Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ TI (IIIII) /III) WIL ITI Ne='te" - 16 :prakAzas: zrI ArAmoddAra jainagraMthamALA kapaDavaMja (ji. kheDA)
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ // zrI vardhamAnasvAmine namaH // parama pUjaya gacchAdhipati pU A. zrI mANikayasAgarasUrIzvarajI bhagavaMtanI maMgaLapreraNAthI dhyAnastha sva. pU. AgAmoddhAraka AcAryadevazrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI bhagavaMtanA tAtvika vyAkhyAnAdi sAhitya pIrasatuM zrI ArAmoddhAraka graMthamALAnuM prANavAna , bhana. kattha amhArisA pANI, samAdosadasiyA / hA ! aNAhA ! kahaM huMtA, jaI Na hu~to jiNAra prakAzitaM jinAnAM -mataM sarvanayAzritama / cite pariNataM cedaM, yeSAM tebhyo namonamaH // gItArthAtha jagajjantu-paramAnaMdadAyine / gurave bhagavaddharma-dezakAya namonamaH // prAkRta-gujarAtI-marAThI-saMskRta-hiMdI-aMgrejI bhASAmAM pU. zrI AgoddhAraka AcAryadevazrInI stuti ka siddhadadau bhANudage varasuyabhavaNA zailatAmAgabhAnA sthApyA jainAgamAcA niravadhi prasarAsAThI kele kA / pakSaM padma zritA ye hitatanumamatA AkharIkAla aise zrIsAgarAnaMda munipati jinhe. MOST GAIN ACCLOMATION samyaka tatvopadeSTAraM, zAstraidamparyabodhakam / kAntaM dAntaM sadA zAntaM gacchezaM praNamAmyaham // jinAjJA paramo dharmaH //
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25252525 GENERGEIGG BRE UT zrI vardhamAna svAmine namaH | AgamaniSThA-tavadaSTivALA jijJAsuonA AbhAre prakaTa thatuM ITakAro 2525 E & Agama jyota & || ENTElGIFGL 2525 2S2S (mAsika) pustaka-16 2 AgamajJo hi sarvadarzI AgamadappaNe saMkamijjai bhuvaNattayaM - prakAzaka : zrI ArAmoddhAraka jaina graMthamALA kapaDavaMja (ji. kheDA) vIra ni, saM. mUlya 2507 pAMca...2...pi...yA 2037 vi. saM. jinAAgamanA zravaNathakI TaLe bhaya tApa saMtApa
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka : ramaNalAla jecaMdabhAI kAryavAhaka : zrI AgAme dvArakagraMthamA dalAlavADa mu kapaDavaMja (ji. kheDA) pustaka-prAptisthAna : paMharAvanadAsa esa zAha - mI. gu. jaina upAzraya dalAlavaDe 10 kapaDavaMja (ji. kheDA ! na...bra...ni................. * Agamajayota prativarSa A suda che mAe (cAra aMka bhegA) pustaka rUpe pragaTa thAya che, * vArSika-lavAjamanI yojanA baMdha karI che. sAdhu-sAdhvIjI mahArAjAo, jJAnabhaM, ro tathA tavaraci-gahasthone bheTa apAya che. sthAyI- kezanI yojanA cAlu che jemAM ochAmAM ochA rU. 101] levAya che. ka chuTaka bheTa yojanAmAM pAMca rUpiyA ke tethI vadhu game te rakama svIkArAya che. - - - - ---- - - -- --- pAna - - - zrI zakti prinTarI kara piopaTalAla gokaLadAsa ghIkAMTA roDa, amadAvAda-1, TAiTala prinTIMga : dIpaka prinTarI rayara daravAjA bahAra amadAvAda,
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ // zrI vardhamAnasvAmine namaH / / che. prakAzakanI vAta 8. deva-guru kRpAe "zrI AgameddhAraka graMthamAlA"nA kAyamI saMbhAraNuM rUpa "Agamata"nuM prakAzana deDha dAyakAne vitAvI AgaLa vadhavA samartha banyuM che, te amArA parama saubhAgyanI vAta che. vaLI pU. AgaddhAraka AcAryadevazrInA ziSyaratna karmagraMthAdi viracatura pU. paM. zrI sUryodayasAgarajI ma. nI preraNAthI ane pUjyapAda, mUlInareza pratibodhaka gacchAdhipati pU. AcAryadevazrI mANijyasAgarasUrIzvarajI mahArAjazrInI varada kupAthI pU. gacchAdhipatizrIe jAte saMzodhana karela tema ja temanA ziSya parivAranI gurUbhakti ane zruta- bhaktine sumeLathI pU. AgAmoddhArakazrInA samasta sAhityanA khaMtapUrvaka prakAzanane anyalAbha amArI graMthamAlAne maLyA che. paNa pU. AgAme dvArakazrInI gujarAtI bhASAnI tAtvika dezanA DhagalAbaMdha phUlaskepa kAgaLanI thekaDIo rUpe kabATamAM khaDakAela, tenA jIrNoddhAra rUpe "Agamajata"nA prakAzanane maMgala saMkalpa pU. gacchAdhipati A. zrI maNiyasAgara sUrIzvarajI ma. nI maMgala-preraNAthI thaye. jenA prativarSa pragaTa thatAM pustaka dvArA Akhe zramaNa saMdha ane jijJAsu-vAMcake khUba rasapUrvaka vAMcana-manana dvArA lAbhAnvita banI zakyA che. ' AnA prakAzanamAM pU. sva. gacchAdhipatizrInI asIma varada kRpAna maLanI sAthe sAthe sAgara-samudAyanA pU. sAdhusAdhvIjI bhagavaMtenA upadeza, preraNuM tema ja tatva-racivALA zrI jaina saMghane tathA guNAnurAgI-dharmapremI gRhasthane maMgaLa sahakAra ane sAMpaDyo che, te badala ame amArI jAtane banya-kRtArtha mAnIe chIe. , ,
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastuta prakAzanamAM parokSa ane aparokSa rIte sahAya ApanArA sahunI guNAnurAgabharI anumodanA karavA sAthe viroSama jaNAvavAnuM ke A prakAzananA Arthika kSetrane susamRddha banAvavA aMta bharyo zrama uThAvanAra pU. paM. zrI sUryodayasAgarajI ma. zrInA dharmapremanI bahumAnabharI anudanA- vaLI prastuta prakAzananA saMpAdananI javAbadArI svIkArI sarvAga-suMdara banAvavA prayatnazIla pa. pU. parama tapasvI zAsana tirdhara sva. pU. upAdhyAya bhagavaMta zrI dharmasAgarajI ma. zrInA ziSyaratna pU. paM. zrI abhayasAgarajI ma. zrIne atyaMta bhAvabharI vadanAMjali. A sivAya prakAzanane pagabhara banAvavA mATe upadezapreraNuM ApanAra pU. sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMte tathA zrI jaina saMgha ane sadgRhastha AdinI RtabhaktinI hAdika sadbhAvanA bharI anumodanA... temAM khAsa karIne pU. sva. gacchAdhipatizrI AcAryadevazrI hemasAgara sUrIzvarajI ma., pU. A. devazrI devendra sAgara surIzvarajI ma, pU A. zrI kaMcanasAgara sUrIzvarajI ma., pU paM. zrI delatasAgarajI ma., pU. paM. zrI thazebhadrasAgarajI ma., pU. paM. zrI saubhAgyasAgarajI ma. pU. munirAja zrI guNasAgarajI ma. tathA pU. A. zrA caMdrasAgara sUrIzvarajI jJAnamaMdira ujajainanA kAryavAhaka zrI kuMdanamalajI Adi aneka puNyavAna gRhastha Adi caturvidha zrIsaMghanA dharmapremabharyA sahaganI kRtajJabhAve sAdara nedha laIe chIe. vadhumAM A prakAzana aMge vyavasthA taMtramAM niHsvArtha bhAve sevA ApanAra zrI haragevanadAsabhAI (pradhAnAdhyApaka zrI
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ jeoe 75 varSanI vRddhavaye ke IpaNa jAtanA TekA vinA rogagrasta dazAmAM paNa chelA 15 divasa ardha padmAsane kAussagga mudrAe rahI pUrvakAlIna anazana samAdhi-maraNa nI jhAMkhI karAvI OoooooooooooOOOOOOOGOOGOGOGOGGOOOOOOOO AgamasamrA Agamatirdhara bahuzruta sUripuraMdara gItArtha-sArvabhauma dhyAnastha svargata pU. AcAryadevazrI AnaMdasAgara-sUrIzvarajI mahArAja ggggggggggggggggggggggg
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhayadevasUrI jJAnamaMdira-kapaDavaMja) tathA bAbulAla kezavalAla zAha cANasmAvALA (11, nagarazeTha mAke, ratanapoLa, amadAvAda) tema ja saMpAdana-prakAzana aMgenI jhINavaTabharI khaMtapUrvaka tapAsa ane prapharIDiMga AdinI mUka sevA - nAra zrI ratilAla cI. dezI (adhyApaka zrI hemacaMdrAcArya jaina pAThazALA-amadAvAda) prapha meTara vigere saMbaMdhI hArdika sevA ApanAra AziSakumAra mANekalAla zAha (sAta bhAInI havelI, jhaverIvADaamadAvAda.) kumArapAla jayaMtilAla zAha (gaganavihAra phaleTa, e/ra9, cothe mALe, zAhapura, amadAvAda.) tathA presa kopI vagerenI khetabharI sevA ApanAra zrI azvinakumAra esa. deve (pAlItANA) tathA presa kepI AdinI sevA ApanAra bhejaka bhogIlAla cImanalAla (pATaNa) tathA TAITala peja suMdara-savaccha kAma karI ApanAra ArTisTa zrI usare tathA mudraNa saMbaMdhI sevA ApanAra dIpaka prinTarInA kAryavAhaka ane zrI zakti prinTarInA mAlika Thakkara pipaTalAla gokaLadAsa Adi saghaLA sahayogI-mahAnubhAvonI kRtajJatApUrvaka smaraNAMjali.... chelle A prakAzanamAM chavAsthatAnA kAraNe je kaMI kSatio rahI gaI hoya te badala kSamAyAcanA sAthe pustaka-prakAzanane sadupayoga karI puNyavAna-vivekI AtmAo jIvanane tatvadaSTisaMpanna banAve e ja maMgala kAmanA.... vira ni. saM. 2507 ] vi. saM. 2037 A suda 15 dalAlavADe, kapaDavaMja (ji. kheDA) | nivedaka- ramaNalAla jecaMda zAha mukhya kAryavAhaka zrI AgAdvAraka jaina graMthamALA.....
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ || zrI vardhamAnavAmine namaH | saMpAdaka taraphathI 6 sarva jIva-hitakArI jinazAsanane pAmele puNyAtmA svakathAnI bhUmikAnI daDhatA mATe AgamajJAna-samAcArIpAlanajJAnI gurunI nizrA ane AtmazuddhinA lakSyanI khAsa jarUra mAne che. A bhUmikA upara para-kalyANa sahelAIthI sAdhI zakAya che. munijIvananI aMtaraMga AtmabhUmikAnuM Datara karavA mATe dareka vivekI puNyAtmA vadhu upagavALa bane te mATe paNa Agemika-padArthonI jANakArI jJAnI-gurunI nizApUrvaka meLavavA khAsa karIne prayatna kare che. vartamAna kALe muni-jIvananI prakuTa mikAnA pAyAmAM jJAnInI nizrA ane Agamika jJAnanA ghaTADA sAthe sAmAcArIpAlana paNa maMda thaI rahyuM che. " jenA pariNAme zramaNa saMghanI cirasthApita tejasvitA jhAMkhI thavA pAmI che. puNyavAna vivekI saMyamI-mahAtmAoe jJAnI-mahApuruSanA caraNomAM besI Agemika-tatvajJAnane meLavavA ane sAmAcArInA pAlana mATe vadhu udyamI thavuM jarUrI che. - A dizAmAM kaMIka prayatnarUpe vartamAna kALanA samartha Agamadhara ane ajoDa Agamika vyAkhyAtA pU. Aga ddhAraka AcAryadevazrInA hRdayaMgama tAtvika vyAkhyAne - nibaMdha ane sAtvika praznottara vigerenA saMkalana rUpe Agamana jAta nAme mAsika vi. saM. 2022nA kapaDavaMjanA comAsAmAM pUjyapAda zAstradaMparyaMbedhaka vAtsalyasiMdhu gacchAdhipati pU. A. zrI mANekasAgarasUrIzvarajInA varada AzIrvAdathI zaru thayela.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ tenuM A selamuM vArSika prakAzana deva-guru kRpAe sakaLa zrI saMdha samata raju karatAM khUba AnaMdanI lAgaNI sAthe jJAna prati apUrva bhakti samullAsa laherAI rahyo che. - deva-guru-kRpAe mArI zakti bahAranuM paNa A kAma hovA chatAM pU. AgamasamrATa zrI devasUra tapAgasAmAcArI saMhitAsaMrakSaka, AgaddAraka AcAryadevazrInI ajeDa. tabhakti ane AjIvana ekalA hAthe karela AgamavAthanA Adi karavA dvArA AkhA saMghamAM AgAme prati je apUrva bhakti- ' bahumAnabharyuM vAtAvaraNa ubhuM karyuM, tenAthI upajelI apUrva zratabhaktinA AdhAre A kAryamAM kaMIka saphaLatA maLavA pAmI che. jo ke A saMpAdanamAM vaDIlonI kRpA, sahayogIone pavitra sahakAra ane vividha maLI AvatA gya sahakArI nimitta kAraNee ja mahattvano bhAga bhajavye che. arthA-pU. Agamatidhara AgameddhAraka zrI tathA pU. gacchAdhipatizrIne varada kRpAbhaye AzIrvAda te mukhya che ja ! e niHzaMka bInA che. : A uparAMta mArA jIvanane maya thI te sudhI ghaDavAmAM ajabane phALo ApanAra mArA tArakavarya pa. paramArAdhya paramepakArI gurudeva kI zAsana jyotidhara upAdhyAya bhagavaMtanI. - karuNAne viziSTa maraNIya phaLo che ke jenA pratApe yatkiMcit paNa sarvatamukhI jIvana-zaktionI saphaLatAnI kakSAe jAtane laI jaI zakyo chuM. A uparAMta prastuta saMpAdananI saphaLatAmAM nIcenA mahAnu bhAvanA bhAva karUNabharyo dhama-sahaganI noMdha namrAtinamra bhAve - kRtajJatApUrvaka lauM chuM. - parama pUjya zAsana prabhAvaka pU. A. zrI hemasAgara sUrIzvarajI me.-- . jeoe nivyajI-dhamatteha ane aMtaranI lAgaNI sAthe pU. AgAmoddhArakazrInI zrI tatvArthasUtranI vAcanAnI AkhI presakopI sAdara mane ApI.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ te uparAMta bIjI paNa ghaNI mahatvanI sUcanAo dvArA yogya sahakAra ApyA che. pU. Aga moddhAraka-AcAryadevazrInA upasaMpadA prApta ziSyarana vidvarya pa. pU. A. zrI kaMcanasAgara sUrIzvarajI ma. - pU. AgaddhAraka-AcAryadevazrInA ziSyaratna karmagraMthAdi vicAra-catura sahRdayI-5. pU. paM zrI sUryodayasAgarajI ma. parama pUjya guNagariSTha dharmasnehI muniratna zrI guNasAgarajI ma. A uparAMta A saMpAdanamAM AjJA thatAMnI sAthe nAnI-moTI dareka jAtanI kAmagIrI karI vinItabhAva darzAvanAra dharmasnehI gaNIzrI nirUpamasAgarajI ma., muni zrI ravIndrasAgarajI ma., muni zrI ratnazekharasAgarajI ma., muni zrI nayazekharasAgarajI ma. bAlamuni zrI puNyazekharasAgarajI ma. Adi aneka mahAnubhAnA sahayeganA phaLarUpe A saMpAdana vyavasthita thaI zakayuM che. chelle nivedana e che ke yathAyogya jAgRti rAkhI che. AgAdvAraka-AcAryadevazrInA Azaya-viruddha kaMI na thAya tenI takedArI rAkhavA chatAM chadmasthatAnA kAraNe jinAjJA ke zAsananI paraMparA viruddha kaMI thaI javA pAmyuM hoya te te badala caturvidha zrI saMgha samakSa hArdika mithyAduSkRta devA sAthe puNyavAna tatvarucivALA mahAnubhAve A prakAzanane jJAnI-gItArtha guru bhagavaMtanI nizrAe vAMcI-vicArI aMtaraMga tatvadaSTinI saphaLa keLavaNI karI saMpAdakanA anubhavanI jema pote paNa jinazAsananI saphaLa ArAdhanAne lAbha meLavavA bhAgyazALI bane e maMgala abhilASA !!! vIra ni, saM, 2507 li. vi. saM. 2037 zAsana jyotirdhara pU. upAdhyAyazrI A su. 1 dhamasAgarajI ma. caraNe pAsaka jaina Agama maMdira taLeTI, alayasAgara pAlItANA (sau.) nA bhAgyazALI - jinazAsananI aNI karI ra
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ { A ga ...ma... .. ta che 1 pustaka 1-2-3-4 da viSayada... zana " pRSTha prakAzakIya ... ... ... .... 3 saMpAdakIya .. .. anukramaNikA w w ? pustaka-1 .. ... ... ... 1 thI 60 pustaka-2 ... ... *.. ... 1 thI 3ra pusataka-3 . ... ... ... 1 thI 4 pustaka-4 ... ... ... ... 1 thI 16 pustaka1 ? 8 pRSTha ... ... 1 thI 60 re zrI tIrthakaranA kalyANakanuM mahatva ariha tenI mahattA che tIrthayAtrA saMdha che zIrSaka paricaya .. ...7 . viziSTa paricaya. 8 che dIpaka pUjAnI sAbitI 11
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 1 6 17 18 0 ja che. 0 bhagavaMte AgaLa paNa nATaka thaI zake 0 nATayakAra sUryAbhadevanI nRtyakriyA virAdhapaNe nahI. 0 ArAdhaka-virAdhakapaNAnI dazA kevI ane kyAM ? 0 pratimA-le pakone zuM virAdhanAne Dara che? 0 nATakane hetu kevo ho joIe? 0 subhadevanI manodazA 0 nATakanI IcchA paNa nirjarAnI koTimAM 0 nATaka mATe bhagavAnanI anujJA kharI ke ? 0 nATakanI bhUmikAnuM varNana 0 nATaka paNa bhaktinI AzAe * sUryAbhadevatAne pUrvaraMga ane vidurvaNa zakita * dvitIyadi nATakanuM AchuM svarUpa aMtima nATakamAM zuM darzAvAya che? - janmAbhiSekanI vakhate paNa nATakanI bhalAmaNa 0 pUrvabhavanA vRttAntanI prasiddhivALA indro kayA ? kArtika zreSThine jIva nATaka zA mATe kare ? 0 garvathI gherAyele zuM nathI karatA? 0 Indrane paNa sAmAnikone Azare levo paDe 0 madazAmAM suvicAra AvavA te puNyanI nizAnI che. 0 Akasmika utpAta-samaye dhIratA koNa dhAraNa kare? 0 madazAthI prAdurbhata thayele duSTa pariNAma bhagave koNa ? - Indra-mahArAjanI paristhiti ane camarendranA parAbhava mATe vajInuM mUkavuM che aMte corene koNa zaraNa denAra thayuM ? che potAnA bacAvathI camarendra zuM karyuM? - prabhAvatInA nATakanI viziSTatA zI? 0 bhAvapUjAnuM kAraNa zuM ? 30 3deg 34 35 ra 37 39 40 41
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 45 48 49 53 0 devavaMdanamAM bhAvastava keva karavo ? * devavaMdanamAM aMtya vidhAna zAnuM ? 0 jisihInI maryAdA kevI rIte? 0 bhAvapUjA pachI paNa caMdaravAdi dvArA dravya pUjA thaI zake . karmakSaya mATe asAdhAraNa zuM ? 0 RddhithI rahita zrAvakoe zuM karavuM ? 0 traNe lekamAM bhavasamudramAMthI taravA mATe sthUla AlaMbana karyuM ? - sAdhu bhagavaMte vihAramAM cane na juhAre to prAyazcita 0 bhAvika mahAtmAnAM darzana thavAnuM kAraNa zuM ? 0 ratnatrayAdinI vRddhi zAnA pratApe ? 0 mehanA jhapATAne lIdhe mANasa zuM nathI karato ? 0 jIrNoddhArane prasaMga Ave kyAre ? 0 samyagdarzananI gaMgA vahevaDAvanAra pavitra kArya karyuM ? 0 AgamajJAnanI gahanatA 57 pustaka-2 che paNa ... .. 1 thI 32 che saraLatAne mahimA tatvAdhithagama sUtranI hadayaMgama vAMcanA 7 thI32 che pana che pustaka-3 ? 8 pRSTha. ... 1thI 40 8 0 sAce vairAgya ? 0 upadeza vacanAmRta
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 che dIvAdAMDInA ajavALAM che che pRSTha... ... pa thI 40 % vibhAga paricaya... ... ... ... " * paramAtmAnI mAnyatA 0 upadeza-suvacane 0 mahAvIra janma kalyANakanuM rahasya 0 hitakara suvacane 0 paramAtmAne upakAra 0 zrI navapada ArAdhanAnI mahattA rozczarokan huM pustaka-4 : 8 pRSTha. ... 1thI 16 * samyaktvanuM svarUpa ane tenI nimaLatAnA upAyo ja haiyAne jhaMkAra che che pRSTha ... ... 5 thI 12 6 * prabhujInI bhAvabharI stavanA * zrI tIrthaMkaranI bhaktibharI stuti * zrI tIrthaMkara paramAtmAnI zaraNAgati-stuti * zrI Adi jina caityavaMdana 0 zrI ajitanAtha jina caityavaMdana zrI saMbhavanAtha jina caityavaMdana 0 zrI siddhacakra stavana * zrI puMDarIka svAmI stavana * pAvApurI nIvIra jina stavana posso ma DUNIA gurucaraNamAMthI maLeluM ? che ? : 2 : 1 0 0 8 0 tArivAka praznottara-111 thI 113 10 thI 16
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgAmI 5 - vIra ni. saM. 2 listhA anera-juna-phA 8 varSa 16 2507 zrI tIrthakaronA vi. saM. kalyANakanuM mahattva 2037 che. - - - je mahApuruSanA avyAbAdha-prabhAvazALI vacanathI vartamAnakALamAM bhavya prANuMo heya-upAdeyanuM bhAna karI vajevAlAyaka AraMbha-parigraha tathA viSaya-kaSAyathI viramavApUrvaka AtmAnA varUpamaya samyagU darzana-jJAna ane cAritrane parama-zreyaskara mAnI Adare che, ane anaMta-duHkhamaya saMsAra-samudrathI pitAnA AtmAne dvAra kare che, te bIjA keI nahiM, paraMtu carama-tIrthakara bhagavAna zrI mahAvIra mahArAja vartamAna-zAsananA mAlika che. yAda rAkhavAnI jarUra che ke buddhizALI madhyastha-puruSoe paramezvarane bhautika-padArthanA avanavA utpAda, sthiti ke nAzane aMge pUjya mAnelA hotA nathI, paNa jagatabharanA dukhArta azaraNa-AtmAone AtmAnuM avyAbAdha-svarUpa jaNAvI, tenA mArgo samajAvI ane tene amalamAM melavAnA sAdhane batAvI koI paNa prakAranA taphAvata vinA avyAbAdha-ekSapadane prApta karAvavA taiyAra panAra paramajJAnI yathArtha tatva-upadezaka, mahApuruSane paramezvara tarIke
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata mAnelA hoya che, ane evA mahApuruSa vartamAna-zAsanane praNetA bhagavAna mahAvIra che. - sAmAnya-daSTie anAdikAlanA mahAbaLavAna karma-paTalanA AvaraNathI cha mAM guNane AvirbhAva nathI hote, chatAM pUrvabhavanA puNyanA bhege jeone manuSyatvArika-sAmagrI maLI che, teone mahApuruSonA vacanenuM zravaNa maLatAM AtmAnA avyAbAdha-guNonuM bhAna thavA sAthe tenI parAkASThA-prAptine parama-puruSArtha tarIke mAnavAnuM thAya che. chatAM te parAkASThA pAmavAnuM sAmarthya jeo nathI meLavI zakyA, teo te jJAnAdikanI parAkASThane pAmelA mahApuruSonI dravya ane bhAva ubhaya prakAranI bhaktirUpI gaMgA-pravAhathI karma paTala taNAI javAne lIdhe te sAmarthya meLavI zake che. - bhaktine parama-prakarSa te mahApuruSanA avanadika kalyANaka-divasone uddezIne a-vicchinnapaNe vahe e hakIkata vAcakenA anubhavathI bahAra nathI. A kAraNathI asaMkhyAta-koDAkoDa jojana dUra rahelA ane viSayamAM atyaMta-Asakta evA paNa iMdrAdika deve paNa bhagavAnanA garbha-janmAdikane uzIne ahIM naMdIzvara-dvIpe aThThAI mahecchava karavA Ave che. pU. A. zrI haribhadrasUrIzvarajI paMcAzaka-zAstranI aMdara spaSTapaNe pharamAve che ke - lekaya-pUjita bhagavAna tIrthakaronA kalyANaka-dinene uddezIne dareka bhavyee dravya-bhAva bhakti vigeremAM jarUra pravRtti karavI joIe."
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM je manuSyo bhagavAnanA kalyANaka-mahatsavanA divasee dravyabhAva bhakti vigerethI bhagavAnanI ArAdhanAmAM vizeSa pravRtti karatA nathI ane sAMsArika janma-vivAha Adi jevA kRtyane AgaLa karI bhagavAnanI ArAdhanAmAM viroSa pravRtta thAya che, teo vastutaH bhagavAnanI sAcI-ArAdhanAmAM pravelA nathI, ema samajavA ke kahevAmAM bAdha nathI. A kAraNathI vartamAna-samayamAM paNa sakala bhavya-jIe anya-nimite bhagavAnanI ArAdhanAnI pravRtti karavA pahelAM vijagatana nAyaka bhagavAna tIrthakarenA cyavanAdika kalyANaka-divasamAM dravya bhAva-bhakti vigerethI ArAdhanA karavA tatpara rahevuM joIe. keTalAka vyAkhyAtA ane upadezaka vartamAna zAsananA adhipati bhagavAna mahAvIra mahArAjane caitra sudI terasane divase janma-kalyANakane divasa ujavatAM mahAvIra-jayaMtine divasa kahI bhagavAnanA mahimA vigerenuM sabhA samakSa gAna kare che. teoe dhyAna rAkhavAnI jarUra che ke kalyANaka sarakhA devadAnavathI pUjita evA phakta tIrthakarane lAgatA pavitra-zabdone choDIne jayaMti sarakhA harakoI dunyavI-manuSyane aMge vaparAte zabda goThavIne trileka-prabhunA sanmAnamAM zabdathI paNa avanati karavI na ghaTe. parama-tAraka jinezvaradevenA kalyANakenuM ArAdhana karavAvALA bhavya-AtmAoe pitAnA sthAne paNa vizeSathI pauSadhAdika dharmakriyA ane rathayAtrAdika bhakti karavAmAM AdarapUrvaka pravRtta thavuM joIe, ane tema karavAmAM Ave te ja yathArtha rIte kalyANakanI ArAdhanA karI gaNI zakAya. A
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata - joke A avasarpiNIne aMge anaMtara ke paraMpara upakAra dvArA vize tIrthakare jaga-mAtranA upakArI che, ane AtmAnA avyAbAdha-guNAdikanI apekSAe grevIse tIrthakaromAM koIpaNa prakAre tAratamyatA nathI, te paNa najadIkamAM vartamAna-zAsanane sthApanAra jinezvara-bhagavAna mahAvIra-devane anahada upakAra A zAsana upara rahela che. . vAstavika-rItie te bhagavAna mahAvIra mahArAjanA trikAlAbAdhita-vANInA prabhAvathI ja jIvAdika-tanA jJAnanI mAphaka bhagavAna gaSabhadeva Adika trevIsa tIrthaMkaranA yathAvat vRttAMtane bhavya jANI zake che. - tethI vartamAna-zAsananA adhIzvara bhagavAna mahAvIra-ahArAjanA kalyANaka-divasane ArAdhavAnI dareka bhavya jIvane jarUra che. samajavAnI jarUra che ke bhagavAna mahAvIra-deve kareluM tatva nirUpaNa ane tIrthakaronuM ItivRtta bIjA dvArA ke bIjAnA upadeze jANeluM na hatuM, paNa te svayaMbuddha-mahAtmAe potAnA jJAnathI avalekIne nirUpaNa kareluM hatuM. mATe AcAryAdikanI mAphaka bhagavAna tIrthakare kathitanA kathaka nathI, paNa svayaMbhU kevalajJAnathI jANelA tenA prarUpaka che, mATe teonA apratima-upakArane ane parAkASTA-prApta guNene saMbhArIne dareka-bhaoNAe emanA kalyANaka-divase te emanI ArAdhanAmAM jarUra pravRtta thavuM joIe.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 425252525252545 vi. arihaMtanI mahattA rihaMta bhagata bhagavAna mahArAja re AtmAnI anaMta zakita AtmAnuM sAcuM svarUpa zuM che? AtmAnI zakti keTalI mahAna che? ane tene chakAvI devAthI kevuM prabaLa nukazAna thAya che e vastu jeo na jANI zake teo zrI arihaMta-paramAtmAnA upakAranI paNa tulanA na karI zake. zrI navakAramAM prathama-padanI mahattA zrI navakAra mahAmaMtramAM paheluM pada namo hiMtA ane pachI no siddhALa kema Ave che? siddha sarva-guNathI paripUrNa che, teo mahArAjA-svarUpa che, paraMtu temane oLakhAvanAra keNa che? javAba e che ke : zrI arihaMta bhagavAna. * arihaMta bhagavAna pahelA kema? jema senAdhipati deza jItIne rAjAne mahArAjA banAvI Ape che, te ja pramANe siddhapaNuM zI rItie meLavI zakAya che, e vAta arihaMta bhagavAne jaNAvI che. siddho hatA e vAta jagatane koNe jaNAvI? siddhone joyA keNe? temane joIne jagatane oLakhAvyA koNe? siddhatvane jenAra, jANanAra keI na hatA, te pachI temane jaNAvanArAo te heya ja kyAMthI? AvA saMgomAM arihaMta bhagavAne jJAnanI daSTie siddhone jayA, oLakhyA, ane jagatane temaNe oLakhAvyA. jethI siddha bhagavAna karatAM arihaMta bhagavAna pahale pade mUkAyA che. tIthane AraMbha karanAra kezu? tIrthane AraMbha karanArA arihaMta bhagavAne che. arihaMta bhagavAne tIrtha zarU karyuM che, tyAre prazna e paNa thAya che ke zrI arihaMta bhagavAna thayA te pahelAM samyagujJAna, samyagadarzana
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata e be hatAM ke nahi ! ane je zrI arihaMta bhagavAna pahelAM paNa samyaktva hoya te samyakatva arihaMta bhagavAnathI paNa agra pade kema na mUkI zakAya? | tIrthakara bhagavAna thayA te pahelAMne kALa te aDhAra sAgapima koDAkaDI jeTaluM che. e kALamAM paNa samyaktva te hatuM ja pahelA ane bIjA ArAmAM paNa samyaktva hatuM ja, jugalIyAne yuga vicAre te samaye paNa jugalIyAne jJAna ane darzana hatAMja ! tyAre have evI zaMkA saheje prApta thAya che ke e jIgalIyAne ja mahApuruSa mAnI lIdhA hoya te? emane zA mATe mahApuruSa nathI mAnavAmAM AvatA? tenuM eka ja kAraNa che. cAritraAcaraNa vagaranuM je jJAna che, tenI kiMmata keTalI? zUnya jeTalI ? brahmacaryane upadeza ApanAre se strIo sAthe rAkhIne brahmacaryanI mahattA para bhASaNa ApavA nIkaLe che tenuM koNa mAnya rAkhaze? jugalIyAne paNa jJAna ane darzana te hatAM ja; paNa cAritra na hatuM. AthI jugalIyAne mahApuruSa mAnI zakAtA nathI. samyagajJAna ane samyagudana baMne AdaraNIya kharAM! paNa cAritra vagara nahi. cAritra hoya te ja tenI kiMmata che. paheluM cAstri che ane pachI jJAna-darzana che. jugalIyA zraddhAvALA paNa hatA, paraMtu temanI e zraddhA paNa kUvAmAMnI chAMyaDI kUvAmAM ja samAya tevI hatI. jugalIyAne jJAna-darzana hatAM, paNa te sAruM che ema mAnIne besI ja rahevAnuM, tethI AgaLa vadhavAnuM nahi. eTalA ja mATe jugalIyAne sthAne tIrtha gaNI zakAtuM nathI. tIrthakara bhagavAne zuM karyuM? tIrthakare jevA jJAna darzana vALA hatA tevuM temaNe AcaryuM hatuM; temane sthAne cAritra hatuM. temaNe je AcaryuM tenA phaLa rUpe je meLavyuM tethI temaNe jagatane jAgRta karyuM. ATalA ja mATe temane sthAne tItha gaNAyuM che. tene A ja kAraNathI arihaMta bhagavAn pahelAM jJAna-darzana hovA chatAM te agrapade AvI zakatA nathI.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAre te tIrtha - tIrtha yAtrA ka T viSaya-kaSAya ane ajJAna-vAsanAnA agAdha-samudrathI tAranArA tIrthonI yAtrA mATe upayogI-hitakAriNu-bAbatone nirdezatI - tIrthayAtrA-saMghayAtrA A prasaMghayAtrA SS jA - -- SE tIrthayAtrAmAM jarUrI zuM? i-rInuM pAlana
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamajyota | zrI vardhamAna svAmine namaH | zrItapremI-jijJAsu-ArAdhaka-puNyAtmAone mATe atyaMta upayogI - tAtvika.... bhejana... Agamarahasyaza, Agama-vAcanAdAtA, Agama-samrATa, AgamonA talasparzI vyAkhyAtA, dhyAnastha svagata pUjya AgamohAraka AcArya devazrI zAsana-surakSA, zAsanaprabhAvanA, AgamikagrathanuM saMpAdana Adi vividha zAsana-hitakara pravRttiomAM aharniza guMthAyelA rahetA hatA, chatAM zAsana-premI tatva-rUcivALA mumukSuonA hitArthe teozrInI dekharekha taLe pragaTa thatA "zrI siddhacaka" pAkSika patramAM aneka prakAranA dhArmika ane Agamika-tatvanA rahasyane samajAvanArA nAnA-moTA nibaMdhe, TUMkA lekhe, aneka praznottare vigere sAmagrI uparAMta Agamika padArthonI jhINavaTabharI chaNAvaTavAlA viziSTa vyAkhyAnane baLe saMgraha pragaTa thatA hatA. te "zrI siddhacakranA chaThThA varSanA mAsAthI zrI tIrthayAtrA ane saMghayAtrA" zIrSakathI tI ane tenI charI pALatA saMgha dvArA karAtI yAtrA aMgenA zAstrIya nirUpaNa bAla sulabha chatAM tAvika zailIthI chaNAvaTavALI meTI lekhamALa zarU thayela. - te lekhamALA jijJAsu-adhikArI-puNyavAnanI samakSa saLaMga rajU karavAnA IrAdAthI "Agama ta"nA navamA varSanA prathama pustakathI zarU thAya che. vivekIvAcake A lekhamALAne gItArtha guru bhagavaMtanI nizrAe vAMca-vicAre vartamAnakALe kALaprabhAve tIrthayAtrA ane saMghayAtrAmAM ghara karI rahela keTalIka vikRtione dUra karavA prayatanazIla bane!
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1- la* AganA sUma-rahasyajJAtA, zuddhaprarUpaka vAdi-madavijetA. AgAma-vAcanAdAtA, pU. zrI ArAmoddhAraka-AcAryadevazrIe tIrthayAtrAnA zAstrIya-rahasyanA jijJAsu puNyAtmAonA lAbhAthe lakhela che zrI tIrtha yAtrA...saMgha yA nA che (mahA nibaMdha) [A nibaMdhamAM tIrthonI temaja charI pAlatA saMgha dvArA karatI-karAvAtI yAtrAnA viziSTatanI mArmika chaNAvaTa che. . ananya zAsanaprabhAvaka gItArtha murdhanya tIrthonA saMrakSaka Agama rahasya pAragAmI karUNAnA bhaMDAra Agama-prabhAvaka parama pUjya AgaddhAraka AcAryadevazrIe (saM. 193) jAmanagaranA mAsA daramyAna zreSTivarya zrI popaTalAla marazIbhAIe kADhavA dhArela zrI siddhAcala Adi mahAtIrthonI saMghayAtrA prasaMge bhAvikene yAtrAnA tAtvika-svarUpanI mAhitI viziSTa rIte prApta thAya e zubha AzayathI saMghapati ane jAtrALuonA kartavyanA nirdezathI bharapura A tAtvika mahAnibaMdha "zrI siddhacaka?? pAkSika (saM. 1993 varSa-6 aMka-4 thI)mAM zarU thayela. je ghaNA lAMbA gALA sudhI kramika-lekha tarIke cAlu rahela. atyaMta upayogI A mahAnibaMdha tatvarUci vAcakonA lAbhArthe Agama ta" navamA varSanA prathama pustakathI prakAzita thaI rahyo che. saM.]
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 tIrthayAtrA-saMghayAtrA che (varSa 15 pu-1 pA. para thI cAlu) . A vAta jyAre dhyAnamAM levAze tyAre samajAze ke - paryuSaNanI tithi je bhAdaravA sudi paMcamInI hatI, tenI parAvRtti karIne ethe je paryuSaNuM AcaravAmAM AvI ane jenI pravRtti jinavacanane mAnanArA sakala-saMghe amalamAM mahelI che, te bAbatamAM zrI cUrNikAre AcArya mahArAja kAlakAcAryanuM yugapradhAnapaNuM jaNAvavA sAthe sa ra majumaya samasaMga eTale teja cethane saMvaccharInI tithi tarIke yugapradhAna kAlakAcArya mahArAje pravartAvI ane zrI zramaNa-saMghe temAM saMmati ApI. ema jaNAvyuM che. A uparathI ema samajAya che ke A. zrI kAlakAcArya mahArAjA yugapradhAna hovAthI temanA vacananI mAnyatA sakala zrIsaMghe karavI e pharajIyAta hatI. kemake tevA mahApuruSanA vacanane anAdara te mithyAtvavALo karI zake. kemake- atAro 3 micchatta arthAt jJAnAcArAdi pAMce AcAra saMpUrNa tathA tapa-saMjame vyApta evA mahApuruSanA vacanane atathAkAra eTale anAdara kara e te mithyAtva che. eTale mithyAtvavALe ja mahApuruSanA vacanane anAdara karI zake. arthAt yugapradhAna kAlakocArya mahArAjanA vacanane anAdara keIpaNa saMdhavALI vyaktithI thaI zake tema te, temaja keIe karyo paNa nahoto, chatAM cUrNikAra-mahArAjane yugapradhAna zrI kAlakAcArya mahArAje AcarelI caturthInI paryuSaNAmAM zramaNa-saMghanI je saMmati dekhADavI paDI te zramaNa-saMghanI anAdaranI sthitinI saMbhAvanAne aMge nahi, paraMtu te catuthInI paryuSaNa saMbaMdhInI AcaraNanI lakSaNayuktatAne mATe che. A kAraNathI ArAtrika ane maMgaladIpakane aMge paNa tene rIvAja jaNAvatAM zrI devendrasurijI "vasthAta ane ddha evA puruSoe Acarela hovAthI" ema kahI Arati ane maMgaladIvAnI gyatA sAbIta kare che.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM dIpaka-pUjAnI sAbitI pUrve jaNAvyA pramANe dravyastavanuM sabalapaNuM prabala pavitratAnA kAraNa tarIke che, ema kahI yukti jaNAvI, "bahukhyAta ane aviruddha puruSAthI AcareluM che ema kahI AcaraNa jaNAvI, te chatAM yukti ane AcaraNanI tarapha je keTalAka bhadrikaja durlakSya kare ane mAtra zAstramAM kahelA akSarene ja vaLage tevA bhadrikanA upakArane mATe AcArya mahArAja jaNAve che ke pU. A. zrI umAsvAtivAcakajI ke jeo vAcaka eTale pUrvadhAmAM agragaNya hatA. teoe pUjAnA adhikAranI aMdara dIvAnI pUjA jaNAvelI che, ema kahI "zAstravacanathI paNa Arati ane maMgaladIvAnI pUjA cagya che" ema spaSTa karyuM che. sAmAnya rIte zAstromAM yukti ane AcaraNathI je hakIkta sAbIta karavAnI hoya che, te jaga para zAstronA pATha ApavAnI jarUra nathI hotI, paraMtu je hakIkata zAstrathI sAbIta karavAnI hoya che, te jage para zAstronA pATha ApavA te anivArya hoya che. che ke zraddhAnusArI manuSya graMthakAranA vacana upara bharoso rAkhavAvALA hovAthI graMthakAre sUcavelA zAstranA pAThane mAnavAmAM AnAkAnI karatuM nathI, chatAM sarva zretAo tevA zraddhAnusArI hatA nathI, eTaluM ja nahiM, paraMtu keTalAka zrotAo zAstranI hakIkatane adhikArI prasaMga vagerenI sAthe meLave che. tyAre ja saMteSa pAme che, ane keTalAka mArgAbhimukha zretAo aneka kumALIya-AcAryonA zAstrone nAme bhaLatI vAte sAMbhaLelI hovAthI zAstranA nAma mAtrathI sAcI mAnyatA dharAvanAra thaI zakatA nathI, paraMtu zAstranA pAThane jevAthI ja saMtoSa mAnanAra hoya che. mATe zrI devendrasirijha yukti, AcaraNa ane zAstrokta vacanathI dIpaka-pUjAnuM yogya paNuM sAbIta karavA chatAM eTalA mAtrathI
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 Agamata saMteSa pAmatA nathI, paraMtu te vAcaka-mukhyane kahelo pATha paNa spaSTapaNe Ape che. eTaluM ja nahi paraMtu te pAThanA avataraNamAM tathA 4 tadu ema kahI pradIpanI vidhinI majabUtI mATe jora detAM kahe che ke teja vAcaka-mukhyanuM kahevuM vacana ke jemAM dIpanI pUjA jaNAvavAmAM AvI che, "te vacana tamArI AgaLa mUkuM chuM." Ama kahIne nIce pramANene vAcakamukhyanA graMthane pATha Ape che. caityAyatanaM prasthApanAni kRtvA ca zaklitaH prayataH / pUnA pe-mAnyA-dhivo-dhUpa-dvIpa / 2 // A kalekamAM vAcakamukhya zrI umAsvAtivAcaka spaSTapaNe jaNAve che ke zrAvake pitAnI bhavAdi-zaktine anusarIne cetyAyatana eTale bhagavAna jinezvara mahArAjanI pratimAne sthApavA mATenuM maMdira karavuM joIe, ane vidhipUrvaka maMdiranuM niSpAdana karyA pachI vidhipUrvaka pratimAo banAvI tenI pratiSThA karAvIne mana-vacana-kAyAthI prayatnavALA zrAvake sugandhicUrNa, puSpa, adhivAsa, dhUpa ane dIvA vageree karIne te jinezvara bhagavAnanI pUjA karavI joIe." AvI rItanA zrI umAsvAtivAcakajInA spaSTa pAThane dekhanAre manuSya koIpaNa divasa pUjanamAM kula ke dIpa vigerenI vastu enA vidhAnamAM zaMkAvALo thaze ja nahiM. pUrve jaNAvelI vidhithI je abhiSekathI mAMDIne AratI-maMgala dIvA sudhInuM pUjana karavAnuM jaNAvyuM, temAM gadha Adi pUjAnI vakhate nATayane prasaMga hotuM nathI, paraMtu Arati-dIvAnI vakhate te jarUra nATaya karavAne prasaMga hoya che, mATe zrI devendrasUrijI mahArAja kahe che ke AratI ane maMgaladIvAnI vakhate * -ka karavuM joIe ane te mATe te nATaka karavAnuM vidhAna ane nA daSTAMta nIce pramANe che.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM bhagavaMte AgaLa paNa nATaka thaI zake. bhagavAna mahAvIra mahArAjanI AgaLa "sUryAbhadevatAe batrIsabaddha nATaka kareluM che te vAta zrIrAyapaNane vAMcanAra ane sAMbhaLanArathI ajANa nathI, ane te ja sUryAladeve karelA nATakanI zrI bhagavatIsUtra ane zrI jJAtAsUtra vigeremAM devee karelA vaMdananA adhikAramAM nATakane mATe bhalAmaNa karavAmAM Ave che, te paNa te te sUtronA vAMcanAra ane sAMbhaLanArathI ajANa nathI. have rAyapaNuImAM sU.21 thI zarU thayele nATakasaMbaMdhI prasaMga sahita anukrame jaNAva upagI dhArI ahiM ApavAmAM Ave che. sUryAbha devatAnI prabhu pratye pucchA. sUryAbhadevatA ane te moTI pArSadAne bhagavAne dharmopadeza karyo, te pachI je dizAthI te parSadA AvI hatI te dizAe parvadA cAlI gaI parSadAnA gayA pachI sUryAbhadevatA bhagavAnane pitAnI sthiti saMbaMdhI je pRcchA kare che, te jaNAvatAM sUtrakAra mahArAja kahe che ke te sUryAbhadevatA zramaNa-bhagavaMta mahAvIra mahArAjanI pAse dhamane zravaNa karIne ane te dharmanuM avadhAraNa karIne harSavALe tha, saMtoSavALa thaye, yAvat dezanAnA harSathI harAyeluM che hRdaya jenuM e thaye, pachI uThavAnI kriyA karIne ubhe thaye ane UbhA thaIne zramaNa bhagavaMta mahAvIra mahArAjane sAmAnya rIte vaMdana karI vizeSa rIte namaskAra kare che. vaMdana namaskAra karIne ema kahe che ke "he bhagavana ! huM sUryAbhadevatA zuM keTalA bhae karIne paNa siddhi pAmanAra chuM? ke hAya jeTaluM bhavabhramaNa karIza toe siddhi nahi meLavI zakuM evuM chuM ?" je huM bhavasiddhika eTale bhavya he, te paNa zuM huM samyagdaSTi eTale jIvAdi tatva ane devAdi ratnatrayI saMbaMdhamAM sAcI daSTi eTale zraddhAvALo chuM ke mahArI zraddhA satyapadArthonI zraddhAthI viparIta che?"
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata huM je samyagdaSTi houM, te paNa samyagdaSTine satata jaghanya ArAdhanAe ATha bhava ane utkRSTa ArAdhanAe te ja bhavamAM jema mokSa thAya che, tema samyagdaSTine virAdhanA ane pratipAta thavAthI ardhapudgalamAM mAtra kaMIka e che e anaMte paNa saMsAra thAya che." mATe huM parimita eTale ceDA saMsArathI mekSa pAmavAvALe chuM ? ke ananta saMsAra rakhaDIne mokSa pAmanAra hovAthI ananta saMsAravALe chuM?" je huM parimita saMsAvALe che te paNa keTalAka parimita saMsAravALA bharata-mahArAjA ane zAlibhadrAdikanI peThe samyagdarzana ane tyAga-mArUpI bedhine saheje pAmanArA hoya che ane keTalAka metArya ane mUka-zreSThI jevAnI mAphaka samyagdarzana ane tyAgarUpI badhine pAmavAmAM moTA aMtarAyavALA hoya che." * "mATe huM tene sulabhadhi chuM ke durlabhabodhi chuM?" "gara-kaSTa samyagdarzana agara tyAgarUpI bedhine pAmavAvALA che paNa keTalAka bharata, bAhu, subAhu vagerenI mAphaka ArAdhaka hoya che, jayAre keTalAka pITha, mahApITha AdikanI mAphaka virAdhaka paNa hoya che." "te huM ArAdhaka chuM? ke virAdhaka chuM?" "samyagdarzanAdi ArAdhanA karanAra varga paNa kaIka te ArAdhanA nA bhavamAMja yunipuMDarIka-AdinI mAphaka mekSa pAmanAra hoya che, tyAre keTaleka varga zAlibhadra, AtrinI mAphaka bhavAMtare mekSa pAmanAre hoya che." - sAmAnya rIte bhavya samyagdaSTi parittasaMsArI, sulabhadhi ane ArAdhaka jIva chellA bhavane pAmanAre hoya che ane tethI te jarUra carama tarIke kahevAya che, chatAM praznanA bhAvamAM cAritranI lAyakAta
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM na hoya te tethI anaMtaranA bhAvamAM jene mekSa maLe tene paNa carama gaNavAmAM Ave che ane tethI devatAonA praznonA uttara detAM je carama thavAnuM kahevAmAM Ave che, te bhavAMtarane mATe caramapaNAthI levAya ane manuSyanA praznanI vakhate je caramapaNuM kahevAmAM Ave te taddabhavanI apekSAe levAya, te raheje samajAya tevuM che. vyAkaraNamAM jema dhAtunI sAthe joDAyelA pra Adine upasarga kahevAmAM Ave che, chatAM bahutrIti vagere samAse mAM je ke pra vigere je hoya che, te dhAtunI sAthe joDAyelA rahetA nathI, paraMtu nAmanI sAthe joDAyelA hoya che, chatAM paNa tene upasarga kahevAmAM Ave che, tevI rIte ahiM paNa caramapaNuM yathAsaMbhava pramANe levuM, e agya nathI, devatAonA praznamAM vAstavika rItie a-carama bhava ja kahI zakAya, paraMtu te bhava eTale devabhavanI apekSAe caramapaNuM levAmAM ke caramabhava ema kahevAmAM paNa koIpaNa jAtanI aDacaNa nathI. devatAone bIje ja bhave me javAnuM hoya chatAM je acaramabhava kahevAmAM Ave te ekAntara-bhave thavAvALA mokSanI pratIti thAya nahi. eTaluM ja nahiM. paraMtu saMkhya, asaMkhya ane anaMta bhava devatAonA pAmaranArAone paNa acaramabhAvapaNuM jema hoya che, tema te ekAvatArI devatAnI dazApaNa acarama kahevAthI thaI jAya. mATe ekAvatArI devatAone aMge te devatAnA bhavana caramapaNAnI apekSAe agara devabhavathI bIje bhava carama hevAnI apekSAe caramabhAvapaNuM kahevAya che, te agya nathI; sujJa-manuSyoe dhyAna rAkhavAnI jarUra che ke devatA sabaMdhI praznottaranI vakhate carama-acaramapaNane prazna ane uttara thAya che, parantu manuSyane aMge jayAre prasaMga hoya che, tyAre caramazarIrI tarIke varNana karavAmAM Ave che, tethI bhava ane zarIrane khyAlamAM lenAre vivekI jana manuSyanI apekSAnuM caramasarI eTale keluM zarIra levuM gyaja che, te raheje samajI zakaze.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamota - A badhA bhavasiddhipaNu Adi praznonA uttaramAM zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAje jaNAvyuM ke- he sUryAbha! tuM bhavasiddhika che, paNa anubhavasiddhika nathI, thAvat carama-bhavI che, paNa acaramabhavI nathI." nATayakAra sUryadevanI nRtyakriyA virAdhakapaNe nahi upara jaNAveluM ekavIsamuM sUtra che ke nATakanA prakaraNanI aMtargata nathI thatuM, te paNa sUryAbhadevane kayA kAraNathI vizeSa bhAllAsa thaye ane kema nATaka karyuM? e adhikAra jaNAvavAne -- ke evImA satrano vicAra jarUrI che mahArAjanI AgaLa kareluM nATaka eka aza paNa virAvaLa 5 nathI, ane te bhaktinA pravAhane lIdhe batrIsabaddha nATaka karanAra saryAbhadevatA eka aze paNa virAdhaka nathI, eTale je kaMIpaNa _ - - ke. ane garamabhavI heya caramabhAvapaNAnI chApa mArI che. eTale spaSTa thayuM ke sUryAbhadevatAe zramaNa-bhagavaMta mahAvIra mahArAjanI AgaLa kareluM nATaka eka aMze paNa virAdhanAnuM kAraNa nathI, ane te bhaktinA pravAhane lIdhe batrIsabaddha nATaka karanAra subhadevatA eka aMze paNa virAdhaka nathI, eTale je kaMI paNa jIva samyagdaSTi heya, ArAdhaka heya ane caramabhavI hoya te te zrIdeva, gurU ane dharmanI ArAdhanAmAM harakeAI prakAre kaTibaddha thAya ja, A vastu vicAranAra manuSya kaI paNa prakAre dravya-stavane ArAdhanA ane caramapaNAnI vAnagI tarIke gaNyA sivAya rahI - - * . - e paNa spaSTa rItie samajAze bhaie sv prakAre vimukha rahavAvALA , v-.. .. nathI ane tethI teone ekAvatArIpaNuM ke anyabhavapaNuM AvavAne saMbhava sarvathA asaMbhAvanIya nahi, te paNa durasaMbhAvanIya te jarUra che.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka-1 luM ArAdhaka-virAdhakapaNunI dazA kevI ane kyAM ? keTalAka taraphathI ema kahevAmAM Ave ke bhagavAna jinezvara mahArAjanI pUjyatA agara deva-guru ane dharmanI ArAdhanAnI buddhimAM jeonI maMdatA na hoya, chatAM teo je AraMbhanA kAraNathI DarI jaIne pUjA ane ArAdhana thI dUra rahe, te temAM teo taraphathI dayAnuM mukhya sthAna rakhAtuM hovAthI ArAdhanAmAM zI aDacaNa AvI? AvuM kahenArAoe samajavuM joIe ke abhavya ane mithyA daSTi che jeo sAdhupaNuM kaI kAraNasara grahaNa kare che ane temAM jeo navamA saiveyaka sudhI javAnA parama zukala-lezyAvALA pariNAmane dhAraNa karanArA hoya che ane vaLI teo kevalI mahArAja jevA bAhyathI zuddha-cAritrane pAlanArA heI kaI paNa jIvanI virAdhanA karanArA detA nathI, te pachI jIva-hiMsAne vavAnI pradhAnatA dhAraNa karavAvALA te abhavya ane mithyA-daSTie kema ArAdhaka ke carama-zarIrI banatA nathI? ane avirati samyagadaSTi ke jeo hiMsA Adika sattare pApa-sthAnamAM pravartelA hoya che, tevA paNa je zrIkRSNa mahArAja ane zreNika mahArAjanI mAphaka ArAdhaka ane svalpabhavI kema bane che? A abhavya ane mithyAdaSTi tathA kevala samyagdarzanadhArI hoya ane ArAdhaka thaI caramapaNuM pAmavAne lAyaka hoya te jarUra viSaya kaSAya, parigraha ane pramAdane mATe thatA AraMbhamAM bhAvahiMsA hevAthI pApane Dara rAkhI zrIdeva-gurU ane dharmanI ArAdhanAmAM thatI sAmAnya jIva virAdhanAne koI divasa agrapada Ape nahiM. pratimAnA lepakone anusaranArAoe vicAravuM joIe ke varasAdanI vakhate koI manuSya vyAkhyAnamAM nahi AvatAM ghera besI rahe ane pitAne dhamI mAne, tathA jeo varasAda varasatAM chatAM paNa dharmakathA sAMbhaLavA jAya teone adhama mAne agara hiMsAne nAme virAdhaka
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 Agamota mAne, tevAone zuM te pratimApaka samyagdaSTi mAnI zakaze? tevI rIte AcArya bhagavaMta ke sAdhumahAtmAnuM AvAgamana thatuM hoya, tevI vakhate je manuSya nivRtti (sAmAyikAdika) ke AraMbhanA nAme abhigamanAdika na kare, eTaluM ja nahiM parantu AcAryAdinA abhigamane karanArA ane virAdhanA karanAra ane adhama mAne agara dakSiNadizAnA narakamAM janArA mAne te tevA ane zuM A pratimA lepake ArAdhako ane caramabhavI ke caramazarIrI kahI zake kharA? pratimA-lepane zuM virAdhanAne Dara che? yAda rAkhavuM ke varasAdanI vakhate AcArya AdinI dezanA zravaNa ane abhigamanAdika karavAmAM teonA sAdhuo te dUra ja rahe che ane temAM teo pitAnI sarvaviratine AgaLa kare che te pachI sarvavirativALA maMdiramAgI sAdhuo dravyastavane na kare te bahAne te dravyastavane zrAvakenI pAse choDAvavAne uddeza rAkhanArA varasatA varasAdamAM dharmazravaNa ane abhigamanAdika pite na karavA chatAM je zrAvako kare tene dakSiNa-dizAnA nArakI thavAvALA jAhera karatA nathI e cakakhuM che. eTale spaSTa thayuM ke te pratimApakone pitAnA AcAryAdikone mATe ane pitAnA mAnane mATe te hAya jeTalI virAdhanA thAya tene aMze paNa Dara nathI, eTaluM ja nahi, paraMtu temAM sAkSAt zabdothI ke athapattithI lAbhaja jaNAvAya che, te pachI je bhagavAna jinezvaramaharAja ke temanI pratimAnA dravyastavamAM je virAdhanA vigere balavAmAM Ave te samyagdaSTionA hisAbe kevala bakavAda gaNAya. nATakane hetu ke have joIe. upara jaNAvelA sUtranI hakIktane vicAranAra manuSya spaSTapaNe samajI zakaze ke sUryAbhadevatAe zramaNa-bhagavata mahAvIra mahArAjanI AgaLa kareluM nATaka koIpaNa prakAranA paugalika kAraNane aMge nathI, paraMtu
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka-1 luM pitAnA bhavasiddhikapaNA AdinA nizcayane sAMbhaLavAne aMge che ane tethI te sAMbhaLIne thayelA harSathI karAyeluM nATaka keIpaNa samyagdaSTipaNa AdinA zravaNathI thatI harSa-utpattine gaNanArane lAyaka che. sAITha varSa sudhI aputrapaNAne lIdhe vyathita hRdayavALI vyakti putpattine zravaNa karIne je harSane dhAraNa kare, tenA karatAM anaMtaguNa harSane AtmA pitAnA samyagdaSTipaNA AdinA nizcayane jANavAthI dhAraNa kare emAM sujJone mATe Azrarya nathI. jagatamAM sarvakALa ni:saMtAna rahelA manuSyane jema te sAITha varSanA manuSyane saMtAnotpattinA zravaNathI thayelo harSa ghelachA je lAge, tevI ja rIte samyagdaSTine pitAnA samyagdaSTipaNuM AdinA zravaNane aMge thayele harSa ane tene lIdhe thayelI nRtya AdinI ceSTA mithyASTione te jarUra ghelachA jevI ja lAge! paraMtu emAM navAI jevuM kAMI nathI. sUryAbhadevanI manedazA. AvI rIte nATakanuM mULa kAraNa jaNAvyA pachI sUryadevatA nATakakriyAne upakrama kevI rIte kare che? te have vicArIe. jayAre zramaNa bhagavaMta mahAvIra mahArAje sUryAbhadevatAne bhavasiddhika eTale bhavyapaNuM Adi dazAvALe jaNAvyuM, tyAre te sUryAbhadevatA harSavALe ane saMtoSavALo thayo ema nahiM, paraMtu pitAnA cittamAM AnaMdanI lahere pAmavAvALe te thaye. te AnandanI lahera eTalI badhI tIvratAne pAmI ke keIpaNa vakhata pite je mananA ullAsane pAme che te tevA mananA ullAsane te vakhata pAme ane pitAnA bhavyatva AdikanA nizcaya karanAra bhagavAna mahAvIra mahArAjane phera vaMdanA namaskAra karI vinaMti karavA lAgyuM ke he bhagavAna? Apa rUpI agara arUpI, dura agara najIka vigere sarva dravyo kevaLajJAnathI jANe che ane kevaladarzanathI dekhe che, ghara ane najIkamAM rahela sarvadravyane jANe che tathA dekhe che
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata atIta anAgata ane vartamAna evA sarvakAlane Apa dekhe che ane kSaNe kSaNe sarvadravyanA sarva paryAye Apa jANe che ane de che. eTale he devAnupriya! Apa mArI pahelAMnI ane pachIthI devatAI manahara evI sAmagrI ane yAvat e prabhAva mane mabele che, mahArA AdhIna che, ane jene huM sarva prakAre upaga karI zakuM tema chuM te badhuM Apa te sAkSAt jANe che, chatAM he bhagavAn ! devAnupriya evA zrI gautamasvAmI Adi zramaNa bhagavaMtane huM bhaktipUrvaka devatAI devaddhi vigerevALuM batrIsa prakAranuM nATaka dekhADavA mAguM chuM. nATakanI IcchA paNa nijAnI koTimAM. A sthAne dhyAna rAkhavAnI jarUra che ke sUryAbhadevatA samyagdaSTi ane ArAdhaka che ane carama che, ema bhagavAna mahAvIra mahArAjanA nirUpaNathI pahelAM nakkI thayeluM che ane teja sUryadevatA devatAI-saddhivALuM nATaka dekhADavAmAM gautamasvAmIjI Adi zramaNa-bhagavatenI bhakti che, ema jaNAvI te bhaktipUrvaka nATaka dekhADavA mAge che. A vastu samajanAra haze te sAdhu-mahAtmAnI bhakti karmanA kSayane karanArI ane nirjarAne UMce darajaje laI janArI thAya, ema samajaze ane temAM pratimAlapakothI paNa nA pADI zakAya tema nathI. dhyAna rAkhavuM ke pratimAlepanA mudA pramANe te pahelI take zramaNa bhagavaMta mahAvIra mahArAje bhaktine niSedha karI jaNa vavuM joItuM hatuM ke nATaka e dravyastava hovAthI tenI kriyA tuM bhaktirUpa gaNe che te tAruM mAnavuM cheTuM che, paraMtu zramaNa bhagavaMta mahAvIra mahArAje te nATaka dekhADavAmAM gaNelI vyaktimAM aMze paNa pratiSedha ke nyUnatA jaNAvI nathI.
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka-1 lu bIjI vAta e paNa dhyAnamAM rAkhavAnI che ke batrIsabaddha nATakamAM batrIsamuM nATaka bhagavAna mahAvIra mahArAjanA AkhA caritrane upanaya karanArUM thavAnuM che ane te bhagavaMta mahAvIramahArAjanA kevalajJAnanA viSayathI bahAra nathI, chatAM tevuM gautamasvAmIjI AgaLa thAya te bhagavAna gautama svAmIjI Adine atyaMta nirjarAnuM kAraNa banavA sAthe te caritranA abhinayarUpe nATaka karanAra sUryAbhadevatAne zramaNa-bhagavatenI bhakti thAya e keIpaNa prakAre anucita nathI ane tethI zramaNa bhagavaMta mahAvIra mahArAje te nATaka dekhADavAne ane bhaktine eka aMze paNa niSedha karyo nathI. AvI rIte jyAre gautamAdi zramaNa bhagavaMtane bhaktipUrvaka nATaka dekhADavAnI je vijJaptine je bhagavAna mahAvIra mahArAja niSedha kare te vyaktine aMtarAya thAya ane vidhAna kare te zramaNabhagavAne nATaka dekhavAnI paravAnagI ApI kahevAya. eTalA mATe zramaNa bhagavAna mahAvIra-mahArAjAne sUryAbhadevatAe evI rIte vipti karI, chatAM sUryadevatAnI te vAtane pite AdarapaNa na karyo, tema niSedha paNa na karyo. dhyAna rAkhavuM ke bahulatAe pari upasarga pUrvakanA jJA dhAtune parijJA zabda banAvavAmAM Ave che ane tethI ahIM je gharanAra e vAkayane niSedha na kaye e artha paNa vAstavika che anumati na dIdhI e artha karavAmAM paNa aDacaNa nathI. Adara agara niSedha na karyo, eTalA mAtrathI maunapaNuM AvI jatuM hatuM, chatAM A dravyastava hovAthI niSedhyuM nathI ke AdaravAnuM kahyuM nathI, e jaNAvavA mATe spaSTa zabdomAM kahe che ke maunapaNe rahyA, tyAre sUryAbhadevatAe bIjI vakhata paNa ema kahyuM ke Apa badhuM jANe che vagere ane zrI gautamavAmIjI vigerene bhaktipUrvaka huM nATaka dekhADuM.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata AvI rIte bIjI vakhata jyAre sUryAbhadevatAe zrI mahAvIra mahArAjane vijJapti karI tyAre bhagavAna mahAvIra mahArAje te athane anAdara ke niSedha na karyo ane mauna rahyA evuM sUtrakAre jaNAvyuM nathI, te dvavyastavane nahi mAnanArAoe kharekhara dhyAnamAM levAnuM che. eTale kahevuM joIe ke te sUryAbhadevatAnA bIjI vakhatanA kathanamAM evI bhaktibhAvanI tIvratA hovI joIe ane tene lIdhe lAbhanuM pramANa ghaNuMja vadhI gayeluM hovuM joIe ke jethI te anAdarAdikanAM vAkaye bhagavAna mahAvIra mahArAje kahyAM nathI ane sUtrakAre tene nibaMdha paNa karyo nathI. nATaka mATe bhagavaMtanI anujJA kharI ke? vAcakagaNa eTaluM te spaSTapaNe samajI zake che ke jagatanA sAmAnya manuSya AkAramAtrathI bIjAnI cittavRttine sAmAnya rIte samajI zake, te pachI sUryadeva je samyagdaSTi ane avadhijJAnane dhAraNa karanAre jIva bhagavAna mahAvIra-mahArAjanA dravya manane saheje jANI zake temAM Azcarya nathI ane tethI eka bAju sAdhune nATakanI anujJA thavAne prasaMga ane bIjI bAju sUryAbhadevanA hadayamAM jAgelI bhaktinA aMtarAyane prasaMga je bhagavAna mahAvIramahArAjanA manamAM Avela che ane tethI teo Adara ke niSedha karatA nathI ane maunapaNe rahe che te hakIkta avadhijJAnathI jANI zake emAM Azcarya nathI. AvI rIte bIjI vakhata zramaNa bhagavaMta mahAvIra-mahArAjane vinaMti karIne bhagavAna mahAvIra-mahArAjane niSedha vigere na thavAthI prasaMga prApta thayA chatAM niSedha na karAya che te vAtanI anumati gaNAya, e nyAyane anusarIne bhagavAna mahAvIramahArAjanI aniSedha anumati che, ema sUryAbhadevatAe gamyuM ane tethI bIjA vakhatanI vinati karIne turata nATakane AraMbha karyo.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-9 nATakane prAraMbha karatAM sUryAbhadevatA zramaNubhagavaMta mahAvIramahArAjAne traNa vakhata pradakSiNA kare che. A sUtranA arthathI ane kriyA karavAnI rItithI ajANa evA lakAha ane tene anusaranArAoe dhyAna rAkhavuM joIe ke ahI nivRtto maryA ivaLi rU ema kahI traNa vakhata pradakSiNA karavAnuM jaNAveluM che, paraMtu A jage para ke bIjI kaIpaNa jaze para tivRttA Adi payAdi ema belI vaMdana kareluM ja nathI. kAzAha ane tene anusaranArAonI keTalI badhI ajJAnatA che ke enA sUtranuM nAma ja nivRttonI pATIja rAkhI che ane te bola mAtra rAkhyuM che, tenA muddA pramANe te moLa re moI vAra ItyAdika jago para paNa maLe che ke moco verU eTaluM bolavAnuM ja hoya, paraMtu bhajana karavA ke karAvavAnI kriyAne aMza na he joIe. kharI vAta te che ke jeone zAstrakAroe mRSAvAda TALavA mATe jaNAvelI vyAkaraNanI jarUrIyAta na dhyAnamAM Ave temano mAnavAmAM Ave ane tethI ja vyAkaraNane vyAdhikaraNanI keTimAM ke tevAe tikaDuttopAThane vaMdana kriyAne varNanarUpa na samaje. ane tijakutto ne sUtra samajI te besavAnuM ja kare temAM Azcarya nathI. nATakanI bhUmikAnuM varNana bhagavAna mahAvIra-mahArAjane sUryAbhadevatAe traNaws A 98 v9 pradakSiNA dIdhI ane pachI sAmAnyathI vaMdana karI vizeSasI namra skAra karyo. A rIte zramaNa bhagavaMta mahAvIra-mahArAjane kareluM viSNu namaskAra je pratimApaka dhyAnamAM leze te tene spaSTa salama paDaze ke sUryadevatAe karelI nATakanI kriyAmAM maMgalAcaraNanA sthAne eTale sUtradhAranI nandImAM mukhya sthAna zramaNa bhagavAna hAvIra mahArAjAnA vinayanuM che. .. . pospje je faves
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata - zamaNa-bhagavAn mahAvIra-mahArAjane namaskAra karIne sUryAbha devatA IzAna koNa tarapha gayA ane tyAM vaikilasamudughAta karyo. variyasamudughAtathI seMkaDo jejanane daMDa taiyAra karyo ane pachI skUla pudgalene choDI daI sArapudgalene grahaNa karyA, ane pachI bIjI vakhata paNa vaikiyasamudraghAtathI atyaMta manohara bhUmi taiyAra karI. - te bhUminA madhya bhAgamAM nATaka maMDapa karI ane te nATaka maMDapane bhUmi bhAga atyaMta manohara karyo, pachI maMDapane uparano bhAga taiyAra karI, akhADe taiyAra karI maNipIThikA vikuvI ane te maNipIThikA upara parivAra sahita siMhAsananI racanA karI. AvI rIte nATakanuM sthAna taiyAra karyA pachI paNa sUryAbhadevatA nATakanI zarUAta karatAM bhagavAna mahAvIra mahArAjane vinaya karatAM AjJA mAge che. je vAMcIne tenA daMparya sAthe te sUtrane samajanAra manuSya spaSTapaNe samajI zakaze ke- nATaka paNa bhaktinI AzAe je sUryAbhadeva nATaka kare che, temAM bhagavAna mahAvIramahArAjanI sarvajJatA ane sarvadarzanIyatAne lIdhe ja nATaka dekhADavuM ema kahI zakAyuM nathI, paraMtu vastutAe zramaNa bhagavaMta mahAvIramahArAjanI bhakti aMge ja nATaka che, tene ja lIdhe raMgamaMDapa taiyAra karavA pahelAM paNa zramaNa bhagavaMta mahAvIra-mahArAjane pradakSiNa karI vaMdana-namaskAra karyA hatA ane raMgamaMDapa vigere taiyAra karyA pachI paNa nATaka karavAnI zarUAtamAM sUryAbhadevatA zramaNa bhagavaMta mahAvIra-mahAvIrane praNAma kare che ane AjJA mAge che. sUtrakAra rASTa zabdomAM kahe che ke, "sUryAbhadevatAe te raMgamaMDapanI vyavasthA karyA pachI zramaNa bhagavata mahAvIra mahArAjanAM darzana karI praNAma karyA ane bhagavAna AjJA Apo ema kahI tIrthaMkara mahArAjanI AgaLa
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka-1 9 25 je batrIsa baddha nATaka kareluM che teno adhikAra Agamadiya samiti taraphathI chapAyela rAyapAseNamAM pRSTha 44 thI 59 sudhI chapAyela che ane te ghaNe ja vistAravALe che. - A nATakane adhikAra vistAravALo hovAne lIdhe ja zrI bhagavatIjI, zrI jJAtA-dharmakathA vigere sUtramAM bhagavAna mahAvIra-mahArAja vigere tIrthakarenI pAse jyAre jyAre devatAone AvavAne prasaMga hoya che, jyAre nAvidhi thayelI hoya che, tyAre te nATaya vidhi jaNAvavuM ghaNuM vistAra karanAruM thaI paDe e svAbhAvika che ane te vistAra vAraMvAra sthAne sthAne kahe, e vAcakane paNa aruci karanAre thAya mATe te sthAne A rAyapAsaNI sUtranI bhalAmaNu ja nahIM rAkhajo athavA nAvavidi evI rIte kahIne karavAmAM AvI che. ahIM paNa kamasara te sUtrane pATha nahi ApatAM saMkSepathI te jaNAvavuM egya dhAryuM che.. sUryAbhadevatAne pUrvaraMga ane vidurvaNa zakti sUryAbhadevatAe jamaNI bhujA lAMbI karI ekase ATha kumAre kADhayA ane DAbI bhujA lAMbI karI ekaso ATha kumarIo kADhI. pachI sUryAbhadevatAe zaMkha ane zaMkhane vagADanArA, aMga ane zRMgane vagADanArA evI rIte ogaNapacAsa jAtanAM vAjAM ane teTalIja jAtanAM vAjIne vagADanArA ekaso ATha ekase ATha vikuvya. ' pachI sUryadevatAe bolAvavAthI devakuMvarI ane devakuMvarIe sUryadevanI pAse AvI hAtha joDI vadhAvavuM karIne hukama mAgatAM bolyA ke "amAre je kaMI karavAnuM hoya te pharamAve." tyAre te sUryAbhadevatAe te devakumAra ane devakumArIone ema hukama karyo ke he devAnupriye! tame zramaNa bhagavaMta mahAvIra-mahA
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 Agamata rAjane traNa vakhata pradakSiNA kare ane vaMdana-namaskAra kare, pachI gautamAdika zramaNa bhagavaMtene devatAIjhaddhiAdivALuM batrIsabaddha nATaka dekhADo ane pachI mArI AjJA mane pAchI Ape eTale nRtyavidhi dekhADI dIdhAnuM jaNAve. * pachI te devakumAra ane devakumArIe harSapUrvaka te AjJA kabula kare che. pachI je jage para zramaNa bhagavAna mahAvIra-mahArAjA che, tyAM gautamasvAmI Adi zramaNa-nigraMthe che, tyAM te devakumAra ane devakumArIe Ave che, badhI ekaThI thAya che, badhI lAInasara UbhI rahe che. badhI lAInasara rahIne gautamasvAmIAdine namaskAra kare che, lAInasara UMcI thAya che, lAInasara avanata thAya che, lAInasara UbhI thAya che, akkaDapaNe ahI name che, pAchI UMcI thAya che, lAInasara AgaLa jAya che ane sAtheja ogaNapacAsa jAtanAM vAjI grahaNa kare che, sAthe ja vagADe che sAtheja gAya che ane sAtheja nAce ja che. te gAyana te vAjIMtranuM vagADavuM eTaluM badhuM mane hara hatuM ke jene aMge zAstrakAra mahArAja devamaraNa thaI gayuM hatuM, ema jaNAve che. - AvI rIte nATakane pUrvaraMga karIne prathama nATakamAM te devakumAra ane devakumArIo zramaNa bhagavaMta mahAvIra-mahArAjAne svastika-zrIvatsanaMdyAvartA-vardhamAnaka-bhadrAsana-kalaza-masyayugma ane darpaNa evA aSTamaMgalanI racanAthI mane hara AzcaryakAraka nATayavidhi pahelAM dekhADe che. (vAcakavRMde A jago para dhyAna rAkhavAnI jarUra che ke sUryAbhadevatAe bhagavAna mahAvIra-mahArAjane Apa sarvajJa sarva dazI che ema jaNAvI nRtya dekhADavAnI jarUra nathI, ema jaNAvI zrI gautamasvAmI Adi zramaNa bhagavaMtene mATe nATaka jaNAvuM chuM, ema kahyuM hatuM. paraMtu mAtra bhaktipradarzaka vAkya hatuM. .
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM 27 tethI ahIM zramaNa bhagavaMta mahAvIra-mahArAjAne nRtyavidhi dekhADI ema kahevuM te koIpaNa prakAre bAdhAkArI nathI, evI rIte AgaLa paNa bhagavAna mahAvIra-mahArAjane aMge nATayavidhi dekhADavAmAM Ave che, temAM paNa temaja samajavuM.) dvitIyAdi nATakonuM AchuM svarUpa AgaLanA nATakomAM paNa pahelA nATakomAM jaNAvyA pramANe paMktie thavAnuM vigere vidhine krama che, chatAM mAtra nATakanAM nAme ahIM dekhADavAmAM Ave che. prathama aSTamaMgalikanI racanAvALuM nATaka karyA pachI bIju Ava-pratyAvartathI mAMDIne yAvat paghalatAnI racanAthI AzcaryakAraka nATaka hoya che. trIjuM IhimRga vRSabha vigerenI racanAvALuM nATaka hoya che. cethuM eka bAju vaka, be bAju vaka, yAvat caDhAI cakavAla thavAya tevuM, pAMcamuM caMdrAvalinI racanA yAvat ratnAvalinI racanAvALuM nATaka, chaThTha caMdroddagamana vigere, sAtamuM caMdrAgamana vigere, AThamuM caMdrAvaraNa vigere, navamuM caMdrAstamayana vigere, dasamuM caMdramaMDaLa pravibhakti vigere, agIyAramuM vRSabha siMha azva gaja vigerenAM vartavALuM, bAramuM samudra vigerenI ghaTanAvALuM, teramuM naMdA vigerenI racanAvALuM, caudamuM masyANaka vigerenI racanAvALuM, paMdaramuM kavarganA pAMca akSaranI racanAvALuM, salamuM cavarganA pAMce akSaranI racanAvALuM, sattaramuM 2varganA pAMca akSaranI racanAvALuM, aDhAramuM tavarganA pAMca akSaranI racanAvALuM, ogaNIsamuM pavarganA pAMca akSaranI racanAvALuM ane vIsamuM azaka vigere vRkSanA pallavanI racanAvALuM, ekavIsamuM paghalatA vigere latAvALuM, bAvIsamuM dutanAmanuM nATaka trevIsamuM vilaMbita nAmanuM, vIsamuM kUtavilaMbita nAmanuM, pacIsamuM aMcita nAmanuM, chavvIsamuM trAbhita nAmanuM, sattAvIsamuM aMcita -bhita aThThAvIsamuM, ArabhaTa ogaNatrIsamuM, bhasala trIsamuM, AraTa-bhasIla ekatrIsamuM utpAta-nipAta vigere kiyAvALuM, evI rIte ekatrIsa
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 Agamata nATake judA judA AkAramAM devakumAra ane devakumArIe karIne batrIsamA nATakamAM zramaNa bhagavaMta mahAvIra-mahArAjane aMge abhinaya karatAM nIce jaNAvelI vastu dekhADe che. aMtima nATakamAM zuM darzAvAya che? bhagavAna mahAvIra-mahArAjane pahelAMne chelle manuSya bhava 2 devalekamAMthI chelle ovana 3 chelluM garbhasaMharaNa 4 bharata kSetranI avasapiNImAM keTalA tIrthakara tarIke janmAbhiSeka 5 chelle bAlabhava 6 chelluM yauvana 7 chellA kAma-bhega 8 chelle dIkSA mahotsava 9 chellI tapazcaya 10 chellI jJAnetti 11 chellI tIrtha pravRtti 12 chelluM parinirvANa e bAra adhikArathI baMdhAyeluM carama-nibaddha nAmanA nATakane devakumAra ane devakumArIe dekhADe che. te batrIsabaddha nATaka dekhADayA pachI nATayavidhinI samAptimAM maMgala tarIke cAre prakAranAM vAjAM vagADe che, tyAre prakAranAM gAyane gAya che ane pachI aMcita vigere cAra prakAranAM na Taka vidhi daSTAnta vigere cAra prakAranA abhinaya vidhi dekhADIne te badhA deva kumAra ane devakumArIe ekarUpa thaI gayA. yAvat sUryAbhadevatA je dizAethI AvyuM hatuM te dizAe cAle gaye. janmAbhiSekanI vakhate paNa nATakanI bhalAmaNa jo ke AcArya mahArAja devendrasUrijIe nRtya-pUjAnA adhikAramAM sUryAbhadevatAne adhikAra mukhyatAe jaNAvela nathI, paraMtu AgamonI aMdara jyAM jyAM devatAonA nATakonI bhalAmaNa karavAmAM Ave che, tyAM tyAM subhadevatAnA nATakanI bhalAmaNa karavAmAM Ave che. tethI mULa-AgamonI vAcanAnI apekSAe rAyapAseNI-sUtrane abhyAsakrama pahele hovAthI mULa-AgamAM je bIjA devatAone nATakane adhikAra Ave che, te badhA tenI pachI Ave che. tethI sarvatra te rAcapaselphImAM kahelA sUryAbha- sUryAbhadevatAnA nATakanI bhalAmaNa karAya te gya ja che.
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29. pustaka-1 luM parantu anuyoga eTale vyAkhyAnI apekSAe zrIAvazyakaniryuktinI aMdara bhagavAna rASabhadevajI-mahArAja ane bhagavAna mahAvIra svAmI mahArAjanA janmAbhiSekanI vakhate deveMdroe atyaMta vistArathI janmAbhiSeka karele tenuM varNana karavAmAM AveluM che ane te prasaMgamAM devaMtoe karelA nATakane adhikAra paNa tyAM jaNAvavAmAM Avyo che ane anuganI apekSAe zrI Avazyaka anuga prathama sthAne heIne temAM jaNAvelA devendra-pUjAnA adhikAranuM mukhya pada ApavAmAM Ave, temAM Azcarya nathI. A kAraNathI pU A. zrI haribhadrasUrijI ma. vigerenA zrI paMcAzakacha vigere prauDha-graMthamAM devendronA anukaraNathI ane devendronA dRSTAntathI pUjana vigere vidhio jaNAvavAmAM Ave che, tevIja rIte ahIMyA zrI devendrasUrijI mahArAje paNa nRtyapUjAnI aMdara devendra vigerenAM daSTAntanI mukhyatA rAkhI che. sAmAnya rIte kalikAla sarvajJa pU. A. zrI hemacaMdrasUrijI ane mAladhArI zrI hemacaMdrasUrijI mahArAjanA triSaSTizalAkApurUSacaritra ane bhavabhAvanAmAM kahela zrI nemicaritranA hisAbe devendra AdinuM tIrthaMkara mahArAjanA janmAdika kalyANanI vakhate AvavuM ane nATaka karavuM thAya ja che. - zrI bhagavatIjI vigere sUtromAM paNa devendra AdinA upapAtanI vakhate bhagavAna jinezvara mahArAja vigerene vaMdana karavA AvatAM devendro vigeree nATaka karelAM che, e vAta jaina janatAmAM atyaMta jAhera che. ' paratu nAma-nirdezapUrvaka eTale pUrva bhavanAM vRttAntanI jAherAta pUrvakanAM jAhera jIvanavALAM jIvanuM devendrapaNe utpanna thayeluM hoya ane temane bhagavAna jinezvara mahArAjanI AgaLa nATaka kareluM hoya che tevuM daSTAnta vizeSa karIne kArtika-zreNIne jIva je saudharma IndrapaNe bhagavAna munisurata svAmIjInI ArAdhanAthI utpanna thayela che. temane vizeSe lAgu thAya tema che..
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 Agamana pUrvabhavanA vRttAntanI prasiddhivALA Iko kayA vartamAna kALanA esaDe IMdramAM pUrvabhavanA vRttAntanA prasiddhipUrvakanA cAra idro gaNAya che. saudharma-devakanA zakendra ke jeo kArtika zeTha hatA, IzAna devalekanA izAne ke jeo pahelA bhavamAM tAmali tApasa hatA ane asurakumAramAM dakSiNa nikAyanA camarendra ke jeo pahelA bhavamAM pUraNa nAmanA tApasa hatA ane cethA ayyatendranA jIva ke je pUrva bhavamAM sItAjI hatA. A cAra idranA cha pUrvabhavanA vRttAntathI jAhera che, temAM tAmalI ane pUraNa ema be IMdra pUrvabhavanI vakhate zrI jinezvara mahArAjanI zAsananI zraddhA ane kRttivALA nahetA ane satI zirAmaNI sItAjInI vakhate sAkSAt tIrthakaranuM vicAravuM nahotuM. eTale zrI jainazAsananI zraddhA ane vRtti chatAM paNa sAkSAt tIrthaMkaranI pAse AvavAnuM utpanna thavAnI sAthe prasaMga na maLe e svAbhAvika che. eTale sAkSAta bhagavAna tIrthaMkara mahArAjanI chAyAmAM pUrvabhavanuM jIvana vyatIta karyuM hoya ane te jIvanamAM karelI ArAdhanAnA pratApe IMdrapaNuM prApta karI bhagavAna tIrthaMkara mahArAjanI bhakti mATe sAkSAta tIrthakara bhagavAna pAse AvI batrIsa baddha nATaka keIpaNa vartamAna mAMhenA idromAMthI keIe paNa karyuM hoya te te mAtra saudharma nAmane ja devendra che. kArtika zreSTine jIva nATaka zA mATe kare? vartamAnamAM je saudharmendra che, te zrI kArtika zreNIne jIva che ane teoe bhagavAna munisuvrata svAmIjI pAse dIkSA grahaNa karI hatI. e vAta vartamAna kALanI jaina janatAthI ghaNaja paricita che. kAraNa ke vartamAna kALanI jainajanatA dareka cArtumAsamAM paryuSaNanI vakhate zrI pajusaNu-kalpasUtra zraddhA ane bahumAna
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 pustaka 1-luM pUrvaka zravaNa kare che ane te zrI kahapasUtramAM zrI kArtikazreNI adhikAramAM zrI munisuvrata svAmIjInA adhikAranA sAthe Ave che. A kAraNathI AcArya mahArAja zrI devendrasUrijIe mUlagAthAmAM sAmAnya devendra zabda hatuM, chatAM zrAddhadina kRtyanI TIkAmAM zrI kArtikazreSThInA bhavanI apekSA rAkhI saudharma IdranA nATaka saMbaMdhIne adhikAra mukhyatAe jaNAvela che. upara jaNAvyA pramANe kArtika zreSThIne adhikAra devendroe karelA nRtyanI bAbatamAM jema jaNAvyuM che, tevI ja rIte devendroe karelA nRtyanA adhikAramAM je ke sAmAnya rIte dareka dAnavendra paNa pitAnI utpatti pachI abhiSekAdikanI vakhate zrI jInezvara mahArAjanI pUjA karatAM jarUra nRtya vigere kare che, paraMtu jema kArtika zreSThIne jIva je saudharma devakane zake IMdra temane bhagavAna muni, suratasvAmIjIne atyaMta najIkane upakAra hovAne lIdhe tIvra bhAvapUrvaka nATaka karavAne prasaMga hatuM ane te prasaMga sAcavele hovAthI devendranA nRtyanA prasaMge te kArtika zreSThIne jIva je zakendra teNe ja lIdhe, tevI ja rIte ahIM dAnavendranA adhikAramAM paNa camarendra bhagavAna mahAvIra mahArAjanA pratApathI pitAne jIva acA, zakrenDe tene cheDI dIdhe, vajanI javAlAmAMthI bacI ca ane sAmAnika vigerenI sahAya vagarane ekAkI nirAdhAra thayelA te camarendrane kharekhara bacAva thayo hoya te te zramaNa bhagavAna mahAvIra-mahArAjanA zaraNanA pratApane lIdhe ja che AvI rIte nirAdhArapaNunI vakhate paNa je bhagavAnanuM zaraNa AdhAra bhUta thayuM hatuM. vagara kAraNe paNa je bhagavAnanuM zaraNa bacAvanAra thayuM hatuM. sAmAnika devatA vigerenI parvadAe cheDI dIdhA ane bhayanI bhAvaTha bhAMganAruM koI nahotuM, tevI vakhate je jinezvaramahArAjanA caraNa kamaLanuM zaraNuM bhayanI bhAvaThane bhAMganAruM thayuM, evA jinezvara zramaNa bhagavAna mahAvIra-mahArAjanA caraNa
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 Agamata kamaLanI bhakti karavAne mATe amarendra sakaLa parivArane laIne Ave ane batrIsabaddha nATaka kare temAM Azcarya zuM? garvathI gherAyele zuM nathI karate? jagatamAM manuSya madonmatta thaIne madanI ghelachAmAM aneka prakAranA anartho UbhA karavAnI dubuddhi doDAve che, madanmatta thayelA che pitAnA vizvAsapAtra pAtrae kahelA amyuchittipaNe hita karanArAM vacanane paNa gaNakAratuM nathI, dUraMdezI vAparIne te hitakArone tevA utpAtane karanArA vartanathI dUra rahevAnI duHkhate mane paNa pharaja paDe che, te paNa madonmatta jIva potAnI dubuddhie dekhADelA rastA tarapha pravartavAmAM pitAnuM mahattva samaje che, tevI rIte camarendrane paNa zakendrane parAbhava karavAnI durbaddhi sUjhI ane te zakrendrane parAbhava karavAno vicAra te camarendra pitAnI sAmAnika devenI parSadAnI AgaLa jAhera karyo, te sAmAnika devatAo ke iMdranA padavALA nathI, te paNa te sAmAnika-devatAo addhi, vibhava, AyuSya, vigerenI apekSAe iMdra karatAM aze paNa utaratA hatA nathI ane te sAmAnika-devatAo iMdranI atyaMtara parvadA tarIke gaNAya che, te sAmAnika-devatAone eTale badhe devalokamAM prabhAva hoya che, ke-je vakhata prathamanA iMdra eNvI jAya ane navA idro utpanna na thAya, tenI vacamAM utkRSTa cha mAsa jeTale kALa hoya che, chatAM te sarvakALa iMdra vinAnI devakanI sarva sthitine te sAmAnika devatAo sAcave che. vaLI IndranI utpatti thayA pachI paNa iMdrane pitAnA kartavyane vicAra thAya te vakhate iMdrane kartavyanI dizA batAvanAra je kaMIpaNa hoya te te sAmAnika eTale IMdranI samAna RddhivALA ja iMdrio che. iMdrane paNa sAmAnikane Azaro levo paDe. sAmAnya rIte dareka idrone pitAnA jIvanamAM jyAre jyAre viSama prasaMge prApta thAya ke vicAraNIya sthiti utpanna thAya che tyAre tyAre sAmAnika-parSadAnA devatAne ja Azraya levAnuM hoya che.
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-9 33 AvI sthiti camarendrane pitAnA sAmAnikone mokSe jabaraja lAgatuM hatuM ane te paNa khare, chatAM madonmattapaNane lIdhe utpanna thayelI dubuddhine saphaLa karavA tarapha dorAyele te camarendra sAmAnika-parSadAnA devatAone nirmAlya gaNIne svayaM potAnA balanI advitIyatA samajate saudharma-iMdrane parAbhava karavA mATe amaracaMcA rAjadhAnIthI nIkaLI paDyo hate. bhaviSyamAM jeone ApattinA prasaMge AvavA chatAM paNa Apatti bhegavavAnI hotI nathI, teone dubuddhie duSTamArga tarapha vartavA mATe dhakko mArela hoya che. najIkanA kuTuMbie kakaLATa karIne paNa kerANe besI gayelA hoya che. jIvananA nirvAha mATe ke kuTuMbanI vRtti mATe athavA jAgIranA jhaLahaLatA lAbhane mATe sevAmAM sadA tatpara rahevAvALA jAgIradAre paNa jIvanA jokhame sevA karavAnI vAte jatI kare yAvata dubuddhithI thatA duSTa vartananA dutama pariNAma bhogavavAnA bhayathI bhAI-bhAMDu sarva bhAgI jAya che, ane duSTabuddhithI prerAyele duSTa vartanamAM Dubele te duSTa-AtmA sarvathA nirAdhAra sthitimAM AvI paDe che, tevI vakhate paNa bhAvIna bhavyapaNanA bhaNakArAthI eka kiraNanuM AvalaMbana jarUra tevA manuSyane paNa maLe che. tevI rIte abhimAnathI AMdhaLe banele camarendra, sAmAnikethI sarvathA dUra karAyele camarendra, camaracaMcA rAjadhAnIne asura kumAroe alage karAyele camarendra, abhimAnanA UMdhA paDale UMdhuM dekhIne madonmatta thaI sarvathI chuTA paDI nIkaLI gayele camarendra hAla che, chatAM paNa bhaviSyanA bhavyanA bhaNakAramAMthI eka ama- kiraNane bhaNakAre tenA hRdayamAM jhaLakI nIkaLe che ke kadAca saudharma drinA sapATAmAM sapaDAvavAno samaya sAMpaDI jAya te mArA atyaMta priya ane anAdhAra ekalA AtmAnuM rakSaNa karavAmAM rakta mane koNa maLaze ? A. 5
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata matadazAmAM suvicAra AvavA te puNyanI nizAnI che pUrve jaNAvelI bhayaMkara madanmatta dazAmAM paNa aDagapaNe AgaLa vadhavAmAM aDaga nizcayane dhAraNa karI AgaLa vadhelAomAM paNa A vicAra Ave te bhaviSyanI bhavyadazA hoya tyAre ja AvI avasthAmAM A bhavya vicAra Ave che, tevI rIte camarendrane paNa tevI vakhate bhayanI zaMkA thaI bhayathI bacAvanArane kheLavA lAge ane pavitratAnA jege bhayanI bhAvaThane bhAMgavAvALA bhagavAn mahAvIra-mahArAjanuM smaraNa manamAM jhaLakI UThayuM, madazAe deravAyelI dubuddhinA duSTa-kAryamAM daDAdoDa karI rahelA dudatene jema jayakAraka vicAra AvavA muzkela che, temaja kadAca bhavitavyatAnA joge tevA vicAre AvI paNa jAya, chatAM te acAnakapaNe AvelA vicArene anukula sAmagrI ane saMjogo maLavA ghaNu ja muzkela che, paraMtu jenI bhavitavyatA bhavyapaNAthI ja doravAyelI che, tevAone tevI viSama avasthAmAM AvelA vicAro paNa viphaLa nahiM thatAM saphaLatAne raste ja sarajAya che, tevI rIte camarendranI AvI vikaTa dazAmAM paNa zaraNa karavAnA thayelA mane rathane anukUla sAmagrI bhavitavyatA meLavI Ape che ane tenA pratApe susumAra nAmanA nagaranI bahAra bhagavAn mahAvIra-mahArAjA kAusagya dhyAnamAM lIna rahelA che, temanuM zaraNa karavAno vicAra camacaMcAnA caMcaLa evA camarendranA cittamAM camakele saphaLa thaye. jagatamAM madonmatta ane nirvicAra thayelA manuSyanA manamAM AvelI kalpanAnI akudaratI kaTiemAM kaIka kaNe jema bhAvinI muMdaratAe sarjyo hoya ane te barAbara lakSya vagara mAtra saMskAra nAkhIne cAlyo jAya ane pachI te madonmatta ane durbuddhinI pravRttinI parAyaNatA tevIne tevI tAmasamaya mArgamAM rahyA kare, tevI rIte ahIM paNa camarendranI aMtaHkaraNanI vRttimAM paNa mAtra bhaviSyanA bhavyapaNAne lIce zaraNa levAnA vicAra rUpI eka amara kiraNa
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 pustaka 1-luM jhaLakI pitAne saMskAra nAkhIne cAlyuM gayuM ane te caMDaprakRtivALA camara-cacAnA nAyakanI vRtti zramaNa bhagavAna mahAvIramahArAjanuM zaraNu levA pahelAM hatI tevI ne tevI ja zarU thaI ane tevI vRttinA pratApe te camarendra se nahiM, hajAra nahiM, lAkha nahiM, karoDa nahiM, dasa karoDa nahiM, so karoDa nahiM, hajAra karoDa nahiM, lAkha karoDa nahiM, eka karoDa karoDa nahiM, saMkhyAta karela kareDa nahiM, paraMtu asaMkhyAta koDAkoDa jana sudhI tevA ne tevA unmattapaNAmAM uchaLate uchaLate cAlI nIkaLe jyAM saudharmaidranA AvAsamAM dAkhala thavAnI vakhate je lekapAle hatA, je Abhigika hatA je Atma-rakSaka hatA te badhAne jema haDakAyo thayela kutare manuSyanAM ToLAne nAsabhAga karAve, tevI rIte nAsabhAga karAvate te camarendra saudharma IdranI sabhAmAM pahoMce. Akasmika utpAta-samaye dhIratA keNu dhAraNa kare ? jagatamAM je je dhIratAne dhAraNa karanArA ane zUratAnI saraNimAM raMgAyelA jAnavare ke mahAnare hoya che, teo Akasmika -utpAtanI vakhate paNa gabharAtA nathI ane tevA Akasmika-bhayanI vakhate ja mahApurUSonI mahattA ane uttama jAnavaronI uttamatA jhaLakI uThe che, tevI rIte ahiM paNa AtmarakSako jyAre alepa thayA che, lekapAle jyAre laya pAmI gayA che, Ajigike jyAre athaDAI gayA che ane caMDatara prakRtinA camaracaMcAnA mAlika camarendranA abhimAnarUpI airAvaNane koI paNa kabaje karI zakate nathI ane pANIthI bharele paNa khAlI thate ghaDo bhaDabhaDa zabda uccAraNa karyA vagara khAlI thate ja nathI, tevI rIte A caMDAla prakRtine dhAraNa karanAre camarendra saudharma-sabhAthI zelatA sIdharma-devakanA sva-dharmaparAyaNa saudharma indrane tiraskAranI talavAra nIce lAvatAM camarendrane aMze paNa aDacaNa AvI nahi ane tevA tiraskAranI vakhate paNa saudharma I kaI paNa rIte baje karI zako gara khAlI tha khAlI tha
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 Agamata gabharAyA vinA mAtra hastamAM vaja laIne te camarendranI tarapha mUke che, devatAdhiSThita sAmAnya hathiyAro jyAre te hathiyArone dhAraNa karanArAnA abhiprAya pramANe pravRtti karanArA hoya che te pachI khuda IdrimahArAjanuM vajI nAmanuM Ayudha IdramahArAje ja camarendra upara mUkeluM hoya tyAre te vajI camarendrane pala paNa mUke nahiM e vAta kaI navI samajavAnI nathI. maradazAthI prAdubhUta thayela duSTa pariNAma bhegave keNu? - jagatamAM durbuddhivALA manuSya jyAre madonmattatAnA vicAravamaLamAM vahI rahelA hoya che, tyAre teone svayaM sundara vicAra AvatuM nathI, hitaiSIoe hRdayanA umaLakAthI jaNAvelo hitane vicAra hoya te paNa gamatuM nathI, hitaiSIonI haroLamAM rahevuM paNa tene gamatuM nathI. aneka prakAranI dekhADelI ane dekhAtI Apattio paNa te madonmattanA hRdayane hacamacAvI zakatI nathI, paratu madonmattanA hRdayamAM prAdurbhata thayelA duSTa vicAranA phalane bhegavavAnI vakhate te madenmattane mada sarvathA nAza pAmI jAya che, jevA jethI te mada utpanna thayeluM hoya che tenA karatAM seMkaDo guNA jorathI bhayaMkara pariNAmanI vakhate te madane nAza thAya che. bhayaMkara pariNAma jovAnI sAthe manuSyane matta-dazAmAM lAvanAre mada te sarvathA nAza pAme che, paraMtu te madonmatta dazAne lIdhe thayelA kAryonA duSTa-pariNAmane bhegavavAnuM kArya te te madonmatta thayelA manuSyane ja bajAvavuM paDe che, tevI ja rIte ahiM paNa caMDAla prakRtine dhAraNa karavAthI caMDatama banelA camaracacAnA camarendranA madane sarvathA vilaya thaI gaye, paraMtu te bhayaMkara pariNAmane bhogavavAnuM kArya te camarendranA dilane sahana karavAnuM rahyuM te vakhate camarendranI sthiti evI vicitra thaI ke potAne Udhe mUkhe saudharma iMdranA mUkelA vajanI vijaLIo jevI tithI camakelA camarendrane nIce-mAtheja sIdhama devalekamAMthI sarakI nAza para sAthe mane temane nAza thayelA
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM 37javuM paDayuM, pitAnA AhAra vigere AbhUSaNe paNa kayA kayA dvIpamAM ane kayAM kayAM khasI paDyAM tenuM paNa te calAyamAna thayela camarendranA cittamAM aMze paNa AvyuM nahi, paraMtu bhayathI AkhuM zarIra jenuM kaMpI UThayuM hoya e mRgale paNa bacAvanI bakhelamAM pesI jAya che, tevI rIte saudharmendranA akhalitavIryavALA vAnA veganA sapATAthI sajajaDa thaI gayele camarendra paNa zaraNa tarIke aMgIkAra karAyelA bhagavAna mahAvIra-mahArAjanA caraNa kamaLamAM lIna thaye. sIMca NAthI trAsa pAmIne nAsate nAsate pAre jema kaI evuM sthAna meLave ke jemAM sIMcANanuM AvavuM na thAya te vakhate tene tevuM sthAna meLavavAne mATe je ke anupama zAMtinuM kAraNa maLeluM che, paraMtu jyAM sudhI sIMcANe te sthAnanI najIkamAM hoya ane sthAnAntare na gaye heya tyAM sudhI pArevAnI je dazA hoya che te dazA je pUrepUrI khyAlamAM laIe te zramaNa bhagavAna mahAvIra-mahArAjAnI caraNakamalanI aMdara chupAIne rahela camarendra kaI dizAmAM rahyo haze? tene khyAla Ave. IMdra-mahArAjanI paristhiti ane camarendranA parAbhava mATe vajanuM mUkavuM. vAcake dhyAna rAkhavAnI jarUra che ke saudharmadevelekanI sudharma sabhAmAM bIrAjelA iMdramahArAje samagra jiMdagImAM keIpaNa divasa nahi zravaNa karelAM evAM mAnanAM vacane zravaNa kya, jiMdagImAM kaIpaNa divasa kalpanAmAM paNa nahi AvI zake tevAM tiraskAranAM tIro tanamAM bhUkAyAM, svapnamAM paNa jenI kalpanA na lAvI zakAya tevA sAmAnika ane AtmarakSaka Adi je pitAne parivAra tene trAsadevAvALI vartaNuMka najare nIhAlavI paDI, A badhAM na varjI zakAya tevA vikaTa saMgane pahoMcI vaLavA mATe IdramahArAjane camarendranI upara vajIne pravega karavAnI jarUra paDI hatI ane te vaja camarendranI pAchaLa gati karatuM cAlI
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 Agamata raheluM hatuM athAt TheTha saudharmadevakathI bhagavAna mahAvIra mahArAjanA caraNakamaLa sudhI AvatAM camarendranI sthiti vAnA vamaLamAMthI ja chuTI paDelI nathI, tevA vakhatamAM zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjanI pAse saudharmedranuM AvavuM thayuM kAraNa ke amarendranA adhamatama vartana ane vacanane lIdhe saudharma-Indrane vaja mUkavAnI jarUra paDI, paraMtu siMhanA zabda mAtrane sAMbhaLavA mAtrathI sAraMganA zarIramAM trAsa chuTe, merane dekhavA mAtrathI sapanA zarIramAM bhayanA vege utpanna thAya, tevI rIte saudharma iMdramahArAje mUkelA vajInA veganA svarane sAMbhaLatAM ane vajamAMthI nIkaLatA jAjvalyamAna agninA kaNIyAonI paraMparAne dekhatAMnI sAthe te amarendrane trAsa chUTa. amarendranA hadayamAM rahela sarva abhimAna eka ja sapATe gaLI gayuM, apamAna karavAnI dhAraNuM uDI gaI, tiraskAranA vacana nene vega visajAI gaye. eTaluM ja nahi, paraMtu te vakhate camarendrane pitAnuM jIvana kema raheze? enI paNa zaMkA paDI gaI. je ke devatAonA AyuSya anapattanIya hoya che, eTale koI paNa bIjA aMgone lIdhe devatAnA AyuSyanuM ghaTavuM thatuM nathI, paraMtu saudharmaidra taraphathI mukAyelA vajanI bhayaMkara dazA jetA camarendrane potAnA jIvanane paNa saMzaya thAya te asvAbhAvika nahotuM, tevA saMzayane lIdhe camarendra ekadama je zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjanuM zaraNa karIne gayA hatA, te ja zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjanA caraNakamaLanuM zaraNa levA cAlya. A AkhA prasaMgamAM amarendra AgaLa AgaLa jAya che ane vaja paNa te camarendranI puMTha choDatuM nathI. sodhamaTinA vimAnamAMthI camarendra nIkaLI gaye.
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. pustaka 1-luM aMte camarendrane keNuM zaraNu denAra thayuM ? saudharma devakathI trAsa pAmIne nAsatA evA camarendranI pAchaLa camarendra karatAM jabarajasta vegathI vajI cAlyuM jAya che te vakhate saudharmaidranI camarendranuM bhaviSya-bhavyatAe bhAna karAvyuM che ke-- keI kAle paNa asurakumAra ke asurakumArane iMdraAdi saudharma devaleka sudhI bIjAnuM zaraNa lIdhA vinA AvI zake nahiM, e nakakI che te pachI A camarendra konuM zaraNuM laIne ahiM sudhI AvavAnuM karyuM che? kAraNa ke asurendra ahiMthI bhaya pAmIne nAThe chate zaraNanA sthAne jaze, ane A mahArUM mUkeluM vaja tene zaraNanA sthAnane paNa choDaze nahiM, ane tethI te zaraNa karavA lAyaka sthAnanI bhayaMkara avajJA thaze ane te bhayaMkara avajJAthI mahArA kalyANanuM nikaMdana thaI jaze. evo vicAra karIne camarendra karelA zaraNane tapAsatAM saudharmaidrane mAluma paDyuM ke A camarendrarUpa dAnevendra bhagavAna mahAvIra mahArAja ke je susumArapura nagare kAryotsargamAM bIrAje che, temanuM zaraNa laIne ahiM mahane parAbhava karavA Ave che, ane amarendra ahiMthI nAsIne tyAM jAya che, te mAruM phekeluM vajana paNa tenI pUMThe pUMThe jaze ane bhagavAna mahAvIra mahArAjanI bhayaMkara AzAtanA karaze. A vicAra AvavAthI saudharmaidra ekadama saudharmadevakathI vajInI pAchaLa nIkaLI paDyo. te vakhate mArgamAM AgaLa AgaLa camarendra jAya che. te camarendranI pAchaLa ja dhamadhokAra Ave che, ane te vajAnI pAchaLa kendra jhapATAbaMdha Ave che. AvI sthitimAM bhagavAna mahAvIra mahArAjanA paga vacce are! pagane talIe amarendra saMkocAIne ghusI gaye. vajI bhagavAna mahAvIra mahArAjathI cAra aMgula cheTuM rahyuM eTalAmAM kendra AvIne te ja ekadama laI lIdhuM ane amarendrane
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamaceta jaNAvyuM ke "zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjanA zaraNathI hAre bacAva thaye che, ane mahArA taraphathI tane bhaya nahiM thAya" ema kahI zakendra vajI laIne saudharma devaleka tarapha cAlyuM gaye. A badhI camarendranA upasarganI hakIkata eTalA ja mATe kaMIka vistArathI jaNAvavAmAM AvI che ke AvI rIte zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjanA zaraNathI nirAdhAra dazAmAM ane maraNAMta jevA bhayamAMthI bacele camare zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjanI kevA satkArathI ane kevI aMtaHkaraNanI UmithI bhakti kare ? ane nATaka dekhADe ? te samajI zakAya. pUrve jaNAvelI rItie jyAre amarendra zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjanA zaraNathI saudharma IMdra ane tenA vajana bhayathI mukta thaye tyAre tenA jIvananI AzA phaLI ane zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjanI pAsethI nIkaLIne dInadazAvALe pitAnA AvAsamAM gaye ane potAnI badhI vItakadazA pitAnA sAmAnikaAdi devene ane IMdrANIone jaNAvI ane te sarva parivArane laIne bhagavAna mahAvIra mahArAja jyAM susamArapuramAM kAryotsarga dhyAne rahelA che tyAM AvI atyaMta bhaktithI batrIsabaddha nATaka karyuM. pitAnA bacAvathI camarendra zuM karyuM? pUrve IMdrAnI hakIkatamAM jema kArtAikazreSThiInI hakIkta savistara jaNAvavAmAM AvI, tevI rIte ahIM sakala dAnavedro bhagavAnanI pUjA vakhate batrIsabaddha nATaka vigere karIne nRtya kare che, chatAM pUrve jaNAvelI rItie camaredrane nirAdhArapaNAnI vakhate je bhagavAna mahAvIra mahArAjathI kharekhara bacAva thaye te zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjanI AgaLa te camarendra keTalA badhA bhaktibhAvathI nATaka karyuM haze? te na samajI zakAya tevuM nathI,
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM mATe dAnavendra karelA nRtyanA udAharaNamAM A a surendranuM udAharaNa AcArya mahArAja zrI devendrasUrIzvarajIe ApeluM che. jo ke AcArya bhagavAna zrI devendrasUrIzvarajIe nAradanA nATakane aprasiddha tarIke jaNAvI tenuM khyAna ApeluM nathI, paraMtu Avazyaka vRttimAM jaNAvelA pratyekabuddhipaNAnA adhikAramAM zaurya paNane adhikAra jotAM zrIviharamAna jinezvaranI pAse gayelA nArade nATaka karyuM hoya te navAI jevuM nathI? devendra dAnavendra ane nAradanA vizeSadaSTatene jaNAvyA pachI prabhAvatInuM je daSTAMta jaNAveluM che te dAMta kharekhara vicAravA lAyaka ja che. prabhAvatInA nATakamAM viziSTatA zI? | sarva zrAvaka ane zrAvikAo jinezvara mahArAjanI pUjA devendranA anukaraNathI kare che ane tenuM varNana rAyapaNumAM jaNA. velA sUryAbhadevanA adhikAranA atidezathI jaNAvavAmAM Ave che, eTale sarva zrAvaka-zrAvikA bhagavAna jinezvara-mahArAjanI pUjA karatAM nRtyanuM vidhAna kare, temAM Azcarya nathI ane sattara tathA ekavIsa prakAranI pUjAmAM nATayane adhikAra sAmAnya vistArathI spaSTapaNe Apela che. jema Avazyaka-niryukti ane tenI vRtti vigeremAM jagatanA saMkhyAbaMdha vyavahAro bhagavAna rASabhadevajI mahArAjanA caritranA anukaraNathI thayelA che, ema jaNAvavAmAM Ave che, tema bhagavAna jinezvara-mahArAjanI pUjAnA vidhAnamAM zrI paMcAzakAdi anekazAstromAM devendranI pUjAnA anukaraNathI zrAvakane pUjA karavAnuM jaNAvavAmAM Ave che ane zrI bhagavatIjImAM Indra mahArAjanA nRtyAdinI bhalAmaNa rAyapaNamAM kahela sUryAbhadevanA nRtyAdinI karavAmAM Ave che. eTale te IMdra ane sUryAbhanA nRtyanA anukaraNathI zrAvaka-zrAvikAone bhagavAna jinezvara mahArAjanI pUjAmAM nATakanuM karavuM thAya te svabhAvasiddha che. A. 6
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama yAta zrI aSTApada paryaMta upara lakAnA adhipati rAvaNe vINA vagADI ane te vINA vagADatAM maMdodarIe nATaka karyuM, e vAta zalAkApuruSacaritra vigeremAM ghaNA spaSTa zabdothI jaNAvavAmAM AvelI che, chatAM prabhAvatI mahArANInA nATakanI aMdara evI viziSTatA rahelI che ke jene a Mge AcAya mahArAja devendrasUrijI prabhAvatInA nATakane atre dRSTAMta tarIke jaNAve che. te viziSTatA e che ke 42 rAvaNu ane ma`dAdarInA nRtya-sabadhamAM rAvaNe vINA kuTatAM je pAtAnI namra teADIne joDI dIdhI che, te puruSanuM sAhasa hAvAthI jeTaluM ochu kiMmatI gaNAya tenA karatAM prabhAvatIe karelA nATakanI vakhate dhaDa vagaranuM zarIra mahArAjA udAyane dekheluM hatu ane tethI mahArAjA udAyana tAla devAthI cUkayA, eTalA mAtramAM mahArANI prabhAvatIne kheDhanA pAra rahyo nahi, arthAt mahArANI prabhAvatI je akhalA jAti hatI, chatAM te tAlane anusAre nATaka karavAmAM evI tapara banelI hatI ke jethI tAlanA bhaMga thatAM vicitra dazAne anubhavavAvALI thaI, ane tene lIdhe mahArAjA udAyana upara arUcivALI thaI, ane teja arUcinA pratApe mahArANIne sarASa-vacana kahevAnA vakhata AvyeA, eTaluM ja nahi, para'tu rAjA pAse te tAla-skhalananA kAraNane jANavA mATe dRDha AgrahuvALI thaI ane pariNAme bhayaMkara aniSTane sUcana karanAra utpAta kathana karavAnI rAjAne jarUra paDI. A dhaDarahita dekhAyelA zarIranA utpAtane lIdhe rAjA uddAyanane joke gabharAmaNa thaI, parantu te utpAtane zravaNu karatAM mahArANI prabhAvatIne eka aMze paNa gabharAmaNa na thaI eTaluM ja nahui, parantu dravyastavamAMthI bhAvastavamAM vadhavAne mATe te ja aniSTa-sUcana kAraNabhUta banyuM. bhAva-pUjAnuM kAraNa zuM vAcakavR de . dhyAna rAkhavAnI jarUra che ke bhagavAn jinezvara mahArAjanI vAstavika dravya-pUjA te ja gaNAya che ke je dravya-pUjA
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43 pustaka-1 lu sUrya-sAvaghanA tyAgarUpI bhAva-pUjAnA kAraNa tarIke karavAmAM AvatI hAya, arthAt bhagavAn jinezvara mahArAje mAkSanA kAraNarUpa sa sAdhanA tyAga batAvyA mATe temanI meAkSa-mAnA upadezaka tarIke pUjA karavI bhavya-jIvAne cAgya che, ema dhArI je snAtrAdithI bhagavAnanI pUjA karavAmAM Ave te vAstavika drazya-pUjA kahevAya. vaLI bhagavAn jinezvara mahArAjanA nitha pravacanane pAmavA, mAnavA ane pratIti karavArUpa samyaktva prApta thayuM che ane eja trileAkanAtha tIrthaMkara bhagavAnane bhaktithI te samyakatvanI zuddhi dina ane pratikrina thatAM cAritraratnanI prApti sTune thAya evA adhyavasAyathI trileAkanAtha tIrthaMkara bhagavAnI je bhAvAhikathI pUjA karavAmAM Ave tene ja vAstavika rItie dravyapUjA karI zakAya che. A uparathI spaSTapaNe samajI zakAya tema che ke bhagavAn jinezvara mahArAjanI dravyapUjA karavAmAM zraddhAnusArI sa-jIvAnu dhyeya saOviratine prApta karavAnuM' ja hAya che ane mahArANI prabhAvatInuM dhyeya dravyapUjAnuM te pramANe ja hAvAthI aniSTa zravaNathI tenA hRdayamAM duHkhanI ke zokanI lAgaNI na thatAM utsAhanI lAgaNI utpanna thaI ane mahArAjA uDDAyananI pAse pratrajyA aMgIkAra karavAne mATe AjJA mAgI. eTale A uparathI spaSTa thayuM ke bhagavAna jinezvara mahArAjanI khIjA zrAvaka-zrAvikAoe karelI nRtyapUjA karatAM mahArANI prabhAvatInI nRtyapUjA alaukika-prakAranI ja hatI ane te alaukika dravyapUjA sa-sAvadhanA tyAgane ApanArI thaI. eTalu ja nahi parantu teja mahArANI prabhAvatIe cAritranI ArAdhanA karI devalAka prApta karyAM ane devalAkamAM gayA pachI paNa nRtyapUjAmAM tAla majAvanAra peAtAnA bhatttara udAyana mahArAjAne jainadharmanA sAcA mAga pamADayo.
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata AvI rItane savistAra prabhAvatIrANIne nATakane adhikAra jeoe zrI nizIthavRNi vigere zAstrothI jANe che teo mahArANA prabhAvatInA nATakane asAdhAraNa nRtyapUjA tarIke gaNe temAM Azcarya nathI ? A kAraNathI AcArya mahArAja zrI devendrasUrijIe paNa A nATakanA adhikAramAM prabhAvatIdevIe karelI nayapUjAnuM udAharaNa ApeluM che. devavaMdanamAM bhAvastava ke karavo? * pUrve jaNAvelA nATakanA vidhAnarUpa dravyastava karyA pachI jinezvara bhagavAnanA vaMdanarUpa zrAvakanI apekSAe bhAvastava karavAnI jarUra jaNAvatAM AcArya mahArAja zrI devendrasUrijI mahArAja devavaMdanabhASya vigeremAM jinacaMdananuM vistArathI kahI gayelA hovAthI devavaMdanane aMtya bhAga je praNidhAna rUpa che, tene jaNAvatA thakA nATaka vigerethI bhakti karyA pachI caityavaMdana karavuM ane te caityavaMdanamAM praNidhAna chelluM Ave che, mATe praNidhAna sudhInuM bAra adhikAravALuM saMpUrNa devavaMdana karavuM, ema jaNAve che. devavaMdana karatAM bhagavAnanA caityavaMdana, stavana ke stuti pUrvanA mahApuruSoe guMthelAM kahevAM. pU. A. zrI haribhadrasUrijI paNa SoDazakamAM stava karavAnA adhikAramAM "mahAmati citai' ema kahI spaSTapaNe jaNAve che ke stuti, staMtra ane caityavaMdana vigere atyaMta buddhizALIoe racelAM bhagavAna jinezvara mahArAjanI AgaLa kahevAM joIe. vaLI bhagavAna jinezvara mahArAjanI pUjA tyAga-bhAvanAnA poSaNane mATe ane tyAgabhAvanAnI vRddhirUpa zubha-bhAvane mATe hevAthI je caityavaMdana stuti ane tetra kahevAmAM Ave te bhagavAna jinezvara mahArAjanA tyAga-guNane saMpUrNa rIte poSanArAM hovAM joIe.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1 lu' pU. A. zrI haribhadrasUrijI tetranA viSayane varNana karatAM spaSTa zabdomAM jaNAve che ke rAjyaguLa hai arthAt bhagavAna jinezvara mahArAjanA advitIya evA zarIranA uttama lakSaNenuM varNana jemAM heya tevAM stavanAdi kahevAM joIe. vaLI bhagavAna jinezvara mahArAjanuM cAritra jemAM varNana karAyeluM hoya, pariSaha ane upasarganuM jItavuM jemAM varNana karAyeluM heya. temaja bhagavAna jinezvara mahArAjanI dezanA ane te dezanAmAM jaNavAyelA tanuM jemAM nirUpaNa hoya evAM stuti stotra zubhabhAvanI vRddhi karanArAM gaNAya ane AvAM tethI bhagavAna jinezvara mahArAjanI stuti karavI e lAyaka che. vaLI bhagavAna jinezvara mahArAjanI pUjAnA prabhAvathI ke jinezvara mahArAjanA prabhAvathI prApta karavA lAyaka e saMsArathI vairAgya tema ja tevA bIjA guNe ke je prArthanA karavA lAyaka eTale praNidhAnamAM levA lAyaka che, tevA praNidhAnanA viSayethI bhagavAnanuM stava-pUjana karavuM joIe. eTale vartamAna kALamAM nRtyapriya ane zugAramaya kavitAne bhagavAn jinezvara mahArAjanI pUjAmAM sthAna na hoya te asvAbhAvika nathI. devavaMdanamAM aMtya vidhAna zAnuM? bhagavAna jinezvara mahArAjanuM vaMdana ke je caityavaMdananA nAme prasiddha che te praNidhAna vagaranuM hoya ja nahi ane tethI bAra adhikAravALA devavaMdanamAM jema praNidhAna AkhuM jarUrI gaNyuM che temaja eka stutinA devavaMdanamAM paNa te praNidhAnane AvakAra Apela che. pU. A. zrI devendrasUrijI mahArAjanA vakhatamAM bahulatAe bAra adhikAranI devavaMdananI pravRtti hovAthI ane tevA devavaMdanamAM
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata praNidhAna devavaMdananI aMtye AvatuM hovAthI AcArya mahArAje cityavaMdananI pUjA jaNAvatAM praNidhAna karavuM ema jaNAvyuM che. AvI rIte cityavaMdana rUpI bhAvapUjA karyA pachI caMdaravA ane puSpagraha AdithI bhagavAnanuM bhaktikarma kare. A sthAne vivekI purUSoe samajavA jevuM che ke bhAvapUjA karyA pachI dravyapUjA karI zakADhya nahi agara karAya nahi. evuM je kahevAmAM Ave che te zAstrane anukULa nathI. je ke bhagavAnnI dravyapUjA karyA pachI sidI karIne bhAvapUjA zarU karAya che e vAta vajuda vagaranI nathI. paraMtu te je dravyapUjA pachInI sidI karavAmAM Ave che ene artha e nathI ke e dravyapUjA karavA lAyaka nahatI agara te pApavALI hatI ane tethI tenI haMmeza nivRtti karuM chuM. jisiphInI maryAdA kevI rIte? maMdiramAM praveza karatAM pahelI sidIthI gharanA vyApArane je tyAga karavAmAM Ave che. te paNa haMmezane mATe karAtuM nathI. phakta jinezvara-mahArAjanA maMdiramAM rahe tyAM sudhI gRhavyApArane niSedha karavA mATe te pahelI sidI che te jema jinezvara-mahArAjanA gharanI eTale caityanI bahAra nIkaLyA pachI gRha-vyApArane tyAga sadA mATe niyamita nathI, tevI rIte bhAvapUjA karavAne vakhata pUrata dravyapUjAne pratibaMdha rahe te te gya gaNAya, paraMtu bhAvapUjA karavA sivAyanA vakhatamAM paNa dravyapUjAnI sahI karavAthI dravyapUjAne vakhata na ja rahe ema manAya nahi, chatAM mAnIe te jainamandirathI nIkaLyA pachI paNa gRhavyApArane tyAga raheja ema mAnavuM paDe. vastutaH jema jinamaMdiramAM gRhavyApAra nahi ciMtavavA mATe ja sidI karavAmAM AvI che, tevI rIte dravyapUjA karyA pachI bhAvapUjAmAM dravyapUjAne prayatna na kare teTalA pUratI ja dravya
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1 lu pUjAne aMge jini che, vaLI bIjI sidI karatAM jinacaityanA vyApArane je niSedha karavAmAM Ave che, te paNa jinezvara-mahArAjanI dravyapUjA ke bhAvapUjA karatI vakhate jina-caityane vyApAra na ka. eTalA pUratA ja arthane jaNAvanAra che, eTale jema zrI jinamandiramAM praveza karatI vakhate gRha-vyApAranA niSedha mATe karelI nisarI mAtra jinamaMdira pUratI ja che, paraMtu jina-maMdiranI bahAra nikaLyA pachI paNa gRha-vyApAra na kare te mATe nathI. vaLI jina-maMdiranA vyApArane paNa dravyapUjA karatAM pahelAM je siddI kahIne niSedha karavAmAM Ave che, te paNa jinezvara bhagavAnanI dravyapUjA ane bhAvapUjA karatI vakhate ja te jinacaitya vyApAra na kara eTalA pUrate ja niSedha jaNAvavA mATe che, ane te kAraNathI dravyapUjA ane bhAvapUjA karI rahyA pachI paNa jinagRhanA vyApAranI pravRtti karavAmAM eTale ke salATa-suthAra vigere kAma batAvavAmAM ke hisAba karavAmAM tathA jinamaMdiranI AzAtanA TALavAmAM agara tene hisAba-lekhuM vigere jevAmAM kaIpaNa jAtanI aDacaNa nathI, tevI ja rIte ahiM paNa bhagavAna jinezvara-mahArAjanI bhAvapUjA karatI vakhate bhagavAnanI dravyapUjAne ke jinacahane vyApAra kara nahi, eTalA pUrate ja sidI zabdathI karAyela niSedha che, paraMtu bhAvapUjA karI rahyA pachI dravyapUjA thAya ja nahi evuM jaNAvavAnuM nathI, ane tene mATe sidI zabda paNa nathI. kadAca bhAvapUjA karyA pachI puSpAdikathI dravyapUjA nahi kare, parantu bhAvapUjAmAMthI uThaDyA pachI jinacaityamAM AzAtanA dekhAya tene TaLavA prayatna zuM nahi karAya? kahevuM ja joIze ke bhagavAna jinezvara-mahArAjanI bhAvapUjA karyA pachI paNa bhagavAna jinezvara-mahArAjanA caityamAM AzAtanA navI thaI hoya ke bhUlathI rahI gaI hoya te te TALavI ke TaLavavI ja joIe. te pachI bhagavAna jinezvara-mahArAjanI caityavandanAdi
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 Agamata bhAvapUjA karyA pachI paNa dravyapUjAnAM navAM sAdhane maLe te te dvArA bhagavAna jinezvara-mahArAjanI dravya-pUjAmAM zI aDacaNa che? athata bhAvapUjAnA vakhata pUrate ja dravya-pUjAne niSedha bIjI jisadIthI karyo hate. tethI bhAvapUjA karyA pachI dravyapUjA rUpa bhakti karma karavAmAM bAdha nathI. bhagavAna jinezvara-mahArAjanI caityavaMdanAdi bhAvapUjA karyA pachI paNa dravyapUjA karavAmAM aDacaNa nahi hovAne lIdhe bAra adhikArathI caityavaMdana karyA pachI paNa caMdaravA-jThIyA puSpagraha vigere dvArA dravya pUjana karavAnuM jaNAve che. zAhukArane cepaDe te te ja che ke jemAM eka paNa rakamanA saMbaMdhamAM golamela hotI nathI. je eka paNa rakamanA saMbaMdhamAM bolamAla hoya te samajI leje ke e zAhukArane copaDo nathI te kheTe copaDo che ane tethI e cepaDe bIna zAhukArI che. A badhI hakIkata nIcenI traNa gAthAo uparathI spaSTa mAlama paDaze. bhAvapUjA pachI paNa caMdaravAdi dvArA dravya pUjA thaI zake paNihANaM ca kapaUNaM, kare aNNaM tao iyaM / " NANAvihAhi bhattIhiM, ulloyaM jiNamaMdire // 1 // vatyehiM devaMgadugullapahi, koseyA khomehi ya uttamehiM / suvaNNa rUppehi pavAlaehi, muttAchaehi ca mahAlaehi // 72 // suvaUVIjhuSTi suidhaUhiM, piyari su9 (Fthi) di / pupphANa gehaM tu rei ramma, subhattijutto jiNamaMdirammi // 73 // spaSTa zabdomAM zrI devendrasUrijI mahArAja jaNAve che ke praNidhAna karIne eTale praridhAna sUtra jemAM chelle Ave che evuM bAra adhikAravALuM caityavaMdana karIne aneka prakAranI racanAvALe caMdare jinamaMdiramAM kare.
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM have te caMdaravAnuM aneka racanAvALuM vastra kevuM hovuM joIe? te mATe kahe che kedevadUSya vastra ne ke je bhagavAna tIrthaMkara dIkSA grahaNa kare tyAre bhagavAna tIrthaMkaranA DAbe khabhe IMdra taraphathI mUkavAmAM Ave che ane je devatA IMdra vigere pahere che tevA deva daLethI bhagavAnanI upara caMdara bAMdhave. te devadUSya je na maLe te agara te meLavavAnI zakti na hoya te kUlavRkSanI chAlathI thayelAM je dukUle ke je rezamI vastra karatAM paNa suMdara ane suze. bhita hoya che, tevAM vastroe karIne caMdaravA bAMdhavA. tevuM daphUlavasa paNa na hoya te kauzeya eTale rezamI vastroe karIne caMdaravA karavA. te paNa je na maLe ke na meLavI zakAya te kSIma eTale kapAsanA banelAM paNa uttama evAM vastroe karIne caMdaravA kare. caMdaravAmAM vaparAtA vastrane aMge utsargAdithI vidhi jaNAvIne phera caMdaravAnI viziSTatA jaNAvatAM kahe che ke je caMdaravAnI aMdara senA ane rUpAM jaDelAM hoya, paravALa jaDelAM hoya, ane motIo eTale hIrA motI pannA vigere paNa jaDyAM hoya ane te senA-rUpA vigerenuM jaDatara nAma dharAvavA mAtra nahiM paraMtu ghaNu ane moTA pramANavALuM hoya eTale te vaDe karIne sArI rIte bhareluM hoya evo caMdara bhagavAnanI upara bAMdhe. karmakSaya mATe asAdhAraNa zuM? A sthAne keTalAya jinezvara mahArAjanI bhaktinI arUci dhAraNa karanArA pite te bhakti karavA taiyAra thAya nahiM, paraMtu je bhavyAtmAozrI jinezvara-mahArAjanI bhakti kare che, te AtmAne lAgelAM kamene kSaya karavAnuM asAdhAraNa kAraNa che, evuM mAnIne zrI jinabhakti karatA hoya tevAone paNa antarAya karavA taiyAra thayelA hoya che, tathA samyajJAna ane cAritrarUpI ranathI cUkyA chatAM paNa samyagdarzanarUpI ratnathI paNa jeo cUkelA hoya che, tevA zAstrane joyA vagara je bakavAda kare che ke-" A caMdaravA-pUThIyAno
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20. Agamata rivAja te hamaNAM na pravatelo che ane tethI caMdaravAAdi karAvavA pAchaLa thato dhanavyaya dhumADA je che" ema kahe che. teoe kamadAnavALA maThomAMnI nivRtti laI vivecakSu khelIne AcArya mahArAja zrI devendrasUrijIe jaNAvela A zrAddhadinakRtyane pATha najare jovAnI pahelI jarUra che. je tevA bhAre-kamIoe A pATha je hoya ane kadAca zraddhAnI hInatAne lIdhe mAnya na hoya ane bhagavAna jinezvara mahArAja vigerenI bhakti mATe bhaktimAnee karAtA caMdaravA-puMThIyAne niSedha karyo hoya te te bAbatamAM vAcakone eTaluM ja kahevAnuM ke zAsanane anusaranArA bhavyAtmAo kAMI tevA cAriga-ratnane hAravA sAthe samyaktva-ratnane hArI gayelAnI jevA zraddhAthI patita thayelA nathI ke jethI samavasaraNanI aMdara devatAoe karelI bhaktinA anukaraNanuM sAmarthya na hoya te paNa pU. A. zrI devendrasUrijIe kahelA bhakti-vidhAnamAM yathAzakti caMdaravA-pUThIyA Adi dvArA na pravarte. jevI rIte vyavahArathI paNa cAritra-ratnAdike rahita manuSyanAM vacane zAsana-premIone sAMbhaLavA lAyaka rahetAM nathI, evI ja rIte keTalAka vyavahArathI cAritrAdika-ratnane dhAraNa karavAvALA chatAM lekasaMjJAmAM lIna banelA bhagavAna jinezvarAdinA pUjananA sAdhananI uttamatA caMdaravAdi dvArA che, ema jANavA-mAnavAvALA chatAM agara tevI mAnyatA na hovAne lIdhe rezamI-caMdaravAne bahiSkAra karI kapAsanA paNa uttama vastro na letA chatAM kevaLa prAkRtajanene lAyaka khAdI jevAM anuttamavAthI bhagavAnanI bhakti karavAnuM jAhera kare che, tevAonAM vacane paNa zAsana upara prema dharAvanArAoe te aMze paNa sAMbhaLavA ane gaNakAravA lAyaka nathI.
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM caMdaravAdinuM vidhAna sa-zAstra che AcArya mahArAja zrI devendrasUrijI zrI zrAddhadinakRtyavRttimAM temaja mUlakAra mahArAja upara jaNAvela sapaSTa zabdothI caMdaravA vigere bAMdhavAnuM jaNAve che, eTale zAstrane sAMbhaLanAra, mAnanAra ane jANanArAone te bhagavAna jinezvara-mahArAjanI bhakti mATe caMdaravA-pUThIyAdinI kartavyatA Avazyaka che, ema mAlama paDyA sivAya raheze nahiM. AvI rIte caMdaravA vigerenI bhakti karyA pachI puSpagRhanI racanA mATe AcArya mahArAja jaNAve che ke bhaktimAna zrAvaka zrI jinamaMdiranI aMdara phUlenAM ghare banAvIne samavasaraNAdika zobhAe kare. puSpanAM ghara banAvavAne mATe kevAM phUle levAM? te mATe jaNAve che ke je phUle uttamottama varNavALAM hovA sAthe uttamottama gandhavALAM hoya, eTaluM ja nahi, paraMtu aneka prakAranA jaLamAM ane jamIna upara thayelAM hoya, evAM phUlethI puchapanuM ghara banAve. chUTAM kulethI punuM ghara na bane e svAbhAvika che, tethI ja kahe che ke atyaMta guMthelAM kulae te kulenuM ghara banAvavuM. A jagapara vAraMvAra bhakti sahita evo zabda AvavAthI keTalAkane te zabdanI nirarthakatA lAge, paraMtu zrI devendrasUrijI mahArAja tene khulAso kare che A gAthAomAM je vAraMvAra bhaktinuM kathana karavAmAM AvyuM che, te eTaluM ja dekhADavA mATe che ke bhaktie sahita evA manuSyane ja sarva-kriyAone samudAya atyaMta nirjarArUpI phalane ApanAro thAya che. arthAt je manuSyanA aMtaHkaraNamAM jinezvara-mahArAjanI lekettara-tatva kahenAra vigere guNe tarIke bhakti nathI, paraMtu mAtra kIrti ane jaza AdinI IcchAe pravate le che, tevA bhakti-zUnya manuSyanI moTAmAM moTI kriyA paNa lettara-phalanI apekSAe niSphaLa thAya che. pU. A. zrI devendrasUrijI mahArAja A gAyata zAstra
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 52 Agamata sAkSIe daDha karatAM jaNAve che ke kiyAthI rahita evA manuSya dhAraNa karAtA jJAnanuM ane jJAna karIne rahita evA manuSya karAtI je kriyA tenuM je mahattva che, te sUrya ane khajuA jevuM che, arthAt kriyA-zUnya bhAvanI mahattA sUrya jevI che tyAre bhAva-zUnya manuSya karAtI kriyAnI mahattA khajuA jevI che. A uparanI bAbatathI zrI devendrasUrijI mahArAja kriyAnI aMdara bhaktibhAvanI mahattA daDha karI vAraMvAra vaparAyela bhaktimAna zabdanI sArthakatA kahe che. prabhu samIpa gItagAna kevI rItanuM hoya? AvI rIte caMdaravA ane puSpagraha dvArA bhakti karyA pachI gAyana karavAne mATe kahe che ke mehane jItanArA evA jinezvara mahArAjAonA guNanA samudAyane gaMbhIra arthavALA zabdothI gavAya. tathA tristhAna zuddha eTale zira, chAtI ane kaMTha e traNe regarahita hoya ane tethI je gavAya athavA sAnunAsika vigere na thAya, evA gItathI temaja manohara Adi guNee sahita evAM gAyane kahe. bhagavAnanA tapa-dhyAna-vItarAgatA-cAritra vigere jemAM jaNAvelAM hoya evAM gAyane kare. vaLI zrAvaka gAyananI vakhate viNA Adi tatajAtanAM vAjI temaja tAla vigere vitata jAtanAM tathA kasItAla vigere ghana jAtanAM ane vaMza vigere zuSira jAtanAM vAtre vagADe ane zAstramAM kahelA rivAja pramANe pATha ane tAle karIne zuddha AtaMgha ( vAtra) vigere vagADe. vaLI te zrAvaka maMdiranA AgaLanA bhAganA AMgaNuM vigeremAM caitya--paripATI AdikanI vakhate rAsaDAo, DAMDIyA rAsa ane carcarI vigere hadayane AnaMda Ape tevI rIte batAve.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ paM. pustaka 1-luM RddhithI rahita zrAvakee zuM karavuM? RddhimAna zrAvakanI apekSAe caityagamanane ane pUjAdikane vidhi upara zAstrakAramahArAje jaNAvyuM, paraMtu jeone koIpaNa prakAranI tevI sAmagrI na hoya, thAvat akSata-phala AdikanI paNa zakti ke sAmagrI na hoya evA addhi vagaranA zrAvakone mATe caityagamanane vidhi jaNAvatAM zAstrakAra jaNAve che ke A badhe vidhi RddhimAna zrAvakane mATe kahyo che, paraMtu jeo koIpaNa prakAranI zakti na dharAvatA hoya tevA zrAvako pitAnA ghare sAmAyika kare ane pachI jo tene keInuM devuM na hoya, agara koInI sAthe jhagaDe na hoya, te uttama sAdhunI mAphaka pAMca samiti ane traNa guptinA upagavALo rahIne bhagavAna jine dhara mahArAjanA maMdire jAya. te addhirahita zrAvakane paNa te jinezvara mahArAjanA maMdiramAM bhAvapUjAne anusarate naSedhikAtrika vigerenuM anuSThAna je caityavaMdana bhAgyamAM jaNAveluM che ane je trAddhimAna zrAvakone mATe paNa karavAnuM kahyuM che, te kaddhirahitane mATe paNa jANavuM. addhio rahita evA zrAvakane bilidI Adi bhAva anuSThAna karavAnuM che, ema ja nahiM, paraMtu AcArya mahArAja spaSTa zabdomAM jaNAve che ke je te jinezvara mahArAjanA maMdiramAM te addhirahita zrAvakone phUlAdikanuM zodhavuM, guMthavuM vigere kAyAthI karavA lAyaka kaMIka bhaktinuM anuSThAna maLe evuM hoya te te addhi rahita zrAvake sAmAyika pArIne maMdirane aMge kula zodhavAdikanuM kArya karavuM. dravyastava mATe bhAvastavano tyAga zA mATe? A sthAne jinezvara-mahArAjanI bhaktinuM mahatva nahiM samajanArA keTalAka manuSyo ema kahevA taiyAra thAya ke bhagavAna jinezvaranI bhakti dravyastavarUpa che, ane sAmAyika e bhAvastavarUpa che, ane dravyastava tathA bhAvastava vacce te merU ane sarasava jeTaluM AMtarU che, te sarasava jevA dravyastave mATe merUparvata jevA bhAvastavane tyAga kema karAya? paraMtu AvuM kahenArAo e vicAratA nathI ke--
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ paY. Agamata bhAvastava tarIke khuda saMyama je sarva prANAtipAtaviratirUpa che. tene ja gaNavAmAM Ave che. ane sonAnuM maMdira seMkaDe thAbhalAvALuM karAvavAmAM Ave te paNa tenA karatAM brahmacarya adhika che, e vAta paNa sarvaviratinA brahmacaryane ja uddezIne kahevAmAM AvI che. zrAvaka-janee karAtAM sAmAyika vigere anuSThAne dezaviratimAM che ane tethI te sarvathA tevI dravyastavathI bhAvAstavamAM kahevAtI mahattAne anusarI zakatAM nathI. A hakIkata dhyAnamAM rAkhI AgaLa cAlavAnuM che. zrI devendrasUrijI mahArAja paNa tevI ja zaMkAne jaNAvatAM kahe che ke sAmAyikane tyAga karIne ahiM dravyastava karavAnuM kema kahyuM? AvI koI zaMkA kare e saMbhavita che. tenA uttaramAM teo jaNAve che ke sAmAyika svAdhInapaNe karavAnuM hovAthI sakala kALa banI zake che, vaLI A sAmAyika je-te vakhatamAM karAtuM hovAthI vadhAre vakhata paNa banI zake che, paraMtu maMdiranuM kArya te samudAyane AdhIna che ane koI meIka vakhate ja banI zake che. vaLI te pUjAdinA vakhate karAtuM dravyastavanuM kArya bhAvastavanI prApti aMge vizeSa mahattAvALuM che, mATe te sAmAyika karatAM mahattAvALuM hovAthI te vakhata karavuM ja joIe. maMdiranA puSpazAdhanAdika kAryomAM phaLa jaNAvatAM zrI devendrasUrijI kahe che ke - jIvANa bohilAbho, sammahiThThINa hoi piyakaraNaM / ANA jiNiMdabhattI titthassa pabhAvaNA ceva // 1 // traNe lokamAM bhavasamudramAMthItaravA mATe sthala AlaMbana karyuM? vAcakavRMde dhyAna rAkhavAnI jarUra che ke trilekanAtha tIrthakara bhagavaMte e jagatanA junA uddhAra karavA mATe. tItI che karelI che, ane te tIrthanI sthApanA mATe te mahApuruSe tIrthakaranA
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM bhavathI pahelAnA aneka bhavamAM varAdhi prApta thayuM, tyArathI jaganA uddhArane mATe kaTibaddha thayelA hoya che, ane tevA paramapuruSe tIrthaMkaranA bhavamAM dvAdazAMgIrUpI tIrthanI ke prathama-gaNadhararUpI agara caturvidha-saMgharUpI tIrthanI sthApanA kare che ane te dvArA juganA juga sudhI caturvidha-saMghanuM bhavasamudrathI taravAnuM thAya. ahIM yAda rAkhavA jevI hakIkata e che ke te tIrtha mAtra karmabhUmimAM ane vizeSa karIne AdezamAM ja upakAra karanAruM thaI pravarte che, paraMtu te sivAyanA Urvaka ke adhelakamAM rahevAvALA asurakumArAdika devatA ane vaimAnikadevatAone taravAnA sAdhana tarIke te trilokanAtha tIrthakara bhagavaMte sthApeluM dvAdazAMgIAdi tIrtha banatuM nathI, paraMtu Urvaka ane adhelakamAM rahelA devatAo saMsAra-samudrathI taravAne mATe je kaMI paNa mukhya AlaMbana grahaNa karI zakatA hoya te te mAtra jinezvara-mahArAjanAM ca ane teozrInI pratimAo che. vaLI tiolekamAM paNa bhagavAna jinezvara-mahArAja ke temanA zAsananA sAdhuo sarva grAma-nagara vigeremAM pharI zakatA nathI, ane vidyamAna hatA nathI tevI jaga para ane te vakhate bhavyajIne taravAnuM kaMI paNa sthUla AlaMbana hoya to te mAtra trilekanAtha tIrthakara bhagavaMtanAM ca ane pratimAo che. vaLI jagatamAM jainadharmanI jAhojalAlI, mahattA ane anya darzanIone paNa anudavAnuM tathA prazaMsA karavAnuM jainadharma saMbaMdhI tevuM kaMI paNa kArya hoya te te mAtra trilekanAtha tIrthakara bhagavAnanAM caitya ane teozrInI pratimAo che. eTale ke IpaNa jainadharmane mAnanArathI bhagadhAna jinezvara mahArAjanAM citya ane pratimAothI vimukha thaI zakAya nahiM.
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata sAdhu bhagavati vihAramAM caityane na juhAre te prAyazcitta AvI rIte zAsanane aMge prathama naMbare jarUrIyAtane dhAraNa karanAra zrI jinezvara mahArAjanAM cA ane mUrtio batAvavAnuM mukhya dhyeya te karAvanAranA potAnA AtmAnuM ja kalyANa hovuM joIe, ema zAstrakAre spaSTa zabdomAM jaNAve che. jo ke te ce ane mUrtione aMge saddagurUone saMga maLavAnuM phaLa paNa zAstrakAre teTalA ja spaSTa zabdothI jaNAve che. kAraNa ke zAkAe je gAma ke nagaramAM zrAvakanAM ghare hoya te grAma ke nagaramAM sAdhuthI vihAra karatAM na javAya te tene prAyazcittanuM sthAna darzAvAyeluM nathI, paraMtu je grAma agara nagaramAM bhagavAna jinezvara-mahArAjanAM ca ane mUrtio hoya te grAma agara nagaramAM sAdhuone vihAra karatAM pharajIyAta tarIke javAnuM pharamAna karavAmAM Ave che ane te eTale sudhI ke je grAma agara nagaramAM bhagavAnanAM ce ane mUrti hoya tyAM vihAra karatAM je sAdhuo na jAya ane ene vaMdana karyA sivAya cAlyA jAya te teone prAyazcitta-Apatti jaNAvavAmAM AvI che. A uparathI vAcakavRMda spaSTapaNe samajI zakaze ke bhagavAna jinezvara-mahArAjanAM ca ane mUttio je banAvavAmAM ane sthApavAmAM AvI hoya te sadgurunA sagane meLavavAmAM paNa apUrva kAraNa thAya che. vaLI zAstromAM aneka sthAne kahevAmAM AvyuM che ke bhagavAna jinezvara-mahArAjanI dIkSA grahaNa karavA taiyAra thayelA mahAnubhAve pratrajyAne grahaNa karavA pahelAM aneka tIrthonI tathA sAtizaya kSetranI yAtrA karatA hatA ane aneka grAma-nagaramAM caityane juhAratA hatA. bhAvika- mahAtmAnAM darzana thavAnuM kAraNa zuM? e uparathI e vAta paNa spaSTa samajAze ke bhava-samudrathI taravAne mATe dIkSA levA kaTIbaddha thayelA vAgyavaMta-mahApuruSonAM
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. pustaka-1 luM pa7 ne ane samAgama karAvanAra paNa bhagavAna jinezvara mahArAjanAM karo ane mUrtio bane che. 1. vaLI zrAvaka-varganI paradezagamananI samAcArIne jeoe zrAvaka-prApti vigere graMthe dvArA sAMbhaLI-jANI haze, teone spaSTa mAlama haze ke zrAvakoe zrAvakone zrI jinacetyAdi-vaMdana dvArA paraspara abhivAdana ane vAtsalya karavAnuM hoya che. eTale aneka gAma ke nagaranA aneka sAdharmione saMbaMdha karAvIne AtmAne dharma tarapha doranAra je koI paNa prabaLa ane sthAyI hetu hoya te te bhagavAna jinezvara mahArAjanuM citya ane pratimA che. zrI paMcavastu vigeremAM spaSTa zabdothI ema jaNAvavAmAM Ave che ke bhagavAna jinezvara mahArAjanAM citya ane mUrti karAvanAre e paNa bhAvanA jarUra rAkhavI joIe ke ahiM AvanArA aneka bhavya-jImAMthI keTalAka bhavya-jI sadgurunA upadezAmRtathI sIMcAIne jainadharma pAmaze agara navapalavita karaze. temaja keTalAka bhavya jIve bhagavAna jinezvara-mahArAjanI mUrtinI paramazAnta-dazA dekhIne tathA bhagavAn jinezvara-mahArAjanuM ajJAna Adi aDhAre doSa rahitapaNArUpa svarUpa dekhIne potAnA AtmAne saMsArasamudrathI udbharavA mATe taiyAra karaze. mATe A dRSTie paNa zrI jinezvara bhagavAnanuM caitya ane mUrtionI kartavyatA jarUra kalyANane karanArI che, ema nakkI thaze. ratnatrayAdinI vRddhi zAnA pratApe ? yAda rAkhavuM ke janma, vivAha ke maraNanA prasaMgomAM dharmanI bhAvanA sAmAnyapaNe dharAvanArA agara nahiM jevI dharAvanArAone bolAvI zakAze ke nimaMtraNa karI zakAze, paraMtu saMsAra-samudrathI uddhAravA mATe kaTibaddha thaIne dharma-pravahanuM AlaMbana lenAra zuddha sAdharmikavargane nimaMtraNa karavAnuM ane teone AvavAnuM te bhagavAna jinezvara mahArAjanI pratiSThA vigere dharmakAryomAM ja banI zake, mATe sAdhamikene saMga ke teonI bhakti IcachanArA dharmiSTaparaze to te pratiSThAdi tarapha najara rAkhyA sivAya chuTako nathI.
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 Agamata pUrve jaNAvelI rItie samyagdarzana, samyajJAna ane samyaka cAritra e traNenI vRddhi zrI jinezvara mahArAjanAM caitya ane pratimA dvArA thAya che. mATe pU. A. zrI haribhadrasUrijI vigere zAstrakAra-mahArAjAoe zrI upadezapada vigere zAstromAM devadravyane samyagdarzana-jJAna ane cAritraguNanI prabhAvanA karanAra gayuM che, ane te dvArA (samyagdarzana-jJAna ane cAritranI prabhAvanA) dvArA) "zrI jaina-zAsananI prabhAvanA karanArUM devadravya che" ema spaSTa jaNAveluM che. jo ke keTalAka jaina-kulamAM kalaMkarUpe pedA thayelA tyAgI agara bhegIe devadravyane veDaphI nAMkhavA mATe te gAthAone upayoga kare che ane devadravyanI Avakane gRhasthone duniyAdArInA eTale udara-pUrtinA jJAnanA mATe vAparavA ane vaparAvavA taiyAra thAya che, paraMtu teoe te upadezapadanI gAthAone tAtparyAtha jANyuM nathI ane tenI TIkA paNa dekhI ke mAnI nathI. ane tethI beTA arthe upajAvI zrIsaMghanI bhadrika-vyaktione anaMta-saMsAra bhamavAvALA karavA sAthe pite paNa tevA bhamavAvALA thAya che. paraMtu zAsanane anusaranArA mahAnubhAvo te devadravyanI eka keDIne paNa bhagavAna jinezvara-mahArAjanA ja zAsananA rakSaka evA jainazAstronA upagane mATe paNa levAnuM kahetA nathI, paraMtu devadravyathI kevaLa zrI jinezvara bhagavAnanAM citya ane mUttionuM ja kArya thAya, ema spaSTa zabdomAM jAhera kare che. mehanA jhapATAne lIdhe mANasa zuM nathI karato? duSamA kALa ane huMDAvasarpiNIne prabhAva chatAM paNa zAsana-premIone zAstrane anusarate avAja zraddha lu sarvasaMghe jhIlI lIdhe che ane teja pramANe eTale dravyane upaga zrI jinacaitya ane mUrtimAM ja rAkhe che. AvI rIte zrI jinacaitya ane mUrtirUpI kSetranuM dhyeya sva-para-kalyANanuM ja rakhAya che ane zAstrakAre teja rAkhavAnuM kahyuM
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 1-luM che. chatAM mehanIya karma eka evI cIja che ke agyArame guNaThANe caDhelA, kevalInI sarakhI koTimAM gaNavAvALA mahAnubhAva-puruSanI AgaLa paNa potAne prabhAva dAkhavavA taiyAra thAya che, te pachI AraMbha-parigrahamAM Asakta kuTuMbakabIlAmAM jakaDAyelA, viSaya-kaSAyamAM vahI rahelA AvA bAhyathI dezavirativALA agara te vagaranA zrAvake mohanA udayane lIdhe upara jaNAvelAM pApa ja Atma-kalyANanA prajanane samajavAvALA, mAnavAvALA ane dhAravAvALA chatAM kIrtAinA lebha tarapha dorAI jaIne karavA taiyAra thaI jAya te te asaMbhavita nathI. paraMtu navIna caitya ane navIna mUrti karanArA mahAnubhAne te navIna caitya ane navIna mUrti dvArA kIrti meLavavAnuM prayojana paNa kadAca saphaLa thAya, paraMtu bhagavAna jinezvara-mahArAjanAM caitya ane mUrtione jIrNoddhAra karavAne taiyAra thaI te jIrNoddhArane mATe dravyane sadupaga gaNuM vyaya karanAra mahAnubhAvane te te kIrtinA lebharUpI mehanIyane jhapATe aMze paNa lAgatuM ja nathI. jIrNoddhArane prasaMga Ave kayAre ? A kAraNathI jaina-prajAmAM zAstrAnusArI zraddhAvALA mahAnubhAve e vAtane kahe che, mAne che ane prarUpe che ke navIna caitya ane mUrtione banAvavAthI je lAbha dharmiSa-purUSa meLave tenA karatAM ATha guNa lAbha te caitya ane mUrtine jIrNoddhAramAM dravyane sadupayeAga karanAra meLave che. bIjI vAta e paNa dhyAnamAM rAkhavA jevI che ke navIna caitya ane mUttio karAvavAne prasaMga je gAma agara nagaramAM sAdharmikajanene vasavATa adhika thatuM jAya agara na thatuM jAya te sthAne Ave che, ane tene sthAne aneka sAdhamike te navIna citya karAvavAnA ane mUrtine karAvavAnA utsAhane dharAvanArA vRddhigata karanArA thAya che. paraMtu bhagavAna jinezvaranA caitya ane mUrtinA jIrNoddhArane
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata prasaMga te te karatAM jude sthAne hoya che. arthAt je grAma agara nagaramAM pUrvakALe dharmiSTha-purUSonI saMkhyA adhika hoya ane te sthAne koIpaNa kAraNane lIdhe jainIonI saMkhyA ghaTI gaI hoya agara tyAM rahevAvALA jaina-dhamIonI sthiti mAla-mItanI apekSAe ghasAI gaI hoya tyAre ja mukhya rItie jIrNoddhArane prasaMga Ave che. ane tene sthAne te vakhate te maMdira ane mUrtinA jIddhAra karanArane bIjA sAdhamiko taraphathI dravyano sadupayoga karavAmAM utsAhane vadhAravAnuM sAdhana paNa hotuM nathI ane tema banatuM paNa nathI, paraMtu jIrNoddhAra karanArane mAtra pitAnA utsAhane AdhAre ja te kArya karavuM paDe che. e sthitine vicAranAre manuSya kaI divasa paNa jIrNoddhAranuM adhika phaLa dhAryA ane mAnyA sivAya raheze nahiM. samyagdarzananI gaMgA vahevaDAvanAra pavitra kArya karyuM? bIjI e paNa vAta dhyAnamAM rAkhavAnI che ke navAM maMdira ane cA banAvavAnI jagyA karatAM prAcIna maMdira, citya ane mUttionAM sthAne aneka bhavya-dharmiSTha chane sAtizayapaNAne lIdhe samyakatvanI vRddhine tathA daDhatAne karanArAM hoya che, ane tethI tevAM prAcIna gratye ane tevI prAcIna mUrtione je uddhAra kare te kharekhara jainazAsanamAM samyagdarzananI gaMgA vahevaDAvavA jevuM pavitra kArya che ane te dvArA jIrNoddhAranuM phaLa anekagaNuM manAya temAM Azcarya nathI. (kramazaH) AgamajJAnanI gahanatA viveka cakSuthI tatvAtatvanA vibhAgapUrvaka padArthonuM jJAna Agamika padArthonA ciMtanamAMthI upajatI naya-sApekSa vicAraNAthI thavA pAme che. tethI Agamano abhyAsa jJAnI-nizrAe vinayapUrvaka kare joIe.
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamaLyoti vIra ni. saM. 8 2507 varSa 16 saralo dhammassa ArAhago hoi saraLatAne mahimA pustaka vi. saM. 2037 8. che A jagatamAM vartatA dareka vicAravAnuM che pitAne uttama keTimAM sthApita karavA ke temAM thayelA kahevaDAvavA mAMge che, keIpaNa vicAravAnuM purUSa pitAne adhama keTimAM dAkhala thayele ke tema thayele kahevaDAvavA mAMgate nathI. paNa dhyAnamAM rahevuM joIe ke mAtra mane rathamAM mahAlavAthI manokAmanA phalatI nathI, kAraNa ke kAraNa sivAya koIpaNa kAryanI niSpatti thatI nathI, ne mane kAmanAne phalIbhUta karavAnuM ke thavAnuM kAraNa ekalA maratha nathI. je ekalA manerathI kAryasiddhi thaI jatI hatI te sarva manuSyane dhana-dhAnya kuTuMba, rAjya-traddhi samRddhinI IcchA hovA sAthe buddhimattA ane kavirAjapaNAnI IcchA svAbhAvika hevAthI koIpaNa manuSya dhana-dhAnyAdithI rahita hovuM joIe nahiM, paNa jagatamAM tema thatuM nathI. tethI mAnavuM joIe ke kevala maratha mAtrathI keIpaNa kAryanI siddhi thaI zake nahi. A. 2-1
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata je ke devatAone maratha mAtrathI kAryasiddhi thAya che, ema kahevAya che, paNa te mukhyatve AhAranI apekSAe IrachA mAtrathI AhAranA pudgalenA pariNamananI apekSAe samajavuM ne tethI devatAo mana makSI tarIke prasiddha che. bAkI trAddhi, samRddhi Adi prAptinI apekSAe te devatAo paNa mane ratha mAtrathI-siddhi pAmanArA nathI ane je tema na hoya ane raddhi-samRddhi AdimAM paNa je devatAo mAratha mAtrathI siddhi pAmatA hoya te sarva deve samAna addhi-samRddhivALA thaI jAya. paNa tema nathI, kiMtu devatAomAM AgaLa AgaLanA devatAo AyuSya ane addhisamRddhithI adhika adhika hoya che. A hakIkatathI spaSTa thAya che ke uttama kaTimAM dAkhala thavAnI IcchAvAlAe ekalI IcchA karavAthI saMtuSTa thavAtuM nathI paNa uttama koTinA kAraNe meLavavAnI AvazyakatA che. jeke uttama kaTine prApta karavAnA aneka sAdhana che chatAM sarva sAdhanamAM saralatAne pahele naMbara laukika ane kettara daSTithI mAnave paDe che. kAraNa ke te saralatA evI cIja che ke je sarva zeSa-sAdhanane sabhAva na hoya te paNa sadbhAva karI zake che ane je te saralatA na hoya te zeSa-sAdhanene sadbhAva hoya te paNa kAryasiddhi nathI thatI ane maLela zeSa-sAdhananI niSphaLatA thAya che. ke keTalAke pitAnA anubhava upara lakSya nahi ApatAM kaI koI vakhata mAtra vartamAnakAlamAM thatI kAryasiddhine AgaLa karIne tathA bhaviSyanA viSama-vipAkane nahi vicArIne prapaMca-pAlane mahattA Ape che, paNa teja mAyitAnA mArgamAM mahAlanArA loko pote ja jyAre tevA cANakayanItinI caturAIvALAnI jALamAM AvI jAya che ane acitita Apatti ke dhanAdinA nukazAnane pAme che, tyAre
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 2- ju saralatAnI suMdaratA ane mAyitAnI ApAta-maneharatAne jarUra samaje che ane cANakayanI caMcalatAne dhikkAravAmAM tathA saralatAnI nIsaraNane satyarUpe nirUpaNa karavAnuM cUkatA nathI. arthAt anubhavanI anupama AMkhe teone tattvadaSTinI jabarI jhAMkhI karAve che. evI ja rIte lokottara-mArganI apekSAe vicAra karanArane spaSTa mAlama paDe che ke saralatA dhAraNa karanArAnA AtmAne nirmaLatA maLI zake che, ane nirmaLatA dhAraNa karanArane dharmanI prApti thAya che, arthAt saraLatAnI prApti sivAya koIpaNa manuSya dharma pAmI ke pALI zakato nathI ane tethI dharmaprarUpaNAnI apekSAe mAyArahitapaNAnI ekAntika sthiti mAnavAmAM AvI che. AvI rIte saraLatAno mahimA dareka manuSya cAhe te te vyAvahArika-daSTivALa hoI laukika-mArgane anusaranAre hoya ke pAramArthika-daSTine ArAdhya gaNune lakattara-mArgane ArAdhanAra hoI lakattara paMthane pravAsI hoya te paNa ubhayane mAyAne tyAga karavArUpa saralatAnI anivArya jarUra che. A saralatAnA prabhAvane lIdhe adeva, aguru, adharmane deva, gurU, dharma tarIke mAnanArA mithyAtvIne zAstrakAroe tevI bhadrikatAnI apekSAe guNasthAnakavALA mAnelA che. je ke pahele guNasthAnake anantAnubaMdhInA krodha, mAna ane lebha pAtaLA paNa hoya che, te paNa zAstrakAroe bhadrakapaNAnI apekSAe guNasthAnaka mAneluM che, te mAyAnA hasamaya bhadrakapaNAne agrapada ApIne kahela che. bhagavAna zrI mahAvIre marIcinA bhavamAM kapilanA karelA dharmaviSayanA praznanA uttaramAM "pi jiM' e javAba ApI yathArtha padArtha-prarUpaNArUpI bhadrakatAne tilAMjalI ApI tenA prabhAve keDArkaDi sAgaropama saMsAra bhaTake paDaze. '
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata vaLI karelA pApanI AleyaNa levA Avele manuSya paNa saralatAthI yathArtha AleyaNa na letAM je mAyA-prapaMca karI AleyaNuM le te tene ghaNuM prAyazcitta Ave che. eTalA mATe AyaNa lenArane mATe zAstrakAroe bAlakanI mAphaka saralapaNe AvavAnuM jaNAvela che. A badhI hakIkata vicAranArA manuSya mAtra saralatAne uttamattama gaNuM tene AdaravA tathA AdarelI saralatAne vadhAravA cAhanA kare te svAbhAvika che, paNa te saralatAne vadhavA mATe kayA kyA sAdhananI jarUra che? te vicAravAnuM ati Avazyaka che. jeke jagatamAM koIpaNa guNa durjanee dUSita karyo na hoya evuM banatuM nathI, tevI rIte saraLatAnA guNane paNa durjane dUSita gaNa saraLatArUpI guNavALAne durjane akkala vagarane, gAMbhIrya-guNa vagarane, tuccha vigere upanAma ApI niMde te svAbhAvika che, paNa saraLatA jyAre uttama guNa tarIke anubhavasiddha che eTale ke saraLatAvALe manuSya dareka prasaMgamAM hRdayane cekhuM rAkhI mana, vacana, kAyAnI pravRtti karI zake che, paNa mAyAnI jALamAM phasAIne saraLatAnuM satyAnAza vALanA manuSya potAnA mana, vacana ke kAyAnA ekapaNuM pravartanane zuddhapaNe karI zakatuM nathI. mAyAvI manuSyanA vicAre keTalA badhA ghAtaka hoya che ? vacane kevAM AMTIghuMTIvALAM hoya che? ane pravRttinI dizA kevI ulaTapAlaTavALI heya che? te kaI paNa vivekI puruSathI ajANyuM nathI. A mAyAvI-puruSanI badhI hakIkata samajIne sujJa puruSo saraLatAnA zaNagAra potAnA AtmAmAM saje che. zarIra upara sajelAM ghareNuM keI laI jAya nahi enI sAvacetI jema manuSya rAkhe che, tevI rIte saraLatAne sajele zaNagAra paNa AtmA uparathI utarI na jAya evI sAvacetI dareka vivekIe rAkhavAnI jarUra che. saraLatAne guNa tarIke dekhADavAne e bhAvArtha te nathI ja ke jema Ave tema saMkalpa karavA, bALakanI mAphaka jema Ave
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 2-ju tema aNasamajupaNe belavuM, ane gAMDAnI mAphaka vicArazUnyapaNe pravRtti karyo javI. kemake vivekI-puruSane mAthe e te pharaja tarIke raheluM che ke paropaghAtaka ke Arta-raudrAdikanA vicAro na AvavA joIe, sapApa, niSphara, asabhya ke anavasaranuM vacana na belAvuM joIe, tathA keIpaNa prANIne upadhAta karanArI ke leha-kettaramArgathI virUddhapaNavALI pravRtti hovI joIe nahi. jenA hRdayamAM saraLatAe nivAsa karela hoya te manuSya pitAnI mana, vacana kAyAnI pravRtine tevI rIte na kare jethI bIjAne yathAsthita vastunA svarUpathI viparIta dhAraNa karavAnuM kAraNa maLe. viveka purUSAe upaghAtaka buddhi cheDIne zrotAnA upakArane mATe karelI pravRtti keTalIka vakhata zrotAnI ajJAnatAne lIdhe viparItabuddhine karanArI thAya, paNa teTalA mAtrathI te vivekI-janane mAyAvI kahI zakAya nahi. jevI rIte mAyAvI puruSe zrotAnA upaghAta5Ne karelI mana, vacana, kAyAnI pravRtti bhAgyazALI zrotAne upaghAtaka ke viparIta pariNAmavALI na thAya te paNa upaghAtaka-buddhithI mAyApUrvaka pravRtti karavAvALe jema mAyAnA doSane pAtra thAya che, tevI rIte upaghAtakabuddhi vinAnA saraLatAvALA vaktAne keIpaNa prakAre mAyAvItAne doSa daI zakAya nahi. upara jaNAvelI saraLatA keTalAka bhAgyazALI jene prApta thayelI hoya che, chatAM teoe tene TakAvane mATe upaghAtakapaNAnA doSane haMmezAM najara sAme rAkhavA, nahi te jagatanA mAyAvI chone saMsargathI upaghAtaka-buddhivALA thaI saraLatAne sarakArI devAvALA thAya che. jevI rIte upaghAtaka-buddhi saraLatAne sarakAvanAra thAya che ane upaghAtaka-buddhinI naSTatAnI aheniza rakhAtI bhAvanA saraLatAne
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata TakAvanAra thAya che tevI rIte saraLatAne vadhAranAra sAdhananI tapAsa karavAnI ochI jarUra nathI. iMdriyasaMjJA ne gaurava jItavAne jema e niyama che ke te kaSAyAdikanI pravRttithI thatA ahika ane pAratrika anartho vicAravA, tevI rIte mAyAnA ghAtathI thatI saraLatAne vadhAravA mATe pratikSaNa mAyAnA anartho vicAra je aihika ane pAratrika hoya te vicAravA joIe. temaja mAyA karavAvALA mahAbaLa sarakhA mahApuruSone thayeluM anivArya nukazAna vAraMvAra dhyAnamAM levuM joIe. A badhuM karavA sAthe mAyA-pradhAna puruSone saMsarga sarvathA tyaja joIe. kAraNa ke zikSAnA se vAnI asara karatAM dalIlavALuM eka vAkya ghaNI asara kare che, ane seMkaDe dalIlanAM vAko karatAM ekapaNa prasiddha daSTAMta hRdayane hacamacAvI mUke che, ane tevAM seMkaDe daSTAMte karatAM paNa saMsarga evI jabaradasta asara kare che ke jene mahimA sarvane anubhavasiddha che. je ema na hota te karaDe nizALe, mAstaro ane pustako chatAM ane lAkhe zikSA karanArI koTe chatAM jagatamAM nItinuM ke prAmANikatAnuM sAmrAjya sthapAtuM kema nathI? A uparathI spaSTa thaze ke AkhuM jagata nIti ane prAmANikatA mATe mAtra pathInA rIMgaNuM gaNanArI che, paNa pavitrapuruSonI sobatamAM rahelo manuSya saMskAranA prabhAve uttarottara sArI sthitimAM Ave che. te mATe saraLatAne vRddhigata karavAnI IcchAvALA puruSe mAyApradhAna puruSane saMsarga sarvathA vaje joIe. AvI rIte vicArI je saraLatAne vRddhigata karaze teo kalyANanI nisaraNa pAmI zakaze.
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatvArthAdhigama-sUtranI karthagama AMcaLo , vivecanakAra pUH-AgamokAraka zrI AcArya [pUjyapAda zrI Agamata-rahasyajJAtA, AgamAbhyAsa-saMrakSaka Agamika-vyAkhyAtA-ziromaNuM, Agama dvAraka AcAryadevazrI vi. saM. 198 mAM pAlItANuM pannAlAla bAbulAlanI dharmazALAmAM comAsuM rahyA hatA. te vakhate tatvarUci jijJAsu puNyAtmAonA hitArthe zrI tatvArtha sUtra jevA gahana, gaMbhIra graMtha upara vAcanA bapore pharamAvatA hatA. jenI neMdha pU. A. zrI vijayadharmasUrIzvarajI ma.zrIe TUMkamAM karelI. tenA uparathI ane pote karelI neMdhanA AdhAre yegya sudhArA-vadhArA sAthe vyavasthita presa kepI rUpe te vAMcanAnuM lakhANa sahRdayatAnidhi pU. A. zrI hemasAgarasUrIzvarajI mahArAje taiyAra karela. paramakaraNAlu, pU. A. zrI hemasAgara-sUrIzvarajI ma. zrI pAsethI vi. saM. 2029 nA vaizAkha mahine zrI tattvArthasUtra vAMcanAnI phAIla zrI AgamatamAM prakAzanAthe prApta thaI jene bhASAkIya-vyavasthA, peregrApha, lakhANanI suvyavasthA AdithI susajajata karI zrI AgamatamAM navamA varSathI bIjA pustakamAM prakAzita karavAnI zarUAta karI. sAta haptA AvI cUkyA che. cothA haptathI pAMcamA adhyAyanI vAcana zarU thaI che.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata gata varSanA bIjA pustakanA pAnA 36 sudhI pAMcamA adhyAyanA paMdaramA sUtra sudhInuM lakhANa AvyuM che. tenI AgaLanuM lakhANa have zarU thAya che. puNyavAna tatvajJAnapremI jijJAsu vAMcako gItArtha-mahApuruSanI nizrAe A lakhANanA gaMbhIra tane samajavA viziSTa prayatna kare e maMgala kAmanA.] che zrI tattvArthAdhigama sUtra paMcamAdhyAya vAcana che (gata varSa pu. 2 pA. 36 thI cAlu) raste mane tanuM rakSa jenA vaDe jaNAya te lakSaNa kahevAya. e arthanuM ahiM parataH lakSaNa grahaNa karavuM che. paraMtu svataH amUrtasva-niSkiyatva vigere je lakSaNe che te levAnAM nathI. te te atyAra sudhI kahevAI gayAM che. chavadravyanA lakSaNa mATe prathama gaumArTie sUtra vaDe svataH lakSaNa kahIne upayoTikSaLo nI: e sUtra vaDe lakSaNa kahyuM che. evI vyavasthA ahiM paNa samajavI. mAdhyama-AtrI mAtA (pa. pU. sU. .) dharmAtrInastina parastIzkALato vakSyAma iti, tat kimeSAM lakSaNamiti ? atrocyate. mANArtha- ziSya ahiM kahe che ke-tamee pAMcamA adhyAyamAM prathama sUtramAM kahyuM che ke "dharmA-dhama vigere astikAna lakSaNa ame AgaLa kahIzuM' te e dharma-adharma vigere astikAya-dravyanuM zuM lakSaNa che ? TIrtha mAthAthe pramANe, have avasara prApta dharmAstikAya, adharmAstikAyanuM lakSaNa jaNAve che- sUtram-gatisthityupagraho dharmAdharmayorupakAraH // 5-17 // jugArca-gati sahAyakapaNuM ane sthitisahAyakapaNuM e dhamastikAya temaja adharmAstikAyane upakAra che. TIArtha-tulya asaMkheya pradezapaNuM hete chate (arthAt jIvadravyanA asaMkhyAta pradeza chatAM te jIva-dravyanuM asaMkhya bhAga vigeremAM rahevApaNuM jaNAve che te pramANe dharma-adharmanA pradeza
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 2-ju paNa jIva-pradeza jeTalA ja asaMkhyAtA hevA chatAM) dharma-adharmanuM saMpUrNa lekamAM vyApIne rahevApaNuM jaNAve che, paraMtu jIvanI mAphaka eka asaMkhyaya bhAga vigeremAM rahevApaNuM jaNAvatA nathI te temAM kAMI paNa hetu jaNAvyA sivAya e zI rIte samajI zakAya? uttaramAM jaNAve che je ema kahetA ho te ame kahIe chIe te barAbara niHsaMzaya padArthanuM astitva chatAM te padArtha jevAmAM sUrya vigerenuM teja jema upakAraka che, te pramANe prayoga pariNAma ane vizrasA pariNAma vaDe utpanna thayelI judA judA prakAranI sarva lekamAM rahenArI ane bIjA dravyamAM nahi saMbhavatI evI kriyAne karanArA jIva-pudgalenI gati-sthitimAM dharmAstikAyaadhamastikAya upakAraka che. e kAryathI nizcaya thAya che ke dharmAstikAya-adhamastikAya samagra lekamAM vyApIne rahelA che, paraMtu jIvanI mAphaka eka asaMkhya bhAga vigeremAM rahelA nathI. gharmA-dhamanI madadathI thatuM te gati-sthitirUpa asAdhAraNa kArya bhASyarUpa sUtra vaDe jaNAvAya che. bhASyam-gatimatAM gateH sthitimatAM ca sthiterupagraho dharmA-dharmayorUpakAro yathAsaMkhyaM upagraho nimittamapekSAkAraNaM heturityanAntaram / upakAraH prayojanaM guNo'rtha tyArthataram | 20 || bhASyArtha-gati pariNAme pariNamelA jIva ane pudgalenI gati sambandhI tema ja sthiti pariNAme pariNamelA jIva ane pudgalenI sthiti sambandhI dhama-dharmane anukrame upakAra che. atha-eka ja vIjaLIne tAra ajavALuM Ape che. rasoI paNa pakAve che. paMkhAthI vAyu paNa nAkhe che. te pramANe dharma-adharma athavA AkAza traNamAMthI koI paNa eka ja dravya jIva-pudgalenA gati pariNAmamAM gati sahAyaka thAya. sthiti pariNAma avasare A. 2-2
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata sthiti sahAyaka paNa thAya ane avakAza ApavAnA prasaMge avakAza ApavA sambandhI upakAra kare te zuM bAdhaka che? traNa dravyathI je kArya thatuM hatuM te bhale eka ja dravyathI bhale thAya. temAM ze virodha che? uttaramAM jaNAvAya che ke jema eka ja vIjaLInA tArathI joke raI, ajavALuM ane pavana sambandhI kArya thAya che, te paNa je vakhate traNamAMthI je koI eka kArya thatuM haze athavA traNe sAthe thatA haze te paNa kAryavizeSa bhedathI tAramAM paNa bheda paDaze te pramANe dharma-adharma ke AkAza e traNa dravyamAMthI je kaI dravya eka be, athavA traNe kAryo sAthe karaze te paNa kAryabhedathI te dravyamAM avazya bheda mAnave paDaze. eka ja dravyamAM kAryabhedathI dravyabheda mAne te karatAM judu judu dravya mAnavuM e vizeSa yogya che. A kAraNathI cAlu sUtramAM paNa eka dharma dravya ja gatisthiti upagrAhaka che e pramANe artha na karatAM yathAsaMkhya nyAyathI dharmAstikAya gati sahAyaka che" ane "adharmAstikAya sthiti sahAyaka che" e pramANe artha kare e barAbara che. sUtravartI upagraha padane artha dhAtunuM anekArthapaNuM hovAthI bIje na thAya te mATe paryAyavAcI zabdothI artha cekakasa kare che ke 3paprahaH nimitta-kakSAnA hetu e ekAWka zabda che. e ja pramANe 35ra prayogana-jLa ane artha e zabdo paNa sarakhA arthavALA che. TIkAtha- gati zabdano artha jJAna ane prAptisthati trayo e nyAyathI jJAna athavA prApti na thAya, teTalA mATe spaSTa samajAve che ke eka sthAnamAMthI bIjA sthAnanI prAptimAM hetubhUta je pariNAma te gati kahevAya ane tethI viparIta pariNAma te sthiti kahevAya. te gati ane sthitiyukta ja gati ane sthiti
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ sthiti a. athavA yugalanI ya te kaI pustaka 2-ju pariNAma vaDe praviNa-yukta hoya che. ethI evA prakAranI kriyAthI pariNata thayeluM dravya te ja gati ane sthiti zabda vaDe kahevAya che, tevA pariNAma rahita je dravya hoya te gati ane sthiti kiyAnI prApti thatI nathI. eka ja dravya baMne gati-sthitimAM sahAyaka che e artha na thAya te mATe yathAsaM = anukrame e pada ApyuM che. jIva-pudgale gatyAdi kiyAvALA che. jyAM gati che tyAM sthiti avazya hoya che. mATe gati ane sthiti baMne kriyAnuM grahaNa thayuM che. athavA dharmAstikAya kavya sarvalekavyApI hevAthI sarva ThekANe rahelA jIva ane pudgalenI gati haMmezA kema thatI nathI? kAraNa ke saMpUrNa kAraNa sAmagrI hoya te kAryanI utpatti avazya thavI joIe. e pramANe adhamastikAya paNa sarvatra hevAthI haMmezAM sthiti paNa jarUra thavI joIe. A zaMkA dUra karavA mATe bhASyakAra mahArAjAe timatAM e pada ApyuM che, potAnI meLe ja je dravyamAM gatipariNAma athavA sthiti pariNAma thayela hoya te dravyane ja dharma-adharma dravya gati athavA sthitimAM AkAza-kAla vigerenI mAphaka apekSA kAraNa tarIke upakArI che, paraMtu dharma-adharma e jIva-pudgalenI gati-sthiti banAvanAra nathI. gati-sthitine banAvanAra te te gatipariNAme pariNamela jIva dravya ane pudgala dravya che. dharmA- dharma te anupaghAtaka-anugrAhaka-upakAraka che. svabhAvathI athavA pragathI gati-sthiti pariNAme pariNamelA dravyone gati-sthitimAM dharma- adharma upakAra kare che. A ja vAta daSTAMtathI samajAve che-nadInuM Avarta taLAva-hadda ane samudranuM avegavAhittva = vega vinAnA pravAhapaNuM hete chate eTale ke pravAhane vega hoya ane vegamAM matsya vigere taNAya temAM pANInA vegathI matsya vigerenI gati thAya che, ema kahenArane
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata kahevuM hoya te kahI zake, teTalA mATe ahiM vega vinAne pravAha jemAM heya tevA nadInA Avata taLAva vigere jaLAzaye grahaNa karyA che. matsya vigerenuM paNa tevA uMDANavALA jaLAzayamAM vizeSa rahevAnuM thAya che. potAne ja javAnI IcchA thayela hoya tevA masyane gatimAM jema jaLa upagrAhaka-madadagAra che, athavA ghaDApaNe pariNamatI mATIne jema daMDa upakAraka che, athavA apekSA kAraNarUpe AkAza jema upakAraka che, te pramANe dhama-dharma gati-sthita pariNata kabe jIva-pudgalene gati-sthitamAM upakAraka che. apekSAkAraNa hetu e sAmAnya kAraNa jaNAvanArA ekAIka zabdo che. je mATe kahyuM che - nivartako nimitta pariNAmI ca vidheSyate hetuH / kumbhasya kumbhakAro kartA (daMDo)mRcceti samasaGakhyam // 1 // nirvaka kAraNa-nimitta kAraNa ane pariNAmI kAraNa ema traNa prakAranA kAraNe kahelA che. ghaTanI utpattimAM kuMbhAra nirvataMka kAraNa che. daMDa vigere nimitta kAraNa che ane mATI anukrame pariNAmI kAraNa che. gatimAM kAraNapaNane dhAraNa karanAra pANI nahi cAlanAra mAchalAne parANe calAvatuM nathI, e pramANe pRthvI paNa pitAnI meLe sthira rahenAra dravyane sthitimAM upakAraka che, paraMtu asthita dravyane baLAtkAre pRthvI sthira rAkhatI nathI. pitAnI meLe ja avagAha pAmatA dravyane avagAha ApavAmAM AkAza kAraNabhUta thAya che, paraMtu avagAhane nahi pAmatAM dravyane baLAtkAre avagAha ApatuM nathI. ( pitAnI meLe ja khetInA karanArA kheDUtane varasAda apekSAkAraNa thAya che, paraMtu je khetI karanArA ja nathI, temane varasAda khetI karavAnI preraNA karatuM nathI. athavA navIna meghanA zabdane
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 2-ju 13 sAMbhaLIne garbhadhAraNa karanArI bagalI varasAdanA divasomAM potAnI meLe ja baccAne janma Ape che, paraMtu vAMjhaNI athavA jeNIe garbha dhAraNa karela nathI tevI bagalIne varasAda parANe prasUti karAvatuM nathI. upara jaNAvelA badhA daSTa temAM kAraNevatI spaSTa kriyA jaNAya che. jyAre dharmAdi dravyomAM spaSTa kiyA dekhAtI nathI tethI kAraNa chatAM niSkiya hoya tevuM daSTAMta Ape che. pratibaMdha pAmelo purUSa pratibaMdha jJAnarUpa kAraNathI pApanI viratinuM sevana karanAro jovAya che, paraMtu pApathI virAma nahi pAmanArane jJAna parANe pApanI virati karAvatuM nathI. e pramANe dharmAdi dravya gati-sthiti pariNuta jIva pudgalene gati-sthitimAM sahAyaka che paraMtu gati-sthiti paNe nahi pariNamelAne baLAtkAre dharmA-dharma gati-sthiti karAvatA nathI, zaMkA-je e pramANe gati-sthiti pariNata jIvapudgalene dhama-dharma gati-sthitimAM upakAraka hoya te ghaTanI utpattimAM daMDaAkAza-kALa-dizA e jema nimitta kAraNa che, te pramANe dhama- dharma paNa gati-sthitirUpa kAryamAM nimitta kAraNa thaze. paraMtu prathama je tame apekSA kAraNa tarIke dharmA-dharmane kahyA che te apekSA kAraNane nAza thaze. ahiM eTaluM samajavuM jarUrI che ke traNa prakAranA kAraNamAM nimitta kAraNane avAntara bheda apekSA kAraNa che. eTale ke je sva ane paranI apekSAe vyApAravALuM kAraNa heya te nimitta kAraNuM kahevAya. ane paranI apekSAe vyApAra vinAnuM hoya te apekSA kAraNu kahevAya. te pramANe ahiM gati-sthitirUpa kAryamAM dharmA-dharma upakAraka hovAthI te nimitta kAraNa kahevAze. paraMtu apekSA kAraNa nahiM kahevAya. kAraNa ke apekSA kAraNa vyApAra vinAnuM hoya che.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14. Agamata uttara-e zaMkA barAbara nathI. arthAt yuktirahita che. vyApAra vagaranuM heya te kAraNe thaI zakatuM ja nathI. te kema hoI zake? te kahe che ke kurvat-nimitta kAraNa ane apekSA kAraNe A kAraNathI judA judA hoya che. dharmAdi dravyamAM rahela kiyAne je pariNAma te pariNAmanI apekSA rAkhanArA jIvAdi dravya gati vigere kriyAne pAmI zake che. zakA-je ema hoya te nimitta kAraNa ane apekSA kArazumAM kaI paNa taphAvata nathI. kAraNa ke ghaTanI utpattimAM daMDanI apekSA ghaTane che mATe te nimitta kAraNa athavA apekSA kAraNa jema kahevAya te pramANe jIva-pudgalenI gati-sthitirUpa kAryamAM dharmAdi dravyonI apekSA hevAthI te paNa nimitta kAraNa athavA apekSA kAraNa kahevAze. uttara-apekSA kAraNa temaja nimitta kAraNamAM vizeSa che. daMDa vigere nimitta kAraNomAM prayoga kriyA ane vizvasA-svAbhAvika kriyA ema prakAranI kriyA che. jyAre dhama-dharma (apekSA kAraNomAM phakta vizrasA (svAbhAvika) kriyA che. bhASyakAra mahArAjAe paNa kAraNa sAmAnyanuM nimitta kAraNa apekSA kAraNu baMnenuM pratipAdana karavAnI IcchAthI nimitta zabdanuM grahaNa karela che. jeTalA aMza vaDe daMDa vigere kAraNamAM svataH vyApAra pariNAma che te aMza jaNAvavA mATe nimitta zabdanuM grahaNa kareluM che, arthAt daMDamAM bAhya dRSTithI prayogajanya vyApAra dazyamAna thAya che. paraMtu temAM paNa svataH vyApAra pariNAma avazya rahele che. je svataH vyApAra pariNAmavALe daMDa na hoya te prAgajanya temAM vyApAra utpanna thatA ja nathI. prayoga e vyApAramAM preraka che. tethI progajanya kahevAya che. bAkI amuka aMze te svataH vyApAra pariNAma pratyeka dravyamAM rahele che.
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 2-ju 15 kadAca ema kahevA mAMgatA ho ke gayupakAraka-gatisahAyakapaNuM e paNa avagAha-lakSaNavALA AkAzane ja che te te barAbara nathI paraMtu dharmAstikAya dravyane ja gayupakAra che. kAraNa ke e dravyathI bIjA dravyane asAdhAraNa guNa avazya mAna ja joIe. AkAza dravyathI dharmAstikAya, adhamastikAya Dhabe judAM che e yuktithI tema ja AgamathI nakkI karavuM joIe te bAbatamAM yukti ame AgaLa kahIzuM. sarvajJa bhagavaMte jene pitAne hasta arpaNa karyo che arthAt sarvajJa-kathita e Agama jarA paNa vyAghAta vagara prakAze ja che. arthAt je vastu je pramANe che tene pragaTa ___ kaiNa bhaMte ! davA paNNattA ? goyamA cha davvA paNNattA, ta jahA-dhammasthikAe, adhammatsthikAe AgAsathikAe puggasthikAe, jIvattthikAe, addhAsamaye // artha-he bhagavaMta dravya keTalAM? he gautama? cha dra kahyAM che. dhamastikAya. adharmA, AkAza0 pudgalA jIvA ane kALa A pramANe AgamathI AkAza dravyathI dharmA, adhama, dravya judAM che e sAbIta thayuM. zaMkA-dharma-dravyanI apekSA rAkhyA sivAya ja pakSInuM AkAzamAM uDavuM, agnijavALAonuM uMcuM javuM ane pavananI tIcchI gati thavI vigere svabhAve ja anAdi kALathI siddha che. te dharma dravyanI gati-apekSA rAkhavAnI zI jarUra ? uttara-dharma-dravyanI apekSA sivAya ja pakSInuM AkAzamAM uDavuM vigere thAya che, e kahevA mAtra che. kAraNa ke dharmAstikAya dravyanA upakAranI apekSA rAkhyA sivAya jIva-pudgalenI svAbhAvika gati thAya che tema kahevAmAM tame kaI nirdoSa hetu tema ja daSTAMta te amane batAvatA nathI. kAraNa ke anekAMtavAdI gati-pariNAme pariNamelA jIvapugalene adharmAstikAya upakAraka che, ema avazya mAnanArA che. tIrachI gati agnijavALA rAkhyA sivAya
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata ane e maMtavyamAM nirdoSa hetu tema ja daSTAMta paNa atyAra sudhI ApatA Ave che. je tame jIva-pudgalane gati-sthiti dharmanA upakArathI nirapekSa mAnatA he te amArI mAphaka hetu daSTAMta ApI siddha kare. ame sAthe ja jaNAvIe chIe je dharmAdhama dravya jIva-pudgalenI gati-sthiti karAvatA nathI, paraMtu samIpamAM rahevApaNue gati sthiti pariNAme pariNamelA jIva-pudgalene gatisthitimAM upakAra kare che. jema eka vidyAthIne athavA bhikSukane eka sthAnethI bIje sthAne javuM hoya, paraMtu jyAM pite che tyAM bhikSA-miSTAnna vigere maLavAnA samAcAra jANIne tyAM rahI jAya che, eTale bhikSA te bhikSukane tyAM vAsa karAve che. athavA eka vidyArthIne aMdhakAra vigere kAraNathI bhaNavAnI IcchA nathI, paraMtu tevA avasaramAM lIMDIne agni (lIDIne agni levAnuM kAraNa e che ke ghAsa vigerenA agninI mAphaka te ekadama olavAI jatuM nathI.) pragaTa thavAthI tenA prakAzamAM pate bhaNavAnuM mana karI bhaNavA bese che. eTale ke bhaNavAmAM jema e lIMDI-chANAne agni jema upagrAhaka che, te pramANe gati-sthiti pariNata jIva-pudgalene dharmA-dharma dravya gati- sthitimAM upakAraka che. vAdInI zaMkA-dharmAstikAya lekavyApI che ane tene avazya sadbhAva che. e pramANe mAnanArA evA tamAre paNa dhamastikAya gayupakAraka che. adhamastikAya sthityupakAraka che, ema kahevuM e kahevA mAtra che. siddhAMtakArane uttara-amArUM pUrvokta kathana kahevA mAtra che, ema nathI paraMtu yuktiyukta che te tame sAvadhAna thaIne sAMbhaLe. jIne ane pudgalene potAnI meLe ja gati-sthiti pariNAma thavAthI pariNamI kAraNa, nirvaka kAraNa ane nimitta kAraNu e traNa kAraNathI vyatirikta udAsInakAraNarUpa dharmAstikAya adharmAstikAyanI apekSAe gati-sthiti thAya che.
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 2-ju kAraNa ke jIva-pudgalene sva-svabhAva anukrame jJAna, darzana, cAritra tema ja varNa, gaMdha, rasa, sparza che, je hamezAM jIvapudgalemAM rahelA ja che. jyAre gati ane sthiti e svAbhAvika paryAya nathI, paraMtu asvAbhAvika hAI svAbhAvika-paryAyanI mAphaka sadA-kALa na rahetAM kadAcit hoya che. jema mAchalAne cAlavAnI IcchA che ane sva-zaktithI cAle che, paraMtu sAthe rahela jaLa jema udAsIna kAraNa tarIke temAM jarUra sahAyaka che. jaLa macchane calAvatuM nathI paNa udAsIna kAraNa tarIke jaLa marachane gatimAM upakAraka jarUra che. tema ja bane dharma - adharma amUrta chatAM ekanA abhAvamAM bIje jaNAI zakatuM nathI. temaja ekane upakAra bIjAthI thaI zaktA nathI. * ka prazna-jIva ane pagalone svayaM gamana karavAnI athavA sthira rahevAnI abhilASA utpanna thAya che ane potAnI zaktithI gati kare che. to pachI upakAraka tarIke trizaMku tulya dharmAstikAya-adharmAstikAyane mAnavAnI zI jarUra ? uttara-ahIM samajavAnI jarUra che ke jIva ane pagalonI rahevA saMbaMdhI sthAna maryAdA che ke kema ? je sthAna maryAdA hoya to te keTalI che ? kaheze ke lokAkAza pramANa sthAna maryAdA che. je kAkAza pramANa sthAna maryAdA hoya che teTalI ja maryAdA hovAnuM kAraNa zuM ? avagAha ApanAra AkAza dravya to lakathI paNa anaMtaguNa haju AgaLa paDela che. to pachI jIva-pugale lokakAzamAM ja rahe che. alakAkAzamAM kema rahetAM nathI ? je ala kAkAzamAM rahetA hoya te eka ja sthAnamAM anaMta pudgala sadho tema ja anaMta jIvo mAnavA paDe che, te paNa mAnavAno prasaMga nahi Ave, chatAM eka ja sthAnamAM anaMte pagale, anaMta jIvo rahelA che e zAstra-siddha che te alakamAM te jIva-putranuM gamana kiMvA sthiti kema nathI ? samAdhAna tarIke avazya mAnavuM paDaze ke jIva-pulanI gatisthiti maryAdAmAM avazya kAMI niyAmaka hovuM joIe. ane te niyAmaka dharmAstikAya-adharmAstikAya che. A. 2-3
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 Agamata mATe e dharmA-dharmanuM lakSaNa te ja upakAra-prajanasAmarthya-guNaane artha vigere samAna arthavALA zabdothI kahevAya che. 35zvara-eTale gati-sthiti pariNAme pariNamelA jIva-pudgalene pAse rahIne gati-sthiti saMbaMdhI vyApAra karAve te jIvapudgalene gati-sthitimAM sahAyaka thAya te pramANe vartavuM tenuM nAma prajana. atizaya upakArI hoya te guNa kahevAya. pitAnI zaktine prabhAva te sAmarthya. bIjA dravyamAM nahi saMbhavatuM kAraNa tenuM nAma artha kahevAya che. jyAre atIndriya evA dharmAstikAya, adharmAstikAyanA upakAranI siddhipUrvaka dravyanuM astitva nakkI karyuM te AgaLa jaNAvela atIndriya-AkAzane upakAra zuM che? te jaNAve. sUtram-AkAzasyAvagAhaH 5-18 zabdArtha-AkAzane upakAra avagAha che. TIkAtha-prazna-tamee prathama ja soDavahiM e sUtrathI prathama ja jaNAvyuM che je "kAkAzamAM avagAha che" ethI AkAzanuM lakSaNa pradarzita karyuM che. te pachI punaH upakArarUpa lakSaNa kahevAne AraMbha zA mATe kare che? uttara-barAbara che. prathama te jIva ane pudgalenuM prAdhAnya jaNAvavA mATe eTale kAkAzamAM jIva ane pudgalene avakAza che, e jaNAvavA mATe prathama Dhore vahuM e sUtra kaheluM che, jyAre ahiM te AkAza-dravyanuM svarUpa cekakasa karAya che. kAkAzamAM chava-pudgalene avagAha che, ema je kahyuM te paNa A sUtranA svarUpane dhyAnamAM rAkhIne kahela che. mATe padArthanuM
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 2-ju nirUpaNa svarUpa dvArA avazya karavuM joIe. te kAraNathI ja sUtrane AraMbha che. kArmaNa-vargaNAnA pudgala-skamAM anaMtA-anaMta pradeza che. arthAta anaMtAnaMta pradezanA banelA sUkSma-pariNAmI kaMdhe ja karmagya I jIva-gAnusAra te pudgalene grahaNa karI karmapaNe pariNamAvI zake che. e vAta yadyapi siddha che. te paNa ema zaMkA thAya che ke anaMtAnaMta pradezI sUkSma-pariNamI skaMdhe ja jIvane grahaNa thavA pUrvaka karmapaNe pariNamA ane anaMta pradezI athavA asaMkhyapradezI skaMdhane jIva grahaNa karI karmapaNe na pariNamAvI zake temAM zuM kAraNa? samAdhAnamAM samajavuM joIe ke eka jIvanA Atma-pradeze asaMkhya che. eka eka Atma-pradezanA reya anaMtA che. upalakSaNathI darzana paryAya-cAritra paryAya anaMta che ane e reyanA anaMta viSayomAM paNa bhUtakALa temaja bhaviSya kALa saMbaMdhI paryAnI vicAraNuM karatAM anaMtAnaMta zeya thAya che. e pramANe pratyeka AtmapradezanA anaMtAnaMta zeyanuM AcchAdane-AvaraNa karavA mATe saMkhyapradezaasaMkhyapradeza kivA anaMta pradezanA banelA skaMdhe nirUpAgI hoI anaMtAnaMta-pradezI audhamAM ja anaMtAnaMta-reyanuM AcchAdana karavAnI zakti hoI anaMtAnaMta-pradezI-skaMdhane ja jIva grahaNa karI karma paNe pariNumAvI zake che, paraMtu asaMkhya-anaMta pradezI audhanuM kamapaNe pariNamana thatuM nathI. kadAca ema kahe ke eka cakSuthI yadyapi aneka padArtho dRSTigocara thAya che. te paNa e cakSunI ADuM saheja nAnuM paNa AvaraNa Avaze te te cakSuthI dazyamAna thatA sarva padArtho daSTigocara nahi thAya te pramANe eka-eka AtmapradezanA bhale anaMtA seya hoya, paraMtu saMkhya-asaMkhya pradezI ekAda pudgala skaMdha tenI sAthe saMbaMdha pAmI kamapaNe pariName te e AtmapradezanA anaMtAnaMta zeyanuM AvaraNa
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 AgamajyAta saheje thaze chatAM anatAnaMta pradezI pudgala-ka dhAtu' brahmaNa karavuM kema ucita mAnA che? teA jaNAvAya che je yadyapi cakSu ane tenI upara mUkAtuM nAnuM AvaraNa mU` temaja sthULa-pariNAmI che, jyAre Atma-pradeza amRta ane te eka Atma pradeza upara rahevAvALe skaMdha sUkSma pariNAmI ja mAnaveA che. ethI dRSTAMtanu sAmya nathI te paNa cakSu upara AvaraNa AvavAthI amuka vakhata pahelAM dRzyamAna thatA padA te vakhate dRSTi-viSayaka thatA nathI te paNa prathama joyela padAthaeNk saMbaMdhI jJAna avazya che.eTale ke dRSTAMtanA AvaraNamAM vartamAna kALasa MbaMdhI ja jJAnane vidhAta thAya che, paraMtu bhUta-bhaviSyat saMba MdhI jJAnanuM astitva che. jyAre AtmapradezamAM rahela anaMtAnaMta jJeyanA AvAraka puddagala skaMdha evA grahaNa karavA che ke je pudgala-ska dhanu kapaNe pariNamana thayA bAda bhUta-bhaviSyat ane vartamAna traikAlika jJAnanA vidhAta thaI zake temaja eka AtmapradezanI avagAhanA eka AkAza pradeza pramANe che ane eka AkAza pradeza pramANa eka Atmapradeza upara rahenAra pudgala skadha avazya sUma piraNAmI ja levA paDaze. kAraNa ke sUkSma pariNAma sivAya eka AkAza pradeza pramANa avagAhanA thaze nahi. ema sUkSma piraNAma ana MtAnaMta pradezeAnA ska'dha thaze tyAre thaze. mATe anaMtAnaMta pradezI pudgala skaMdhA kAmaNu vaCNA mATenA che. paraMtu te sivAyanA pudgala ska kAmaNuva NA cegya nathI. bhASyam-avagAhinAM dharmA'dharma- jIva - pudgalAnAmavagAha AkAzasyopakAraH zabdA : avagArha karavAvALA dharma-adhama jIva-pudgalAne avagAha ApavA e AkAza-dravyanA upakAra che. TIkA : prathama nihi~STa AkAza dravyanuM lakSaNa avagAha che. eTale ke anupraveza karAvavA temaja pAchA kADhavu te rUpa avagAha e AkAza-dravyanA upakAra che. AkAzanA upakAra avagAha che, e
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 2-ju vAta barAbara che, paraMtu avagAha levAvALA hoya tene AkAza avagAha ApavAmAM upakArI heI keNa avagAha levAvALA che? tene saMbaMdha jaNAve che, je avagAha levAvALA dharma-adharma pudgalene AkAza avagAha Ape che. arthAt e dharma-adharma vigere jaNAvelA dravyane AkAza avagAha ApavAmAM upakArI hAI AkAzanuM svatatva avagAha che eTale ke avagAha rUpa lakSaNe AkAzanuM astitva saMbaMdhI pratipAdana thAya che. tAtparya A pramANe che. avagAha karanArA dharma, adharma, jIva-pudgalene AkAza avagAha Ape che, arthAt e dharmaadharma vigere jaNAvelA dravyone AkAza avagAha ApavAmAM upakArI AkAzanuM svatatva avagAha che. eTale ke avagAha pAmatA jIva-dravyane AkAza avagAha Ape che, paraMtu avagAhane nahi pAmanArA evA jIva-pudgalene baLAtkAre potAnI pAse lAvI avagAha Ape che. tema nathI. ethI avagAha pAmanArA dravyanA avagAha rUpa kAryamAM AkAza nimitta kAraNa che. dhama-dharmanI siddhi prasaMge jaNAvela pANI ane matsya vigere aneka draSTAMte ahiM paNa vicArI javAM. zaMkA-pudgalAdi-dravyane AkAzamAM je avagAha thAya che, temAM pudgala vigerene avagAha levAne svabhAva hoI temaja AkAzane avakAza AvavAne svabhAva heI bannemAM avagAhane saMbaMdha rahele che, te kevaLa AkAzanuM ja sva--tava (lakSaNa) avagAha che. tema kema kahe che? be AMgaLInA saMgamAM saMyegane saMbaMdha bane aMgulImAM rahele che athavA je pramANe be dravyathI utpanna thayela saMga ekamAM rahe che, ema kahI zakAtuM nathI. athavA saMga ekanuM lakSaNa che. e pramANe pratipAdana thatuM nathI. te mujaba ahIM paNa dharma-adharma-jIva-pudgale avagAha lenArA hoI AkAza dravya avagAha ApanAra hoI avagAhane saMbaMdha baMnemAM che, paraMtu kevaLa AkAzanuM avagAha-lakSaNa che tema kema kahe che?
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 Agamata zaMkA karanArane Azaya e che ke jema eka yAcaka zeTha pAse yAcanA karavA jAya che te prasaMgamAM yAcakane lAbhAntarAya - pazama thaye hoya ane zeThane dAnAntarAyane kSApazama thayo hoya te ja dAnarUpI kArya banI zake che, paraMtu bemAMthI ekanA abhAvamAM te vastu banI zakatI nathI. te pramANe ahIM dhama-dharmAdi dravya avagAha lenAra che ane AkAza dravya avagAha ApanAra che te avagAha e eka AkAzaneja guNa kema hoI zake? uttara : tamAruM kahevuM egya che, arthAt zaMkA barAbara che. te paNa evuM je AkAza te avagAhya=avagAha karavA yogya hoI mukhya che. jemAM anupraveza rUpa avagAha thaI zake teja AkAzanuM lakSaNa ISTa che. jyAre avagAha karanArA pudgale vigerenA saMgathI avagAhanI utpatti che, te paNa tenI ahIM vivakSA nathI. mATe avagAha te AkAzanuM lakSaNa che. kAraNa ke asAdhAraNa kAraNapaNAe avagAha ApavAmAM AkAza upakAraka che. ane tethI anya-dravyathI nahiM saMbhavatA avagAha rUpa upakAra vaDe atIndriya evuM paNa AkAza AtmadravyanI mAphaka athavA dharma-adharma dravyanI mAphaka anumAnathI jANavA lAyaka che. A vastu daSTAMtathI samajAve che-jema puruSane hAtha-daMDa temaja Dhola e traNenA sAgathI zabdathI utpatti thAya che, chatAM Dhelane zabda e pramANe ja belAya che athavA pANa-mATI ane yavanuM bI e traNanA sAgathI vAMkuranI utpatti chatAM yavane aMkura ja jema kahevAya che te pramANe asAdhAraNa kAraNapaNathI avagAha paNa AkAzane guNa che ema jarUra mAnavuM joIe. vaLI devadatta bese che. A daSTAMtamAM jema besavAnI kriyA arthAta besavApaNuM devadattamAM che. te pramANe paramANu avagAhe che, jIva avagAhe che vigere daSTAMtathI siddha thAya che ke avagAha guNa paramANu pudgalane temaja jIvane che e pramANe jeonI mAnyatA che. te paNa upara jaNAvela bherI zabdanA daSTAMtathI dUra thAya che.
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23. pustaka 2-ju zaMkA-tamee jaNAveluM avagAharUpa AkAzanuM lakSaNa sarva ThekANe alakAkAzamAM nahi hevAthI avyApaka lakSaNa che. kAraNa ke alakAkAzamAM avagAhaka-dravyanA abhAve AkAzane avagAha-guNa siddha thaI zakatuM nathI, te pachI avagAha AkAzanuM lakSaNa kema saMbhave? uttara-avagAhane sarva AkAzanuM lakSaNa siddhAMtanA jANakAra purUSe kahetA ja nathI. paraMtu kAkAzanuM ja avagAha lakSaNa kahevAya che. ane e kAraNathI ja amee prathama "Dhora mavaha: e sUtra vaDe lekAkAzamAM ja jIva-pudgalene avagAha che ema jaNAvela che. AkAza dravya te pilANarUpa ekasarakhA svabhAvavALuM che, paraMtu avagAha levAvALA dharma-adharma vigere dravyathI lekakAza-alakAkAza evA be vibhAga thayelA che, eTale ke zuSira lakSaNa na mAnatAM avagAha lakSaNa mAnIe te sarakhuM pilANa (sthAna-dAtRtva) chatAM avagAha lakSaNathI lekAkAza athavA alakAkAza lakSaNa vinAnuM ja thaze. have tene kevI rIte AkAza dravya upakAra kare che? te bhAgyakAra mahArAjA jaNAve che- bhASyam-dharmA-dharmayorantaHpravezasambhavena pudgalajIvAnAM saMyoga-vibhAgezceti // 18 // bhASyArtha-dharmAstikAya-adhamastikAyane kSIra-nIranI mAphaka athavA leDhAnA geLAmAM agni-pravezanI mAphaka aMta:praveza thavA dvArA ane pugala tathA ne saMga temaja vibhAga dvAra avagAha ApavA saMbaMdhI AkAza dravya upakAra kare che. huM TIkAI-dharmAstikAya-adharmAstikAyanA pradeza leka cheDA sudhI kAkAzanA ekeka pradezamAM nirvibhAgapaNe rahelA che, e pramANe pitAnAmAM avakAza ApavA vaDe-aMta:praveza ApavI paDe AkAzadravya dharmA-dharmane upakAra kare che, kAraNa ke dharmA-dharma
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata pradezanuM AkAza pradezanI aMdara leha-gaLAmAM agni-pravezanI mAphaka rahevApaNuM thAya che ane alakAkAzamAM tene asaMbhava che. arthAt te pramANe thatuM nathI. jIva ane pugalenuM eka AkAza -pradezamAM tema ja asaMkhya AkAza pradezamAM avagAhIne rahevAnuM hoI temaja e jIva-pudgale sakriya hoI jIva-5galene saMga ane vibhAga dvArA AkAzadravya avagAha ApavA saMbaMdhI upakAraka che, eTale ke pudgalanI avagAhanA eka pradezathI laIne yAvat cauda rAjalaka paryata avagAhanA che ane jIvanI avagAhanA aMgulanA asaMkhyaya bhAga pramANathI kevalI samuddaghAtanI apekSAe cauda rAja paryata che. vaLI prathama jaNAvI gayA pramANe jIva-pudgale kriyAvALA che. tema ja kSetrAvasthAna-kALanuM paNa parimitapaNuM che. tethI eka sthAnethI bIje sthAne jIva tathA pudgalenI avagAhanAnuM parivartana thAya che. te vakhate anya-dezane saMga temaja pUrva--dezane viyoga thate hoI saMga-vibhAga dvArA AkAza dravya jIvapudgalene avagAha ApavA saMbaMdhI upakAra kare che. je jIva-pudgalenI avagAhanA dharma-dharma dravyanI mAphaka cauda rAju pramANa hoya athavA cauda rajaju pramANa na hoya te paNa e jIva-pudgale je kriyAvALA na hoya te paNa saMgavibhAga dvArA avagAha saMbaMdhI upakAra karavAne saMbhava AkAza dravyane na ghaTe. paraMtu avagAhanAnI nyUnatA, kriyAyukta tattva temaja kSevasthAna kALanuM niyatapaNuM A badhA kAraNone aMge jIvapudgalonI avagAhanAnuM parivartana thatuM hoI saMga-vibhAga dvArA AkAzadravya upakAraka che. vika ra A ja vAta TIkAkAra mahArAjA samajAve che - A jadhanya pugalanI avagAhanA AzrayI samajAvyuM. ' : jIvanI jaghanya avagAhanAnI apekSAe vicAravuM.
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 2-ju 25 judA sthAne avagAhIne rahelA mAtra-manuSya temaja DhekuM vigere judA sthAne avagAhanA letA jovAmAM Ave che. dareka sthAne AkAza dravya pitAnAmAM dareka jIva-pudgalene sthAna ApatuM hovAthI eka avagAha paNa avagAhanArA dravya saMbaMdhI upAdhi-bhedathI judA judA jaNAya che. bhAgyakAra mahArAjAe jaNAvelA = zabdathI saMga-vibhAganI sAthe aMtaHpravezanuM paNa grahaNa karavAnuM che, zuSira-palANa e AkAzanuM lakSaNa kahe che te polANa-koIpaNa dravyane abhAva tenuM nAma pilANa kahevAya. ane ema kaheze te abhAva svarUpe rahela AkAza dravya avagAha saMbaMdhI upakAra kare che. e pramANe kahevAne prasaMga Avaze. ane e pramANe kahyuM, e kaIpaNa prakAre ISTa nathI kAraNa ke abhAva e upakAraka hoI zakatA nathI. AvI zaMkAnuM utthAna TIkAkAra mahArAja kare che ane pratyuttara Ape che ke - zazazcaMganI mAphaka zuSira rUpa abhAvane amAre upakAraka kahe ja nathI zuSirane artha abhAva na karatAM anAvaraNa eTale ke keIpaNa prakAranA AvaraNane abhAva jemAM hoya tene AkAza kahevuM evuM je kahetA ho te pANImAM mANasa avagAhe che. te pramANe AkAzamAM chava-pudgale avagAhe che. te draSTAMtanuM sAmya nahi thAya. vaLI jene AvaraNa nathI te anAvaraNa e pramANe bahuvrIhi samAsa karatAM anya padArthanuM prAdhAnya bahuaohimAM hAI bhAva rU5 padAthe Avaze. AvaraNathI bIjuM te anAvaraNa athavA je AvaraNa na hoya te anAvaraNa e pramANe nama tapurUSa samAsamAM pathudAsa athavA prasapratiSedha bemAMthI koIne svIkAra karazuM te paNa deSanI prApti sAthe nahi IcchA chatAM baLAtkAre anya-padArtha mAnavAne A, 2-4
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata prasaMga jarUra Avaze - mATe AkAza e abhAva rUpa nathI temaja anAvaraNa rUpa paNa nathI kAraNa ke anAvaraNa e avagAha rUpa kAryamAM pratibaMdhaka thatuM nathI. eTale ke jJAnAvaraNIya karmanuM anAvaraNa e anaMtajJAnamAM pratibaMdhaka thatuM nathI te pramANe anAvaraNa e avagAha svarUpa kAryamAM pratibaMdha karatuM nathI. paraMtu tethI AkAza pote ja anAvaraNa rUpa che ema kahevuM te yogya nathI. e pramANe abhAva rUpa anAvaraNa rUpa AkAzane mAnanArAone yuktipUrvaka parAsta karyA, eTalAmAM taiyAyika-vaizeSika dAkhala thaIne pitAnI mAnyatA rajU kare che. sparzanendriyathI pratyakSa thatA spaguNane AdhAra vAyu dravya che. rasanendriyathI pratyakSa thatA rasane AdhAra jaLa dravya che. ghANendriyathI pratyakSa thatA gaMdhagrahaNane AdhAra pRthvI dravya che. cakSurindriya thI pratyakSa thatA rUpane AdhAra teje dravya che. e pramANe rUparasa-gaMdha-sparza-guNene AdhAra anukrame te ja pANa-pRthvI-ane vAyu che. paraMtu zrotrendriyathI pratyakSa thatA zabdane AdhAra kaI dekhAtuM nathI. mATe AkAza hevuM joIe. e pramANe kalpanA karI taiyAyika zabdane guNa rAkhI tene AdhAra tarIke AkAzane jaNAve che. A Azayane TIkAkAra maharSi are zariMgAmA rite ItyAdi padathI jaNAvI pachI yukti puraHsara te maMtavyane nirAza kare che. naiyAyika zabda che liMga jenuM evuM AkAzane jAhera kare che. zabdAtmaka liMga vaDe AkAza anumAna karavA lAyaka che. eTale zabda e liMga che. ane AkAza liMgI che. zabda e lakSaNa che ane AkAza lakSya che ema pratipAdana kare che ane te pratipAdanamAM zabda ane AkAzanuM guNa-guNasaMbaMdhapaNue rahevAnuM arthAta zabda e guNa che ane AkAzaguNI che ema kathana kare che paraMtu te vastu agya che.
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 pustaka 2-ju kAraNa ke idri dvArA A mAne te te dravyanuM je pratyakSa thAya che, temAM Idriya ane te te dravyomAM rahela sparza-rasa vigerene vyaMjanAvagraha kAraNa che. jene anya matamAM saMnikarSa kahevAmAM Ave che. ahiM cakSu ane manane vyaMjanAvagraha gaNavAne nathI, kAraNa ke cakSu ane mana e pitApitAnA viSayane saMbaMdha karyA sivAya paNa viSaya saMbaMdhI jJAna jANI zake che. kahevAno Azaya e che ke rasanendriya dvArA dravyamAM rahelA rasanuM bhAna thayuM paraMtu te dravyanA guNabhUta e je rasa tene ja kevaLa rasanendriya sAthe saMbaMdha thaye ane e rasa je dravyamAM rahele che tene saMbaMdha na thaye evuM koI paNa rIte kahI zakAtuM ja nathI. guNa ekalAmAM eka sthAnethI anya sthAne javAnI zakti ja nathI. e pramANe anya Indriya ane te IndriyonA viSaye mATe paNa samajavuM. - jyAre e nirNaya thaze ke kevaLa guNane te Ikiya sAthe saMbaMdha thatuM nathI te pachI zabdane guNa tarIke mAnazuM te kevaLa guNabhUta e je zabda tene bendriya sAthe saMbaMdha thaze nahi ane saMbaMdhanA abhAve zrotrendriyane zabda saMbaMdhI bhAna paNa thaze nahi. mATe zabda e AkAzane guNa nathI. TIkAkAra A vastunI vizeSa siddhi mATe puSTi kare che ke zabda rUpadivALe heI mUttimAna che. rUpAdimattA zI rIte che e je jANavuM hoya te kUvA vigere sthAnamAM paDate zabdane paDaghe nAnA zabdathI moTA zabdanuM haNavuM vigere kAraNothI zabdamAM mUrtimattA che e nizcaya thAya che. kAraNa ke je mUrtimattA na hoya ane amUrta hoya te pratighAta-abhibhava vigere saMbhavI zake nahi.
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata haMmezAM guNane e svabhAva che ke guNamAM guNa maLe te tenI vRddhi thAya che. paraMtu eka guNathI anya--guNane parAbhava thata je nathI. lIlA guNamAM lIle guNa maLe, gheLAmAM dhoLe maLe, mIThAzamAM mIThAza maLI te vRddhi thatI anubhavavAmAM Ave che, paraMtu eka guNathI anya-guNane vighAta levAmAM AvatuM nathI. mATe zabda e guNa nathI, paNa mUrtimAn dravya che. arthAt pudgala che. AkAzane guNa zabda kahe che. te paNa virodhI pratijJA che kAraNa ke AkAza amUrta che ane zabdaguNa nathI, chatAM eka vakhata tame guNa kahevA mAMge te paNa tenA mUrta paNA mATe pratighAta-abhibhava-vigere anubhavasiddha kAraNothI nA kahI zakAya tema che nahi. ane amUrta AkAza-dravyane mUrta guNa kadI paNa saMbhave nahi, mATe zabda e AkAzane guNa nathI eTale zabdaliMga dvArA AkAzarUpa liMgInuM anumAna karavuM te paNa asaMgata che. bIjA sAMkhyamatAnuyAyI AkAzane pradhAnanA vikArarUpa mAne che. eTale sAMkhyamatanI evI prakriyA che ke- sarva-ra4H tamaH e traNenI guNanI sAmyavasthA tene prakRtipradhAna-athavA avyakta kahevAya che ane te prakRti athavA pradhAna nitya hoya che. pradhAnamAMthI ahaMkAra, temAMthI mAtrA tabhAtrAthI pAMca buddhi-Idriya, pAMca karmendriya, pAMca viSaya ane mana e 16 ne samudAya utpanna thAya che. ane temAMthI pAMca viSayamAMthI anukrame pRthvI-apa-teje-vAyu-ane AkAza e paMcabhUtanI utpatti che. e kAraNathI paraMparAe AkAza e pradhAnane vikAra thaye. eTale syAdvAra darzana guNathI guNanI siddhi kare che tethI ja ulaTuM sAMkhyadarzana guNathI guNanI saddhi kare che evuM je
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 2 juM sAMkhya darzananuM maMtavya che ane te AdhAre AkAzane pradhAnanA vikAra svarUpe jaNAve che paraMtu te ayogya che. kAraNa ke AdhArabhUta guNa vinA AdheyarUpa guNanI siddhi thatI nathI. athavA te nitya, niravayava ane niSkriya evuM pradhAna anitya evA AkAzarUpe zI rIte pariNamaze ? kadAca tame ema mAnatA ke pradhAnane vikAra vijJAna che ane te sakriya che, ane te pratyakSa thatuM hoI tene a5lApa thaI zake tema nathI te ame kahIe chIe ke te barAbara che. eTale ke tamArA kahevA mujaba vijJAna sakriya che te barAbara che, paraMtu tame je vijJAnane pradhAnane vikAra kahevA mAMge che te pramANe pradhAnane vikArapaNe ame vijJAnane kabUla karatA nathI. kAraNa ke satva guNa pradhAnatA vaDe jJAnAdhikAra (vijJAna svarUpe) pariNamate nathI. je satva guNa vijJAnarUpe pradhAna dvArA pariNamate hoya te tame guNavALAne te pramANe pariNama joIe. tame-guNanuM vijJAnarUpe pariNamana je ISTa nathI te te pramANe satvaguNanuM pariNamana paNa vijJAnarUpe thaI nahiM zake. uSNunAvasthAnI sAmyatAvALuM je daSTAMta ApavAmAM Avela che temAM paNa ghaNA deze hovAthI te dRSTAMta paNa ApI zakAya tevI sthiti nathI. athavA caitanya ane vijJAnane je tame bhinna mAne che ane ene aMge pradhAnane vikAra vijJAna che tema kahevuM paDe che te caitanya ane vijJAnane bhinna mAnavAnI jarUra ja nathI. caitanya ane vijJAnane abheda che kAraNa ke cetanA pAme che, nANe che, bedha pAme che evA prAge paNa jovAmAM Ave che ane e prago jovAmAM AvatA hivAthI caitanya e ja vijJAna che, vijJAna e ja caitanya che. vijJAnarUpa evuM je caitanya te AtmAne svabhAva che paraMtu pradhAnane vikAra nathI.
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3ra. Agamata e pramANe sAMkhya vigeree pariNAmarUpa mAnela kalpanAne dUra karavA mATe temaja kyA dravyane kaye upakAra che e cAlu prakaraNanA saMbaMdhane aMge dhama-adharma ane AkAza dravyane upakAra kahyA bAda pudgala dravyane upakAra kahe che. sUtram-zarIra bAD-manaH prANApAnAH pudlAnAm / 5 19 // sUvAtha-zarIra-vANa-mana ane zvAse zvAsa e pudgalene upakAra che. 5. 19 TIkAtha- zarIra hete chate ja vANI-mana zvAse chUvAsanI pravRtti hovAthI prathama zarIranuM grahaNa karyuM. beidriya, te Idriya vigeremAM hovAthI ane bAkInA ekendriyamAM na hovAthI tyArabAda vacananuM grahaNa karyuM. jema vacanane svIkAra karyo te pramANe eTale ke vacana bolavAmAM jillA kAraNa che ane beI driye vigeremAM te hovAthI tenuM grahaNa karyuM te pramANe bAkInI spazanendriya, dhrANendriya vigere IndriyonuM kema grahaNa na kayuM? ema je kahetA ho te uttara ApIe chIe ke je idriya AtmapradezarUpe che. A vacana AtyaMtara nivRtti indriyanI apekSAe samajavuM ane ahIMA te pudgala janya upakAra kahevAne prAraMbha che mATe zeSa iMdriyane ahiM grahaNa karavAnI apekSA nathI. tyArabAda saMjJI paMcendriyanA viSayabhUta hevAthI mananuM grahaNa karela che. tadanaMtara sarvasaMsArI prANIone karavA yaMgya heI dhAsadhAsanuM grahaNa karyuM che. ahIM sUtramAM sArara | vigere padone Itaretara dvadha samAsa karo tamArA prANa sUryasenAnA e sUtra pramANe ahIM zarIra, vANI, mana, zvAse chUvAsa prANInA aMgabhUta heI samAhAra kaMTha ane tatsAhagI napuMsakaliMga thavuM joIe ema je kahe che tema karavA mATe ame nA kahIe chIe. kAraNa ke sUtramAM aMga-zabda avayava
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 - - pustaka2 ju vAcaka hovAthI aMgAMgibhAva hoya te samAhAra ThaMdra ane napuMsakaliMga thaI zake. paraMtu zarIra pote avayavI che avayava nathI ane vANI, mana temaja zvAse chuvAsa ne avayava kahI zakAya nahi, mATe aMgibhAvanA niyama pramANe ahiM samAhAra kaMdra thaI zake nahi. upakAra saMbaMdhI prakaraNa cAlu hoI pudgale upakAra kare che. e artha pramANe punA e kartari pachI che eTale zarIra, vANI, mana ane zvAsozvAsa e pidugalika heI javuM, grahaNa karavuM, bolavuM vicAravuM ane zvAse vasa levA vigere kAryo vaDe pariNAma vizeSa prANIone upakAra kare che. bhASyam- paJcavidhAni zarIrANyaudArikAdInivADU-manaH prANApAnAviti pudgalAnAmupakAraH // bhAgyAtha-audArika, vakiya vigere pAMca zarIre, vANI, mana ane zvAsavAsa e pudgalene upakAra che. TIkAtha-audArika, vaikiya, AhAraka, taijasa ane kAzmaNa vigere vikharAI javAnA svabhAvavALA pAMca zarIre e pudgalene upakAra che. - vANa, mana temaja zvAsozvAsa e paNa pudgalene upakAra che, rUti vakAranA arthamAM Apela che. vANInuM svarUpa samajAve che. je belAya te vANI kahevAya ane te paugalika che. te paugalika vANI bhASA paryAptivALA jene varyAnarAya temaja jJAnAvaraNIyanA pazamathI aMgopAMga nAma karmathI prApta thayela jihUvA nimittathI utpanna thayela raNakAra svarUpa che. ahIM eTaluM dhyAnamAM rAkhavA lAyaka che ke bhASA paryApti arthAt bhASAnA pudgalene grahaNa karI bhASApaNe pariNamAvavAnI temaja AlaMbanapUrvaka visarjana karavAnI zakti te bhASAparyApti kahevAya. 1. raNakAra svabhAva kahevAno Azaya e che ke spaSTa dhvani akSarabuta ane aspaSTadhvani-anakSata baMnene aMtarabhAva thaI zake.
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 Agamata tevI bhASAparyA sivALA ne bhASA hoI zake che. temAM paNa te bhASApativALA jIvane varyAntarAya temaja jJAnAvaraNIyane kSapazama hoya te bhASA hoI zake che. kAraNa ke je artha uccAra kare che te artha saMbaMdhI jJAnAvaraNayanA kSapazamapUrvaka je jJAna thayeluM hoya te ja te artha saMbaMdhI uccAraNa thAya che. eTale ke pitAne thayela bhAvakRta e pitAnA dravyazratanuM kAraNa che ane pitAnuM dravyathata sAMbhaLanAra vyaktine bhAvakRtanuM kAraNa bane che. pitAnA bhAvakRtamAM jJAnAvaraNayanA kSapazamamAM paNa vIryantarAyane kSopazama e khAsa kAraNa hoya che. koIpaNa guNa-deSanI prAptimAM varSAntarAya pazama e kAraNa hoI vayantarAyanA kSapazamathI jJAnAvaraNIyane pazama e kAraNa che mATe bhASAnA uccAraNamAM bhASAparyApti sAthe vIryantarAyane temaja jJAnAvaraNIyane kSapazama e kAraNa che. bhASAparyAmi, vIryantarAyane kSapazama tathA jJAnAvaraNIya kSapazama e sarvasAdhanene sadbhAva hovA chatAM aMge pAMga karma nimitte je jihuvAnI prApti thayela na hoya athavA te prApta thayela jivAmAM babaDA-muMgApaNuM saMbaMdhI doSa utpanna thayelA hoya te paNa bhASAnA uccAraNamAM bhASAparyApti, viryAntarAyane kSapazama jJAnAvaraNIyane kSaye pazama temaja aMgopAMga nAmanimittaka jivAnI prApti vigere sAdhananI avazya jarUra che. A prakAranA cAre prakAranA sAdhane yukta vIryavAna AtmA -jIva bhASA prAgya pudgalaska dhone kAyama dvArA grahaNa karI bhASA pati vaDe bhASApaNe pariNAvI AlaMbana laI pitAne ane parane upakAra karavA mATe visarjanU kare che. - - - . (vadhu AvatA aMke. samAta -
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ CITI) varSa 16 pustaka vIra ni. saM. viSaya-viraktirhi 2507 che vairAgyam sAce vairAgya kayo? ra037 8 jinezvara bhagavAnanA vacananA AdhAre saMsAranuM svarUpa vicAranAra vijJa-puruSane sasarakArAgAranI kutsA thAya, temAM Azcarya nathI, chatAM kadAcita mohanI prabaLatAthI viSayamAM Asakta thavAne lIdhe saMsArane meha kharAba jANyA chatAM chUTe nahi ane asAra lAgelA saMsArane paNa je jIva vaLagavA jate hoya te paNa ke halukamIne saMsAranI vicitra lIlA paNa vairAgyanuM kAraNa bane che tethI siddhaSi mahArAja vairAgyanA kAraNe jaNAvatAM nIce jaNAvelAM paNa kAraNe jaNAve che - bhAya viparItapaNane Acare, putra avinItapaNuM kare, chokarI maryAdAne oLage. bahena kulanI maryAdAne pratikULapaNe AcaraNa kare, dharma dvArA kharacAtA dhanane aMge- bhAIo (kuTuMbIo) anumodanA na karatAM apamAna kare, gharanA kAmamAM A DhIlA che, ema kahIne duniyAdArInA svArthamAM racelA mAtapitA
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata - - - - - - - lAkenI samakSa paNa tiraskAra kare, kuTuMbamAM sanehane lAyakane koI paNa saMskAra Acare nahi, A paNa! viruddha puruSanA jevA ja AcAra Acare, dAsa-dAsI Adi parivAra paNa AjJA pramANe varte nahi, atyaMta lAlana-pAlana karIne pivAyeluM paNa zarIra, adhama mAnavAnI mAphaka sarva upakArane bhUlI jaI garika vikArene ja AgaLa karI chavane parAdhIna kare, athavA to kaI tevA lAbhAAzayanA udayathI " pitAne ke vaDIlone upArjana karela dhanasaMcaya vijaLInA vilAsanI mAphaka akALe nAza pAmI jAya, " AvI rItanAM kaNa kAraNe ekI sAthe agara AchA-vattA bane, te sivAyanuM bIjuM tevuM rAjaroga-parAbhava vigerenuM Akasmika kArya banI jAya ' ' . . tyAre paNa saMsAranI asAratA samajanAra bhAgyazALI jIvane khIra khAIne tapta thayelA manuSyane khATI, ThaMDI ane durgadhI evI rAba jevI aruci karanArI thAya, tevI rIte A Akhe paNa saMsArane prapaMtha je mehanA udayanA lIdhe asAra chatAM sApa lAgato hato, te atyAre mahApI madirAnA chAkaTApaNune nAza thavAthI yathAvasthitarUpe manamAM bhAse che. tethI saMsAra, mAtA-pitA, kuTuMba-kabIle ane ArAparigrahane tyAga karI AtmakalyANanA kAraNarUpa ane tyAga dharmanA prANabhUta pravajyAne aMgIkAra kare che,
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju uparanI vAta vAMcI-vicArIne satya-raste zraddhA karavAnI jarUra che ane te e ke duniyAdArInA koIpaNa duHkhada prasaMgane ane saMsArathI thate vairAgya ane pravajyA pratye te anurAga e AtmakalyANane mAga heI jJAnagabhita-vairAgyathI virodhI nathI, paNa tene poSanAra che. keTalAka ajANa ane sAcI zraddhAthI dUra rahelA manuSya saMsAranA tevA duHkhA-prasaMganA bahAne thayelA saMsAravairAgya ane pravrayA-anurAgane khagati vairAgya tarIke oLakhAye, paNa te vAta vastutatva ane zAstra samajanArAoe aMze paNa mAnavA jevI nathI. agarbhita-vairAgyanAM sthAne te vidhavA thayelI sI jema zarIravaya ane AbhUSaNanA zaNagArane cAhanArI chatAM mAtra dhaNInA vijogathI te zaNagAra karavAnuM mana karatI nathI. jJAti-bhejanamAM javAnI abhiruci chatAM paNa- dhaNInA maraNathI thayelA udveganI khAtara te jJAti-bhejanamAM jatI nathI. bALa-vidhavAnI sAsu agara mAtA paNa putrI agara vadhUnI viSama dazAne aMge - saMsArI meja-zekhanA sAdhanothI mana khasyuM nathI, to paNa te sAdhanAthI dUra rahe che. thAvata bharatAranA maNane aMge satI thavAnA nAme citAmAM baLIne marI jAya, pANInA pravAhamAM taNAIne marI jAya, aMga upara pAsatela chAMTI lugaDAM saLagAvI marI jAya. e vigere kAryo saMsAranI asAratAnA aMgenAM nahi.. paNa saMsAranI prIti chatAM che mAtra baccAne eka ISTa padArtha na maLe to..
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ " AgamaLeta bIjA maLelA ISTa padArthone paNa lAta mAravA jevI rIsAvAvALI ajJAna-dazA pragaTa karavAmAM AvatI heya tevI dazAne duHkhagarbhita dazA kahevAya! paNa saMsAranI vicitra dazA dekhatAM saMsAra upara meha chUTIne yathAsthita Atma-kalyANa ane tenA sAdhananI prApti tarapha je vairAgyathI javAya tene jJAnagabhita kahI zakAya ? ema na mAnIe te nAraka ke tiya gatinAM duHkhe agara thAre gatinI Apattione vicAravAthI thate nida lakSaNa samyakatvane je guNa te paNa jJAnagatine anusaratA gaNAze nahi. mATe keIpaNa bAhya agara atyaMtara kAraNethI cetIne karmanA kSayanA kAraNa tarIke pratrajyAne AdaranA manuSya nagarbhita vairAgyavALe che, ema mAnanAre ane jANanAre sampaMgaNAnavALe che, ema kahI zakAya. che upadezaka vacanAmRta che pitAnuM sudhAryA vagara pArakuM sudhAravA mATenI mahenata artha che. 0 darzaneha nAmanuM karmarUpI kALakuTajhera pIdhela AtmA satyamArga dekhI zakatuM nathI. 0 karmazatruonA saMhAra mATe dhamIe dharma ane dharmanA sAdhanene satvara upayoga kare ghaTe che. 0 samyakatva pahele pAmela hoya tenA karatAM na samyakRtva pAme te vakhate karma upara sakhta dveSa hoya che. 0 sADAtraNa karoDa rUMvADAmAM rUMvADe rUMvADe thAya ke karmane phADI nAMkhuM, cIrI nAkhuM, tyAre je nirjarA thAya tene zAstrakAre anaMta nirjarA kahe che. - karmanI nirjarA kamane kSaya eja muddAe dhamapravRttimA AgaLa vadho.
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ EluIElsInA javAghall [pU. AgaddhAraka, bahukRta, Agama-tirdhara, sUri puraMdara, AcAryadevazrInAM tAtvika lakhANe, vyAkhyAne, nibaMdha, praznottarI AdinA saMgraharUpe prakAzita "Agama ta" nAme vaimAsikamAM rAbetA mujaba trIjA pustakamAM pU. AgameddhAraka-AcAryadevazrInA aneka chUTaka vyAkhyAne-nibaMdha Adine saMgraha apAya che. te mujaba pU. Agama dvAraka-AcAryadevazrInA chUTaka vyAkhyAne ahIM gya-sudhArA sAthe prasiddha karyA che. - vivekI-vAcake gItArtha-gurubhagavaMtanA caraNamAM besI yathAyogya rIrta tatvadaSTi apanAvI rahasya meLavavA prayatnazIla rahe? saM. 1 pa. pU. AcArya devazrI AnaMdasAgara 1 sUrIzvarajI ma. zrInuM mananIya pravacana (buhArI) 6. [zAsana sudhAkara varSa-7 aMka 4 ANe vada-2 zanivAra tA. 12-10-46 mAthI sAbhAra udbhUta [ A vyAkhyAna paramapUjya prauDha, AgamajJAnI, talasparzI vivecaka pU. Agama dvAraka-AcAryadevazrIe vi. saM. 2002 mAha vada 1 semavAra tA. 17-2-46nA roja jhaghaDIyA tIrthe ApeluM.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata je vyAkhyAna pU. Agama dvAraka-AcAryadevazrInA ziSya munizrI mahendrasAgarajI ma.nA ziSya pU. paM. zrI saubhAgyasAgarajI ma. zrIe vyavasthita rIte utAreluM. - te akSarazaH "zAsana sudhAkara" (varSa-6, aMka-12)mAM chapAela tene gya rIte sudhArI ahIM ApavAmAM Avela che. ajJAta kAraNasara A vyAkhyAna apUrNa avasthAmAM ja prakAzita thayeluM, tethI ahIM tevuM ja raju karyuM che. saM.] paramAtmAnI mAnyatA sAdhusevA sadA bhaktyA, maitrI satveSu bhAvataH / mAtmIya-pra-mokSaa, dhamaeN-detu-ghoSanam | zAstrakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrImAn haribhadra sUrIzvarajI mahArAjA bhavya jInA upakArane mATe dharmopadeza ApatAM thatAM AgaLa sUcavI gayA ke A saMsAramAM jeTalI jAtavALAdarzanavALA-dharmavALA leke che, te badhA traNa vAtamAM ekasarakhI samajavALA che. keIpaNa darzana, jAta ke dharmavALAne A traNa vAtane kabUla karyA vagara cAlela nathI. kaI traNa vAta? deva, gurU ane dharma, A traNa nAmamAM koIne matabheda nathI. bheda zAmAM che? svarUpa ane vyaktimAM. svarUpamAM kema? jainetaroe deva Izvara bhagavAna mAnyA, paNa te kayA muddAo sRSTinA sarjanahAra tarIke ApaNane Izvare janma strI karAM, dhana-mAla milakata ApyAM, tethI ApaNe tene paramezvara tarIke mAnyA che ema jainetare mAne che. jaine kyA muddAo paramezvara mAne che? jeNe aNaukela keyaDo ukelyuM tene jene paramezvara mAne che. AkhuM jagata te koyaDAne jANe che. paNa tene kaI pIchAnatuM nathI. jANe che, chatAM pIchAnatuM nathI. ema kema? te jaNAve che ke Akhe janma vyavahAra, saMsAra tene AdhAre te "huM" sarva ekendriya, beIndriya, teIndriya, caurindriya yAvat paMcendriya-deva, nArakI, tiryaMca, manuSya A badhA
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju huM tarIke vyavahAra kare che. huM sukhI chuM ane huM dukhI chuM, A vyavahAra kaI gati ke jAtimAM nathI tyAre saMsArane vyavahAra badhe konA upara? "huM" upara. te pachI paNa AgaLa vadhIe te mane Ama kahyuM, mArA vaDe karAyuM, meM karyuM. mArA mATe, mArAthI, mArUM ne mArAmAM, A sAta vastumAM jagatane vyavahAra che ne? e sAte te "huM 'nA gharanA che ne? paNa huM eTale ke tene khulAso karyo ? je kaMI prayatna kare te "huMne uddezIne kare che... 5 dareka gati, jAti, vyavahAramAM huM, huM ane huM che. sAte vibhaktinuM mULa te huM che ne tene khulAse te huM kaI gati, kaI jAtine che te kAMI karyo? sarvagati ane sarva-jAtimAM manuSya gati, manuSya jAti durlabha che. devanI gati ane devane bhava saheluM che. paNa manuSya gati ane manuSya-bhava durlabha che. AnuM kAraNa je ati. bArIkIthI vicArIe te mAlama paDe, bArIkIthI vicAra na karIe te mULa-tatvanuM svarUpe khyAlamAM na Ave, mATe manuSya gati deva gati karatAM durlabha kaI apekSAe? kaI rItie? te vicAra! jagatamAM je vastu vadhAre hoya tene meLavavAmAM muzkelI na paDe paNa thaDI hoya te te pAmavAmAM muzkelI paDe. ahiM AgaLa manuSya karatAM saMkhyAta guNa nAraka che. tenAM karatAM asaMkhyAta guNa deva che. samUrNima manuSya laIe athavA na laIe, ekalA garbhaja ' manuSya laIe te te muThIbhara che. eTale ke utkRSTa ra9 AMka jeTalA garbhaja manuSya hoya che. tyAre have vicAre? devanI saMkhyA ghaNI hevAthI devapaNuM pAmavuM saheluM che. ochI saMkhyA manuSyanI hovAthIte pAmavuM muzkela che. jenA umedavAre ochA hoya tene cAnsa vahele mALe, deva gatinA umedavAre paNa ochA che. nArakI mArIne deva na thAya, deva marIne deva na thAya. ekendriyathI mAMDIne corendriya sudhInA cha deva-na thAya. asaMjJI paMcendriya jIva deva na thAya ke tyAre deva bhava ne lAyaka koNa? te paMcendriya saMjJI tiryaMca ane
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata manuSya. A manuSyapaNAnA sthAna ochAM ane umedavAra vadhAre kema? te nidiyA, vikavedriya, nArakI, tiyaca, devatA, manuSya vigere badhAM ja manuSyapaNumAM Ave, have kahe muzkelI kayA sthAnanI ? jemAM saMkhyA gheDI che ane AvavA lAyaka anaMtA che. evA manuSyapaNunA sthAnanI. devatAnA sthAnamAM devatAnI saMkhyA moTI ane AvavA lAyaka cheDA, tethI devapaNuM pAmavAmAM muzkelI nathI. deva karatAM manuSya bhava pAme te A apekSAe muzkela che. bIjI vAta e che ke A rIte manuSyapaNAnI prApti muzkela che, teTalA mATe ja manuSyanI durlabhatA che, tema nahiM paNa temAM AtmahitanA dareka kAma sAdhI zakAya che, ethI manuSyapaNAnI durlabhatA varNavAI che. huMnuM purepurUM bhAna ane tenI siddhi kayA bhavamAM banI zake? te manuSyabhavamAM. deva, nArakI ane tiryaMcamAM te bhAna ane siddhi nathI. ahi tame kahezo ke A te tame brAhmaNa jevuM karyuM, kema bhAI ? te kaheze ke eka brAhmaNa ane rajapUta beThA hatA temAM rajapUte pUchayuM ke jagatamAM moTuM keNa? tyAre brAhmaNe e kahyuM ke brahmaNa. jema kahevAya che ne ke "varNAnAM trAhmar: che:" tame paNa tenA jevuM karyuM, kema ? tame manuSya thayA tethI manuSya-bhavane vakhANe, temAM navAI zI? te tema nathI. sRSTine karanArA Izvarane mAnanArA zAthI? te sRSTi paramezvarane mAthe-nAme caDAvI tethI tenA nAme caDAve che zA mATe? te tame mane Ape te Izvara tamane Apaze, e hisAbe IzvaranI ejansI calAvavI che. te mATe brAhmaNa IzvaranA ejanTa. je ejanTapaNuM na rAkhe te dhAgA-paMthIne TekSa baMdha thaI jAya. e TekSa ke hoya che? mAtAnA udaramAM jIva Ave tyAMthI sImaMtanA nAme TekSa caDhe. haja kare che ke chokarI che tene patto nathI, te paNa tene TekSa zarU thAya.
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju ema janma vakhate, lagna vakhate ane nAma-sthApanane vakhate paNa tene TekSa yAvat maryA pachI bArame divase "seja'nA nAme paNa TekSa cAlu? AvI bhagavAnanI ejansI laIne A rIte duniyAne gavI che, jethI te badhuM bhagavAnane nAme caDAve temAM navAI nathI. A rIte jaina zAsanamAM nathI. - tamArA pariNAma zuddha hoya te puNya thaze ane duHkha nahi bhegavavuM paDe. A jaina zAsananI vAta che. A vAtamAM tevA koI ejanTa ane ejansInI jarUra nathI, kAraNa ke temAM jene e paramezvarane beTI rIte kartA tarIke goThavyA nathI. praznakartA mAnavIne mane Apaze te tamane Apaze tema kahIne Izvarane kartA tarIke mAnavAnuM upajAvI kADhyuM. jena-zAsanamAM ejanTa ke ejansI che nahi, jainazAsanamAM te pitAnA AtmAnA pariNAma zubhAzubha heya te tenuM zubhAzubha phaLa meLave ema ja vAta che. - bhoLA chane phasAvavA mATe vacamAM patharA mAranAra heya che. kevI rIte? te karma jaDa che. tene zI khabara paDe ke huM sukha dauM ke duHkha? mATe e denAre bIje ja kaI cetanAtmaka AtmA have joIe. AvuM sAMbhaLe tyAre bheLA che te mAnavA taiyAra thAya paNa teo e khyAla na kare ke jaDa evI sAkara khAdhI tethI mIThAza AvI, ThaMDaka thaI. maracAM khAdhAM tethI baLatarA thaI, haraDe khAdhI tethI jhADA thayA. A dareka jaDanI zaktithI thayuM ke bIjA koIe karyuM? Dagale-pagale anubhavamAM AvanArI pudgala ane paramANunI tAkAtasamajI na zake, te kevA gaNAya? tarasa lAgI hoya ane pANI pIdhuM, A badhuM pitAnI meLe thayuM ke bIjA keIe karyuM? te kahevuM paDaze ke sAkarane svabhAva ThaMDaka karavAno, maracAne svabhAva baLatarA karavAne, haraDene svabhAva jhADA karavA ane pANIne svabhAva pite ja tarasa maTADavAnuM che. emAM bIjA koI cetanAtmaka sahAyakanI apekSA ja nathI. AthI jarA AgaLa cAlIe zaradI
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata thaI ne ethI tAva Avyo. temAMthI Dabala nyumeniyA tAva thaye. yAvat lAkaDAM bhegA thaye te te bIjAe karyuM kema? jaDathI phaLa na thAya te A zenAthI thayuM? zaradI, gamI, ThaMDaka vigere ApanArA padArtho ane paramANuonI tAkAta tame dekhe che ne? jyAre A badhuM pudgalenA svabhAvathI eTale ke jaDathI thAya che te pachI karma jaDa che ane tethI je thAya te karmathI ja thAya che, ema mAnavAmAM vAMdho zuM Ave? beTI rIte IzvaranI ejansI dharAvanArAnA jamAvavAthI ApaNe kema bhamIe? zubha pudgale sukha devAnAM, te tene svabhAva che. temAM bIjA dalAlanuM kAma zuM che? kAMI ja nahiM Ama chatAM paNa IzvaranA ejanTa thaI jeone IzvaranI ejansI rAkhIne e bahAne duniyAne lUMTavI heya TekSa nAMkhIne lUMTavI hoya teoe Izvarane kata mAnyA vagara chUTake nathI. pachI hAya te mulA hoya, kAjI hoya, brAhmaNa haya, gesAI he game te he paNa te kahe zuM? tuM mane ATalA Ape te tArA bApa ne tyAM bAga-bagIce khajUrI maLaze. lAva ciThThI lakhI dauM A rIte Izvarane nAme ejanTa ejansI vigere khAtAM pADIne duniyAne cUsavAnI niti vAparIne IzvaranA nAme beTA ejanTa banIne ejansI sthApIne Itare duniyAne A rIte lUTe che, tyAre jene te nathI mAnatA. ahiM prazna thaze ne jyAre tame te nathI mAnatA te tamAre paramezvara mAnavA zA mATe? javAbamAM jANavuM ke jene sRSTi AdinA kartA tarIke nahiM paNa svataMtratAnA sarjanahAra tarIke paramezvarane mAne che jeo AtmAne oLakhAve karma ane pudgalanI gulAmI ane parAdhInatAmAMthI choDAvavA mATe je haMmeza mathelA che tene jene paramezvara mAne che. A paramezvarane dhaMdhe e che ke jagatanI svataMtratA dekhADavI ane pokAravI.
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3ju vezanTane amerIkAne ane merI bAlIe osTreliyAne svataMtra te karyuM, paNa teo jAte te mATImAM ja malI gayA che. A rIte te svataMtratA laIne cheDI devI paDe tevI svataMtratA ApanArane jaine paramezvara tarIke mAnavA taiyAra nathI ne AjhAdI-AbAdI nipajAve ane te haMmezAM rahe, sarvakALa rahe tevI AbAdI ane AjhAdI nipajAve ane meLavavAnA mArga batAve tene jene paramezvara tarIke mAne che. UMce caDAya kyAre manuSya prayatna kare tyAre. prayatna kare kyAre? meLavavAnI IcchA thAya tyAre te meLavavAnI IcchA thAya kayAre? te te maLaze ja e nizcaya thAya tyAre. te nizcaya paNa thAya kayAre? te tenuM yathAsthita jJAna thAya tyAre. jyAM sudhI svataMtratAnuM svarUpa samajAya nahiM. svataMtratA sArI lAge nahiM sArI lAgyA pachI paNa tene meLavavAnI IcchA thAya nahi, tenAM sAdhane meLavAya nahi, tyAM sudhI te svataMtratAnI vAte nAne karo cAMda pakaDavAnI vAta kare, tenA jevI gaNAya. nAne cheka pANImAM cAMda joIne tene pakaDavA jAya te tethI tenI siddhi thatI nathI tema ApaNe ApaNAM AtmAnuM svarUpa jANIye nahi, tenAM sAdhane jANIye nahi, temAM pravRtti karIe nahi te pravRttine AgaLa vadhArIe nahiM te svataMtratA kaI rItie meLavIe? AvI svataMtratA ane tene meLavavAnA AvA mAge meLavI ApanArane ja jene paramezvara mAne che. AtmAnA svarUpanuM jJAna karAve che. AtmAnA sAdhaka keNa che? bAdhaka koNa che? te samajAve, AtmA gharamAM kevI rIte rame che? temAMthI svataMtra kevI rIte thAya? gulAmInI jaMjIra kevI rIte teDe? AmA svataMtra thAya tyAre kevI sthitimAM hoya? te vigere jenAthI samajAya, tenuM nAma jinezvare jaNAvela navatatva. AtmAnA svarUpane bAdhaka thanArA je sAdhane, tenuM nAma ja Azraya. A Azrava eTale AtmAne svataMtratA meLavavA mATe taiyAra thatuM aTakAvavA mATenA karmo AvavAnAM khullAM dvAra tene kavAM tenuM nAma saMvara kamene nAza kare te nirjara, kamene
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata . bALI nAMkhavA tenuM nAma ja mekSa, duniyAmAM paNa zatrune bhaya kayAM sudhI te te hayAta hoya tyAM sudhI marI gayela zatrane bhaya keI dahADo na hoya tethI A karma mATe zabda kaye vAparyo ? te ke baLavAne, zukaladhyAnane agninI ane karmone lAkaDAnI upamA ApI te bALI nAMkhavA mATe ja Ama kamene bALavA zA mATe? te pharI tene bhaya rahe nahi te mATe. karmo sarvathA baLI jAya tyAre AtmAnuM svarUpe pragaTa thAya. A sukha bhAvI anaMta hevAthI te ja AtmAnI sAdi anaMta sthitivALI AbAdI ane AjhAdI pudgalanI parAdhInatAthI ane karmonI gulAmImAMthI sadAne mATe chUTayA tenuM nAma ja AjhAdI. AtmAnI ADakhIlI ane AdhInatA vagaranI dazA kaI? jemAM karmanI ADakhIlI ane pudgalanI parAdhInatA na hoya te dazA kaI? te kevaLa mokSa ja. pAzcAtyanI phezanamAM aMjAI gayelA ajJAnIo pAzcAtyane sArA gaNe, tenI mAphaka ApaNAmAM evA ghaNuM che. kevA che? te, mokSamAM zuM? AvA mekSamAM zuM khAvAnuM ? zuM pIvAnuM? zuM paheravAnuM ? zuM oDhavAnuM? zuM rahevAnuM? te ke kAMI nathI te pachI tevA mekSane zuM kare? AvuM bolanArA ghaNA che. te te kevA gaNAya? te pudgalanI pazcima-phezanamAM phasAyelA hovAthI ja temane kevaLa khAvuM, pIvuM, paheravuM, evuM game che. paNa te sthitimAM jogavavA paDatAM janma-maraNa jarA, rega, zeka vigeremAM AkarAM dukhe vagaranuM sthAna je mekSa te gamatuM nathI. jema nAnAM baccAM khAvAmAM ja samaje, paNa bIjAmAM na samaje tema ajJAnI- viSayanI saMjJAmAM lIna thayA, AthI jyAre mokSanI vAta thAya, tyAre paNa viSayanI daSTi te hAjara ja! kema? te ke mekSamAM te kAyama gaMdhAI rahevAnuM ne? tyAM lahera uDAvavAnuM kAMI che? paNa samaje ke jyAM sthira rahevAnuM hoya, tyAM gaMdhAI
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3 ju 13 kahevAnuM kahevuM te yaMgya nathI. karma-rahita AtmA svabhAve UMce kahevAvALe che, te gaMdhAI rahevuM na gaNAya. vezyA cAre bAju phare! tethI svataMtra ane kuLavAna strI gharamAM bese te kedI gaNAya. ema mAnavuM ne? te kahevuM paDe ke jeo svachaMdatA ane svataMtratAne bheda na samaje teja ema bele ke vezyA svataMtra ane kuLavAna strI kedI! tema ApaNe paNa mokSane goMdhAI rahevAnuM sthAna gaNIe te evI ja aNa samajavALa gaNaIe. temAM bheda zuM che? te samajIe nahi te kema cAle? mekSa kevuM che? te jyAM kaI kALe garbhamAM tAre mahinA udhe mAthe rahevAnuM nahiM te che. janma, jarA, ane maraNanAM duHkhe kadI najIka na Ave eve che. Adhi, vyAdhi ane upAdhinA abhAvavALe che. A sarTiphIkeTa nathI gamatuM kAraNa? phezananI phIzIyArImAM phasAyelAo jema dezanI gulAmIne na samaje, tema pudgalanI parAdhInatAmAM paDelA ja AtmAnuM svarUpa nathI samajatA. A vastu Izvara samajAve che, te mATe tene paramezvara mAnIe chIe. mULa vAta upara AvIe. huM upara AkhA jagatane svabhAva vyavahAra ane AdhAra che paNa huM eTale koNa? tene khulAso nahi. huM upara jagatanuM AkhuM maMDANa che. A huM ne khulAso samajAve tene paramezvara mAnIe chIe, te dvArA svataMtratAnuM sarjana thavAnuM che. je deza pitAne ItihAsa na jANe te kaI dahADe uMcI sthitie AvI zake nahi. ahiM paNa je manuSya AtmAnuM svarUpa tathA tenI sthiti nathI jAte te unnatimAM AvavA mATe lAyaka ja nathI. je manuSya AtmAnuM svarUpa, AtmAnI sthiti jANate hoya te ja unnatimAM AvavA lAyaka gaNAya mATe ja AtmAnuM svarUpa ane AtmAnI sthitine jaNAvanAra je che tene ApaNe paramezvara mAnIe chIe.
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 Agamata jana ane jainetara baMneya paramezvarane mAne che. temAM pharaka mAtra eka "ta" ane "na' akSarane che. jainetare paramezvarane banAvanAra tarIke mAne che. tyAre ja paramecarane batAvanAra tarIke mAne che. zuM batAvavAnuM ? te ke jema IndrajAlIyA IndrajALa batAve, keI jema nATaka-sinemA batAve tevuM ahiM batAvavAnuM nathI. ahiM te AtmAnuM kharuM svarUpa banAvavAnuM che. tevI rIte svataMtratA meLavavA tarapha, siddha karavA tarapha keNa keDa bAMdhe? kevaLa eka ja jAta, manuSya ja. te sivAya traNa gatimAMthI hI svataMtratAnA sAcA sAdhana tarapha keDa bAMdhanAra nathI. kaheze ke manuSya upadeza denArA hovAthI ane tame paNa manuSya hevAthI ahiM tame manuSyane uttama gaNyA, ane devatA, nArakI ane tiryane halakA gaNyA, ema kema nahi? deva nArakI ane tiya svataMtratAnA sAdhana ekaThAM kema na kare ? mATe tamAre sva-jAtine pakSapAta kare che. tenA khulAsAmAM jANavuM ke te mATe Ama kahevAtuM nathI. kharekhara svataMtratA meLavavAnI lAyakAta kevaLa manuSyamAM ja rahevAthI tema kahevAya che. kAraNa? nArakI eTale koNa? karmarAjAnI sakhta kedamAM paDele, pahelA bhavamAM cIkaNuM cIkaNAM pApa karyA hoya tene nArakI tarIke upajavAnuM thAya che. ahIM kaheze ke manuSya ane tiyAne te anubhava karIe chIe tethI te saMbaMdhI bInA te manAya paNa nArakane mAnavAne te koI anubhava-gamya rasto nathI. te kahIe ke jarA zAnta thaIne vicAra kare che te paNa khabara paDe. keTalIka vastu evI hoya ke tene vicAra karIe tyAre mAluma paDe. eka manuSya jaMgalamAMthI nadI upara thaIne gAmamAM Avyo. teNe pitAnA bhAIbaMdha pAse vAta karI ke A mAha mahIne cAle che. kaDakaDatI ThaMDI paDI rahI che. te vakhate huM nadI upara Ubhe hate.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju tyAre tyAM meM eka navIna vastu joI, zuM joI? tyAre pele kahe ke eka kuMbhAranuM gadheDuM AvyuM. nadImAM utaryuM tyAM te baLIne marI gayuM. A sAMbhaLIne pelA bhAIbaMdha kahe ke, tuM te gAMDI vAte kare che. kAraNa ke A vAta koIne kahIye te te kahe ke kahetA bhAI dIvAnA, paNa suNatA bhAI paNa divAnA? Ama kahenAra A manuSya vicAra vagarane hate. tethI ja tene pahelAnuM kahevuM cheTuM lAgyuM paNa joDe bIje DAhyo manuSya hatuM. teNe pahelAne pUchayuM ke gadheDuM khAlI hatuM ke tenA upara kAMI hatuM tyAre pelAe kahyuM ke tenA upara piTha hatI. tyAre pelA DAhyA manuSya pharI pUchayuM ke zenI poTha hatI. tyAre pelAe kahyuM ke kaLI cunAnI jyAre kaLI cunAnI piTha hoya pAchI te ThaMDI hoya tene pANI lAge eTale te garama thAya tethI gadheDAne garamI lAge. (apUrNa) @ @@ @ upadezaka-suvacane NCA 0 AgamanA atyaMta Adara vagara traNa tatvanI ArAdhanA akhaMDa rahI zakatI nathI. 0 karmathI juduM paDavuM, karmathI rakhaDavuM, karmanuM vedavuM, karmane kSaya karI avyAbAdhapada meLavavuM, pitAnA svarUpamAM rahevuM, te badhuM bAhya IndriyethI dekhI zakAya tema nathI. te badhA dekhavA mATe Agama-arIsAnI jarUra che. 0 dazya ane adazya, rUpI ane arUpI, sUkSama ane bAdara najIka, ghara bhUta, vartamAna jANavA mATe sarvajJa-kathanane haradama sAMbhaLanArA pratibhAsaMpannazALI gaNadharagukita Agama tarapha najara kare. . duSamakALanA doSe karIne dUSita thayelA amArA jevA ne jinAgama na hatA te amAruM zuM thAta?
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ s che mahAvIra janma kalyANakanuM A rahasya (2) [A vyAkhyAna pU. Agama-pAradadhA pravara-pravacanika Agamika, sArvabhauma, gItArtha-ziromaNi, Agama dvAraka-AcAryadevazrIe vi. saM. 19ra caitra suda 13 nA maMgaLa dine zihera (saurA")mAM ApeluM. jene utArI pU. AgameddhAraka AcAryadevazrIne vinayI ziSya pU munizrI guNasAgarajI ma. zrIe karela. tene yogya sudhArA-vadhArA sAthe tatvarUci nA hitArthe zrI zAsana sudhAkara (varSa 8 aMka-20)mAMthI sAbhAra uddhata karI rajU karela che. saM.]. (vyAkhyAna-2) pAntu vaH zrI mahAvIra-svAmino dezanAgiraH / bhavyAnAmAntara - mala-prakSAlanajalopamAH // 9 // mahAnubhA! Ajane divasa mahAna pavitra che." Aje ApaNe AtmAne oLakhAvanAra mahApuruSane janma tha che. jIva nitya che-zAzvata che, avinAzI che. e badhuM sAcuM! paraMtu tenuM vAstavika bhAna karAvanAra mahApuruSa Aje pragaTayA che. cahAya te kiMmatI padArtha hoya, paNa tene vastutaH khyAla Ave nahi tyAM sudhI kimatI tarIke mAluma paDe nahiM. A jIva nitya, zAzvata vigere tarIke hate te cokkasa che, chatAM AMdhaLAnA hAthamAM Avela hare kAMkarAthI adhika na hoya, tevI rIte A trilekanAtha janmyA hatA ane Atma svarUpa batAvyuM nahotuM. tyAM sudhI ApaNane AtmAne "nitya zAzvata vigere tarIke mAnavAmAM jIva padArthathI vadhAre samaja lagIra paNa hatI.
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju jema khANamAMthI patthara nikaLe, makAnamAM goThavAya ane pAche dhULamAM paDe, tema A jIva paNa nigodamAMthI nikaLe, bhaTake ane pAche nigadamAM jate. jIvanI A rIte patthara jevI dazA hatI. nigada ane nigodanI bahAra athaDAte-pIDAte hate. A sthitimAM ene pitAnA vAstavika svarUpanuM bhAna kadI thayuM na hatuM. bahAranA patthara jeTaluM khANamAM ke dariyAmAM raheluM senuM upayogI nathI, tema A AtmA-cetana, jJAnavaMta, anaMta zaktine mAlika e badhuM kharuM, paraMtu tenA upara tIrthakarane prabhAva hete paDyo, tyAM sudhI patthara hate !!! banAvaTI senA jeTaluM khANumAM raheluM sonuM upayogI na thAya! anaMta tIrthakaroe pitAnA anaMtA zarIranA pudgale audArika zarIrapaNe pariNamAvyA chatAM Akhare te pUjya thayA. jyAre ApaNA AtmAnI dazA rakhaDatI che. A phera kema? vicAra! jAnavarane paNa pAMca Indriye ane chaThuM mana che. chatAM tene "huM koNa?" e vicAravAnuM hotuM nathI, tema ApaNe anaMtI vakhata manuSya thayA. zeTha-rAjA-devatA vagere thayA. paNa ApaNe "koNa? e na vicAryuM? tevuM suMdara mukha hoya chatAM ArisAnA jega sivAya tenI suMdaratA khyAlamAM AvatI nathI. tema AtmAnI sthiti, Agama-ArIsA vinA tevI che. skAya devatA, tiryaMca ke manuSya hoya, paraMtu te, Agama ArisA sAme jayAM sudhI na jue tyAM sudhI AtmAne khyAla pAmI zake nahiM. Ama te ArisAmAM kAMI nathI. paNa te evI cIja che ke tamAruM svarUpa hoya tevuM dekhADe, ema Agama-ArI navuM kAMI dekhADatuM nathI. A risAmAM jJAna hoya ane dekhADe che tema nathI. ArIsAmAM jema je vastu sAme hoya teja dekhAvAnI, tema AgamaArIsAmAM paNa je vastu AtmAmAM hoya te ja dekhAvAnI.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 18 Agamata devane mAnavAmAM te jene ane Itare badhA sarakhA che. bALaka ramatamAM DhIMgalA-DhIMgalImAM rAjI, paNa te bhaNavAne rasa na jANe. kuTuMbanI sthitine khyAla na Ave tyAM sudhI ja, bhaNavA vi. ne rasa jAge. eTale DhIMgalA-DhIMgalIne vicAra thatuM nathI. bIjAe "paramezvara DhIMgalA-DhIMgalI Ape che." e hisAbe devane mAne che. chekare papatrara5 na bele, ane chavIza bele tyAM AMkha pharI jAya che, paNa "o Izvara tuM eka che, sara. je te saMsAra" ema bole, tyAM AMkha pharI? kema nahi? - tamArA hisAbe te pa45=25 ne badale 26 belIne ekane ja pharaka paDe te julama, paraMtu Izvarane saMsAra sarajanAra kahIne Akhe pharaka pADe te julama nahi. ema ja ne ! chokarAMone jema DhIMgalA-DhIMgalInI ramatamAM AgaLa vadhavAne cAnsa nathI. tema ja pRthvI-pANa, parvate vagere phAnI duniyAne taiyAra karI ApanAra paramezvarane mAnavAmAM AgaLa vadhavAne cAnsa nathI. bIjAoe A rIte saMsAranI mAyAmAM mUMjhavanAramAM paramezvaranI mAnyatA karI jyAre jainamata, e ekarAonI ramatathI taddana alaga che. jenee te AtmAnA svarUpanuM bhAna karAve temAM paramezvaranI mAnyatA karI! jema ArIso meMDhAnuM bhAna karAve che. tema Agama-ArIse AtmAnuM bhAna karAve che. - eka bIjI vAta arIsAmAM eka ja vakhata moTuM joIne pachI jevuM baMdha karatA nathI. bagaDayuM nathI ne zuddha thayuM che ke kema? te tapAsavA haMmeza ArIso dekha paDe tema mAruM AtmasvarUpa bagaDayuM che ke kema? tema tapAsavA reja Agama-ArIsAnI jarUra che. pacIsa varSa jIvavAvALe pacIza ane paMcAra varSa jIvavA vALe paMcetera varSa ArIse dekhe. jeTaluM jIve teTalA varSa ArIse dekhe. ArIsAmAM eka ja vakhata joIne jIMdagI pUrI karAtI nathI.
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju 19 devatAo pitAnA sAgaropamanA AyuSyamAM tIrthakarenI sevAmAM eka ja vakhata hAjara thAya. temAM saMtoSa mAnI letA namI. asaMkhyAtI vakhate hAjara thAya. eka eka IMdra, asaMkhyAtI vakhata jinezvaranA janmAbhiSeka kare, asaMkhyAtI vakhata dezanA sAMbhaLe. ApaNe se varSanA AyuSyamAM janmIe tyArathI maraNa sudhI pUjA karIe te 36000 divasathI vadhAre nahi. chatAM temAM te ApaNe "pachI karazuM, na thaI te kAle kara!" A sthiti hoya che? jene ApaNe Aje ApaNe tAraka tarIke stavIe chIe te pUjyanI sevAmAM ApaNI A dazA kema ? e Aja sudhI bhUlyA te have nakakI kare ane sevyanI sevAmAM tanmayapaNe lAgI jAva! anyathAprabhu janmathI traNa jJAnavALA hatA. rAjakumAra hatA. sevAmAM deve hAjara rahetA. , naMdana RSinA bhavamAM lAkha lAkha varSa ghora tapa tapyA hatA. garbhamAMthI ja mAtA-pitA prati parama-bhaktivALA hatA. bharayuvAvasthAmAM cAritra lIdhuM. saMgrAma-AdinA ghera upasargo sahana karyA. 13 anArya-dezamAM paNa vicarIne janasamUha upara atula upakAra karyo. caMDaziyAne paNa uddharyo ! sADA bAra-bAra varSa sudhI zera tapa karyuM. aMtima samaye paNa seLaseLa para dezanA ApI" vigere vAMceluM ke sAMbhaLeluM belIne ja vikherAI javuM te zuSka-AlApa sivAya vizeSa phaLadAyI na nivaDe. " sevAmAM
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20. Agamata evuM mAtra vANInA vilAse varasAvIne ja ujavAtuM kalyANaka, e te AjanAo ujave che. te jayaMti jevuM gaNAya. traNa jagatanA ane parama kalyANakArI evA trikane nAthanAM addabhuta jIvana-caritrane nurIyAjamAlIAonI yaMtionI haroLamAM jinezvaranA sevake te trilekanA nAthanI pUjA mATenA 36000 divasomAM paNa je ApaNI evI nabaLI sthiti rahe. te devatatvamAM asaMkhyAtI vakhata pUjAne vakhata Ave? te ApaNe mana veTha thavAnI. jhaverAtanA vepArIne matInI eka DabI paNa bahu ja kiMmatI che, paNa gadheDAne te metInI guNa paNa bhAra rUpa ja thavAnI. chatrIsa hajAra divasanI pUjA bhArarUpa thAya te deva vakhate asaMkhyAta-vakhatanI pUjA te gadheDAnA bhArarUpa ja thAya ke bIjuM kAMI? kaho ke prabhunuM kalyANaka te ujavIe chIe. paraMtu dharmamAM rasa nathI. verI dAbaDIne ja jIvana gaNe che! zAthI? rasa che, nitya pUjA karanAra bahAragAma gaye hoya te pahelA bIjAne, bIje trIjAne kahI de ke "amukane kahejene, bIjAne kaheje ne? A zuM? pUjA karavA gayA "haju te pakhAla thAya che" ema kahI bahAra adhe kalAka kalAka gAthAM mAre che, ane "pakhAla thaI ema sAMbhaLe eTale "have cAle !" ene arthaze? rakhene mAthe pUjAne bhAra AvI na jAya. e ja ne? A pariNati che. temAM pUjAne lAbha zI rIte levA mAMge che? pUjAne aMge Ama thAya tyAM samajavuM ke bhagavAnanI kiMmata karI nathI. AtmAnuM bhAna nathI. tene ArIsAnI kiMmata AvI nathI.
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju kImIyAnI zodhamAM bhaTakatA lAkha leko hoya che. kImIyAgare bahu DA! temAM paNa dunyavI kImIyAgare bahu te pattharanI cAMdI banAvI de, pattharane hIre banAvI de, paNa te cAMdI ke patthara prabhAvaka ne heya. - jyAre A tIrthakara kImIyAgara te pattharane pArasa banAvI de. eTale ke prabhAvaka banAvI de. traNa jagatamAM pattharane pArasa banAvanAra je koI heya te trilekanA nAtha ja che. tenI pUjyatA magajamAM AvatI nathI. tene upakAra lakSyamAM AvatuM nathI. daherUM adhe phalAMga dUra hoya tyAM te tyAM jatAM paga TUTavA mAMDe che. pachI keTalAya rAja che. develekamAMthI A pArasa karanAra kImIyAgaranA caraNamAM kevI rIte avAze? pITha para paDelA pArasanI kiMmata gadheDAne na hoya paNa seMkaDe. keza dUra paDelA pArasanI kiMmata sujANune heya. denA khyAlamAM che ke pattharane pAsa karanAra trilekanA nANA eka ja che. ethI teo seMkaDo keza dUrathI sevA karavA Ave che. te trilokanA nAtha bhagavaMta mahAvIrane Aja janma divasa che. Aje parama-patA pArasane janma che, tethI Ajane divasa pavitratama che. khetI kare temAM anAja AvavAne te haju vAra che. paraMtu khetaramAM aMkurA chavAI jAya ke- hadaya prasanna thaI jAya che. aMkuro chAtIne uchALe che. tema mahApurUSa pArasarUpe pragaTa thAya tyAre chanAM kALajAM kola kare! tIrthakara devanA janmanI sAthe vibudha kahevAtA Indro ane deve moTA kalaze lAvIne mahAna abhiSeka A harSAtirekamAM AvIne kare che.
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 Agamata aMkurAmAM anAja jeIne kala thAya tema, A pArasanA janmamAM ja pUrNa prabhutA joIne tenI jANa dene e kalela thAya che. ghAsanA aMkure kaI vADa karatuM nathI. anAjanA aMkure vADa hoya che. tema janme che, te badhA, paNa A pArasanA janma vakhate ja devatAone A harSAtireka ane addabhuta abhiSeka vigere hoya che. evA pragaTa pArasane Aja janmadivasa che. sATha varSanI uMmare putrajanma sAMbhaLe, tyAM kevA AnaMda heya che? ema ApaNe te A mahApuruSane janma anaMtakALe sAMbhaLavA pAmIe chIe, pachI ke AnaMda hoya? varNavI na zakAya te? anaMtakALa sudhI AtmaguNa-prAptirUpa putra vinA raheluM ApaNuM vAMjhIyApaNuM dUra thavAne saMjoga ApaNane Aje A mahApuruSanA pratApe maLe. AthI zAstrakAre trilokanAthanA A janmadinane kANukatithi kahe che - ApaNI mAtA-bahena-chokarI vigere, jAtanI te bairI ja che, chatAM mAtAne bairI kahIe kharA? tyAM te turata ja kahI daIe ke ema na ja kahevAya, kema? mAtA bairI nathI? che ja, chatAM tyAM te capa daIne kahI devAya che ke "bolatAM nathI AvaDatuM" temaja trilokanA nAthanI AvI mahattAne aMge temanA janmadinane mATe vaparAtA "kalyANaka" zabdane sthAne rAga-dveSamAM ravaDI rahelAone mATe vaparAte "jayaMti" zabda joDI devAya che. tyAM bolatAM nathI AvaDatuM' ema turataja kema kahI devAtuM nathI? AvA mahApuruSanA kalyANakanA bahAne nurIyA-jamAlIAonA paNa dhULa gAvA kema maMDI paDAya che? zuM tevAo A trilekanA nAtha jevA pArasa che? bhavanistAraka che? pAMca kalyANakavALA che? evuM bolanArAone haiyAmAM jainatva bharyuM che ke sarAsara ajainava bharyuM che? ema pUcha kema nahi?
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju 23 game tene sAMbhaLa," e lata bhavabharUne hAnikartA che. trilokanA nAtha je tAraka pArasanuM "jayaMti tarIkenuM tenuM guNakIrtana karavA ubhA thanAranI yegyatA kalyANa-kAmI janee deravAI jatAM pahelAM dhyAnamAM levA jevI che. ! jayaMti zabda laukika che. "kalyANaka jevA lekesara zabdane khaseDIne tene sthAne te laukika zabda gaThavI de te te hIrAne sthAne ImITezana goThavI devA jevuM che. AtmAthIjanee bhUlecUke paNa tevI bhUla na karavI joIe. kalyANakane aMge AcArya mahArAja zrI haribhadrasurizvarajI jaNAve che ke- prabhunA kalyANakane divase tamArI jeTalI zakti hoya teTalI zakti pramANe prabhunI pUjA-bhakti-Adara-satkAra vigere na thAya ane e sivAyanA bIjA divase thAya te te pUjA-bhakti vi. ne jainadharma sAthe lAgatuM vaLagatuM nathI. . bajAranA nAke rahelA pitAnA ghara pAsethI bAra mahinAmAM kalyANakanA bAra ja varaghaDA nikaLe te paNa temAM rUvAMTu pharakatuM nathI ane ghera lagna hoya te temAM mAMDa kare. pIpuDIvALe lAve, varaghoDAmAM baNI-Thane nikaLI paDe? A AnaMda kayAMthI? te kahe ke lagnamAM prIti che tevI rIte jinavarane aMge lAgaNI-ahamAnaprIti-bhakti vi. hoya te te bhagavaMtanA kalyANakane divase hAjara na thAya, ane bIjA divase pUjA-bhakti vagere batAve te rAhadArInA varaghoDA bAra mahinAmAM bArase jAya evuM che. kalyANakane divase prabhune ArAdhavAmAM na Ave te bAkInA ditasonI pUjA-bhakti vagere jinezvarane aMge nathI. kalyANakanI ArAdhanA kevI rIte karavI joIe? tene aMge A jaNAvAyuM.
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 Agamajata kalyANukanI A badhI ArAdhanA zA mATe? prabhu mahAvIranI dezanAnI vANI jagatanA jIvonuM rakSaNa karanArI che pattharane pArasa rUpe batAve che tethI prabhunI vANImAM evuM zuM che? te prabhu dIkSita nahetA thayA tyAM sudhI bIjA badhAnI jema "lAva! besa! uTha! vigere vANI te sarva sAmAnya hatI. paraMtu A te jagatanA carAcara padArthonA bhAve jANune jagatanA jIvana kalyANanA badhA mAge che ane dezanA dvArA batAve tevuM kevalIpaNuM pAmyA pachInI upakAraka vANI che? tethI zlekamAM "phezanAri: " kahyuM tyAre te bhagavAna ekalA kevalIpaNAne vege ja ArAdhaka che ne te nA. tIrthakare garbhathIjanmathI ArAdhavA lAyaka gaNAya. ucca koTInA ArAdhyanI uttamatA janmathI tethI te "dhanya tenA mAtA-pitAne ema kahevAya che. gautama svAmI pratibaMdha pAmyA, gaNadhara thayA tethI mAtapitAne dhanya kema kahe che? janmanuM prazastapaNuM na gaNe te mAtA-pitAne dhanya kahe zI rIte? tIrthakara sivAya koI janmathI tevA jJAnavALA hatA nathI. bhAgyazALIpaNuM uttama kahyuM che, evuM bhAgyazALIpaNuM kaI paNa dazAmAM AvI jAya te AgaLa-pAchaLanuM pUjavA gya che puNya puraSonA mAtA-pitAne paNa dhanya kahIe te tenA janmane ArAdhya kahIe temAM navAI zI? bIjAone aMge mahApuruSa thayA pachI ArAdhya ane tIrthakare mahApuruSa thayA agAuthI-janmathI. ArAdhya. jeonA janma cauda rAja-lekamAM AnaMda-udyata karI dIdhuM. e thavAnA mahApuruSa kayA? je jamyA che te e apekSAe trilekanAtha jevA uttama-puruSane janma vakhaNAya-stavAya-ArAdhyAya A rIte jeone janma ja svayaM kalyANukarUpa che. tevA AjanA divasane ApaNe kalyANaka tarIke ujavIe ArAdhIe chIe.
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ ------- --- pustaka 3-ju te ujava zI rIte? te samajavuM jarUrI che ke rAjAne mAnabhejanA satkAra karIe chatAM te darekamAM jema tenI AjJA upara dhyAna rAkhavAnI jarUra tema A puNya-divasa ujavatAM rilekanAthanI AjJA upara dhyAna devAnI jarUra che. - vIra bhagavAne je vANI AjJA-hakamarUpe kahI che te gaMgAnA jaLa nevI nirmaLavANI ja bhavyajonA AMtara-melone joI nAkhavA samartha che bhagavAnanA AjJa rahitapaNe svecchA-mujaba kalyANaka ujavAya te AMtara-mela levAya nahi. AvI bhagavAna mahAvIranI vANI tamAruM kalyANa kare! jeo prabhunA janma-kalyANakanI A mahattA samajIne kalyANako ujavaze-ArAdhaze ane jinezvara mahArAjanI vANI mujaba vartana karaze te mokSasukha pAmaze mAtrA hitakara upadezamRta che lAMbA kALa sudhI Atmahita pravartana gurUvane AdhAre ja che. gurUtvanA vicchedanI sAthe dharmatatvane viccheda thaze. - nigrantha sAdhuonI gerahAjarImAM dharmane davaMza thAya che. zAstrakAroe zraddhA ane dezanAnuM phaLa virati mAneluM che. . temAM paNa tIrthakaranI Agha dezanAnuM phaLa sarvavirati rUpa dIkSA manAyelI che ane tethI zrI viraprabhunI dikSA vagaranI Agha dezanAne aphaLa dezanA gaNI.
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamaceta (vyAkhyAna-3) AtmA'sti sa pariNAnI baddhaH satkarmaNA vicitreNa / muktazca tadikyogAda hiMsA-ahiMsAdi taddhetuH // 1 // zAstrakAra mahArAja AcArya mahArAja zrI haribhadrasUrijI ma. bhavya jInA upakArane mATe dharmopadeza detAM thakA SoDazakamAM sUcavI gayA che ke - A jagatamAM udyo-DekaTare upakArI che. paraMtu te upakArI kayAre? dadIne jANe, tenA dadIne jANe ane davAne jANe je DokaTara dadI, darda ane davAne na jANe. te hitakArI na bane. bALakane devAnI mAtrA vRddhane de. juvAnane devAnI davA ghoDIyAmAM rahelA bALakane de te zuM thAya? rega-auSadha barAbara pArakhyA chatAM dardIne na pArakhe te zuM guNa kare? jema auSadha karanAre dadIne, daIne ane davAne barAbara samajavA joIe. tema upadezake paNa zrotA-zrotAne bhava-roga ane te rogane lAgu thatI jJAnadavA paNa samajavA joIe. ahIM upadezaka koNa? vaidya. eTalA ja mATe zAstrakAra kahe che ke-cahAya teTale rAjA-mahArAjA heya paNa dardathI pIDAyela hoya te vaidyane AdhIna. vaidya kahe ke-ahIM na rahetA ! amuka nahiM khAtA, te tenuM mAnavuM ja rahyuM. ahIM jema zarIra ApaNuM chatAM tenA vikAra ke zuddha sthiti ApaNe jANa nathI zakatA ane tethI te zarIra ApaNuM chatAM ApaNe ja tene vaidyanA kabajAmAM sevI daIe chIe. Ama karavAmAM ApaNe koIpaNa prakAre vaidyanI ke DokaTaranI gulAmI ke AdhInatA svIkArI che. ema mAnatA nathI.
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 pustaka 3-ju kema? sajA e nathI karate. tame kupaya kare te roga vaidya nathI vadhArate, kAraNa ke roga vadhAravA rUpa sajA karavAnuM enA hAthamAM nathI; kupagyAdhIna che ane tethI tene zarIra sepIe chIe. temAM tenI gulAmI nathI. DokaTara tamane sUcanA kare ke tamAre amuka sthAne rahevA jevuM che, A havAmAM rahevA jevuM che, phalANuM khAvA jevuM nathI, vi. kahyuM paNa ApaNe na mAnyuM che ? DekaTara cUpa! DokaTara zikSAnI sattAvALa nathI. jyAM zikSAne savAla nathI tyAM gulAmIne saMbaMdha nathI paNa pakSapaNe te zikSA thAya ja che, kema na mAnyuM te mAMdagI bhegavye ja chUTake che. karmanA phaLa ApanAra te joIze ja ne? karma jaDa che te sukha-duHkhanA mULa kema Ape? kupaththamAM je te khAdhuM. khATale keNe nAkhyo? vADavAe. lADavA cetana che ke jaDa? lADavAne svabhAva nabaLA-koThAmAM tAva lAve. jaDathI phaLa na thAya te lADavAthI tAva kayAMthI AvyA? tyAre kahe che te bhAre padArthane svAbhAva che. te mAnavAmAM aDacaNa nathI te jaDa evA karmathI herAna thavAnuM mAnavAmAM aDacaNa zI? aDacaNa te ene che ke jene Izvarane nAme sattA calAvavI che-ejansI calAvavI che. anya lokee ethI Izvarane ka mA paDe che. rUkkAnA nAme lekene dhUtI khAvA hoya tevA leke IzvaranI ejansI kabUla na karAve te kare zuM? ene seja, bagIce, gAryo vigere Apo, te Izvara tamane Apaze. e vAtane temAM sAthe svArtha che. evA lekIne jyAre vaDodarAvALA jevA maLe tyAre te ejansavI pila nIkaLe!
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 - agamata vaDodarAmAM eka jamInadAra hate. sthiti sArI nahi. tenA pitA marI gaye. jamInadAranI AbarU pramANe seja (zamyA) pUravAne be aDhI hajAra joIe. have zuM thAya? kathaLI kANI (seja pUre te AbarU rahe! na pUre te AbarU jAya. ciMtA thaI. ' DosAnuM kAMIka ujavavuM te joIene? le ke tene pUche che ke ciMtAmAM kema? te kahe dahADA bAra bAkI che. ane rU. hajArane kharca che. tene eka mitra maLe. teNe pUchayuM ke Ama hazakeza kema uDI gayA che? jamInadAre badhI vitaka kahI. mitre kahyuM ke emAM che zuM ? huM upAya batAvuM. dasa dahADA thAya eTale 10 bhAra aphINa laIne brAhmaNane tyAM ja tene kahe ke DosA 10 telA aphINa khAtA hatAM. tethI A dasa telA aphINa tuM khAIjA. ke jethI mArA aphINIyA pitAne aphINanA abhAve TAMTIyA ghasavA na paDe. mArA pitAne zAMti maLe. ane mArA DisA TaTTAra thAya. A vAta jamInadArane rUcI, 10 telA aphINa laIne gora pAse pahoMce. ane te aphINa DosAne pahoMcatuM karavA mATe gorane khAI javAnuM kahyuM. gore dekhyuM ke have zuM thAya? ahIM te ejansI avaLI paDI. gora gabharAye ejansI UbhI karavAvALA paNa kamaakkala te na ja heya? teNe jamInadArane kahyuM ke belIza nahi. amuka jamInadAdara marI gayA tenI Avela seja mAre tyAM akabaMdha paDI che. te roja rAte laI jaje. ane savAre pUraje. huM laI jaIza. ema karIne tArI AbarU rAkha! tArI AbarU rahe ane mArUM cAlatuM rahe! dRSTAMta bIjuM. zeThe sevakane kaDuM ApyuM. mAravADathI leke Ave. vahI laIne AvanAra gerane be rUpIyA Ape.
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka-2nuM eke kahyuM ke huM nathI Apate, kAraNa ke mArI pAse kAMI nathI. A sAMbhaLIne gare tene kahyuM ke belaze nahi. mane amUke kaDuM ApyuM che te kaDuM tame je ane mane tame lekenA jotAM Apaje. eTale mAre nejo cAlu rahe mAravADI zeThe dekhyuM ke mArI AbarU rahI. gere dekhyuM ke ne cAlu rahyo, kaDuM lIdhuM ane lekenA dekhatAM gorane paherAvyuM. beTI ejansIvALAone Ama nabhI khAvA kartA tarIke Izvara goThavavuM paDe. tAva lAvye Izvare ane utA DekaTare bemAM upakArI keNu? bhUkha lagADI Izvare ane bhUkha bhAMgI mA-bApe ke bhAIbhAMDuoe temAM upakArI koNa? dhana harAvyuM Izvare ane AkhuM zekIAe. mATe zeThIA upakArI. paNa jene peTa khAtara khoTI ejansIo calAvavI che, tene te vastune katta goThave paDe che. beTI eja nsIvALAne tatvane vicAra karavAne nathI rahetuM. tene Izvarane kAM mAnyA sivAya cAlatuM nathI. - DekaTare tAva ANela nathI. teNe te bhAre kherAkanI manAI karI hatI. ApaNe te na mAnyuM. khAdhe. bhAre kherAke tAva ANele che. DokaTare kahyuM ke zaradImAM na suvuM. ApaNe sutA ne temanIyA thayuM. teNe karyo? DokaTare ke zaradInA pudgale ? A badhuM ApaNe anubhavIe chIe. DokaTara sajA karate nathI te te Ama karazo nahi" e pramANe zikhAmaNa de che. te pramANe bate te phAyado thAya. Ama chatAM kheTI ejansI goThavI devAvALAne zuM kahevuM? ApaNane te phAyado kare che. DokaTara ane nukasAna kare che kapacya. tevI rIte "jainetara paramezvarane mAne che, ane jene paNa paramezvarane mAne che" benI mAnyatAmAM pharaka keTale? * haS
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30. Agamata ta" ane "nA" ne. janetara banAvanAra tarIke mAne che (zikSA-daMDakarma vi.nA karanAra tarIke mAne che.) jane batAvanAra tarAne mAne che. jema sUrya AkhA jagatanI vastuo batAve, dI vastuo dekhADe tema badhA batAvanAra che. (banAvanAra nahi) teNe kaTa batAvyA chatAM kAMTAthI cete nahi ane kAMTo vAgye te sUrya vagADo ema kahI zakAya nahi. sUrya mAtra dekhADanAra, nahi ke karanAra, tema vidya, DokaTara paNa mAtra paththa-kupagya sUcavanAra, dekhADanAra, nahi ke karanAra ! tema chatAM tame tene kahyA pramANe na kare te herAna thAva. temAM DokaTara herAna karatuM nathI. tethI te gunegAra nathI. tame tenA vacana pramANe varte te phAyado thAya, temAM DokaTaranA vacanathI phAyado thaye, tethI DokaTare ja phAyado karyo kahevAya. sukhI thaIe temAM prabhAva te pathyane ja. paNa upakAra kene? DokaTarane ! kAMTo vagADanAra sUrya nahi tema rega karanAra vaidya nahi. e te kAMTo ke rega batAvanAra che. AthI te karanAra nahi paNa batAvanAra tarIke upakArI che. "gheluM rAMdhIne khA" ema kahI thuluM be-cAra mAsa khavaDAvyuM. jarA taiyAra thaI paNa te prabhAva kone? thulAne. Ama chatAM thuluM te jagatamAM ghaNuM hatuM paNa nabaLA TheThAvALAne thuluM batAvanAra kaNa DokaTara-mATe upakAra DokaTarane. anyathA thuluM jagatamAM nahotuM? e jema upakAra DokaTarane gaNa, tema jinezvara mahArAjA upadezaka, tenA upadezane AdhIna vartatA gaNadhara bhagavaMte-AcAryo mAtra mokSamArga batAve tethI tene upakAra!
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3-ju paraMtu jema DokaTare dardIne jANavuM joIe, daI ane davAne jANavI joIe te ja te DokaTara ke vaidya gayAya. e traNa vastune barobara jANuM teja vAstavika vaidya ke DekaTara gaNuya. tevI rIte ahIM paNa che "saMsAranA cha regI thAya te vakhate vidya pAse jAya" tema "mane saMsAra raMga che ema jene mAluma paDayuM tevA jANakAra AcArya pAsethI upadeza sAMbhaLe. duniyAnA daradonI paNa bALa Adine oLakha nathI hotI ke mane zuM daI thayuM che? vaidya kahe ke-amuka dardI. thayuM tyAre te jANe traNa varSanA bALakane "saMgrahaNI thaI" ema vaidya kahyuM tyAre jANyuM. paNa tene kiMmata nathI tethI rogane bhaya nathI. tema jeo jagatanI cAra gatinI rakhaDapaTTIne samaje-Atma svarUnI rokANane samaje tene pitAnA dardInI kiMmata che, kAraNa ke te pitAnA dardIne ane daIthI taLAI rahelA bhayane samaje che. teja upadeza saMsArarogathI pIDAte bALaka sAMbhaLe-gane samaje chatAM tene kiMmata nathI eTale raMgane bhaya nathI. jyAM sudhI jIva samakti nathI te tyAM sudhI tene bhavanuM bhayaMkarapaNuM nathI lAgatuM. huM keNa? kyAMthI AvyuM? kayAM javAne chuM? kaI sthitimAM hate? kaI sthitimA chuM? e vastune vicAra AvatuM nathI kAraNa ke te samakti thayo nathI. tene bhavanuM bhayaMkara paNuM bhAsatuM nathI. tene bhavane vAstavika vicAra ja nathI AvatuM. jeo AtmasvarUpane samaje teo pitAnA daine samaje. ethI ja sudharmA svAmI Adi gaNadhara de, AcArya mahArAje prathama aMga- AcArAMgamAM-(pahelA udezAnA pahelA ja sUtramAM) kahe che ke -"tame anAdithI jelavAsI rahyA che te have tame mahelanA vAsI thAva!!!'
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata khyAla haze ke jelamAM cAre bAju kile, duniyAthI vahevAra nahi, daSTi bahAra jAya nahi. bArI-bAkuM kAMI nahi. cAre bAju pharyA kare. paNa daSTi bahAra jAya nahi. jene bahArathI vahevAra na hoya te jela, ne bahAra badhe vahevAra hoya te mahela. mahelamAM bArI-jharUkhA vi. badhuM tethI daSTi bahAra jAya. tema A zarIra jela-jene pitAnA pudgalanA jIvananebhaviSyanA jIvanane vicAra na hoya mAtra A jIvanane vicAra heya tene zarIrarUpI jelamAM rahevAne lIdhe daSTi bahAra jAya nahi.. jeo bhale A zarIrarUpa gharamAM rahyA chatAM deva-gurU ane dharmane yAda kare, huM koNa? kyAMthI Ave kayAM javAnuM che? vi. vicAra kare che. teo bAhira daSTi phekanAra hovAthI mahelamAM rahevAvALA gaNAya. jelavALAne kahe che ke zarIra bahAra daSTi kare eTale ke huM koNa? kayAMthI Ave ? ema vicAre, pUrvabhava ane bhaviSyane bhava yAda kare. e daSTi na thAya tyAM sudhI AtmA zarIrarUpI jelamAM che. bahAra daSTi thAya, tyAre mahelane vAsI thAya. 'bhagavAna A badhuM oLakhAve tethI upakArI. DokaTara kumathyane kupacca jaNAve ane pathyane pathya jaNave. te mujaba na karIe te herAna ApaNe thaIe. temAM herAnagatine kartA DokaTara nathI. tema AcAryo kahe tema na karIe te herAna ApaNe ja thaIe. te herAnInA kartA bhagavAne ke AcAryo nathI. herAna karanAra te kupathya che. DokaTaranuM vacana pALatAM gulAmI nathI. tema tenuM kathana pALatAM gulAmI nathI kAraNa ke teo sajA karanArA nathI. sajA karanAra te karma che. teo te sUrya--candranI mAphaka dekhADanAra che. - jainetarae Izvarane sajA karanArA mAnyA. jenee sajA karanArA nathI mAnyA, upakAra mAnyA che. arthAta jenee Izvarane batAvanAra mAnyA ane jenetae banAvanAra mAnyA. ethI banemAM "ta' ane 'nane phera che ane te bahu maTe che.
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3ju vaiva ke DokaTara kahe che ke Ama karavuM, tema karavuM, paNa te pramANe na karIe te ApaNe herAna thaIe, temAM vaidya ke DokaTarane ApaNe na kahI zakIe ke tame amane herAna karyA. jaina zAsanamAM pApa na kare, Azrava na kare" ema jaNAvyuM, chatAM ApaNe tema na karIe ane herAna thaIe. tenI te bhagavAnane "A bicAre avaLo cAle eTale duHkhI thaye" ema jANI dayA ja karavI rahI. UlaTe vartanAra zikSA pAme ane mArgadarzakane te e rIte dayAnuM sthAna rahe, tyAM zikSA karavAno adhikAra ja kayAM rahe che? matalaba ke jaina ane jainetaramAM pharaka zuM ? jainetara ema kahe ke tame badhA gulAmI svIkAre. javAbadArI-jokhamadArI tamAre mAthe nahi. jema ApaNe tyAM koIe gAya-ghaDo lIdhA, tene kayAM rAkhavA?kema ucheravA? vi. te jAnavaranA hAthamAM nahi. paNa lenAranA hAthamAM, tema jainetarone tyAM kharIdAyelA mAnave jAnavara rUpe gaNAya che. pite kayAM rahevuM? kema uchera pAme? te pitAnA hAthamAM nahi. IzvaranA hAthamAM. jyAre jene ema kahevA mAMge che ke tame keIne gulAma nathI. tame koIne AdhIna nathI. tema tamArA mATe javAbadAra ane kartavya mATe jokhamadAra tame cho. javAbadArI ke khamadArI amArI nahi. ahIM pApa karo te Izvare mane pApa karAvyuM te ahIM nahi. pApa kare tenI javAbadArI ane phaLa bhogave tenI jokhamadArI tamArI che Izvara tamane duHkhamAM pADanAra nathI. arthAt jainamata kahe che ke-jIva pite javAbadAra ane jokhamadAra che. jyAre jainetaramata kahe che ke-jIva javAbadAra ane jokhamadAra nahi. "sadgati durgatimAM Izvara laI jaze. jyAM laI jaze tyAM jaIza.' A mAnyatA rAkhavAmAM Ave tyAre jIva, gulAma-parAdhInahera vigere baje, jene te "nA" pADe che.
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 AgamajAta - jainetare javAbadArImAMya nahi ane jokhamadArImAMya nahi. mane Izvara pApa karAve che ane puNya karAve che e mAnyatA che. AthI te gulAmIpaNAmAM che. A vAtanI jaine nA pADe che. jene badhAthI virUddha thaIne kAMI kahetA hoya te te ekaja kahe che ke "jIva ja javAbadAra ane jokhamadAra che te keIne gulAma nathI, parAdhIna nathI, tAbedAra nathI." bezaka. jene Izvara mAne che paNa upakArI tarIke ! ke upakAra sukhanA-sadgatinA upAye emaNe batAvyA che, te tenI dvArA sadgati meLavI zakIe. jema sUryo kAMTAthI bacAvyA, teNe sAdhana pUruM pADyuM. prabhue durgatinAM kAraNe batAvyA chatAM AtmA ce nahi, te pite ja pitAnA karmathI duHkhI thaye. A rIte jenemAM 'ta kAravALA batAvanAra Izvara ane jainetaramAM "na kAravALo banAvanAra Izvara, ApaNane Izvare batAvyuM, tethI ApaNe puNyanuM-mekSanuM sAdhana meLavI AtmAne nirmaLa banAvI zakIe e Izvarane upakAra. sUrya-caMdra jema vastuo batAve che, tema ApaNane Izvara sadgatinAM sAdhane batAve che. janoe AthI Izvarane batAvanAra mAnyA, janetaroe batAvanAra mAnyA. - sUrya kAMTo kheMcI letuM nathI, paNa te batAve che. tethI kAMTAthI bacIe te sUryane upakAra che. mekSanAM sAdhane batAvyAM pApanA kAraNe jaNAvyAM te tarIke Izvarane upakAra, banAvanAra tarIke nahi. avaLA cAlIe ane rega vadhe, temAM vidya raMga vadhAranAra nathI, ane tethI ja ApaNe DokaTara-vaidyanA nathI gaNAtA kAraNa ketenuM kAma zikSAnuM nathI. tenI gulAmI paNa nathI, kAraNa ke mAnavuM
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3juM heya te mAne che. evI rIte zrotAo upadezakanA gulAma nathI. paraMtu e cokkasa ke upadezaka zretAonuM svarUpa, zrotAnA dardanu svarUpa ane nidAna pitAnA khyAlamAM levuM joIe. zrotAnI sthiti tenA dardo ane tenI davAo vi. ne khyAla na hoya te kAma na Ave. DokaTara dardInuM, davAnuM ane dardInuM svarUpa na le te te zebhe nahi. tene mATe pU. A. zrI haribhadrasUrijI mahArAje zrotAono vibhAga karyo che. traNa prakAranA cha jaNavyA. daSTithI, vicArathI ane parIkSAthI parakha karavAvALA. nAnuM baccuM pILuM ke-cakacakatuM dekhI tenuM ke hIre kahIne pakaDI le. keTalAka vicAravALA-jema ke ahIM hIrAne, senAne saMbhava che ke nahi? ema vicAra kare ane pachI pakaDe ke choDe. keTalAke parIkSA dvArA seTIe kaze. kAMTe tele vi. jagatamAM A rIte daSTi-vicAra ane parIkSA ema traNa prakAranA puruSa hoya che. nAnA bALake mAtra chApa jove, caLakATa, raMga jove. te chApa duzmananI che ke uDhArakanI te jovAnuM kAma chokarAnuM nahi. lagIra AgaLa vadhela hoya te barAbara cahere, veSa, makAna sAmagrI e badhuM chApAmAM dekhe che. vidvAna hoya te A pheTo dezanetAo che. dharmanetonI che ke kene pheTa che? tema vicArIne pachI kiMmata kara. A rIte chabInI kiMmata karanAra paNa raMgapradhAna, vicArapradhAna ane parIkSApradhAna ja hoya che. " te dharmane aMge paNa zrotA paNa prakAranA che : 1 dapridhAna ra. vicAra pradhAna ane 3. parIkSA pradhAna (tara pravAsa)
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamajata daSTi pradhAnavALa rIta-rIvAjane dekhe. vicAra pradhAnavALe AcAra-vicArAdi vartaNukane dekhe. ane tatva pradhAnavALe zAstrIya rIta-rIvAjone dekhe daSTi pradhAnavALe eTaluM ja dekhe ke a, A, I, I, u, U Adi akSare badhA zAstromAM sarakhA che. tatva pradhAnavALA jue ke-"jaina zAsana karyuM tenuM nAma (jinezvarae kaheluM ema kahI dIdhuM; paNa khAtrI zI). jinezvaroe kaheluM lakhAyuM ke bIjAe kaheluM " A jine zvare ja kaheluM lakhAyuM che. ema kaI daSTie jANIe chIe? tattva joIne tatvamAM "AtmA' pahele. AtmA kene mAnya che? kartAbhaktA-javAbadArI jokhamadArI saMpUrNa uThAvanArane jagatamAM kartAkAravatAne javAbadArIvALAne "AtmA kahIe chIe "A jagatane AtmA" e tarIke "javAbadArI vagarane te gharamAM ya" gharane A AtmA "e tarIke lekhAtuM nathI." kuTuMbamAM-rAjyamAM dezamAM AtmA tarIke kene gaNIe chIe? kahe ke-"javAbadArI-khamadArI, uThAvavAvALAne ja AtmA gaNavAmAM Ave che ethI ja "jIva' zabda cheDI daIne ahiM "AbhA' kahevAmAM AvekSa che. jainazAsana ema kahe che ke tuM pote ja tAre AtmA che. kaI tAre AtmA nathI. tArI jokhamadArI tAre zira ja che. duniyAmAM juo, sagIra hoya tyAM sudhI vepAra-rojagAra kare paNa te kene nAme maMDAve? meTAne nAme zeThane nAme. - A traNeya jagatamAM e ekeya AtmA nathI je pote ja pitAne jakhamadAra ne javAbadAra nathI. sarva AtmA pitAnI javAbadArIvALA che.
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 pustaka 3ju ka vAge te vedanA kene? zeThane ke munimane ? koInI javAbadArI ke jokhamadArI koIne mAthe jatI nathI. koInA mATe dharma kare te koI sukhI thaI javAne che" e vAta jainazAsanamAM nathI. bIjAmAM e che ke kare keI ane bhagave kaI! dhana, mAla, milkata bhale vaheMcAtI hoya, paNa sukha-duHkhamAM javAbadArI vaheMcAtI ja nathI. eTale badhA ja AtmA javAbadArI ane jokhamadArIvALA ja che. Ama nakakI thayuM tyAre vaLI kaheze ke-cAle, e te cAlya ja kare che. sIpAIe bIrabalanI pAghaDI UchALI. e joIne bIrabale bAdazAhanI pAghaDI UchALI. akabara kahe "e kayA kayA?" bIrabala kahe "saba pIche se calI AtI hai" ema ahIM nathI. A AtmA tAkAtavALe che. je gati lAvavI hoya che, gati lAvI zake che. pariNAma nipajAvavAnI tAkAtavALe che. durgatinA karma bAMdhe te gatie jAya che sadgatinA karmo bAMdhe te sadgatie jAya che. sarva AtmA pariNAmI che. pitAnI avasthA palaTAvI zake che. tame pote ja pariNAmI che. avasthA palaTAve che. AtmA ja avasthA palaTAvyA kare che. ApaNe UMcI avasthA joIe che ane te lAvavI te AtmAmAM hAthamAM che. eTalA ja mATe IzvarapaNuM jemAM rajIsTara nathI. bIjAone pUche ke-cAre vedamAM Izvara kema thavAya, e kayAMya raste batAve che? kurAnavALAne, bAIbalavALAne pUche. bIjAe Izvara banavuM hoya te tene mATe temAM kAMI rasteja nathI batAvyuM. kAraNa keIzvarapada tyAM rajIsTarDa che. ApaNAmAM Izvara thavA vizasthAnaka tapa
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 Agamajata batAvyuM. te tapAdi ArAdhIne A AtmA paNa Izvara thaI zake che. tethI ja jainee ghaNuM Izvara mAnyA che ane jainetarane Izvara eka mAnave paDe che. - jenene Izvare Izvara thavAne mokSamArga batAvyo e Izvarane upakAra. jainetarone pahADa-pattharA-pANI-janma-kuTuMba vi. Izvare banAvI ApyuM e Izvarane upakAra. mokSamArga pravartAvanArA mekSa pAme, te te mArga dekhADanArA bIjA je ene sudhAre hoya teTale karyo, paNa tene cheDe Ave tyAre nava sudhAro batAvanAra joIene? AthI upadezaka navA-navA joIe. eka ja upadezakanA upadezanI asara sarvakAla mATe rahetI nathI. upadezanI asara gaI eTale navA upadezaka joIe ja. AthI navA Izvara mAnava ja rahyA. (eTale ke eka pachI bIjA tIrthakara tamAre mAnavAnA ja rahyA. mATe IzvarapadanuM rajIsTapaNuM mAnavAnuM na rahyuM. - pelAone te Izvara pahADa-pANI Adi ja banAvavA pUratuM kAma Ape che ane e te saMdA hAjara ja che, mATe tenuM IzvaranuM rajIsTarDa paNe pAlavyuM. jIva-vicAramAM Izvarane sUrya caMdramaNi vi. choDIne "muLarUrva vIre dIvAnI upamA ApI, eTalA mATe ke have ekanA aneka karI zake che. eka sUryathI bIje sUrya na thAya paNa eka dIvAthI bIje dI thAya. eka maNithI aneka maNi na thAya. caMdrathI aneka caMdra na thAya mATe ja "muvAparavuM vAraM" kahI Izvarane dIpakanI upamA ApI. A rIte jainene levAthI bIje dI thAya che. mATe Izvara rajIsTara nathI. pariNAma lAvavAnI tAkAta dareka AtmAmAM che. jaina zAsana A zIkhave che te te badhAe sArA ja vicAra lAvavA joIe athavA sArA pariNAma lAvavA dhAre paNa khoTA kema Ave?
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 3ju 39 AvI zaMkAnA samAdhAna mATe kahyuM ke- "H sarmaLA viviaLa vicitra kAme vaDe AtmA baMdhAyela che ane tethI phAve tevA vicArauccAre ane AcAro kare che ane tevA karmo bAMdhe che. saddagatinI IcchA badhAne, paNa puNya karavA sajaja thAya te ne? jIvavAnI IcchAvALe jhera khAya te jIvana bacAvI zakAya nahi tyAre kahe ke-tevA AtmAne sArA pariNAmane abhAva che. puNya karma bAMdhe te sukhI thAya. IcchA puNyanI paNa bAMdhe pApa. temAM thAya zuM? dhAryuM pari NAma nahi AvavAnuM kAraNa tene beTA karmo e ka vaDe A jIva badhAele che e baMdha e te nathI ja ke na ja ghaTe. cakravatInA badhe paNa kAyama rahyA nathI. koIne badhe kAyama rahetA nathI-rahyA nathI. tema AtmA kamene teDI zake che. pite svataMtra paNa thaI zake che. AthI prathama te sAmA4i AtmA che ema mAnavuM joIe. pachI "ra rAkhI " te pariNAmI che ema nakakI karI levuM joIe ane tyArabAda AtmAne sumArgamAM pravartAvavA "H satramaeNLA viviMgenA vicitra kame.thI baMdhAyela che ema mAnavuM joIe e mAnyatA pachI muktine hetu ahiMsA che. ene pApane hetu ahiMsA che. temaja ahiMsAnA pAlana vaDe hiMsAthI utpanna thayela karma baMdhanathI AtmA mUkAya che ema samajI levA jaNAvyuM che. : "mufsta driyo hiMsA:hiMsArita setu' A rItanuM jemAM AtmAnuM svarUpa jaNAvavAmAM Avela hoya tenuM nAma jainazAsa. te pArakhavAmAM a-A-I-I-u-U Adi akSara ke kaI lipi upara tattva nathI. Ama parIkSA kare teja budha kahevAya che. paMDita kahevAya che. te zAstranA upadezake zrotAone vizeSa upadeza Apa joIe. e upadeza pApanArA A bhava parabhavane viSe apUrva sukha pAmIne ane anaMta sukha pAmIne aMte anaMta sukhanA bhaktA thaze, sarvamaMgala.
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ $ zrI navapada-ArAdhanAnI mahattA che deva-gurU tathA dharmatatvane jaine jema mAne che, tema jainetare paNa mAne che. Astika mAtra A traNa tane mAne che. koI paNa jaina-jainetara Astika tatvatrayIne InkAra karatuM nathI. jene paNa devAdine mAne che. tathA jaine paNa mAne che, paNa temAM "ame jaina chIe" ema tame bele che e te sAruM che, paNa ema belavAmAM raheluM rahasya samajavuM joIe ne? je te na samajatA he te kahe ke mAtra zabdane saMbaMdha che, padArthane paricaya nathI, padArthanI oLakhANa vinA te padArtha paratve premanI te vAta ja zI ? jene deva kene mAne che? guru kone mAne? dhama kene mAne? e jANavuM jarUrI che. arihaMtane ja tathA siMhane ja deva manAya, AcArya upAdhyAya ane sAdhune ja guru manAya tathA darzane jJAna cAritra ane tapane ja dharma manAya che. A rIte be bhede deva, traNa bhede gurU tathA cAra bhede dhama manAya. A sivAya bIjAne deva gurU ke dharma jaine mAne ja nahi. be bhede deva traNa bheda gurU tathA cAra bhede dharma ema 33 +4=9 navane AMka tatvatrayIne aMge thaye. navane AMka akhaMDa che. bIje kaI AMka akhaMDa nathI. keIpaNa kAlamAM kaI paNa kSetramAM koI paNa tIrthamAM A navapade sivAya bIjuM kaI jaina darzanamAM ArAdhya nathI. ArAdhya satata A nava ja ane navathI na te ATha ke na te daza A navapada rUpa navane ja ArAdhya mAnavA joIe, A navapadanI ja ArAdhanAthI kalyANa che. pU. Agama ddhAraka AcAryadevazrInA navapadamahimA vyAkhyAnamAMthI
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ EN vIra vi. saM. 1 samasaLa kavi chevarSa 16 ra507 1. samyakatvanuM svarUpa vi. saM. huM ane tenI pustaka ra37 nirmaLatAnA upAya che ? jainazAsanarUpI vRkSanA mULa tarIke, zAsanarUpI maMdiranA dvAra tarIke, zAsanarUpI mahelanA pAyA tarIke, zAsanarU5I guNenA AdhAra tarIke ane zAsanarUpI rannenA nidhAna tarIke keIpaNa cIja sarvajJa bhagavAne jaNAvI heya te te kevaLa samyakatva ja che samyakatvane mahimA e advitIya che ke sattara pAmasthAnakathI ekapaNe aMzathI nahi viramele manuSya zeDA bhavamAM sarva pApa vajIne mekSa pAmI zake che, jyAre samyakatvanA abhAve mithyAdarzanamAM rahele zeSa sattara pApasthAnanA viramaNa ane vivekavALe hoya te paNa samyaktva pAmyA sivAya koI kALe paNa mokSa pAmI zakatuM nathI.
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ -- -- - - - --- - --- ---- - ------ - ---- Agamata athaoNt samyaktvavALe puruSa mahelane caNanArA kaDivAnI mAphaka niyamita UrvagAmI hoya che. jyAre samyaktva vagarane sattara vApasthAnaka varjana chatAM kuvAne caNanArA kaDiyAnI mAphaka agAmI hoya che. tethI dareka mokSanI IcchAvALAoe temaja dharmanI dhagaza vALAoe samyakatvane AdimAM AdaravuM joIe. A kAraNathI zrAvakanA tranA abajo bhAMgA chatAM paNa eka paNa bhAge samyakatva vagarane gayA. nathI, ; eTale ke samyaphavarahita koIpaNa manuSya ke cheltha jIva zrAvakapaNamAM gaNavAne lAyaka heya nahi A vAta chULa buddhithI zAstro jenArane paNa navI lAge tevI nathI. pUrve jaNAveluM samyapha jene prApta thayuM hoya te haMmezAM rAga-dveSa mahAdi dUSaNee rahita anaMta evA jJAna-darzana-vIrya ane sukhane dhAraNa karavAvALA sakaLa jagatanA jIne saMsArasamudrathI tAravArUpI upakAramAM pravartelA, sarvathA dUSaNarahita zuddha AtmasvarUpane viSe ja lInatAvALA, evA parama puruSane tatvathI devabuddhie mane ane trividhe-trividha temanI bhakti karavAmAM lIna thAya. vaLI e paramAtmAe yathAsthitapaNe pragaTa karelA jIvAdika navA padArthone satya tarIke, vyApaka tarIke, niHsaMdehapaNe mAnavA tatpara rahe. vaLI te paramAtmAe kahelA samyakdarzana-jJAna-cAritrarUpI mekSamArgamAM je bALa, juvAna ke vRddha, sadhana ke nirdhana, strI ke puruSa, sakuTuMba ke niSkuTuMba, cha pravarta. teone sAdhutAvALA mAnI vaMdanAlAyaka gurupadavALA mAne tenuM nAma samyagadarzana che.
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 8-thuM arthAt jeo bhagavAnanI bhakti karavAmAM pratikULatA dhAraNa karanArA, vaLI paramAmAe nirUpaNa karelA nava tanI khAmI kalpI tene jenArA tathA tyAgamArgamAM pravartatA tene upadezakartA sAdhue. gRhastha-samAjanA kAryathI vimukha rahenAra ane tene niSedhanArA he I tevA mahApuruSone vaMdanIya nahi gaNanArA cakravartI rAjA jevA mahApuruSane paNa samyakatvanuM tevuM koIpaNa prakAre saMbhavita nathI. pUrve jaNAveluM samyakatva je ke bhakti, mAnyatA ane vaMdanIyatAnI buddhirUpa hoI darzanamehanIyanA pazamAdivALA AtmAnA pariNAmarUpa che ane tethI parajIvamAM ke svamAM thayeluM hoya te paNa te jANavuM muzkela paDe paNa anya-gRhamAM apratyakSapaNe rahele agni jema dhUmADArUpI bAhA cihnathI jaNAya che. A tevI rIte anaMtAnubaMdhI kaSAyanA kSapazame apUrva keTine zama hovAthI, mokSanI advitIya abhilASAthI deva, manuSya, tiryaMca ane narakarUpI cAre gatithI sarvathA udvega thAya tenAthI saMsArabharanA jInI upara dravya ne bhAvathI anukaMpA hevAthI ane jIvanI astitA vigere mAnavA Adi cihnothI A samyakatva sva ke paramAM thayeluM jANI zakAya che. je ja pitAnA AtmAne samyagadarzana che evuM pramAdicihathI samajatA hoya teoe jIva mAtrane viSe hita buddhi, guNa vAnane dekhI AnaMda ane sIdAtAone dekhI karUNuM ane jeone sanmArge na lAvI zakAya tevAomAM jarUra mAdhyastha (udAsInabhAva) karavuM joIe.
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata AvuM samyaktva aMgIkAra kareluM hoya, pramAdi pragaTa thayA heya ane maitrI Adi AcaratA hoya, te paNa mArgamAM sthiratA jinezvaranA maMdirAdi pavitra sthAnenI sevA zAstrakathita padArtho samajavAnI kuzaLatA . samyagadarzanAdi mokSamArga dhAraNa karavAnI bhakti ane zAsananI unnati e pAMca vastuo jyAre jyAre paNa karavAmAM Ave tyAre tyAre te karanAranA samyagadarzanane jhaLahaLatuM banAve che. AvA AtmapariNAmavALA, prazamAdiliMgavALA, matrI AdinA AcaraNavALA tema ja sthiratAdika pAMca bhUSaNavALAoe jinezvaranA vacanemAM aze paNa zaMkA karavI, anya matanA tatve tarapha leze paNa IcchA karavI, jinezvara mahArAjAoe darzAvelA mokSamArganA anuSThAnemAM saMdigdha thavuM. AraMbha-parigrahamAM Asakta pAkhaMDIonI prazaMsA karavI ane tevA AraMbhI parigrahInA paricayamAM rahevuM te koIpaNa prakAre yogya nathI. mATe sakala kalyANane karanArA darzana mehanIya karmanA kSayepazamathI pragaTa thayelA AtmapariNAmarUpI vizuddha samyagdarzanane dhAraNa karanArAoe satata sAvacetIthI kalyANamArgamAM pravartavAnI jarUra che.
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shil| Jo yAnI jhakAra (pU. Agama vAcanAdAtA-devasura tapAgaccha sAmAcArI sa rakSaka AgamatAvika vivecaka AgamajJa ziromaNi pravara prAvacanika Agama ddhAraka AcAryadevazrInA pravacane Adi sAhityanA prakAzita thatA trimAsika rUpa "Agamata"nA cothA pustakamAM pU AgamAraka AcAryadevazrIe Agamika sAhityanA vizALa avelekana uparAMta zAsanarakSA, tIrthayAtrA, saMgha samudAyanA vividha javAbadArIbharyA kAryo karavA uparAMta maLatA samayanA sadupayoga rUpeprAkRta, saMskRta, gujarAtI, hiMdImAM bahuvidha sAhityanI racanAmAMthI thoDIka namunA rU5 rasabharI sAmagrI rajU thAya che. jethI pU. AgaddhArakazrInI prauDha vidvattA sAthe prAsAdika racanA zailine sumadhura anubhava vAcakone thavA pAme che. tevI sAmagrI ahIM rajU karela che. ( [ saM.] che pU. AgamoddhAraka AcAryazrI racita 8 che pravara bhakti bhAvabharI prauDha gaMbhIra zailimAM prabhujInI bhAvabharI stavanA narendraH surendrA gaNendrA jagatyAM, bhavati prapUjyAH kRtAptAbhiSekAra che prApha pUjyatAmApa gaDabhiSeka, caleka bhAvastava-pakSapAtI | 1 |
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata pUjyAsta parameSThine jinamukhA bhavya mAgadima, kAmakSavidhAyitA kRtikarAstAnnAdbhuta me hadi / vaM bhagavan! gatasAdhanastanuvAzmiH kRtAghunukha, ki pUjyatva mupeyivAna nanu guNa pUjyA svabhAvAptitaH in 2 kAvyasyakala vadanti vibudhA svAnandamettama, tacca svAnubhavakavedyamakhilaM nAdathadivRndAzritam tanmithyA na yadasti sujJajanatA kRtyo vihIna satAM, bAdhya naiva para purottamana netsargamArgo mataH + 3 jina ! dAttA sudhAkSite smi, jAte mahAmaha viSemipUrNa che pakavA na medantaryadi sA tadA tva, vidhehi vadheyavidhi mayIjhama 4 | ghu jinendra ! jagaha para tavAisNItu, siddhatva buddhattva-kRtArthatAzritiH II paraM na to sattamabhAvazAlina, sabhA jayantIha parA pradAnAt 5 jJAtA samathe yadi dInahIna, jana samuddhattamala na bhUyAt | viyeta pApapracayena karyA, thatIdamAptaza ! kartha sthiti sta? 6 bhaphatyAzritane dasamaMjasamApta ! lapta, tane na pApapamAcitavatsale yat siddharvidhAyi vatha chupalammasAra, miSTa tadA na nahIti sunizcita na R 7
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 4-thuM dhyAnAnjineza ! tava paramagurbhAvasthADanantA bhavetra bhavadhAraNa kAryasattAH | satyA pratisviyamabhiprabhumAzrite me, gatrike paramAM (yadi ce) vidaghAsi siddhima ! 8 | citra jineza ! tava bhaktimRtadapi jIvA, nApu para padamatItakumAgacittaH | syAdvAdazuddhavacanAM tava vAcamAptA, satyaM vedatra vacanaM vadita pramANama / 9 / zrI tIrthakaronI bhaktabharI stuta : 8 buddha kathA jinapate ! tava pUjanA, nirvANa saukhyamAmala' phalamiddhamehaH braNe jineramatayA na gaNI ca pakSAt, yukta tabharamukhe kathita viddha 1. " mithaH sadA yuddhavidhI samutkA, jIvAzca karmANava Adi hInA .. dhRtA anantA bhavacArakeDamI, tairaginasvabalatehamIzaH 2 - mate deve rAma ratirahita IzAdisamatA, na lezenA strIramaNanipuNatte hi viditA vadhAyAnveSAM te januriha dadhupajaDatAkarAratva ! vizAkhilatanubhratAmRddhatikara che 3
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata che gurugIta AraMbhasaMgervimukta, zamAnsedhirArAtu gata: kAmadaSAtuM sadujJAnadAnakSamaH zuddhatA, nama guNAnAM nidhirmolakAma | 4 dhame janAnAM hitakRta samevAM, hiMsAvRtasteyaramArthahAnAt | nirlobhatA mAvazAtyavaka-; dAnAt jinAnAM patibhiH praNItaH | pa , che zrI tIrthaMkara paramAtmAnI 8 - zaraNAgati stuti - adya meM saphala janma, adya meM saphalA tanu che "adya e saphalA vANI, jinendra ! tava saMstuta: 1 labdhI bhavAkhudhI pAda, bUDatA pitasanibhau , duHkha-dAridrayasaMpUNe, labdhavAste vanidhi che rA karmaga samAkIrNa-, vA dhanvantarimAzraye che . doSadaityavidyAtAya, devendraddhimupAzraye 3 guNaratnasamApatye, guNaratnAkara vibhuM sAmyAmRtaramAsindha-, aprAZva zudayAt che jhama "
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka 4-zu kAdhavahimahAoNhiM, garvabhUbhUcchidaMDazani che mAyAhi-nAga-damanI, lebharegiri tuve che pAM ajJAnAdhe tamasya, .. hAsyAvAdaccada che kAmavAdalavAyA, rativAtyAgiri ye gha da premasAnupavuiM varSa, * pavitkRttatisevita che tyAM seve sarvadA lakhya-, staktisaurabhezcaye . 7 : 8 pU. Agama dvArakA che. AcAryazrInI .. chesaMskRta pratibhAnI prasAdI ? zrI Adijina caityavandanama namratanamunika bhAvamAM haghasame bribradara tIrtha te dayuge zoSikare 1 . zAntamanA aiyarataka satyavacA strIvirataH dharmakathI zuddhamatiH zakazanaiH pa pa ArA siddhanane zAntikarI mUrtiramAM lezaharI vandatamA zuddhatame bhavyacanitya netA para
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata zrI ajitajina caityavandanam nAmaM nAma sarva bhikhkhuM ku nAti sapuNyAyAma nAncestIcce te mudrayaM svapna pyAAMDahe vRkSemA 1 hajyakkAM te daSphavA mUti, pazya yaH sva rUpaM svasmina ! sUnmelA syu kAmaDhAdhAra vRkSA yaduvananAmaiye saiH ArA vikase tAraze te mUrti rAjarSiya ca . tAM nanhA me sAruM janma ja medAdvaitADavAptaH 3 zrI sanmavajina caityavandanAma namAmi sambhava sadA trikeTa zuddha dharmadA . kacchidAtapabudhe parIkSya bhAratI sutA udAnahAra saMsadi samagra jatu saMzayAna ! apaharatyeSitAM giraMtu janAvadhima rA sadA zrato nRNa sudhAtRSAzrama na leMzataH | manuSyameva dugatAnaLanA pravRtti bAbataH vA ptakhaalgazhee che pU. AgamAddhAraka AcAryazrInI gurjara prasAdI chuM zrI siddhacakra stavana zrI navapadanA maMDale, Ava namo arihaMta siddha catuSkAnaM tavaMta, rakama bhagavaMta 1 dharmakathe vara athathI, jinabhASita carirAya che cAra baMdhu je vizvanA, adhyApaka uvajhAya ArA
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka -thu kamekiriyAne sAcavI, sAdhe maNa munida! ' neha jinavara tatvanI, ruci darzana guNavaMda AvA vaMcaka miDa ajJAnanuM, jJAna bhaje zubhabhAva 1 dazama sthAnaka pAmavA, caraNa, name bhavanAva jA nAzaka je aghasainyanuM, ta5 vaMde manakhaMta | heze bhavijana tehathI, zivaramaNInA kaMta pA prathama akSara e kAvyanA, dhyAna dhare zubha citta . abAla Anada sAyarU snAtaka thAya pavitta dA zrI puMDarIka svAmI stavana mana Iha tere paya pUjana kI re ! IvAku kule tuma caMdA, bharatarAya suta naMdA, vANI suNI Adi jinaMdA mana nA saMsAra vicherI re mati dIkSA dehI re,, Adi jinavaranI pAse lIdhI dIkSA zubha vAse gaNadhara pada puNyanI rAse mana rA pradakSiNA karIne je jinapada namIne re, pUche pRcchA tigavAra Ape jina uttara sArA, niSadyA paNa tiga dhArA mana yA kare bArasa aMgI re, caunANI umaMgI re ! gaNadhara padavI jina Ape vAMsa surendra dIdha thAje, e tIratha dharI kumati kApe mana kA
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamata pAvApurI zrI vIra jinastavana cetisa atizaya prAtihAraja aDa, vANu guNa paNatIza re | nAmAkRti dravya bhAva nirUpaNa, saga naya duga mati Iza vIrajI pAra bhaye hama Aja, darzana tuma lahI dadhise nA prANaseM dugavIsa sAgaradhara, cyavana brahmA guNa vaMza | siddhAratha kula-nabha-talacaMde, trizalA kukha sarahaMsa vIrajI re zeyaghata kati pramukha jina, zebhe zArada caMda | mati zrata avadhijJAne tima prabhu, apaDivAI amaMda vIrajI 3 paMDita-saMzaya-hara hara iMdra, zabda banAyA Apa pAya svayaM sAmAyika balase, parisaha jIta amApa vIrajI jA lahI kevala uvavAI kathita saba. dharma batAyA zuddha suNakara suranara kinnara samaje, ardhamAgadhise buddha vIrajI pA varasa adhika bahettara nija Ayu, pAlanakara prabhu vIra ! INa hI pAvApura nagarIma, zAzvatapada dhare dhIra vIrajI do vyApaka he prabhu! be vacana tuma, tINe jagadIzvara satya mAna kara aDadaza nupa pauSadha, INa sthAnaka guNa bhavya ILA tuma darzana tuma karati jagameM, pukAra kare guNavaMta vItarAga kevaladuga dhAraka, gAuM tuma guNa saMta vIrajI 8. zazi siddhi nava bhUmi saMvata (1981)meM, ujjavala mAsa che mAha tuja nivaNa nagarameM gAye, Anandamaya tIjAra vIrajI lA
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ , kALAmAthI maLelA : C) 1 - | . [Agamika vyAkhyAtA, sUkSamatatvavivecaka, mAvacanika ziremaNi, gItAthamUrdhanya, prakharavAdivijetA, AcAryavayogamAraka zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI ma. zrInA vividhakSetrIya sarvamukhI, jJAnapratibhAnA darzana karAvanAra, vividha vyAkhyAna Agamika padArthonI chaNAvaTavALA pravacane, vividha nibaMdhenA saMgraharUpa "Agama ta"nA cothA pustakamAM vividha praznottare AdinI sAmagrI rajU thAya che. temAM A vakhate "tAtvika praznottarANi" graMthamAMthI kramazaH cAlyA AvatA praznottarane sAtamo hapta gujarAtI artha sAthe rajU karyo che. bIjI sAmagrI saMpAdakanI asvasthatA Adi kAraNathI rajU thaI zakI nathI. saM.] * * * che pU Agamika pravara vyAkhyAtA che 8 dhyAnastha svargata pU. AgaddhAraka AcArya devazrInI A - utkRSTa kRtArAdhanA ane zAstrAnusArI che che addabhuta jJAnanA kSayopazamanA pratibiMba svarUpa 8 ravi praznottarANi graMcano gujarAtI ane dara [prAtaH smaraNIya zrI devasUra tapAgaccha sAmAcArI saMhitA saMrakSaka AgamA ziremaNi, AgamIya kUTa tAtvika praznonA saphaLa
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAgamajAta uttara ukela rajU karanAra gItArtha ziromaNi pU. AcAryadevazrIe gItArtha paNanA niSkarSarUpe ane utkRSTa thatajJAnanA sopazamanA baLe Agamika ane tAtvika bAbatenA jhINavaTabharyo khulAsAnA saMgraharUpe " tArika praznottaraLi" graMtha 6000 kaleka pramANa banAvela. jene 7 me hapta gujarAtI anuvAda sAthe ahIM rajU thAya che. atyaMta naya apekSAothI bharapUra A praznottare jJAnI gItArtha mahApuruSanI nizrAe samajavAnI namra sUcanA svAnubhavathI karAya che. saM.] prazna-12 nanu devarsinAM jAtacaisAmayio vaLyA, udayastu asAtasyApi bhavatIti kIdRzo'nubhava iti / badhyamAnasAtasya tAdRzau pradezAnubhAgo staH, yasmin asAtodayo nimbarasalava isa payoghaTe na svaprabhAva' bhinna rothitumati prazna-111 kevalIone sAtA vedanIyane eka samayane baMdha hoya che, ane udaya te kyAreka asAtAne paNa thAya che. ema kema? sAtAne rasabaMdha ke? sAtA vedanIya jyAre baMdhAya che tyAre e pradeza baMdha ane rasabaMdha thAya che ke jemAM pUrvabaddha asAtA -vedanIya karmane udaya dUdhanA ghaDAmAM lImaDAnA rasanA eka biMdunI jema bhaLI jAya paNa te asAtA zithila rasavALI heI pitAne svataMtra udaya batAvavA samartha thaI zakatI nathI. prabha-112 nanu siddhatAM caramabhavAvagAhanAtastribhAgonAvagADhatva sadravyavIryeNetareNa vA ? ayogini sadravyavIryAbhAvAditi / ayogitvApteH prAk zvAsocchvAso niruNadi, tato'pi tribhAgonAvagAhaH sayogitva eva, paramayogitve'pi tathaiva na samudghAtavatparivarta' iti / .. uttara uttara
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ dattara pustaka 4-thuM 15 prazna-112 mokSe jatAM chellA bhavanA zarIranI avagAhanAmAM trIjA bhAge ghaTADo thAya che. te chavadravyanI pitAnI vIrya - zaktithI ke bIjA koI kAraNathI ? agI avasthAmAM te chavadravyanI viryazaktine paga ja nathI. te zI rIte trIjo bhAga ghaTI javA pAme ? agI avasthA pAmatA pUrve zvAsa kiyAne rodha karAya che. tenAthI trIjA bhAgane ghaTADo thAya che. te vakhate te sagIpaNuM heI chavadravyanA vIryane praga che. paNa agI avasthAmAM tevI ja sthiti kAyama rahe che kemake jIva pite pitAnA vIryane kaMI prayoga nathI karate. jema samuddaghAtamAM jIva svavIryathI AkhA lekane vyApI punaH haraNa kare che evuM ahIM banavuM zakya nathI. prazna-113 nanu dvAdazadhopayogA kayyate, tatra ca dazasu chAdmasthikeSUpalipsutayAss bhogakaraNAdupayojana bhavet para kevaladvikavatastadabhAvAt kthmupyuti satyam , tadarbhave'pyavinAmasAsyAt, matitrAnyAdivadupayuktatA, yathA turya zukladhyAma ekAtvasa citAnirodhasya cA'bhAve'pi karmakSapaNasAmyAt / pAnaM ekAgratvAdyabhAve'pi pUrvaprayogAdatra dhyAnabiti ( prazna-113 bAra prakArane upayoga kahevAya che, temAM kevalajJAna kevaladarzana sivAya chadmasthanA 10 upagamAM kaMIka jANavAnI IcchA hoI upayoga karavApaNuM che. uttara
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ agamata uttara paNa kevalIone te IcchAne ja abhAva che te kevalajJAna kevaladarzana te upaga kema kahevAya? vAta sAcI ! paNa jANavAnI IcchApUrvaka upayoga mUkavAnI rIta nathI paNa kevalajJAna-kevaladazanathI paNa padArthanuM jJAna te thAya che ja ! tethI teTalI samAna tAthI kevalajJAna-kevaladarzana te paNa upayoga kahyA che. jema ke dhyAna eTale cittanI ekAgratA agara vicArene niya. A baMne zukaladhyAnanA trIjA-cothA pAyAmAM ghaTatuM nathI. chatAM dhyAnanA phaLa tarIke karmakSayanI samAnatAthI trIjA-cothA pAyAne dhyAna tarIke gaNela che tema ahiM samajavuM. kAka on namasabApa,
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka namra vijJapti kA A prakAzana caturvidha zrI saMdhanA hitArthe sAtvika daSTinA lakSyathI karavAmAM AvyuM che, je puNyAtmAne saMjogavaza AnI upayogitA na jaNAya te Agamika vastuthI bharapura A - za ii AzAtanAthI bacavA mATe gya adhikArI sAdhu-sAvI de dha gRhasthane athavA yogya jinAlaya, upAzraya, jJAnamaMdira ke takAlayane A prakAzana bheTa ApI surakSitapaNe jaLavAI rahe te prabaMdha karavo. koI saMjogomAM A pustaka kacarApaTTI ke rahI tarIke paDI rahI avahelanA na pAme tenuM puratuM dhyAna rAkhavA namra vijJapti che. des AGO che AnuM prakAzana dara varSanI A suda pUrNimAe thAya che che che. caturvidha zrIsaMghanA hitArthe AnuM prakAzana pU. sAdhu che Ti sAdhvIjI, jJAnabhaMDAre tathA tasvarUci gRhastha Adine che vinAmUlya mokalAya che. " pamIone sthAI kozamAM rU. 101 lakhAvI che sthAyI grAhaka thavA bhalAmaNa che. oee 3.oeou-docesi Arthika lAbha levAnuM saranAmuM prAptisthAna : zrI Agama, graMthamALA "Agamata kAryAlaya ramaNalAla jecaMdabhAI zAha mAstara haragovanabhAI kApaDa bajAra, mIThAbhAI gulAbacaMda jaina pisTa kapaDavaMja (jI.kheDA) upAzrayadalAlavADA,kapaDavaMja
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ $$$$ssse:9999999S sAgaranAMmtI jagatane zuM game che. te karatAM jagatane jarUrI ane hitakara ke upayogI zuM che, te vicAravAthI jagatanuM vAstavika kalyANa sAdhI zakAya che. - AcAra-niSThA ane vivekanI mAtrAne suyogya meLa thAya to jagatanI sava upAdhione haThAvI zakAya. vikAronI pakkaDa e kharekhara jIvanano rAha jaDayo kahevAya ? vicAro ane AcAramAM yathAsthita vastunI parIkSA karavAnI paddhatie satya taraphanuM vaLaNa hoya-to aMtaraMga zuddhi sahelAIthI hastagata thAya. AcAra-vicAranI sAMkaLamAM vivenI kaDI maLe to mohanImithyAcAranI sthiti ukhaDI jAya. mArUM kartavya zuM ? e dRSTikoNathI vicArone AcAramAM pariNata karavAthI jIvana unnata bane che. vicAromAM gaMbhIratA kartavya niSThAthI janme che. SSSSSSSSSSSSSSSS AvaraNa * dIpaka prinTarI * amadAvAda- 1.