahe ane ene samaya paNa duHkhanAM saMbhAraNumAM vyatIta thato. Ama vastusthiti cAlavA mAMDI. mAtApitA sthiti che ke ANe nahi ane te tAM vicAramAM ne vicAramAM baLyA kare. AthI bannenAM zarIra lIna thaI javA mAMDyAM. thoDo samaya vItyA pachI emanA manamAM AvyuM ke game tema paNa Ane aMta ANave. eka Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarulatA athavA Adarza sTe 27. na dIvasa sAMje jyAre tarU pitAnA khaMDamAM hatI ane dIvAnakhAnAmAM mAtra mAtApitAja hatAM tyAre teoe vAta zarU karI. zezI bAra kyo ubhe chAno mAne sAMbhaLatA hatA. tarUnA pitAe bAta upAtAM kahyuM - priye ApaNuM jIvana have nirarthaka che. " kema ?" " kAraNa e ja ke ApaNuM nazIbamAM Izvare ekaja saMtAna ApyuM ane te paNa putrI, putra nahi ? eTaluM ja nahi paNa te putrI atyAre ApaNI virUddha thaI beThI che. ApaNe vicAra IndubhAIne terU sAthe paraNAvavAnuM che tyAre tarUne te pasaMda nathI. ApaNe emane tarUne maLavA mekalyA tyAre tarUe emane dhIkArI kADhaya. ApaNe pUchayuM tyAre kevA ucca svarathI vAta karatI hatI ? basa have te mahane kAMIja sujhatuM nathI. zuM karavuM tenA vicAra ramAM hAro samaya vyartha vahI jAya che, ane zarIra dinapratidina lIna thatuM jAya che. mAruM te mAnavuM e ja che ke putrIne sukhe ThekANe pADayA pahelAM ja mahAruM jIvana puruM thaze. Ane A baLApAmAM mahAre deha kaI dIvasa ekAeka bhoga thaI paDaze." vhAlA evuM bolaze nahi. ema nirAza thaI beThAthI ApaNuM zuM ughaDe ? huM capaLa ane dagAbAja chuM. atyAreja tarUne ahIM belAvI maMgAvuM chuM. indubhAI paNa atyAre AvavAnuM hune kahetA hatA eTale tarU beThI haze evAmAM IndubhAI Avaze te tarUthI cAlyA nahi javAya. pachI tarata ja ApaNe nakkI karI daIzuM. pachI tarUnuM zuM cAlaze ? kema lucAI ThIka zodhI kADhI ke nahi ? ame strI jana te AvI bAbatamAM pAchAM paDIe ? kema ze vicAra karyo? hAruM magaja te have jarA paNuM kAma karatuM nathI. tamane je sujhe te kare. paNa eTaluM yAda rAkhajo ke kAMi anarthabharyuM thayuM te mahArA jIvananI AzA vyartha che." kAMI nahi thAya. je je te kharA badhuM sAruM pAra utaraze. alpA zezI Ama Ava. " zazI jANe jANatA ja nathI tema gabharAtA AvI hAtha joDI ubhe "jI." jA, tarU henane kahe ke tamane sAheba hamaNAMne hamaNuM dIvAnakhAnAmAM lAve che. kAMI agatyanuM kAma che. vadhAre vakhata nahi lAge." - zezI hela vahele taralatAnA khaMDamAM gaye ane pAchaLathI bAraNuM baMdha karyuM. pachI dhImethI tarU pAse jaI kahyuM - " tamane sAheba lAve che." tarUlatA A vakhate oraDAmAM Ama tema pharatI pharatI kAMIka sAmagrIo ekaThI karata hatI, te zuM hatI te zezI kAMI samajyo nahi ane pUchavAnI tasadI lIdhI paNa nahi. tarUlAe pUchayuM: "alyA kharekhara kaheje mAtApitA sivAya bahAra koI bIjuM AvyuM che ?" "nA chaH paNa bahena, te dIvase tamArI pAse je mANasa AvyA hatA ane je tame hArI pAse bahAra kaDhAvyA hatA te IndubhAIja ke nahi ?" "hA hA, tenuM zuM che pAchuM ?" Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 buddhiprabhA. , te atyAre tame bahAra Ave te pachI AvavAnA che ane tamAruM badhuM nakkI thaI javAnuM che ema vAta thatI hatI. tethI have belAvavA meka che." "ema; jA tyAre kahe tArA sAhebane ke huM te nathI AvatI ane nathIja AvavAnI. " ema belI tarUlatA be hAthamAM mAthuM nAMkhI ArAma khurazI para paDI. zezI hAra gayo ane dIvAnakhAnAmAM AvI javAba dIdhe - sAheba, tarU vhena AvavAnI nA kahe che." keNu jA sAheba." zezI vadhAre lappana chappana karyA vinA muMge maheDe hAra jai saMtAI gaye. patipatni eka bIjA svAmuM joI rahyA. have mAtAmAM zUra caDhavuM hoya ema lAgyuM, pitAnA dhaNIne dIvAnakhAnAmAM zegrasta besI rahevA daI pite uDI ane tarUnA khaMDabhaNuM deDatI deDatI gaI. bAraNAne dhake mArI udhADe te pahelAM luccAithI bAraNe kAna daI sAMbhaLavA ubhI te aMdarathI DusakAne avAja ane kAMIka zabdo bhAMgyA tuTayA kAne paDyA. eTale vicAra karI bAraNuM dhImethI udhADavuM. bAraNuM bhUlamAM udhADuM rahI gayuM hatuM tethI avAja thayA vinA uDayuM. jue che te kAMI navInaja racanA thaI rahI hatI ! tarUlatA kAMI vicitra kAmamAM rokAi hatI. hAme eka pATIyA para kAgaLa caTADI te para pAse paDelI raMganI peTImAMthI raMga laI pitAnA indranuM mukhAviMda cItaratI hatI ! hAthanI jhaDapa ghaNuM hevAthI thoDA samayamAM ja pitAnA priyatamanuM mahuM cItarI rAkhyuM hatuM ane te para pachI bhAratI bhAratI tarUlatA ekAMta ja che ema dhArI bAraNuM baMdha ja che evI bhramaNAmAM rahI udgAra kADhatI hatI. mAtA sarve muMge moDe sAMbhaLatI hatI. " tyajI vhAlI tyajyAM mAtA, tyajyAM hAlAM tyAM bhrAtA; vane saritA sakhI sArI, have sukhI che gartA hArI !" "indra ? priya indra ! A tamArI rIta hoya ? hAruM duHkha hajI paNa tame nathI samajI zakatA? priya huM hamAre mATe gurI gurI maruM chuM. tyAre tamane mAre mATe leza mAtra paNu lAgaNuM nathI ? tame kahe che tema tamArAM mAtApitA dUra haze paraMtu svArA mAtApitA evAja babbe ethI paNa vadhu dUra che evI tamane khabara haitI ? zuM nA kahe che? nA, nA tamAruM he ja "hA" kahe che. tyAre je evI khabara hatI ja te mane rIbAvI rIbAvI mArI nAMkhavA jevI karavAnuM zuM sUjhayuM ? tame to sukhe rahe che paNa svArA para duHkhanAM vAdaLe eka pachI eka AvyAM kare che. atyAre vaLI vInaja vAdaLa AvI caDhayuM che. vhAlA priya huM tamane mahAruM hRdaya ApI cUkI chuM e sarva vidita che chatAM hAsa mAtApitAe hamaNAM ja mAruM vevIzALa pelA induDA sAthe karavA bolAvI hatI." mAtA te chakaja thaI gaI. jyAM hatI tyAM ja eka citte ubhI rahI ane e vAtanI tarUne zI rIte khabara paDI enA vicAramAM paDI gaI. ekAnta gAna te vadhuMja - "bAle vhAlA indra! priyatama I! kahe tamArI saMmati che? nA, nathI. mane Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarulatA athavA Adarza saneha. 23 e ja che ane huM e jANatI ja hatI tethI huM "nA" kahevaDAvI che. indra! e indra ! tamArI tarU have ekanI be nathI thavAnI. mahArI Teka tame rAkhaje he! hAre mATe tamane lAgaNI che e siddha che kAraNa tame ja tamArA patramAM lakhyuM che ke ure che lAgaNI hAre, ja sukhI ---- are ! A zuM? Indra! bhUlI gaI ! kaDI magajamAMthI gaI ! paNa tame te pUrI kahe? Ama zuM zuMDamuMDa sarakhA besI rahyA che? maheDethI maheDethI bele te kharA? A kaDI huM bhUlI gaI chuM te pUrI te karatA nathI. vAha ! nahija bele? tyAre jo huM tamAre patra ja laI AvuM eTale temAMthI akSarazaH kharI kaDI jaze." ema kahI tarUlatAe pIMchI hAthamAMthI nIce mukI ane uDI; pitAnA kabATa tarapha cAlavA jAya che te rAme pitAnI mAtAne ubhelI joI ! eka kSaNa sudhI bane ekI najare eka bIjA rahAmuM jotAM stabdha thaI gayAM. mAtA DokuM halAvatI hatI. teNe tarataja pUchyuM: "kema tarU? A zuM cAlatuM hatuM? ane A kenuM cItra A pramANe hAme cItarI rAkhyuM che? tenI sAthe zI vAta cAlatI hatI ? patra kyAM che? bolAvuM hArA bApane? "hA, hA, te bolAvaze tethI huM nhI javAnI chuM zuM? mahe tamane ekavAra nahi paNa sAroM vAra kahI dIdhuM che ke huM nathI paraNavAnI te nathI ja paraNavAnI, to pachI zAmATe mahane atyAre bolAvI hatI ? mahAruM cekIM besADavAneja ke nahi? sAcuM bolaje." mAtAnA mukhapara chAyA chavAI rahI. vadana plAna thaI gayuM saMvAda vAge - "mAtA, A cItra mahArA hadayAdhAra hArA ekanA eka prANu indrakAntanuM che. mArI samakSa haraghaDI e ramya mAta ramyAM karatI hatI ane tene lIdhe mahAruM mana anya sthaLe kAma karI zakatuM nahatuM. atyAre e cItra manamAMthI kADhI cItarI kADhyuM eTale have jyAre jyAre yAda Avaze tyAre tyAre tenI sAthe vAta karIza." tarU, tarU, saMbhALIne bolaje hoM! e tAruM cItra atyAre che ne be mInITamAM kayAMnuM kayAM rada thaI jaze. mokalI daIza nahIM te tArA raMganuM pAtraja DhaLI daIza e upara ke citra hatuM nahatuM thai jaze. mATe DAhI thaI mane e cItra soMpI de, cAla jhaTa kara. mahAre hukama ekadama uThAva. cAla e citra ane tAre kAgaLa laI divAnakhAnAmAM." mAtA, mAtA, dayA kare, mhArI priyamAM priya vastu A cItra sivAya je kAMI A oraDAmAM hoya te laI javA tamane haka che paNa A hArA mananI mUrti hArA jIvananuM jIvana A cItra basa mahArI pAse che temanuM tema rahevA de. eTaluM e dIna abhAgaNunuM mAnya rAkhe. kahetAM he te huM tamArI sAthe dIvAnakhAnAmAM AvuM. mahane harakata nathI cAle." ema kahI tarUlatAe cAturyathI vAta uDAvI ane mAtAne ThaDA zabdathI manAvI utAvaLathI pitAnI sAthe laI oraDAmAMthI bahAra AvI najara cUkAvI oraDAne pitAnuM vicitra tALuM mArI dIdhuM. kura mAtA ane dIna putrI A pramANe dIvAnakhAnAmAM dAkhala thayAM. dAkhala thatAM ja tarUnI daSTi pitAnA verI Indu para paDI. tevI ja indunI daSTi tarUlatA para paDI. tarUlatAe kaTAkSa evI mArI ke indune nIcuM jovuM paDayuM. mAtAe indune AvakAra Ape e joI tarU manamAM dubhAI paraMtu zoccAra karyA vinA sarva tamAso joyAM Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 buddhiprabhA. kIdhe. I-6 pAse tarUnI mAtA ane pitA banne beThAM paraMtu tara te eka khurazI para besI aDuM mahe karI joI rahI. mAtAe pAse bolAvI paNa na gaI, saMvAda zarU thaye "kema indubhAI tamAro vicAra zuM che? A tarUne huM teDI lAvI chuM. je have atyAre ja sarva patAvI daIe." "hA paNa tamArI putrI mAM mAne che? juone enI uddhatAI te ApaNe sAthe ene bolavAnuM paNa nathI gamatuM." " temAM ApaNe zuM? A enA bApanI saMmati thaI gaI ke karI daIe vidhi emAM e nhAnI karInuM zuM cAlavAnuM che?" have tarUlatAthI muMgA besI rahevAyuM nahi. bahu sAMbhaLyuM paNa A vAyathI enA manamAM jhalakAro thaye hoya ema lAgyuM, ane rezamAM AvI belI. 4. "je je mAtapitA A tamAruM kArya saphaLa nAha thAya. ulaTuM sukhamAM dukha AvI paDavAno vakhata Avaze. mATe cetIne pagaluM bharaje. mahAruM mAM tamane kahI kahIne duHkhI gayuM che te chatAM A pramANe ane du:khanA khADAmAM jANI joine pheMkavA taiyAra thayAM che temAM mAla nathI. mane kavA jatAM kyAMka huja bacI jaiza, tamane dhakkA lAgaze ane tame pitija khADAmAM jhaMpalAvI paDaze e jANatAM nathI. pachI e khADAmAMthI bahAra AvavAne vakhata AvavAne nathI; e khacita dhyAnamAM rAkho. amArAM kumaLAM dilane tamAre leza mAtra paNa dubhavavA na joIe tyAre tame ulaTuM duHkharUpI khaMjara ghAtakI thaIne bekavA taiyAra thayAM che. anya purUSa samIpa tamArI gharaDAMonI lAja amAre juvAnoe rAkhavI joIe e vIcArane AdhAre AmanyA rAkhI vadhu belatI nathI. mATe TuMkAmAMja sAra samajI A badhI nAhaka artha vinAnI vAta javA de ane mane mAruM karyuM bhegavavA do. hArI khAtrI che ke huM tamArI ekanI eka putrI hovAthI hArI vartaNuka tamane dubhAze paraMtu lAcAra chuM ke e tamArI kRti che mAruM nazIba aNadhAryuM sarajAyuM che ane je vartaNuka maskArI hAla tame juo che te yogya ane sukhanuM sAdhana che. mATe A badhI lapana chapana mUkI anya kAryamAM mana pare ane pelA ekalapeTA lebhAgu induDAne ahIMthI rajA Ape nahIM te sAMbhaLaze mahAre hADa kAMi vadhArAnuM." A pramANe belI i-du tarapha tiraskAramaya daSTi nAMkhA tarU pitAnA khaMDa bhaNI cAlI gaI. traNe jaNa, joI rahyAM paNa traNamAMthI ekathI paNa belAyuM nahIM. i manamAM atizA baLavA lAgyo ane emane emAM rItarIvAjanuM bhAna bhUlIne rajA mAMgyA vinA cAlate che. A banAvathI pitAnI AzAe dhIme dhIme cheDI dIdhI. havethI tarUne ghera paga mUko baMdha karo ane garaja sarI eTale vaida verI" tema garaja hatI tyAM sudhI tarUnuM ane tarUnAM mAtapitAnuM sAruM bolatA paNa have nirAzAthI badhAnuM bhuMDuM bolavA maMDayo thoDA samaya rahI I-6 anya sthaLa para ane sAdu (prosaic) kvana gALavA lAgyo. tarUnAM mAtapitA paNa A binAthI ajAyaba thaI gayAM ane samajI gayAM ke putrIne have pitAnuM kahyuM mAne ema manAvavI e azakya hatuM. paraMtu evI sthitImAM teo dIvasa kADhavA lAgyAM. (apUrNa) Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika skaraNa 241 sAmAyika sphuraNa vakhatanA vahevA sAthe jaina prajAmAM prAcina ane nUtana na sAhitya prakAzamAM vAva vAnA prayatna vadhatA jAya che tema bIjI taraphathI jainetara prajAnA hApATaNanI prabhutA te thathI pragaTa thatAM sAhitya tarapha jana prajAnuM lakSa kheMcAyuM che. e jayati ane mahe. TaluM ja nahi paraMtu tevA pravartanamAM jovAtA vicArabheda sAme gyArAmaNajInI carcA saMyamanA nirNaya mATe ghaTita vicAranI Apa le paNa thavA lAgI badhe bhAIbaMdha guja- che. e sarva sAhitya pratyenI vadhatI jatI strInuM AvakAradAyaka rAtInI jevAe- cinha che. tethI paNa vadhAre saMtoSakAraka e che ke AvI carcAmAM lI utAra bhAvanA. dharmAdha kadAgraha buddhino upayoga na karatAM vicAra buddhie tenuM te lagna karavAnA prasaMge paNa jaina vidvAne taraphathI levAya che. ke je nyAya yukta saMzodhaka buddhi tatvazodhana mATe bahu kimatI lekhAze. * pATaNanI prabhutA " nAmano graMtha bhAIbaMdha gujarAtI patre bheTa tarIke bahAra mukavA pachI temAM jatine jamadUta tarIke kArya karate batAvavAthI jana prajamAM meTo khaLabhaLATa thaI rahyA che eTaluM ja nahi paNa te sAme cAMpatA upAyo levAnuM sucana karatA eTalA patrone Dhaga amArI ophisamAM thai javA pAmyA hatA ke te sadhaLAne pragaTa karI pAnAM kalamonA kalame rokavA ane te rIte A carcAne gaMbhIra sthitie jatI jovI te amane durasta na jaNAtAM te viSaya mATe temaja "vIsamI sadImAM pragaTa thaela pravINa sAgara' nuM avataraNa yatI ane maherAmaNuchanA lekhamAM rahelA asaMbaMdha vicAro mATe ame bhAIbaMdha gujarAtI'nuM dhyAna kheMcI teTalAthI satiSakAraka samAdhAna kheMcavAnI AzA rAkhI hatI ane amane jaNAvavAne AnaMda thAya che ke bhAIba gujarAtInA adhipatI zrImAna malAlA IcchArAma desAIe ( Private ) patradvArA A baMne viSaya mATe potAnA rahelA udArabhAve jaNAvavAnI udAratA karI che. agara jo ke A patra khAnagI che, chatAM temanA vicAranI vizALatA jotAM tene bahAra mukavAthI AMtara mata bheda ane dharmanA vicAra bheda dUra thaI hiMdI prajAmAM rASTraya aikya vadhavAne prasaMga maLaze ane ApaNA samAjamAM ukela kolAhala ATalethI zAMta thaze tema mAnI te akSarasa: pragaTa karavAnuM sAhasa karavuM durasta dhAryuM che. zrImana maNIlAla bhAI lakhe che ke " pATaNI prabhutAnA saMbaMdhamAM Ape dhyAna kheMcyuM tethI AbhAra thayo. mArA svargastha pitAzrIe deza sevA karI zakAya e hetuthI gujarAtInI bheTa tarIke prativarSe aitihAsika navala kathA ApavAno TharAva karyo ke jethI prAcina itihAsanuM lokone bhAna thAyajAgRti thAya gujarAtionA saMbaMdhamAM atihAsIka daSTie ane jAtiya bhAvanAnI dariye ghaNo halake abhiprAya che; gujarAtIonI sArI bAju darzAvavAne "pATaNanI prabhutA " lakhAI temAM koI paNa dharma virUddha ke koI virUdha kaMI paNa lakhAya tenI khAsa saMbhALa rakhAI hatI, chatAM tamArA kahevA pramANe jaina kramamAM bahu khaLabhaLATa thayo che. e jANI mane dilagIrI thAya che, "pATaNunI prabhutAmAM jaina dharmanA kayA sUranuM khaMDana karyuM Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 buddhiprabhA che te mane jaNAtuM nathI, jena dharmanI koI pAtre niMdA karI nathI, pA jaina che. ane teja je vAMdhA paDatuM hoya to te eka AzcaryakAraka ghaTanA che. erIte musalamAno. bIjI navala kathAonA saMbaMdhamAM paNa vadhe zA mATe kADhI na zake ? Ama je vAMdhe kADhavAmAM Ave te deza sevAmAM etihAsika jAgRtinuM kArya niravine thaI zake kharUM ? eka ke be pAtra jaina, musalamAna, khrIstI ke vaizava ke zeva hoya ane tene hAthe dhAro ke koI paNa ke aniSTa kAryo thAya, te zuM tethI eka A dharma ke AkhI komanuM apamAna karavAno hetu rAkhyo che ema AkSepa mUke vyAjabI che ? jyAre pATaNanI prabhutA meM sAvaMta vAMcI tyAre prathama te mArA manamAM jainonI prabhutAnuM citra che evo bhAva Avyo hato ane hajIpaNa huM temaja mAnuM chuM. mAtra dIlagIrI eTalI ja che ke jenomAMnA keTalAka swallow makes a sunnnner e kahevata satya mAne che. vIsamI sadI " mAM pragaTa thaelA lekhamAM mArA svargastha pitAe pitAne saMzaya durzAvela che te chatAM jene patranA aMkamAM Ape temanI para AkSepa karyo che. kadAca ApanA lakSamAM te na hoya. mArA svargastha pitAnI pAse bhATa, cAro, kathAnako vigere AvatA; teo je vAta kahetA tene teo utAro karatA; tevI vAtemAMnI eka A vAta mAtra utAre che. e vAtano upayoga satyamAna kare che, te praviNasAgaramAM kahI zakAte. mAre punaH kahevAnI jarUra nathI ke jaina bhAIone mATe kei paNa rIte halakA pAhavAnI lekhanI tema ja mArI vRtti hatI ja nahi ane haze paNa nahi. brAhmaNa, vaizya ke jaina kaI paNa che, gujarAtI patra eDihAsIka daSTie prAcina vastunI yAda ApI gujaratIone rAjadArI unnatija Icche che. " bhAIbaMdha "gujarAtI'nA taMtrIvaryanI A bhAvanA zuddha ane samAja unnatinA vicAra piSaka che te daSTie jevAM icchavA joga che ke jainasamAja A graMtha pratyenI udAsinatA dUra karaze ane bhAIbaMdha " gujarAtI " punaH prasaMge AvA carcAspada vicArone tilAjalI Apaze. prasaMge pAta kahevuM joie ke pATaNanI prabhutAnA muLa lekhake eka laMbANa patrathI ja@AvyuM che ke gurjara gIrAnuM gaiArava jaina prajAnA hAthe keTaluM uttama rIte jaLavAyuM che te batAvavAnA hetuthI A aitihAsIka viSaya zarU karyo che. ane te vAta have pachInA temanA tevA ja bIjA bhAgamAM jovAze, A hakIkata para ApaNe vizvAsathI rAha jovI hitA vaha che. ane amane vizvAsa che ke gujarAtanA itihAsamAM mahArAjA kumArapALa vagere rAjAo zIlaguNasari, hemacaMdrAcArya Adi mahAtmAe je kiMmatI phALe apela che te bahAra lAvavAne taka leze. keLavaNI e vartamAna jamAnAnuM jIvana che. ema jyAre lokone khAtrI thavA lAgI che tyAre keLavaNI eTalI te moMdhI ane vistRta ( kahe ke adharI lIMbaDImAM beDa- zailIe) thatI jAya che ke te prApta karavAne sAmAnya vargane bahu nI cijanA muzkela thaI paDayuM che ane bIjI taraphathI dezanA moTA bhAganI Avaka kharcanI sthiti tathA. moMdhavArIno vicAra karatAM egya temaja kuzAgra buddhinAM saMtAnone tevA kharcane pahoMcI vaLavAnI sAnukULatAnA abhAve pAMnA tyAM adamba sthittimAM grAmya jIvana gALatAM rAkhavAM paDe che. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArI strI keLavaNuM upara dezonnatine AdhAra che. 243 AvA saMkaDAmaNa vacce beDIMga e AvA utsAhI yuvone AvakAradAyaka, AzvAsana sthAna thaI paDe che ane tethI dareka nAnA gAmanI AsapAsanA mukhya gAmomAM ke jayAM zikSaNasthAnanI ThIka anukULatA hoya tevA dareka sthaLoe beDI go ( nivAsa ) sthApavAnI jarUra che ke jethI AsapAsanA gAmonA bALako potAnA nAnA gAmaDAmAM prAthamika zikSaNa laI gaMdhAI na rahetAM najIkanA sthaLe pitAne abhyAsa vadhArI zake, A janAnI vadhAre phattehane AdhAra tevA dareka vibhAganA gAmoe maLI mAMhamAMhe phaMDa ubhuM karIne temaja jJAtinA ke saMdhanA jamaNe temaja ujamaNuM mahesUvAdi prasaMge para 5 kara nAkhIne AtmabaLe nabhavA upara che paraMtu te prasaMga prApta thavA pAme te daramiyAna zrImati samAje tevA ucharatA bALakone AdhArabhUta thavAmAM mahapuNya temaja samAjasevA che. hAlamAM vIjApuramAM ujamaNu prasaMge zeTha maganalAla kaMkuca pitAnA cAlatA nivAsagRhane saMgIna karavAne sAre phALe kasTaDITa mata soMpavA pachI jANavAne saMtoSa thAya che ke lIMbaDImAM mahA sudI 5 nA roja " zrI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka boDIMga hAusa bolavAnuM nakkI thayuM che. tema temAM dAkhala thavA IcchanArane arajI karavAne thaela sUcanA uparathI jANI zakAyuM che. to temanA A upayogI sevA-dharma mATe dhanyavAda ApatAM I chIzuM ke amarelI, gAMDaLa, jAmanagara, vaDhavANa Adi kAThiyAvADanA temaja gujarAta ane hiMdanA dareka bhAgonA tevAM nAnAMmoTAM zahero paNa potAnA dhAmATe beIma hAusa khelavAne mana para leze. jaina, -- sArI strI keLavaNI upara dezonmatIno AdhAra che. strI keLavaNI ApavAnI jarUra viza have lokomAM be mata nathI paNa kevA prakAranI ApavI joIe te vize te bemata have jovAmAM Ave che. strI purUSanA samAna haka rahIkAravAmAM bAdha na hoya paNa strI puruSanAM kAma A saMsAramAM samAna che ema zuM sarakArI levAya tema che ke? nA! nA ! strI tathA purUSanAM baMnenAM kAma juAM che ane tethI ja te baMnenI keLavaNI paNa judA prakAranI hevIja joie. samIone purUSa banAvanArI keLavaNI A dezane mATe te jarUrI nathI strIne strItvane khIlavanArI, gharakAma sArI rIte kara sarathI karI zakavAnI Teva pADanArI, bALabaccAM sArI rIte ucherI zake tevI, vaDIlone vinaya sAcavI temanI yathA samaye yogya sevA karI zake tevI satItvanuM rakSaNa karavAmAM daDhatAnuM baLa umeranArI, gRhavyavasthA sArI rIte sughaDatAthI rAkhI zake tevI ane eka Adarza gRhINI thaI zake tevI keLavaNI ApavI joIe. phezanebala kapaDAM paherI chelachabIlAIthI game tyAM game tenI sAthe pharavAnI Teva pADanArI, abraTatAM kharaca karI ukApha Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 buddhiprabhA banAvanArI, vakIle pratye vIveka, vInaya ane vahAla rAkhavAne badale vahemI gharaDAM Thacara kahI dhIkArI tenAthI jaladI judA paDavAne lalacAvanArI ke AryAvratanI strIone nahI cho jatI Teva pADanArI keLavaNuM te strIone nahI ApavI joIe ema kahevAmAM lagabhaga saghaLAo zAmela thavAnA strIone gulAma gaNanArA, paganuM khAsaDu mAnanArA maryAdIta rIte vaDIlenI sAthe paNa tene bahAra haravA pharavA javA devAnI nA pADanArA pura jema dhIkkArane pAtra che tema patIne premathI nahI bhajavanArI temaja gRhINInA dharame nahI bajAvanArI strI paNa dhIkkArane ATalA TuMkA vIvecana pachI strIone kevA prakAranI keLavaNuM ApavI joIe te vAMcanAra samajI zakazeja. strIone iMgrejI bhaNAvI kolejamAM keLavaNI ApI bI. e. ema. e. banAvavAnI abhyAsanI ghelachA upanna thavA lAgI che te egya nathI dezI bhASA dvArA sArA sArA viSaye zIkhavavAmAM Ave te tethI vadhAre lAbha thAya. koIpaNa rIte strI keLavane prasAra karavAnI ghaNuMja jarUra che. strIo sudharyA vInA kadI paNa saMsAra sudhare tema nathI. saMsArarUpI gADAne joDelA be baLadomAMne eka puravamAM ne eka pazcImamAM cAle te e gADuM udhuM ja paDavAnuM. mATe strI keLavaNIne prakAra thavAne aneka prayatna thavAnI jarUra che ane eTalAja mATe keLavAyelI strIo bhaNelI strIonI khAsa pharaja che ke teNe evI sArI rIte cAlavuM joIe ne sadavartanazALI thavuM joIe ke lokone tenuM joIne pitAnI putrIone keLavaNI ApavAne utsAha vadhe. bhaNelI strIe upara e eka meTo bojo che je tenA AcaraNathI lokonAM mana strI keLavaNI tarapha dhIkAra upanna kare che, strI keLavaNane bhAre dheko pahoMce. navarAzanA vakhatamAM sIvaNa, guMthaNa vagere strIo pitAne jema kAma karI zake ane dharma nItInA vra vAMce evI Teva paNa kanyA zIkSaNadAra paDavI joIe. keTaleka sthaLe temane aMgrejI keLavaNuM ApavAnI zarUAtanI kula sthApavAmAM AvI che tyAM sunItivAna ane anubhavI zrI zIkSaka, tathA purUSa zIkSake rAkhI kAma levAmAM Ave e pasaMda karavA jevuM che, halakI varNanI juvAna zikSIkAo ke juvAna para karatAM ucca varaNanI strI zikSakane Tharela pAkI umaranA purUva zIkSaka evI skUlomAM sArU kAma karI zake dharmanA saMskAra vinAnAM strI ke purUSa zIkSake bahu lIluM kare ema svIkArI zakAtuM nathI. keLavaNI khAtAnA nAnAthI te mArA sudhInAM sarva zikSake jyAM sunitIvAna che tyAM dazAtine samaya dura nathI ema nakI samajavuM. lIstrI keLavaNIne sAcA himAyatI. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hunnara udvege ane hIdIenI kuzaLatA. hunnara udyogo ane hIMdIonI kuzaLatA. 245 hIMdamAM hunnara udyoganI khIlavaNI karavAnA saMbaMdhamAM tapAsa calAvavAne nA. sarkAre je hIdI udyogIka mIzana nImyuM che, te kamizana samakSa mezarsa tAtA kaMpanInA sAkazrI khAtenAM lekhaDanA kArakhAnAnA menejare ApelI jhubAnI uparathI bhAluma paDe che ke e kArakhAnu kevuM deza hItakArI kAma jAve che. kamIzatanA pramukhe potAnA anubhava uparathI khullAM mane kabula rAkhyuM hatuM ke hrI~dIone je ghaTatI saMbhALa nIce tAlIma ApavAmAM Ave te te koIpaNa udyoga calAvavAne lAyaka che, ane cekasa jAtanA udyogo yuropIyane ke amerIkane ja calAvI zake tevI mAnyatA je eka vakhata dharAvavAmAM AvatI hatI te kalpIta che. ema sAcI khAtenA hIMdI kAmadAra taraphathI khajAvavAmAM AvatAM judAjudA pa kAranA sA ane bArIka kAme uparI jovAne mane che. sAkI khAtenA kArakhAnAnA metejaranI jubAnI te mInAne Take Ape che. ke hIdIne keLavatA rahI yurApIyana kAmadAra ne ochA karavAmAM ane hIMdIone temanI jagyAe phekavAmAM AvatA jAya che, ane vadhAre muzAlI bharelI AnA e che ke evA pheraphAranuM pariNAma kAmanI utpatI upara kazI mAhI asara pharatI nathI pazu tethI kAma sArU ja thavA pAmyuM' che. AvuM je ucu pariNAma AvyuM che tenu kAraNa e che ke kAmadArAne sArAM raheDANe ane puratA khArAka maLI zake evA la vAjama ApavAnI jema gADhatraNa rAkhavAmAM Ave che tema temane lakhatAM vAMcatAM ane gaNatAM ane sAthe aMgrejI bhAvavAnI sagavaDa karavAmAM AvI che tathA te uparAMta je koi khAsa abhyAsa tarapha temanI valaNa jaNAya che te abhyAsa tarapha temane vAMcavAnuM uttejana Apa vAmAM Ave che. A kArakhAnAnI khubI e che ke tenA kAmadAranA meTA jaye khetI karanAra abhaNa kAmadAromAMthI meLavavAmAM AvyA hatA, chatAM tevA kAmadAreAnI upara pramANe jatana levAthI tee muzkela gaNAtA udyoga calAvavAne lAyaka nIvaDayA che. hrIdIenI haMmezanI takarAra eja che ke tene potAnuM pANI bhUtAvavAnI taka ApyA vagara anuka kAmo temanAthI khanI zake ja nahIM evI vAte temane anyAya karanArI che, sAkI khAtenAM kArakhAnAnA menejaranI jubAnIne bIjo agatyano bhAga e kArakhAnAne aranI uddagA mATenI keLavaNI kevAM dhoraNe ApavI joe te saMbaMdhI che. menejara jaNAve che ke yunIvarasITInI keLavaNIne A dezamAM joIe te karatAM vadhAre agatya ApavAmAM Ave che. huM khAtarIthI mAnu hyu ke sArI keLavaNInI jarUra che, paNa eka sArI ane upayegI kAmadAra banavA mATe eka JAsAnIe yunIvarasITImAM javAnIjarUra nathI. je hIMdI udyogamAM paDavA mAMgatA hoya teNe Azare paMdara ke seALame varase zALA cheADIne je ghAMga tene gamato hoya tene lagatAM kA kArakhAnAmAM zIkhAu thavA kAmadAra tarIke cekasa mudata sudhI rahevuM joie, ane darmyAna phurasadane vakhate zALAne abhyAsa paNa teNe AgaLa vadhAravA tathA zIkhAu tarIkenI muddata purI thatAM jo tenAthI banI zake te be traNu varasa yurepanA kAi kArakhAnAmAM gALavAM ane tema karavAthI yuropIyanetA jevIja UMcI lAyakAta te meLavavA pAmaze. A jubAnI eka agatyanI khItA upara ApaNuM dhyAna khece che yunIvarsITInI uMcI keLavaNI tarapha ghaNA udAra vIcAra nahIM dharAvanArA keTalAke taraphathI khetI, vepAra ane uddegene lagatA abhyA Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA. sanA saMbaMdhamAM yunIvarsITInI DIgrIo ubhI karAvavAmAM AvatI jAya che. A sthitI che. glAMDa temaja hadamAM jovAmAM Ave che to paNa vilAyatamAM tenI sAme eka varga ubho thayo che, ane sAcI khAtenA menejare jema jaNAvyuM che tema teo kahe che ke kArakhAnAomAM judA judA udyogonI bAbatamAM kharekhara upayogI thavA mATe nAnAmAM nAnA kAmadAra tarIke kAma karatAM AgaLa vadhavAnI jarUra che, kemake tevI rIte saMgIna jJAna meLavI zakAya che, ane kArakhAnAmAM cahaDatA hedA dharAvavAnI lAyakAta meLavI zakAya che. AvI lAyakAta yunIvarasITIe TharAvelI copaDIo vagerenA abhyAsa mAraphate meLavI zakAtI nathI. vaLI yunIvarasITInI DIgrI meLavelA AsAmIo nAnA kAmadAronA jevuM kAma karavA tarapha valaNa dharAvatA nathI ane ekadama cahaDatA hoddA meLavavAnI icchA dharAve che. AvI. temanI mAnyatA bhula bharelI che. ane tethI bIjI rIte paNa upayogI thaI zake evA javAne pitAnA bhavISyane bagADavAnuM jokhama kheDe che. udyoga hunnaranI lAInamAM paDavA IcchatA AsAmIone uparanI hakIkatathI keTaleka bodha maLI zake che je upara teoe puratuM lakSa ApavAnI jarUra che. suratamAM mi. . punAnA vidhavA AzramanA jANItA sthApaka presara kaoNe surata khAte jIllA ane sesansa jaja mI. aDavANanAM bAnuM mIsIsa aDavANInA pramukhapaNa nIce eka jAhera meLAvaDA rUbarU strIo mATenI yunIvarsITInI pitAnI yejanA saMbaMdhe eka bhASaNa ApyuM hatuM. pramukha mIsIsa aDavANIe kesara karvenI oLakhANa karAvatAM jaNAvyuM ke teo hIMdustAnanI sannArIomAM uMcI keLavaNIne phelAvo karavAnA mahAna kAryamAM pitAno Atmabhega ApI rahyA che, teo potAnI A yojanA jAhera prajA pAse muke che ane teone temAM paisA ane kAma karanArAone jarUra che. chokarAMonI keLavaNI mATe goThavaNe thAya che. paraMtu chokarIonI yogya keLavaNI mATe paNa yogya vyavasthA thavI joIe. jude jude sthaLe chokarIo mATe skule khullI che. paraMtu tenI saMkhyAmAM vadhAro thavAnI jarUra che. AvI kulemAM keLavaNI laI uMcI keLavaNI levA mATe chokarIone punA khAte ekalavI joie, ke jene mATe prophesara kae ATalo badhe parizrama uThAve che. tyArabAda prephesara kae pitAnA bhASaNamAM jaNAvyuM hatuM ke hIMdusthAnamAM strIonI uMcI keLavaNI mATe koIpaNa jAtanI hAla sagavaDa nathI, hAlamAM ApaNAM kuTuMbe strIonI uMcI keLavaNI vinA sukhI hatAM nathI, eka chokarAne vilAyata keLavaNuM levA mekalavAne bApa khuzI heya te mA nArAja hoya che, kAraNa ke eka sarakhA visare dhaNuMghaNIANImAM hetA nathI. jyAM strIo ane tenI prajAmAM uMcI keLavaNI hoya che te ghare sukhI jovAmAM Ave che. muMbaI yunIvarasITImAM strIone ucI keLavaNI apAya che temAM hIMdI strIone aneka muzkelIo naDe che. saghaLI keLavaNI che eTale para bhA SAmAM apAya che te bahu kaThIna kAma thaI paDe che. vaLI e goThavaNathI je chokarI kumArIkA hoya athavA vIdhavA heya teja temAM bhaNI zake che, hIMdamAM 15thI 17 varasa sudhImAM chekarIo paraNe che ane hIMdu saMsAramAM patI hovAthI bhaNuM zakatI nathI, jemAM sudhAre tha Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidyArthI samakSa jAhera bhAva, 247 vAnI jarUra che. aMgrejI bhASA zIkhavA mATe sArI sArI copaDIo vaMcAvI, ane aMgrejImAM bolavA cAlavA mATe DIbeTIga kalAsa rAkhavo joIe. aMgrejI bhASA zIkhavA mATe bIjA ADA viSaye harakata samAna che. strI keLavaNI mATe madhyama vargano abhyAsakrama sakhA jeie. punA khAte amee mahAvIdyAlaya khelyuM che, temAM prAthamIka keLavaNIthI laIne meTrIka sudhInI keLavaNI apAya che. tyAM mAtR bhASAdAre gRha zIkSaNa Arogya tathA zArIrIka vigere saMbaMdhI zIkSaNa apAya che. strIone A jamAnAmAM uMcI keLavaNInI khAsa jarUra che. A kAma mATe ame e atyAra sudhImAM rU. 46000 je sadhaLA madhyama ane nIca varganA leka pAsethI bhegA karyA che. vidyArthI samakSa jAhera bhASaNa. muMbaI zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA vidyArthIonI samakSa dozI kuMvarajI ANaMdajIe gaI tA. 9-1ra-16nA roja bhASaNa ApatAM temaNe jaNAvyuM ke huM khAsa navIna kahevAne chuM ema nathI paraMtu anubhavane khyAla tamane pratItipUrvaka thAya te mATe kAMI kahevuM prAsaMgika pAruM chuM. tamAruM atyAre vidyArthI jIvana che. vidyArthI avasthA AkhA jIvanaparyata cAlavI joie ane huM mArI jAtane eka vidhAtha ja gaNuM chuM. nizALa ke koleja choDavAthI vidyArthIjIvana baMdha thavuM na joIe. manuSya manuSatvamAM kayAre Ave che te samajavAnI jarUra che. bhAbhakSma piyApeya ane kRtyAkRtyane viveka Ape tyAre pANIne manuSya kahevAya che. tyAM sudhI pazumAM ane tenAmAM kAMI taphAvata rahetA nathI. kRtyAkRtyamAM te bahudhA kaI jAti ke vyaktinA vicAra ane upadezamAM phera paDato nathI, kSamA, nikaTavRtti, saraLatA, paradArAniSedha adi aneka kRtya ane atyanA saMbaMdhamAM sarvane vicAra ghaNekha sarakho hoya che. piyAreya bhasmAbhanA vicAramAM kadAca taphAvata paDe che. dareka manuSya pitAnuM ya zuM che te samajavAnI ane tene khyAlamAM rAkhI saccaritravAna thavuM e tenI khAsa pharaja che. dareka prANI dhanavAna thavAne sarajAyele heta nathI. cAritravAna thavAmAM prayAsa paNa kare paDatuM nathI. e vAta kadAca vicitra lAgaze paNa satya vAtane satya kahevAmAM mahenata ke prayAsa paDato nathI. saccAstrivALI - vAmAM nItipUrvaka vartananI prathama Avazka che, ane temAM pragati karatAM dharmanI AvazyaktA che. nItiparAyaNa manuSya ja dharma levAne ane kahevaDAvavAne gya che. dharma tarIke kahevarAvavAne haka unmArgagAmIne ke anItine raste cAlanArane kAI paNa nathI. dharma eTale pharaja ane tene vizeSa artha karIe te tenA be bhAga thAya che. eka jJAna ane bIjI kriyA A bane caka vagara vAhana cAlI zakatuM nathI. samAnya dharma gRhasthane aMge kahevAmAM Avela che. ane vizeSa dharma tyArapachI AgaLa vadhatA Ave che. tame mArgAnusArInA zarUAtanA guNo vicAraze te nItinA mArgane e Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 buddhiprabhA, keTale avakAza Ape che. e tamArA vicAramAM AvI jaze. sAmAnya dharmane puSTi Ape tevA vahevArane Adaravo te ucita che. keTalAka guNa bIjanA, keTalAka jamInanA, keTalAka vRSTinA ane keTalIka AjubAjunA sagonA che tema guNa mATe samajavuM. saraLatA, dayA, vatsalatA e jamInanA guNa che. eTale judayamAM hRdayanI ArdatA hoya tene vadhAre lAbha thAya che. enI jamIna eTalI sArI rahe che ke emAM bIjA guNe khecAine Ave che. bIjo guNa dAkSiNyane che. pitAnA kArya ke vakhata bhega ApI parakArya tatparatAne vAstavika dAkSiNya samajavuM. e paNa jamInane guNa che bahu agatyanuM che. keTalAka vAkaye khAsa lakSamAM rAkhavA yogya che. 1 tame tamArA mAtA pitA athavA vaDIlanI AjJA uThAvavA tatpara raheje. 2 tame niratara sadAcaraNa thavA prayatna karajo. 3 jenI sahAyathI tame sArI sthitie pahece. tene tame bhUlI na jazo. 4 tamArA pratye jemaNe ucca AzAo bAMdhI che te pUrNa karavA ahaniza tatpara raheje. 5 tame tamArA adhyApake pratye bhaktibhAva rAkhajo. ( vinayathI vidhA prApta thAya che e vacana. 6 tamArA sahAdhyAyIone pratye premabhAva rAkhaze. mAyALu paNane ahiM abhyAsa zarU karI dejo. 7 tamane je sAdhane maLyA che tethI ane ahIMthI abhyAsa pUro karyA pachI jainadharmanuM tAtvIka jJAna meLavavA pUratA sAdhane meLavyA karaje. ( tamane jaNAvaze ke mahatvavALa janaparma che. anyatra evI vizALatA kadI joze nahi. ane temAM koI prakArane bhinnabhAva jovAmAM AvatA nathI. 8 tamArI potAnI kRti sArI mAThI che te samajavA mATe vicakSaNatA meLavaje. 9 vepArI potAnA lAbha nukazAnane saravALe dIvALIe mUke che tema tame tamAruM pitAnuM saravaiyuM mUkI zake tevI sthitimAM rahe ane tene mATe khAsa saMbhALa rAkhaje. 10 tame niDara thaze paraMtu vyavahAra daSTie paramezvarane ane vAstavika daSTie tamArA AtmAne bhaya rAkhaje. A vAta khAsa dhyAnamAM rAkhavAnI che. 11 tamane nAstika kahe tethI Darazo nahi paNa nAstika thaze nahi. zaMkA kahelI khoTI mAnIne na karavI, paNa Azaya hetu samajavA game teTalI zaMkA karavI ane samAdhAna puchavA. zaMkAnA kAraNathI keI nAstika kahe te Daraze nahi. paNa beTI vAta karavAnI IhA rAkhaze nahi. 12 tame svataMtra thajo, svataMtra vicAravALA thaze, paraMtu svacchedI na thaze. 13 tame sahAdhyAyI ke tyAra pachI vyApArI ke adhikArInI spardhA jarUra karajo. IrSA karaze nahi. 14 tame DAhyA thaze paNa deDhaDAhyA na thaje. (A sAhI bAbata che paNa bahu agatyanI che) anubhavathI ane ThokarathI ja A bAbatanI akkala Avaze. 15 tame kutajJa thaze paNa kRtagha na thaje. enI pravRti ane arthe bahu sUkSma rIte vicAravA gya che. Amabhega ApavAnI ghaNI jarUrIAta che. banate Atmabhoga ApI tamArA kuTuMbane mane ane dezane udaya karavAmAM sAdhanabhUta thavA vicAra karaze. sAdI paNa upayogI vAta karI che te vicAraze, AzA rAkhuM chuM ke A vAtane tadana sulI na jaze. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAra sudhArAnI samIkSA 240 saMsAra sudhArAnI samIkSA. ( rA, rA. saMdhavI. ) amadAvAdamAM A mAsanI AkharanuM aThavADiyuM konpharansa ane ane carcAethI bharapUra pasAra thayuM che. temAM TemparansanI konpharansa, keLavaNInI konpharansa, saMsArasudhArA chenpharansa ane prAMtika (lITikala) kenpharansa tathA divALInA aThavADiyAmAM thayelI keLavaNI koransanI sAthe saMbaMdha dharAvanAra temaja saMsArasudhArAnI sAthe paNa sagAi dharAvanAra strIkeLavaNI saMbaMdhI carcA, te pahelAnA aThavADiyAmAM thaI hatI, Ama A Azvina kRSNa pakSacarcAo ane konpharansa tathA bhASaNanA nija vacce vyatIta tha che. chApAo (vartamAnapatro te saghaLAnI tAjetAjI ne laI cUkyAM che; ane vacce have keTaleka samaya te hilacAle vije upajelA vicAre pacAvavAne ane ArAma levAne janasamudAyane maLI cUke che. have te carcAo, bhAvaze ane konpharanI pravRttinuM siMhAlakana athavA samIkSA karavI, e Anada temaja edha Ape tevuM che, tema te ApaNuM bhAvI pravRttinI dizAnI rekha AMkavAmAM upalegI thaI paDe tevuM che. jo ke dareka konpharansanI hilacAlane utpanna karanAra AgevAnoe pitApitAnI kanpharansane asAdhAraNa mahatvanI samajI te te konpharansane mahimA vadhAravAne pitAthI banatuM badhuM jora vAparI dIdhuM che, te paNa vivekapUrvaka avalokana ane vicAra karanArane te ekalI rAjakIya prAMtika konpharansa konpharansa e nAmane cogya jaNAze. bAkInI badhI kanphara nsonI pravRtti te paDyuM che ke A prAMtanA meTA gaNAtA puranA pramukhapaNa nIce bharavAmAM AvI hatI, ane temAM dekhAva badhe konpharansanA jevoja karavAmAM AvatA hatA te paNa te konpharansamAM AtmA na hatA. te kenpharansa te taraMgI vyaktinI banelI spaSTa satya jaNAtI hatI. te itara konpharansa che ke rAjakIya prAMtika konpharansanA mahimAnI chAyA pitA upara levAne kevAkala karatI jatI hatI. te paNa temAM te samaSTi rU5 viraTAtmAnI prabhA jaNAtI nahatI ke je prabA rAjakIya prAMtika kenpharansamAM virAjatI hatI. jo A TekANe ApaNe upamAne upayoga karIe te prAMtika rAjakIya kenpharansa te vidhipUrvaka ane zraddhAyukta karAtA brahmabhojananA jevI ejisvI ane pavitra jaNAtI hatI. keLavaNuM karansa te brahmabhojana thaI rahyA pachI Itara vagara tarelA anAthI sudhA, vAcaka brAhmaNe, jamavA mATe buma pADatA brAhmaNa jevI jaNAtI hatI. Temparansa kanphara nsa te kutarAM ane kAgaDAne hAMkavAne rahelA nApita ane vasavAyAM jemAM Akhare jamavAnAM hakadAra gaNuya tevAM pAchaLathI jamanAranA kolAhala jevI jaNAtI hatI. ane saMsArasudhArA kinpharansa te manuSyathI chatara ane eMThAM patarALAmAMthI eThavADa laI jyAM tyAM eThavADa uDADanAra paNa pAMkhe chevAthI badhAne mAthe bhamanAra ane sarvanA tiraskArane pAtra paraspara akaLAtAM kAgaDAM ane samaLIo jevAM pakSIonA kAMgarALa ane uDAuDa jevI jaNAtI hatI. bIjI konpharansamAM paNa jyAM saMsArasudhArArUpa kAgaDAe eMThavADa uDADele tyAM tyAM amedhyatA ane asacinA aMze jaNAtA hatA. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA sadhaLI konpharanse te te pahelAM thayelI carcAe ane bhASA uparathI tatvasAra e nikaLI Ave che ke, kahevAtA sAMsArasudhArA hiMdamAM asthAne che, mithyA pravRtti che. A kathananAM kAraNo vAcaka varga AgaLa huM nIce pramANe rantu karUM chuM: 250 keLavaNI kaeNnpharansa te evI hakIkata odhIne sajakIya prAMtika kaoNnpharansa AgaLa raju kare che ke jethI prajAnI keLavaNImAM je khAmI hoya athavA keLavaNI khAtAmAM je khAmI hoya te dUra karavAne mATe rAjakIya phonsa nAmadAra sara AgaLa mAgaNI karavA tathA dalIla karavA samartha thAya. khAkhI prajAne keLavaNI baLe ane keLavaNI joie tevI maLe tethI prajA ane rAjA baMne sukhI thAya, keLavaNIvI para vadhe, viSayavAsanAnuM jaMgalIpaNuM ochuM thAya ane mana upara kALu rAkhI zakAya, tathA sArAsAra viveka Ave, ane petAnAM prajAta ane bIjAenA prajAvatAM svarUpalakSaNa samaya. sudhArAnuM kharuM kAma te keLavaNI karazeja. temaja Temparansa eMTale sana ane asatyane noMdha paNa keLavaNIthI-jo keLavaNI vAstave maLI haro te-thaze. eTale keLavaNI kanpharansa e vagara tatare paNu brAhmaNu che. te prAMtika rAjakIya paSid(kAnpharansa )nA uddezanI dizAmAMja madada kare che. Ane paNa sa'sArasudhArA pariSad rUpa kagare polITikasanA Uccha ane nakAmA bhAga rUpa eDavADa uDADIne koi kArda aMze -keLavaNI ane purUSa-keLavaNInI khabatamAM anarthakAraka azauthI bhraSTa kare che. tethI A kaMLavI konpharansane paNa pAkarALamAM rahelA zuddha brAhmaNe vegaLethIja pIrasavA yogya dhAre che. ATalI aci ane asabhAvanAne pAtra bicArI keLavaNI paNa kahevAtA suArakAnA sauthIja thAya che-keLavaNI vAAya che. Temparansa TaeNnkaransa mavamAMsA niSedha kare che, te amana ane hiMsA tathA abhyaThya rUpa kAgaDAne kutarAMne hAMke che, paNa te hAMkavuM dhanavRddhine abhAve ne e tevuM saphaLa thavuM nathI. tethI sudhAra kamanyenI rkamaya H athavA nunI ane upAgitAnI dalIlo pa kAgaDA khoTI peliTiksa (rAjanItinA evArDa kI A Temparansa konpharansane paNa eDI kare che. tApaNa nAmadAra sarakAranI karI nAnA bhiAvavAnI mAhiMtI ane AMkaDA tathA hakIkata vagere rAjaya kAnpharansI pUrA paDavAnI seva, A Temparansa kaoNn ransa bajAve che. te te pazu kAMika upayogI che. tathA pArTa mesIne kAgaDA kUtarAM hAMkanAra pagI ane nApita vagere manuSyanI upamA A Temparansa konpharansune mATe adhosatI che. cr paNa have jju pelI sAsIyala rIkeAna-sasArasudhArA konpharansa polITIkala kevinsIalaoNnsanI sAthe saMbaMdha dharAve che ? phAM ni. teNe tenA AgevAtAe meza evuMja rasagu" meghama te medhama kukyAM kare che ke jyAM lagI ApaNA le 'saMsArasudhAraNa nahi kare tyAM lagI ApaNAM lokAnI unnati thavAnI nathI. te pelITikala hilacAlanAM samajavuM ane bhAga levo eneja sudhAraka maLye unnati samajatA hoya te tevI rIse te jee sudhAraka anya nI hetA te pachu tevI polITikala hilacAlenI khAkhatamAM samaje paNa che ane bhAga paNu le che. temAM vaLI sudhAraka kahevAtA DAMsIe ane lAga sAdhue karatAM paNa jInA vicAranA pazu bhaNelA ane nahi maLelA paNa pe!lITikala hilacAleAnA saskAra pAmelA, junA vicArana! mANye polITikala liyAnI khAkhatamAM sArI per3e samaje che ane bAga paNa le che--eTaluMja nahi paNa dhana vageretI Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAra sudhArAnI samIkSA. 251 - - - - - - - - - - - - - - madada karI che paNa sudhArakama karatAM vadhAre Ape che. tenI sAthe jeo saMsArasudhAraka vargamAM gaNatA nathI temAM eka prakAranI aMtaHkaraNanI adhika udAratA mAlama paDe che. tenA karatAM ulaTI prakAranI mananI sAMkaDI vRtti saMsArasudhArAnA himAyatIomAM mAlama paDe che. koI paNa lepaTopAgI rASTriya kAryamAM paMsAne bega tathA bIje bhoga junA vicAranA mANase sudhArakama karatAM ghaNo vadhAre Ape che, te chatAM kArabhArano DeIo pitAnAja hAthamAM ekahaththa rIte rAkhavAnI khaTapaTa ane upa karatA saMsArasudhArAnA himAyatIo. najare paDe che. tAM paNa A viSayamAM junA vicAranA mANase rasAkasI ke adekhAI karI dezanA kAryane mAmalo bagaDavA upara AvatA nathI. paNa saMsArasudhArAnA pakSanA mANase AvI junA pAnI bhalamanasAI lAkha I perAnA hAthamAM DeI laIne ucharatA chekarAo AgaLa pitAno mahimA batAvI pitAnA dhahI ane prajAtrane nAza karanAra vicAre pitAnI svadeza sevakanI peThane eThe rahI pasAravAnI yukitao race che. A vArtA have junA vicAranA pakSanI najare adhika caDhatI jAya che, ane tethI have e prasaMga najIkaja kadI Ave ke dezahitanI bAbatomAM paNa saMsArasudhArAnA himAyatIonI hAjarI, e eka vizepanuM kAraNa thaI paDe. ne Ama thAya che temAM have junA pakSane vAMka gaNAze nahi. paNa "saMsArasudhAraka"nI chellIomAM jamavuM ane pAMca pATalA nAMkhIne jamavuM evI pelIrasIne deva gaNAze. ane have junA pakSanA manuSyane e paNa pratyakSa samajAtuM jAya che ke kenpharansa ane kogresa jevI rASTrIya bilamAM "saMkara sudhArake" je bhAga le che te konpharansa ane kogresanI pavitra vedI upara nagara "saMsArasudhArAne nAme pUjAtA pretanI upAsanA karavAnA hetuthI ja. A kAraNe je kAMi vizeSa khaLabhaLATa have utpanna thAya te tene deva te sudhArakama ane temanA lAgavagamAM vaNatA rASTrIya hizvacAnA AgevAnene ja mAthe raheze. "saMsArasudhArAnA anuyAyIo te vastutaH pitAnAja anucita havasene mATe nikaLelI bAre ghara vyakita che, ane temAM prajAkIya tatvane eTale svarUpalakSazune naSTabhraSTa karanAra vyakti che. teonI hAjarI e samaSTi :jAnAM durbhAgya che, ane temane prAdhAnya ke mAnyatA che paNa kAraNathI A palI, e rASTrIya hilacAlane jokhamamAM tAravA barAbara che, ema e hilacAlanA AgevAnoe lakSamAM rAkhavAne samaya pAse AvyuM che. mI. basunA bilane kAraNe prajAnI lAgaNI sarvee joI che; ane evAM aDapalAM karIne karavAnI paNa "sudhAra kema"nI prakaTa jaNAya che. to AnA pariNAma rASTrIya hilacAlomAM i vALAmukhI utpanna kare te tene megha ane svachaMdI uddhata vyatine che, ema rASTrIya hilacAle nA AgevAnoe pUrepUruM dhyAnamAM rAkhavuM joIe che. hiMdI janasamAja dharmano upama kadI sahana karI zakaze ja nahi, e vAta pratyeka hiMdIo dhyAna bahAra kaI paNa karaNathI rahevA devI joItI nathI. saMsAradhArAnA je uze che te kevA che ? Ane tapAsa sAthI pahelA kara ghaTe che. varNAzramane nAza kare ane tema na banI zake te te uddeza dhyAnamAM rAkhIne varNazamanA nAzane mATe saDaka nAMkhavAnuM kAma karavuM. vaidhavya vrata vagere je sadgaNe AkhI jAtigata dharmAcaraNa che, tene teDIne vyaktigata munasaphI upara ANI mUkavA. kanyAone agya umara lagI kuMvArI rAkhavI, strI keLavaNI agya rIte vadhArI devI ane strIpura Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2para buddhiprabhA. bane ayogya rIte samAnAdhikAra karIne teonI vaccenI maryAdAne ane premane nAza karavA tathA uparanA uddezo siddha thAya tema nAmadAra sarakAranI dhArAsabhA dvArA kAyadA ghaDAvI tathA ke dArA tevA phesalA karAvIne hiMdu dharmazAstranA niyamo upara chInI mAravI. keLavaNIkhAtAmAM paNa evA ja bIja ropavAM. AvA te e "saMsArasudhArA"nA uddeza che. A udeze bhAratavarSanI hiMdu prajAnuM hita karanAra ke ahita karanAra che, e bAbatane vicAra eka bAjue hamaNAM rahevA daie, topaNa te uddezanI bhAratavarSamAM jarUra zI che? te praznane ja vicAra karIe te paNa ApaNane sahaja mAlama paDaze ke, evA udezevALo "saMsArasudhAre" e A dezamAM asthAne che. sarva prakAranI unnatinAM kAraNa te vidyA, kaLA, uga, zArIrabaLa ane manobaLa tathA adhyAtmabaLa che; ane te prApta karavAnI anukULatA te bhAratavarSanI saMsArapaddhatimAM sai karatAM adhika aMze che. paNa te sasArapaddhatine mya rIte upayoga karavAne badale temAM sudhAro karavAne nAme bagADo karavAthI te zI unnati thavAnI che? je kadI evA saMsArasudhArAmAM ja lADave rahyA hoya te jeo "saMsArasudhArA" mAM namunA tarIke mAnavAmAM Ave che teoe koi paNa prakAranI ujati keTalI ane kevI rIte sAdhI che tene uMDA utarI vicAra karavAmAM Avaze to jaNAze ke e "saMsArasudhArA" mAM unnatinuM kAMI mULa rahyuM nathI, paNa amuka sudhAraka anya vyakti koI amuka aMgenI vacce amuka padavI, pratiSThA ke pesA pAmelI hoya te uparathI upalaka vicAra karanAra koI ema mAne athavA manAve ke, "saMsArasudhAre" unnati karanAra che te te kevaLa beThuM ane bhUkhaMbhareluM che. tenI sAthe "saMsArasudhAraka tarIke bahAra paDelA mANase teonA "saMsArasudhArAnA siddhAMtane amala karatAM keTalA mUrkha banyA che ane duHkhI thayA che, te paNa avalokana karavAmAM Ave te mANasane samajAya ke, "saMsArasudhArA" e unnatine badale vizeSataH avanatija kare che. paNa tevI sudhAraka vyaktio "gadheDe beThA te ke savArI maLI" ema mAnIne pote paDyA chatAM gaDI uMcI rAkhe ane temanA aMdhazraddhALu upAsako temAM temane mahimA mAne te temane vAravA mATe koI navaruM beDuM nathI. bhAratavarSe hajAro varSane anubhava karIne potAnI gRhavyavasthA bAMdhI che, temAM "saMsArasudhArA"nuM eDa khAvAnuM karavuM e te sAjI kAyAmAM bhUta ghAlavA jevuM che? gRha vyavasthAmAM dezakALa vagerenA prabhAvathI koI kaI bAbatamAM koI koI pharaka paDI gayo che, e vAta kharI. paNa e pharaka paNa te dezakALa vagere sthiti sudharatI jAya che, tema tema nikaLI jato jAya che; ane bhAratavarSanA hiMduonI gRhavyavasthAnuM mULa ane thai te evAM majabuta ane sajIvana che ke, te te merU samAna aDaga ane suvarNamaya che. eTaluM ja nahI paNa enAM DALAM pAMkhaDAM vividha prakAranAM hovA chatAM temAM ekavAkayatA ane vAstava svataMtratA che; jyAre hAlanA kahevAtA sudhArAmAM temanA pitAnAja hAtha paga temane aTavALe Ave che. temaNe ejevAM sAdhane je phaLe upajAve che, te temaNe bhArelI phokayatene juThI sAbIta karI Ape che, emanA bAMdhelA aDasaTTAne zekhacallIna taraMga jevA karAve che, emanA belo vadati vyAdhAtavALA thaI paDe che, tenA vicAra ane vyavahAra paraspara athaDAI paDe che. A badhAnI upara upahAsapAtratAnI dhajA te e pharake che ke, teo potAnAM saMsArasudhArAnA kevaLa mUkhAi bharelA ane vinAzakAraka vicArane temaja Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAra sudhArAnI samIkSA. 253 tenI bhUlabharelI bhajavaNIne bacAva kevaLa mithyAbhimAnI AMdhaLA chatAM dekhavAne DALa karanAra jIvarAma bhaTTanI peThe kare che. A uparAMta vaLI e saMsArasudhArakone temanI vetaraNa karanAra koI temanI yogyatA pramANe maLe che ane temanAM "arADa vAMkA" batAvI Ape che, tyAre teo sabhyamAnyatAne DoLa karIne mahilAvarAvanI mA je te caTaka caDhAve che, ane bIjAone asabhya TharAvavAne temanA cApalusIA vakIla maDaLane prajAsamUha pAse nyAya levAne judA purAvA ane juThI dalIla karavAne jyAM tyAM hAjara karI de che. bhavatu ! paNa satya te Akhare satyarUpe tarI Ave che, ane sudhAraka pakSanuM khaTAre te temanA ja mukhya mahArathIo ane sArathIonA mukheja nikaLI Ave che. AnA DAka dAkhalA vAcakavargane lakSamAM rAkhavA mATe, ane saMsAra sudhArAnA himAyatIo ane temanA anuyAyIo paNa kRpA karIne teparathI kAMI badha laI pAchuM vALI jue, te temane mATe paNa nIce TAMkIe chIe - (1) juna maryAdA sthApakavarga prathamathI kaheto hate, ke strIo ane purUSoe bhegA bhaNavAthI skulamAM amaryAdA thavAne saMbhava che, temAM strIone jhIkAvavI e sAruM nathI. kemake tevI strIpuruSa baMnenA hitane hAnine saMbhava che. A kahevuM sudhAraka hasI kADhatA, vidhAvRddhinI himAyatanA mujAvara banI bIjAne dabaDAvatA. paNa A pherI keLavaNI kenkara nsanI pUrve hilacAla tarIke thayelI strI keLavaNI saMbaMdhI carcAmAM gujarAtamAM sudhAraka kahevAtA senyanA hAlanA senApati rAva bahAdUra onarebala ramaNabhAI mahIpatarAma nIlakaMTha muktaka kahyuM che ke keLavAyelA loko bAraNe strIo pratye mAnanI vAta kare che ane bhASaNe kare che, paNa kolejomAM bhaNatI yuvatIo pratye yuvaka vidyArthIo asabhya vartaNUka nahi chAje tevI calAve che, mATe strIo sArU skule ane koleje judI ja hovI joIe. keTalAka varSo upara "bramaNacaMdra "nA lekhake te pustakamAM prajAne cetavaNuM ApavA Aja prasaMga prakAra tare karaDAkI karIne ghaNI manahara rIte cItaryo hato. te vakhate badhAya sudhArakamAe tenA lekhaka pratye sanmyamanyatA bharelA humalA pitApitAne phAve tema paNe ane beTI rIte aMgata artho kADhI kADhIne paNa karyA hatA. eTaluM ja nahi paNa "bhramaNacandra"nA lekhakanA pakSamAM belanAra mane paNa sudhArakamoe temanI marajI pramANe varamaNImAM lIdhuM hatuM, ane Amane te haju paNa "bramaNacaMdra "nA lokapriya nAmathI AMcakI ja thaI Ave che. paraMtu nyAyI jagata have ghaNA saMtoSathI pratyakSa joze ke je khAmI hAlanI zikSaNa paddhatine aMge bhramaNacaMdranA lekhake citrI hatI, teja prakArane pikAra strI keLavaNuM ane saMsAra sudhArAne gujarAtI paMcanA zeTha mAnavatA rA. ba. ramaNabhAI mahIpatarAma nIlakaMTha bI. e. ela ela. bI. nA pramANurUpa mukhamAMthI nikaLyA che. eTaluja nahi paNa saMsAra sudhArAnA sAthanI joDe pitAne hAtha meLavI cAlanAra bIjA grejyaeTa ela ela. bI. sadagRhastha strI InsapekaTaro rAkhavAnI darakhAsta mUkatAM strI keLavaNI viSenI carcAmAM spaSTa rIte kahyuM hatuM ke-"kolejomAM yuvaka yuvatI vidyArthIo pratye kAMI asabhya ceSTA ke bhAva kare, te te jANe "gadhA pachI sI mAM gaNAya, paNa insapekaTara, kula mira upara athavA meTI umaranI chokarIo para asabhya daSTi kare che, e to bahuja dhikkArane pAtra che. bahu vivecana na karatAM maryAdA jALavI saMkSepamAM huM kahuM chuM, ke AvA dAkhalA banelA che. tethI ja huM A darakhAsta karuM chuM." Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA (2) hAlanI keLavaNIdhI strIomAM yAgya avaguNo ane durguNo utpanna thavAno pArka bhaya junA pakSanA manuSyonA hatA tenI hAMsI ane eTaluMja nahiM paN eve mata darzAvanArane te 254 --- guNo AvavAnA nathI. pazu ula anaeNka che-eve mata svataMtra rIte vicAra karanAra karaDAkI sudhArake acchI taraphathI karatA, keLavaNIne nAme Avata. paNa khara paNa strI keLavaNI saMbaMdhI carcAnA prasaMge pArasI grejyueTa yuvaka nI cAvavALAe siMha garjanA karIne jaNAvyuM hatuM ke, navI zrI pheLavaNIthI pArasI kAmane keMdra nukasAna thayuM che, tenA karatAM to te strIe abhaNa rahI hA, to paNa mArI manu ane de rAtu vadhAre bahetara te sudhAraka kahevAtA varganA satyane agADI pADanAra grejyueTa preralayaMsa 6. ThAkAre paNa mI. cAyavALAnA jevAja prahAra strI keLavaNInAM hAla thayelAM pariNAma upara karyAM hatA. AthI spaSTaja thayuM che ke, saMsAra sudhArAnA himAyatIonI pravRtti temaja je phAi pravRttimAM teomAMne kATa khArA lAkaDI karatA hoya, te pravRtti sArAM phaLa kaMpanI zakI nathI; e prayAga puraspara siddha thAya che. (3) mela TrenIMga kolejana! vA zikSaka mI gaTulAla gepIlAla khI. e. vI kaMLavaNI saMbaMdhI carcAmAM mahetIjIe sAthe khelatA hatA. tyAre temaNe kahyuM hatuM ke, uccavarNanI strIo mahetI nu kAma zikhavI temaja mahetIka tarIke nAkarI kara AgaLa paDatI nathI, te zerAnIya che. mI. gaTTulAla pote nIca ke uMca varNane taphAvata roTI beTInA vyavAramAM paNa nahI gaNavAnA siddhAMtanA himAyatI che ane te siddhAMtano amala karavAne medAnamAM paDelA vInara hovAnA sudhAraka maMDaLamAM duSTa dharAve che, te chatAM paNa temana mAM ucavarNI ghaNI A mahetAjI thAya evI AkAMkSI ane nIcatraNanI ghaNI strIo naheDIjha ghaNI thAya che te viSe kAMika utarate bhAva 5Ta thAya che, tenuM zuM kAraNu ? saMsArasudhAnA hiMmAtIone kAMte kAMi potAnu gheranu ke dhaDAja nathI, athavA to tenu vartana kAMte temanA aMtaryAmI virUddha che, ke kAMte saMsArasudhArAnI vAstatra niSphaLatA che. (4) saMsArasudhArA pariSadanAM vidhavApurnalagna viSe TharAva mUkavAmAM AvyA, tyAre teno virUddha khelavAne tyAM bANusA chatA hatA, paNa temane khelavA dIdhA nahIM. vaLI phrojha DelIgeTeja te TharAva virUddha spaSTa mata darzAvyeka hate; temaja mI gAMdhI jevA suprasiddha sudhArake paNa vidhavA vivAhanA virUddha potAnA vicAra makkamaNe paNu vinayathI jaNAvyA hatA, te chatAM saMsArasudhArAnI maMdizathI unmatta thaI gayelA AjakAlanA eka ke be juvAnIAe temane peiMTa epha erDaranuM namAluM ahAnuM kADhIne A badhuM zuM sUcave che? khelatAM aTakAvyA hatA. sudhArAnI hoDImAM aneka kANAM, meTA bhagadALA revAM che. sugamAM yojanA, nakaze ke mApa kae nathI. sudhArAnI kabara bhAMgelI che, TAMTiya! eka bIjA sAthe aphaLAya che, ane sudhArA cakkara khAIne gaTaramAM paDelA hovA chatAM che.TAnI meM game tema lake che ane - Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAra sudhArAnI samIkSA. 255 ceSTA kare che. sudhArAnuM magaja cakkara khAtuM hovAthI potAnI pragati AkAza thatI thatI juve che, ane prAcIna maryAdAne lepa thaI gayele jue che, kemake sudhArAnI pitAnI cetanA DUbatI jAya che. (5) keLavaNI pariSadanA pramukha sAheba onarebala mI. setalavADa keLavaNI saMbadhe belatAM-"niSkalaMka" zikSaka vagere nImavAnI bhalAmaNane isAre kare che. vAta kharI che ke keLava khAtAmAM niSkalaMka manunI nimaNuka thAya, te tethI te khAtAnI vizvasanIyatA vadhe paNa kharI temAM paNa tevI vizvasanIyatAthI strI keLavaNInA hitamAM ghaNe phA ya thAya tathA uMcavaNanI mahetAjIo vagere vadhAre saMkhyAmAM utpanna thAya, paNa "niSkalaka" kahevuM ke tenA nirNayane ja saMsArasudhArAnI kahevAtI pravRttie dhUmADAnA goTegoTAmAM vAMkI dIdhuM che. igrejI rAjyamAM kAyadA pramANe prathama darzane saM koI niSkalaMkaja manAya che. temAM paNa sudhArAnI savaeNmanyatA te pratyakSa sakalaMkatAne paNa niSkalaMka banAvavAnuM jAdu jANe che. ApaNA dezanI prajAne bheTo bhAga are lagabhaga savaLe bhAga tipitAnI nAtajAtanI maryAdAnuM baMdhana pALavAmAM niSkalaMkatA mAne che-ane huM dhAruM chuM ke, temanuM e mAnavuM vyAjabI paNa che. vaLI jeo nAtajAtanI maryAdA choDI AhAra vihAra kare che, teone lagabhaga sarve bhAratavArIe kalakita mAne che. A vAta kharA. madhyAhna jevI khullI che. te chatAM bradharahuDomAM ane helomAM ane game tyAM khAnArapInAra yathecchAhArIo ane yatheravihArIo te pratikAnAM pUtaLAM ane AgaLa paDatAM enjane gaNAya che. prajane vagara keLavAyale kahevA bAga keLavAyelA kahevAtA bhAga karatAM hindu prajA tarIkenAM pitAnAM svarUpa lakSaNa vadhAre sArI rIte samaje che. phakata pazcimanI paddhati pramANe kAma karavAnI rItithI e abhaNa kahevAtA ApaNA dezI baMdhuo ajANyA hevAthI ApaNane bhaNelA kahevAtA manuSyane prajAne nAme karAtA kAmakAjamAM AgaLa paDato bhAga levA de che paNa tenI sAthe teo sArI peThe samaje che ke prajAne nAme ane prajAnA hitane nAme ApaNe bhaNelA AgevAne kayAM kayAM ApaNA gharanI mela kalpanAo karI ApaNuM taraMganI khAtara prajAvargane avaLe raste doravAno ane ApaNe bAdhelA pakSanI DIka vyaktionI rUcine prAdhAnya ApI prajAne nAme AkhuM gaLuM dALamAM calAvavAnI luccAI ramIe chIe. temAM paNa jeo bhaNelA chatAM svarUpa bhUlelA nathI, teo te ghaNI bArIka rIte sudhArakaM manI AMTIo chuMTIe ane prapaMca jALAnuM svarUpa samaje che. dezanA roga maTADanAra vaidya tarIke sudhArakAe Doka samaya te pitAne daMbha ThIka nabhAvyuM. paNa have temanI binaAvaData ane uMTava6 janasamAja jANI gayA che, tethI svarUpa bhUlelA vAhyo viThayA ane vaTaLyAe bAMdhelI vyAkhyA pramANenI "niSkalaMkatA" akaI leko ThagAya te samaya have dUra thatuM jAya che. tethI nAtajAtanA niyamone vADI temAM kRtArthatA mAnanAra athavA tevI himAyata karanAra manuSya keLavaNI khAtAmAM haze, tyAM lagI temanI pAse koI paNa hindu pitAnAM bALaka bALakIone vizradhdhatAthI bhaNavAne mUtAM khacakAze, evA samaya have sudhArakoe hAthe karIne Ape che. keLavaNI khAtAmAM nAtajAtanI maryAdA toDI nAtabahAra thayelA zikSako ane zikSikAe haze, tyAM sudhI uMcIvarNanI sabhArIo mahetAjIo Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 buddhiprabhA thavAne AgaLa paDavAno nathI. keLavaNInA nAmathI AkarSAine tathA potAnI aMgata jarUrIyAtane lIdhe kAi kAi DhagAya che athavA te! duHkhe pApe AMkhamIMcAmaNI karI evA kyakita zikSaka zikSikAonA saMsargamAM pAte Ave che, athavA peAtAnAM baccAMone mUke che paNa tethI hiMdu janasamAja keLavaNIkhAtA upara mAnanI ke vizvAsanI najare joro, ema mAnavuM e te dhumADAnA khAcakA bharavA barAbaraja che kemake evAM nAtajAta bahAra thayelAM athavA to nAtabahAra thavA yogya pazu keTalAMka kAraNathI nAtamAM vaDhALavAM paDatAM zikSaka zikSikAne bhaNelA sudhAraka manye niSkiMlaka samaje che, paNa je bhaNelA chatAM maryAdArakSaka varganAM che, ane jee abhaNu chatAM paNu pAtAnA svarUpa lakSaNumAM kAyama che, te evAM zikSaka zikSakAone khulle khAne "klata" cAritravALAMja gaNe che; ane yathArtha vicAra karatAM janasamudAyane e mata khela nathI, ema mAre nyAyane khAtara kahevuM paDe che. jyAM lagI purUSanI sAthe eka ghUsarIe rahI hAla hAlI karanArI TApaTipA ane cApacIpiyA keLavaNI khAtAMmAM haze, tyAM lagI AyamaryAdAnI aMdara rahenAra atizo paNa e keLavaNIkhAtA pratye mAnanI najarathI jonAra nathI. temaja leka aNucAthe athavA ajJAnathI" e khAtAmAM khetInI bALakIone mekalaze, ane jema bane tema gudA dhvaja rUmAMthI mANasa jladI bAraNe nikaLI jAya che; tema te zALAomAMthI peAtAnI bALakIene uThADI leze. chekarIonI skula ane kolejomAM paNa petAnA chokarAene meAlatAM have keTalAMka samajI ane vicArazIla vidyAne caDDAnArAM mAtApitAnAM hadaya dhruje che. kemake phalo ane pradharahuDImAM vaTALa karavAnA ane vachaMda anAcAra karavAne pavana phelAvanAra zaitAnA hAya che e vAta have dhIme dhIme janasamAjamAM mahAra phelAtI Aya che. prephesarA ane prinsipAle paNa khudda evA vicArAnA hoya che--e vAta leke jANatA jaze, tema tema keLavaNI khAtuM avizvAsane pAtra thatuM joja, emAM kAMU zakA karavA jevuM nathI. sasArasudhArA e kamaLa kumArikA sarasvatI devInA maMdiramAM paNa rakSetranI devI kAlikAnu AvAhana karaze, ane maryAdAyika hiMdu prAne nabhraSTa uchakhalA sAthe bhAthabaththA karavAnI jarUra pADaze. ave samaya nadI che evA baLukArA mane vAge che. tethI keLavaNIkhAtAmAM "niSkaMlaka manuSyonI yojanA saMbadhamAM keLavaNI pariSadanA enarebala pramukhasAheba karelI sUcanAnA amala thavA sa'sArasudhAreoNnTa, azakayatA nahi te duSkaratA utpanna karaze. vastuta: khetAM hAla je pavanavALA vyaktiyA keLavaNIkhAtAmAM che, tevI yukta rbhamAMja te khAtAmAM heta, teA kadI paNu e khAtuM cAlataja nahi, paNa brahmaca maryAdazALa rela mahetAne lIdheja e khAtuM cAlyuM; paNa have je patiyA e khAtAmAM svacchaMda prakRti ane pravRttivALI upajatI thAya che-e te e khAtAnA AkharI jamAnAnA khristA che. (6) saMsArasudhArA piraSadanA pramukha sADhuMba enarakhala prephesara parAMjape A punA krUgyusana kaoNleja jevI asAdhAraNu mahimAvALI kesejanA prinsIpAla che, teonA prastAvanA rUpa meralInA kAmbenAisa"nA bhASaNathI mAMDIne temanA pramukha tarIke mahAbhApaNu tathA upasaMhAra lagImAM bhAratavAsI zvetRma`DaLa arUcinAja bhAva darzAvatu hatu. temanA svacchaMda Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAra sudhArAnI samIkSA. 257 vicAre che ke dine nApasaMdaja paDyA che. thoDIka vAhIvAdI vaTahelI vyakti ja e bhASa@thI kALa unALAmAM khilatA javAsAnI zobhAthI vikasatI hatI. bAkI badhe ujaDa baMkha jevI nyatA jaNAtI hatI. "moralInA mAIsa" viSayanA bhASaNamAM pramukha tarIke birAjelA che. sAheba AnaMdazaMkarabhAI jevA saMsArasudhArakone vahAra karavAneja mATe sanatane hiMdu dharmanA ToLAmAM rahele mahedAra sajanyazALI vidvAnane paNa ena. che. parAMjape sAhebanA bhASaNamAM je khAmI jaNAI hatI. te che. AnaMdazaMkarabhAie je ke atyaMta kemaLa mukhamalamAM lapeTIne darzAvI hatI, paNa te joIe teTalI spaSTa hatI tema ena. - parAMjape sAhebanA saMsArasudhArA parivadanA pramukha tarIkenA mahAbhASaNamAM zrIyuta mehanalAla karmacaMda gAMdhI jevA ekaDamala ativarNAzramI zAMta vIranare paNa spaSTa kahyuM hatuM ke;- ena. pro. parAMjape sAhebanA vicAro evA che ke, kAM te te pUrNa saMyamI purUSane chAje ke kAMti pUrNa svacchadI mANasane chAje. zrI gAMdhIjI jevA mahimAzALI purUSanA A phaTakAnA sAme svachaMdI zabdane sAre artha paNa thAya che, ema kahI potAnuM mana ena. ke. parAMjapee vALyuM hatuM, tyAre koI kaMI chilA yuvaka sudhAraka mAe zrImAna gAMdhIjIne A uTa epha erDara kahIne besADI dIdhA hatA. paNa AjakAlanA ugatA yuvakene bhAnaja nathI, ke te temanI "saMsArasudhArA pariSada" ja A bhAratavarSamAM AuTa opha era arthAt nita kama bahAra che. bIjA sarva sudhAraka hovAne dAvo karanArane paNa me. parAMjape sAhebanuM bhASaNa viplavaka jaNAyuM hatuM ane sarve asaMtoSa darzAvatA hatA. paNa A sthaLe mAre kahevuM joIe ke, ona. pro. parAMjape sAhebanA vicArathI sudhArakoe te camakavuM joIe ja nahi. AmAM ena. ke. parAMjapene deSa ke khAmI che ja nahi. je deza che, te "saMsArasudhArAnI hilacAlane ane tethI upajelA vAtAvaraNaneja che. ena. . parAMjapene paNa TapI jaze. evAM phaLa "saMsArasudhArA" nA vipakSane A vaze. ona para che te syula zuSka nItimAM paNa dara che, paraMtu "saMsArasudhArA" evI vyakti upajAvI che ane saMkhyAbaMdha upajavaze ke jeo khulle bajAre durguNa ane durAcAra karaze, ane tene bacAva uccaka tatvajJAna vaDe karIne vAMkI mucho rAkhaze. mATe vivekI sajjanoe evI dazA thatAM pahelAM "saMsArasudhArA " nI uMDI ane prANaghAtaka khAImAM patA pahelAM saMsArasudhArAnA kSetramAM vaselA amRtama mahAvIra yahoma karIne phattehane mATe phALa mAranAra kavizrI narmadAzaMkare pitAnA anubhavI vRddha hasate ucI dharelI lAla guDIne (dharma vicAra") je layanI sucanAthI cetIne pAchA vaLavuM, evI mArI namratApUrvaka baMdhu bhAve "sudhArake "ne paNa vinaMtI che. Necessity of Chawls for the poor and Middle Class Jains in Bombay. Sir,--with a view to revive the interest of the Jain Public on the above subject I venture to take this opportunity of writing a few lines, its I have noticed with regret that this import Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 tant question has not met with that sympathetic consideration among the wealthy Jains residing in Bombay as it deserves. Bombay the Urbs Prima in Indis, has over twenty thousand Jain residents. The first step towarils the moral and social welfare of a community is necessarily the housing problem for its humbler classes without which it is futile to preach sanitation and look for any material advancement, Cheap and Sanitary dwellings, besides appreciably diminishing the high percentage of cleath mate, sliould tend to lighten the burden of living which is becoming dearer and dearer as time passes, as a great portion of the income is spent for rents, which might have been possibly sived to meet unsorescen difficulties such as sickness &c. It must be recognised that plague, cholera, consumption and a host of other diseases are directly the outcome of insanitary lwellings and surroundings. The following statistical figures of the mortality returas from the Annual Report of the Health Department of the Bosnbay Municipalty for the ycar ending 31st March 1916 show how frightful and terrible is the cath rate among Jains in the City of Bombay as compared with that of other communities and that for the whole City of Bonibay which is 24,17 per thousand in the year under reference:-- Population. Total No. of deaths. % of (leath rato per TO0O. of death rate per 1000 from plague. of Infant mortality per 1000. Race. ------ 2.50 Jains ... ... 20450 890 +3.49 752.20 Brahmins ...! 53636 972 IS.IL .48 i 535.58 Parsees 50931' 959 18.SI .13 153.28 Mahome .79 dans - 179346 5531 | 303.83 1 335.61 The Jain community is blessed with some wealthiest men in its fold and is it to their credit not to come to the rescue of their humbler brethern when the clarion voice of duty bids them to aid those that are in need? The Honorary Secretary of the Jain Association of India, speaking on the low rented sanitary Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijApuramAM ujamaNunI zubha mAMgalika kriyA ane te prasaMge keLavaNane uttejana. 25 chawis, gave out before the General Annual Meeting of that Body so far back as January last that in these clays of progress and civilization no orations or writings are needed to show innumerable advantages to the poor amongst our community by such sanitary but low-rented chawls, but I would ask my friend if he is in a position to show me any philanthropic Jain who has come forward with his benevolencu to mitigate the grievance in this direction till now. Of course one drop does not make an ocean, but I might very well say that where there is a will, there is at way". Tlence I have to again and again draw the kind attention of those who are blessed with means to come forward and dip their hands deep in their pocket to make this long-felt want a reality and thus remove the reproach that may be attributed to them before God for their apathy and indifference when they had power to lend a hclping hand, and to do full justice to the question under consideration. I once more desire to invite attention of the Jain Public te make substantial and all possible efforts with regard to Housing poor Jains in Bombay on sound lines and with great carnestiess. N. B. Shah vijApura urphe vidyApuramA ujamaNAnI zubha mAMgalika kriyA ane te prasaMge-jJAna dAna-keLavaNIne uttejana. vinapura e gujarAtamAM suprasiddha gAma che. tenA zeTha. maganalAla kaMkucaMda taraphathI kArataka vada 5 thI vada 13 sudhI ujamaNune mahatsava karavAmAM AvyA hatA. temaja zAMti snAtra bhaNAvavAmAM AvyuM hatuM. A prasaMge gAmane vAvaTA tAraNa vigerethI suzobhita zaNugAravAmAM AvyuM hatuM. amadAvAdathI khAsa benDe maMgAvavAmAM AvyAM hatAM. temaja pAlaNapurathI hAthI temaja mANasethI ratha vigere lAvavAmAM AvyuM hatuM. vaDAnI AthI apUrva zobhA banI hatI. ujamaNAnAM darzana karavA temaja vaDe jevA vijApuranAM AsapAsanA gAmanAM ghaNAM mANaso ekatra maLyAM hatAM. lagabhaga badhAM bhaLI Azare ATheka hajAra AdamInI medanI maLI hatI, zeTha zrI maganalAla taraphathI vada 11 tathA vada 12 nA divase be svAmIvAtsalya jamADavAmAM AvyAM hatAM. amadAvAda, surata, AkelA, pAlaNapura, muMbai, pAdarA vigere zeDagrInA saMbaMdhI keTalAka zrImAna zeDIA vigeree hAjarI ApI hatI. amadA Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 buddhiprabhA vAdathI khAsa karI zrIyuta zeTha jagAbhAI dalapatabhAIe hAjarI ApI hatI. pUjyapAda yoga niSTha AcArya buddhisAgara sUrijI tave birAjatA hovAthI temanA vadAthe A prasaMgane anusarI ghaNI saddaggastha ekaThA thayA hatA. pUjyapAda gurUzrInA prabhAvathI ane zeDathIna pUNya sarve dhArmika mAMgalika kriyAo nirvine pasAra thai hatI. zeThazrInA mitre temaja gAmanA pitAnA jJAtinA baMdhuoe A prasaMge zeThazrIne ghaNuM sahAyatA ApI hatI. A prasaMge noMdha levA jevI bInA banI che. ane tenA mATe pUjyapAda gurUzrI buddhisAgara sUrijIne dhaze dhanyavAda ghaTe che. zeThazrIne ghaNuM vakhatathI ujamaNuM puravAnI tIvra IrachA hatI. ane temanI IcchA tRmithI teone apUrva AnaMda thayo che. tenI sAthe teo keLa vaNI jevA vizALa ane jamAnAnusAra anivArya jarUravALA kSetrane bhUlI gayA nathI. tethI tenI A sthaLe neMdha letAM ane anahada AnaMda thAya che. teoe A zubha prasaMganI yAdagIrI nimitabhuta rU. 3000) jevI dAra rakama pitAnI zakita anusAra tatranI barDogane arpaNa karI vijApuranA vatanIo para apUrva upakAra karyo che. A sivAya rU. 1000) evI saratathI ApyA che ke A rUpIAne prathama lAbha pitAnI jJAtinA jaina vidyArthIo ke jeo A bAgamAM rahI bhaNatA hoya temane Apavo ane je pitAnI jJAtinA jana vidhArthIo nA hoya te koI paNa jaina vidyArthI ke je A beDIMgamAM rahI bhaNatA hoya tene Apa. A mujaba nIce pramANe paNa je madada boDIMgane maLI che tenI vyavasthA karavAnI che mATe te jJAtinA temaja anya jaina baMdhuone te beDIMgane lAbha levA vidhi karavAmAM Ave che. A zeThazrIe A vakhate keLavaNIne madada ApI che tema nathI, paraMtu temanA jIvanane ItihAsa tapAsatAM teo vakhato vakhata pustaka prasiddhi arthe temaja garIba vidyArthIone skolarazIpa artha kharca karatA AvyA che. teo jIve udAra temaja vepAramAM ghaNA kuzaLa che. teoe vepAramAM jema pedA karyuM che tema pitAnI zakti anusAra kharacI paNa jANyuM che. temanA vicAre janasamAjanI unnati mATe ghaNA che. temanA heja paricayamAM je AvyuM haze tene te jaldIthI samajAyuM haze. atyAre pitAnI jaIpha avasthA che. chatAM paNa temanI kAryamAM buddhi joI AnaMda upaje che. rA. rA. lallubhAI karamacaMda dalAlanA nAmathI atyAre janakoma ghaNI paricIta che. muMbaimAM je A badhuM ApaNuM samAjanA hitArthe samAjanI jAgRti arthe pitAnA AtmAno bhoga ApI rahyA che tenA mATe nakAme zeTha zrIyutano upakAra mAna ghaTe che. zeThazrIe temane pitAnA putravata pADyA che. ane atyAre temane unata sthitie mUkyo che ane temane jana komanA lAbhArthe kAma karavA dareka prasaMge pite chUTa ApatA hatA tema keTaleka vakhata padaranA paisA paNa te nimitte ApatA. AvA eka udAra ane puNyazIla purUSane nihALI ane apUrva AnaMda thAya che. pita je ke jhAjhA keLavAyelA nathI topaNa teonA uttama vicAre ane jainamanA bhalAne mATe lAgaNInA zabdo keTalIka vakhata bahu manananIya hoya che. temanuM kuTuMba vighApuramAM ghaNuM nAmIcuM che. temanA kuTuMbanA vaDerAoe mAmanA nAtanA bhalAne mATe ghaNuM kAma karyo che. zeThe gAmanI aMdara eka sArI pitAnA bhAI taraphathI dharmazALA bAMdhI che. temaja temanA prayAsathI eka janazALA paNa cAlatI hatI temAM beDIMga jevI eka agatyanI saMsthAne kAyama karI temanAM sakAryonI puSpamALAmAM maNake umerI te janasamAjanA hitArthe te mALA samarpaNa karI che. temanI pitAnI nAtamAM gAmamAM ghaNI Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijApuramAM ujamaNunI mAMgalika kriyA ane te prasaMge keLavaNIne utta. 261 pratiSThA che. eTaluM ja nahi paraMtu zrImaMta sarakAra gAyakavADa sarakAranA rAjyamAM paNa teone dhaNe mAre memo che. temaja rAjyanA mukhya amaladAro vaNikara subA sAheba vigere sAthe temane sAro saMbaMdha che. rAjyane vighAdhikArI varga paNa temane ghaNI sArI rIte pIchANe che. zrImaMta sarakAra gAyakavADa sarakAre paNa temanA nAmathI cAlatI beDIMgane sAruM protsAhana ApyuM che te ja te rAjyanI udAratAno AdarzabUta dAkhale che. pitAnI raiyatanA eka mobhAdAra mANasanA nAmathI cAlatI jAhera saMsthAne rAjya taraphathI ghaNI sArI madada maLe te eka rAjyakartAne keLavaNI jevA atyAre agatyanA viSaya paratvene apUrva cAha batAvI Ape che. zrImaMta sarakArano pitAnA rAjyamAM pharajIAta keLavaNIne kAyado teja temane te paratvene pUrva cAha sucave che. ane te kAyade bhaviSyamAM temanI prajAne ghaNo AzirvAda rUpa thaI paDaze. e nirvivAda ane niHzaMka che. amuka pitAnI vyaktinI unnati arthe dareka zeThIA zubha kArya kare te svAbhAvika che. paraMtu A zeThe te je kArya karyuM che te ghaNuMja abhivaMdanIya che kAraNa ke temane A boDIMgane je madada ApI che te sArvajanika zubha kAryane madada ApI che. AthI temanI kitamAM apUrva vadhAre thayuM che. temanA kuTuM bIe sArI sthitimAM che. temaja rA. 2. lallubhAI jevA temanA putravata keLavaNInA custahimAyatI che te amane AzA che ke zeThazrInA A zubha kAryane teo sAMgopAMga utAraze. tenA nibhAva mATe jo ke tene madada maLI che. chatAM A sthaLe kahevAnI jarUra che ke tene eka sArA havA ajavALAvALA sughaDa makAnanI khAsa AvazyakatA che. A mATe zrImaMta sarakAra gAyakvADa sarakAre, temanA saMbaMdhIoe, mitroe, gAmanA agrajoe khAsa lakSya ApavAnuM che. te sivAya te saMsthAne pUrNatA nathI, mATe A mATe sarve uparanA sagraha tuM te mATe dhyAna khecuM chuM. dezane mATe atyAre keLavaNIno pUrNa pracAra karavAnI jarUra che ne AvI saMsthAo tene pUrNapUrNa Teko ApanArI che. te AzA che ke uparanA dareka baMdhuo ane rAjyanA netAoe te bAbata pUrNa lakSa ApavAnI jarUra che. zrImaMta sarakAranI pitAnI prajA mATe apUrva lAgaNI, cAha, ane temanI prajAnA kalyANanAM kAme ane pAra che. te kalyANanA paramArthanAM zubha kAryomAMthI zrImaMta sarakAra A saMsthAne hAyamAM umere karI pitAne apUrva upakAra darzAvaze evI AzA che. zeTha zrIyutane A pApakAranA kAne lIdhe gAmanA agraja taraphathI eka mAnapatra ApavAmAM AvyuM che. jenI nakala A sthaLe raju karI che. te uparathI A saMsthAnA hevAlanI rUparekhA vAcakavRMdane samajAze. zeTha zrIyutane anyudaya thAo, ane teo diyuSI rahe ane paramAtmA kRpAe temanI dareka manavAMchanA pAra paDe. tathA temanI dayALu vRtti, paramArtha parAyaNatA, dharmaniSA sadA sateja rahe ane paramArthanAM ghaNAM kArya temanA hAthe thAo evuM icchIe chIe. mAnapatra ApavAnA zubha mAMgalIka divase je je sadagRhastho taraphathI vijApuranA vidyArthI nA lAbhArthe je je madada maLI che tenAM nAma vigerenI hakIkata A nIce darzAvavAmAM AvI che - Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 buddhiprabhA mAnapatranA meLAvaDAmAM jaina skelarazipanI rakamamAM madada Apa nAranA nAmanI yAdI:-- 125) dalAla lalubhAI karamacaMda muMbaI daravarSe ra5) mujaba pAMca varSanA papa) rA.rA. viracaMda kRSNajI punA dA. 11) pAMca varSanA. 55) rA. sa. rA. dalapata premacaMda amadAvAda, dA. 11) pAMca varSanA. 55) rA. rA. zA mohanalAla cunIlAlanI kaMpanI. muMbaI. dA. 11) 55) rA. rA. zA. gulAbacaMda nagInadAsa amadAvAda. da. 12) 25) rA. rA. vakIla mehalAla hemacaMda pAdarA. 15) rA. rA. zA. DosalabhAI hAthIbhAI amanagara. 15) rA. rA. zA. kaLadAsa vizvanAtha haDAsaNa. 15) rA. rA. zA. parazurAma jeThIrAma. 15) ra. ra, zA. lakhamIcaMda muMbaI. 10) rA. rA. zA. aMbArAma jecaMda vaDasamA. dA. 5) 440) bega hAusane madada ApanAranAM nAma, 33) rA. rA. zA. kesavajI govIMdajI muMbaI dava 11) 3 varSa mATe. 33) . sa. zA. kuMvarajI jhINabhAI khAnagAma. dA. 11) 33) rA. rA. zA. karasanadAsa govIMdajI muMbaI. dA. 1) 25) rA, rA. zA. muLacaMda chArAma. 5) rA. ra. bhaTa lIlAdhara jagajIvana vijApurA 25) rA. rA. vakIla vIrapAla vardhamAna vijApura 25) e. ke. premacaMda muMbaI eka varSa, 17) dA. 5) sadguNAlaMkRta sanmAna vibhUSitazeTha maganalAla kaMkucaMda. mu. vijApura. ame zrI vijApura nivAsI amArA aMtaHkaraNathI ApanA pratye kudratI rIte utpanna thatA prema tathA upakAranI nIzAnI dAkhala-atrenA Ape sthApelA vidyA sahAyaka vasati gRhanA vidyArthIo taraphathI-A abhinaMdana patra arpaNa karIe chIe te svIkArI AbhArI karaze. Ape tA. 25-3-1812 nA roja vijApuramAM vidyA sahAyaka vasati gRha ughADI para gAmanA vidyArthIone temanA vidyAbhyAsamAM saraLatA karI ApI hareka prakAranI anukuLatA karI ApI che ethI Apane temanA uparanA anahada upakAra thaye che. A saMsthAmAM temane Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ me gharanI strIoe levA netA DA 213 sAmAnya naitika ane vyavahArika keLavaNI ApavAmAM Ave che, eTaluMja nahIM paNu temanA kharcanI vyavasthA evI vivekasara karavAmAM Ave che ke bIjI AvI saMsthA karatAM ahIM bhojana kharca ochuM Ave che. aMgrejI zALAnA heDa mAstara rAza kALIdAsa yunIlAla tikhApavALAnI Ape A saMsthAnA suparinTenDenTa tarIke karelI pasadagI ghaNI uttama nIvaDI che ane tethI A saMsthAnI cAre tarapha phelAelI kIrtine mATe vidhArthIo, temanA vaDIlo tathA atrenI prajA Apane dhanyavAda Ape che. A ujhamAnA zubha prasaMganI yAdagIrI mATe Ape zAstra vizArada jainAcAryaM cAganiSTa mahAtmA zrImad buddhisAgarajI surijI ke jeonI A janmabhUmi che. teozrInA sadupadezane preraNAthI rU. 3000) traNa hajAranA vyAjanA rU. 180) eka seA ezI davaO A saMsthAnA kAyamanA vibhAga mATe tathA rU. 1000) nA vyAjamAMthI jaina vidyArthIAne ziSyakRtti ApavA badala TrasTaDIDa karavA icchA darzAvI vidyAdAna taraph apUrva prema atalAvI A pattuM nAma amara karyuM che. ApanA taraphathI AdaravADImAM jaina strIone dhAnika keLavaNI ApavA mATene eka varSe keTalAMka varSathI cAlu karavAmAM Avyo che; A uparAMta pApakAe DIjI ghaNI sakhAvatA ApanA taraphathI thayelI suprasiddha che. svaparAkramathI pramANuikapaNe eka bAheAza vyApArI tarIke nAma kADhI lakSmI prApta karI tenA sadbArge vyaya karA che tethI vijApuranI pranane ghaNA harSe thAya che. sukhAH pUjJasthAnuM guru na ca hi jJa = caya A mahAna vAyanI satyatA ApanA guNAe atAvI ApI che. Apa svabhAve zAnta prakRtinA che, ApanI ati tIvra saskArI ucca buddhi che. ApanI sAdAI ne bhalAi dAnA vyApArI AlamamAM vikhyAta che. ApA neka nAmadAra pratApi zrImaMta sarakAra gAyakavADe sayAjIrAva mahArAjA sAheba jemaNe peAtAnA rAjyamAM keLavaNInI abhivRddhi karI che temanI sarakAra taraphathI A saMsthAne dar mAse rU. 10) dasanI madada maLe che te jANI te rAjnmapitAno aMtaHkaraNu pUrvaka AbhAra mAnavAnI taka A prasaMge vizvapuranI prazna hAtha dhare che. ApanI peThe ApanA kuTukhIe tathA snehI A saMsthA tarapha potAnI sahAnubhUti darzAvI prasagApAta madada karatA rahI ApanA nAmane ora dIpAvaze evI AzA rAkhIe chIe. chevaTe atrenA eka jaina agresara, netA ane dezahitaciMtaka ane bhUSaNarUpa zaherI tarIke A hajIpaNa vadhAre dhana meLavI A saMsthAne mATe sArUM havA ajavALAvALu suzobhita makAna baMdhAvI ApavAnA temaja jaina kAmanA bhalA mATe kALajI rAkhavAne yaza prApta karI akhaDa sukhAnada bhAgavI dIrdhAyuSI thAA evI zubha vAMcchanA pardAdvaita pharI viramIe chIe. vinapura tA. 20-11-1916, zeTha bhIkhAbhAI lallubhAI DhAsI cunIlAla dalasukhabhAI vakIla mAdhavarAva sakhAzama lI. ApanA ame chIe. dAsI meAhanalAla jeThAbhAi zA, becaradvAsa purottamadAsa vakIla vIrapAla vardhamAna, zeDha Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 buddhiprabhAshrii vijApura-zeTha maganalAla kaMkucaMdanA tyAM udyApana mahotsava prasaMge mAnapatra ApavA samaye-gavAyalAM gIto. (saM. 1973 kArataka vadi 10 ne sema tAra0-11-16) zubha. 1 zubha. 2 zubha 3 zubha. 4 zubha- 2 zubha. 6 zubha kIrti kamAI, rahI jaLa che:I, zeTha maganalAla bhAipunamacaMdra para mukha ujajavala, kIdhuM guNa bahu pAi, jIvadayAdhAraka duHkhavAraka, lIdhI pratiSThA vadhAI re. vijApura ajavALyuM dharmanuM, ujhamaNuM karI beza, sArvajanika zubha bAiMga sthApI, pAmo sukhaDAM hameza re; pazuvadha thAtA te aTakAvyA, devI AgaLa je; AsapAsanA gAmomAMhi, A aSTamI tahare janadharmanI zobhA vadhArI, jone karI sahAya, svadhAma sagapaNa dila dhAryuM, bhakti hRdaya klakAya re; nAta jAtamAM nAma dIpAvyuM, dIpAvyuM nija mULa, jaina komamAM mazahura thaIne, kIdhuM nAma amUlya re, gupta dhana dIdhAM ke bhAve, hajI devA taiyAra, bhAvamAM zubha kAryo karo bahu, thAo jaya jayakAra re; lakSmI lIlA pAmebahulI, vadhaze dina dina nara, vaMza paraMpara vRddhi thAo, AzIthI bharapUra re; dhanya mAtAne dhanya pitAjI, jenA putra rAjA vijApura dIpAvyuM guNathI, teje zobhe bhAre; bIjacaMdrane ammaravelI, peDe vadhe jagamAMhi, bhAna pAna sanmAna vadhI bahu, paDe na pAchA kayAMya re; puNyanuM bhAthuM bAMdhe purU, karI dharmanAM ja, zAsana de sahAya kare sahu, rAkhe avicaLa lAja re; zubha kAryo thAo zubha haste caDhatI kaLAe sAra, jaina-devagurU dharmanI sevA, pAme bhadadhipAra re; vijApuramAM vidyA vadhAre, kaMkucaMda suta zara, buddhisAga2 gurUnI kRpAthI, sukha saMpatti bharapUra re; AzIH saMte ApatA evI, kare dharmanAM kAma, vidhArthIo vinavIe ame, raheje avicaLa nAma re, zubha. 7 zubha, 8 zubha. 8 zubha. 10 gula 11 zubha. 12 zubha. 13 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raDavA kuTavAne niMdha rivAja. raka moTAM gharanI strIoe levo joito dhaDo. ApaNA dezanI sAmAnya zrImatAnI strIo ghara saMsAranA kAmakAjane tilAMjalI ApI ezaArAmamAMja divase pasAra karavAmAM zrImaMtAI mAne che, teonuM dhyAna nAmadAra sehena zAha bAnunI sAthe eka umarAvAdIne thayelI nIcalI vAtacIta tarapha kheMcavAmAM Ave che. ema kahevAya che ke eka dahADe navAM zehenarAha bAnu merIne eka umarAvajAdI maLavA AvI. vAtacIta daramyAna te umarAvajAdI belI ke be divasa thayAM mArI vahAlI putrI susta jevI paDI rahe che Aje meM tene kapaDAM ucAM karI joyuM te tenA zarIra upara keTalAka kuTakA tathA ujharaDA jevuM jaNAyuM. - " zarIra upara phaTakA ane ujhara-te kema bane? savAre tene navarAvatI veLAe tame te joyA hatA ke?" zahenazAhabAnue AturatAthI savAla karyo. nahi, navarAvavA-dhavarAvavAnuM kAma te AyA kare che. " umarAvajAdIe Tha! kaleje javAba dIdhe. AyA?! tyAre zuM sabaLa AdhAra tame AyA uparaja rAkhe che? mArAM nAnAM khagyAonI te huM pitaja saMbhALa rAkhuM chuM." zahenazAhabAnue kahyuM " tyAre zuM tame tamArAM baccAMone navarAvatI veLAe jAte hAjara rahe che ? umarAvajAdIe zaMkA karI. zuM hAjara? huM pite ja temane snAna karAvuM chuM. dararoja savAre huM pite ja temane kapaDAM paherAvuM chuM." samajavAM ? A chelA zabdo mahArANI merIe ghaNuM jussAthI uccArya hatA. AthI umarAvajAdInA aMtaHkaraNa upara UMDI asara thaI. AmAMthI ApaNe zrImatenI parAzrayI strIo kAMI badha leze evI AzA che. raDavA kuTavAno niMdya rivAja. ApaNA bhArata varSamAM ravA kaTavAne je siMdha rivAja ghara ghAlI rahyo che te nidha. rivAjane anA dazAzrImALI jJAtijanoe pitAnI jJAtimAMthI ghaNe bhAge nAbuta karyo che. tenI noMdha letAM Anada pradarzita thAya che. tene mATe jJAtinA mukhya netAone temaja samasta jJAtijanone dhanyavAda dhaTe che. te rivAjanuM haju ghaNuM nidarzana ghaNe sthaLe ane ghaNuM jJAna , tiomAM thAya che. te bahu caniya che. jyAre ApaNuM Arya zAstra-dharmanuM zAstra upadeza kare che ke vara rAma (gaelAne zera kare nahi.) tyAre ApaNuM bhArata bhagInI, Arya abaLAe te sUtra upara kALI bhramara jerI sAhIne kacaDe pherave che tenAthI bIjI I khedanI vAta che. e to svabhAvika che ke maranAranA svajanane pitAnA iSTa nehI sudhInA ciravirahane mATe atyaMta duHkha thAya che paraMtu tevuM badhAne duHkha thatuM hoya te asaMbhavita che. duzmane dilAsAnI jarUra che. paraMtu agnimAM ghInI peThe-dAjhayA upara DAmanI peThe bharaNu virahIne duHkhamAM duHkha karavuM e zuM Arya kahevAtAne yogya che? duHkhamAM umere karIneja ne majAvavAno che? baLatAne bALave e adhama kRtya zAstrathIja gaNAya che te pachI nehI saMbadhInuM zetAnA bhegA raDavAnuM kAma che ke tene koI paNa rItane dilAso A Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 261 buddhiprabhA. pavAnuM kAma che? koI kaheze ke e to vyavahAra sAcavavuM joIe. te kahevuM paDe che ke, vyavahAra te sAce che joIe ke daMbha bharelo dAMbhika have joIe. kAraNa ke maranAranA sabaMdhIne je lAgaNI thaI Ave che, rAvuM Ave che tevuM anya vyavahAra sAcavanArane thatuM nathI chatAM chatI kuTI bhAgavI, potAne raDavA lAgavuM; meM vALavuM ane sAmAne duHkha vadhu saMbhArI ApI duHkha ApavuM e zuM A abaLAonI raja che? vaLI ubhA rahI bhara bajAre upADI chAtI mukI chAtI kuTI bhAgavI. uMcA uMcA hAtha karI jANe maranAra svargamAM gayo te mane paNa sAthe svargamAM laI jAva evI rIte hAtha uMcA karI chAtI kuTavI e zuM vAstavika che? vRddha berIoe-rAMDarAMDa bairIoe te ulaTI dharma zAstra pramANe cheTI berIo karatAM vadhAre zarama marajAdanuM rakSaNa karavuM joIe tenA badale ughADI chAtIe bhara bajAre kare che e zuM ochuM zaramAvanAruM ane lajajAspada che? chAtI kuTavAthI je vaidika niyama pramANe hArTane nukazAna thAya che tethI zuM A abaLAo ajANa haze? vadhAre benI vAta e che ke chokarI paraNI tyAthIja rovA kuTavAnI amulya kaLAne tene abhyAsa karAvavAmAM Ave che. tyAre kahevuM paDe che ke zuM bhAratavarSamAM anya kaLAone nAza thaye che ke te ja kaLAnuM chokarIone adhyayana karAvavAmAM Ave che. zuM te 64 kaLAomAM rAvA karavAnI kaLAne samAveza thato haze? jo tema hoya te tenA himAyatIe patrArA prasiddha karI jana samAja upara upakAra karaze. jevuM kArya tevuM kuLa AghAta te pratyAghAta, Law of action and reaction revA kuTavAnI kaLAthI tenuM phaLa paNa rAvAnuM ja maLe e svAbhAvika che. ke dharma ke evI kaI zuzikSita vyakita A bAbatane anumodana ApatI haze? mATe A bahenee A niMdha rivAjane jaDamULathI ukheDI nAkha joIe. te temanI prathamanI pharaja che. je je jJAtioe tenuM unmelana karyuM che temane dhanyavAda ghaTe che. ane je je jJAtAmAM te rivAja pracalita hoya temane te ducha rivAjane nAbuta karavuM joIe. keI aMdagIne amarapaTe laI janmatuM nathI tema koInI jIMdagI rajIsTara thayelI nathI. je jAyuM te javAnuM che. puSpa khIle che ane karamAya che. sUryane udaya thAya che tema asta thAya che. vAdaLAM caDhe che ane vikharAya che. ema A saMsAranI ghaTamALa paNa cAlyA kare che. zAnio kahe che ke saMsAra e jheranA lADu che. AvuM tenuM vicitra svarUpa che. darekane sukha duHkha pUrva bhavakRta karma pramANe bhogavavAM paDe che. mATe duHkha e paNa svabhAvika che ne sukha e paNa svabhAvika che. mATe duHkhIne dilAso ApavAne badale duHkhIne dararoja mevALI chAtIo kuTI duHkhanuM smaraNa karAvavuM e koI paNa rIte ucita nathI. tene dharmasAa pApa gaNe che. iSTa viga ane aniSTa saMga e svabhAvika che. mATe tevA prasage dukhIne dilAso ApavAne badale tene duHkhathI tapavavuM, tene tenA duHkhanuM punaH punaH smaraNa karAvavuM tene mArtaNA zAstrakAra gaNe che. mATe te ArtadhyAna jema nAbuda thAya ane te duSTa rivAja baMdha thAya tenA mATe huM Arya bahenenuM dhyAna khecuM chuM, A rivAja baMdha karavAne jeo prayatna karaze teo atyaMta pUya upArjana karaze. mATe amArA keLavAyelA baMdhuone vijJapti karavAmAM Ave che ke dareka baMdhu A nidha pracalita rivAjane nAbuta karavA pitAnI kamara kacchI ane jana samuha upara upakAra karaze. lI. samAja sevaka, Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhu-prArthatA. 267 ka-prArthanA. * zrI paramadeva paramAtmA, oMkArarUpa karUNAsAgara, kRpAnidhAna, dvAdaza guNa virAjamAna, aSTAdaza doSa rahita, zAntarAga, rUcibhaya, kevalajJAna divAkara, naredradevedravaMdita jagadIza, arihaMta bhagavAnane amArA samyagajJAna pUrvaka namaskAra thAo. he parama kRpALa jagabaMdhu paramAtmA Apa anaMta jJAnAdika guNe karI sahita che. bhavya prANarUpa kamaLa ajJAna aMdhakAramAM bAi gaelAne vikasvara karavAne sUrya samAna che. saMsAramAM buDatA prANune tAravAne jhAjha samAna cho. saMsAra aTavImAM paribhramaNa karanAra ama sarakhA prANIne tAravAne Apa sArthavAha tulya che. satya asatya, nitya anitya, dharma adharma, mArga kumArga darzAvI para rasto batAvanAra che. A5 nirvikArI nirAdhArI, niralebI, azaraNuM, nirUpAdhi, aja, avinAzI, acaLa, acheTa, abheda, akSaya, azarIrI, anAvagAhI che. karma baMdhanathI mukata che. ame viSarUpa vivAdikanA bhegI thatA AtmikaguNarUpa prANune nAza karanAra chIe, Apa AtmaguNanA bhagI che. amArI tathA ApanI mULa sattA tathA mULarUpa eka che; paNa ame karma roga rUpI upAdhi sahita chIe ne Ape karma upAdhi jJAnarUpI vakarI curaNa karI nAMkhIne pitAnuM mULarUpe pragaTa kIdhuM che. Apa sarvA che, sarvadaza , svabhAvamAM lIna che ame parabhAvanA bhegI chIe, ame saMsAranI kriyA karavAthI jugArI chIe ane pitAnI di mukIne pudagalanI RddhimAM lIna chIe, tenA grAhaka chIe tethI cora chIe, Apa pitAnI cIjanA bhogI che. ame mumatIne vaza 5 yA chIe tethI vyabhicArI chIe. Apa potAnI sumatI strInA bhogI che tethI mahA ziLavAna che. ame aneka jIvane ghAta karIne pudgaLanA bhegI chIe tethI ADI chIe. Apa sarva jIvanA rakSaka che tethI mahA kRpALa che. ame krodhArinathI baLI rahyA chIe. Ape kSamArUpI pANIthI sarva karodhAdika agni zamAvI che. amane lebha viSadhara karyo che. Ape nirlobhatA rUpI buTTIthI bharUpI viSano nAza karyo che. Ape mAnarUpI parvatane namratArUpI vakarI curNa karyA che, saraLatA rUpI dALIthI paTarUpI mAyAne muLathI nikadana karI che. he paramAtmA kyAre huM pitAnA svabhAvamAM ramIza. mahAre ne tamAre ghaNe aMtara paDaze che. ajJAna rUpI moTA DuMgara vacamAM paDyA che. te divasa, te paDI ane te paLane dhanya che ke je divase ame jJAnarUpI vaje karI ajJAnane curaNa karIzuM he purUSottama paramadhAma nivAsI, sakalajJAna vyApaka, catu:khi devendra pUjya paramAtmA, dhanya che tArA AtmAne ke je anaMta jJAna darzana cAritra dAna lAbha bhegapabhaga vI anaMta avyAbAdha sthira sukhamAM magna thaI rahyA che. dhikkAra che amArA AtmAne ke je rati saMtAparUpa strInA anala kamaLadaLa kaTAkSathI lIna thaI phipAkanA phaLa jevA asthira zabda rUpa, rasa, gaMdha, sparza rUpI pulika sukhamAM magna thaI janma maraNa saMtApa rUpa dhAraNa capeTanA duHkhane sukha mAnI sahana karI rahyA che. he pavitra paramajJAnadhArI, jema paMkhI akhUTa samudramAMthI cAMca boLI pitAnA A bhAne tapta kare che paNa tethI karIne samudramAMthI kAMi pANI ochuM thatuM nathI tema che dhanA Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 buddhiprabhA nAtha tArA akhUTa jJAna samudramAMthI ama sarakhA dIna anAthane eka lava Apa ke jethI karIne ame tArA darzana rUpa amRtamAM tRpta thaI tArA dhyAnamAM lIna thaie. - he zaraNa dAyaka ajJAnatimirabhAskara viSaya kaSAya rU5 rAkSasanA bhayathI zaraNa rAkhanAra tuM eka che, parapudgalathI nyAre che, vaLI nizcayana karI zuddha che, evA he svayaM buddha amArA amAne ciMtAmaNI samAna jainadharmanI zraddhAnI mati ApI tene paya pANI nA meLApanI mAphaka tANa svarUpanI sAthe saMlagna kara, | he duvara saMsAravikAra A saMsArane viSe amArA janma, jarA, maraNAdika roga haraNa karavAne tAruM nAmarUpI auSadha evuM samartha che ke tenuM zravaNa thatAM ja aniSTa saMyoga viyegAdikanAM duHkha visare che, ane vaLI manamAM paramasukha samUhanA kalela pragaTe che. to te auSadha karaze tenA raMga kema nahi maTe ! maTazeja. he paramAnaMdakArI anta deva tAruM nAma jagajIne parama AdhArabhUta che, te kANukArI jJAnakaLAnidhAna cidAnaMda arUpI tuMja nitya che bIjuM sarve anitya che. mAstara hIMmatalAla maganalAla, - - sadbodha. (lekhakaH-sadgata dalakhuza . zAha), khare paNa te AnuM nAma ! eka kRpaNu vANuone sAta chokarAM hatAM temAM eka nAnA chokarAne tANa AvavAthI marI gayuM, tene bALavA sArU lAkaDAM levAne mATe eka lAkaDAM vecanAranI dukAne gayo, ane eka be traNa varasanA chokarAne bALavAnAM lAkaDAMnI zI kIMmata paDaze te vepArIne pUchyuM. lAkaDAvALo-tame nAnA sArU laI jAo ke meTA sArU 5NuM dareka muddA dITha rUpIe eka paDaze. kRpa-eka rUpIAnuM nAma sAMbhaLI chekarAnA mRtyunuM duHkha bhUlI jaI vicAramAM pa ne vepArI pratye tiraskAra karIne belI uThaze ke are lobhI vepArI "eka nAnA chokarAne bALavAnA lAkaDAne mATe badhe eka rUpI. bhalA mANasa kAMIka te ochuM kare jethI tAre AMgaNe pharIne AvavAnuM mana thAya, ame te kiyA eka vakhatanA gharAka chIe haju te mAre che chokarAM hayAta che, tethI ghaNuM vakhata tArI dukAne AvavuM paDaze, mATe suMdo bhADavAta bhUkhe na mare evuM rAkhazo te vAre vAre amArA bIjA chekarAone mATe paSNu baLataNa levA tamAre tyAMja AvIzuM." zikSaka ane vidyArthI, zikSaka kema atyA, harIlAla hamaNuM tu kzana sAthe zuM vAta karate hate ! harIlAla:-cha sAheba! zikSako-oya, tenA sAthe te zuM bolyo hato? Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta. 265 harIlAla:-ahIM Ava, huM tane kahuM ! zikSaka-zuM, ahIM Ava huM tane kahuM ! luccA, harAmI tuM bahuja badamAsa che, cAla nizALamAMthI bahAra jA. mane paNuM be adabathI bolAve che. - harIlAla-paNa sAheba, temAM mAre vAMka ? mane chagane puchayuM ke, harIlAla tuM ka pATha vAMce che, tyAre meM kahyuM ke, "tuM ahIM Ava huM tane kahuM (turata mAstara ThaMDA paDI gayA.) avinacI kare bApa-karA ! tArI AMkha kyAre ughaDaze? atyAre mArI vahAvasthA- ka:-(varaja) bApA tamArI mIMcAze ne tarataja mArI upaDaze. rogI ne ThekaTara, ragI:-kema kaTara sAheba? phalANa bATalImAM jhera che, ane phalANa bATalImAM bIjI davA che e je bATalIpara lakhyuM na hoya te kema karIne oLakhavuM ? DaoNkTara --are tArI akala? mukha eTalue jANatA nathI ke zuM? te oLakhavAne mATe pI jevuM eTale thayuM. je tarata maraNa thAya te samajavuM ke te gera hatuM (svargamAM jaIne ja ! ) ane jIvatA rahyA te jANavuM ke sAdI davAja te hatI! samaju chokare, bApa, bhA, ane nAnAM tathA meTAM chokarAM sarve khAvAne mATe beThAM hatAM temAM rasIkalAla ghaNe tophAnI hatI tethI tenI mAe hukama kIdhe ke -"rasIka tAre khAtAM khAtAM eka paNa zabda bilakula bola nahi. nahI te Aje lAvelAM dADama tathA bahAra garama thatuM masAlAnuM dudha tane jasae Azi nahi rasIke dADama khAvAnI lAlace vAruM chuM eTale sarve khAvAnuM zarU karyuM. evAmAM rasIkanI najara bahAra javAthI be ke-"mA eja bola boluM ke?" mAe AMkho kADhI gussAthI kahyuM ke -"khabaradAra pAchA be ke cUpa rahe?" rasIka A sAMbhaLI biyAre dhAkano mAryo mugo besI rahe, khAI rahyA pachI mAe pUchyuM - rasIka bola joIe tuM khAtAM khAtAM zuM kahevA jatA te?" tyAre rasIka be ke -"huM te ema kahevA karatuM hatuM ke," A bahAra dudha garama karavA mukayuM hatuM ke te kutara pI jAya che! mATe tene tame kADhI mUke paraMtu tamoe mane jarAe bolavA na dIdhane? tethI dhAryuM ke je aInA nA kIdhA upara huM kadAcIta belIza te mane dADama malaze nahi. bApa ane chokaro mApa:- kare tArAmAM ATalI badhI kuTeve kyAMthI AvI? ame te tane kadI paNa zIkhavatA nathI. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 buddhiprabhA che - hA bApa kharI vAta che ! je tamArI kuTevo ane zIkhavI dIdhI hatI te pachI tamArAmAMthI ochI thai jatane ! bApa:-(maratAM maratAM) chokarA! mane bahuja khoTuM lAge che ke, meM ATalI badhI mahenata karIne meLavelA paisA tArA hAthamAM Avaze. cheka -(uDAu hovAthI) bApA enI tame jarAya cintA karaze nahi e pitAne kAMI lAMbe vakhata huM mArA hAthamAM rokI rAkhavAne nathI ja ! zeThane bhikhArI.. sahavAranA pahoramAM potAnA AMgaNe eka bhikhArIne mArate I raTha:-jene? savAramAM uThayA ke lAgyA bhIkha mAgavA. are hADakAnA harAmIo! tame loko kAMI dhaMdhe karIne kema kamAI khAtA nathI? harAmanuM bhAgI mAgIne khAvuM ja mIThuM lAge che ke zuM? bhIkhArI-zeDa? tame koIvAra bhIkha mAgelI che kharI ke, jevI hoya tevI kharI vAta kahI deje he ke? zeka-alyA bhUkhaM? mAre te bhIkha zA kAraNe mAgavI paDe? meM Aja sudhImAM kaI vakhata bhIkha mAgI nathI, ane have pachI mAgavAne paNa nathI. bhIkhArI-jyAre tame bhIkha mAgI nathI, tyAre e dhaMdhe vagara mahenatane che, ema zA uparathI kahe che, ane tamane kahevAne adhikAraja zo che ? kAraNa ke, e bAbatane tamee haju anubhava meLavyuM nathI chatAM vagara mahenatane dhadha kahe che te beThuM che. mATe prathama tame temAM anubhava meLavo ane pachI kahe che ke, e dha mahenatane che ke vagara mahenatano? bAInI caturAI sipAI-are bAI ! A rastethI eka purUSa ane eka strIne ghoDA gADImAM besIne jatAM joyAM ke? bAITa-hAM jamAdAra sAheba? sipAi -gADInA ghaDA kevA raMganA hatA ? bAi:-bhAI gADI te eTalI jhaDapathI cAlI gaI ke jethI ghoDAne raMga ke have te mArAthI jevAvuM nahi. paraMtu gADImAM beThelI bAIne moDhA upara zILInAM cAThAM tathA tenA kapALamAM kaMkuno cAMdalo phakta mArI najare paDe hate. sipAi - dhanya che bAI? tArA jevI paNa najaravALI keIja haze. mAyALu mAtA, eka mIyane rAtre pahere bharatAM koI badamAse goLI mArI te barAbara kapALamAM vAgavAthI tarata marI gayA, tyAre gAmanA loko te maDadAne laI ghera AvyA. te vakhata WALa Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAbhimAnI ThAkora, 2za parano jakhama joIne tenI mA harSabhera belI uThI ke "khudAne baDI kherakI ke mere lakerI AMkha bacI gaI, jarA gaLI nIcume lagA heta te bicAre huM AMkha bilakula kuTa jAya gI" jIva gaye tenI te bIbIne karaja nathI. A joIne gAmanA lokone hasavuM AvyuM mithyAbhimAnI ThAkora, ekavAra koI ThAkora re AvIne beThA haze, tyAre temanA chokarAe AvI nIce pramANe kahyuM, chokara-bApu, bApu, cAlone kodalapuranA rAjAjI AvyA che. ThAkora:-kayAM che? kayAM che ? karo -kalAla pATapara ubhA che. ThAkora:-keTalIvAra rahenAra che? chokarA-maLavuM hoya te cAle, nahi to thoDIvAra pachI zItaLapura jaze. makara:-koI sAthe che ke? chokara:-nA keI nathI. ThAkara-vAsIA koTavALane kahe ke mULajI mahetAne bolAvI lAve, huM hAla AvuM chuM. bApa dikarA vaccenI uparanI vAtacitta sAMbhaLI pAse beThelA sarva loka acaMbo pAmA. ane vicAravA lAgyA ke A ThAkoranI AbarU te sArI jaNAya che. ke rAjao jevA temane ghera AvIne maLavA bolAve che. ane vaLI ThAkora paNa pitAne ghera mahetAne rAkhatA jaNAya che, paraMtu A vAta cittanI kharI khUbI koinA jANavAmAM AvI nahi. tenI kharI matalaba A nIce mujaba che. prathama chekare AvIne kahyuM ke;-dalapuranA rAjAjI AvyA che eTale ke ghere kodarAne roTalo karyo che. ThAkore kahyuM ke--kyAM che, tyAre chokarAe javAbamAM jaNAvyuM ke kalAla ghATa para che eTale speDhAmAM che. ThAkare pachI pUchayuM ke te keTalIvAra rahenAra che, eTale ke kaDhAmAM kyAM sudhI raheze? tyAre chokare javAba dIdho ke, thoDIvAra rahI zitaLapura jaze eTale ThaMDA thaI jaze. e sAMbhaLI ThAkore pUchayuM ke, sAthe kaI che ke, ene artha e che ke, keTalA sAthe khAvAnuM kAMI che ke? tenA javAbamAM chokare kahyuM ke, kAMI nathI. tyAre ThAkore kahyuM ke, ghAsIA koTavALane kahe ke, mULajI mahetAne bolAvI lAve. tenI matalaba evI hatI ke, ghAsanI eka pULI leI jA ane bajAramAMthI mULe laI Ava ke - TalA sAthe khAvAmAM Ave. AvI, bolImAM caturAI ane mithyAbhimAna ThAkoranAmAM bharAyelA hatuM, vAMcake samajyA ke haju paNa AvA ghaNA rajapUto hindustAnamAM hayAta che ke, je enA gharamAM hAMDalAM kustI karatAM hoya ane khAvAnA paNa sAMsA paDatA hoya chatAM abhimAnamAM taNAI jatA hoya che. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 buddhiprabhA kharA kaMjuse te AnuM nAma ? 1. AlAbAmA gAmamAM rahete eka kaMjusa pitAnA gharanA dareka mANasane bArIka akSare lakhavAnuM kahe che ke, jethI zAhI ghaDI khape, 2, AmAM rahate eka kaMjusa darara pitAnuM ghaDIALa baMdha rAkhe che ke, rakhene temAMnA sAMcA vahelA dhasAi jAya. 3. luisIAnAmAM rahetA eka kaMjusa pitAnA kuvAmAMthI kADeluM pANI potAnI tarasa karatAM paNa ochuM pIe che ke rakhene kuvAmAMthI pANI ghaTI jAya ane vaLI koI kaI vakhata te pADozInA kuvAmAMthI pANI corI lAve che, ane kahe che ke bacyuM e bApanuM !!, . mugala zahenazAha akabaranA vakhatamAM hiMdusthAnanA cAlatA lAhoranuM "patana" patra jaNAve che ke;-akabaranA vakhatamAM hiMdusthAnanA bajAra bhAva nIce mujaba hatA. eka maNa ghauMnA rU. -4-, javanA rU. 7-3-2, bAjarInA 3. 0-7-5, cokhAnA rU. 0-8-0, maThanI dALanA rU. 1-4-3, maganI dALanA rU. 0--2, khAMDanA rU. 1-4-0, DuMgaLInA rU. 0-2-5, ghInA rU. 2-10-1, telanA rU. 0-10-1, ane haLadaranA rU. -4-0. A bhAva 80 tolA pramANe zeranA ghaNuM karIne hevA joie. "keTalA badhA sastA bhAva." navAIbharI ajAyabIo (1) navasAra tathA kapurane vATI hAye lepa karIne hAthamAM devatAnA aMgArA laIe te paNuM baLIe nahi. (2) khAMDane kalorA paTAza sAthe meLavI rAkhI pachI e khAMDapara ucA gadhakane tejaba chAMTavAthI turata khAMDane bhaDako thAya che. (3) nAgaravelanAM pAna hAthamAM cALIne masaLavAthI gyAsaleTanI vAsa turata hAthathI dUra thAya che. (4) DuMgarInA rasathI kAgaLa para lakhIe te te akSare koinAthI dekhAze nahi. parantu te kAgaLane jarA devatApara tapAvavAthI kezarI raMganA akSare uThI nIkaLaze. (5) samudrapheNa ane vALane vATI dhoLA AkAnA kulanA rasamAM nAMkhI temAM kapaDuM bALI nAMkhI te kapaDuM paheravAthI game tevA varasAdamAM paNa bhAjaze nahi. (6) canakhaDIenAM pAnAM cAvIne pachI upara mATI khAdhI hoya te te mATI khAtAM sAkara jevI gaLI lAge. . (7) haDatALa, siMdura, manasIla ane gaMdhakane samabhAge laI vATIne lugaDApara copaDI te lugaDuM rAtre aMdhArAmAM eDhiIne pharavAthI sANasa agni jeve dekhAze. (8) TaMkaNakhAra tathA haLadarane vATI temAM dIveTa baLIne te dIvo saLagAve te tenI ta kezara jevI dekhAya. (8) lugaDAnI aMdara juvAranI narama poTalI bAMdhI yunAnI bhaThThI nIce jamInamAM dATI rAkhavI. eka vakhata cunAnI bhaThThI pAkI gayA pachI te juvArane kADhI lAvavI. A juvArane pAne hAtha lagADatAMja turata dhANI thaI jAya che. (kAlIdAsa) Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ujamaNAnI apUrva bhA. 273 ujamaNAnI apUrva zobhA. ja nA zeTha maNibhAI dalapatabhAinA bhavya navIna makAnamAM ujamaNAnI dIvya racanA karavAmAM AvI che, je jevA zaheramAMthI saMkhyAbaMdha mANunI dararoja garadI najare paDe che. ujabhaNAnI beThaka, sAmAna goThavavAnI khubI, suzobhIta sAmAna temaja sarva sthaLe ilekaTrIka raMga beraMgI lAla pILA paTI vigere raMgonA lAiTonI racanA temaja makAnanuM suMdIrapaNuM e ujamaNAnI zobhAmAM apAra AnaMda Ape che. vaccovaca bhagavaMtanI mukha pratimA ane cAMdInuM suMdara samosaraNa cakSune anahada AnaMdakArI ane herata pamADe tevuM che. samosaraNanI aMdara paNa zusobhita ramakaDAM vigere mukavAmAM Avela che. ujamaNumAM avalokana karatAM jaNAya che ke caMdaravA, cheDa, paMDImAM paisAne vadhu vyaya na karatAM pustaka pAnAmAM temaja sAdhu muni mahArAja temaja devaLomAM khapa Ave tevA sAmAna vigere tarapha vadhu lakSya ApavAmAM AvyuM che te stutya che. zeTha maNIbhAInuM kuTuMba AkhI jaina AlamamAM mazahura che temaja dharmanikapaNAne mATe paNa vikhyAta che. temanA kuTuMba taraphathI AvAM AvAM seMkaDe dharmanAM kAryo karavAmAM AvyAM che ane Ave che. ame A sthaLe kahevAnI rajA laIe chIe ke jevI rIte zrIdevInI zeThazrI maNIbhAInA upara saMpUrNa kRpA che tevI rIte bhAgyadevIe paNa temanA upara saMpUrNa anugraha karyo che. ane tethI karI amo AzA rAkhIe chIe ke teo jainamanA bhalAne mATe potAnI zakti anusAra prayAsa karaze ane temanA kuTuMbe meLavelI jAhejalAlImAM vRddhi karaze, kAraNa ke atyAre jainamamAM keTalAMka ghare ghaNI nirAdhAra sthiti bhogave che te temanA uhArArthe pite pitAthI banatuM karaze. teozrI zeTha ANaMdajI kalyANajInI ApaNuM mahAna saMsthAnA paNa agra gaNutA kAryavAhaka che. temaja traNa mIlonA mAlIka che te ane saMpUrNa AzA che ke teo jaina komanA bhalAne mATe je dhAraze te karI zakaze. A sthaLe eTaluM kahevAnI AvazyakatA dhAruM chuM ke zrIyuta zeTha maNubhAi AvA dharma udyotanA kAmonI sAthe pitAnA jJAtIbaMdhunA bhalAne mATe yojanAo jaze. temanAM vayevRddha mAtuzrI gaMgAbAI eka mahAna puNyazALI bAI che. temanA nAmathI ane eka jaina kanyAzALAnI saMsthA cAle che te sArA pAyA para cAle che. temaja te saMsthAne mATe eka dIvya makAna paNa karAvI ApavAmAM AvyuM che. A eka jaina kema upara vRddha vaDIla mAtAne temaja tenAM sahAnubhuti mATe temanA putrane jainakema upara apUrva upakAra thaze che. atyAranA jamAnA mujaba AvI rItanI keLavaNInI saM. sthAo, baDage, pAThazALAo ane nirUghasIne dhaMdhe lagADavA, udyama zALAonI jarUra che, ane ame AzA rAkhIe chIe ke ApaNe komanA netAe. dharmanI AvI bAbato para jamAnAnusAra vadhu lakSya Apaze. Haman mercy manuSya dayA eja atyAre A jamAnAnusAra vadhu upayogI che ane teja dareka baMdhuone bhAnAnusAra mudrA lekha tha joIe. mATe te tarapha jaina baMdhuonuM lakSya khecuM chuM. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA. vAstu"--zrIyuta zeTha maNIbhAi dalapatabhAinA ladhubhAtA zrIyuta zeThe jagAbhAI e pezatAnA bhavya navIna vilAsagRhamAM nivAsa karavAne arthe tA. 19-1-17nA rAja vAstuHpUna karI hatI. te zubha kAryane nimitte sattara bedI pujA bhaNAvI hatI. sasArika zubha mAMgalika kAryomAM dharmamAgatu' adhivezana e zubha ane davA gya che. zokajanaka maraNa. : amAne lakhatAM ati kheda thAya che ke A eDiMganA AnararI sekreTarI rA. rA. vakIla meAhanalAla gALadAsa potAnI pAchaLa 24 varSanI vidhavA, eka putra, be putrIe, ane eka nAnA bhAi vagere parIvAra mUkI tA. 8-11-16 nA rAja A phAnI dutIA cheDI cAnA gayA che. mahume A erDiMganI dA varSe sevA aAvI tenA upara parama upakAra karyo che. temanA avasAnathI A sasthAe potAnA eka kharA kAryavAhaka gumAvye che. mar3emane janma savata 1928 nI sAlamAM thayeA hate, tethI avasAna samaye temanI ummara mAtra 48 varSanI hatI. temanA pitA zeranA dhaMdho karatA hatA, ane temanuM kuTuMba ghaNuM pratiSThita hatuM. temaNe eka bAheAza vepArI tarIke potAnuM jIvana sArI rIte gALyuM hatuM. marhuma kAryakarALa hatA, ane janahitArthenA kAmamAM pathAzakti bhAga letA hatA. kheDiMga sivAya smApaNI keTalIka dhArmika saMsthAomAM paNu tee vakhate vakhata potAnA vakhatane bhoga ApatA hatA. pAnasa chanA deherAsaranA kAmamAM tee sArA bhAga letA. deDherAsarajInuM kAma zarU thayuM tyArathI potAnA avasAna samaya sudhI ghaNI vakhata pAte dara ravivAre prAyekarI tenI tajavIja karavA jatA hatA. ane tenA kAmakAjamAM ulaTathI bhAga letA hatA. tee satyavaktA temaja pramANika hatA. jo ke pAtAnA dhaMdhe vakIlAtanA hatA chatAM te kadi potAnI nekI cukyA nahAtA, e temanA paricayathI spaSTa mAluma paDayuM che. potAnA kepaNu asIlane svArthanI khAtara kadI paNa khoTI salAha ApI nathI, tema uMdhA pATA baMdhAvyA nathI. jee! salADu levA AvatA temane je potAnI dhyAnamAM besavuM te sAcA dIlathI kahetA hatA. A temanAmAM eka prazasya guru hatA. temane bahu thoDuM khAlavAnI Teva hatI, ane je kheAlatA te vicAra ane buddhi pUrvaka khelatA, tethI janasamAjabhAM temaja snehI sabadhI vargamAM temanA vacananuM ghaNuM vajana paDatuM hatuM. potAnA mukhe manuSyane nyAyapUrvaka sAce sAcu kahevuM pachI te tenA hitArthe hAya yA na hoya emAM mArA namra vicAra pramANe kahenAramAM sAmarthya ane sahunazakti sUcave che. anyanI bhUla tene kahevI ane tema karavAmAM sArUM khoTuM lAgyAnI darakAra karavI nahiM ane pUchanAra manuSyane nyAyazIlapaNe ane pramANikapaNe nIDaratAthI javAba Apave e guNu virala purUSomAMja najare paDe che. marhumanA hayAkAzamAM A guNunuM adhivezana hatuM, ne ke AthI karIne kdAca koI vyakti tarI kheDaTI rIte temane sahana karavuM paDatuM hatuM, chatAM paNa pote potAne kharAvAdI svabhAva tyajatA nahi. hAlamAM evA ghaNA mAlama paDe che ke je sAcI bAbatamAM pazu jo peAtAnA svArtha jatA hoya te, anyane sAcI salAha ke zIkhAmaNa ApI rAkatA nathI. paraMtu ApA marhuma vakIla mehanalAlabhAimAM te sAthe 274 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eDAMga prakaraNa. 275 niSTadoSa paNa nahotA. vadhArAmAM teo gabhIra, vizvAsu ane nItijJa hatA. temanA ucca jIv nathI temaNe sArI khyAti meLavI che. pote dIrdha dRSTivALA ane pramANIka hAvAthI traNA snehI sabaMdhIoe temane peAtAnA vIlamAM TrasTI tarIke nImyA hatA. temaja kAryakuzaLa hovAthI ApaNI atrenI keTalIka dhArmika saMsthAomAM temane mebara, sekreTarI vage2e hAdA upara nImavAmAM AvyA hatA. temanA avasAnathI jaina kAme eka zAMta paNa utsAhI ane saMgIta kAma karanAra ane eka parapakArazIla purUSa gumAvyA che. pote je je kAma karatA te kevaLa paramArthanI khAtaraja karatA hatA. dunIAmAM potAnI prIti vadhAravA ke nainAM aNumAM zuM kAvavA te kAMi karatA nahi. A batAvI Ape che ke tee eka AtmArthI purUSa hatA. dharmadRDhatA ane zraddhALupaNAne paNa temanAmAM guNu hatA. potAne vakIlAtano dhaMdho, maheALA vyavasAya hatA, te paNa teo devapUjana hamezAM niyama tarIke karatA hatA. temanA avasAnanI dIkSagIrI darzAvavA tA. 9-11-16 nA rAja A bhe MganI mene jIMga kamITInI mITIMga maLI hatI. ane khADIMganA presIDanTa rA. rA. zrIyuta zeDa jagAbhAi dalapatabhAinI sahIthI temanA kuTuMkha upara mITIMganA TharAvanI nakala tathA dIlAsA patra melI ApavAmAM AvyAM hatAM. TharAvanI nakala nIce mujakhkha che. " rA. rA. mehanalAla gAkaLadAsa zAhanuM saMvata 1973 nA kArataka suda 14 tA. 8-11-1916 nArAja vakhatanuM maraNa thayuM che. te A saMsthA sthApana thai tyArathI tenA onararI sekreTarI hatA. ane A saMsthAnu kAma chevaTa sudhI peAtAnA amulya vakha tanI bhega ApI tanamanathI karatA hatA. teeAnI narama tIyatamAM paNa A saMsthAne te bhUlyA na hatA. ane tenuM kAmakAja tIvra lAgaNIthI saMbhALatA hatA. temanA avasAnathI A saMsthAne bhAre khoTa gaI che. ane tenI neoMdha A kauTI zreNI dIlagIrI sAthe le che, " uparanA TharAvanI nakala marhumanA kuTuMba taraka mekalavA A kamITI pramukha sAhebane bhalAmaNa kare che. A sivAya pAnasara vagerenI kamITIe taraphathI paNa temanA maraNu mATe mITIMga bharI dIlagIrI darzAvavAmAM AvI hatI. lekhakane temane ghAr3A paricaya hatA te uparathI kahI zake che ke te eka sAcA dIlanA spaSTavaktA ane pramANuika sakstha hatA. temanA kuTuane dilAsA maLe ane temanA AtmAne avicaLa zAMti maLeA evuM aMtaHkaraNa pUrvaka vidhuM chuM. eja. zaMkaralAla DAhyAbhAi paDI. borDIMga prakaraNa. eDarvAMganA suprInTenDanTa mI. 'karalAla DAhyAbhAIe kheDagane cAre cheDavAthI temanI jagAe suprInTenDanTa tarIke mI. chaganalAla cunIlAla mhetA nimAyA che. jeoe pAlI. tANe jaina khALAzramamAM Azare traNu varSa sudhI menejara tarIke kAma karyuM che temaja iglIza skulanA rakSaka tarIke jemaNe ghaNA khaheALA anubhava meLavyo che. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 buddhiprabhA. --~-- A saMsthAnA naTarI sekreTarI rA. ra. vakIla mehanalAla gokaLadAsa bI. e. ela. ela. bI. gudarata thavAthI temanI jagAe rA. rA. vakIla choTAlAla kALIdAsa nimAyA che. rA. 2. kaladAsa umedacaMda jhaverI, amadAvAda rIpeLa, rU. 200 ApavA kahelA te paikI prathama rU. 100) ApelA te jatAM bAkInA rU. 100) AyA zrI bakSisa khAte tA. 10-10-16, rA. rA. vADIlAla chaganalAla ke. ghAMcInI piLa amadAvAda, bakSisa khAte ha. semacaMdabhAI rU. 10) aMke daza tA. 1ra-10-16. rA. rA. gabubhAi delatabhAI bakSisa khAte rU. 4, tA. 15-10-1. zeTha sArAbhAI DAhyAbhAI zeThanI poLa hAthIkhAne amadAvAda, bAbate vidyArthIone kerIe dara varSe Ape che te rU. 10) tA. 18-10-16. rA. rA. vADIlAla maganalAla chAdarIovALA che. pAMcakuvA kApaDa bajAra amadAvAda - kSisa khAte rU. 2) hA. manasukharAma ane pacaMda tA. 31-10-16. rA. ra. trIkamalAla khuzAladAsa vigere devazAnA pADe hA. pita. rU. 75 bakSisa khAte tA. 11-16, ra. rA. zeTha dalitacaMda jhaveracaMda jhaverI amadAvAda dozIvADAnI piLa mahArAjazrI panyAsajI mahArAjazrI AnaMda zatArajIe caturmAsa badalatAM te prasaMge bakSisa khAte rU.300 tA. 12-11-11 rA. ra. mehanalAla hemacaMda dayALa vANanI piLa amadAvAda ha. kezavalAla ghelAbhAI zeTha rU. 18) bakSisa khAte tA. 20-11-16. bAI devakara te jhaverI dolatacaMda jhaveracaMdanI vidhavA bAI ha. maganalAla dalasukharAma bakSisa khAte rU. 25) dezIvADAnI piLa amadAvAda tA. 20-11-16. rA. rA. lalubhAI tArAcaMda kula mAstara citaDA mahIkAMThA bakSisa khAte rU. 1) tA. 27-11-16, jamaNa. atrenA suprasiddha che. maNIbhAI dalapatabhAIne tyAM ujamaNunA zubha mAMgalika prasaMge beDIMganA vidyArthIone jamaNa ApavAmAM AvyuM hatuM. pustakonI pahoMca ane avalokana. sumati ane cAritrarAjane sukhadAyaka saMvAda. pejaka zAMtamUti muni mahArAjazrI vRddhicakrajInA ziSya munirAjazrI karavijayajI mahArAja. chapAvI prasiddha kartA zeDa jeThAbhAI paMjAbhAI mUlya amUlya A ladhu pustakamAM keTalAMka stavane uparAMta sumati ane cAritra rAjane saMvAda tathA Dara ane upadeza taraMgiNumAMthI udbhavelA praznottare ApI pusta kane vAMcavA lAyaka banAvyuM che. chelle jIvadayA tathA anukaMpAdAna vize paNa yogya kahevA mAM Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyaja rekarDa AvyuM che. munirAjazrI kapUravijayajI mahArAjanI kasAyelI kalamathI lakhAyelo saMvAda khAsa vAMcavAnI mane bhalAmaNa karIe chIe. paralokaprakAza mULa lekhikA sva. bena navalabAI pipaTalAla kevaLacaMda, vistArathI lakhanAra pipaTalAla kevaLacaMda zAha. raDavA kuTavAne hAnikAraka rIvAja dura karI besaNAMmAM vAMcavA mATe A pustaka banAvyuM che. 18 phermanuM A pustaka mRtyu sudhArasa ane zekazamana e be bhAgamAM vahecAyeluM che. pustaka vAMcavA jevuM ne rasika banAvyuM che. pahelI AvRtti badhI maphata vahecAI gaI che ne bIjI AvRtti ghaNI bhAga AvavAthI pharIthI chapAya che tema lekhaka jaNAve che. TapAla kharca che. mATe be AnAnI TIkITa mAgaNI karanAre lakhanArane lImaDA poLa, mu. amadAvAdane saranAme mokalavAthI pragaTa thaye temane mokalavAmAM Avaze. vya . prabhune hAtha bAjI che. kulyo phAlya phare che zuM badhu che jyAM e rAjI che, karuM huM, huM kare che zuM prabhune hAtha bAjI che. kanakavara rUDI kAyA paraMtu kAramI mAyA, thA mAM tuM hAhAyA, prabhune hAtha bAjI che. caNAvyA mahelane meDI, dipAvyAM kArIgara teDI, palakamAM Aga de keDI, prabhune hAtha bAjI che. karoDonI karI mUDI, kaMIkane mArIne jhuDI; lUMTAtAM lhAya dila uDI, prabhune hAtha bAjI che. bI. e. ema. e. thaI mahAle kaMikane dAda nA Ale; karI de mUrNa zuM mAle prabhune hAtha bAjI che. sutA putro gaNI hArA, gaNe tuM prANathI pyArA; maratAM baMdha si bahAra prabhune hAtha bAjI che. mukI de mohane mAyA, bhajI le vizvanA rAyA; vinaya enI mIThI chAyA prabhune hAthe bAjI che. vinaya 32 phakta ArAmanI kaphanI. chagaramAM nyAtanI vALA, are ! saLagI uThI bhAI ! bhale pANI taNuM pape, muke nahi bujhavAnI ? paDelA ghA badhA uMDA, kIdhe gamakhvAra che mujane ! bhale pada malamanA paNa, rUjhAvAne have nahi te! Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 buddikabhA ati jyAM jIma qIdhe! che, badhI sInA cIrAye che ! have e dila paDelA huM, nahi azru sare gayA hArA pachI kAi, tAM AMsuMja saraze kadApI keinAM saraze, have tu mAnaje have la khAkha thayeluM che, gaNI tuM khAkha bhasma jahA ! lagAvI skula pare e bhasma, bhaNyA kara nA maMtrA ! ne paDatI majhA emAM, have rame sanama cAhuM ! batta ArAmanAM jUnta, vinA khIjuM nahi mAgu ! are ! jalatuM jIgara kahe che, nahi e deSa kAne nahi ! racyA kimiyAgare kimiye, kare emAM naLI tuM zuM? paDA lyAnata hArI A, khalkanA sAja kuMchete ! prabhunA premamAM yejI, hradaya mhArUM have bhAI ! haramaMdIra-pIjha, harilAla trIkamalAla jAnI. brahma svarUpa. ( rAga-kalyANu tAla-dAdarza. ) paramabrahma H premabrahma : paramathala : premabrahma : premathyA-prANabrahma paramabrahmapriyabrahma : mAtRzrama pitaSThAbhrAtAne gini brahma : sakaLaRbha : vizvabhrahmaH snehabrahma zAMtine H : sAkhyA-satyadhA-svataH brahma-sArabrahma : putraSA-putrIma pUnita brahmarUpa thakhAH mAnavAma : devaprA : pazuthA-pakSikSA : huM chuM khAnuM che brahma-te che brahma-A che brahma : dhyAna zrI-sAnadhdhA-bhaktithA-bhAnabrahma : rima dIra-pIjha, eke ! nahiM ! juDAM tattvamrabha--sattvane : mRtyubrahma-me brahma paramabrahma-premathI brahma-hA-brahma-brahma. OM zAntiH zAntiH zAntiH harilAla trImalAla jAnI. It Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haTe spensaranI aya-mImAMsA. harbarTa spensaranI ajJeya-mImAMsA. AMglabhUminA sarva tatvavettAomAM haTe spensara suSasiddha ane gauravazALI gaNavAmAM Ave che. A mahAnubhAva tatvavettAe pitAnA vicArothI samasta saMsAranA prAcIna ane arvAcIna vicAramAM khaLabhaLATa karI mUkyo che. bhUmaMDaLanA sarva dezamAM enA granthane atyaMta Adara che. A mahAtmAne janma sane 1820 IsvImAM thayo hato ane mRtyu IsvI sana 1803 mAM thayuM hatuM. eNe ghaNA grantho lakhyA che. emAMnA mukhya mukhya nIcenA che ( 1 ) First Principles arthAta vijJAnanAM mULatatva. ( 2 ) Principles of Biology arthAt jIva-vidhA. (3) Principles of l'sychology amelia Haladid. ( 4 ) Principles of Sociology arthAta samAja-zAstra. (5) Principles of Ethics arthAt AcAra zAstra. A granthomAMnA prathama granthanI samAlocanA karavAne ane saMkSepamAM enA siddhAnta AlekhavAne uderA che. A grantha be bhAgamAM vibhakta che. prathama bhAganuM nAma "a " (The Unknowable) ane ditIya bhAganuM nAma "ya" (The knowable ) arthAta prathama bhAgamAM je cIjo jANI zakAtI nathI henuM dhyAna karavAmAM AvyuM che ane bIjA bhAgamAM je thI jANI zakAya che henuM nivedana karavAmAM AvyuM che tyAre prathama bhAganA siddhAnta tapAsIe. (1) dharma ane vijJAna (Religion and Science.) haTe spensaranuM evuM kathana che ke saMsAra koI evI vastu kiMvA vAta nathI ke jemAM satyane kaMi paNa aMza na hoya, asatyanI vAtamAM paNa satyane kaMI aMza avazya rahelo hoya che. manuSya AnuM hamezAM dhyAna rAkhavuM e ISTa che. evI aneka bAbato che ke je sarvathA asatya manAya che. paraMtu sUkSma dRSTithI vicAratAM emAM paNa satyane kaMine kaMI aMza aMtargata hoya che. dAkhalA tarIke - prAcIna itihAsa ane kathAo vAMcavAthI mAluma paDe che ke pahelAM loko rAjAne izvara athavA devatA hamajatA hatA. enuM baLa enI buddhi ane ene adhikAra dharanAja ee mAnatA hatA ke devatAo samAna ee eenI pUjA karatA hatA. e samayanA ke ema mAnatA hatA ke prajAnA dhana ane jIvana para rAjAne pUrNa adhikAra che, kaMIka kAla pachI A vicAramAM parivartana thayuM. lokoe rAjAne Izvara athavA devatA mAnavAnuM choDI dIdhuM. paraMtu ene adhikAra devatAne rahyA. loko ema mAnavA lAgyA ke rAja kaI devatAne aMza che. kAlAntare A vicAramAM paNa parivartana thayuM. rAjA na rahyuM Izvara na rahe devAMza. pachI ene adhikAra Izvara athava devatAnA adhikAra saMdaza thaI gayA. ema mAnavA eo lAgyA ke Izvare athavA to koI IzvarAMze rAjAne A adhikAra Ape che. atae loka rAjAne Izvarane pratinidhI gaNavA lAgyA ane ene zAsanAdhikAra Izvaradata mAnava Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 buddhiprabhA lAgyA. vidyA, zikSaNa ane sabhyatA vadhavAthI A vicAramAM paNa parivartana thayuM. rAjA kevala dayA, dakSiNya jJAna Adi guNone Adarza purUSa manAvA lAge. rAja-bhaktine artha paNa badalAyo. pahelAM rAjabhaktino artha rAjAnI AjJAnuM pAlana e karavAmAM AvatA hate. dharmAdharmanA vicAranI kaMI paNuM AvazyaktA nhetI. te pachI e artha gaNavA lAge ke prajA rAjAne AdhIna rahe che; AthI rAjAnA samAna ane AdaranA je niyama cAlatA AvyA che hene anusarI prajAe vyavahAra karavA joIe. - jyAre iMglaMDamAM rAjAne gAdIethI uThADI bIjA rAjAne gAdIe besADavAnI rUDhi prayalita thaI tyAre ema mAnavAmAM AvatuM ke rAjAne adhikAra prajAthI prApta thAya che; prajAnI IcchAnusAra vartana rAkhavuM e rAjAnuM kartavya che. eTale rAjA kevala sanmAna ane AdaranuM pAtra thaI gaye. rAjya prabandha saMbaMdhI ene adhikSara ochA thaze. rAjyazAsana saMbaMdhI kAryomAM prajAne pratinidhI paNa adhikAra-sampanna gaNAvA lAgyA. vakhata jatAM A vicAramAM paNa parivartana thayuM. je rAjya prabaMdhamAM manuSyanI svataMtratAne dha na lAge e rAjya prabandha sAro gaNAvA lAge. koI manuSya evuM kAma karI na zake ke jethI bIjAnI svatatratAmAM vAdha Ave athavA bIjAne koI paNa prakAranI hAni thAya. sAdA zabdomAM kahIe te prathama vicAra anusAra adhInatA" (In bordination)ne saMbaMdha rAjAnI chAthI te ane navIna vicAro anusAra prajAnI icchAthI sArAMza e ke rAjya prabaMdhamAM " alInatAne svIkAra karavo e eka atyAvazyaka gaNAvA lAgyuM. pUrvokta vicAra avasya paraspara virodhI che, paraMtu emAM kaMIka satyAMza che. A sarve vicArone vyApaka AdhAra adhInatA che ane sarva vicAramAM koI koI rUpe paNa aMtargata che. AthI siddha thAya che ke asatya mAnavAmAM AvatA vicAromAM satyane aMza paNa nathI rahele kinanuM dhyAna devAthI satya nirNayane mArga paNa jJAta thai zake che. A mArga A che. eka prakAranA jeTalA vicAra heya e sarvanI prathama paraspara tulanA karavI. je vicAra paraspara virodhI heya ene bAjue rAkhavA bAkIne vicAramAM je vAta vyApaka hoya ene TuDhI ane niyama-saMjJA ApavI. arthAt je aMza sarva vicAromAM ekalA aTule rahe grahaNa karI ane ene koI vizeSa nAma athavA saMjJA niyata karavI. je vicAra paraspara virodha heya henA satya-nirNayamAM A niyamathI ghaNuM sahAyatA maLaze. pitAnA ane anya pakSanA siddhAntanA vicAramAM paNa AvI ghaNI sahAyatA maLI zakaze. e dvArA satyane nirNaya thaI jaze. A pramANe niyamAnusAra cAlavAthI mAluma paDaze ke ApaNe je da4 vizvAsa che te paNa sarvathA satya nathI, ane dipakSIne je siddhAnta athavA vizvAsa che te paNa asatata nathI; parantu satyane aMza emAM paNa avazya che. gUDha vicAraNA karavAthI mAlUma paDaze ke dharma (Religion) ane vijJAna (Science) e ubhayamAM dIrdhakAlathI paraspara virodha cAlatuM AvyuM che. A virodhane nirNaya uparokta niyama dvArA karavA joie. AthI mAluma paDaze ke nAnA prakAranA je bhAta athavA sa,daya dIrdhakAlathI cAlatA AvyA che ane cAlatA raheze e sarvamAM paNa kaMi ne kai satyane aM avasya cheja. pratyeka manamAM satyane aMza che paraMtu e asatyanA ADaaramAM chupAI rahe che. sarva mata dharmAcAryoe athavA pUjArIoe calAvyA ane keLa kapala-kalpita che Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haTa spensaranI aya-mImAMsA. 281 ema kahevuM ThIka na gaNAya. saMsAranA sarva dezamAM ane sarva manuSya jAtIomAM dhArSika vizvAsa aMtargata che je ema pUchavAmAM Ave ke Ama hevAnuM zuM prayojana te tenA be uttara che. prathama te e ke jema sudhA, tathA Adi dakionA dharma manuSyamAM janmathIja aMtargata che tevI ja rIte A dhArmika vizvAsa paNa janmathI utpanna thAya che. bIje uttara e ke A vizvAsa janmathI nathI utpanna thatuM paraMtu vicAra kamathI zanaiH zanaiH utpanna thAya che. ApaNuM purvajo ema mAnatA hatA ke jevI rIte Izvare manuSyane indrionA dhama ApyA tevIja rIte A dhArmika vizvAsa paNa ApyA hatA. A kAraNathI manuSya dharmAvilambana kare che. A prathama uttaranuM udAharaNa thayuM. je bIje uttara mAnya gaNAya te evA evA prazna upasthita thAya che ke dhArmika vizvAsa kema utpanna thaye? A vizvAsathI kaI prayajana siddhi thAya che? A saMbaMdhamAM sUkSma vicAra karatAM nizcaya thAya che ke dhArmika vizvAsanI utpatti manuSyajAtinA hita sAthe saMbaMdha dharAve che ane A vizvAsa manuSyajatinA hita mATe upayogI paNa che. ane uttarathI eTaluM siddha thAya che ke manuSyajAtimAM dhArmika vizvAsa pUrvakAlathI cAlato Avyo che. AvA vizvAsane anAdara karavo e kevaLa anucita che. have vijJAna (Science) tarapha najara nAMkhIe. saMsAranA ghaNAkharA vyApaka niyama vijJAnathI siddha thayA che. vijJAnathI dinapratidina evA AviSkAra thatA jAya che ke je manuSyajAtine mATe bahu upayogI che. ema kahevuM kevaLa anucita che ke vijJAna kaMi nathI, e dhArmika vizvAsane virodhI che. je dharmaviSayaka vicAromAM satyane aMza svIkAravAmAM Ave te zuM vaijJAnika vicAromAM satyAMza na hoI zake? satya-saMbaMdhamAM vijJAnanuM gaurava te ethI paNa adhika che. je vijJAnazAstra dharmane kalakalpita mAnI ene tiraskAra kare ane dharmazAstra vijJAnane virodhI jANI choDI de te mahAna anartha thAya. banne pakSamAM satya che. jyAre banne pakSomAM satya che te pachI banemAM ekeyano paNa saMbhava che. kAraNake be satyAtmaka padArtha kadI virodhI na hoI zake. kevaLa dharma Izvare banAvyo che ane dharma satya che; vijJAna asuroe nirmANa karyo che ane asatya che ema kahevuM e kevaLa mUrkhatA che. e bannemAM virodhamAM game teTalAM cinha he; vAstavamAM e banne eka che. e bannenuM aikya guma che. baMne pakSavALAoe udAra-hRdaya thaI vicAra karavo joIe. parasparanA siddhAntane tiraskAra kare na joie. je sAcA dilathI ceSTA karavAmAM Ave te bannenA samIkaraNane mArga avazya nIkaLI Avaze. have e jovAnuM ke evI kaI bAbate che ke jethI dharma ane vijJAnamAM aikya sthApita thai zake. e tathya siddhAntane nirNaya karavAmAM eTaluM dhyAnamAM rAkhavAnuM ke siddhAnta evA cUMTI kADhavA ke je akhaMDanIya heya, avicala haiya, jethI parasparane virodha maTI jAya ane jethI bannemAM saMdhi thaI jAya. A siddhAnta satyanA evA AdhAra para nizcita tha joIe ke banne pakSavALA e mAnya kare. koI pakSane kaMI saMdeha na rahe; bannenuM pUrNa samAdhAna thAya. dharmathI satyane e aMza zodhI kADhave joIe ke vijJAnazAstranA abhAvamAM paNa acala rahe. te ja pramANe vijJAnazAstrathI paNa evo aMza kheLI kADhavo joIe ke je dharmanA abhAvamAM paNa niratara vidyamAna rahe. arthAta siddhAnta evo have joIe ke jene mAnavA banne pakSa bAdha gaNAya; atae je bannemAM aikyanI sthApanA karI zake, Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 buddhiprabhA. jo evA siddhAnta jJAta thAya tA eTaluM khatAvavAnuM rahe ke ekja satya vastune vijJAna ane dharmanA pRthak pRthak rUpamAM kema khatAvI, jenuM kAraNa dharma ane vijJAnamAM paraspara vidhi thai gye. jo dharma ane vijJAnanA meLa zakya hoya teA e evA niyamanA AzrayathI thai zake ke je bannemAM samAnatAthI vyApaka hoya. jo koi ema cAhe ke dharmanI je aneka rItie athavA zAkhAo pracalita che tenA AdhAra para vijJAnanA meLa thaI jAya te e asabhava che. evuM paNa jo kAi cAhe ke vijJAnanA je aneka AviSkAra thayA che henA AdhAra para dharmanA meLa thai jAya, to e paNu asambhava che. meLA mAdhAra kevaLa bannemAM vyApaka je niyama DrAya henA para che. AthI have e vicAravAnuM ke dharma ane vijJAnanA atima vicAra kayA kayA che, e kai rIte sthira thayA che ane emAM paraspara aikyanA keTalA aMza che. (2) dharmaviSayaka aMtima vicAra ( Ultiinate Religios ideas ). evI ghaNI mAnasika kalpanA che ke jenuM anumAna nyAyazAstra dvArA tA thai zake che parantu je vastuonI A kalpanAe che evuM spaSTa jJAna nathI thai zakatuM, vicAra karatAM karatAM evA padAryAnA anumAna sudhI pahoMcI zakAya che ke jenuM anumAnathI siddha thavuM teA sabhara che, paraMtu enu ciMtana enuM vizeSa jJAna asaMbhava che. arthAt e kevuM che e joie evuM nI zakAtuM nathI. dAkhaleza laieH-- devadatta nAmane eka manuSya che. enI sAthe tamArI mitratA che. tamane devadattanA pUrA paricaya che. devattane kuTuMba pazu che. tamArA jeTle pazrciya devatta sAthe che teTalAja tenA kuTuMba sAthe nathI. enAthI paNa che! devadattanA anuyAyIe sAthe che. ethI pazu me devadattanI nRtI sAthe che. evI paNa ekke manuSyati sAthe ke jemAM daivattane janma thaye che. ethI pazu Ache. prANI-samudAya sAthe ke jemAM manuSya, pazu, pakSI ityAdi sarvanA samAveza thAya che. AvI rIte jema jema paricaya-paridhi ghaTatI jAya tema tema A cIjonuM jJAna paNa ochuM thatuM jAya. anumAnathI tame vadhArIonI zreNI sudhI te pahoMcyA, paraMtu enu spaSTa jJAna kaMi pazu na thayuM. bIjA zaTTAmAM kahIe teA jeTaluM spaSTa jJAna tamane devattanuM che. eTaluM' enA kuTuMbIonu nathI, ane jeTalu kuTuMbIonu che teTalu enI jAtinuM nathI. e pramANe jema jema tame AgaLa vadhatA jAe tema tema jJAna echuM thatuM jAya, eTale sudhI ke jyAre kevaLa vadhArIeAnAM pazu vicAra rahI gayA tyAre spaSTa jJAna kaI paNa na rahyuM. keraLa saMskRtathIja A kalpanAnI utpatti thai saketa e ke jemAM jIva che e sarve eka che. ethI atirikta ane kaSTa guNuvizeSanuM jJAna tamane na thayuM. A pramANe kalpanA karo ke tame eka nAgI joi eTale enA rUpanu ane eNnA anya guNAnu paNa tamane spaSTa jJAna thai gayuM. parantu nAraMgI jevI anyAnya gALa vastuAne vicAra karatAM karatAM jyAre tame anumAna kare ke pRthvI paNa gALa che tyAre tamArA vicAra anumAnaja rahI gayA. pRthvinA gALe yathArthamAM ke che e viSenu spaSTa jJAna tamane yuM nahi. kAraNake e eTalI badhI moTI vastu che ke muddhi enA mahaNu karI zakatI nathI. jeTaluM spaSTa jJAna nAraMgInu thayuM teTaluM spaSTa jJAna pRthvinuM nathI thai zakatuM. A panA gALAInA saMketathI tha. enA AdhAra eka mAtra gALAi che. ( apUrNa.) Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 283 zrI mahAvIra jana vidyAlayamAM dhArmika parIkSA zrI mahAvIra jaina vidyAlayamA dhArmika parIkSA. A vidyAlayamAM dararoja eka kalAka dhArmika zikSaNa ApavAmAM Ave che tenI parIkSA zrIyuta sucaMdabhAI badAmI bI. e. ela. ela. bI. jeo valasADanA sajaja che temaNe lIdhI hatI. tenA praznapatro A nIce prasiddha karavAmAM AvyA che te uparathI jaNAze ke e vidyAlayamAM dhArmika abhyAsa sAro cAle che. praznapatro sakhtAIthI joyA chatAM mAtra eka ja vidyArthI nApAsa thayela che e ema batAvI Ape che ke vidyArthIone A abhyAsa bhAre paDatA nathI ane pati vrajalAlajI A abhyAsa karAvavAmAM je svArpaNa karI rahyA che te svArpaNa saphaLatAne prApta thayela che. amane AnararI sekreTarI zrIyuta motIcaMda giradharalAla kApaDIAe praznapatra tathA pAsa thayela vidhArthIonAM nAmo lakhI mokalavAnI jema maherabAnI karI che tema teo A patramAM zAha mehanalAla hAthIbhAIne tathA kApaDIyA nattama cunIlAlane uttara paNa pragaTa thavA mokalI AbhArI karaze. sInIyara kalAsanA vidyArthIo nAma. mArkasa. zAha mehanalAla hAthIbhAI zAha cImanalAla dalasukhabhAI zAha chaganalAla nAnacaMda zAha aMbAlAla catrabhuja parIkha cImanalAla motIlAla mahetA dalapatabhAI vIThThaladAsa zAha odhavajI dhanajI . zAha cunIlAla jIvarAja zAha aMbAlAla mANekacaMda zAha mehanalAla hemacaMda jasANI ratIlAla mANekacaMda .... zAha goviMdajI ujamazI junIyara kalAsanA vidyArthIo kApaDIA narezatama cunIlAla ... kApaDIA trIjovanadAsa choTAlAla zAha nagInacaMda jagajIvanadAsa ... zAha dIpacaMda chavaNa ... .. zAha khImacaMda jhaveracaMda . saMghavI metIlAla chaganalAla rA, mathAbhAi ThAkarazI Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 kAhArI ratIlAla amaracaMda dezI amRtalAla meAtIcaMda buddhiprabhA 1. zAha dalasukhabhAi mahIjIbhAI dAdI sAMkaLacaMda hukamacaMdra zeTha cImanalAla cunIlAla mahetA manabhA dharamazI parIkha bhALlAla ecaradAsa medI meAtIlAla maganalAla cInAi jagame hanadAsa kalyANajI ... ... Mahavira Jaina Vidyalaya. 51 pRSTha 5 5 13 53 EXAMINATION IN RELIGIOUS COURSE. Examiner -SURCHANDRA P. BADAMI Fsqr. . A., C. L. D. (24th December 19th, 7 to 9 p. m.) Tatvarthadhigama-Adhyayas pa x' 44 20 Senior Class Junior Class 5-6 & 7 1-2 & 5 1-2 & 3 Both Classes Gnanasara Ashtakas N. B. The answers to be written in English as far as possible. QUESTIONS. FOR SENIOR CLASS ONLY. Are following statements Correct? Give reasons and cite authorities in support of your answers, (a) A soul which pervaded the body of an elephant can be contained in the body of an ant. (b) The piece of Pudgal we saw yesterday had no smell. (c) The sinful man struck in the eyes of that Kevali and made him blind. But as he was a Kevali, he could know and see everything in spite of the loss of his eyes and so suffered no inconvenience. (d) Five hundred pupils of that Kevali were put to much torture in his very presence and so he became rec with anger and cursed the torturer. (e) One does not acpuire any karma after attaining Moksha. 2. (a) Explain the following, giving context: Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI mahAvIra jaina vidyAlayamAM dhArmika parIkSA 234 20 parasparopagraho jIvAnAm / niHzIlatatvaM ca sarveSAm / gatieg 99999918441 anugrahArtha svasyAti sargo dAnam / arcadirai a Algata i (6) How clues Jiva acquire Agrica and sti ? cite the Sutras you rely upon. s. Write short explanatory notes on : (1) E, (2) fact, (3) tur, (4) ainera, (5) HOT, (6) sfart, and (7) 74. FOR JUNIOR CLASS ONLY. 1. Tre following statements correct? Give reasons and cite au thorities to support of your answers, (a) A soul which pervaded the body of an elephant can be contained in the body of an ant. (0) Our Lord Mahavira was possessed of all five sorts of Knowledge Mentioned in the Sastras. (c) After death the soul of that man kept hovering in the air for several days till it was propitiated by funeral oblations. (1) In this world as well as in Heavens and Hells exist beings of all the three sexes. (c) The period of Ayushya of those Munis was shortened by torture they were put to. They suffered the torture with an even mind, attained Shukladhyana, became Antakrit Kevalis and got Moksha. 2. (a) Defnc and fully explain. samyagdarzana. Why darzana is placed before zAna? (6) Distinguish beween. (1) TRATT and TTTGAN (2) STATUT, 77 and 17. Give illustrations. 3. Write short explanatory notes on : (1) 977, (2) pert, (3) iracula (4) FA (5) (6) fey, and (7) ft . 20 * 20 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA.. FOR BOTH CLASSES. 4. Write an essay on GET with special reference to its defini tion, sub-divisions, and their particular or distinguishing naturcs. 5. Translate the following: 20 apUrNaH pUrNatAmeti pUryamANastu hoyate pUrNAnanda svabhAvo'yaM jnddbhuutdaayphH|| parasyatvakRtonmAthA bhUnAthA nyUnatekSiNaH / svastratvasukhapUrNasya nyUnatA na harerapi / yasya jJAnasudhAsindhuparabrahmaNi magnatA / viSayAntarasaMcArastasya hAlAhaleopamaH // svabhAvasukhapragnasya jagattatvAvalokinaH / kartatvaM nAnyabhAvAnAM sAkSitvamavaziSyate / / antargata mahAzalyamasthairya yadi novdhRtam / kiyoSadhasya ko doSastadAguNaprayaMcchataH / sthiratA vAmanaHkAyairyeSAmaMgAMgitAM gtaa| yoginaH samazIlAste prAmareNye divA nishi| (6) Explein the following: - pUrNa, mana, citta, sevA nd wyA . AcAryazrI buddhisAgarajInA pramukhapaNA heThaLa zrIyuta mahArANIzaMkara zarmAnuM bhASaNa. gaI tA. 31mIe zrI jaina visA osavAla mitramaMDaLa taraphathI zrIyuta mahArASTra zaMkara zarmAe keLavaNuM upara jAhera bhASaNa ApyuM hatuM. AcAryazrI buddhisAgarajI pramukha sthAne bIrAjyA hatA. bhASaNakartAe jaNAvyuM ke keLavaNIne viSaya ghaNe heTa che ane te upara ghaNuM lakhAI gayuM che ane ghaNA vaktAoe vivecana kareluM che. mATe ane te tenA eka ja aMgane carcavuM ThIka che. keLavaNI hAla je udezathI ApavAmAM Ave che te ghaNI saMkucita che. keLavaNuM kAMI janma pachI ke amuka ummare pahoMcyA pachI, kolejamAM ke skulamAM maLe che eTaluM ja nahi paNa te te gheDaAmAMthIja zarU thAya che. mATe je mAtAo keLavAyelI haze te teonA chokarAo suzikSita banI dezanI AbAdImAM pitAne hI pUrNa rIte ApI zakaze. mAtA te hajAra zikSako karatAM paNa bALako upara vadhu asara kare che. bALapaNamAM maLelA saMskAra jIvananA cheka aMta sudhI TakI zake che. mATe te jema bane tema daDha ane majabuta thavA joIe. jarmana tatvavettA nIbhe ane hiMdanA mahAna RSioe paNa jaNAveluM che ke sAdhAraNa manuSya karatAM uMcI koTIe pahoMcavA mATe khAsa karIne tevA saMskAranI jarUra che. kudarate ApelA dareka avayavone paNa barAbara keLavavA mATe tenA yogya sApane bALakone ApavA khAsa prayAsa thavo joIe. ekalI copaDIo vAMca ke cepI Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartanamAM dayA. 287 enA kIDA bane koI kharI keLavaNI prApta thatI nathI, paNa sAruM cAritra banAvI uttama bhAvanA jAgRta karIe tyAre ja kharI keLavaNI maLI gaNI zakAya. Adhunika keLavaNI ghaNuM kharcALa ane daMbhI che. ApaNI pahelAMnI zikSaNapaddhati sAdI ane sarala hatI. gurUkuLe kADhavAthI keLavaNInA keTalAka hetuo pAra paDI zake tema che. ApaNuM asalanA gurUkuLa samAnabhAva, samadaSTi, uca bhAvanAe ane sahanaziLatA jevA mahAna guNe prApta karavAnAM mathaka hatAM. jeno je pitAnI komane mATe keLavaNInA prayAsa cAlu karaze te. ghaNuM ja yogya ane vakhANavA lAyaka gaNI zakAze. tyArabAda viSayane puSTi ApatAM panyAsajI achatasAgare jaNAvyuM ke, brahmacaryanI khAsa jarUra che. tethI jJAnataMtuo bahu majabuta bane che ane sArI rIte keLavaNuM laI zakAya che. mahAtmAone pagale cAlI teonA AcAravicArane grahaNa karavAthI ApaNI bhAvanAo ugra bane che. tyArabAda pramukha sAhebe viSayanI samAlocanA karatAM jaNAvyuM ke hAlamAM be jAtanI keLavaNInI paddhatio mAlUma paDe che ane te baMne vacce ghaNeja aMtara che. eka to A paNI keLavaNI paddhati ane bIjI pAzcAtya dezanI keLavaNI paddhati. eka moTo savAla e che ke bemAMthI kaI dezane vadhu lAbha karI zake tema che. ke benuM mizraNa karI eka navI paddhati pejavI ke jethI hiMda gumAvelI pitAnI kIrti pAchI meLavI zake. A savAla upara ghaNI carcAo hAlamAM cAlI rahI che. chevaTamAM pramukhe AvI rItanA bhASaNothI ane utsAhI maMDaLathI kamasevA keTalI thaI zake che te upara TuMka vivecana karyuM hatuM. mAnapatrane meLAvaDeH-zeTha mohanalAla lalubhAIne nAmadAra sarakAra tarAthI maLelA rAvasAhebanA IlakAbanI khuzAlImAM atre jainatatvavivecaka sabhA taraphathI zeTha haThIsiMhanI vADImAM eka gaMjAvara meLAvaDe bharI mAnapatra enAyata karavAmAM AvyuM hatuM. vartanamAM dayA. (racanAH zrIyuta popaTalAla kevaLacaMda zAha rAjakoTavALA) (itihAsanI ArasI sAhI, meM joyuM mAMhI-e rAga.) eka dina sabaklagIna, gayo hato zikAre; rahI haraNanuM banyuM eka, ja hato ghara jyAre. paNa e baccAMnI mAta, hariNuM dIna jevI; jANe mAgatI heya dayA, paDI pAchaLa tevI. joI saghaLuM sabaktagInane, karUNuM AvI; cheluM baccuM, duA letAM, thaye bhUpa te bhAvi. dIdhuM jagaDuzAhe dAna, panaratara kALe; ugaTya kai lAkhe chava, ene AdhAre. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288. buddhipabhA. piSyA rAyathI raMka sahu, samAna gaNa teNe; zubha dAkhavI haze satya, jIvadayA jeNe sara philIpa sIDanI vIra, pa raNamAM jyAre; lehI vahetAM te banIoja, tRSAtura tyAM bhAre. jaLa bharatAM mukha, paDI ja daSTi vApare; dIdhuM jaLa teNe, choDI prANa, vIrane teja paLe. sevA dharma karI icchavuM, sukhI hai siA keie; dayA zabdomAM nahi mAtra, paNa kRtimAM joIe. racAtI "navIna garabAvaLI"mAMthI pvA vivo!! garabI, evA divase vahAlAM! kyAre Avaze, ramatAM ApaNu rasiyAM rasanI kuMjaje, letAM, detAM rahANa anerI jIvanamAM, rasa relavatAM rasiyAM dharIne hAla evA divase vahAlAM! kayAre Avaze. smita anerAM vilasI re'tAM mukhaDe, "joyuM na hoye kodina jaganI mAMya; evuM evuM kaika AMkhalaDImAM dIsatuM, jethI hAlAM! banatAM ghelAM turaje; evA divase bahAlAM! kayAre Avaze, palake palake darzana karatAM premathI, te paNa chIpatI nA darzananI pyAsa; nayane AgaLa re'tI mUrti premanI, mavilAsI ke vahAlAM! dharI premaje; evA divase vahAlAM! kayAre Avaze. devAtajanyUmamaMdira. prema vilAsI, >> Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina prajA mATe eka nirbhaya ane bharUsApAtra ThekANuM ! ke jyAM agADI - apaTuDeTa phezananA sonAnA! mAsIna paoNlIsa dAgInAo nI seMkaDo phezanono moTo jaththo taiyAra rahe che ! ane nirbhaya rIte taddanaja cammu ane saphAI baMdha phensI kAma dharAkAnA senAnuM kIphAyata majurIthI ghaNIja jhaDapathI vAyadesara ane bane ApavAmAM Ave che. taiyAra dAgInAonI mArI kApI nANAM pAchAM ApavAnI lekhIta geraMTI maLe che. iMglIza velarI, rAlDagolDa javelarI, ane cAMdInI seMkaDo phezanebala cIjono jaMgI sToka taiyAra rahe che. khAsa vilAyatathI AvelA bIlIyAna kaTanA hIrAo, mANeka, pAnA vigere jhaverAtanuM kAma gharAka ane vahepArIonuM sagavaDa paDatI rIte karIe chIe. oNyala javelarI mArTa. prAprAyaTara-jhaverI muLacaMda AzArAma vairATI. 456 rIcIDaamadAvAda, Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ godarejanA seiphaTI kaeNza bAkaso. A peTI Tebala upara athavA kabATamAM jaDavAthI cArathI upADIne laI jaI zakAtI nathI. temaja sTIlanA eka patarAmAMthI akhaMDa banAvela hovAthI ane majabUta kaLa besADela hovAthI corathI tuTavAnI dhAstI rahetI nathI. sArI tIjorInI gerahAjarImAM A peTI. bahu upayogI che. peTInuM' mApa 14"x10"x", kImata rU. 18, 66 gAraDIana " kaLAvALInA (cAra cAvI) , 3, 23, godarejanA kabATamAM jaDavAnAM - paTa khAnAM. A khAnAM kabATamAM phuvatI jaDavAthI cArathI kADhI zakAtAM nathI, temaja sTIlanA eka patAmAMthI akhaMDa banAvela hovAthI ane ghaNI majabuta kaLa besADela hovAthI cArathI toDI paNa zakAtAM nathI. navA kabATamAM lAkaDAnA khAnAno kharaca bacAvI tene badale AvA lAkhaDanAM khAnAM besADavAno phAyado se koI samajI zakaze. khAnAnu' mApa 14"412 kaTu' kImata rU. 20, dareka pradarzanamAM (14 pradarzana ) pahelAM InAma-senAnA cAMda maLyA godareja ane bAIsanI kaM panI, zAkhAH-rIcIroDa-amadAvAda