Book Title: Siddhachakra Varsh 09 - Pakshik From 1940 to 1941
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૧૭૧ : શ્રી સિદ્ધચક્ર)
વર્ષ ૯ અંક-૮
(૨૭ જાન્યુઆરી ૧૯૪૧ ત્યારે ધનનું શું કરવું? ક્ષેત્રે વાવવું. ખેડૂત આવશ્યકતા સ્વીકાર્યા સિવાય તો કોઇનો પણ છુટકો ખેતરમાં ઉંચો દાણો વાવે, તેમ અહિં પણ જેઓ નથી. જ્ઞાનની એ આવશ્યકતા કાર્યની સિદ્ધિ માટે પરિણતિજ્ઞાનવાળા હોય તેઓ પોતાનું ધન સાતે છે. કાર્ય સિદ્ધિમાં જો જ્ઞાન ઉપયોગી ન હોય તો ક્ષેત્રોમાં વાવે છે. એક દાણો વાવવાથી ખેતીમાં તેની જરૂરિયાત નથી. કેટલીક વસ્તુઓ જયારે પોતે અનેકગણા દાણા થાય છે, તેમ અહિં પણ (સ્વયં) જરૂરીયાતવાળી હોય છે ત્યારે કેટલીક ધર્મક્ષેત્રોમાં વાવેલું ધન અનેક ગુણું થાય છે અને વસ્તુઓ બીજાના કારણ તરીકે જરૂરિયાતવાળી હોય ભવાંતરમાં તે મળે છે. જેવું લેણું તેવું કાંધું મળે છે. વસ્ત્રની વસ્ત્ર માટે જરૂરિયાત નથી, પણ શોભા છે. જેવું દાન તેવું ફળ અને તેવી મુદત પણ હોય માટે અથવા લજ્જા નિવારવા માટે જરૂરિયાત છે. છે. કાંધામાં પણ જેવું કાંધું તેવી ભરવાની મુદત ચુલો સળગાવવો દુનિયાદારી માટે નથી, પણ રસોઈ હોય છે. ધર્મનું અનંતગણું ફળ અલ્પકાળમાં ન માટે છે, વસ્ત્રથી જો શોભા ન થતી હોય અગર પમાય. મક્કાઈ થોડા વખતમાં થાય છે, પણ કપાસ લજ્જા ન ઢંકાતી હોય તો તેની જરૂર નથી. આ વગેરેને થતાં વધારે વખત લાગે છે. જેવી પેદાશ જરૂરિયાત બીજાના સાધન તરીકે ગણાય. અગ્નિ તેવી જ પેદા થવાના સમયની મર્યાદા પણ હોય ટાઢ દૂર કરવાના કે રસોઈ કરવાના કારણ તરીકે છે. એટલે ક્ષેત્રમાં વાપરેલું ધન ભવાંતરે જ ફળે. ઉપયોગી છે. તેમ જ્ઞાન પણ તે રીતે કાર્યસિદ્ધિ માટે જયારે ધનને સાત ક્ષેત્રોમાં પણ જે ન વાપરી શકે ઉપયોગી છે. પરંતુ ધ્યાન રાખવું કે જેમ અગ્નિ તો તેવો મનુષ્ય ચારિત્ર તો લઈ જ કયાંથી ઉપયોગી છે, એટલે રક્ષિત અગ્નિ જ બીજો નહિ. શકવાનો? પરિણતિજ્ઞાનવાળો તો અર્થનો અનર્થ જ અરક્ષિત અગ્નિ જો હોય તો તે ઘર બાળે. ચિંતવે અને તેના ત્યાગમાં જ કલ્યાણ સમજે છે. સદુપયોગમાં લીધેલો અગ્નિ રસોઇનું કામ કરે છે પરોપકારીનું જ્ઞાન
અને ટાઢ દૂર કરે છે પણ દુરુપયોગમાં લીધેલો જયારે આશીર્વાદરૂપ છે !
તે જ અગ્નિ મહાન અનર્થ કરે છે. જ્ઞાન માટે
પણ એજ સ્થિતિ છે. જ્ઞાનનો સદુપયોગ ફાયદો ત્યારે બદમાશનું જ્ઞાન
કરે છે પણ તેનો જ દુરૂપયોગ નુકસાન કરે છે. શ્રાપરૂપ છે !
* પ્રશ્ન થશે કે જ્ઞાનથી નુકસાન શી રીતે? જ્ઞાનની લાભહાનિનો આધાર તેના
સમાધાન - દુનિયામાં રખડાવનાર પાપ છે અને ઉપયોગ ઉપર છે
લોભના વિષયને જાણવું તે જ્ઞાન ! લોભરૂપ દીકરાને શાસ્ત્રકાર મહર્ષિ ભવ્યજીવોના ઉપકારાર્થે ઉત્પન્ન કરનાર અને તૃષ્ણાને જન્મ આપનાર જ્ઞાન ધર્મદેશના દેતાં જણાવે છે કે ચાહે તો લૌકિકદ્રષ્ટિએ જ છે. કહોને કે પાપનો વડવો જ્ઞાન જ છે. કે ચાહે તો લોકોત્તરદ્રષ્ટિએ અગર ચાહે તો ભવ સંક્ષિપંચંદ્રિય સિવાય કોઈ જીવ તેત્રીશ સાગરોપમ માર્ગમાં કે ચાહે તો મોક્ષમાર્ગમાં, સર્વત્ર જ્ઞાનની જેવી આયુષ્યની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ બાંધી શકતો નથી!
